Ruta èv 9.28vh-36 Te faaroo e te tiàturi i te Atua.

 

 

Täpati 16 no Pipiria/Mäti.

Te faaroo e te tiàturi i te Atua.

Mau taiòraa.

Taramo 27

1 Taramo na Tävita. O te Fatu to ù märamarama e to ù ora : o vai hoì ta ù e mataù atu ? O te Fatu të tiaì ia ù : e mataù hoì au ia vai ?

2 I te haereà mai o te mau taata ìino ra, to ù ra mau ènemi e tei riri mai ia ù, i te tiiraa mai ia ù ra e rave e àmu, ua turori iho ra rätou iho, hià iho ra.

3 Pätia noa mai ä te nuu atoà ra i te pühapa ia ù nei, e òre ta ù âau e mataù. E ia tupu noa mai ä te tamaì ia ù nei, e tiàturiraa ia to ù i reira.

4 Hoê a ù mea hinaaro i te Fatu ra, e o ta ù ia e tïtau hua nei ; ia pärahi ä vau i roto i te fare o te Fatu e hope roa aè o ù puè mahana, ia ìte vau i te maitaì o te Fatu, e ia ui mäite au i roto i to na nao.

5 Ia roohia hoì e te àti ra e huna ai o ia ia ù i roto i to na tiàhapa ; e faatäpuni o ia ia ù i roto i te vähi moè i to na ra fare, a tuu ai ia ù i te vähi teitei ra.   

6 Èi teie nei ò ia e faateitei ai i ta ù upoo, i to ù atoà nei mau ènemi e àti noa aè, ia hopoi au, i to na ra tëtene, i te tütia òaòa, e himene hoì au e e himene haamaitaì hoì i te Fatu.

7 E haapaò mai, e te Fatu, i ta ù reo, ia tiàoro atu vau ra, e aroha mai, e faaroo mai ia ù.

8 Ia parau mai òe e : «E ìmi mai òutou i ta ù mata», E ìmi ia vau i to mata, e te Fatu.

9 Eiaha òe e huna ê atu i to mata ia ù nei, eiaha to tävini e haapae-riri-noa-hia : ua täuturu mai hoì òe ia ù, eiaha vau e faaruè-ê-hia, eiaha òe e täiva ia ù, e ta ù Atua, e ta ù Ora.

10 Faaruè noa ä ta ù metua täne e ta ù metua vahine ia ù, ei reira te Fatu e rave mai ai ia ù.

11 E haapii mai òe, e te Fatu, i to òe ra èà, e ärataì ia ù nä te èà manina, no to ù nei mau ènemi.

12 Eiaha òe e horoà ia ù i te hinaaro o ta ù mau ènemi; ìte haavare anaè tei tià mai e märö ia ù, e te ûàna mai ra to rätou riri ia ù.

13 Te manaò nei rä vau, e noaa ia ù te maitaì o te Fatu i te fenua o te taata nei.

14 Tiaì i te Fatu ; e faaitoito ; e na na e faaitoito mai i to âau ra, e tënä na, e tiaì ä òe i te Fatu.

Heuraa Manaò

E ìrava pîpîria puai mau e te hanahana te Taramo 27. Na te arii ra o Tavita i te parauraa e te tiàturiraa hohonu i te Atua noa atu te mau tämataraa e te mau àti.

Teie te hoê faanahoraa no teie taramo :

Te tiàturiraa i te Atua : E haamata te taramo na roto i te faaìteraa i te faaroo i te Atua mai te marämarama, te faaoraraa, e te pare. Te haapäpü ra o Tavita e àita to na e mätaù no te mea tei pïhaì iho te Atua ia na.

Te parururaa a te Atua : Te faataa ra Tavita e nafea te Atua e paruru ai ia na i to na mau ènemi e te feiä e ìmi ra i te haamauiui ia na.

Te ìmiraa i te vairaa mai o te Atua : Te faaìte ra Tavita i to na hinaaro e pärahi i roto i te fare o te Atua e e hiò i to na nehenehe. E ìmi ò ia i te ärataìraa e te parururaa no te raì mai.

Te pure no te ani i te täuturu : Ua ani Tavita i te Atua eiaha e faaruè ia na e ia höroà atu i ta na täuturu e to na aroha hämani maitaì.

Te tiàturiraa e te faaòromaì : E faaoti te taramo ma te hoê faaitoitoraa e tiaì ma te faaòromaì ia òhipa mai te Atua e ia vai puai noa e te itoito.

Te tahi ìrava tumu o teie taramo te ìrava 1 : O te Fatu to ù märamarama e to ù ora : o vai hoì ta ù e mataù atu ? O te Fatu të tiaì ia ù : e mataù hoì au ia vai ?

Te tumu o te taramo : te tiàturiraa i te Atua èi puna no te märamarama, no te faaoraraa e no te parururaa.

