Ruta èv. 17.11-19 E faaora te Atua tae atu i te tià-faahou-raa.

 

Täpati 12 Huriama/Âtopa 2025.

 

E faaora te Atua tae atu i te tià-faahou-raa.

Mau taiòraa.

Taramo 98.

1 Taramo. E himene i te Fatu i te himene âpï, e mau mea taa ê hoì tei ravehia e ana, no to na iho rima àtau e to na rima moà, i riro mai ai te rë ia na.

2 Ua faaìte mai ra te Fatu i te ora na na, i mua i te mata o te mau êtene atoà ra, te faaìte-raa-hia te parau-tià na na ra.

3 To na aroha e ta na parau-mau, ua manaòhia e ana i te ùtuafare o Ìteraèra. Ua ìte te mau hopeà atoà o te fenua i te ora a to tätou Atua.

4 Ia pïnaì te haamaitaì i te Fatu e àti noa aè te fenua, ia puroro te reo òaòa, ia ûmere mä te haamaitaì i te himene.

5 A himene i te Fatu mä te tïnura, mä te tïnura e te reo haamaitaì atoà ra ;

6 mä te mau pü e te òto o te tüferi, te härururaa i te haamaitaì i te arii ra, i te Fatu.

7 Ia haruru te tai e to na îraa, te ao atoà e to na ra mau taata.

8 Ia paìpaì te mau pape i to rätou rima, e ia ûmere tahi te mau mouà atoà,

9 i te aro o te Fatu, te haere mai ra hoì ò ia e haavä i te fenua. E haavä ò ia i to te ao mä te parau-tià, e te mau taata mä te piò-òre.

Heuraa Manaò.

Te Taramo 98 o te hoê ia himene ârueraa na te ao atoà nei, tei faanaho-maitaì-hia, no te faahanahana i te faaoraraa a te Atua e ta Na haaväraa tià. Teie te hoê tuatapaparaa marämarama e te marü, e te hoê ìrava faufaa tei haamatarahia, 3 To na aroha e ta na parau-mau, ua manaòhia e ana i te ùtuafare o Ìteraèra. Ua ìte te mau hopeà atoà o te fenua i te ora a to tätou Atua.

Faanahoraa e te tuatapaparaa o te Taramo 98.

1. Aniraa ia himene i te hoê himene âpï

Ìrava 1 e tae i te 3 Tumu : Ua faatupu te Atua i te mau mea maere ; Ua heheu mai ò Ia i ta Na faaoraraa e ta Na parau-tià.

Te àamu : haamanaòraa i te haapaò maitaì ia Ìteraèra.

Hohoà : ua ìte te mau hopeà atoà o te fenua nei i te ora a to tätou Atua.

Auraa i te pae faaroo : faaäraraa no nià i te Metia

— àita te faaoraraa a te Atua Arii i täôtiàhia i nià ia Ìteraèra, e püpühia rä i te mau nünaa atoà o te ao nei.

2. Te òaòa mau

Ìrava 4 e tae i te 6 Piiraa no te ârueraa : te tïtau manihini nei te fenua taatoà ia ârue i te Atua. Te mau mauhaa : te tïnura, te pü, te mau täpaò no te hanahana e te ôroà arii.

Tumu parau : E Arii te Atua ; E tïtau to na tiàraa arii i te hoê pähonoraa òaòa e te âmui.

3. Te âpiti nei te rähu

Ìrava 7 e tae i te 9 Te mau hohoà pehepehe : te taì ra te miti, te popo ra te mau ànavai i to rätou rima, te himene nei te mau mouà.

Te hiòraa o te ao nei : è ère noa te taata, te òaòa nei te taatoàraa o te rähu.

Hopeà : E haere mai te Atua no te haavä i te ao nei ma te parau-tià e te âifaito te haaväraa è ère i te mea riàrià, ua î rä i te tiàturiraa.

Te faatumu nei te ìrava 3 i nià i te parau poroì tumu : 3 To na aroha e ta na parau-mau, ua manaòhia e ana i te ùtuafare o Ìteraèra. Ua ìte te mau hopeà atoà o te fenua i te ora a to tätou Atua. Ua haamanaò ò ia i to na aroha e to na haapaò maitaì i te ùtuafare o Ìteraèra ; ua ìte te mau hopeà atoà o te ao nei i te ora a to tätou Atua. No te aha teie ìrava ? E tuàti te reira i te haamanaòraa e te haapaò maitaì ia Ìteraèra e te mätararaa te mau nünaa atoà.

