PAPA HAAMORI 1°)-AROHARAA E FĀRIIRAA
(E tià pāatoà tātou)
Rautī : Te nūnaa Māòhi no (Vāhi/Pāroita),
Ia ora na ! Te here ia rahi, mai te here o te Atua Nui Tumu Tahi,
to tātou Metua tāne i te raì hāmama noa ; te here atoà o te
fenua, to tātou Metua vahine faatupu ora o Māòhi nui. E here tūātau to teie nā metua, e here māìtiìti òre i te huru o te taata.
Roaa ai ia tātou i teie mahana e i teie taime, i te ani tāparu i to
tātou Atua e :
Âmui : E te Atua Nui Tumu Tahi e, tīpae mai i te fare nei ! Tomo
mai i roto i to òe fare, i (Vāhi/Paroita) nei ! Haere mai i rotopū i
ta òe mau tamarii ! Haere mai i roto i to òe moà e to òe
hanahana ! Te rōtahi nei to mātou reo i te pure a to Tamaiti i
haapii ia mātou i te nā-ô-raa e : E to mātou Metua ...
PURE A TE FATU
HIMENE (Ia oti te himene, pārahi)
Rautī : E te Tumu nui e, ua ineine to mātou metua vahine te fenua ra o _______________ e mātou te mau tama no te fenua,
i te fārii maeva ia òe e no te haamori ia òe.
Roaa ai ia mātou i te natinati faahou ia mātou, i te taura firi o te here. Te here e tupu ai te faatura, i teie fenua tupuna, te metua i te âau māhorahora noa. No te fārii i te rauraa o te mau tamarii,
tei here i teie fenua ei vauvau atoà no na. Mai te hereraa i to
mātou nei māòhiraa, te hereraa i to mātou hīroà tumu, te hereraa i to mātou reo, te hereraa i te māa tumu o te fenua, te hereraa i
te hui àito, te hui tupuna, te nuu atua e te hereraa ia òe e te Atua
Metua e.
Ia haamaitaìhia Òe e te Atua Nui Tumu tahi, te Tumu Ôtahi roa o to mātou ora, te pū o te māramarama. A tahi tià mai... A tahi tià
mai... A tahi tià mai rā.
HIMENE
2°)-TE HINAARO O TE ATUA I TE TAATA
Rautī : Te nūnaa Māòhi no (Vāhi/Paroita) nei, teie te hinaaro o to
tātou Metua tāne i te raì a mano, māoti rā, Tāmā ! Tāmā ia mā
to rae. Tāmā ia mā to manaò. Tāmā ia mā to tātou âau, no te
faatupuraa i to na hinaaro i te fenua nei.
Inaha, te fenua e to na mau î atoà, te mau nūnaa atoà e pārahi
ra i reira, no te Tumu Nui anaè ia. Mai te teiteiraa o te mau raì, te haèhaaraa o te fenua, e te hohonuraa o te moana uri paò, te fāì
hua nei rātou i te hanahana o te Atua, aita e mahana tuua.
Aore e ôrero, aore e parau e faaroohia, ua tae roa rā ta rātou haamaitaìraa i te hopeà o te fenua, mai te pō mai e no te pō.
Te tītauraa tūātau a te Tumu Nui ia tātou, māoti ra o te
tiàau-māite-raa i ta na faufaa ora. Te tuhaa i parauhia e te Tumu Nui ia tātou, maoti rā te tiàau-māite-raa ia i ta na faufaa ora. I te mea, te faaìte noa ra te reira i to na here e to na aroha, e no te
arataì i te taata i te ìteraa i te Atua e to na mau hinaaro mai te parauhia na e :
A ui na i te mau puaa, e na te reira e haapii mai, a ui na i te mau
manu o te reva nei, e na te reira e faaìte mai ia òe. E aore rā, a ui na i te fenua e na te reira e parau mai. A ui atoà i te mau ià o
te moana. E na te reira e faaìte mai ia òe. O vai tei òre i ìte e,
taua mau mea ra, e na te rima o te Atua teie i rave.
HIMENE
3°)-TE TURE
Rautī : A faaroo mai i te tahi o te mau ture a Tetunaè, tei arataì
mai i te nūnaa Māòhi ia maitaì te oraraa âmui, tei nā ô e :
-Ia tura i te taata i te âià, te metua i fānau ia òutou. -Ia hiò te tāâtoà i to na mouà, o te hanahana -te reira o te âià.
-Ia tauturu te tahi i te tahi i te hāmaniraa i
to òutou mau fare. -Ia raaraa hoì te mau vahine i te mau peùe, -e ia faaineine i te
mau rauoro no te fare. -Ia rave tāâtoà i te òhipa, te taata ta na
tuhaa òhipa. Tei òre i nā reira ra, ua riro ia -ei hapa no na iho. -Eiaha òutou e hiò mata noa i te taata e haere na to òutou pae fare, mā te pii òre atu -e : Tāpae mai i te fare nei e tāmāa.
-Eiaha te mata e tāpō i te hapahapa a te fētii, -e auahi âama te
reira i roto i te ùtuāfare.
-Eiaha na to tarià, na to mata rā e hiò i te
òrero a te feiā âfaì parau ìno. I faaroo to tarià e i haapō aè ra to mata, o òe iho te pēpē.
-Ôfati na te manaò ìriā òiòi noa, o te riro ei faaôtuìtuì i to tino e o te haapōiri i to mata i -te mea tià. E tahuà maitaì te feruriraa maitaì o te manaò.
-Eiaha to òe tarià e hōroà i te haapii a te taata ora ori haere noa,
e hohoà ata noa to na, e hotu
painu, haere noa aore e tauraa.
-Mai ia Taùrua horo poìpoì roa òe. E noho òe -i nià i te ihu o te vaa nui ra. E ài òe i te pōpōùru o te puaa.
-Tei ia òe na te ora e te pohe o te taata. E ara rā, o te fati te ama, te pāturu o te tiàtià o taua vaa ra ia òe. E taupe to upoo i raro i -te repo i to na teiaha. E mea tura ia Farepuà;
HIMENE 4°)-TAIÒRAA NĀ PARAU PAPA
HIMENE
5°)-POROÌRAA
6°)-PURE
HIMENE 6°)-FĀÌRAA FAAROO
Rautī :
E te nūnaa e ! a fāì âmui anaè tātou i to tātou faaroo Māòhi mau.
Âmui :
Nā roto i to ù heuheuraa i ta òe Parau, te fāì nei au e : -To ù Reo, e Reo ia no ta ù Atua.
-Ta ù Himene, e Himene ia no te ârue i ta ù -Atua.
-Ta ù Māa tumu, e Māa hōroà noa na ta ù
-Atua ia ù ; A rave a àmu a rave a inu.
-Ta ù Peu tumu, e Peu tumu ia no te faatara -i te hinaaro o ta ù
Atua.
-To ù Hīroà tumu, e Hīroà tumu ia no te ìte-
-raa i te hinaaro o ta ù Atua.
-To ù Fenua, e Fenua ia no ta ù Atua, Metua -vahine faatupu ora no te Māòhi.
-To ù Māòhiraa, e tupuraa ia no te hinaaro o -ta ù Atua.
-To ù Atua, e Atua ia “NO TE VAI NEI AU, -O VAU E VAI NEI”. -E Atua no te Here, e Atua no te Aroha, te -Parau Tià e te Parau Mau…
-Ia Ora Hau noa te nūnaa Māòhi e tià ai.
HIMENE ÔROÀ A TE FATU
HIMENE
7°)-PURE A TE HUI TUPUNA
Ia Atua te Atua Ia fenua te fenua
Ia taata te taata
Ua maitaì roa ia
Ia ora na
PAPA HAAMORI NO TE ÔROÀ A TE FATU
Te Vārua no te òhipa ta tātou e rave nei i teie taime, ua ìte-atoà-hia mai i Māòhi Nui nei. No Hitiraro nei, no HAVAII. RUATAATA i te âau aroha noa. RUATAATA i te manaò hōroà ORA. Turuhia mai e te nuu Atua, ua hōroà i to na ORA, ia ORA to na nūnaa. Te nā ô ra to na reo i tei herehia e ana, òre noa atu òe e
ìte taata mai ia ù, haamanaò òe e, tei pīhaì iho vau ia òe. Ia tià
mai òe i te poìpoì roa, e tumu rāau ta òe e ìte i rāpae mai, e rave òe i te māa e àmu, O VAU TENĀ. E rave òe i te māa e àmu, O VAU TENĀ.
