Hitu o te mahana Tei fārii i te mea iti ra, e faarahihia ta na

Mahana Māa 12 no Tēnuare 2019

Hitu o te mahana

-Tumu parau : Tei fārii i te mea iti ra, e faarahihia ta na…

-Te pehepehe

NO TE TAATA NEI TE RAHU

A pinaìnaì aè te reo o te Tumu Nui

Na roto i te peho o te tau nei,

Maitaì, mea maitaì, ua maitaì roa

O òe ā ia e te Māòhi ia Ara

Inaha, no òe nei te rahu, no to òe Ora.

Afaì na i to nau rima i nià e a òuàuà i te òaòa

A patupatu na i te Here mute òre o to Atua.

Haapārahi noa ai te Tumu Nui

I te Māòhi i roto i te uru maitaì

Ia naho te Ora, ia mahora te ora

Òtooto noa ai te àhehe o te ânāvai

Haruru noa te fätiraa miti i nià i te aau

Haapiiraa ia òe e te Māòhi e

Ua Matara te ùputa o te ora ia òe.

Tauteà na i to rima, ua ineine te pehe.

A paòti na ia ièiè te òri Māòhi.

Òfatifati na i to tino i te ùpa Māòhi.

Ua haruru te mataì märaamu

Hitu o te mahana 43

Na roto i te uru rāau o to fenua

No te faaìte mai ia òe e,

Ua tata te mahana no to òe ora.

Hiti aè tau, a hee atu ànotau, ua huri ia uì

Haamere noa iho rā òe i te tura o to Māòhiraa

Riro iho nei te maitaì a te Tumu

Ei autā no òe iho, i to tāivaraa ia na

Pee ê atu ra to tiàturiraa i te aratō a te hiamoni

Tei haapō i to mata i te ìte òre i te Aroha

Te aiha i te moana hāuriuri, to òe mau ia huru.

E te Māòhi e, a haamanaò, no òe nei,

I faariro ai te Tumu Nui ta na parau ei Rahu

Taaroa Nui Tumu Tahi, to òe ia Atua

O Māòhi Nui, to òe ia metua vahine.

A tirē, a tirē, a tirē na i te tāiva ia rāua

Ia ora, ia ora, ia ora hau òe  e te tama Māòhi.

A tau, a tau, a tau a hiti noa atu.

Te mau taiòraa :

-1 Tämuera 1/13-17

-Mātaio 15/21-28

Te manaò tauturu

I roto i te faaauraa mātāmua, te faahitihia ra te parau no te hoê vahine oia hoì ia Hana, e i roto i te faaauraa âpī te faahiti-atoàhia ra te parau no te tahi vahine, aita rā e iòa, e vahine âti Tanaana. Ia faatūàti-anaè-hia to rāua parau, na te faaroo i faaora ia rāua.

Te hiòraa a Eri ia Hana i roto i ta na taùraa i te Atua, ua tae roa o ia i te haafaufaa òre ia Hana, ua tae roa i te parauraa ia Hana e, eita te Atua e au teie huru pure ta na. Te hiò ra Eri ia Hana, mai te huru ra e, ua taèro teie vahine. Ia au i te faanahoraa a te Ati Iuta, eere i te tahi parau haùti, ia pure te taata i to na Atua, eiaha e haamaauhia, eiaha e pure noa no te pure, e pure rā ma te âau tae e te haapaòraa i te huru e rave ia tià anaè i mua i te Atua. Ua moè rā ia Eri e, aita o Hana e haùti nei. No te roa o te pure a Hana i tae ai Eri i te faaotiraa mea faufaa òre te pure a Hana. Te pāhono nei Hana ia Eri eiaha e haafaufaa òre ia na, no te rahi rā o te àti ta na e ora ra i roa ai ta na pure. I mua i teie pāhonoraa, to Eri ia tauiraa i ta na hiòraa ia Hana e te haamaitaìraa

ia na e te faaìteraa ia Hana e faaroo rahi to na. Mai teie atoà vahine Tanaana ta Ietu e ta na mau pipi e fārerei nei. Teie vahine tei òre e tiàturi nei i te Atua, teie vahine no roto mai i te tahi nūnaa ê i to Ietu mā, teie vahine e hīroà ê i to Ietu, e reo, e peu, e māa ê i ta te Metia ra. Teie vahine e ani nei ia Ietu ia faaora o ia i ta na tamahine, teie vahine tei ôfati i te ture i rotopū i te Ati Iuta e te Ati Tanaana. Eita te tahi e fārerei i te tahi, na te ture atoà e faataa ê nei ia rāua. No to na Here i ta na tamarii i tae ai teie vahine i te tiàraa i mua ia Ietu e te aniraa ia na i te faaora i ta na tamahine. Na te Here o teie māmā i tūraì ia na ma te òre e haapaò te mea e tupu

mai i muri mai.