Te haapoto ra te reira i te àroraa hotu i roto pü i te aa Ìteraèra e te ao taatoà e te mau fenua atoà. Ua faaìte aè na te reira i te tupuraa o te Metia i roto i te Metia, i reira te faaoraraa e ìtehia ai e te taatoàraa.

Te mau manaò no te feruri-maite-raa ia faatänohia i te huru haapiiraa ia au i to tätou itoito. Faaäuraa : a faatuàti i teie taramo i te Taramo 96 hoê ä faanahoraa e te Ìtaia pene 52 ìrava 10 Ua heheu mai Iehova i to na rima moà i mua i te aro o te mau fenua atoà.

Te täipe : te himene → te aru i te hohoà i reira te mau mea e riro ai èi mau himene ârueraa. Faaòhiparaa i te nünaa : e taramo teie e taiòhia mai te hoê piiraa ia hoê i te mau reo, te mau mauhaa ùpaùpa, te mau hiroà tumu e te mau uì i roto i te hoê noa faahanahanaraa no te faaoraraa.

Te tahi parau tumu o te Taramo 98 o te òaòa ia o te ao atoà nei èi pähonoraa i te faaoraraa e te faatereraa parau-tià a te Atua.

Te tupuraa o te tumu parau

Te Atua te Faaora : Te òhipa nei ò Ia ma te puai e te haapaò maitaì, ma te heheu mai i ta Na faaoraraa èi aha noa ia Ìteraèra, i te mau nünaa atoà rä ìrava 1 e tae i te 3.

Te Atua te Arii : E tïtau to Na tiàraa arii i te ârueraa, na roto i te reo e te mau mauhaa ùpaùpa ìrava 4 e tae i te 6.

Te Atua te Haavä : Te haere mai nei ò Ia no te haavä i to te ao nei ma te parau-tià e te parau mau, o te riro mai èi tumu no te tiàturiraa e te òaòa no te mau mea atoà i hämanihia ìrava 7 e tae i te 9).

Te faaâano nei te taramo i te ârueraa : →Ua riro o Ìteraèra èi ìteraa päpü no te haapaò maitaì o te Atua.

Ua anihia → te mau nünaa ia färii i ta Na faaoraraa. E hopoi mai te Atua, te Arii e te Faaora, i te faaoraraa no te taatoà o te faatupu i te ârueraa òaòa e te reàreà.

2 Te mau Arii 5.14-17

14 Ua haere atu ra ò ia e ua hopu atu ra i Iörïtäna e a hitu aè ra hopuraa, ta te taata no te Atua hoì i parau mai ra; riro atu ra to na ìò mai to te tamarii âpï ra mä atu ra ò ia..

15 Ua hoì mai ra ò ia e to na atoà ra mau taata i taua taata no te Atua ra, e ua haere iho ra, ua tià mai ra i mua i ta na aro: ua nä ô mai ra, Inaha, ua ìte atu ra vau e aore roa e Atua i te ao atoà nei, mäori rä i Ìteraèra nei: e teie nei, teie tä ù parau ïti ia òe na, e rave mai òe i te tahi taoà ïti i to tävini nei.

16 Ua parau atu ra rä ò ia, Te ora nei te Fatu, ta ù e tià noa i mua i ta na aro, e òre au e rave. Ua märô mai ra ò ia e rave ; àita aè ra rä i tià ia na.

17 Ua parau mai ra Näamana, Èita änei e tià ia òe ia hö-mai-hia mai i to tävini nei te tahi mäa repo, e teiaha ai nä âtini e piti nei ? E òre hoì to tävini e hopoi faahou i te tütia-täauahi e te tütia atoà i te mau atua èê mäori rä i te Fatu anaè.

Heuraa Manaò

Teie te hoê taiòraa e tià ia tüatapapahia Mau Arii 2 pene 5 i te mau ìrava 14 e tae i te 17, tei faatumuhia i nià i te faaoraraa ia Näamana e ta na faaìteraa i to na faaroo.

Papaìraa

Ìrava 14 : Ua haapaò o Näamana i te parau a te perofeta, ua hopu ia na iho e hitu taime i roto ia Ioritäna, e ua riro to na tino mai to te hoê àiü ra te huru.

Ìrava 15 : Ua hoì ò ia ia Eritaia ra, ma te fäì e, àita e Atua ê atu maori rä te Atua o Ìteraèra.

