jeudi 13 février 2025

Ruta èv. 6.27-38 E ora ia au te hohoà Atua

 

Täpati 23 no Faaàhu/Fepuare 2025.

 

E ora ia au te hohoà Atua.



 

Mau Taiòraa.

Taramo103

1 Na Tävita. E haamaitaì i te Fatu, e ta ù värua, e to roto ia ù nei, i to na ra iòa moà.

2 E haamaitaì i te Fatu, e ta ù värua, e eiaha te hoê maitaì a ana i höroà mai ra e haamoèhia.

3 O ia tei faaòre i ta òe atoà ra mau hapa, e o tei faaora i to òe atoà ra mau maì,

4 o tei faaora ia òe i te pohe, o tei faatoröna ia òe i te hämani maitaì e te aroha,

5 o tei faaî i to vaha i te maitaì, ia faaâpï-faahou-hia òe mai te àeto ra.

6 Te rave ra te Fatu i te parau-tià e te au i te feiä atoà i hämani-ìno-hia ra.

7 Ua faaìte ò ia i ta na haapaòraa ia Möte, e ta na òhipa i te tamarii a Ìteraèra.

8 E aroha e te hämani maitaì to te Fatu, e òre e riri väve, te rahi ra to na aroha.

9 E òre o ia e tämau i te aò mai ia tätou e òre hoì e vaiiho märö i to na riri e a muri noa atu.

10 Aita aè nei ò ia i tähoo mai ia tätou e ia fäito i ta tätou mau hara, aore hoì i faautuà mai ia tätou e ia fäito i to tätou mau ìno.

11 Mai te teiteiraa o te mau raì i nià i te fenua nei, mai te reira te rahi o to na aroha i te feiä i mätaù ia na ra.

12 Mai te hitià-o-te-rä e taa ê i te tooà-o-te-rä ra, o ta na ia faataa-ê-raa i ta tätou mau hara ia tätou nei.

13 Mai te aroha o te metua i ta na ra mau tamarii, o to te Fatu ia aroha i te feiä i mätaù ia na ra.

14 Ua ìte hoì ò ia i to tätou huru, te manaò ra ò ia e, e repo tätou nei.

15 O te taata nei e au to na puè mahana i te àihere nei: mai te tiare i roto i te aru ra to na ruperuperaa.

16 Ua färara anaè te mataì nä nià iho ra, ua mou ia, e to na vähi i tupu ai ra e òre e ìte faahou ia na.

17 Âreà te aroha o te Fatu mai tahito mai ia e a muri noa atu, i te feiä i mätaù ia na ra, e ta na ra parau-tià i te tamarii a ta rätou ra mau tamarii,

18 i te feiä i haapaò i ta na ra faufaa, e tei haapaò i ta na ra parau e rave ra.

19 Ua haamau te Fatu i to na ra teröno i nià i te mau raì, e ua auraro te mau mea atoà nei i to na ra pätireia.

20 E haamaitaì i te Fatu, e to na ra mau merahi e, o tei hau i te püai, e ua haapaò i ta na faaueraa, i te faarooraa i ta na reo ia parau.

21 E haamaitaì i te Fatu, òutou atoà, o to na ra mau pupu, o to na ra mau tävini tei rave i to na ra hinaaro.

22 E haamaitaì i te Fatu, e ta na atoà ra mau òhipa, i te mau vähi atoà ra i to na ra hau. E haamaitaì i te Fatu, e ta ù värua e.

Heuraa Manaò.

E ârueraa te Taramo 103 ia Tavita. E haamata te reira na roto i te hoê äniraa ia haamaitaì i te Fatu, e e tämau noa te reira na roto i te hoê täpura no te mau haamaitaìraa e te mau maitaì ta te Atua i tuu mai i nià i to Na nünaa.

Teie te hoê heheuraa e te Faanahoraa no te Taramo 103 :

Ômuaraa (ìrava 1 e te 2) : Ua pii o Tavita i to na värua e i te mau mea atoà i roto ia na no te haamaitaì i te Fatu e eiaha e haamoè i ta na mau haamaitaìraa.

Te mau haamaitaìraa a te Atua (ìrava 3 e tae i te 5) : Ua täpura Tavita i te mau maitaì ta te Atua e höroà mai te faaòreraa i te hara, te faaoraraa i te maì, te faaoraraa i te ora, te faaùnaùnaraa i te maitaì e te aroha, te mauruüru i te mau hinaaro i te mau mea maitaì, e te faaâpïraa i te âpïraa.

Te parau tià a te Atua (ìrava 6 e tae i te 12) : E òhipa te Fatu ma te parau tià e te aroha ia rätou e mäuiui ra. E aumihi ò ia e e faaòre ò ia i te mau hara a te feiä e mätaù ra ia na.

Aroha o te Atua (ìrava 13 e tae i te 18) : Mai te hoê metua tane e aroha i ta na mau tamarii, ua ìte te Atua i to tätou paruparu e to tätou vai-ôtahi-raa. To na maitaì, no te feiä ia e mätaù ia Na e e haapaò i ta Na mau faaueraa.

Faaotiraa (ìrava 19 e tae i te 22) : E faaoti Tavita na roto i te hoê faaìteraa i te mana arii o te Atua e e pii ò ia i te mau mea ora atoà i te raì ra e i te fenua nei ia haamaitaì i te Fatu.

Te irava tumu i roto i teie heheuraa te irava 8 ia : E aroha e te hämani maitaì to te Fatu, e òre e riri väve, te rahi ra to na aroha. Te faataa poto ra teie ìrava i te huru o te Atua mai tei faataahia i roto i teie taramo : To na aroha, to na aroha, to na faaòromaì, e to na hämani maitaì rahi. E haamanaòraa puai teie taramo i te here e te haapaò maitaì o te Atua i to Na nünaa, e e tïtau manihini te reira i te feiä faaroo ia pähono ma te mauruüru e te ârue.

Heheuraa i te ìrava tumu : E mea aroha e e mea aroha te Fatu, e òre ò Ia e riri väve e e rahi ta na parau.
Te Fatu : Te faahiti ra teie parau i te Atua, tei Rähu, e te Arii o te ao atoà nei. Te haapäpü nei te reira i to na huru mure òre e te täuiui òre.

Aumauiui : Te faataahia ra te Atua mai te hoê âau aroha. Te auraa ia e e tauà roa ò ia i te mäuiui o te taata e e pähono ò ia ma te here e te aumauiui.

Aroha : Te faaìte ra te aroha o te Atua i to Na hinaaro e faaòre i te hara e e faaìte i te aroha, noa atu e èita e au i te taata. O te here täôtià-òre-hia ia. Èita te Atua e riri väve noa. E faufaa mau roa to na faaòromaì e to na faaòromaì. E höroà ò ia i te taime no te tätarahaparaa e èita ia e faautuà òiòi i te mau hape.

Taoà rahi i roto i te maitaì : Mea rahi te maitaì o te Atua e èita e faito. E ìtehia te reira i roto i ta Na mau òhipa maitaì, to na haapaò maitaì e ta Na mau haamaitaìraa tämau i te feiä e mätaù ia Na e o te pee i ta Na mau faaueraa.

Te huru oraraa e te auraa o te reira : Te haamanaò ra teie ìrava i te feiä tiàturi i te huru hämani maitaì o te Atua e to na hinaaro e faaòre i te hara. Te tïtau manihini ra ò ia ia tätou ia tiàturi i te Atua, noa atu te mau taime fifi, no te mea ua ineine noa ò ia i te püpü, te aroha e te maitaì. Te faaitoito atoà ra teie ìrava ia tätou ia pee i teie mau huru maitätaì o te Atua i roto i ta tätou mau haaraa e o vëtahi ê, ma te faaòhipa i te faaòromaì, te aumihi, e te hämani maitaì. I roto i te fëruri-maite-raa i teie ìrava, e piihia te feiä tiàturi ia haamanaò i te huru here o te Atua e ia pähono ma te ârue, te mauruüru e te haapaò. Mea rahi te mau tumu parau ârueraa, te mauruüru e te fëruriraa i te maitaì e te aroha o te Atua i roto i te Taramo 103. Mai te mea e, e tïtauhia i te hoê taata ia mäìti i te hoê parau tumu e aore rä, i te hoê tumu parau rahi no teie taramo, e parau e, " E haamaitaì òe i te Fatu, e ta ù värua " faahitihia i roto i te ìrava 1 e faahiti-faahou-hia i roto i te mau ìrava 2 e te 22). Te faataa ra teie ìrava i te manaò tumu o te taramo : te hoê piiraa i te here ia haamanaò e ia faahanahana i te mau haamaitaìraa e te aroha o te Atua. E faaherehere te reira i te värua mauruüru e te mauruüru o te tere na roto i te taatoàraa o te taramo. E faaitoitoraa ia färiu atu i te Atua ra ma te âau mauruüru, ia haamanaò i ta Na mau haamaitaìraa e rave rahi, e ia höroà ia Na i te hanahana e au ia Na ra.

1Tamuera26.2-23

2 Ua tià aè ra Taura, haere atu ra i raro i te mëtëpara ra i Tifa, e nä taata i mäìtihia e toru atoà täutani no Ìteraèra i te haere-atoà-raa e ìmi ia Tävita i te mëtëpara ra i Tifa.

3 Ua pata iho ra Taura i to na pühapa i nià i te mouà ra o Hätira, i te pae èà tià i mua iho i Ietimona. Te pärahi noa ra Tävita i roto i te mëtëpara ; ua ìte hoì ò ia e, tei te mëtëpara mai nei Taura, te ìmi ra ia na.

4 I tono na hoì Tävita i te hiò, e ua ìte mau o ia e, ua tae mai Taura.

5 Ua tià aè ra Tävita, ua haere tià mai ra i taua vähi i pühapahia e Taura ra. Ua ìte mai ra hoì Tävita i to Taura täòtoraa e to Àpinera a Nere ra, te raatira no taua nuu ra: tei roto i te utaa to Taura täòtoraa, e te mau taata atoà i to na hiti e àti noa aè.

6 Ua parau mai ra Tävita ia Âhïmereta âti-Heta ra, e ia Àpitai a Teruia, taeaè no Ioapa, nä ô atu ra, O vai te taata e tae atoà i raro i te pühapa ia Taura ra, mäua atoà ? Ua parau mai ra Àpitai, e haere atoà vau.

7 Ua haere mai ra Tävita räua o Àpitai i taua nuu ra i te pö ; e ìnaha, te taòto noa ra Taura i roto i te mau täuhaa, e te pätia-noa-hia ra ta na mähae i raro i te repo, i te pae upoo ra, e te tärava noa ra hoì Àpinera e te taata atoà i to na hiti e àti noa aè.

8 Ua nä ô aè ra Àpinera ia Tävita, ua tuu mai te Atua i to ènemi i roto i to rima i teie nei mahana ; teie tä ù parau ia òe, e tuu mai na òe, e pätia na vau ia na i te mähae e pupü noa atu i raro i te repo ; e òre au e tätaì piti i te vähiraa.

9 Ua parau atu ra Tävita ia Àpitai, eiaha o ia e täparahihia ; o vai ia taata e òre e hara ia âfaì i ta na rima i nià e täparahi i to te Fatu taata i faatähinuhia ra ?

10 E ua parau atu ra Tävita, te ora ra te Fatu, na te Fatu ò ia e täparahi, e aore ra, te vai ra to na mahana e pohe atu ai ; e aore ra, e haere ò ia i te tamaì, pohe atu ai.