Te na ô ra te irava 1 no te Taramo 27 e,

"O Iehova to ù märamarama e to ù ora : o vai ta ù e mätaù, o te Fatu te paruru o to ù oraraa : o vai ta ù e mätaù, Te faaìte ra teie ìrava i te hoê tiàturi hohonu i te Atua.

Teie te hoê faataaraa faataa-maitaì-hia : Märamarama, E faatäipe te märamarama i te märamarama, te ärataìraa e te märamarama. Ma te parau e o te Atua to na märamarama, te haapäpü ra Tavita e te türama ra te Atua i to na èà e te ärataì ra ia na i te mau taime àrepurepu aore ra te pöuri.

Te faaoraraa : Te faaoraraa, o te faaoraraa ia e te parururaa. Ua färii Tavita e na te Atua e faaora ia na i te mau àti e te mau ènemi.

Te tururaa i to ù oraraa : Te haapäpü ra teie ìrava e o te Atua te puai e te turu o Tavita i roto i te mau tuhaa atoà o to na oraraa. Aita ia to na e mätaù no te mea tei pïhaì iho te Atua ia na.



Te poroì atoà o teie ìrava oia hoì, i pïhaì iho i te Atua, àita e tumu e mätaù ai Tavita i te tahi mea. E ìte ò ia i roto i te Atua i te märamarama e türama ra i to na èà, te faaoraraa o te paruru ia na e te turu o te haapuai ia na.

Òia mau, Teie te hoê parau tumu faauruhia nei e te ìrava 1 no te Taramo 27 : I te Atua ra èi märamarama e èi ora, àita roa a ù e mätaù ". E haru mai teie parau tumu i te auraa mau o te ìrava na roto i te haapäpüraa i te tiàturiraa i te Atua èi puna no te ärataìraa e no te parururaa. Na te reira e riro ai èi faahaamanaòraa i te mau mahana atoà i te puai e te turu e vai ra i roto i te Atua.

E tautooraa ànaanatae mau te huriraa i teie ìrava na roto i te hoê noa taò. Te hoê taò o te haru mai i te auraa mau o teie parau òia hoì " faaroo ". Te faaroo, o te tiàturiraa ia i te Atua mai te märamarama, te faaoraraa, e te parururaa, e te èreraa i te mätaù.

Oia mau, te vai nei e rave rahi mau taò no te taò ra " faaroo ". Teie te tahi mau hiòraa : Te tiàturiraa Te tiàturiraa päpü Te päpüraa mau teie mau taò tätaìtahi e faaòhipahia i roto i te tahi mau huru taa ê rii, tera rä, hoê ä to rätou manaò no nià i te tiàturiraa e te faarooraa i te hoê mea e aore rä, i te hoê taata.

Tenete15.5-18

5 Ua ärataì aè ra ò ia ia na i te vähi ätea, nä ô mai ra, A hiò na to mata i nià i te raì, a taiò na i te mau fetià, i te tiàraa ia òe ia taiò. E ua nä ô mai ra o ia ia na, Òia atoà to òe na huaai.

6 Ua faaroo atu ra Âperäma i te Fatu ; e ua faariro atu ra ò ia i te reira èi parau-tià na na.

7 E ua parau mai ra ò ia ia na, O vau o te Fatu, o tei ärataì mai ia òe mai Ùra mai, mai io te Tarataio ra, e höroà i teie nei fenua èi pärahiraa no òe.

8 Ua parau atu ra rä ò ia, E te Fatu, e te Fatu, e aha te mea e ìte ai au e, e noaa ia ù ?

9 Ua parau mai ra o ia ia na, A pütö mai i te hoê puaatoro ufa mätahiti toru ra, e te hoê puaaniho ufa mätahiti toru, e te hoê mämoe paè mätahiti toru ra ; e te hoê ûupa, e te tahi ûûàiraò.

10 Ua hopoi mai ra ò ia i taua mau mea atoà ra ia na ra, ua vähi iho ra na röpü e piti vehea, tuu iho ra i te tahi vehea i te tahi pae, e te tahi vehea i te tahi pae, e fäito aè ra ; âreà na manu ra, àita ò ia i vähi i te reira.

11 E ia tau mai te mau manu taehae i nià i taua mau puaa ra, ua tïahi atu ra Âperäma.

12 E te maìri atu ra te mahana i raro, roohia iho ra Âperäma i te taòto rahi ; e ìnaha i roohia atoà iho ra ò ia i te höriri, e te pöuri rahi.

13 Ua parau mai ra o ia ia Âperäma, E riro mau to òe huaai èi purutia i te fenua no vëtahi ê, e haafao mai taua fenua ra e e hämani ìno mai, e e maha atoà hänere i te mätahiti, ia ìte mai hoì òe.

14 Âreà taua fenua e haafao ia rätou ra, na ù ia faautuà atu ; e muri aè ra, e haere ê mai ia rätou ma te taoà rahi.