Ìrava 16 : Ua pätoì Eritaia i ta na mau höroà, ma te haapäpü e, èita te aroha o te Atua e hoohia.

Ìrava 17 : Ua ani o Näamana i te tahi repo no Ìteraèra ia tià ia na ia haamori i te Fatu i Turia.

Tuatapaparaa i te tumu parau

1. Te haèhaa e te haapaò (ìrava 14) Te hopuraa e hitu taime i roto i te ànavai i Ioritäna e täpaò ia i te îraa e te hopeàraa. E tià ia Näamana, te hoê taata puai, ia faahaèhaa ia na iho e ia färii i te hoê peu ôhie e fatata i te haama. Àita te faaoraraa i tuàtihia i te mana o te perofeta, i te haapaòraa rä i te parau a te Atua.

2. Te fäìraa i te faaroo (ìrava15) Ua fäì o Näamana e : " Ìnaha, ua ìte au e, aore roa e Atua i te ao atoa nei, maori rä i Ìteraèra ". E fäìraa teie no roto mai i te hoê ètene. E riro te faaoraraa i te pae tino èi täpaò no te faafäriuraa i roto ia rätou.

3. Te höroàraa o te aroha (ìrava16) Ua pätoì o Eritaia i te mau taoà höroà : èita e tià e hoo mai i te haamaitaìraa a te Atua. Mea taa ê roa te reira i te mau peu faaroo ètene i reira te mau atua e faahanahanahia ai na roto i te mau ö no te fänaò i te mau maitaì. I ô nei, ua riro te faaoraraa èi aroha mau, è ère i te hoê täuiraa täpihooraa.

4. Te fenua o Ìteraèra èi täpaò no te fafauraa (ìrava 17) Ua ani o Näamana i te tahi repo no te patu i te fata no te Atua i roto i to na iho fenua. Te faaìte ra te reira i to na hinaaro ia vai tuàti noa i te Atua ora, noa atu i rapae àu i te fenua i parauhia ra.

E faahohoàraa te reira no te huru o te faaoraraa i roto i te ao atoa nei : te Atua o Ìteraèra o te Atua atoà ia o te mau nünaa.

Te tahi ìrava e riro èi täviri no teie pene te ìrava 15 : 15 Ua hoì mai ra ò ia e to na atoà ra mau taata i taua taata no te Atua ra, e ua haere iho ra, ua tià mai ra i mua i ta na aro: ua nä ô mai ra, Ìnaha, ua ìte atu ra vau e aore roa e Atua i te ao atoà nei, mäori rä i Ìteraèra nei: e teie nei, teie tä ù parau ïti ia òe na, e rave mai òe i te tahi taoà ïti i to tävini nei. Ìnaha, ua ìte au e, aore roa e Atua i te ao atoà nei, maori rä i Ìteraèra. Te haapoto nei teie ìrava i te ìrava : e arataì te faaoraraa i te faaroo mau e te ìteraa i te Atua hoê.

Te faahohoà ra te faaoraraa o Näamana e no roto mai te faaroo i te haèhaa e te auraro.

E mea tämoni òre te aroha o te Atua, na te ao atoa nei, e na nià aè i te mau ôtià o Ìteraèra.

Te täuiraa o Näamana, e täuiraa ia i te pae tino te tino tämähia e i te pae värua te âau haafäriuhia.

Aòraa haapiiraa Te faahohoà nei teie hohoà i te hoê haereraa i mua i te pae faaroo :
Te faahaèhaaraa → te faaoraraa → te faafäriuraa → te haamoriraa

E èà teie no te täuiraa i roto e i rapae, o te tià ia òhipahia èi mauhaa hiòraa no te haapiiraa, no te feruriraa, e aore rä, no te haapiiraa faaroo.

2 Timôteo 2.8-13

8 E haamanaò ia Ietu Metia, no te huaai o Tävita o tei faatiàhia mai te pohe mai ra, mai tei te Èvaneria ta ù e aò nei.

9 I pohe ai au nei i teie nei ìno, e ua tae roa i te âuri fifi nei, mai te mea e e taata rave parau ìino ra ; aita rä te parau a te Atua i täpeàhia.

10 I haamahu mäite ai au i te mau mea atoà no te feiä i mäìtihia ra, ia noaa atoà ia rätou te ora i te Metia ra ia Ietu, mä te ao mure òre ra.