11 Ia täpeà mai hoì te Fatu ia ù ia òre au ia rave i te taata o te Fatu i faatähinuhia ra; teie rä tä ù parau ia òe, a rave mai na òe i te mähae i ta na hiti upoo ra, e te hue pape, e haere täua.

12 Ua rave iho ra Tävita i te mähae e te hue pape, i te hiti âpoo o Taura ra ; haere noa atu ra räua, aore roa te hoê i hiò noa mai, aore i ìte, àita hoì i ara noa aè ; ua roohia hoì rätou i te väreà taòto rahi no ô mai i te Fatu ra.

13 Haere atu ra Tävita i te tahi paeàu, ua tià noa mai ra i nià i te hoê âivi, tei te ätea ê, e vähi roa tei röpü ia rätou ra :

14 ua tiàoro mai ra Tävita i taua nuu ra, e ia Àpinera, nä ô atu ra O vai hoì òe e pii noa mai i te arii nei ?

15 Ua parau mai ra Tävita, È ère änei òe i te taata àito ? O vai hoì ia taata e au ia òe i Ìteraèra na ? E aha iho ra hoì òe i òre i tiaì ai i to fatu, i te arii na.

16 È ère ta òe na i te rave maitaì. Te ora ra te Fatu, e au ia òutou te pohe, no te mea, àita aè nei òutou i tiaì i to òutou fatu, i ta te Fatu taata i faatähinu ra. E teie nei, a hiò mai na i te mähae a te arii e te hue pape i vai i ta na hiti upoo ra.

17 Te ìte ra Taura i to Tävita reo, e ua nä ô atu ra, No òe änei ia reo, e ta ù tamaiti, e Tävita ? Ua parau mai ra Tävita, No ù ia reo, e ta ù fatu, e te arii.

18 ua parau mai hoì Tävita, E aha òe i aùaù mai ai i to tävini, e ta ù fatu ? e aha na hoì au ? e aha ra to ù nei ìno ?

19 E teie nei, e faaroo mai na òe, e ta ù fatu, e te arii, i te parau a to tävini nei. Na te Fatu òe i tuì mai e rave ia ù, e färii mai o ia i te tahi tütia : na te taata anaè ra, ia tätarahia rätou i mua i te aro o te Fatu ; ua tiàvaru hoì rätou ia ù eiaha vau e pärahi i te fenua o te Fatu, i te parau mai e, E haere e haamori i te mau atua èê ra. 20 E teie nei, eiaha to ù nei toto ia tähe i raro i te repo i mua i te aro o te Fatu. E tere ìmi tütuà to te arii o Ìteraèra ; mai te tërä i ìmihia i nià i te mouà ra.

21 Ua parau atu ra Taura, ua hara vau ; a hoì, e ta ù tamaiti, e Tävita, tïrärä hoì to ù hämani ìnoraa atu ia òe ; no te mea ua faahereherehia vau e òe i teie nei mahana : e parau maamaa hoì tä ù, e ua hapa roa vau.

22 Ua parau mai ra Tävita, nä ô mai ra, A hiò mai na i te mähae a te arii ra, e faaue i te hoê tamaiti e tii mai. 23 Ia faautuà mai te Fatu i te taata atoà i tei au i te parau-tià e te haapaò maitaì nä na ra : i tuu noa mai hoì te Fatu ia òe i ta ù rima i teie nei mahana, àita aè ra ta ù rima i rave noa atu i ta te Fatu taata i faatähinuhia ra.

Heuraa Manaò.

Te faatià nei te Tämuera 1 i te pene 26 i te mau ìrava 2 e tae i te 23 i te hoê òhipa riàrià tei tupu i reira to Tavita faaoraraa i te arii Taura noa atu te hoê räveà päpü no te täparahi pohe ia na.

Teie te tahi heheuraa no nià i teie mau ìrava :

Te täpaparaa a Taura (ìrava 2 e tae i te 4) : Ua täpapa o Taura, e toru täuatini taata, ia Tavita i te mëtëpara no Tifa. Ua tono Tavita i te mau hiòhiò e ua ìte ò ia e ua haere mai Taura e ìmi ia na.

Te tömoraa mai o Tavita (ìrava 5 e tae i te 12) : Ua tomo Tavita e o Àpinera i roto i te pühapa a Taura i te pö. Te ìte ra rätou ia Taura i te täòtoraa, ua mau ta na mahae i pïhaì iho ia na. Ua püpü Àpinera e haapohe ia Taura, ua pätoì rä o Tavita, ma te parau e eita ò ia e âfaì i to na rima i nià i te taata faatavaihia a te Fatu. E rave rätou i te mahae a Taura e te färii pape èi haapäpüraa i to rätou vairaa mai.

Te tamaì (ìrava 13 e tae i te 16) : I te tahi aè pae o te peho, ua pii Tavita ia Iehorama, te raatira o te nuu a Taura, no te mea àita ò ia i paruru i te arii. Te faaìte ra ò ia i te mahae e te färii no te haapäpü e tei roto rätou i te àua.

Te àparauraa e o Taura (ìrava 17 e tae i te 20) : Ua ìte o Taura i te reo o Tavita, e ua ui atu Tavita ia na no te aha ò ia i täpapa ai ia na. Te faaìte nei ò ia i to na hapa òre e te faaìte nei ò ia i to na hinaaro eiaha ò ia ia tiàvaruhia i räpae i te Fatu.

Te tätarahapa o Taura (ìrava 21 e tae i te 23) : Ua fäì o Taura i ta na hape e ua ìte i te âau höroà o Tavita. E faahoì o Tavita i te mahae e te patia, ma te parau e te vaiiho ra ò ia i te haaväraa i roto i te rima o te Fatu.

Teie te tahi ìrava tumu i roto i teie huru tuatapaparaa irava 23 Ia faautuà mai te Fatu i te taata atoà i tei au i te parau-tià e te haapaò maitaì nä na ra : i tuu noa mai hoì te Fatu ia òe i ta ù rima i teie nei mahana, àita aè ra ta ù rima i rave noa atu i ta te Fatu taata i faatähinuhia ra.

Heheuraa i te ìrava faufaa : E faahoì te Fatu i te taata tätaìtahi mai te au i to na parau-tià e to'na haapaò maitaì : Te tiàturi päpü nei Tavita i te parau-tià a te Atua. Ua päpü ia na e, e haamauruüru te Atua i te feiä parau-tià e te feiä haapaò maitaì i ta Na mau faaueraa. Ua tuu mai te Fatu ia òutou i roto i to ù rima i teie mahana : Ua ìte Tavita e, na te Atua i faanaho i te òhipa, tera rä, ua mäìti ò ia eiaha e rave i te tähooraa. Àita vau i hinaaro e tuu i to ù rima i nià i te feia faatavaihia a te Fatu : Te faatura hohonu ra Tavita i te faatähinuraa arii a Taura, noa atu e ua ìte ò ia e o Taura to na ènemi. Te faaìte ra te reira i te täiva òre rahi o Tavita e to na faatura i te hinaaro o te Atua.

Te auraa rä : Te faahohoà ra teie ìrava i te tiàturi o Tavita i te parau-tià a te Atua e ta na faaotiraa eiaha e tähoo. Te faaìte atoà ra te reira i te faufaaraa ia faatura i te mana moà e te haapaò maitaì i te Atua. Ua mäìti Tavita i te vaiiho i te haaväraa i te Atua ra, o tei faaìte i to na faaroo e to na huru maitaì.

Tämuera 1 pene 26 ìrava 23 - " E faahoì mai te Fatu i te taata tätaìtahi mai te au i to na ra parau-tià e te haapaò maitaì ; no te mea ua tuu mai te Fatu ia òe i roto i to ù nei rima i teie nei mahana, e òre roa rä vau e tuu i ta ù rima i nià i te taata faatähinuhia ra e te Fatu.

Heheuraa i te ìrava tumu : E faahoì te Fatu i te taata tätaìtahi mai te au i to na parau-tià e to na haapaò maitaì : Te faahiti nei te Fatu i te parau no te Atua, tei parau-tià e tei hau i te rahi. Te auraa ra, e haavä e e haamauruüru te Atua i te mau òhipa a te taata tätaìtahi. Ia au i to na parau-tià e to na haapaò maitaì, te faaìte ra te reira e e niuhia ta na haaväraa i nià i te parau-tià e te taivā òre (haapaò maitaì) o te taata tätaìtahi. Ua tuu mai te Fatu ia òutou i roto i to ù rima i teie mahana : Ua färii Tavita e ua tuuhia Taura i nià i te hoê tiàraa paruparu a te hinaaro o te Atua. Te auraa ra, ua färii Tavita i te hoê räveà tei höroàhia mai e te Atua no te täparahi pohe ia Taura.

Aita râ vau i hinaaro ia tuu i to ù rima i nià i te rima o te Fatu : Ua mäìti Tavita eiaha e haapohe ia Taura noa atu te räveà, no to na faatura i tei faatavaihia e te Atua. Te taata faatavaihia a te Fatu, o Taura ia, o tei mäìtihia e o tei püpühia e te Atua èi arii. Te auraa ra : Te faaroo e te tiàturi i te Atua : Ua faaìte Tavita i te faaroo rahi i te Atua e i ta Na parau-tià. Te tiàturi nei ò ia e, o te Atua te haavä hopeà, e Tei ia Na ra te faaotiraa no te rave i te parau-tià .Te faaturaraa i te mana o te Atua : Te faatura hohonu ra Tavita i ta Taura faatavairaahia e te Atua. Noa atu e e ènemi Taura no na e e ìmi ò ia i te haapohe ia na, àita Tavita e hinaaro ra e ia haapohe ò ia i te taata ta te Atua i mäìti. Te hapa òre e te faaitoito : E täpeà Tavita i te faaitoito teitei e te hapa òre, ma te mäìti i te rave i te mea tià i te aro o te Atua eiaha rä i te tähoo. Te haapii mai nei teie ìrava ia tätou i te faufaa rahi no te faaòromaì, te faaroo i roto i te parau-tià hanahana, e te faaturaraa i te mau faaotiraa a te Atua, noa atu e mana to tätou no te rave i te tahi ê atu ohipa.

Te parau tumu o te ìrava tumu o te Tämuera 1 pene 26 ìrava 23 e haapotohia i roto i te hoê parau o te faaìte i te värua o teie ìrava. Teie te tahi manaò : " O te parau-tià e te haapaò maitaì o te Atua ra o te mea hau ia i te rahi ". Te faataa ra teie parau tumu i te auraa mau o te ìrava tumu na roto i te haapäpüraa e e haavä te Atua i te taata tätaìtahi ia au i to na parau-tià e to na haapaò maitaì. Ua riro atoà te reira èi haamanaòraa i te faufaaraa ia faatura i te mana faatere o te Atua e ia òhipa ma te hapa òre, mai ia Tavita i to na pätoìraa i te haapohe ia Taura.

1Törïnetia 15.45-49

45 Ua oti hoì i te päpaìhia : I hämanihia te taata mätamua o Àtamu èi taata ora ; âreà te Àtamu hopeà, e Värua ora ia.

46 Aita rä i nä mua te tino värua ra, o te tino taata rä, e muri aè ra, o te tino värua ia.

47 E repo te taata mätamua, no te fenua ; âreà te piti o te taata, o te Fatu ia, no te raì mai.

48 O to te repo nei, mai to te repo atoà ra rätou ; o to te raì ra, mai to te raì atoà ra rätou.

49 E mai te hohoà o to te repo e vai noa i nià ia tätou nei, e riro atoà i nià ia tätou te hohoà o to te raì ra.

Heuraa Manaò.