15 E reva rä òe io to mau metua ra ma te hau ; ia ruhiruhiä roa òe e tänuhia ai.

16 E ia tae i te maha o te uì e hoì mai ai rätou i ô nei ; àita hoì i nävaì roa te hara a te âti-Àmori ra.

17 E maìri atu ra te mahana, e pöuri atu ra, ìnaha, e au auahi mai to te umu ra, e te rama ura tei na röpü i taua na àpaàpa puaa ra.

18 Ua fafau iho ra te Fatu i te faufaa ia Âperäma i taua mahana ra, nä ô mai ra, E höroà vau i teie nei fenua no to òe ra huaai, e moti i te pape i Àifiti e tae noa atu i te pape rahi ra o Eufaräte,

Heuraa Manaò

Te ìrava i roto i te Tënete pene 15 i te mau ìrava 5 e tae i te 18 o te hoê ia tuhaa faufaa roa o te Faaäuraa Mätamua i reira to te Atua räveraa i te hoê fafauraa e o Âperäma tei parauhia i muri aè ra ia Âperähama. Teie te hoê tuatapaparaa no teie mau ìrava : Tënete pene 15 i te mau ìrava 5 e tae i te 18

Fafauraa no te mau huaai e rave rahi (ìrava 5) : E ärataì te Atua ia Âperäma i räpae e e faaìte ia na i te mau fetià, ma te parau e e rahi roa to na huaai mai te mau fetià i nia i te raì.

Te faaroo o Âperäma (ìrava 6) : E tiàturi Âperäma i te Fatu, e e faarirohia te reira èi parau-tià na na.

Fafauraa no te Fenua (na ìrava 7 e te 8) : Te haamanaò ra te Atua ia Âperäma e ua äratai mai o Ia ia na mai Ura mai i Tarataio no te höroà atu i teie fenua no na. Ua ani Âperäma i te Atua e nafea ò ia e päpü ai e e pärahi ò ia i teie fenua.

Fafauraa no te ànimara (mau ìrava 9 e tae i te 11) : Ua faaue te Atua ia Âperäma ia rave i te tahi mau ànimara, ia täpü i te àfaraa, e ia faanaho i te reira i mua i te tahi e te tahi. E pou mai te mau manu àmu i nià i te mau tino pohe, e tïahi rä o Âperäma ia rätou.

Ôrama töhu (mau ìrava 12 i tae i te 16) : A täòto roa ai Âperäma, ua haru aè ra te mätaù rahi e te pöuri ia na. Te faaìte ra te Atua ia Âperäma e e riro to na huaai èi feia èê i roto i te hoê fenua è ère na rätou, i reira rätou e faatîtîhia ai e e haavïhia ai e 400 mätahiti i te mäoro. Te tapu ra te Atua e haavä i te nünaa o te faatîtî ia rätou, e e haere mai te huaai o Âperäma i räpae ma te taoà rahi.

Te tapu ra te Atua e e pohe o Âperäma ma te hau i to na ruhiruhiäraa, e e hoì to na huaai i Tanaana i te mäharaa o te ui, no te mea àita te ìno o te mau àti Amori i hope atu ra.

Fafauraa (na ìrava 17 e te 18) : I muri aè i te töparaa mahana, e haere te hoê umu veàveà e te hoê rama àma i rotopü i te mau huàhuà ànimara. I taua mahana ra, ua fafau te Fatu i te hoê fafauraa ia Âperäma, ma te parau e, e riro to na huaai i te täparahia i nià i te fenua mai te ànavai no Àifiti e tae roa atu i te ànavai rahi ra, o Eufaräte.

Ìrava tumu : Tënete pene 15, 6 Ua faaroo atu ra Âperäma i te Fatu ; e ua faariro atu ra ò ia i te reira èi parau-tià na na. Mea faufaa roa teie ìrava no te mea te faaìte ra te reira i te faaroo o Âperäma i te Atua, o tei faarirohia èi parau-tià. Te haapäpü ra ò ia i te faufaaraa o te faaroo e te tiàturi i te Atua i roto i te täairaa i rotopü i te Atua e te hui taata.

I roto i te haapiiraa faaroo marü metia, mea faufaa roa te faufaa i faaäuhia i rotopü i te Atua e o Âperäma tei piihia i muri aè ia Âperähama) o te hiòhia mai te hoê o te mau niu o te faaroo Marü Metia.

Teie te tahi mau manaò faufaa no nià i te tätararaa o teie faaäuraa :

1. Te faaroo e te parau tià : Ua riro te faaroo o Âperähama èi hiòraa no te tiàturiraa hope roa i te Atua. Mai tei faahitihia i roto i te Tënete pene 15 ìrava 6, ua taiòhia te faaroo o Âperähama èi parau-tià. I roto i te Faaäuraa Âpï, ua faaòhipa e te âpotetoro Pauro i teie hiòraa no te haamäramarama i te tiàturiraa na roto i te faaroo (Roma 4:3, Taratia 3:6).