11 E parau mau hoì te maa parau nei e : «Ia pohe tätou e ò ia atoà ra, e ora atoà tätou e ò ia atoà hoì.

12 Ia faaòromaì atoà tätou i te ìno ra, e pätireia atoà to tätou io na ra, ia huna hoì tätou ia na ra, e huna atoà ò ia ia tätou :

13 òre noa ä tätou i te haapaò i te parau mau, e parau mau ä ta na ; e òre ò ia e tähuna i ta na iho.»

Heuraa Manaò

Ua päpaì Pauro ia Timôteo mai to na fare täpeàraa i Roma. Ua ìte ò ia e, ua fatata to na hopeà e te hinaaro nei ò ia e faaìte i ta na 'tamaiti i te faaroo' i te mau mea faufaa o te Èvaneria e te puai no te täpeà noa atu te mäuiui. Ua riro teie mau ìrava èi haamanaòraa i te Metia, èi ìteraa päpü no te taata iho, e èi aòraa no te haapaò maitaì.

Mau Ìrava.

Ìrava 8 – « A haamanaò ia Ietu Metia, tei tià faahou mai te pohe mai, no roto mai ia Tavita, mai ta ù Èvaneria » Ua faatumu o Pauro i te mau mea atoà i nià i te huru o te Metia : te Metia a Tavita te tupuraa o te mau fafauraa e te Fatu tei tià faahou te upootiàraa i nià i te pohe. Te parau haa 'haamanaò' e faaìte ra e, ua riro te haamanaòraa i te Èvaneria èi tumu no te täpeà-maite-raa.

Ìrava 9 – « no reira vau i pohe ai, ua ruuruuhia mai te taata òhipa ìno ra. Te ra rä, àita te parau a te Atua i ruuruuhia "Te faataa nei Pauro i to na faatîtîraa i te tiàmäraa vï òre o te Parau.

Ìrava 10 – « No reira vau i faaòromaì ai i te mau mea atoà no te feia i mäìtihia ra, ia noaa atoà ia rätou te ora...E mäuiui rahi to Pauro : e faaòromaì ò ia ia tià ia vëtahi ê ia färii i te ora mure òre. Te faito o te haapaò maitaì i roto i te nünaa e te òhipa veà tono.

Ìrava 11 e te 12 vm – « Ia pohe atoà tätou ia na, e ora atoà ia tätou i pïhaì iho ia na ; ia tämau maite tätou, e faatere atoà ia tätou i pïhaì iho ia na » Pënei aè e himene mätamua aore ra e fäìraa faaroo.

Te manaò o te Pata : te pohe → te ora, te faaòromaì → te faatereraa. E haamauruüruhia te haapaò maitaì na roto i te hoêraa e te Metia faahanahanahia.

Ìrava 12 vh – 'Ia huna tätou ia na, e huna atoà ò ia ia tätou' Te tävevo tià o te mau parau a Ietu (Mätaio pene 10 ìrava 33). Faaäraraa hanahana : è ère te faaroo i te mäìtiraa ; e tïtau te reira i te fafauraa.

Ìrava 13 – 'Mai te mea e, e haapaò òre tätou, e vai haapaò noa ò ia, no te mea èita e tià ia na ia huna ia na iho'. Èita te reira e faaòre i te haaväraa (ìrava 12), te haapäpü nei rä te reira i te âueue òre o te Atua i roto i to na huru e ta na mau fafauraa.

Irava 8 o te tahi niu no teie mau parau faaitoito : 8 E haamanaò ia Ietu Metia, no te huaai o Tävita o tei faatiàhia mai te pohe mai ra, mai tei te Èvaneria ta ù e aò nei. A haamanaò ia Ietu Metia, tei tiàfaahou mai te pohe mai ra, no te huaai o Tavita, mai ta ù nei èvaneria ". No roto mai teie ìrava taatoà i teie haamanaòraa ora no nià i te Metia : Te niu o te tià-faahou-raa i te tiàturiraa (ìrava 11). Te haamau ra te tiàraa arii a Tavita i te tiàraa o te Metia. No roto mai te haapaò maitaì o te Atua (ìrava 13) i teie tiàraa o te Metia.

Tītauraa Ua faanahohia teie mau parau i nià e toru tumu :

Te Metia : e haamata te mau mea atoà na roto i te haamanaòraa ia Ietu tei tià faahou mai.

Veà tono : E tāuturu te māuiui o Pauro i te faaoraraa ia vētahi ê.

E mea huru ê roa : e mea paruparu te haapaò maitaì a te taata, âreà te haapaò maitaì a te Atua, e mea pāpū ia e te mure òre.