I roto i te Törïnetia 1 pene 15 i te mau ìrava 45 e tae i te 49 o te hoê ia ìrava i reira to te âpotetoro Pauro parauraa no nià i te tià-faahou-raa o tei pohe e te täuiraa o te mau tino o te feiä tiàturi. Teie te tahi hiòraa no nià i teie ìrava : Àtamu e te Metia (ìrava 45) : Te faaäu ra Paulo i te taata mätamua, o Àtamu, i te Àtamu hopeà, òia hoì te Metia. Te faahiti nei ò ia i te päpaìraa moà : " Ua riro mai te taata mätamua ra o Àtamu èi taata ora (Tënete pene 2 ìrava 7), âreà te Àtamu hopeà ra (te Metia) ua riro mai ia ei värua o te höroà i te ora. Ia au i te tuatapaparaa i te (ìrava 46) : Te faataa ra Pauro e èita te pae värua e na mua roa, o te aru rä, i muri iho te värua. Te auraa ra, e na mua aè te nahonaho-maitaì-raa i te aru i te faanahoraa i te pae värua.
Nöhea mai te taata (ìrava 47-48) : Te faaäu nei Paulo i te tumu o na taata e piti. Te taata matamua (Àtamu) no te fenua ia, tei hämanihia i te repo fenua, âreà te piti o te taata ra (te Metia) no te raì mai ia. Ua riro te taata i nià i te fenua nei mai ia Àtamu, e e riro te mau taata i nià i te raì mai te Metia ra te huru.

Täuiraa o te feiä faaroo (ìrava 49) : Te faaoti ra o Pauro e mai te feiä faaroo i amo i te hohoà o te taata i nià i te fenua nei (Àtamu), e amo atoà rätou i te hohoà o te taata i nià i te raì (te Metia) i te tià-faahou-raa. Te ìrava e tià e haafaufaa te ìrava 49 : " E mai te au i te hohoà o to te ao nei, e hohoà atoà hoì tätou no to te raì ra.

Hiòpoàraa i te ìrava tumu : Ua amo tätou i te hohoà o te fenua : Te auraa ra, na roto i te fänauraa e te aru, ua noaa ia tätou te mau huru e te mau täôtiàraa o Àtamu, te taata mätamua. Tei raro aè tätou i te tähuti nei e i te paruparu. E faaìte atoà tätou i te hohoà o te Teitei : I te tià-faahou-raa, e täuihia te feiä faaroo èi hohoà no te Metia, te taata i nià i te raì. Te auraa ra, e färii tätou i te tino värua, te hanahana e te tähuti òre, mai to te Metia atoà ra i muri aè i to na tià-faahou-raa.

Te auraa ra : Te haapii mai nei teie ìrava i te tiàturiraa e te fafauraa no te täuiraa o te feia faaroo a muri aè. Te haapäpü ra Pauro i te mau Marü Metia e noaa te ora nei ia tätou i teie nei i roto i te tino tähuti e te tähuti, e täuihia tätou i te hoê mahana e e àhu tätou i te mau tino pohe òre i nià i te raì e te pohe òre ia au i te hohoà o te Metia. Teie täuiraa, o te täpaeraa hopeà ia o te faaoraraa e te upootiàraa i nià i te pohe.

Te ìrava tumu : Törïnetia 1 pene 15 ìrava 49 E no te mea ua noaa ia tätou te hohoà o to te ao nei, e hohoà atoà ia tätou no to te raì ra. Ua amo tätou i te hohoà o te fenua nei : Te hohoà o te fenua, o to tätou ia huru taata i teie nei, no ò mai ia Àtamu ra. Ua hämanihia tätou i te mau mea no te tähuti nei, tei raro aè tätou i te tähuti, te paruparu e te ìno. Ua taìtaì mai tätou i te mau räveà e ua ìte tätou i teie nei i te huru o te taata, e to na mau ôtià e to na mau àravihi. E faaìte atoà atu tätou i te hohoà o te Teitei : Te hohoà o te raì, o te huru pae värua ia e te hanahana o ta tätou e färii i te tià-faahou-raa. Teie hohoà o te Metia ia tei tià faahou mai, e hohoà värua, e te hanahana e te tähuti òre.

E faatupu atoà tätou i te hoê täuiraa rahi i roto i te feiä faaroo a muri aè. Mai ta tätou i ora na e te huru taata i nià i te fenua nei, e ora atoà tätou e te hoê huru i nià i te raì i muri aè i te tià-faahou-raa. Te auraa e te auraa o te reira : Te mau ìrava turu o te tià-faahou-raa : Te faahiti ra Pauro i te tià-faahou-raa o tei pohe e te täuiraa te tino o te feia faaroo. Te faataa ra ò ia e mai ia tätou i tütuu mai i te huru o Àtamu i nià i te fenua nei, e fänaò atoà tätou i te huru o te Metia i nià i te raì .Te tiàturiraa i te täuiraa : Te höroà ra teie ìrava i te hoê parau tapu no te tiàturiraa no te feiä faaroo. Noa atu e, te ora nei tätou i teie nei i pïhaì iho i te mau tino tähuti e te paruparu, e täuihia rä tätou e e àhuhia tätou i te tino värua e e faahanahanahia tätou ia au i te hohoà o te Metia.

Te huru o te feiä faaroo no a muri aè : Te täuiraa e faahitihia ra i roto i teie ìrava, o te hoê ïa haapäpüraa e èita te feia faaroo e faaea noa i roto i to rätou huru paruparu i teie nei. E faaâpïhia e e haamaitaì-roa-hia rätou ia au i te hohoà o te Metia.

Faaòhiparaa òhie : Te faaitoito nei teie ìrava i te feiä faaroo ia ora ma te hoê hiòraa no te tiàturiraa e te faaroo i roto i te fafauraa no te tià-faahou-raa. Te faahaamanaò atoà mai nei te reira ia tätou i te faufaa o te haapaò-maitaì-raa e te fafauraa ia tätou iho i te Metia, ma te ìte e, e mea päpü to rätou ànanahi hanahana.

Ua faaòhipa Pauro i te mau taò " hohoà no te fenua nei " e " hohoà no te raì " e Pauro i roto i te  Törïnetia 1 pene 15 ìrava 49 no te faataa i te taa-ê-raa i rotopü i to tätou huru i teie nei èi taata e to tätou huru a muri aè i muri aè i te tià-faahou-raa. Hohoà o te fenua Tumu : Te faahohoà ra te tii o te fenua i to tätou huru taata i teie mahana, no ò mai ia Àtamu ra, te taata mätamua. Te mau huru : Èi tino tähuti to tätou tei hämanihia i te fenua, òia hoì, te repo puehu. Tei raro aè tätou i te tähuti, te maì, te paruparu e te ìno.

Täôtiàraa : Ua täpaòhia to tätou oraraa i nià i te fenua nei e te mau täôtiàraa i te pae tino e te paruparu i mua i te mäuiui e te pohe.

Hohoà no te raì

Tumu : Te hohoà o te raì, o te aru i te pae värua ia e te hanahana ta tätou e färii i muri aè i te tià-faahou-raa, ia au i te hohoà o te Metia tei tià faahou mai.

Te mau huru : Èi taata e roaa ia tätou te tino värua, te tähuti òre e te tähuti òre. E àhuhia teie mau tino i te hanahana e te mana, mai te au i te hohoà o te Metia i muri aè i to na tià-faahou-raa.

Te täuiraa : Te täuiraa i nià i te hoê hohoà i nià i te raì, o te hoê ia parau tapu no te ora mure òre e te tià-roa-raa, i reira te feiä faaroo e faaorahia ai i te mau täôtiàraa e te mau mäuiui o te huru o te taata.

Faaäuraa :
Te hohoà o te fenua: Te tino tähuti, hämanihia i te repo puehu, tei raro aè i te paruparu e te ìno.

Hohoà o te Raì : Te hoê tino tähuti òre, pae värua, faahanahanahia, e te tähuti òre. Te faaòhipa ra Pauro i teie faaäuraa no te faaitoito i te feiä faaroo ia tiàturi i te tià-faahou-raa e ia ora ma te tiàturiraa o taua täuiraa ra a muri aè. E faahaamanaòraa teie e, noa atu e, te ora nei tätou i roto i te mau ôtià taata nei, ua faataahia rä tätou no te hoê oraraa hanahana e te maitaì roa i roto i te Metia. Teie te hoê o ta ù mau parau tumu :" A faarahi i te ìte e a faaòhie ta tätou mau ôpuaraa na roto i te marämarama e te auhoaraa ".Te faaìte ra te reira i ta ù ôpuaraa e höroà i te mau haamarämaramaraa faufaa, e täuturu i roto i te mau ohipa rau, e e faatupu i te mau täairaa òaòa e te faufaa e o tätou.

Te Ìte. Te feiä e färii, a Faaìte.

Ruta èv. 6.27-38

Te aroharaa i te ènemi

(Mät 5,38-48; 7,12)

27«Teie rä ta ù parau ia òutou e faaroo mai na : E aroha i to òutou mau ènemi, e hämani maitaì atu i te feiä i riri mai ia òutou.

28 E faaora i te feiä i tuhi mai ia òutou, e pure hoì i te feiä hämani ìno mai ia òutou.

29 O tei moto mai i to päpärià na, e färiu atoà atu i te tahi ; e o tei rave mai i to àhu pü na, eiaha atoà e täpeà i to pereue.

30 E höroà atu i tei ani mai ia òe ra ; e o tei rave i ta òe na taoà, eiaha e ani faahou atu.

31 E o ta òutou e hinaaro ia vëtahi ê ra, e nä reira atoà atu òutou ia rätou.

32«O te feiä i aroha mai ia òutou, o ta òutou ä ia e aroha atu : e aha te haamaitaìraa ia òutou i reira? Te aroha atoà nei hoì te feiä rave hara i tei aroha mai ia rätou.

33 E o te feiä i hämani maitaì mai ia òutou, o ta òutou ä ia e hämani mataì atu : e aha te haamaitaìraa ia òutou i reira ? Te nä reira atoà nei hoì te feiä rave hara.

34 E o te feiä ta òutou e manaò e noaa ta òutou i reira, o ta òutou ä ia e höroà atu : e aha te haamaitaìraa ia òutou i reira? Te höroà nei hoì te feiä rave hara i te feiä rave hara ia fäito ta rätou ia roaa mai.

35 E aroha rä òutou i to òutou mau ènemi, e hämani maitaì, e höroà, eiaha noa atu èi manaò hoo; e e utuà rahi ia ta òutou. E riro hoì òutou èi tamarii na te Teitei : e hämani maitaì hoì to na i te feiä mauruüru òre e te taata ìno.

36 E aroha atoà hoì òutou mai to òutou Metua e aroha mai ra.

Eiaha e haavä ia vëtahi ê

(Mät 7,1-5)

37«Eiaha e faaìno atu, e eita òutou e faaìnohia mai ; eiaha e faahapa atu, e eita òutou e faahapahia mai ; e faaòre atu i te hara, e e faaòrehia mai ta òutou ;

38 e höroà, e e noaa hoì ta òutou ; e î te fäito, e neneìhia, e ueuehia, e manii noa atu, na te taata e ninii i roto i to òutou àhu. O taua fäito hoì ta òutou e fäito ra, o te fäito-faahou-hia mai ia ta òutou.»

Heuraa Manaò.