Faaroo mai rā tātou i te tahi faatiàraa tei parauhia e, e ôroà na
Ietu i haamau. Te nā ô ra : E tae aè ra i taua ahiahi i haavarehia mai ai o ia ra, ua rave iho ra Ietu i te faraoa, e oti aè ra i te haamaitaì i te Atua, vāvāhi iho ra, tuu atu ra i ta na mau pipi ra, nā ô atu ra : « A rave a àmu, o ta ù tino tenā ». Ua rave iho ra o ia i te âuà, haamauruuru aè ra i te Atua, tuu atu ra ia rātou ra nā
ô atu ra : « A rave a inu, o ta ù toto tenā, te toto no te faaauraa âpī, i haamaniihia no te taata e rave rahi, ia matara te hara ».
A rave a àmu, O VAU TENĀ. Ùru noa atu ai ta RUATAATA,
FARAOA noa atu ā ta Ietu, ua ìte rā tātou e, no te ORA o te taata i pūpū ai rāua i to rāua ORA i roto i te rima o te Atua. E parau no
te ORA teie, e parau no te ÒAÒA, e tià roa ia faahanahanahia.
No te nūnaa o RUATAATA, te ôroà, e haamaitaìraa ia, e e faahanahanaraa ia na te taata i te nuu Atua no te mau maitaì
atoà o ta te fenua e faaìte noa ra, aita e mahana tuua. Te auraa, i
to na riroraa ei tumu ùru, ua âmui atoà RUATAATA i roto i te haamaitaìraa a te taata, e te fenua i te Atua.
No Ietu tei parau-atoà-hia e, te Metia, te faatià ra ia te Pīpīria e,
e Parau o ia na te Atua tei riro mai ei taata, mā te tino e te toto.
Nō roto mai i te Here e te Aroha o te Atua i te taata nei. Ia hiòhia, te hōê ra ta rāua piiraa ia tātou e te taata: A rave a àmu, a rave a inu ; O VAU TENĀ. Ia Haamaitaìhia te Atua Nui tumu tahi e tià
ai. (Nūnaa o te Atua, e tià mai tātou).
HAAMAITAÌRAA NO NĀ TĀPAÒ E PITI
Te haamaitaì nei mātou ia òe e te Atua Tumu Tahi, no to òe Here
e to òe Aroha ta te hotu o te fenua, ta te ùru e heuheu mai nei ia mātou.
Te haamaitaì nei mātou ia òe e te Atua Tumu Tahi no to òe Here
e to òe Aroha ta te hotu o te fenua, ta te vai haari e heuheu mai nei ia mātou.
A rave a àmu, a rave a inu, ia hanahana te Atua Nui Tumu Tahi.
IA OTI TE FĀRIIRAA
Ia haamaitaìhia te Fatu o te raì e te fenua, tei îriti ia tātou i te ùputa o te ORA. Nā roto i to tātou fāriiraa i te tomo i roto i te faaauraa a te Atua, ta Ietu i faaâpī, ua matara faahou te rima aroha o te Atua Nui Tumu Tahi ia tātou.
E te nūnaa o te Atua, te riro nei tātou ei mau taata no to na ra Hau. A haere mā te Hau, e ia rahi atu ā to tātou Here i te Fatu te puna hōê o to tātou ORA.
MAHANA MĀTĀMUA
Tāpati 7 no Tēnuare 2024
Tāramo 103, 13-18 & Ruta 10, 25
PAPA PĪPĪRIA : « E te òrometua, e nāhea e noaa ai ia ù i te ora mure òre »
PAPA MĀÒHI : « TE RŌHOTU NOÀNOÀ »
Manaò tauturu. E haapii ture teie e rāmā nei ia Ietu. E te haapii ture hoì ra, e taata terā tei î i te ìte, te māramarama, e te àravihi
i te pae no te ture a te Atua. E parau-atoà-hia rātou ei mau «pāpaì parau ».
Ta rātou terā òhipa tumu, e putu i te parau, e faaâfaro, e e pāpaì
i te ture a te Atua, mai te tau o to rātou mau hui tupuna, te hui
àito, e te hui arii. Ua faataahia teie òhipa e na rātou e rave, na rātou e haapii, na rātou e tūrama e te mataararaa i te nūnaa i te
haapaò-māite-raa i te ture a te Atua. E na rātou, teie mau pāpaì
parau, mau haapii ture, i vaivai noa ai te mau parau paari o to rātou mau hui tupuna, to rātou fenua, to rātou hīroà tumu e to rātou Atua. E feiā faaturahia teie e te nūnaa Ìteraèra.
Noa atu rā te àravihi o teie haapii ture, ia au ta tātou taiòraa, mai
te mea ra e, te haapii ra e te tūrama nei Ietu ia na, i te māramarama o te ture. Te ture ihoā rā no te hereraa i te Atua, te
hereraa i to tauaro, e te hereraa ia na iho, e parau hōê to teie nā
parau e toru. Oia hoì, eìta e tano e here i te Atua anaè, mā te òre
e here i to tauaro e ia òe iho. Eìta atoà e tano e here i to tauaro
anaè, mā te òre e here ia òe iho e te Atua. Te mea ia Ietu i faataiò ai ia na i te ture no te here, tei tāhōê i nā parau e toru. E
tei haapaò ra, ua ora ia taata.
Ua mau âau ihoā paha te ture a te Atua i teie haapii ture, te toe
ra ia na, te faatupuraa, te faaòhiparaa i teie ture. A tahi ia hape
te mau haapii ture, te mau pāpaì parau i te tau o Ietu. Ua manaò
rātou, te mau haapii ture e te mau Fāritea, te haapaòraa e te faaturaraa i te ture a te Atua, ua ora ia taata.
Te auraa, aita te haapii ture i haapaò noa aè i te faufaa o te faaòhipa e te faatupuraa i te ture a te Atua. Tei te ùtu noa, tei to rātou vaha e to rātou âau te vairaa o ta rātou parau.
Te piti, eita e òre, e māramarama ê roa te parau no te tauaro i te
hiòraa a te pāpaì parau. O o ia rā tei hinaaro i te faatià ia na iho, i
ui ai o ia i te Fatu e : O vai hoì to ù tauaro.
No teie haapii ture, te tauaro, o tei haapaò ia i te ture a te Atua,
mai ia rātou atoà ra, te mau pāpaì parau e te mau Fāritea. E tei
haapaò hoì i te ture ra, ua ora ia taata. E inaha, eere roa atu mai
te reira ta Ietu hiòraa i te parau no te tauaro. O tei aroha rā, oia hoì o tei faatupu i te here e te aroha. O tei ìte i te pāhono i te àti
o te taata, aita e faataaraa i te huru e te hohoà o te taata. Te
reira te tauaro ta te Fatu e tāmata nei i te tūrama ia rātou.
I faatià ai Ietu i teie parapore no te taata Tāmāria. I roto i nā
taata tootoru, o o ia anaè tei faatupu i te parau no te aroha. Te
auraa, na to na faaroo e faatupu i te here e te aroha i roto ia na, no te tauaro atu i tei fifi. Areà nā taata toopiti, oia hoì teie Tahuà
e teie âti-Rēvi, rāua tei î te ture a te Atua, tei riro ei tiaì mata ara i te nūnaa ia haapaò i te ture, aita roa atu te parau no te faaroo, e te aroha i ìte-noa-hia aè i roto ia rāua.
E te toru o te hape o teie haapii ture, te parau ia no te ora mure òre. O ta na i ui atu i te Fatu : E te òrometua, e nā hea e noaa ai ia ù i te ora mure òre… E parau rāmā ihoā paha teie na na i te Fatu, e parau faahinaaro-atoà-hia rā teie e a na e te taata atoà. Ua manaò paha o ia e, tei te hōê vāhi taa ê roa teie ora mure òre. E inaha, ia hiòhia ta Ietu pāhonoraa, ta na tūramaraa i
teie haapii ture, aita roa atu Ietu i faahiti noa aè i te parau no te ora mure òre.