E aha hoì teie ta Ietu e parau nei i nià i teie vahine, teie huru pāhonoraa ta na e faaìte nei e to na haafaufaa-òre-raa i teie vahine, ta na ihoā rā pāhonoraa teimaha. Aita rā te vahine Tanaana i tuu, i mua i teie pāhonoraa a te Fatu, ua riro atoà rā e faaìteraa teie ia Ietu e, eita teie vahine e ôtohe, eita o ia e tuu no te mea ua ìte teie vahine te rāveà e ora ai ta na tamahine, tei roto ia i te Fatu. Noa atu e faaruru o ia teie huru raveraa a te Fatu, noa atu e puta ihoā te parau, eita teie vahine Tanaana e ôtohe. Te faarooraa Ietu ia na, te huru ihoā rā o ta na pāhonoraa, i reira te Fatu i te faatupuraa i ta na aniraa, e te parauraa ia na : «E teie nei vahine e faaroo rahi to òe» E aha ia huru faatiàraa ta tātou e ìte nei i roto i nā faaauraa e piti, i nià noa i te pāhonoraa te ite-raa-hia te rahi o te faaroo. Te haafaufaa-òre-hia ra te tahi mau faanahoraa, e inaha e perofeta te tahi, e te tahi e Tamaiti iho na te Atua, feiā piri roa ia i te Atua, te haapii nei i te Hereraa i te täuaro. Eere ihoā paha te tahi hohoà maitaì ta Eri e ta Ietu e faaìte nei, teie nei rā, eere o Eri e o Ietu terā e hinaaro nei i te ora, teie rā nā vahine terā e tītau nei i te ora. Te faaìte mai ra teie nā parau ia tātou e, te faaroo, e òhipa te reira na te taata ôtahi. Tei rotopū ia òe e to òe Atua, eere i te òhipa na te tahi, noa atu eere i te hohoà maitaì ta òe e faaìte nei, te mea faufaa, ia taa mai te Fatu o to òe parau, ia ìte pāpū atoà te Atua e o na te tumu o to òe oraraa, ta òe aniraa ia pāpū atoà, noa atu e vahavahahia mai, noa atu e haafaufaa-òre-hia mai òe, te mea e tïtauhia ra i ô nei, te pāpūraa o ta òe aniraa tirārā atu ai. Na to òe faaroo e faaora ia òe, na to òe faaroo e tūraì ia òe i roto i ta òe aniraa i te Tumu o te Ora, no reira, e tano rii teie maa parau iti a te Fatu i te nā ôraa e : « àhiri to òutou faaroo mai terā huero ra…» Mai te aha rā te huru o to òe Faaroo i teie taime. Ia ora na.

Te pure

E te Tumu o te Ora e, e aha ta mātou e hopoi atu i mua i to Here tūatau. Mai ia Hana e tae noa atu teie vahine Tanaana tei ore i tuu, tei òre i tāuà i te parau a te tahi e tei tūtonu i roto i ta rāua aniraa, e inaha ua manuia ta rāua aniraa. Auē hoì te Faaroo o teie nau vahine. Te ani atoà nei mātou ia òe, o òe tei faaìte tāmau nei ia mātou, o òe i vai na, e vai nei e vai ā, a tauturu mai ia mātou i te tiàturi ia mātou iho. Te tiàturiraa e tupu ta mātou mau aniraa ia òe anaè e ia òre mātou e haapaò te manaò o te tahi, eiaha mātou e faaruè i te aniraa mai te mea ra e rahi atoà mai te mau faaäpiäpiraa. E tarià to òe no te faaroo i ta mātou nei mau ùpu, te toe ra ia mātou, te ora-pāpū-raa i roto i ta mātou mau pure. Oia mau e te Tumu o te Faaroo, fānaò to Māòhi nei, to na ìteraa tei ia òe ra te Ora, e taua ora terā ia ta òe i hō mai no na. Erā mai ta mātou pure, a ìte mai, i te iòa nehenehe o to mātou nei taeaè, Mauruüru.