Tei roto i te Ruta èv. pene 6 i te mau ìrava 27 e tae i te 38 te mau haapiiraa a Ietu no nià i te here, te aroha e te haapaòraa ia vëtahi ê. Teie te tahi heheuraa no nià i teie mau ìrava : I muri mai i te haapotoraa o te mau ìrava :

Here i to òutou mau ènemi (ìrava 27 e te 28) : Te pii nei o Ietu ia tätou ia here i to tätou mau ènemi, ia hämani maitaì i te feiä tei riri mai ia tätou, ia haamaitaì i te feiä e faaìno mai ia tätou, e ia pure no te feiä e hämani ìno mai ia tätou.

Eiaha e tähoo i te ìno no te ìno (irava 29 e te 30) : Te haapii mai nei o Ietu ia tätou eiaha e pätoì i te taata e täìri mai ia tätou, ia püpü i te tahi atu päpärià, e ia höroà atu i te feiä e ani mai ia tätou ma te ani òre i te faahoìraa.

Te Ture Auro (ìrava 31) : Te parau nei o Ietu i te Ture Auro : " O ta òutou i hinaaro ia vëtahi ê ra, e na reira atoà atu òutou ia rätou ".

Te here pipiri-òre (ìrava 32 e tae i te 36) : Te haapäpü nei o Ietu e, ua hau atu te here mau i te aroha i te feiä tei here mai ia tätou. Te pii mai ra ò Ia ia tätou ia here i to tätou mau ènemi, ia rave i te maitaì, e ia höroà ma te òre e tiàturi e e hoì mai ta tätou, ma te aroha mai te Metua i te raì ra.

Eiaha e haavä (ìrava 37 e te 38) : Ua aò mai o Ietu ia tätou eiaha e haavä ia òre tätou ia haavähia, ia faaòre i te hapa ia faaòrehia mai ta tätou hapa, e ia höroà no te färii i te hoê faito maitaì èi faahoìraa.

Te ìrava tumu o teie huru mäìmiraa te ìrava 31 ia : 31 E o ta òutou e hinaaro ia vëtahi ê ra, e nä reira atoà atu òutou ia rätou.

Ta òe e hinaaro ia rave te taata no òe : Te tïtau manihini ra Ietu ia tätou ia fëruri e nafea ia vëtahi ê e na reira ai i nià ia tatou. Òia hoì, te tuuraa ia òutou iho i roto i te huru o vëtahi ê e te marämaramaraa i to rätou mau hinaaro e to rätou mau hiaairaa.

A na reira atoà no rätou : Te pii ra Ietu ia tätou ia òhipa ma te itoito e te maitaì i nià ia vëtahi ê, ma te hämani maitaì i te taata ma te täuà e te hämani maitaì ta tätou e tiàturi ra e fänaò.

Te auraa ra : Te haapii ra teie ìrava i te hoê manaò faaitoito no nià i te faahoì-faahou-raa mai e te faaturaraa te tahi i te tahi. Te tïtau manihini ra ò Ia i te feiä faaroo ia faaìte i te haerea miimii òre, te hämani maitaì, e te paetāhi òre i nià i te taatoàraa, e tae noa atu i to rätou mau ènemi. Te haapuai nei teie haapiiraa i te faufaa o te here e te aroha pipiri òre, o te riro èi tumu no te poroì a Ietu.

Te faahaamanaò mai nei teie ìrava ia tätou e, àita te here mau e te aroha i täôtiàhia no te feia anaè tei here ia tätou, e tae noa atu i te mau taata atoà, e tae noa atu i to tätou mau ènemi. E faaitoito te reira ia tätou ia riro èi mau tià no te hau, te faaòreraa hara e te âau höroà noa i roto i ta tätou mau òhipa i te mau mahana atoà. No te türama maitaì i te ìrava tumu te ìrava 31, Mai ta òutou i hinaaro ia vëtahi ê ra, e na reira atoà atu òutou ia rätou, ia hiòpoà anaè tätou i te tuhaa tätaìtahi o te auraa.

Te ìrava tumu : Te mea ta òutou e hinaaro ia rave te taata i nià ia òutou, a na reira atoà ia rätou. Ma te tätara maite i te ìrava tumu.

Te mea ta òutou e hinaaro ia rave te taata no òutou : Te fëruriraa ia tätou iho : Te tïtau manihini ra Ietu ia tätou ia fëruri e nafea vëtahi ê e na reira ai i nià ia tätou. E tïtau te reira ia tuu ia òutou iho i roto i te huru o te tahi atu mau taata no te marämarama i to rätou mau hinaaro e to rätou mau hiaairaa.

Te hinaaro e te hiaai : Te hinaaro nei te mau taata atoà ia rävehia rätou ma te faatura, te aroha, te maitaì, e te parau-tià. Te faaitoito nei teie tuhaa o te ìrava ia tätou ia fëruri i teie mau tiaìraa rahi.

A na reira atoà no rätou : Ohipa itoito : Te pii ra Ietu ia tätou ia òhipa ma te itoito na roto i te räveraa i te hoê haerea haapaò maitaì e te au ia vëtahi ê.

Te manaò maitaì : Na roto i te haaraa i nià ia vëtahi ê mai ta tätou e hinaaro ia na reirahia mai tätou, e patu tätou i te hoê iho tumu faatura te tahi i te tahi, te haapaò maitaì, e te rave-âmui-raa i te òhipa. Te auraa e te auraa o te reira o te haapotoraa no te mau Haapiiraa a Ietu : E tuhaa teie ìrava no te aòraa a Ietu i nià i te fenua, i reira ò Ia e haapii ai i te here i te mau ènemi, te aroha e te faaòreraa hara.

Te mau ture o te faaâpïraa : Te haamau ra teie ìrava i te hoê ture auro no nià i te mau ture e faaitoito i te oraraa o te taata. Na roto i te hämani-maitaì-raa e te faaturaraa ia vëtahi ê, te faaitoito ra ia tätou i te mau räveraa maitaì e te au maitaì.

Piiraa no te haapaò i te huru o te taata : Te faaitoito mai ra Ietu ia tätou ia haavï i to tätou mau hinaaro nounou ia pee i te hoê haerea nounou òre, hämani maitaì e te aroha. Te fëruriraa i nià i ta tätou iho mau tiaìraa i te räpaauraa a vëtahi ê e täuturu ia tätou ia taa e nafea tätou ia òhipa i nià ia rätou. Te mau òhipa mäere a faaòhipa i teie ture auro i roto i to tätou oraraa i te mau mahana atoà na roto i te faaìteraa i te maitaì, te faatura, e te aroha i roto i ta tätou mau ohipa.

Te faatupuraa i te hau : Na roto i te faaìteraa i te parau-tià e te here i nià ia vëtahi ê, te täuturu ra ia tätou i te faatupu i te hoê vahi hau e te taa-maitaì-raa te tahi i te tahi. Te tïtau ra teie ìrava ia tätou ia täui i roto e ia faaìte i te hoê haerea faatura te tahi i te tahi e te here miimii òre i te taatoàraa.

Te faatupuraa i te hau, o te faaitoitoraa ia e te tururaa i te mau ohipa, te mau haerea e te mau faatureraa o te faaitoito i te au-maite-raa, te taaraa te tahi i te tahi e te èreraa i te tamaì i roto i te hoê vaamataèinaa aore ra i rotopü i te mau nünaa.

Teie te tahi mau tuhaa faufaa o teie manaò : te haamauraa i te hau, Te faatura e te faaòromaì, A faaitoito i te faatura i te mau taa-ê-raa i te pae no te taère, no te pae faaroo e no te pae o te nünaa. A faaitoito i te färii-noa-raa e te färiiraa i te huru rau.

Te àparauraa e te haaparareraa manaò : A faatupu i te mau àparauraa maitätaì e te huna òre no te faaàfaro i te mau peàpeà. A faaitoito i te faaroo-maitaì-raa e te àparauraa i rotopü i te mau taata è ère i te mero no te Ètärëtia.

Te haapiiraa e te ìteraa : A haapii i te mau taata i te mau faufaa o te hau e te rave-âmui-raa i te òhipa. A faaära i te mau faahopeàraa ìino o te haavïraa ûàna e te aroraa.

Te parau-tià e te parau-mau : A päturu i te parau-tià vaamataèinaa e te parau-tià i roto i te ôpereraa i te mau faufaa. A àro i te àifaito-òre-raa e te hiò-ìno-raa.

Te hoêraa na te ao nei : No te faaitoito i te rave-âmui-raa i te òhipa i rotopü i te mau nünaa no te faatītīàifaro i te mau fifi o te ao nei. A turu i te mau ôpuaraa no te hau e te mau faanahonahoraa na te ao nei o te òhipa no te faatupu i te hau.

Te mau òhipa e rävehia no te faatupu i te hau : A faanaho i te mau òhipa no te hoê i te mau taata no te mau huru oraraa rau. A âmui atu i roto i te mau ôpuaraa no te ärai e no te faaàfaro i te mau märöraa. A päturu i te mau ture e te mau faanahoraa o te päturu ra i te tupuraa tämau o te parau-tià i te pae vaamataèinaa. No reira, e tïtau te tururaa i te hau i te hoê faaotiraa itoito e faatupu i te hoê vahi i reira te marämarama, te faatura e te parau-tià e upootià ai, a faaïti atu ai i te mau tumu o te àroraa e te haavïraa ûàna. No te haapoto i te ìrava o te Ruta èv. Pene 6 i te mau ìrava 27 i te ìrava 38 e te parau poroì tumu ta na e faaìte ra, teie te hoê parau tumu :" E aroha atu i te tahi, e faaòre i te hapa ma te ôtià òre, e höroà hua ". Te faataa ra teie parau tumu i te tumu mau o te mau haapiiraa a Ietu no nià i te here täôtià-òre-hia, te aroha, e te höroà maitaì miimii òre ia vëtahi ê, e tae noa atu i to tätou mau ènemi.

Here. Te feia e färii nei, a faaìte mai. Te âau höroà noa.

Heheuraa Ìrava.

-Taramo 103, 8 E aroha e te hämani maitaì to te Fatu, e òre e riri väve, te rahi ra to na aroha.

-1Tamuera 26, 23 Ia faautuà mai te Fatu i te taata atoà i tei au i te parau-tià e te haapaò maitaì nä na ra : i tuu noa mai hoì te Fatu ia òe i ta ù rima i teie nei mahana, àita aè ra ta ù rima i rave noa atu i ta te Fatu taata i faatähinuhia ra.

-1 Törïnetia 15, 49 E mai te hohoà o to te repo e vai noa i nià ia tätou nei, e riro atoà i nià ia tätou te hohoà o to te raì ra

-Ruta èv. 6, 31 E o ta òutou e hinaaro ia vëtahi ê ra, e nä reira atoà atu òutou ia rätou.

Faaitoitoraa.

Òia mau, Teie te hoê aòraa niuhia i nià i te mau ìrava Taramo 103 ìrava 8, 1 Tämuera pene 26 ìrava 23, 1 Törïnetia pene 15 ìrava 49, e te Ruta èv. Pene 6 ìrava 31 e te parau tumu " Ia ora mai te au i te hohoà o te Atua : Te here, te aroha, te tià-faahou-raa e te ora mure òre ".

Aòraa : Ia ora mai te au i te hohoà o te Atua : Te here, te aroha, te tià-faahou-raa e te faaea-hau-noa-raa
Ômuaraa : E te mau taeaè e te mau tuahine here e, i teie mahana e fëruri hohonu tätou i nià e maha ìrava pîpîria o te haamarämarama mai ia tätou no nià i to tätou piiraa ia ora mai te au i te hohoà o te Atua. Te haapii mai nei teie mau ìrava ia tätou no nià i te here faito òre, te aroha, te tiàturiraa i te tià-faahou-raa, e te ture auro no te tià-faahou-raa. Ma te taiò i te Taramo 103:8, 1 Tämuera 26:23, 1 Törïnetia 15:49, e Ruta èv. 6:31, e ìte ia tätou e nahea teie mau haapiiraa e tuàti ai te tahi i te tahi no te ärataì ia tätou i roto i to tätou tere faaroo.