Te parau ta Ietu i faahiti, e parau ia no te ora. Oia hoì, te ora ia e vai nei i nià i te fenua. Te ora e vai nei i roto i te taata tātaì tahi.
Te ora e mauhia ra e te tāâtoàraa o te rahu a te Atua. Te reira te ora, e te haamataraa o te ora mure òre ta Ietu e tāmata nei i te tūrama i te taata. Ia ìte e ia fārii te taata i te tāâtoàraa o te ora e
vai nei i nià i te fenua, mā to na âau atoà, mā to na vārua atoà,
mā to na pūai atoà e mā to na manaò atoà e hope roa. No te
mea, o te Atua iho terā, te ora i roto i te ora. Aita e faufaa e faahinaaro i te ora mure òre, mai te peu, aita te taata e faatupu nei i te here e te aroha i nià i te fenua nei e i nià i te mau mea atoà e âua hāati nei ia na.
E nā ô ia tātou i te parau e, te haamataraa o te ora mure òre, tei
nià i te fenua, i te vāhi te reira te taata i te tiàraa, e te faahopeàraa, tei te raìtuatinitini ia. Eiaha no te mea, aita e ora mure òre, oia, te vai ra. Tei te Atua anaè rā te reira parau. Mai ta Ietu ihoā paì i parau i te tahi aè nei mahana i ta na mau pipi, i te
nā ôraa e : Te mahana e tupu ai te reira mau mea atoà, aita vau i
ìte, e aita atoà te mau nuu atua (te mau merahi) i ìte, o te Atua anaè rā.
Te auraa, o te Atua, e tei Ia na anaè te faanaho e te faaoti o te reira parau. No Ietu, ua oti te èà o te ora mure òre i te taraihia e te Tumu Nui i nià i te fenua, i roto i te nūnaa. Maoro noa i te
taata, te faatupuraa i te here, te aroha, te hau, te parau tià, e te parau mau. Ta teie ia pehepehe e haamanaò mai nei ia tātou, te òreraa òe e
te Māòhi e ìte e e fārii e, to òe ora, teie noa nei i nià i te fenua, i
roto i te iho tumu e to òe Atua, te Atua Nui tumu tahi. No te mea rā, ua tārehuahia te feruriraa o te mau faatere atoà i
te hanahana tura òre. Ua reru, e ua faareruhia òe e te Māòhi. Ua tapihoohia òe no te haapori ia vērā mā. E ua vahavaha atoà òe e
te Māòhi i to òe metua vahine, tei hii mai na ia òe e to òe Atua. A hoì i te toàpū o to òe hīroà tumu. Òi vaivai aè te ora e te māramarama, te Atua Nui tumu tahi.
Te fenua, te iho tumu, e te Atua, to òe ia ora. Te ora i roto i te
ora, te Rōhotu noànoà ia. E parau hōê to teie nā parau e piti, o
te Atua iho ia. Tano roa ai te Māòhi e parau e : Te Atua, te Fenua e te Māòhi, hōê ā ia.
Ia ora na.
PURE
E te Atua Nui tumu tahi, te Atua herehia e ta ù mau tupuna. Te Atua i te raì nui ātea. I mua i te àti e fārereihia nei e te mau nūnaa atoà o te ao nei, te pii hua atu nei mātou ia òe e, a haapii mai ia mātou i te tauaro atu i tei àti, i tei topa i roto i te hepohepo o te oraraa.
Haapii ia mātou i te ìte i te faufaa mau o te ora e vai ra i nià i te fenua. Ta te mau î atoà o te raì, o te moana e te fenua e mau noa ra. Tae noa atu i roto i teie nūnaa Māòhi. Haapii mai ia mātou i te here-hope-raa i to mātou parau. O ta mātou, e vahavaha nei, e tāhitohito nei. Ia tupu te hōêraa o te nūnaa Māòhi i roto ia Māòhi Nui e i te mau
vāhi atoà. A tahi tià mai, a tahi tià mai, a tahi tià mai rā.
TE PITI O TE MAHANA
Monirē 8 no Tēnuare 2024
Teuteronomi 10 : 12-13
Ruta èv.10 : 27-28
PAPA ÂTI-IUTA : A here i te Tumu Nui to òe Atua mā to âau
atoà, mā to vārua atoà, mā to pūai atoà e mā to manaò atoà, e a aroha atu i to tauaro mai to aroha ia òe iho na, ia ora òe.
PAPA MĀÒHI :
Pehepehe : Uiuiraa
Aroha i to taata tupu,
E o vau, tei hea vau i te tupuraa.
Nā vai au e aroha mai.
E tāporo ra, e tāporo ia,
Te reira te iho tumu o te tāporo,
E o vau, e aha to ù iho tumu.
Te tupu nei au i roto i te taa òre e,
E aha rā te iho i roto ia ù.
E aha te māa ta ù e hotu mai.
Manaò tauturu. Ia hiòhia ta tātou tumu parau e ta tātou nā
parau papa no teie mahana, e tano ia tātou e parau e, te tuuhia ra aore ra te faahoìhia ra tātou i nià i te tumu e te papa o to
tātou parau e to tātou oraraa, ia au i te ôpuaraa a te Atua Nui Tumu Tahi. E no tātou te nūnaa Māòhi, nā parau ôhie roa teie i te
māramarama no te mea e hinaarohia ra i te faaìte mai. Te tumu hoì ra, te haamanaò mai ra te reira ia tātou i te parau o te tumu rāau, tei haamata nā nià i te aa e tae roa atu i nià i te ômou, oia to na hopeàraa. Âreà te papa, te haamanaò mai ra ia tātou, i te tahi vāhi pāpū, paari e te âueue òre e au ai ia tātou e faatià i te fare.
Nō reira, e tauturu rahi ta teie nā parau ia tātou i te ìteraa i te tumu e te papa o te oraraa hinaarohia e te Atua, e maitaì ai e e
ora ai tātou. Piti noa ai parau taa ê teie, hōê ā rā to rāua parau e
ta rāua faaìteraa, maoti te ora o te taata.
Ia taiò aè tātou i te pīpīria, eìta tātou e hape i te ìteraa e, aita atu e tumu e e papa no to tātou parau e no to tātou oraraa, oia te Atua e te mau mea atoà tei tāàmuhia i nià i to na e ta na parau ;
to na here e to na aroha, ta na parau tià e parau mau ta te raì, te reva, te fenua, te tai e te mau î atoà e haafānaò noa nei ia tātou e ta na atoà i faaìte ia tātou nā roto i ta na Tamaiti. E fāìraa faaroo na tātou i te nā ôraa e, te Atua te tumu no to tātou parau e to tātou oraraa, te matamehaì e te faahopeà, e nā roto anaè ia
na e ta na arataìraa e maitaì ai, e hau ai e e ora ai tātou. E fāìraa faaroo atoà na tātou i te nā ôraa e, te Atua te papa o to tātou oraraa, e i nià anaè ia na tātou e faatià ai i to tātou oraraa,
e òre ai tātou e âueue, e e ora hau noa ai tātou. Te auraa, i rāpae aè i te Atua, aita to tātou e faufaa, e te faufaa òre atoà o te òhipa
ta tātou e rave nei.
Nō reira, mai te peu te pure ra tātou no te hōêraa o te nūnaa
Māòhi e no te mau nūnaa atoà no teie nei ao, e faaitoito ia i te
pee i te māramarama o ta na parau, e tupu ai te reira. Aita anaè,
e tano roa ia terā parau paari ta tātou e, « e tupu te niho o te
moa ». E nā ô ia vau, e hoì mai Ietu, eìta ihoā e tupu te hōêraa.
Tahi teie hapa tūātau to tātou, to tātou ia māramarama òre aore ia rararaa i te māramaramaraa i te parau a te Atua. Âhiri na, e aha ta òutou māramaramaraa i terā parau e : « E here òe i te Tumu Nui to Atua mā to âau atoà, mā to vārua atoà, mā
to pūai atoà e mā to manaò atoà, e e aroha atu i to tauaro mai to aroha ia òe iho na. » Eìta e òre òutou i te pāhono mai e, to òe ia
hereraa i te Atua nā roto i to òe tāâtoàraa, e to òe atoà aroharaa
i te taata i tau mai i mua i to òe aro, mai ta òe e aroha ra ia òe.