2. Te Fafauraa a te Metia : Te tiàturi nei te mau Marü Metia e ua tupu te mau parau tapu i tapuhia ia Âperähama no nià i to na huaai i nià ia Ietu Metia. Ia au i te (Taratia 3:16), te faataa nei o Pauro e, te huero i fafauhia ia Âperähama, no te Metia ia, e no reira, te feiä atoà i roto i te Metia, e faarirohia ia èi mau tamarii na Âperähama.

3. Te faufaa âià : Te fafauraa ia Âperähama, è ère ia i te hoê noa fafauraa no te fenua tähuti nei, no te hoê atoà rä fafauraa i te faaroo e te värua. Te faariro nei te mau Marü Metia i teie fafauraa mai te hoê faahohoàraa no te Faaäuraa Âpï ia Ietu Metia, i reira hoì te feia faaroo e färii ai i te ora mure òre e i te pätireia o te Atua na roto i te faaroo (Hepera 8 : 6-13).

4. Te mau haamaitaìraa no te mau nünaa atoà : Te parau nei te Tënete pene12 ìrava 3 e e haamaitaìhia te mau ùtuafare atoà o te fenua nei ia Âperähama. Te tätara nei te mau Marü Metia i te reira mai te hoê töhuraa no te haamaitaìraa rahi tei höroàhia mai e Ietu Metia, tei püpü i te faaoraraa i te mau nünaa atoà Te (Òhipa 3 :25-26).

5. Te tutia e te haapaò : I roto i te fafauraa, te vai ra te mau tuhaa o te tutia e te haamoàraa, èi faahohoàraa i te tutia hopeà a Ietu Metia. Te òhipa i tupu i reira to te Atua äniraa ia Âperähama ia püpü i ta na tamaiti ia Ìtaata (Tënete 22) ua riro ia èi faahohoàraa i te tutia o Ietu i nià i te tätauro (Hepera 11 :17-19).

6. Te Auraa o te Fafauraa : Ua faarirohia te fafauraa ia Âperähama mai te hoê tuàtiraa i te fafauraa a te Atua ia Atamu e o Eva (Tënete 3 : 15 ) e e tämau noa te reira i roto i te àamu no te faaoraraa a te Pîpîria. E fafauraa te reira na te Atua i to na nünaa mäìtihia e e faahohoàraa no to na haapaò maitaì.

Te faaìte nei teie mau tätararaa e nahea te haapiiraa marü metia i te hiòraa i te fafauraa e o Âperähama mai te hoê tufaa faufaa rahi no te faaroo, te faatuàtiraa i te Faaäuraa Mätamua e te Faaäuraa Âpï, e te haapäpüraa i te faufaa rahi o te faaroo, te fafauraa no te Metia, e te haamaitaìraa no te ao täatoà. E mana rahi e te vai mäöro to te Fafauraa a Âperähama i nià i te feiä tiàturi i teie mahana, i roto ihoä rä i te mau hiroà tumu Marü Metia.

Teie te tahi mau manaò faufaa te tià ia hiòpoàhia :

1. Te niu o te faaroo : Ua riro te fafauraa ia Âperähama èi hohoà no te faaroo e no te tiàturi i te Atua. Te faaitoitohia ra te feiä faaroo ia pee i te hiòraa o Âperähama i te Atua èi Faaora, o tei tiàturi i te mau parau fafau a te Atua noa atu e e au ra e èita e märaa ia rätou.

2. Parau fafau no te haamaitaìra : Ua fafauhia mai te fafauraa e, e haamaitaìhia te mau nünaa atoà o te fenua nei na roto ia Âperähama (Tënete 12 :3). No te mau Marü Metia, e rävehia teie haamaitaìraa na roto ia Ietu Metia, te huaai o Âperähama, o te püpü ra i te ora no te täatoàraa.

3. Te tiàraa taata värua ; Te hiò nei te feiä faaroo i te Metia ia rätou iho èi mau tamarii värua na Âperähama. Te faataa nei Pauro i roto i te (Taratia 3:29) e, te feiä no te Metia, e huaai ia rätou no Âperähama e e feiä âià hoì mai te au i tei fafauhia ra.

4. Parau fafau no te faturaa âià : I roto i te faufaa i faaäuhia ia Âperähama, te vai ra te parau fafau no te hoê faturaa âià. No te mau Marü Metia, te faahohoà ra te reira i te tufaa pae värua o te Pätireia o te Atua e te ora mure òre.

5. Hohoà no te aòraa na roto i te faaroo : Ua faahitihia teie hiòraa o Âperähama no te faaìte e ua niuhia te faatiàraa i mua i te Atua i nià i te faaroo eiaha rä i nià i te mau òhipa. Te haapäpü nei (Roma 4 :3) e te (Taratia 3:6) e ua taiòhia te faaroo o Âperähama èi parau-tià no na.

6. Piiraa ia Haapaò e ia Haapaò Maitaì : Te haapii mai nei te àamu o Âperähama i te faufaa rahi no te haapaòraa e te haapaò-maitaì-raa i te Atua. Ua piihia te feia faaroo ia pee i te Atua ma te haapaò maitaì, noa atu te mau taime feàa e te fifi.