1. Te here e te aroha o te Atua Taramo 103: 8 : Te na ô ra te Taramo 103 ìrava 8 e, E aroha rahi to Iehova, e te hämani maitaì rahi, e te faaòromaì rahi, e te maitaì rahi. Te faahaamanaò mai ra teie ìrava ia tätou i te huru hämani maitaì o te Atua. Ua î ò Ia i te aroha e te here, te faaòromaì e te maitaì rahi. Èi feiä pee i te Metia, ua piihia tätou ia faaìte i teie mau huru hanahana i roto i to tätou oraraa. E mea tià ia tätou ia faaìte i te aroha ia vëtahi ê, ia faaòhipa i te aroha, e ia òre e riri väve. Mea na reira tätou e faaìte ai i te here o te Atua i roto i te hoê ao tei täpaò-pinepine-hia e te ètaèta e te parau-tià òre.

2. Te parau-tià e te parau-mau (1 Tämuera pene 26 i te ìrava 23) : I roto i te 1 Tämuera pene 26 ìrava 23, te na ô ra Tavita e : " E faahoì mai te Fatu i te taata atoà mai te au i ta na ra parau-tià e te haapaò maitaì ; no te mea ua tuu mai te Fatu ia òe i roto i to ù nei rima i teie nei mahana, e òre roa rä vau e tuu i ta ù rima i nià i te taata faatähinuhia ra e te Fatu ". E tià roa hoì ia Davida e haapohe ia Taura, to na ènemi, ua mäìti rä ò ia i te faatura i ta Taura faatävairaa i te Atua èi arii. Te haapii mai nei teie ìrava ia tätou i te faufaa o te parau-tià e te parau-mau. E tià ia tätou ia vaiiho i te Atua ia riro èi haavä hopeà e ia haa ma te parau-tià e te faatura, e tae noa atu i nià i te feiä tei faaìno mai ia tätou. Ia na reira tätou, te faaìte ra ia tätou i to tätou faaroo i te parau-tià a te Atua e to tätou hinaaro e ora ia au i te mau faaueraa tumu a te Atua.

3. Te Tiàturiraa i te Tià-faahou-raa (1 Törïnetia pene 15 ìrava 49) : Ua päpaì o Pauro i roto i te 1 Törïnetia pene 15 ìrava 49 : " Mai ia tätou hoì i noaa te hohoà o te fenua nei, e hohoà atoà ia tätou no to te raì ra ". Te höroà mai ra teie ìrava i te hoê tiàturiraa hanahana no a muri aè. Noa atu e, te ora nei tätou i roto i te tino tähuti, te tähuti nei e te tähuti nei, ua fafauhia mai ia tätou e, e amo tätou i te hohoà o te raì e tae roa atu i te tià-faahou-raa. Te auraa ra, e faahuru-ê-hia tätou e e àhuhia tätou i te mau tino hanahana, te tähuti òre e te maitaì roa, i te hohoà o te Metia. Te faaitoito nei teie tiàturiraa ia tätou ia tämau maite i roto i to tätou faaroo, ma te ìte e to tätou hopeà, o te oraraa ia e a muri noa atu i pïhaì iho i te Atua.

4. Te Ture Auro no te Faaòreraa Hara (Ruta èv. Pene 6 ìrava 31) : I te pae hopeà, te haapii mai nei Ruta èv. Pene 6 ìrava 31 ia tätou e : " Mai ta òutou i hinaaro ia vëtahi ê ra, e na reira atoà atu òutou ia rätou ". Te faataa poto ra teie ture auro i te mau ture e faaitoito i te täairaa ta Ietu e tïtau ra ia tätou ia färii. E mea tià ia tätou ia haa i nià ia vëtahi ê ma te faatura, te hämani maitaì e te aroha mai ta tätou e hinaaro ia färii. Na roto i te oraraa ia au i teie ture, te täuturu nei ia tätou i te faatupuraa i te hoê ao parau-tià, te here e te au maite.

Faaotiraa : E te mau taeaè e te mau tuahine here, a fëruri hohonu ai tätou i teie mau ìrava, ua piihia tätou ia ora mai te au i te hohoà o te Atua. Ia täpaòhia to tätou oraraa e te here, te aroha, te parau-tià, te tiàturi e te itoito. Na roto i te peeraa i teie mau parau tumu, te faaìte ra ia tätou i to tätou faaroo e te faaànaana nei tätou i te marämarama o te Metia i roto i te hoê ao e tïtau rahi nei i te reira. Ia täuturu mai te Atua ia tätou ia haere ma te haapaò maitaì i nià i to Na mau èà e ia riro èi mäuihaa no to Na hau to Na here. Teie te tumu parau o te aòraa Ia ora mai te au i te hohoà o te Atua : Te here, te aroha, te tià-faahou-raa e te haapaò-maitaì-raa

Te âmui nei teie parau tumu i te mau haapiiraa tumu no na ìrava e maha no te ärataì i to tätou oraraa faaroo e to tatou huru i nià ia vëtahi ê.

Here. Aroha. Tià-faahou-raa.

 

Pehepehe

Ia ora mai te au i te hohoà o te Atua

 

Te oraraa ia au i te hohoà o te Atua

I roto i te hoê ao tei î i te àrepurepu e te maniania,

I reira te here e varavara ai, e te riri ûàna,

Te ìmi nei tätou i te marämarama, te hoê èà marämarama,

No te ora mai te au i te hohoà o te Atua, to tätou haapüraa.

 

Te here ôtià òre, te täviri no te hau,

Te âau färii noa, te höroàraa ma te taiò òre,

Te hereraa i to tätou mau ènemi, te huriraa i te tahi päpärià,

Teie te räveà e ìtehia ai to tätou faaroo i roto i to na tere au.

 

Te aroha faito òre, te âau aroha, Te faaòreraa hara,

Te mau manaò teimaha, te haaväraa, mai ia Tavita i mua ia Taura,

Te räveraa ma te parau-tià,

O te parau tià a te Atua to tätou haana tamaì hoê roa.

 

Te Tià-faahou-raa hanahana, te tiàturiraa faaâpïhia,

Te amoraa i te hohoà o te raì, to tätou mau tino hanahana,

Hanahana, te tähuti òre e te maitaì roa,

I roto i te Metia e ìte tätou i te ora mure òre, ua tupu ia ta tätou mau moemoeä.

 

Te hoêraa o te here, te ture auro hanahana,

Te faaturaraa ia vëtahi ê, te âau maitaì o te türama,

Te mea ta tätou e hinaaro i te färii, e tià ia tätou ia höroà na mua roa,

Ma te faatupu i te hau e te au maite, te maitaì no te faatere.

 

Te oraraa mai te au i te hohoà o te Atua

O te hoê ia piiraa moà, te here, te aroha, Te tià-faahou-raa e te tià-faahou-raa,

Ia riro to tätou mau oraraa èi mau hiò no to Na maitaì

E ta Na parau mau, ia ìtehia hoì to Na here i roto i teie nei ao.

 

Teraì òr. Faatura.

 

lundi 10 février 2025

Ruta èv 6.17-26. Parau fafau i te faturaa âià

 

 

Täpati 16 no Faaàhu/Fepuare 2025.  

Parau fafau i te faturaa âià



Mau taiòraa

Taramo 1

1 E ao to te taata, aore e faaäu i to na haereà i te aò a te paieti-òre, aore i taahi i te èà o te feiä rave hara ra,

e aore hoì i pärahi i te pärahiraa o te feiä tähitohito ra.

2 O tei hinaaro rä i te ture a te Fatu, e tei ta na ture to na manaòraa i te ruì e te ao.

3 E au o ia i te räau i tänuhia i te hiti ânävai ra : o tei hotu i to na ra tau mau, e o tei òre roa i mäheahea to na rau. Oia atoà o ta na atoà e rave ra, te maitaì ra ia.

4 È ère mai te reira te feiä paieti-òre ra : e au ia i te ota e puehu noa i te mataì ra.

5 E òre e mau ai te paieti-òre i te haaväraa, e te rave hara i te âmuiraa o te parau-tià ra.

6 Te au mai ra hoì te Fatu i te haereà o te parau-tià ra, âreà te haereà o te feiä paieti-òre ra, o te pohe ia.

Heuraa Manaò.

Te Taramo 1 o te faataa-ê ra i te èà o te feiä parau-tià e to te feiä ìino. Teie te hoê hiòraa poto noa.  

1-Te mau ìrava 1-3 : Faataaraa no nià i te taata parau-tià

2-Te mau irava 4-5 : Faataaraa i te huru o te feia ìino

3-Irava 6 : A faaoti i nià i na räveà e piti

Heheuraa

Ìrava 1-3 : E haamaitaìhia te taata parau-tià no te mea àita ò ia e pee i te aò a te feiä ìno, èita ò ia e faaea i te haerea o te feia hara, e èita ò ia e pärahi i pïhaì iho i te feiä faaoooo. E òaòa rä ò ia i te ture a te Fatu e e fëruri hohonu ò ia i nià i taua ture ra i te ao e te pö. E faaäuhia ò ia i te hoê tumu raau i tänuhia i pïhaì iho i te hoê ànavai, o te höroà mai i te maa hotu i te taime au, e èita to na mau rauère e märö. E manuia te mau mea atoà ta na e rave.

Ìrava 4-5 : Âreà te feiä ìno ra, ua faaäuhia ia i te ota ta te mataì e haapurara. Èita rätou e pätoì i te haaväraa e èita rätou e tià i roto i te âmuiraa o te feiä parau-tià.

Ìrava 6 : Ua ìte te Fatu i te èà o te feiä parau-tià, e ärataì rä te èà o te feiä parau-tià òre i te pohe.

Ìrava faufaa e tià e faatumu o te tahi ia ìrava i reira e haamau ai te manaò o te ìrava 3 E au o ia i te räau i tänuhia i te hiti ânävai ra : o tei hotu i to na ra tau mau, e o tei òre roa i mäheahea to na rau. Oia atoà o ta na atoà e rave ra, te maitaì ra ia. Te faahohoà ra teie ìrava i te ruperupe e te âueue òre o te taata parau-tià o te àmu ra i te parau a te Atua. Tei faariro èi maa tumu no te mau mahana atoà, ta na e àminamina nei i to na au e horomii atu ai.  

Tuatapaparaa.

  • Tumu raau i tänuhia i pïhaì iho i te hoê ànavai : Te faahohoà ra te tumu raau i te taata parau-tià, e te faatäipe ra i te ànavai i te parau a te Atua. Mai te hoê tumu raau e hinaaro ra i te pape no te tupu maitaì, e hinaaro te taata parau-tià i te parau a te Atua no te faatupu i te faaroo mau i roto i te âau.
  • A faahotu i te maa i te taime au : Te auraa ia e e faatupu te taata parau-tià i te mau hotu o te parau-tià e te mau ohipa maitätaì i te taime mau ra. Mea hotu ò ia e mea maitaì ta na mau òhipa no na iho e no vëtahi ê.
  • È ère te maa i te mea märö : Te faatäipe ra te reira i te itoito e te ruperupe tämau o te taata parau-tià. E vai puai noa ò ia e te oraora maitaì i te ärataìraa a te värua, noa atu te mau taime fifi.
  • Te mau mea atoà ta na e rave : È ère ia te auraa e èita roa atu te taata parau-tià e färerei i te mau manuia-òre-raa, e haamaitaìhia rä ta na mau tütavaraa e e manuia ò ia e a muri noa atu i roto i ta na mau tütavaraa.