Oia tahi te reira faaôhieraa i te mau mea atoà. Te mea rā paha e hiò na mua roa, te parau ia o te Atua i roto i to na âanoraa e to
na tāâtoàraa e tītauhia ra e here. E ui na vau : ia haaviivii hoì
aore ra, ia tūìno tātou i te fenua, e tano ānei e parau e, te here ra
tātou i te Atua aore ra te faaôô ra ia na, eere ānei o te Atua iho ta
òe e nā reira ra, no na i fenua ai te fenua.
Hōê ā parau no te piti o te tītauraa ia tātou, e aroha i to tauaro mai to aroha ia òe iho na. Te mea matamua roa, eere te aroharaa
i to tauaro, te aroharaa rā ia òe iho. Te auraa, ia ìte e ia noaa ia òe i te here e te aroha ia òe na mua, e tano ai òe e here e e
aroha i to tauaro. Nō reira, ia ìte ia òe e, o vai òe, to òe parau e to òe māòhiraa i roto i te ôpuaraa faaora a te Atua. E ia vahavaha òe i to òe
māòhiraa, eere ānei te vahavaha atoà ra òe i te Tumu e te Papa o
to òe māòhiraa ? E aù nūnaa e, a ìte o òe iho e to òe māòhiraa, to òe tauaro matamua roa. Mai te peu paì, eìta e tià ia òe i te
aroha ia òe, i to òe Māòhiraa, nā hea ia e tià ai ia òe e aroha i te
tahi ê atu, o òe iho aita e noaa ra ia òe i te aroha. Te piti o to tātou hapa tūātau i mua i te tītauraa a te Atua, to tātou ia paruparu i te faatupuraa i te māramarama ta te Parau a te Atua e tūrama noa ra ia tātou. Mea faufaa te māramaramaraa,
e mea faufaa òre rā te reira ia òre tātou ia faatupu. Terā huru to
tātou, e tano roa ai ia tātou terā parau e : « Ua ìte, e au ra rā,
aita i ìte ».
Nō reira, e to ù nūnaa Māòhi e, te nā ô ra te reo faaitoito o Ietu i
te taata haapii ture, tei māramarama i te Parau a te Atua, « A
haere, e ora òe ia nā reira òe ».
PURE
E te Atua Nui o te ao Mārama Nui, Tumu Nui e Papa Nui no te raì
e te fenua, no to mātou māòhiraa e no to mātou parau te taata tātaì tahi, ârue e haamaitaì mātou òe i to here e to aroha tūātau i
nià ia mātou to òe nūnaa Māòhi. Mauruuru i to maitaì fāito òre i
nià ia mātou nei.
Faahaèhaa e tātarahapa mātou i mua i to òe teitei e to òe mana, i mua i to òe tura e to òe moà, o mātou i òre i here ia òe mā to
mātou âau atoà, to mātou vārua atoà, to mātou pūai, e to mātou manaò atoà. Faahaèhaa e tātarahapa atoà mātou ia òe o mātou i
òre i here, e i aroha ia mātou iho, i to mātou metua vahine
faatupu ora, i to mātou parau ta òe hoì i hinaaro ei nūnaa, ei huru
e ei hohoà atoà aè no òe i te fenua nei. E Tumu Nui e Papa Nui e, a ìte aroha mai ā òe ia mātou nei. Hō
mai ia mātou i te itoito e te pūai no te tītauraa i te māramarama o to òe Parau e to mātou parau, ia tià ia mātou ia here mau ia òe
e ia aroha ia mātou iho, i to mātou metua vahine faatupu ora e i
to mātou māòhiraa, a tià ai ia mātou e aroha i to mātou tauaro.
Amene.
TE TORU O TE MAHANA
Mahana piti 9 no Tēnuare 2024
Roma 13 : 8-10 & Ruta èv. 10 : 29
PAPA ÂTI-IUTA: Te aroharaa i to tauaro, te tāpaò ia o te taata no te hau o te Atua.
PAPA MĀÒHI :
Tahi ture a Tetunaè : Eiaha òutou e hiò mata noa i te taata ia haere noa na to òutou pae fare, mai te pii òre atu e, a tāpae mai i te fare nei e tāmāa.
Manaò tauturu. I roto i te manaò faatià ia na iho, teie ā te
haapii ture e ui faahou nei ia Ietu : « O vai to ù tauaro » ? Eìta e òre e, ia au tei haapiihia ia na aore ra ta na e ora ra, te tauaro e tītauhia ra ia na e aroha, o te taata ia nō roto noa i to na nūnaa e
ta na haapaòraa âti-Iuta. Te auraa, ua tāôtiàhia ta na aroharaa i nià noa i te mau taata no to na nūnaa e ta na haapaòraa, tīrā rā
atu ai. Tahi teie huru tumu no to tātou oraraa taata, oia hoì te
aroha-noa-raa tātou i te taata hōê ā o tātou ùtuāfare, ôpū fētii,
fenua, haapaòraa, òhipa, e te vai atu ra. Te auraa, tē tāôtiàtià nei
tātou i te feiā ta tātou e aroha nei. E tano roa ia parau e, te aroha
noa nei tātou ia tātou iho, tīrā rā atu ai. Eiaha no te mea, ua hape
aore ra mea ìno te reira. Aita, te tano noa ra e mea maitaì roa.
Hamanaò na tātou i te tahi mau parau ta Ietu i ta na mau pipi :
« Teie ta ù parau ia òutou, ia aroha òutou ia òutou iho, mai ia ù e
aroha atu ia òutou na » (Ioane 15:12). Haamata ihoā ta tātou aroharaa na nià ia tātou iho na mua roa.
Te fifi rā, ia faaea e ia mau noa ta tātou aroharaa i nià ia tātou iho. I reira mau tātou e hahi ai i mua i to tātou Atua e to na
hinaaro ia tātou. Ìnaha, te Atua ta tātou e tiàturi nei, e Atua ia no te here e te aroha ôtià òre. To na hau, e hau faatau aroha, e terā
te ture e arataì ra i to na hau, oia te here e te aroha. Te mea mau ia Ietu i faaitoito ai i ta na mau pipi e i te taata atoà e aroha atu i to rātou mau ènemi, e faaora atu i tei tuhi mai ia rātou, e hāmani
maitaì atu i tei riri mai ia rātou, e e pure no tei parau ìno mai e
tei hāmani ìno mai ia rātou. Terā te èà hōê roa e aita atu, e riro te tahi ei taata no te hau o te Atua. Terā te tāpaò e ìtehia ai, e taata òe no te hau o te Atua. Nō reira, hinaaro òe ia pārahi òe i roto i te hau o te Atua, faaitoito
ia i te haere nā nià i taua èà ra, te hinaaro òe e te òre òe e
hinaaro, aita e àperaa.
E te tama Māòhi, i te tau o to tātou hui tupuna, e rāau tupu
ruperupe e te hotu ùmu te here e te aroha i roto i to rātou âau e
to rātou oraraa, e terā ta rātou māa tumu. Nō reira i maitaì e i hau noa ai to rātou oraraa, te mea atoà ia i tupu noa ai te hōêraa i rotopū ia rātou. E no to na mānaònaò ia òre te taura o te here e te aroha ia àriàri i roto i te oraraa o te Māòhi, e no to na hinaaro
ia riro noa te here e te aroha ei papa no te oraraa o to na nūnaa,
i haamau ai te arii Tetunaè i teie ture arataì i te nā ôraa e,
« Eiaha òutou e hiò mata noa i te taata ia haere noa na to òutou
pae fare mai te pii òre atu e, haere mai i te fare nei e tāmāa ».
E ua riro roa te reira, ei peu tumu na to tātou mau metua i raro roa ra, te ìteraa e te fāriiraa i te taata mai te māìti òre o vai o ia e
mā te hoo òre. E terā to rātou huru tumu, âau māhorahora noa i te fārii aroharaa i te taata. Tià-maitaì-hia rātou i to rātou Atua i te âau faatau aroha. E te uiui ra te manaò e, e aha te huru te
tupuraa te here e te aroha i roto ia tātou i teie mahana, aita i
mārōhia ? Te nā ô ra te 1 Ioane 4, 20 « Ia parau te hōê taata e,
te here nei au i te Atua, e aore o ia i aroha i ta na taeaè, e haavare o ia. O tei òre i aroha i ta na taeaè tei hiòhia e ana ra, e
aha e tià ai ia na ia here i te Atua, tei òre i hiòhia e ana ra ».