7. Te fafauraa a te Atua i to Na mau taata : Te faaìte nei te fafauraa a Âperähama i te fafauraa a te Atua ia haapaò maitaì i ta Na mau fafauraa. E haapuai te reira i te tiàturiraa o te feiä tiàturi i te haapaò maitaì e te here âueue òre o te Atua. Te òhipa rahi nei teie mau tuhaa o te faufaa a Âperähama i nià i te faaroo, te haapiiraa faaroo, e te oraraa o te feiä faaroo i teie mahana.

Firipi 3.17-4.1

17 E a ù mau taeaè ra, èi pee atoà òutou atoà na ia ù, e hiò mäite hoì i te feiä e nä reira atoà ra, o mätou hoì to òutou hiòraa.

18 Ta te tahi paeàu haereà, e mea ê ia, o ta ù i faaìte pinepine atu ia òutou, e te faaìte atu nei hoì au ia òutou i teie nei mä te roimata, e e ènemi rätou no te tätauro a te Metia ra.

19 O te pohe roa to rätou hopeà, te ôpü hoì to rätou atua, e ta rätou parau haamä ra, o to rätou ia teòteòraa ; e to teie nei ao anaè ra ta rätou e haapaò.

20 Âreà mätou e ta mätou parau no te ao ia, e te tiaì atoà nei mätou i te Ora no reira mai, i te Fatu ra ia Ietu Metia.

21E na na e faahuru ê i to tätou tino haèhaa, ia hoê atoà huru i to na iho tino maitaì rahi ra, i te räveà mana na na e tià ai ia na ia rave i te mau mea atoà nei, e vï atoà ai i raro aè ia na iho ra.

4, 1

E òaòa i te Fatu eiaha e faaea

1E teie nei, e a ù mau taeaè here-rahi-hia, e te haapöpouhia, ta ù òaòaraa e ta ù toröna, ia itoito ä òutou i te Fatu nei, e a ù mau here e.

Heuraa Manaò.

Ua tere atu o Pauro e o Tira i Firipi, te hoê òire i Matetonia i te pae àpatoèrau no te fenua ra i Hereni, i te piti o te tere mitionare o Paulo i te mätahiti 49-50. Ua faatià rätou i te hoê ètärëtia i reira, àita rä i mäoro roa ua täpeàhia rätou no te mau päriraa haavare tei rävehia e te mau fatu o te hoê tävini haapaò òre ta rätou i faaora (Te Òhipa 16 :16-40).

Päpaìraa moà no te Èpitetore :

Ua päpaì Pauro i teie rata no ò mai i te tahi atu piha täpeàraa, pēnei aè i Roma, noa atu e è ère i te mea päpü. Ua faaìte ò ia i to na mauruüru i te ètärëtia i Firipi no to na tönoraa ia Epaferotito e te mau taoà höroà na Pauro i roto i to na täpeà-raa-hia i roto i te fare täpeàraa (Firipi 2:25 ; 4:18). Ua maìhia Epaferotito i te tahi maì teimaha i to na tere, ua faahoìhia rä ò ia i muri aè i Firipi e teie rata.

Te mau märöraa i te pae faaroo :

Ua faaära Pauro no nià i " te mau ènemi o te tätauro o Ietu " (Firipi 3:18) e te feiä e turu nei i te " peritome haavare " (Firipi 3:2). I taua tau ra, ua haapäpü-maitaì-hia e àita te mau Marü Metia i raro aè i te ture àti Iuta, e tae noa atu i te peritomeraa. Teie rä, ua tämau noa te tahi mau Marü Metia òrure hau i te tïtau e ia haapaòhia te ture àti Iuta. Te huru oraraa i te pae hiroà tumu.

Te tiàraa mero huiraatira Roma :

E fenua àihuaraau o Firipi no te hau Roma, e mea faufaa roa te tiàraa huiraatira Roma i reira. Ua faaòhipa Pauro i teie manaò no te faahaamanaò i te feiä tiàturi e, to rätou tiàraa taata mau, no te raì ia (Firipi 3:20).

Mana o te haapiiraa firotofo Hereni :

Ua òhipa atoà te taère Hereni, e ta na mau haapiiraa firotofo e ta na mau faufaa, i nià i te feiä faaroo no Firipi. Ua aò Pauro i to Firipi ia faatumu i nià i te raì eiaha rä i te mau mea o te fenua nei (Firipi 3:19-20).Te tuatapaparaa i te parau no nià i te Atua.

Haapäpüraa na roto i te Faaroo :

Te haapäpü ra Pauro e e noaa mai te faatiàraa na roto i te faaroo i te Metia, eiaha rä na roto i te mau òhipa a te ture. Mea faufaa roa te reira no ta na mau päpaì e mea faufaa iho ä rä te reira i roto i teie ìrava i reira ò ia e faaära ai no nià i te mau peu àti Iuta.