Èi haapotoraa, te faataa ra te ìrava 3 o te Taramo 1 i te ruperupe te värua e te âueue òre o te taata parau-tià o te àmu ra i te parau a te Atua, i te mea e maa te parau a te Atua, ia tänuhia i pïhaì iho i te vai no te päpetitoraa tei haamanaò e èi pïhaì iho atoà vau ia òutou e tae noa atu i te hopeà o te ao nei. E faaäuhia te reira i te hoê tumu raau tei faaineine-maitaì-hia e tei faaàmu-tamau-hia, o te höroà mai i te hotu e o te vai maitaì noa ra.  

E ìrava faufaa mau te ìrava 3 no te Taramo 1 ia tätarahia na roto i te hoê parau tei faaìte i te here no te paari.

Teie te tahi mau mea te tià ia heheuhia :

Haapiiraa a te paari no te ìrava 3

v  Te täairaa e te aru : Te haapäpü ra te hohoà o te tumu raau i tänuhia i pïhaì iho i te hoê ànavai i te faufaaraa ia täai i te aru e te mau faufaa i haamauhia. E te reira e hiòhia mai te hoê faahohoàraa no te faufaaraa ia faaàmu ia na iho i te mau tumu maitätaì e te faufaa o te oraraa.

v  Te tupuraa e te hoturaa : E faatäipe te tumu raau o te höroà i te hotu i te taime au, i to na iho tupuraa e to na hoturaa. Te faaíte ra te reira e e tere ihoä to te taata tätaìtahi i roto i to na mau haerea na roto i te faaòromaì e te tämau-maite-raa no te faatupu i ta rätou mau täpaò ia ora.

v  Te itoito e te âueue òre : Te mau raau o te òre e faahohoà i te itoito e te aueue òre. Na te reira e faarirohia èi faufaaraa no te vai puai noa e te âueue òre i mua i te mau fifi o te oraraa, niuhia i nià i te mau faufaa e te mau faaueraa i te tumu a te paari.

v  Te manuiaraa e te raumä : Na te parau o te mau mea atoà ta na e rave e hiòhia mai te hoê manaò no nià i te manuiaraa e te raumä. Te höroà ra te reira i te manaò e ia tueä i te hoê taata i te mau faaitoitoraa maitaì e ia òhipa ò ia i te pae no te oraraa vaamataèinaa, e faahopeàraa i roto i te aru te tumu e manuia ai.

Èi haapotoraa, te ìrava 3 o te Taramo 1 e tätarahia mai te hoê haapiiraa i roto i te paari no nià i te faufaaraa ia àtuàtu i te mau mana maitätaì, ia tupu i te rahi ia au i to òutou iho àravihi, ia vai puai noa, e ia tïtau i te manuiaraa i te pae no te oraraa i te mau mahana atoà.

Te ìrava 3 e faaūruhia e rave rahi parau tumu aore ra parau faaäu. Teie te tahi mau manaò tei niuhia i nià i ta na parau poroì :

A faaàmu i te paari e a ruperupe.

No roto mai te mätaù òre i te mau aa hohonu.

O te aroha rä, o te hotu ia o te parau tià.

A tämau noa i te aa i roto i te parau mau e e ruperupe ia òutou.

Te faataa ra teie mau parau tumu i te auraa mau o te ìrava 3, o te faahiti ra i te ruperupe e te âueue òre o te taata parau-tià i faaàmuhia e te parau a te Atua.

Parau mau, teie te hoê faatumuraa o te ìrava :

A faaàmu i te paari e te ruperupe, no te mea no roto mai te vai-päpü-raa i te mau aa hohonu.

O te aroha rä, o te parau tià ia ; a aa noa i roto i te parau mau e e manuia òutou.

Te faataa ra teie mau parau tumu i te auraa mau o na ìrava matamua e maha a tumu noa ai i te reira ma te au maite, a fatu ai tätou i te âià tumu.

Ieremia 17. 5-8.

Te mea e haapeàpeà e te mea e òre e haavare

5 Te nä ô mai ra te Fatu, ia tätarahia, te taata e tiàturi i te taata ra, o tei faariro i te taata ei rima täuturu ia na, o tei täiva to na âau i te Fatu.

6 E riro hoì o ia mai te räau i te vähi papa maro e ôriorio noa ra, aore i ìte i te maitaì ia haere mai; e tià rä i te vähi veàveà i te mëtëpara, i te fenua miti e òre e pärahihia ra.

7 E ao to te taata i tiàturi i te Fatu, o ta na ia uruaìraa mau o te Fatu.

8 E riro hoì o ia mai te räau i tänuhia i pïhaì iho i te pape ra, o tei faatoro i to na aa na te hiti o te pape, àita i ìte i te veàveà i te tupuraa mai : te èreère tämau noa ra to na rau, e e òre e haapaò i te mätahiti ua òre ra, èita hoì e faaea i te hotu i te mäa.

Heuraa Manaò

Heheuraa i te faanahoraa o te mau ìrava : No roto mai teie mau ìrava i te puta a te perofeta Ieremia, te hoê perofeta no te Faaäuraa Mätamua. Ua töhu o Ieremia i te hoê tau àti no te pätireia o Iuta. Te tuatapapa nei te pene 17 i te parau no te tiàturiraa i te Atua e te faarooraa i te taata.

Te mau ìrava 5 e te 6 : Te faaìnoraa i te tiàturiraa i te taata, E haamata i te ìrava 5 na roto i te hoê faaìnoraa i nià i te feiä e tuu i to rätou tiàturiraa i nià i te taata eiaha rä i nià i te Atua. Te auraa ra, e ärataì te türuì-noa-raa i nià i te puai taata e te mau àravihi o te taata ma te òre e ìmi i te Atua i te mau faahopeàraa ìino. Te faaäu ra te irava 6 i teie huru taata i te hoê raau tupu moèmoè i roto i te mētepara, tei èrehia i te òaòa e te oraraa i roto i te hoê vahi hotu òre e te ìno.

Te mau ìrava 7 e te 8 : Te haamaitaìraa no te tiàturiraa i te Atua, Te faataa mai nei te ìrava 7 i te hoê haamaitaìraa no te feia tei tuu i to rätou tiàturiraa i nià i te Fatu. Ua faaäuhia te reira i te hoê tumu raau i tänuhia i pïhaì iho i te pape, o te faatäipe ra i te ruperupe, te âueue òre, e te itoito.

Te faaaano ra te ìrava 8 i teie faahohoàraa na roto i te faataaraa e mea matie e mea hotu noa te tumu raau, i roto atoà i te tau paùra, no te mea e huti mai to na mau aa i te pape e tïtauhia. Te faatäipe ra te reira i te tuutuu òre e te haamaitaìraa a te Atua no te feiä e faaroo to rätou i te Atua.

Ìrava faufaa e faatumu te irava 7 ia : 7 E ao to te taata i tiàturi i te Fatu, o ta na ia uruaìraa mau o te Fatu. Te haapäpü nei te reira i te fafau a te Atua i te feiä e faaroo ia uruaì, i nià i te Atua, uruaì e parau no te âvae ia mau päpü i nià i te fenua e aore i nià i te aau ia fati te miti ia òre ia e pee i te vaveà.

Te faatumu nei te parau poroì o te ìrava7 i nià i te haamaitaìraa e te vai-päpü-raa e tae mai na roto i te tiàturiraa i te Atua. Te haapii mai nei teie ìrava ia tätou e, te feiä e tuu i to rätou faaroo e to rätou tiàturiraa i nià i te Fatu, e haamaitaìhia ia rätou e e ìtehia ia rätou to rätou tiàturiraa i roto ia Na. Te auraa ia e no ò mai te pänaònaò òre e te ruperupe mau i te mau täairaa e te Atua mäoti hoì i te tiàturi-noa-raa i te mau puai taata aore ra i te mau faufaa i nià i te fenua nei.

Èi faufaa, te faaitoito nei te ìrava ia tuu i te tiàturiraa i roto i te Atua ia ìtehia mai ia na te hoê oraraa haamaitaìhia, te âueue òre e te hotu, noa atu te huru o te oraraa. E äniraa ia ia türuì i nià i te faaroo e ia faariro i te Atua èi tumu no to tätou tiàturiraa e to tätou faaroo.

E täuturu te parau tumu no te Ieremia pene 17 i te ìrava 7 ia hiòhia mai te hoê haapäpüraa no te tiàturiraa i te Atua. Na te reira e faahitihia mai teie te huru parauraa : A uruaì i nià i te Fatu e a ìmi i to òutou tiàturiraa i roto ia Na. Te haapoto nei teie parau tumu i te manaò tumu o te ìrava e te faaitoito nei ia tätou ia tuu i to tätou tiàturiraa i nià i te Atua no te hoê oraraa haamaitaìhia e te âueue òre. Te haamanaò mai ra te reira e no ò mai te pänaònaò òre e te ruperupe mau i to tätou uruaìraa i nià i te Atua.

Parau mau, na roto e piti parau : Uruaì i nià i te Atua.

1Törïnetia 15.12-20.

To tätou tiàfaahouraa

12 Te parau-haere-hia nei te Metia e, ua tiàfaahou o ia i te poheraa ra : e aha i parau ai te hoê pae o òutou e, aore e tiàfaahouraa to tei pohe.

13 Aore e tiàfaahouraa to tei pohe ra, aore atoà te Metia i tià i nià ;

14 e aore te Metia i tià i nià ra, e haavare mau ta mätou aò nei, e e haavä atoà to òutou faaroo.

15 Ua riro hoì mätou èi ìte haavare na te Atua ; no te mea ua parau mätou i te Atua e, ua faatià ò ia i te Metia ; àita mau e faatiàhia tei pohe ra, aore ia ò ia i faatià ia na.

16 Èita hoì e faatiàhia tei pohe ra, aore ia te Metia i faatiàhia.

17 E àita hoì te Metia i faatiàhia ra, e mea faufaa òre to òutou faaroo ; te vai noa na ia òutou mä ta òutou hara atoà.

18 E te feiä atoà i maìri te taòto i roto i te Metia ra, ua mou ia i reira.

19 Tei teie nei ao anaè ra ta tätou e tiaì i te Metia nei, e àti rahi to tätou i to te taata atoà.

20 Ua tiàfaahou mau rä te Metia i te poheraa ra, e ua riro èi mätamua no te feiä i maìri te taòto ra

Heuraa Manaò.

Heheuraa i te tereraa o te mau ìrava : Ua päpaì te âpotetoro o Pauro i te mau Marü Metia no Törïnetia no te haapäpü i te tià-faahou-raa o Ietu Metia e to na faufaa no te faaroo Marü Metia.

Te faahiti taa-ê nei te pene 15 i te parau no te tià-faahou-raa o tei pohe e no nià i te huru o te tino tei tiàfaahou.

Te mau ìrava 12 e tae i te 14 : Te faufaa o te tià-faahou-raa, Te haamata ra o Pauro na roto i te faataaraa i te hoê taa-ê-raa i rotopü i te tahi mau Marü Metia no Tōrīnetia o te parau ra e àita e tià-faahou-raa no te feia pohe. Àhiri e e parau mau te reira, te auraa ia e àita te Metia i tià faahou mai. Àhiri e àita te tià-faahou-raa o te Metia, e faufaa òre ia te pororaa i te èvaneria e te faaroo o te mau Marü Metia.