Te Vaù o te Mahana Te Fāìraa Faaroo

Tāpati 13 no te Tēnuare 2019

Te Vaù o te Mahana

-Tumu Parau : Te Fāìraa Faaroo

-Pehepehe

TO Ù PŪ MARAE

E aha te tāpō i pō ai to mata na

E aha te tārehu i mārehurehu ai to òe oraraa

E aha te tāpoì i poì roa ai to òe parau

E aha te paru i paruparu ai to faaroo

Ia reru te pape e horo te ôura i te pae

Māòhi e, faaea i te haapainu ia òe

Na roto i te rumaruma o te oraraa o te hotu painu

Haamanaò noa i te reo o te paaei

E moè ā te rō i raro aè i te rauère rāau

Areà òe, aore roa e rauère i te ao nei e poì ai to òe na iòa

Māòhi, to òe ia iòa mau

To òe noa ihoā te reira ora

Na te Atua Nui Tumu Tahi te reira

Eere ānei e, ta Na i hōroà ra

Ua moà ia ia Na

To ù pū marae, te moà ia o to ù reo

Te moà o to ù fenua ta ù peu tumu

To ù marae te moà o ta ù māa

To ù Hīroà e to ù Iho tumu E te nūnaa Māòhi e, haamanaò E nūnaa moà òe i te Tumu Nui A tià i mua ia Na, to pū marae atoà Te tura iho te reira e te hanahana o Taaroa Nui Tumu tahi.

Te mau taiòraa

-Taramo 27/ 1-4 : Tei nià te mata o te Atua ia tātou ; ei fāìraa faaroo…

-Ioane 8/ 12-20 : Ua pohe Rāua ia ora vetahi ; e fāìraa faaroo mau ā teie…

Te manaò tauturu

Te haapāpū noa mai ra ta tātou Taramo i te huru o Tavita i mua i te Atua o ta na e haamori nei. E peu teie na na i roto i ta na faatereraa arii, oia te pārahi-tāmau-raa i raro aè i te maru pererau o to na Atua. E tiàturiraa teie no na, e tei nià te mata o te Atua i te mau òhipa atoà o ta na e rave nei, mai te mea maitaì e tae noa atu i te mea ìno. E parau höàta paha teie no te tahi pae i te manaòraa e, aita ihoā e òhipa moè i te Atua, e mata mārama to na. E hoa here mā, eere roa atu no te Atua te fifi e hinaarohia ra e tūrama ô nei, i te mea e hinaaro rahi to na i te tomo i roto i te oraraa o te taata no te tauturu ia na. Te uiraa e tano e ui, teie ia : ua ineine ānei te taata i te fārii i te Atua ia tomo i roto i te òhipa o ta na e rave ra ? Te mea ìno roa atu, o terā ia mau taata e rave tāmau noa ra i te òhipa tià òre, e aita e rāveà e tauiraa ai. Mai te mea ra ihoā e, aita te Atua e hiò mai ra i ta rātou òhipa tià òre. Tei nià te mata o te Atua ia tātou, e tītauraa to muri mai i teie parau. Te mea e faufaahia ai teie parau, tei te maraaraa ia i te taata tātaì tahi i te faariro i teie parau ei fāìraa faaroo na na. Te taata hoì e na reira, ua fārii atoà ia taata ia tomo te Atua i roto i ta na mau faaotiraa. E tūàtiraa rahi to teie parau i terā haapiiraa ta Ietu e nā ô ra e, aita anaè te Atua i rotopū i te feiā i patu i te fare, àore ia, i rotopū i te feiā tiaì, e paturaa e e tiaìraa faufaa òre ta te taata. Te auraa ra, e vai iho ia i te parau a te Atua ia haere mai e tāmarū, tauturu, faaitoito i terā mau âau ètaèta to tātou. Ia ìtehia te Atua i roto i ta tātou parau, ta tātou òhipa, e to tātou oraraa, ua maitaì atoà ia te òhipa o ta tātou e rave ra. Tei nià te mata o te Atua ia tātou ; eere teie i te parau tāmau, ia òhipahia rā e ia ìtehia te ora i roto i te tupuraa o te òhipa. Haamanaò na tātou i te pāhonoraa a Ietu i te mau Faritea, rātou i haere mai e rāmā ia na i mua i te ture no te tāàtiraa (Māreto 10/ 2). Te nā ô ra Ietu, no te maru òre o to òutou âau i pāpaì mai ai Mōte i te reira parau. Ia taiò tātou i te ture tei faarahihia i te tau o Mōte (Teuteronomi 24), eita tātou e hape i te parauraa e, ua rahi aè to te taata manaò e ua moèhia te Atua. Te haapii noa mai ra te reira e, ia rahi anaè te manaò o te taata i roto i te tahi faanahoraa (iti to te Atua), e haere ihoā te reira faanaahoraa òhipa i te haapaòraa òre. No reira, rau noa atu ā te òhipa o ta tātou i faanaho no te oraraa nei, eiaha roa atu te Atua ia moèhia. No te mea, o Ia te puna hoê roa o to tātou ora. A faaitoito anaè tātou ia òre teie parau ia mau i te ùtu noa, ia riro mau ra ei fāìraa faaroo na tātou.