Te tiàturiraa i roto i te tià-faahou-raa :

Te faahaamanaò nei Pauro i te feiä tiàturi i te tiàturiraa i te tià-faahou-raa e te täuiraa o to rätou tino ia faaäuhia i te tino hanahana o te Metia (Firipi 3:21).

E täuturu teie mau ìrava i te pae àamu, i te pae taère e i te pae faaroo ia taa i te mau aòraa a Pauro e te faufaaraa o teie mau ìrava no te feiä faaroo i Firipi e no te mau Marü Metia i teie mahana. Firipi pene 3 i te mau ìrava 17 e tae i te pene 4 i te ìrava 1 A pee i te hiòraa o Pauro (Firipi pene 3 ìrava 17) : Te aò ra o Pauro i to Firipi ia pee i to na hiòraa e to te feiä atoà e haere ra ia au i to rätou hiòraa i roto ia na èi Faaora Nui. Faaäraraa i te mau ènemi o te tätauro a te Metia (Firipi pene 3 ìrava 18 e te 19) : Ua faaära o Paulo no nià i te feiä e ora nei èi ènemi no te tätauro a te Metia. To rätou hopeà, o te pohe mure òre ia, to rätou atua o to rätou ia ôpu, e te faahanahana nei rätou i te mea e haamä ai rätou, ma te manaò noa i te mau mea o te fenua nei.

Tiàraa mero no te raì mai (Firipi pene 3 i na ìrava 20 e te 21) : Ua riro te feiä faaroo èi mau tino no te raì e te tiaì nei rätou i te Faaora, te Fatu ra o Ietu Metia, o te faariro i to rätou mau tino haèhaa èi hohoà no to Na tino hanahana na roto i te mana e tià ai ia Na ia auraro i te mau mea atoà i mua ia Na. Aòraa i te tämau-noa-raa e te haapaò-maitaì-raa (Firipi pene 4 ìrava 1) : Te aò ra Pauro i to Firipi, o ta na e pii ra te feiä herehia e ana e to na òaòa, ia mau päpü i roto i te Fatu.

Te ìrava faufaa no teie tuatapaparaa, Firipi pene 3 ìrava 20 Âreà mätou e ta mätou parau no te ao ia, e te tiaì atoà nei mätou i te Ora no reira mai, i te Fatu ra ia Ietu Metia. Mea faufaa roa teie ìrava no te mea te faahaamanaò ra te reira i te feiä tiàturi e no te raì to rätou tiàraa mero huiraatira mau. Te haapäpü nei te reira i te tiaìraa e te tiàturiraa ia Ietu Metia e te täuiraa ta te feiä tiàturi e färii. E faaitoito te reira i te feiä faaroo ia ora i te hoê oraraa tei faatumuhia i nià i te mau mea o te raì e ia färiu ê atu i te mau manaònaòraa o te fenua nei.

Firipi pene 3 i te mau ìrava 17 e tae i te pene 4 i te ìrava 1 tei roto i te hoê àamu taa-ê e te taère o te faaüru i to na ìteraa. Teie te tahi mau tuhaa faufaa :

Àamu Te faatiàraa i te Ètärëtia i Firipi :

Oia mau, Te tiàraa tïvira i te raì ra o te hoê ia parau tumu faufaa rahi no te faaroo Marü Metia. Te haapäpü ra ò ia i te manaò e no roto te feiä faaroo i te Metia i te hoê pätireia teitei aè, te Pätireia o te Atua, eiaha rä i te mau pätireia i te fenua nei. Teie te tahi mau manaò faufaa no te faataa i teie manaò :

1. Faahororaa pîpîria, Ua ìriti-na-mua-hia te manaò no te tiàraa huiraatira no te raì mai i roto i te Firipi pene 3 ìrava 20, i reira to Pauro päpaìraa e : " Tei te raì hoì to tätou òire, e te hiò nei tätou i te Fatu ra ia Ietu Metia èi Faaora no tätou ".

Te haapäpü ra teie ìrava e o te feiä faaroo te huiraatira mätamua e te faufaa roa aè o te raì, noa atu e te ora nei rätou no te hoê taime poto i nià i te fenua nei.

2. Te tiàturiraa e te tiaìraa, I roto i te tiàraa mero huiraatira i te raì, te vai ra te tiaìraa e te tiàturiraa itoito no nià i te taeraa mai o Ietu Metia e te tupuraa hopeà o te Pätireia o te Atua. Te ora nei te feiä faaroo i roto i te hiòraa o te tau mure òre e te täuiraa o to rätou tino a muri aè ia au i to te Metia ra (Firipi pene 3 ìrava 21).
3. Te mau faufaa e te mau mea mätamua, Èi tino huiraatira i nià i te raì, e tïtauhia te feiä faaroo ia färii i te mau faufaa e te mau fä mätamua o te Pätireia o te Atua, mai te here, te parau-tià, te hau, e te moàraa. Te faaitoitohia nei rätou ia färiu ê atu i te mau manaònaòraa e te mau mea navenave o te ao nei e ia faatumu i nià i te mau mea i te pae faaroo e te mure òre (Torota 3:1-2).