Na ìrava nei te 15 e te 16 : Te ìteraa päpü o te mau âpotetoro, Te faataa ra o Pauro e mai te peu e èita te Metia i faatiàhia mai, e riro ia te mau âpotetoro èi mau ìte haavare no to rätou faaìteraa i te tià-faahou-raa o te Metia. No reira, mea faufaa roa te tià-faahou-raa o te Metia no te parau mau o te faaiteraa marü metia.

Te mau irava 17 e tae i te 19 : Te mau faahopeàraa no te òreraa e te tià-faahou-raa, Mai te peu e àita te Metia i tiàfaahou mai, mea faufaa òre ia te faaroo o te mau Marü Metia, e tei roto noa rätou i ta rätou mau hara. Te feiä i pohe i roto i te Metia e moè ia rätou. Te haapäpü ra o Pauro e àhiri e àita te tià-faahou-raa, o te mau Marü Metia te feiä òaòa òre roa aè, no te mea ua täôtià-noa-hia to rätou tiàturiraa i teie noa oraraa i te ao nei.

Ìrava 20 : Te Tià-faahou-raa o te Metia, Te faaoti nei o Pauro i teie tuhaa na roto i te pororaa ma te tiàturi e, ua tiàfaahou mai te Metia mai te pohe mai. O Na te mau hotu mätamua o te feiä i pohe, o te haapäpü ia i te tià-faahou-raa o te feiä faaroo.

Te ìrava e faatumu ra i te faufaa no te tià-faahou-raa te ìrava 20 ia, Ua tiàfaahou mau rä te Metia i te poheraa ra, e ua riro èi mätamua no te feiä i maìri te taòto ra.

Te haapoto ra teie ìrava i te manaò tumu o Pauro : ua riro te tià-faahou-raa o te Metia èi tupuraa mau i te pae tuatapaparaa e i te pae faaroo o te haapäpü ra i te tià-faahou-raa a muri aè o te feiä faaroo. Teie te niu o te faaroo Marü Metia e o te tiàturiraa i te ora mure òre.

Teie te tahi turämaraa i te irava tumu no te Törïnetia 1 pene 15 i te ìrava 20, e rave rahi tuhaa faufaa e tià ia marämaramahia. :
1. Te Tià-faahou-raa o te Metia : Te faaìte ra te ìrava e, ua tià mai te Metia mai te pohe mai. Te haapäpü ra te reira i te tià-faahou-raa o Ietu mai te hoê tupuraa faufaa roa o te faaroo marü metia. Te tià-faahou-raa o te upootiàraa ia i nià i te pohe e te haapäpüraa no te hanahana o Ietu

2. Te mau ômuaraa o te feiä i pohe : Te parau oho mätamua o te mau hotu mätamua ia o te hoê ôotiraa, o te hoê ia fafauraa no te mau mea e tae mai. Ma te parau e o te Metia te oho mätamua, te faataa ra o Pauro e o te tià-faahou-raa o Ietu te mätamua o te tahi atu mau tià-faahou-raa. Te auraa ra, te feiä tei tiàturi i te Metia e tei pohe i roto ia Na, e tiàfaahou atoà mai ia.

3. Te tiàturiraa marü metia : Ua riro te tià-faahou-raa o te Metia èi haapäpüraa no te ora mure òre no te feiä faaroo. E parau tapu teie e è ère te pohe i te hopeà e e fänaò te mau Marü Metia i te hoê oraraa i muri aè i te pohe.
4. Faufaa rahi no te Faaroo : Àhiri e àita te tià-faahou-raa o te Metia, mea faufaa òre ia te faaroo marü metia mai tei faataahia i roto i te mau ìrava na mua atu. Te höroà ra te tià-faahou-raa i te auraa o te pororaa e te faaroo. E haapäpüraa mau te reira e e mana to te Atua no te upootià i nià i te pohe e no te höroà i te ora mure òre.

Èi faatumuraa, te haapii mai nei te Törïnetia 1 pene 15 i te ìrava 20 ia tätou e, ua riro te tià-faahou-raa o Ietu èi niu no te tiàturiraa Marü Metia. Te haapäpü ra te reira i te feiä faaroo e e àpiti atoà rätou i roto i teie upootiàraa i nià i te pohe e e ora rätou e a muri noa atu e te Atua. Te haapäpü nei teie ìrava i te faufaa rahi no te tià-faahou-raa i roto i te faaroo Marü Metia e te fafauraa no te ora mure òre.

Teie te parau tumu i roto i te Tōrīnetia 1 pene 15 i te ìrava 20 : Ua tiàfaahou te Metia, te tumu no to tätou tiàturiraa. Te faataa ra teie parau tumu i te auraa mau o te ìrava na roto i te haapäpüraa i te tià-faahou-raa o Ietu e ta Na tuhaa faufaa roa èi haapäpüraa i te tiàturiraa o te feiä faaroo i roto i te hoê oraraa i muri aè i te pohe. I roto i te parau tumu o teie huru heheuraa hoê noa parauraa e : Tià-faahou-raa.

Ruta èv 6.17-26.

Ietu e te taata e rave rahi

(Mät 4,23-25 ; Mär 3,7-11)

17 Ua pou mai ra o Ia i raro e rätou atoà, e faaea iho ra i te vähi päpü. Tei reira te tahi pae pipi a ana e te taata atoà e rave rahi, no Ierutarëma e no te mau vähi atoà i Iutea ra, e no te pae tähatai i Turia e Titona, i haere mai e faaroo ia na, e ia faaorahia rätou i to rätou maì;

18 e te feiä atoà i haapeàpeàhia e te värua faufau ra, faaora-atoà-hia iho ra rätou.

19 Ua tïtau mai ra taua feiä rahi atoà ra e faatiàià mai ia na, te püpü atu ra hoì te mana nä roto ia na e ora roa aè ra rätou atoà.

Te òaòa e te àti

(Mät 5,1-12)

20 Ua hiò atu ra ta na mata i ta na ra mau pipi, e ua parau atu ra : E ao to òutou e tei haèhaa, no òutou hoì te Pätireia o te Atua ra.

21 E ao to òutou e tei poìa i teie nei, e faaîhia hoì òutou E ao to òutou e tei òto i teie nei, e àta hoì òutou.

22 E ao to òutou ia riri mai te taata ia òutou, e ia faataa ê ia òutou, e ia tähito mai, e ia faaruè noa i to òutou iòa mä te faaìno, no te Tamaiti a te taata nei.

23 E òaòa i te reira mahana, e ôuòuà noa i te òaòa, ua ìte hoì òutou e e utuà rahi ta òutou tei te ao. I nä reira mai hoì to rätou hui tupuna i te mau perofeta ra.

24 E àti rä to òutou e te feiä taoà rahi, ua noaa hoì to òutou òaòaraa.

25 E àti to òutou e te feiä i î na, E poìa hoì òutou. E àti to òutou e te feiä i àta i teie nei, E mihi hoì òutou e e òto.

26 E àti to òutou ia haamaitaì mai te taata atoà ia òutou. I nä reira hoì to rätou hui tupuna i te mau perofeta haavare ra.

Heuraa Manaò.

Heheuraa i te faanahoraa o te mau ìrava : E tuhaa teie mau ìrava no te Aòraa i te hoê Vahi päpü, i reira o Ietu e haapii ai i ta na mau pipi e te hoê nähoà rahi. I reira o Ietu i te Aòraa i nià i te mouà i roto i te Èvaneria i päpaìhia e Mätaio, e te hoê haapäpüraa i te haamaitaìraa e te àti.

Te mau ìrava 17 e tae i te 19 : Ômuaraa : Ua pou mai o Ietu e ta na mau pipi e tei mua o Ia i te hoê nāhoà rahi no te mau tuhaa fenua rau. E ìmi ra te taata ia faaroo ia Ietu e ia faaorahia rätou i to rätou mau maì e to rätou mau värua viivii.

Te mau ìrava 20 e tae i te 23 : Te mau parau rahi : Te poro ra o Ietu i te mau haamaitaìraa no tei veve, tei poìa, tei òto, e tei hämani-ìno-hia no te Tamaiti a te Taata. Te faaìno nei teie mau faaìnoraa i te mau tiaìraa i te pae vaamataèinaa e i te pae faanavaìraa faufaa na roto i te haamatararaa i te mau haamaitaìraa i te pae värua e a muri aè. Ua tuuhia te utuà maitaì i nià i te raì èi tumu no te òaòa e te maitaì.

Te mau ìrava 24 e tae i te 26 : Te mau àti : Ua faahiti o Ietu i te mau àti i nià i te feia moni, te feia î, te feia e àta, e te feia parau-tià maitaì. Te haapäpü ra teie mau faaìnoraa o te mauruüru i nià i te fenua e te vai-maitaì-raa te hape, taa-ê atu i te mau haamaitaìraa i te pae värua. Ua riro te mau faaìnoraa èi haamanaòraa e e ìtehia te tämahanahanaraa mau, te mauruüru òre, e te òaòa mau i roto i te mau täairaa e te Atua, eiaha rä i roto i te mau taoà māteria.

Irava faufaa e faatumu te ìrava 20 Ua hiò atu ra ta na mata i ta na ra mau pipi, e ua parau atu ra : E ao to òutou e tei haèhaa, no òutou hoì te Pätireia o te Atua ra. Te haapoto ra teie ìrava i te täuiraa o te mau faufaa o te fenua i porohia e Ietu e te haapäpü ra e ua tapuhia te pätireia o te Atua i te feiä veve i te pae värua e o te tuu i to rätou tiàturiraa i nià i te Atua.

No te marämarama-maitaì-raa i te ìrava tumu, teie te tahi mau mea e tià ia hiòhia :

1. Ärairaa i te veve Te taò " veve " i roto i teie ìrava è ère noa ia no te veve i te pae māteria, no te veve atoà rä i te pae värua. Te mau " taata veve" o te feiä ia o te ìte i to rätou hinaaro i te Atua e o te färiu atu ia Na ra no te faaoraraa.

2. Te Pätireia o te Atua Ua fafau o Ietu e no te feia veve te pätireia o te Atua. Te auraa ra, te feiä o te tiàturi i te Atua e o te tuu i to rätou faaroo i roto ia Na, e fatu ia rätou i te pätireia, e to na mau haamaitaìraa atoà e to na vairaa mure òre.

3. Te haafaufaa-òre-raa i te mau faufaa o te fenua nei Te faaite ra teie ìrava i te hoê täuiraa o te mau faufaa o te fenua nei. I roto i te vaamataèinaa, e mea pinepine te taoà rahi e te mana i te haafaufaahia, te haapii nei rä o Ietu e, o te tiàturiraa ia i te Atua e te faaroo ia Na tei riro èi mea faufaa mau.

4. Te tämahanahanaraa e te tiàturiraa E hopoi mai teie ìrava i te tämahanahanaraa i te feia veve e te mäuiui, ma te püpü ia rätou i te tiàturiraa o te pätireia o te Atua. O te hoê ia parau tapu no nià i te parau-tià a te Atua e te faahoì-faahou-raa mai i roto i te oraraa i muri aè

Ei haapotoraa, te haapii mai nei te Ruta èv. Pene 6 ìrava 20 e, te haamaitaìraa mau e te faturaa i te âià o te pätireia o te Atua no te feiä ia e ìte i to rätou i te hinaaro i te Atua e o te tuu i to rätou tiàturiraa i nià e i roto ia Na. Te täui nei te reira i te mau faufaa o te fenua nei e te höroà nei i te tiàturiraa i te feiä veve e i te feiä i faaèrehia.