Te tahi pupu taata pūai roa i te tuu i te Atua i te hiti i te tau o Ietu, o te mau arataì faaroo âti Iuta ia. Mea mau âau ia rātou te ture ta te Atua i hōroà mai ia Mōte ; te vāhi fifi noa, tei ta rātou ia huru faaòhiparaa i taua ture ra. Òhipa pinepine na rātou i te faaturori i te manaò o te nūnaa e te ìmiraa i to rātou maitaì i nià i te tua o te feiā riirii. I roto i ta tātou èvaneria no teie mahana, te faaìte mai ra Ioane i te huru pātoìtoì o te mau Faritea i te mau haapiiraa a Ietu. Mārama òre ānei, hinaaro ānei i te faaturori, aore ia, te rāmā i to tātou Fatu ? Te mea pāpū, te haafifi noa atoà ra te mau Faritea i te nūnaa, o rātou e hinaaro ra i te fānaò i te ora a te Atua. Te auraa, te haafifi noa ra rātou i te tupuraa no te ôpuaraa faaora a te Atua no te taata nā roto ia Ietu. Ore noa atu a e haapāpū-maitaì-hia ra e te taiòraa, e fāìraa tumu teie na te mau maru metia e ua pohe mau Ietu i nià i te tätauro no te faaora i te taata. Oia ia, ua pohe Ietu ia ìte te taata i te èà o te ora. E parau tātou e, teie ta Ietu fāìraa faaroo i mua i to na Metua, oia tei faataa hope roa ia na iho no ta na òhipa e tae noa atu ra i te ora. Haamanaòhia atu ra i te parau no Ruataata, tei huru tūàti noa atoà i teie to Ietu. Te nā ô ra, roohia iho ra te fenua tapu ra o Hawaii i te oè rahi, aita reà e māa faahou e ìteä i te fenua nei. Ua haere te àti i te rahiraa, e aita e tāpaò iti noa aè e faaìte mai ra e, te hoì mai ra te tau àuhune. Auē te aroha i teie nūnaa no Hawaii nei. O Ruataata e to na ùtuafare atoà tei faaruru mai i teie àti. No te māa òre e te pohe hoì e fātata mai ra, ôpua iho ra Ruataata, te metua tāne, e pūpū ia na i te mau atua ra, ei māa na to na ùtuafare. Ua fārii Ruataata ia pohe o ia, e ia ora rā to na ùtuafare. Te haapāpū mai ra te parau o Ruataata e, te ùru e àmuhia ra e to te ao nei i teie mahana, o te upoo ia o Ruataata. I mua i te òhipa i ravehia e Ietu rāua o Ruataata, hoê ā parau to rāua. Ua hōroà i to rāua ora, ia ora te taata. Ua haapāpū tātou e, to Ietu pohe ia ìte te taata i te ora, e fāìraa faaroo ia na na i mua i to na Metua. Te uiraa, e fārii atoà ānei tātou i te òhipa i ravehia e Ruataata, mai te tahi fāìraa faaroo ra. Ia hiòhia te fā, e te òhipa i ravehia e teie nā taata ua tūaea noa. Eita ānei ra hoì tātou e ôtiàtià atoà, mai te mau Faritea ra i te parauraa e, eere ta Ruataata i te fāìraa faaroo. No te mea, mea âpī teie huru manaò, aore ia, eere Ruataata i te tahi taata no roto i te Pīpīria. E tiàmāraa to tātou i mua i te pāhonoraa o ta tātou e manaò ra. Ta te māramarama o te parau e tūrama mai ra, teie ia : e fāìraa faaroo piti atoà teie na Ietu rāua o Ruataata, inaha ua hōroà rāua i to rāua ora, ia ora te taata.