Te mea rā e tià ia tātou ia pāpū, te aroha ta tātou e parau nei,
eere te faatiàtiàraa i te hinaaro tià òre o te taata, eere atoà te
tururaa i te tupuraa o te mau peu tià òre o teie nei ao. Te aroha o ta tātou e parau nei, o te ìmiraa i te rāveà ia tià faahou te taata i
roto i to na tiàmāraa e to na turaraa no te faatupu i te parau mau e te parau tià.
E aù nūnaa e, te tauaroraa i te tahi, i to taata tupu o ta Ietu e
haapii mai ra ia tātou, eere te tautururaa noa i te taata e tau mai
i mua i to tātou aro, i reira e tauturu ai. Mai ia Ietu tei haere no te tau atu i mua i te aro o te taata i roto i te fifi, oia atoà òe, a tià
a haere fārerei i te taata, e a nā reira atoà.
Nō reira, ia here te here e ia aroha te aroha, ua maitaì roa. Tīrā
rā parau.
PURE
E te Atua no te here e te aroha, ta òe i hinaaro ei huru e ei hohoà
aè no mātou i roto i to mātou oraraa, faatiàmā mai òe ia mātou i
te ìteraa e, aita to mātou oraraa i papahia i nià i te hereraa e te haapaò-noa-raa mātou ia mātou iho.
Nō reira, a nanaò faahou òe i to here e to aroha i nià i te papa o to mātou âau, ia puru faahou mātou i te reira e ia māhorahora
faahou to mātou âau no te tauaroraa i to mātou mau taeaè e
tuahine tei topa e te autā noa nei i te rave a te parau tià òre e te òhipa piò e ta mātou atoà e àtuàtu nei i roto i to mātou oraraa.
Te Atua Metua e, haapii mai e a tauturu mai ā ia mātou tātaì tahi
i te ìteraa e te raveraa i ta mātou tuhaa no te maitaì o te
tāâtoàraa e no to mātou oraraa âmui. Ia uru-faahou-hia mātou i
te vārua o to mātou mau tupuna i hau e i hōê noa ai to rātou oraraa. Amene.
TE MAHA O TE MAHANA
Mahana toru 10 no Tēnuare 2024
Tāramo 34, 15-22 & Ruta 10,31
Papa âti-Iuta : « E ìte atu ra o ia ia na, faahahau ê atu ra na te
tahi pae èà »
Papa Māòhi : « Eiaha te mata e tāpō i te àti o te nūnaa, e auahi âama te reira i roto i te ùtuāfare Māòhi »
Manaò tauturu. E piti atoà rāua, e arataì faaroo âti-Iuta. Te auraa, e piti atoà rāua e tāvini no te Atua. Te tahi, e âti Rēvi e te
tahi e Tahuà. To na tanoraa mau, e ôhie rāua i te tauturu, i te
tauaro atu i teie taata tei taparahihia i nià i te èà e te nana èiā.
Àita rā, ua àpe rāua i teie i hāmani-ìno-hia, ua na te tahi pae èà
rāua i te haere. Te auraa, ua huri tua, e ua tāpō i to rāua mata i mua i te àti o teie taata i hāmani-ìno-hia.
E tumu rā Ietu i tuu ai te parau no te âti Rēvi e te Tahuà i roto i
ta na parapore. No te mea, terā ihoā to rātou huru i roto i te oraraa, i roto i te nūnaa Ìteraèra. Te tāuà-òre-raa te mau arataì
faaroo âti-Iuta i te autā o te nūnaa. Te huri-tua-raa e te tāpōraa rātou i to rātou mata i mua i te àti o te nūnaa. I òre atoà ai rātou e ìte faahou i te parau no te here e te aroha o te Atua. No te mea ua î, e ua apiapi to rātou âau, e ta rātou òhipa i ta rātou iho faanahoraa taata. Moè ê atu ra ta te Atua faatereraa i roto i to
rātou oraraa faaroo. Te mea ia i moè ai te ture no te here e te
aroha i roto i to rātou oraraa.
E ua hinaaro Ietu e tūrama, e faaàraàra i te mata o teie haapii ture. Ia òre atoà o ia e pee i te huru o teie mau arataì faaroo âti-Iuta. Te auraa, aita atoà teie haapii ture i rāpae aè i teie parapore a Ietu. Ua hope ihoā paha te ture i te haapaòhia e ana, ua mau âau roa, tei roto i to na ôpū. Te toe noa rā, te faatupuraa i te mau parau atoà i pāpaìhia i roto i te ture. Ta te haapii ture ia
i manaò e, te haapaòraa aore rā te tāmau-âau-raa i te ture, e fānaò ia o ia i te ora mure òre. E inaha, eere roa atu mai te reira.
Te māramarama ra ia tātou e, ia faahahau ê tātou, aore rā ia
tāpō tātou te mau tāvini o te Atua, i to tātou mata i mua i te àti e te autā o te nūnaa, e auahi âama te reira i roto i te ùtuāfare Māòhi, oia hoì te nūnaa o te Atua.
Nō reira, tātou te mau tāvini o te Atua, tātou te mau arataì faaroo i Māòhi Nui nei, Eiaha to tātou mata e tāpō i te àti o te nūnaa
Māòhi, e auahi âama te reira i roto i te ùtuāfare o te Atua.
PURE
E to mātou nā Metua, i mua i te māuiui e te àti o te nūnaa Māòhi, haapii mai ôrua ia mātou, te mau tāvini e te mau arataì i te faaroo, i te faaàraàra i to mātou mata. Ia òre to mātou mata ia hiò ê i te vāhi e pohe ai mātou, ta ôrua mau tamarii, te nūnaa
Māòhi. Ia òre to mātou mau haereà, ia hāhau ê i to ôrua mau haereà atoà. A faatoro mai ia mātou i te èà e tupu ai te hōêraa o te nūnaa Māòhi, e te hōêraa o te mau nūnaa atoà o teie nei ao. Te faahaèhaa e te tātarahapa nei mātou i mua ia ôrua, no teie huru tāuà-òre-raa to mātou, i te faatupuraa i to ôrua hinaaro i nià
i te fenua nei. Te faahaèhaa e te tātarahapa nei mātou i mua ia ôrua, i te tāpō-noa-raa mātou i to mātou mata, i mua i to mātou Māòhiraa. Inaha hoì, e tupuraa to mātou Māòhiraa no ôrua. Te tumu atoà i topa ai teie nūnaa i roto i te àti e te autā o te oraraa
nei. Te òreraa te nūnaa e ìte e, to na ora teie noa nei i ô nei, i Māòhi Nui nei. A tāhōê ia mātou i roto ia ôrua e to mātou Metua tāne te papa nià
i te raì, e to mātou Metua vahine te papa raro te fenua ra o Māòhi
Nui. I ôrua na to mātou ora, mai teie atu nei e a tau a hiti noa atu. Amene.
TE PAE O TE MAHANA
Mahana maha 11 no Tēnuare 2024
Ioera 2, 23-27 & Ruta 10, 34
Papa âti-Iuta : « Haere atu ra i pīhaì iho, ua niinii iho ra i te hinu e te uaina i roto i te mau puta no na… »
Papa Māòhi : Pehepehe na Henri HIRO Oihanu e, Oihanu e,
Toro mai to rima, fārerei tāua,
Mai haere tāua e fārerei i to òe ao e i to ù ao,
E tià faahou tāua, ia hōê o tāua aho,
E tià faahou tāua, ia hōê o tāua taahiraa,
E tià faahou tāua, ia hōê o tāua vārua.
Manaò tauturu. I roto i te puta a te perofeta ra o Ioera, te haapāpūhia ra e, ua hōroà te Atua i te ūa àuhune e te ūa au na te
nūnaa no te inu, e no te fenua ia tupu ùmu noa te mau hotu. E tae noa atu no te mau ânimara atoà. Te auraa, aita e vāhi e ua
haamaìri te Atua i te ūa. No te faaìte noa i te nūnaa e, nā roto i
teie hōroà ta te Atua, e tei roto O ia ia rātou i te mau taime atoà.