I roto i te hoê hohoà, ta te taata e faahohoà nei : Te mau fifi tià òre ua ruuruuhia o Pauro e ua tiàmā rā te Parau. Te hoê menema te tià-faahou-raa. Te hoê terono te faatereraa i fafauhia i te feia tuutuu òre.

E piti èà : te haapaò i te oraraa/te faatereraa ; te pätoìraa → i te pätoìraa.

Tumu parau : « Haamanaòraa ia Ietu Metia ». Te tumu o te haamanaòraa marü metia : Ietu Metia

Te hoê iòa e haamanaò : Ietu te Faaora e te Metia Faatähinuhia, te Metia.

E piti niu :

Àamu : « huaai o Tavita » → te tupuraa o te mau fafauraa.

Tiàturiraa : « ua faatiàhia mai te pohe mai » → upootiàraa i nià i te pohe.

Òhiparaa : È ère te faaroo marü metia i te hoê manaò manaò-òre-hia, o te haamanaòraa ora rä o te hoê taata mau, te taata e te Fatu.

Te mana o te tià-faahou-raa Ua riro te tià-faahou-raa èi niu no te tiàturiraa (1 Törïnetia pene 15 ìrava 17). E haapäpü te reira i te ora âpï i ô nei e i teie nei e te ora mure òre a muri aè.

Te täuturu : Te haamanaòraa ia Ietu, o te oraraa ia i te mau mahana atoà i roto i te märamarama o te Pata.

Te haapaò maitaì o te Atua i roto i te àamu : O Ietu te Metia i fafauhia : te haamanaò ra te ôpu o Tavita i te tämau-noa-raa o te fafauraa. E haapaò maitaì te Atua i ta Na mau parau fafau noa atu te haapaò òre o te taata (ìrava 13).

E faaàmu to tätou haamanaòraa i te tiàturiraa : te mea ta te Atua i rave.

E faaàmu to tätou haamanaòraa i te faarooraa : te mea ia ta te Atua i fafau, e faatupu ia ò Ia. Te òhipa i horoàhia i te feia faaroo

Te parau ra o Pauro : 'mai te au i ta ù Èvaneria' → faariro ò ia i te poroì èi poroì no na, e ora i te reira, e e faaìte päpü ò ia i te reira. Ua riro te haamanaòraa ia Ietu Metia èi puai èi türaì no te òhipa : no te faaära, no te haapii e no te höroà atu. Te haamanaòraa ia Ietu, o te faaìteraa atoà ia ia Na ia vëtahi ê.

Haapotoraa e tià ia tätou e faahiti i te tumu parau mai teie i muri nei : Te hoê menema taata òre te parau ia no te tià-faahou-raa. Te hoê terono i mua ra te huaai ia a Tavita.

Te hoê èvaneria ora haamanaòraa i te òhipa. Te hoê hohoà no ta tuatapaparaa te hoê hohoà i roto e toru haamenemeneraa : Te Metia tei tià faahou menema matara noa, e te märamarama. Metia (Fetià ia o Tavita, e terono). Ua poro te Metia (òtaro o te Èvaneria, te parau). I ropü : À haamanaò → mai te hoê taura o te faatuàti i te mau mea atoà.

Ruta èv. 17.11-19

Te tämä-raa-hia nä rëpera tino àhuru

11 E taua haereà no na i Ierutarëma ra, i nä Tämäria ò ia i te haere, e i nä Tarirea.

12 E tei te tömoraa atu ò ia i roto i te hoê ôire ïti, ua färerei mai ra ia na nä rëpera tino àhuru, tià noa mai ra i te ätea ê ;

13 pii noa mai ra te reo, nä ô mai ra : «E te Òrometua, e Ietu e, e aroha mai ia mätou.

14 E ia hiò atu ra ò ia ia rätou, ua parau atu ra : «A haere, a faaìte i te mau tahuà ia òutou.

E tei to rätou haereà nä te èà tià, faaorahia iho ra rätou.

15 E ia hiò iho ra te hoê o rätou ia na iho, e ua ora, ua hoì mai ra mä te pii hua i te haamaitaìraa i te Atua.

16 Ua tïpapa iho ra i raro i te âvae iho o Ietu, haamaitaì mai ra ia na ; no Tämäria taua taata ra. 17 Ua parau atu ra Ietu, nä ô atu ra : «È ère änei tino àhuru atoà i tämähia nei? Tei hea iho nei rä e tooiva ?