4. Te tiàraa taata e te tiàraa mero, E höroà mai te tiàraa tïvira no te raì mai i te feiä tiàturi i te hoê tiàraa âpï i roto i te Metia. Àita rätou e faataa-faahou-hia ra e to rätou nünaa, to rätou iho tumu, aore ra to rätou tiàraa vaamataèinaa i nià i te fenua nei, na roto rä i to rätou täairaa e te Atua e to rätou riroraa èi mero no to Na Pätireia. E na nià aè i teie iho taata i te mau àmahamaharaa atoà o te taata e e hoê ò ia i te feiä faaroo i roto i te hoê püpü taata faaroo i te ärataì a te värua.

5. Te tiàauraa e te ìteraa päpü, Èi tino huiraatira i te raì ra, e höpoià na te feiä faaroo ia ora mai te au i te mau haapiiraa a Ietu e ia faaìte i to Na aroha e to Na here i roto i te ao nei. Ua piihia rätou ia riro èi mau tià no te Pätireia o te Atua, èi faaìteraa i te mau faufaa o te raì i roto i ta rätou mau òhipa e ta rätou mau òhipa i te mau mahana atoà (2 Törïnetia 5:20).

6. Te täiva òre e te tiàturiraa, E haapuai te tiàraa huiraatira no te raì mai i te haapaò maitaì o te feiä tiàturi i te Atua, noa atu te mau tämataraa e te hämani-ìno-raa. Ua ìte rätou e, to rätou fenua âià mau, tei te raì ia, e e utuà mure òre ta rätou e tiaì ra ia rätou. E höroà mai teie hiòraa no te raì mai i te tämahanahanaraa e te puai no te täpeà maite i roto i te faaroo e no te ora i te hoê oraraa maitaì.

Èi haapotoraa, e täui te tiàraa huiraatira no te raì mai i te huru hiòraa a te feiä tiàturi i te ao nei e i to rätou iho oraraa. E höroà te reira ia rätou i te hoê hiòraa mure òre e te hoê tiàraa o te faaroo hohonu i ta rätou mau faufaa, ta rätou mau peu, e to rätou tiàturiraa.

Ruta èv 9.28vh-36

To Ietu faahuru-ê-raa-hia

(Mät 17,1-8 ; Mär 9,2-8 )

28 E fätata aè ra te ruì varu i muri aè i tei nei parauraa, ua ärataì atu ra ò ia ia Pëtero, e ia Ioane, e ia Iatöpo, haere atu ra i nià i te hoê mouà e pure.

29 Te pure ra ò ia, huru ê atu ra to na mata, teatea atu ra to na àhu mai te uira ra.

30 E ìnaha, te paraparau mai ra ia na e toopiti puè taata, o Möte e o Èria :

31 i fä mai räua i roto i te ànaàna, e ua parau iho ra i te poheraa no na, ò ia i fätata i te pohe i Ierutarëma ra. 32 Âreà Pëtero mä, ua väreà ia i te taòto ; e ara aè ra rätou, ìte atu ra rätou i to na hanahana, e nä taata toopiti i tià atoà i pïhaì iho ra ia na.

33 E tei te reva-ê-raa räua vaiiho mai ra ia Ietu ra, ua parau atu ra Pëtero ia na : «E te Òrometua, e mea maitaì ia pärahi tätou i ô nei. E faatià mätou i te fare autä e toru aè, no òe e tahi, no Möte e tahi, e no Èria e tahi. Aita rä o ia i ìte i ta na i parau ra.

34 Tei te nä-reira-raa atu o ia, te ata mai ra i te täpoìraa mai ia rätou, mataù aè ra rätou i to rätou öraa atu i roto i taua ata ra.

35 E te hoê reo mai ra no roto i taua ata ra, i te nä-ô-raa mai : «O ta ù Tamaiti here teie, a faaroo ia na.

36 E mure aè ra taua reo ra, o Ietu anaè iho ra të toe. Huna iho ra rätou, aore roa i faaìte noa atu i te taata i te reira ànotau i te hoê i taua mau mea ta rätou i ìte ra.

Heuraa Manaò.

Te faataa nei o Ruta èv. Pene 9 ìrava 28 e tae i te ìrava 36 i te faahuru-ê-raa-hia o Ietu. Teie te tahi hiòraa no teie mau ìrava, e tae noa atu i te ìrava tumu :

Te Àamu : Ua rave o Ietu e toru o ta na mau pipi, o Pëtero, o Ioane, e o Iatöpo, e ua ärataì atu ra ia rätou i nià i te hoê mouà no te pure. A pure ai o Ia, ua täui to na hohoà mata, ua ànaana to na hohoà mata, e ua teatea to na ahu. Ua fä mai o Mote raua o Eria e ua paraparau atu ia Ietu no nià i to na tere i Ierutarëma e fatata mai ra.