E e faaî te Atua i te ora i te vāhi e aita e ora. Ia haapotohia, te
hōroà nei te Atua Ia na, no te taata. Te auraa, te faaìte noa mai
ra te reira ia tātou e, i te fāito pūai no te here o te Atua i te taata. E piri rii teie parau a Ioera i te òhipa faaora ravehia e teie taata
Tāmāria. Oia hoì, terā haereraa teie taata Tāmāria i pīhaì iho i
teie taata hāmani-ìno-hia, te faaìte noa mai ra te reira ia tātou e,
aita teie taata Tāmāria i àpe noa aè, aita i huri tua, aita i hahau ê
i te èà o te taata maì. Ua haafātata rā o ia ia na i pīhaì iho i teie taata maì, e, na te hōê roa ia taata e aita to na tiàraa i roto i te faaroo, e ìte, e e faaora i tei topa i roto i te àti.
E te piti o te òhipa faahiahia roa ta teie taata Tāmāria i rave, o te niiniiraa o ia i te hinu e te uaina i roto i te mau puta o te taata àti.
Te auraa, aita o ia i nounou noa aè i te hinu e te uaina, tei riro ei
taoà moni rahi no te faaora i teie taata. Mea nounou aè no na i te
ora o teie taata, o ta na i òre i mātau. Ia haapotohia, ua pūpū
hope roa teie taata Tāmāria ia na no te faaora i tei àti. Te auraa,
e faaroo rahi to teie taata Tāmāria, i to teie nā taata, te âti-Rēvi e
te Tahuà, oia hoì nā arataì faaroo âti-Iuta.
Papa Māòhi : Òihanu, te Atua no te iho tumu Māòhi (Pehepehe
na Henri a HIRO)
Òihanu e, Òihanu e,
Toro mai to rima, fārerei tāua,
Mai haere tāua e fārerei i to òe ao e i to ù ao,
E tià faahou tāua, ia hōê o tāua aho,
E tià faahou tāua, ia hōê o tāua taahiraa,
E tià faahou tāua, ia hōê o tāua vārua.
E tiàororaa na Henri HIRO i te Atua no te iho tumu Māòhi. No te
faatià, no te faaora te nūnaa Māòhi. I te mea e, te ìte ātea ra o ia e, ia òre o Òihanu e faatià e e faaora i te Māòhi, e pohe marū noa
o ia. Mai to na reo tumu, ta na peu tumu, to na hīroà tumu, ta na māa tumu e to na metua vahine te fenua ra o Māòhi nui. Te
auraa, e moè ê te Māòhi ia Òihanu.
E te ani ra O ia ia òe e te Māòhi e, ia toro i to rima ia Òihanu, ia tupu te fārereiraa. Ia fārerei te Māòhi e te Atua. No te mea, eìta e tano e faataaê te Māòhi e te Atua, e pohe te Māòhi. Ia hōê aè
taahiraa rāua. Ia hōê aè vārua. I reira òe e tià faahou ai. Ia ora âpitipiti noa òe e to òe Atua.
Mai ta Ietu i parau na e : Tei roto vau i te Metua, mai te Metua i roto ia ù. Ta teie atoà pehepehe e haamanaò mai ra. E parau hōê
to rāua, te Māòhi e o Òihanu. To na tanoraa mau, hōê ao to rāua,
hōê ā vāhi taòtoraa, hōê ā tāmāaraa rāua, hōê ā rāua aho, hōê
taahiraa, hōê ā rāua manaò, e hōê vārua. Te vārua no te Iho Tumu Māòhi. E âpee noa to òe parau ia òe, aita to na e faaearaa, e a muri noa atu. Ia ora na.
PURE
E te Atua Tumu tahi, ua hāmani òe ia mātou i te repo o teie fenua, o mātou ia i Māòhi ai. Ua hāmani ia au i to òe huru e to òe
hohoà, te mā ia o teie iòa “Māòhi” o ta mātou e amo nei. O mātou rā teie e òre e fārii nei i teie iòa nehenehe mau tei maìrihia e òe.
Te reo Māòhi, te iho tumu Māòhi, te hīroà tumu Māòhi e te vai atu
ā ...
Te tātarahapa nei mātou i mua i to òe moà, to òe tura e to òe
hanahana. No te mea, ua ìte mātou e, ua hahi mātou i te èà ta òe
i faatoro i nià i te fenua nei.
A tāuturu mai ia mātou, no te faatupuraa i to òe hinaaro. Te pure nei mātou ia òe, no te tahi pae o to mātou tei topa i roto i te àti, te māuiui, te fifi e te hepohepo o te oraraa nei. Ia noaa ia
mātou i te tauaroraa ia rātou. E hau roa atu ai, i te tauaroraa i to mātou Iho tumu Māòhi. A faatiàmā mai ia mātou na roto i te māramarama o ta òe Parau. Ia riro mau mātou ei ohi mā mai roto
mai ia òe e te Tumu nui e. Amene.
TE ONO O TE MAHANA
Mahana pae 12 no Tēnuare 2024
Ruta 10-34
“ Vēhi iho ra, e haapārahi atu ra ia na i nià i ta na puaa, arataì
atu ra ia na i te fare tīpaeraa, utuutu atu ra ia na ”
Papa pīpīria : Ruta èv. 18,4-5 : E te Fatu, a faariro na òe, i te
Ètārētia ei vāhi fāriiraa i te mau taata tei roto i te māuiui.
Papa Fenua : Te tārava noa ra te aau, taata ta na tautai.
Feruriraa manaò : Tei roto noa tātou i te parapore, ta Ietu e haapii nei i teie haapii ture. No teie taata tei hāmani-ìno-hia, ua
faaruèhia o ia i nià i te èà. Aita hōê aè âti-Iuta i haapaò ia na. Na te hōê roa taata Tāmāria i tauturu, i faaora teie taata. Aita o ia i
hiò mata noa i teie taata, ua rave i teie taata e ua tuu ia na i nià i
te tua o te ânimara, e ua arataì i te fare tīpaeraa, e utuutu ia na. Ua ôhie ia na i te fārii i te tauturu i teie taata, no te mea aita hōê
ture e haapiapi nei i te feruriraa o teie taata Tāmāria.
Parau mau, ei fauraò no te haere i te fare utuutu, no te
rapaauraa i te mau pēpē i nià i te tino. Teie rā, ua hau atu te ora ta teie taata Tāmāria i faatupu i ta teie nā taata no te Atua. Te auraa, te haapii noa mai ra teie parau ia tātou, te mau taata no te Atua, te mau tāvini ihoā rā e tiàraa to rātou. Òrometua ānei, Tiatono ānei, Haapii parau maitaì ānei e te vai atu ā… e ara ia
tātou, ia òre tātou ia àpe, ia òre ia huri tua, ia hiò ê i tei topa i
roto i te àti e te fifi o te oraraa. Te auraa, aita tātou i rāpae i teie parapore ta Ietu e haapii nei i te haapii ture.
Ao aè̀ ra, ia haere ê o ia ra, ua rave aè̀ ra o ia i e piti moni veo, tuu atu ra i te taata fare ra, nā ô atu ra ia na : « E
utuutu ò̀e i teie nei taata, e ia riro atoà ta ò̀e ra moni, na ù̀
ia e hōpoi atu i te hoo ia ò̀e ia hoì̀ mai au ra. » Te auraa, ua ôhie teie taata, eere i te tāvini no te Atua i te amo i teie taeaè i
roto i te māuiui rahi. Te haapii noa mai ra teie parau ia tātou, e nā hea tātou te mau arataì faaroo ia tauaro atu i tei roto i te hepohepo o te oraraa. E nā hea i te faaora faahou, aore ra e nā
hea i te faatià faahou i te nūnaa Māòhi, ia noaa faahou ia na te
oraraa hau e te òaòa.
Terā i roto i te àti, te māuiui e te autā, mea taa maitaì ta te taote e te mau fare maì. Ei moni ia no te rapaau, no te faaora ia rātou.