18Aore roa te hoê i hoì mai e haamaitaì i te Atua maori rä o teie nei taata ê.

19 Ua parau atu ra ò ia ia na : «A tià, a haere i to tere ; ua ora òe i to faaroo.

Heuraa Manaò.

Ua î teie mau ìrava no roto mai i te Ruta èv. Pene 17 i te mau ìrava 11 e tae i te 19 te faaoraraa i na rëpera hoê àhuru i te mau täpaò e te mau taa-ê-raa. Teie te hoê manaò no te hoê tatararaa i te faanahoraa, ma te haamatara i te hoê ìrava e tià èi tumu faufaa.

Te mau ìrava turu :

Te haere ra o Ietu i Ierusalema (ìrava.11). Ua riro teie tere èi täpaò no to na èà e tae atu ai i te Tätauro e te tupuraa o ta na òhipa. Te haere nei ò ia na roto i te hoê vahi i ropü ia Tämaria e ia Tarirea » : te hoê ôtià, te hoê vahi ànoì, o tei faaìte aè na i te mätararaa o te faaoraraa na roto noa i te hoê pii. Hoê àhuru rëpera, tei tiàvaruhia i roto i te oraraa vaamataèinaa e tei faarirohia èi mea viivii, o te pii ra ia Na nä te atea ê (ìrava12 e te 13).

Ta rätou piiraa « E Ietu, e te Fatu, e aroha mai ia mätou » o te hoê ia pure no te peàpeà e no te faaroo atoà.

Maite mea ra e teie parau e hohoà ia no te mau täahiraa âvae i muri i te tahi täahiraa.

1-Te färereiraa (ìrava 11 e tae i te 13)

Te faahohoàhia ra te mau rëpera i te mau taata i pëpë e te faa-taa-ê-hia, no te ìmi i te faaoraraa. Te faaìte nei ta rätou piiraa ia Ietu i to na mana Òrometua.

2-Te faaueraa a Ietu (ìrava 14)

'A haere, a faaìte ia òutou iho i te mau tahuà : Te faatura nei o Ietu i te Ture (Revitito pene 14), te ra rä, ua tono ò ia ia rätou hou rätou e faaorahia ai. E tupu te faaoraraa i nià i te èà : te hoê täpaò e, te faaroo, o te hoê ia täahiraa no te tiàturiraa hou a ìte ai i te hopeàraa.

3-Te täuiraa o te taata Tämaria (ìrava 15 e te 16)

Hoê anaè i hoì mai, e taata Tämaria ia, te hoê taata èè vahavahahia e te mau Àti Iuta. Te ìte nei ò ia èi aha noa i te faaoraraa i to na tino, i te vairaa atoà rä o te Atua i roto ia Ietu. Àita te faaroo i täôtiàhia i te färiiraa i te hoê maitaì, o te färiiraa rä i te tumu o te ö.

4-Te parau hopeà (ìrava 19) « A tià i nià e a haere ; ua faaora to òe faaroo ia òe ». I ô nei, è ère faahou no te faaoraraa i te tino (tämähia), no te faaoraraa i te täatoà rä te tino e te värua. Ua riro mai te taata Tämaria èi hiòraa no te faaroo : ua ìte ò ia i te vairaa o te Atua i roto ia Ietu.

Te tahi ìrava tumu te ìrava 19 : 19 Ua parau atu ra ò ia ia na : «A tià, a haere i to tere ; ua ora òe i to faaroo. A tià e a haere ; ua faaora to òe faaroo ia òe.

Teie te hopeà o te parau : e ìriti te faaroo mauruüru i te èà no te hoê faaoraraa hohonu aè i te èà o te tino, e ìriti te reira i te èà no te faaoraraa. Te parau haa faaora (sōzō) na roto i te reo Hereni è ère ia i te faaoraraa noa : te auraa ra, te faahoì-faahou-raa mai i roto i te auraa e te Atua, te tömoraa i roto i te ora âpï.

Te mau manaò no te feruriraa Te âau mehara o te hoê ia ùputa e tae ai i roto i te faaroo : e iva o tei färiihia, hoê anaè o tei hoì ia Ietu ra e haamauruüru. Tei roto pü anei tätou i te feia tei moèhia e aore rä, tei roto anei tätou i te feia e hoì ia Ietu ra ? E hau atu te faaoraraa i te faaoraraa i te pae tino : e haaputapü te reira i te täatoàraa o te taata. Ua riro mai te taata èè èi hiòraa no te faaroo : Te haapäpü ra o Ruta èv. E ua matara te Pätireia i te mau taata atoà, tae noa atu i te feia i tuuhia i rapae. E faaìtehia te faaroo na roto i te tätarahapa (faa-färiu-raa) e te ârueraa.