Haamaitaìraa
Te haamaitaìraa i roto i te pîpîria o te hoê ia haamaitaìraa aore rä te hoê höroàraa no ô mai i te Atua o te âfaì mai i te òaòa, te ruperupe, te parururaa, e te oraraa maitaì. I reira e ìtehia ai na roto i te mau räveà huru rau, mai te mau taoà māteria, te oraora-maitaì-raa, te hau, aore ra te mau tupuraa maitätaì i te pae no te tiàturiraa. Te färiiraa i te hoê haamaitaìraa o te tiàraa ia i raro aè i te aroha o te Atua e te färiiraa i ta Na mau haamaitaìraa.

Faturaa âià Te tufaa, ia au i te Pîpîria, o ta te feiä faaroo ia e fänaò ra no ò mai i te Atua ra èi tamarii na na. E mea pinepine te reira i te tuàti i te mau fafauraa a te Atua, te ora mure ore, e te mau haamaitaìraa pae no te oraraa faaroo ta tätou e färii. I roto i te tufaa âià, te vai atoà ra te ora i roto i te pätireia o te Atua, te hoê täairaa piri roa e o Na, e te utuà maitaì hopeà o te faaroo.

Èi haapotoraa, te faturaa âià o ta te Atua ia i faaineine e i faaherehere no te feiä no Na ra. Mea faufaa roa teie mau manaò no te marämaramaraa i te mau parau tapu e te mau tiàturiraa ta te faaroo Maru Metia e pupu ra na te feiä e tiàturi ra i te Atua.

Teie te tahi parau tumu a Ruta èv. Pene 6 i te mau ìrava 17 e tae i te ìrava 26 : " E ao to te feia e tiàturi i te Atua, e färii hoì rätou i te Pätireia. E naò noa ia te manaò i te parauraa e Parau mau : Te haamaitaìraa a te Atua.

Te veve i te pae värua, o te ìteraa ia i to tätou hinaaro rahi i te Atua e to tätou manuia òre àita anaè e Atua. O te hoê ia huru faaìteraa i te haèhaa i reira e ìtehia ai e, mai te mea àita te aroha e te täuturu a te Atua, èita ia tatou i te ora e i te hoê oraraa òaòa e te maitaì i te pae värua. Te mau huru o te veve i te pae värua: Te haèhaa: A färii e èita ta tätou e tià e rave i te mau mea atoà o tätou anaè e hinaaro tätou i te Atua no te ärataì ia tätou. Te tiàturiraa i te Atua : Te färiuraa i nià i te Atua no te äni i te turu, te paari, e te ärataìraa i roto i to tätou oraraa i te mau mahana atoà. Te ìritiraa i te aroha : Ia färii tätou i te aroha mau o te Atua e ta tätou òhipa i roto i to tätou oraraa, ma te ìte e, te mau mea atoà na tätou ra, no ô mai ia i te Atua ra.

Ua faahiti o Ietu i te veve pae värua i roto i te mau faahitiraa parau a te Aòraa i nià i te Mouà Mätaio pene 5 ìrava 3 : E ao to tei haèhaa te âau, no rätou hoì te pätireia ra o te ao. Na te reira e faaìte mai e, te feiä e ìte i to rätou hinaaro i te Atua e i to rätou tiàturiraa ia Na, e haamaitaìhia ia rätou e e höroàhia ia rätou te pätireia o te raì ra.

Èi haapotoraa, te veve i te pae värua o te hoê ia huru o te türuìraa e te haèhaa i nià i te Atua, ma te ìte i to tätou hinaaro tämau i to Na aro e ta Na ärataìraa.

Heuraa Ìrava

-Taramo 1, 3 E au o ia i te räau i tänuhia i te hiti ânävai ra : o tei hotu i to na ra tau mau, e o tei òre roa i mäheahea to na rau. Oia atoà o ta na atoà e rave ra, te maitaì ra ia.

-Ieremia 17, 7 E ao to te taata i tiàturi i te Fatu, o ta na ia uruaìraa mau o te Fatu.

-1 Tōrīnetia 15, 20 Ua tiàfaahou mau rä te Metia i te poheraa ra, e ua riro èi mätamua no te feiä i maìri te taòto ra

-Ruta èv. 6, 20 Ua hiò atu ra ta na mata i ta na ra mau pipi, e ua parau atu ra : E ao to òutou e tei haèhaa, no òutou hoì te Pätireia o te Atua ra.

Heheuraa.

Parau mau, teie te tahi manaò no te mau ìrava tätaìtahi i faahitihia :

Taramo 1 ìrava 3 E au ò ia mai te hoê raau i tänuhia i pïhaì iho i te pape tähe ra, o te hotu mai i te maa no to na tau mau ra, e o te òre e hotu mai : te mau mea atoà ta na e rave ra, e mono mai ia ia na.

Ârueraa : Te faahohoà ra te Taramo 1 ìrava 3 i te nehenehe e te ruperupe o te feiä e au i te ture a te Fate to na âià. Mai te hoê tumu raau puai tei tänuhia i pïhaì iho i te mau pape ora, e faaàmuhia to rätou oraraa, e ruperupe e e vai aueue òre noa. Te faatäipe ra to rätou mau rauère huru rau i te tamau-noa-raa e te itoito, e e hotu mai ta rätou mau òhipa i to rätou ra tau. E täpaò te reira no te haapaò maitaì, no te tupuraa te värua i roto i te taata e no te ruperupe te hanahana.

Ieremia pene 17 ìrava 7 Ia haamaitaìhia te taata e tiàturi i te Fatu, e o to na fatu te tiaì

Ârueraa : te ârue te puai e te haamaitaìraa e tae mai na roto i te tiàturiraa i te Fatu. Te taata e tuu i to na i te tiàturiraa i roto i te Atua, e faaäuhia ia ò ia i te hoê pou o te faaroo e te aueue òre. E ärataì teie tiàturi aueue òre i te hoê haamaitaìraa no ò mai i te Atua ra, ma te haapäpü i te hau, te ìno òre, e te ruperupe hohonu i te oraraa faaroo. Ua riro teie ìrava èi faahanahanaraa i te faaroo aueue òre e i te utuà hanahana e tae mai na roto i te reira.

Törïnetia 1 pene 15 ìrava 20 Ua tià faahou mau ra te Metia i te poheraa ra, o ò Ia te mätamua o te feiä i pohe ra.

Ârueraa : Te faahanahana ra te Törïnetia 1 pene 15 ìrava 20 i te upootiàraa hanahana o te tià-faahou-raa o te Metia. Ei oho mätamua, o Ietu te tumu o te ora mure òre no te feiä i faaroo. Ua riro to Na tià-faahou-raa èi parau fafau ora no te upootiàraa i nià i te pohe e te tiàturiraa i te ora mure òre. E faahitiraa parau puai teie no te faaroo Marü Metia e te fafauraa no te tià-faahou-raa no te feiä i haapaò. Ua tià faahou mau ra te Metia i te poheraa ra, o ò Ia te mätamua o te feiä i pohe ra.  Èi oho mätamua, o Ietu te tumu o te mau mea atoà i roto i te mau päpaìraa moà. Ua riro mai to na tià-faahou-raa-raa èi taata päpaì hohoà no te oi i nià i te pohe e te tiàturiraa i te mau mea atoà. E mea päpü maitaì e, è ère i te mea òhie ia tià i nià i te tià-faahou-raa.

Ruta èv. Pene 6 ìrava 20 E ao to òutou tei veve, no te mea no òutou hoì te pätireia o te Atua.

Ârueraa : Te faahanahana nei i te haamaitaìraa i te värua o te feiä veve i roto i te ère. Te feiä o te ìte i to rätou hinaaro i te Atua e to rätou tiàturiraa i te Atua e haamaitaìhia ia rätou, no te mea e höroàhia te pätireia o te Atua ia rätou. Te faahanahana nei teie ìrava i te haèhaa, te hiaai hanahana, e te fafauraa no te taoà e te utuà mure òre no te feiä e ìmi i te Atua ma te âau haèhaa. Te püpü nei teie mau ìrava, ia au i ta rätou iho räveà, i te hoê hiòraa no te faaroo, te haamaitaìraa e te fafauraa hanahana. E mau ìteraa päpü puai te reira no te here, te maitaì, e te haapaò maitaì o te Atua i te feiä e tiàturi ia Na.

 

1. Te faaroo e te tiàturi i te Atua

Ieremia 17:7: A tiàturi i te Fatu

Taramo 1:3: Te ruperuperaa i te pae värua na roto i te fëruri-hohonu-raa i nià i te ture a te Atua

Ruta èv. 6:20: Te haamaitaìraa i te feiä veve

1 Törïnetia 15:20: Te haapäpüraa no te tià-faahou-raa o te Metia

 

2. Te haamaitaìraa e te tiàturiraa hanahana

Taramo 1:3 : Te haamaitaìraa o te raau i tänuhia i pïhaì iho i te pape

Ieremia 17:7 : Haamaitaìraa no te feiä e tuu i to rätou tiàturiraa i roto i te Atua

Ruta èv. 6:20 : Haamaitaì i te feiä haèhaa

1 Törïnetia 15:20: Te tiàturiraa i te tià-faahou-raa o tei pohe

 

3. Te parau fafau e te faturaa âià  

Ieremia 17:7: Te tiàturiraa i te faturaa âià a te Atua

Ruta èv 6:20: Te faturaa âià o te Pätireia o te Atua no te feiä veve  

1 Törïnetia 15:20: Te fafauraa no te tià-faahou-raa e no te ora mure òre

Taramo 1:3: Te faturaa âià o te ruperupe no te feiä e pee i te ture a te Atua

 

E täuturu teie mau tumu parau i te faatuàti âmui i te mau ìrava na roto i te haapäpüraa i te mau manaò o te faaroo, te haamaitaìraa no ò mai i te Atua ra, e te parau tapu o te hoê tufaa i nià i te raì no te feiä faaroo.

 

Pehepehe

I raro aè i te tumu raau o te ora

 

I raro aè i te tumu raau i tänuhia i pïhaì iho

I te päpe marämarama, ua aahia to Na mau aa ma te moèmoè,

Mai te feiä e tiàturi nei i te Atua, tei haere ma te hau,

Tei ateä i te mëtëpara märö e te tätarahapa.

 

E ao to te taata, ma te tiàturi i te Fatu,

E mea aueue òre to Na tiàturiraa, e mea aueue òre,

E ruperupe o Ia, e i raro aè i te raì pererau òre, No te mea i roto i to Na âau,

E òre roa te marämarama e pee ê atu i te mau àuri tereraa.

 

Te türama nei te Metia tei tià faahou mai,

Te matamua o tei pohe, i to tätou haereà na roto i te hoê marämarama hopeà òre,

Te hoê fafauraa no te oraraa i ô atu i te hopeà,

Te hoê faufaa âià no te raì mai, te hoê èà hanahana.

 

E ao to tei haèhaa, tei haèhaa te âau,

Ua riro te pätireia o te Atua èi taoà faufaa rahi na rätou,

I roto i teie tiàturiraa e haapuaihia rätou, e taìrihia rätou i te mau vero,

E te mau vero o te raì.

 

Teraì òr. Faatura.

 

Ruta èv 9.51-62. A pee i te mä te tiàmä.

  Täpati 29 no Paroro Mua/Tiunu 2025. A pee i te mä te tiàmä. Mau Taiòraa. Taramo 16  1 Mitetäma na Tävita. E faaoraraa ia ù, e te ...