Haamanaò rā, te vai atoà ra ta te Māòhi fare rāau, e ta na fare
maì, o Māòhi Nui ia. E to na mau tahuà rāau. Māoro noa i te
Māòhi i te fārii to na parau, o te tauaro fātata roa aè te reira ia na iho.
Nō reira e te Māòhi, te nā ô ra te parau paari e : Te tārava noa ra te aau, taata ta na tautai. E tano e parau e, ua vai ê na ta te rahu
faaìteraa ia tātou, i to na mau maitaì. Aita rā tātou i haapaò, e ua ātea tātou i te hinaaro o te Atua. Inaha hoì, tei roto i te ôpū moà
o te rahu a te Atua, te ora o te nūnaa. Te toe ra ia tātou i te tiiraa i te ora, aore ra te haapiiraa ia tātou, e nā hea i te faatupu i te
ora mai ta te fenua e haapii noa mai ra.
Inaha hoì, ua riro te rahu ei Òrometua haapii, no te tauaroraa ia
tātou. E ia au te reo o te Taramo 19 e nā ô ra e : « Aore e ôrero, aore parau aore to rātou reo i ìtea. Ua tae rā to
rātou haruru i te mau fenua atoà e ta rātou faaìteraa i te ôtià o teie nei ao ». To tātou ia fifi i teie mahana, aita tātou e haafātata faahou i te ôpū moà o te metua vahine faatupu ora. No
te ani, ia tauturuhia e ia hōroàhia mai te ora i te feiā atoà e ìmi
nei i te ora.
Nō reira, e to Māòhi Nui, tae noa atu i te mau nūnaa atoà e
faaroo nei, ua riro te haapiiraa a te Tamaiti, ei tautururaa ia
tātou, e nā hea i te tauaro i te Māòhi, tei topa i roto i te àti e te hepohepo o te oraraa. Eiaha e hiò mata noa, e tauturu rā mai ta te parapore e ta te fenua e haapii noa mai ra ia tātou.
Te nūnaa o te Atua, tenā mai te here o to òutou tauaro. Ia ora
na.
PURE
Haamaitaì mātou ia ôrua e to mātou nā Metua. Te here ta ôrua e hinaaro nei i te faarave ia mātou te nūnaa Māòhi. No te tauaroraa
i te tahi tei topa i roto i te àti, te māuiui e te hepohepo o te
oraraa nei. E rave rahi i roto i te nūnaa Māòhi, aita e ìte faahou i
te tauturu, te tahi e te tahi. Aita e ìte faahou i te faatià i tei
teimaha o te hopoià no te oraraa nei. Aita atoà e ìte e, o vai mau na to na taeàe e to na tuahine, oia hoì, o tei faatupu i to ôrua hinaaro. Ua haapaò noa te Māòhi i teie mahana ia na iho. Aita faahou terā
oraraa âmui, te ìteraa, te fāriiraa, te tautururaa te tahi e te tahi.
Ua tīpee i te mau peu tià òre no verā mā, e ua faariro te reira ei
peu tumu na te Māòhi. E inaha, eere roa atu te reira te haapiiraa
ta ôrua i haapii na i te Māòhi mai mūtaa iho. Tauturu ia mātou,
mātou ta ôrua mau tamarii, i te tauaro-faahou-raa i to mātou parau, i Māòhi ai mātou. Ia òre mātou ia ôvere noa i ô mātou iho,
ta ôrua i haapārahi tumu mai i Māòhi nui nei. A faahau ia mātou i
roto i to mātou parau, e i roto ia ôrua na. Amene.
TE HITU O TE MAHANA
Mahana māa 13 no Tēnuare 2024
Firipi 2, 1-5 & Ruta 10-36
PAPA PĪPĪRIA : Ua ui atu ra Ietu ia na : O vai te tauaro i to òe
manaòraa i taua nā taata tootoru ra.
PAPA FENUA : « E Rumauarii e ! ia ara òe i te poìpoì, e haere òe
i rāpae, e hiò òe i ta ù rima e rau ùru ia, e hiò òe i te tumu e te
maaraa e rua o te rāau, o to ù ia tino e to ù nā âvae, e hiò òe i te
māa menemene i nià iho, e ùru ia no to ù nei upoo. E te hune i roto i taua māa ra, o to ù ia arero. E rave òe, e tunu i taua māa
ra, e paru i te vai, e faaài atu i ta tāua tamarii, ia paìa maitaì
rātou ».
Feruriraa manaò : I te pae hopeà o teie parapore, ua ui atu ra
Ietu i teie haapii ture : « O vai te tauaro i to òe manaòraa i taua nā taata tootoru ra, i te taata i roohia i te nana èiā
haru ra ? » Ua parau mai ra o ia : O tei aroha ia na ra. Ua parau atu ra Ietu ia na. E haere òe, e nā reira atoà. Tano huru tano te pāhonoraa a teie haapii ture. Mea maitaì rā, e haapāpū, o vai tei
tauaro atu ia na. Teie, o te taata Tāmāria, teie e hōroà nei ia na
no teie taata tei fātata roa i te pohe. I reira tātou e ìte ai, i te tūàti-òre-raa i te Âti-Iuta e to Tāmāria. O te tumu o ia i òre ai e haapāpū i ta na pāhonoraa. Eere atoà i te mea ôhie no te Âti-Iuta i te fārii i te Tāmāria i roto i to rātou âau. Inaha hoì, e nūnaa rāua
nō roto i te ôpū hōê. Te auraa, e fētii rāua. Ua vai rā te patu e faataa ê nei ia rāua.
Ia hiò mai rā tātou i teie parau nā roto i to tātou mata Māòhi. No
te faatūàtiraa i teie parau ia au te faatiàraa a Ruta. Haamanaò i
terā poroìraa a Ruataata, i poroì i ta na vahine. « E Rumauarii e ! ia ara òe i te poìpoì , e haere òe i rāpae, e hiò òe i ta ù rima e rau ùru ia, e hiò òe i te tumu e te maaraa e rua o te rāau, o to ù ia
tino e to ù nā âvae, e hiò òe i te māa menemene i nià iho, e ùru
ia no to ù nei upoo. E te hune i roto i taua māa ra, o to ù ia arero.
E rave òe e tunu i taua māa ra, e paru i te vai, e faaài atu i ta tāua tamarii, ia paìa maitaì rātou. » Ia au ihoā te tumu parau,
« E te Fatu, faaìte mai na, nā hea i te pāhono i te fifi o te
taata ».
Ia hiò tātou i teie parau, ua pāhono teie metua o Ruataata i te fifi
o to na ùtuāfare. Ia òre to na ùtuāfare ia pohe i te poìa. Ta te
here i faarave ia na, i pupu ai o ia ia na no te faaora i to na
ùtuāfare, te nūnaa Māòhi e to te ao atoà nei, nā roto i teie māa
ùru.
Ia fāriu ānaè tātou i nià i teie uiraa ta Ietu i te haapii ture. « O
vai te tauaro i to òe manaò̀raa, i taua nā taata tootoru »
Pāhonoraa : « O tei aroha ra. »
Nō reira, te haapiiraa ta teie nā parau e haapii mai ra ia tātou i
teie mahana. Te ora ta teie nā parau e piti e haapii mai ia tātou te nūnaa o te Atua. Aita rāua i tāpeà aore ra i pipiri noa aè i to rāua ora. E tauturu rahi ta teie nā parau ia tātou i teie mahana. E na tātou ia teie nei, e faaìte i te hohoà no te aroha ta teie nā
parau papa e piti e tūrama mai ra. No terā rā mea, tei Māòhi Nui
nei tātou, te auraa, te parau e tano ia tātou i te tāpeà mai, te parau ia no Ruataata.
Te auraa, e tano atoà ia terā maa parau iti o te faaroo e nā ô ra e : “ Ia hoì mai o Ruataata (te Tamaiti a te taata), te vai ra ānei te
tumu ùru i Māòhi nui nei, e te àmu noa nei te Māòhi i teie māa
ùru ”
Nō reira, tātou te huaài a Ruataata e Rūmauarii, a àmu i te here o to tātou nā tupuna, te here atoà ia o to tātou nā Metua tāne i te
raìtuatinitini e to tātou Metua vahine te Fenua ra o Māòhi nui. Ia
ora na.