Parau tumu i horoàhia : Te faaroo mauruüru o te faateitei e o te faaora/Te ora o te faaroo tei roto i te òhipa

E faahoì faahou mai o Ietu i te tura : te taata viivii tei faaruèhia, e faateiteihia ia. È ère te faaoraraa i te faaoraraa noa i te tino, o te faahoì-faahou-raa rä i te taata i roto i to na täatoàraa. Èita te faaoraraa e täôtià, e häpono rä ò ia. Te faaroo e orahia ma te âau mehara e riro mai ia èi òhipa : ia faaìte päpü i te aroha tei färiihia.

Ua faaora to tätou faaroo ia tätou È ère te faaroo i te tiàturiraa noa i te faaoraraa, o te färiiraa rä i te vairaa o te Atua i roto ia Ietu.

Hohoà täipe no te päpaìraa i te hohoà e aore rä no te feruri-maite-raa.

Faahoì-faahou-raa : mai te taa-ê-raa e tae atu i te tià-faahou-raa i te tura.

Te èà : mai te faaoraraa i te tino e tae atu i te òhiparaa i te faaroo.

Faaroo : mai te hoê täparuraa no te aroha e tae atu i te färiiraa i te Faaora.

Te aniraa E täui te âau mehara i te faaoraraa èi haamaitaìraa. E ìtehia te faaroo na roto i te hoìraa ia Ietu e te haamoriraa.  

E faa-tià-hia te taata faaroo tei faaorahia no te haere e no te faaìte i te parau-tià e te parau mau.

Heuraa Ìrava.

-Taramo 98, 3 To na aroha e ta na parau-mau, ua manaòhia e ana i te ùtuafare o Ìteraèra. Ua ìte te mau hopeà atoà o te fenua i te ora a to tätou Atua.

-2 Mau Arii 5, 15 Ua hoì mai ra ò ia e to na atoà ra mau taata i taua taata no te Atua ra, e ua haere iho ra, ua tià mai ra i mua i ta na aro: ua nä ô mai ra, Inaha, ua ìte atu ra vau e aore roa e Atua i te ao atoà nei, mäori rä i Ìteraèra nei: e teie nei, teie tä ù parau ïti ia òe na, e rave mai òe i te tahi taoà ïti i to tävini nei.

-2 Timôteo 2, 8 E haamanaò ia Ietu Metia, no te huaai o Tävita o tei faa-tià-hia mai te pohe mai ra, mai tei te Èvaneria ta ù e aò nei.

-Ruta èv. 17, 19 Ua parau atu ra ò ia ia na : «A tià, a haere i to tere ; ua ora òe i to faaroo.

Faaitoitoraa.

Ua riro te reira èi tuàtiraa no nià i te hoê ä tumu parau :

Te faaoraraa a te Atua tei heheuhia i roto ia Ietu Metia, tei ìtehia na roto i te faaroo e tei faahanahanahia ma te mauruüru.

Teie te hoê poroì faanahohia o ta tätou e faa-òhipa no te faaìte, no te tuatapaparaa e aore rä no te haa-pii-raa :

Te Taramo 98 ìrava 3 : Ua haamanaò ò Ia i to na aroha e to na haapaò maitaì i te ùtuafare o Ìteraèra ; ua ìte te mau hopeà atoà o te ao nei i te ora a to tätou Atua.

2 Te mau Arii pene 5 ìrava 15 : Ua hoì mai ra o Näamana, tei faaorahia to na rëpera, na ô atu ra, « Ìnaha, ua ìte au e, àita e Atua i te ao atoà nei maori rä i Ìteraèra.

2 Timôteo pene 2 ìrava 8 : E haamanaò ia Ietu Metia, tei tiàfaahou mai te pohe mai ra, no te huaai a Tavita, mai ta ù nei èvaneria.

Ruta èv. Pene 17 ìrava 19 : Ua parau Ietu i te hoê o na rëpera hoê àhuru tei faaorahia, « A tià e a haere ; na to òe faaroo i faaora ia òe .