Te Pure Haamaitaìraa

E te Atua Metua, te Atua no te here e te aroha, te haamaitaì nei e te haamauruüru nei mātou ia òe, o òe i arataì mai ia mātou i te mau mahana atoà o to mātou oraraa nei. Rau noa atu ā to mātou huru i mua ia òe, aita òe i vai iho ôtare noa ia mātou, ua faaherehere rā òe ia mātou i roto i te rima aroha noa no òe. Aita òe i faaère ia mātou i te hoê mea iti noa aè i roto i to mātou oraraa nei, noa atu ā to mātou huru haapaò òre i ta òe mau faaueraa. E au ra paì e, ia topa te taata i roto i te fifi e te ìno, e rahi roa atu to òe peàpeà e to òe hinaaro e ùme mai ia rātou, e ia faanaò atoà rātou i te ora na òe. Ia haamaitaìhia e te Atua Metua no ta òe rahu, ta òe parau mahora noa, to mātou tauturu au i roto i te oraraa nei, na reira atoà i roto i te tāviniraa. Na roto i ta òe rahu, ua aupuru, ua faaàmu, ua àtuàtu, e ua haapii tāmau òe ia mātou i te tāviniraa mau e au ia mātou ia rave. Ia haamaitaìhia òe e te Atua Metua no te rahi o to òe here e to òe aroha ia mātou te taata nei.

Te Pure Faahaèhaaraa

E te Atua Metua, te faahaèhaa atu nei mātou i mua i te aroha rahi no òe, i te mea e, aita mātou e riro nei ei ìte haapaò maitaì. I roto i to mātou oraraa, pinepine aè mātou i te mata ê i ta òe rahu. Noa atu to òe hāmani maitaì rahi ia mātou e te Atua Metua, mea huru pinepine atoà mātou i te hāmani ìno e te haaviivii i ta òe rahu, te tāpaò ôtià òre no to òe here e no to òe aroha ia mātou nei. Aita te rahu e riro faahou nei ei täuaro no mātou i teie mahana, ua faarirohia rā ei rāveà e monihia ai mātou. No te rahi hoì o to mātou nounou, aita te fāito teimaha no ta mātou hāmani-ìno-raa i ta òe rahu i haapaò-faahou-hia. Ua moèhia ia mātou ta òe mau haapiiraa tei na roto atoà mai i to mātou mau tupuna i te nā ôraa mai e, aita e parau to te taata i rāpae aè i te rahu a te Atua ; e ia hāmani ìno hoì te taata i te rahu, o ia noa iho ta na e na reira ra. E te Atua Metua e, i mua

i teie huru haapaò òre no mātou, te faahaèhaa atu nei mātou i mua i to òe hanahana.

Te Pure Aniraa

E te Atua Metua, te ani atu nei mātou ia òe, a tauturu mai ia mātou i te tāmāraa i ta mātou mau hara, e tià atu i mua ia òe ma te tiàmā. Tauturu mai òe to mātou faaroo, ia papahia te reira i nià i te faufaa no te ora, te riro hoì te rahu ei ìte, e ei tāpaò. Ia aa-faahou-hia ta òe parau tei mau-māite-hia mai e te mau tupuna i roto i to mātou mau âau, ia tià faahou ia mātou ia faariro i te rahu ei täuaro no mātou. I teie mahana, eere te rahu noa terā e fifi ra, o mātou atoà rā. Ta mātou peu, te iho, te hīroà tumu e to mātou iho reo, ua riro atoà ia i roto i te ôpape o teie tau hepohepo ; o mātou iho hoì te tumu. Te òaòa nei rā te âau, no te faaroo o te feiā e pātoì noa nei ia òre te turaraa o te taata no Māòhi Nui nei ia taataahihia. E te Atua Metua e, a faariro ia mātou ei mauhaa no te faatupuraa i ta òe ôpuaraa no te ora o teie nūnaa i Māòhi Nui nei, a fārii mai i ta mātou pure. Amene.