PURE
Mauruuru no te monamona o te here, ta ôrua e faaàmu tāmau noa nei ia mātou aore e mahana tuua. Aita rā mātou, ta ôrua mau tamarii e faariro nei i teie māa ùru, ei tāpaò no to ôrua here Metua ia mātou nei, te tama Māòhi no teie fenua. Ua rahi aè
mātou i te àmu i te mau māa tumu òre no rāpae mai. Te mau
māa tei faatupu i te mau maì e rave rahi. Te mau māa e haapohe
marū nei i teie nūnaa Māòhi.
Nō reira e to mātou nā Metua, mā te âau tātarahapa mau e te haèhaa, te ani-tāparu-raa ia ôrua e, ia tauaro noa mai na òrua ia mātou te tama Māòhi, i roto i teie àti tià òre e iri nei i nià i ta ôrua mau tamarii. E te ani haèhaa nei mātou ia ôrua e, eiaha roa atu ôrua e faaea i te haapii noa ia mātou i te parau no te aroha, te here, te parau tià, te parau mau, te mau mea atoà e ora ai mātou i roto i te oraraa hau e te òaòa.
E to mātou nā Metua e, a tahi tià mai, a tahi tià mai, a tahi tià
mai rā… Amene.
TE VAÙ O TE MAHANA
Tāpati 14 no Tēnuare 2024
PAPA PĪPĪRIA : Ruta 10, 37 v.h
« E haere òe, e nā reira atoà »
PAPA MĀÒHI : Tahi ture a Tetunaè
« Ia tauturu te tahi e te tahi i te hāmaniraa i to òutou mau fare »
Manaò tauturu. Muri aè i te rahi o te mau haapiiraa ta Ietu, e tūrama nei, e faaitoito nei i te haapii ture, te tono nei O ia ia na no te haere e faatupu, e e tauaro atu i tei fifi, i tei māuiui. E haere e faatià i tei àti, e tei hepohepo i roto i te oraraa. Mai ta na e faatià ra nā roto i te parapore.
E reo ihoā paha no Ietu i teie haapii ture tei î i te ìte e te paari no te ture a te Atua. E reo atoà rā no te Fatu ia tātou te mau arataì
faaroo o te nūnaa Māòhi. E reo pii atoà teie, i te hōêraa o te feiā
tei faataa ia rātou no te faatià i te mau fare atoà. Oia hoì, terā
mau ùtuāfare, terā mau ôpū fētii, terā mau taeàe, mau tuahine, terā taata âpī, tei âmahamaha e tei pararī huàhuà roa i teie mahana. Haere e faatià, e patu i te faaroo o te Māòhi. Ia àma faahou te faaroo Māòhi mau o te nūnaa Māòhi. Oia hoì, te faaroo e ìte ai o ia i te marū, te hau, te ruru e te òaòa i roto i to
na mēharo. Na tātou e te mau arataì i te faaroo, e tauaro atu ia rātou i te here e te aroha. Na tātou e tauaro ia rātou i te hāmaniraa i to rātou mau fare. Tano roa ai terā maa parau iti a Tetunaè e nā ô
ra e : « Ia tauturu te tahi e te tahi i te hāmaniraa i to òutou mau
fare » Oia hoì, ia tauaro te tahi e te tahi i te hāmaniraa i te fare o te hau, te òaòa, te marū e te autaeàeraa i roto i te nūnaa Māòhi. Eere ānei teie te haamataraa i te huru e te hohoà no te ora mure
òre, ta te Tumu nui e tāmata nei i te faaìte ia òe e te Māòhi. Taa
noa atu ai te parau no te Rōhotu noànoà, i ta te Māòhi parauraa
(te ora mure òre ia). Tei ô nei, tei nià i teie fenua, tei roto i to òe
Māòhiraa, to òe reo tumu, to òe iho tumu, ta òe māa tumu, te
haamataraa o te Rōhotu noànoà. Terā ia mau tauaro, e âua hāati nei ia òe e te Māòhi. No te tauturu, e no te faatià ia òe e te Māòhi
i te ìteraa e te fāriiraa i to òe Māòhiraa. I te mea e, e tupuraa òe
te Māòhi no te hinaaro o te Atua. Eere na òe i Māòhi ai òe, na te
Tumu nui rā. Te auraa, mai te mau nuu atua, te hui àito, te hui
tupuna, to tātou metua vahine te fenua ra o Māòhi Nui, e to tātou Metua tāne i te raìtuatinitini, teie e ineine nei i te tauaro mai ia òe
e te tama Māòhi.
E no te hāmaniraa i teie mau fare, hinaarohia i te mau rima rave. Oia hoì, te mau àpu rima itoito tei î i te here, te aroha, e te manaò pūai no te tauaro atu i te tahi i roto i te fifi, te àti e te hepohepo rahi o te oraraa. No te faatià e ia roaa atoà ia rātou i te oraraa hau e te maitaì i Māòhi Nui nei.
I reira e tupu ai teie tumu parau : Te hōêraa o te mau nūnaa atoà
o teie nei ao e te hōêraa o te nūnaa Māòhi. E haamata ihoā paì i
teie hōêraa nā roto atu ia tātou e te Māòhi. Ia hōê tātou e te Māòhi e to tātou parau. Ia hōê te Māòhi e to na metua vahine ra
o Māòhi Nui. Ia hōê te Māòhi e te nuu atua, te hui tupuna, te hui àito e te Atua Nui tumu tahi.
E parau na te Atua i te haapii ture âti-Iuta, e parau na te Atua i te haapii ture Māòhi o Tetunaè. Ia haapotohia, tāua parau noa ā, e reo no te Atua Nui tumu tahi i te mau nūnaa atoà o teie nei ao, e
hau roa atu i te nūnaa Māòhi.
Ua oti ê na te èà i te taraihia e to tātou nā Metua. Haere noa na nià i te èà i faaineinehia mai e rāua, e tāpae ihoā tātou. Terā ia
parau ta te Tamaiti a te taata, te Tamaiti o te fenua, te Tamaiti o
te âià e nā ô ra e : « E haere òe, e nā reira atoà » E te nūnaa
Māòhi, ia maitaì i te haereà nā nià i te èà o te ora. Ia ora na.
PURE
Haamaitaì mātou ia ôrua e to mātou nā Metua. To mātou Metua tāne, te Atua i te raìtuatinitini, e to mātou Metua vahine, te Fenua ra o Māòhi Nui. Ôrua tei hii tāmau noa mai nei ia mātou te hui
tama Māòhi. Ôrua e faatoro noa nei i te èà e tae ai mātou i roto i
te ora. Mai ta te rahu, te î o te raì, te î o te moana, e te fenua e
faaìte noa ra ia mātou.
Haapii mai ia mātou i te taiò i ta ôrua parau. Mai ta to mātou hui
àito, hui tupuna i ìte i te taiò, i fānaò ai rātou i te ora mai roto mai ia ôrua. Te taiòraa i te ora ta te mau māramarama e te mau pō tātaì tahi e faaìte noa mai ra. Te taiòraa e te parauparauraa i
te ora ta te fenua e hōroà tāmau noa nei ia mātou. Tei òre ā
mātou e ìte i te faufaa o te mau parau paari e te ora o te fenua.
Te ture no te here e te aroha o ta ôrua i tanu i roto i teie fenua e to mātou mēharo. O te tauaro fātata roa ia e te maitaì rahi no te nūnaa Māòhi e te mau nūnaa atoà o te ao nei. A tāhōê ia mātou i
roto ia ôrua, a tāhōê ia mātou i roto i to mātou Māòhiraa.
A haapii faahou ia mātou, te tama Māòhi no teie mahana, i te
auraa mau i te parau no te here e te aroha ta te rahu e tauaro
noa mai ra ia mātou. Ia noaa atoà ta mātou tauaroraa i te tahi tei
roohia i te fifi e te àti. Te ìteraa i tei māuiui e tei teimaha i roto i te oraraa. E te ìteraa i te ora, teie noa nei i raro aè i to mātou âvae, e e âua haati ra ia mātou. Ia riro mātou te mau arataì, te mau faatere o teie nūnaa Māòhi, ei mau tauaro maitaì no teie
fenua e teie nūnaa Māòhi. A tahi tià mai, a tahi tià mai, A tahi tià
mai rā