Te parau tumu i ôpuahia :

Te faaoraraa a te Atua : mai te faaoraraa e tae atu i te tià-faahou-raa, e aroha no te mau nünaa atoa.

Te parau poroì

1. Te haamanaò nei te Atua e te òhipa nei no te faaora (Taramo 98 ìrava 3) È ère te faaoraraa i te mea hämanihia e te taata, e ôpuaraa hanahana rä noo mai i te Atua ra. Ua faaìtehia te haapaò maitaì e te maitaì o te Atua èi aha noa no Ìteraèra, no te mau nünaa atoà rä. E mea ìte-mata-hia te faaoraraa, e mea päpü, e na te ao atoà nei.

2. Färiiraa i te faaoraraa (2 Te mau Arii pene 5 ìrava 15) Ua färii o Näamana, te hoê taata èè e te ètene, i te Atua o Ìteraèra i muri aè i to na faaoraraa. E tïtau te faaoraraa i te fäìraa i te faaroo e te färiiraa i mua i te taata. Ua riro te faaoraraa èi täpaò no te hoê faaoraraa hohonu aè : te färereiraa i te Atua mau.

3. Te Tumu o te faaoraraa : o Ietu Metia tei tià faahou mai (2 Timôteo pene 2 ìrava 8) Te haamanaò nei o Pauro e, è ère te faaoraraa i te hoê manaò, e taata rä : Ietu Metia. Ua aahia te faaoraraa i roto i te àamu no te huaai o Tavita te ra rä, e matara te reira e a muri noa atu.

4. Te faaroo e faaora (Ruta èv. Pene 17 ìrava 19) Àita Ietu e faaora noa i te tino ; E faaora ò ia i te värua e te feruriraa. E ìriti te faaroo o te taata iho i te hoê täairaa e te Atua.

E iriti te faaroo o te taata iho i te èà no te hoê täairaa ora e te Atua. E tere âpï te faaoraraa : 'A tià, a haere.

Te òhiparaa i teie mahana, àita te faaoraraa a te Atua i täôtiàhia i te hoê noa nünaa aore ra i te hoê noa taime : na te mau poro atoà ra o te mau fenua atoà nei o te ao. Mai ia Näamana, te anihia nei ia tätou ia ìte i te Atua i roto i to tätou oraraa e ia faaìte i te ìteraa päpü. Mai ia Pauro, e tià ia tätou ia täpeà ia Ietu Metia tei tià faahou i ropü. Mai te rëpera i mauruüru, ua piihia tätou ia ora i te hoê faaroo o te täui e o te tono ia tätou.

Te tïtauraa teie tahi pehepehe mäìtihia ia au i ta tätou huru päpaìraa Te faaoraraa a te Atua o te hoê ia päpe pihaa o te tahe mai, e faaora te reira i te mau tino, e faateitei i te âau, e haere na nià i te mau ôtià e te mau tënetere, E na roto ia Ietu Metia, e riro mai te reira èi upootiàraa mure òre ".

Pehepehe.

E faaora te Atua tae atu i te tià-faahou-raa.

 

Mai roto mai i te hohonuraa o te mau tau,

Te hiti mai nei te hoê reo, Te hoê himene no te maitaì,

E haapaò maitaì e te âueue òre.

Te haamanaò nei te Atua, Te ànaana nei to Na aroha,

E tae noa atu i te hopeà o te fenua nei, ua porohia to Na ora.

 

Ua faaora o Näamana, ua piò te taata èè,

Ma te ìte i te tumu ôtahi o te Atua.

E mä te rëpera, e matara te âau, e tupu mai te faaoraraa,

Te hoê horoà viivii òre e te päpü.

 

A haamanaò, te parau ia a Pauro, te Metia tei tià faahou mai,

Te huaai o Tavita, tei upootià i nià i te hara.

Ua riro te Tätauro èi ùputa no te ora,

Ua moè te pohe, ua uaa te tiàturiraa.

 

A tià, a haere, ua parau atu ra Ietu i te taata pepe,

Ua ora òe i to òe faaroo, ua ora to òe värua.

Mai te faaoraraa e tae atu i te tià-faahou-raa,

E tae atu te aroha i te mau nünaa atoà o te ao nei.

 

Te hoê ànavai no te ora, te hoê marämarama mure òre,

E tahe na roto i te mau taata, ia hoê te mau èà.

Te faaoraraa a te Atua, te upootiàraa mure òre,

O te hoê ia horoà no te here, na te ao atoà nei.

 

Teraì òr. Faatura.