I te ômuaraa, ua ära mai te mau pipi e ua ìte rätou i teie hohoà faahiahia mau. No te mea àita Pëtero i ìte e aha te parau atu, ua ôpua aè ra o Pëtero e hämani e toru fare ìe no Ietu, no Mote, e no Eria. I muri iho ua täpoì mai ra te hoê ata ia rätou e ua parau mai ra te hoê reo no te raì mai, " Ta ù Tamaiti here teie, a faaroo ia na ". I muri aè i te reira, o Ietu anaè ra tei toe mai, e ua mämü noa te mau pipi no nià i ta rätou i ìte. Te ìrava faufaa i faatumuhia te ìrava 35 ia 35 E te hoê reo mai ra no roto i taua ata ra, i te nä-ô-raa mai : «O ta ù Tamaiti here teie, a faaroo ia na. Te haapäpü ra teie ìrava i te huru Atua o Ietu e te faufaaraa ia haapaò maitaì i ta na mau haapiiraa, E mea faufaa rahi roa te parau " a faaroo ia na " i roto i te Ruta èv. Pene 9 ìrava 35. Te haapäpü ra te reira i te mana o Ietu e te faufaaraa rahi o ta na mau haapiiraa. I te Faahuru-ê-raa, e paraparau tià atu i te Atua i te mau pipi no te faaroo ia Ietu, ma te faaìte e è ère noa o Ia i te hoê perofeta aore ra te hoê òrometua haapii, te Tamaiti here rä a te Atua. I roto i teie hiòraa, te auraa no te parau ra " faaroo ia na " oia ia :

Te färiiraa i te mana moà : E tià i te mau pipi ia färii e e mana moà to Ietu e ua î ta na mau parau i te parau mau a te Atua.

Te haapaòraa e te hiòpoàraa : Èita e tià i te mau pipi ia faaroo noa i te mau haapiiraa a Ietu, ia pee atoà rä e ia faaòhipa i te reira i roto i to rätou oraraa i te mau mahana atoà.

Te mea faufaa roa aè o ta na mau poroì : Te haamataraa ra te reo o te Atua i te faufaaraa o te mau haapiiraa a Ietu na roto i te tahi atu mau reo aore ra mau haapiiraa faaroo o taua tau ra, te tïtau manihini nei teie ìrava ia tätou ia haapaò taa ê i te mau parau a Ietu, ia faariro i te reira èi mau parau no te ora e no te parau mau, e ia pee maite i te reira. Mea rahi te mau haapiiraa a Ietu e te täpoì ra te reira i te mau tuhaa rau o te oraraa faaroo.

Teie te tahi o te mau haapiiraa tumu a Ietu no te faaroo : Te here i te Atua e i te taata tupu : " E hinaaro òe i to Atua ia Iehova ma to âau atoà, e ma to värua atoà, e ma to manaò atoà. E aroha atu òe i to taata-tupu mai to aroha ia òe iho na. (Mätaio 22:37-39)

Te Aòraa i nià i te Mouà : E ao to tei haèhaa te âau, no te mea no rätou hoì te pätireia o te ao e te mau haapiiraa rau no nià i te mau tumu parau mai te pure, te haapaeraa maa, te here i te mau ènemi, e te haaväraa (Mätaio 5-7) Te Pure a te Fatu : Te hoê pure òhie e te hohonu o te täpoì i te mau hinaaro tumu e te auraa e te Atua. (Mätaio 6:9-13)

Te parabore no te taata Tämaria hämani maitaì : E haapii i te aroha e e täuturu i te feiä nävaì òre, noa atu te huru o to rätou vahi e aore rä, to rätou tiàraa (Ruta èv. 10:25-37.

Te ture âpï : " Ia aroha òutou ia òutou iho, mai ia ù e aroha atu ia òutou na, e aroha atoà hoì òutou ia òutou mai ia ù e aroha atu ia òutou na " (Ioane 13:34-35).

Faaòreraa hapa : Ua haapäpü Ietu i te faufaa rahi no te faaòreraa i te hapa a vëtahi ê, mai tei roto i te parapore no te tävini aroha òre (Mätaio 18:21-35).

Te haapäpü ra teie mau haapiiraa i te here, te aroha, te faaòreraa hara, te parau-tià, e te hoê täairaa piri e te Atua. O rätou te niu o te mau poroì a Ietu e te riro nei rätou èi ärataì no te hoê oraraa î i te auraa e te hapa ore. Ua riro te faahuru-ê-raa-hia o Ietu, tei faaìtehia i roto i te Ruta èv. Pene 9 i te mau ìrava 28 e tae i te 36, èi òhipa faufaa roa i roto i te oraraa o Ietu e i roto i te Faaäuraa Âpï. Teie te tahi mau manaò faufaa no te märamaramaraa i te auraa o te reira :

Te faaìteraa i te hanahana o te Atua : Te faaìte ra te faahuru-ê-raa i te huru Atua o Ietu. E täui to na hohoà i to na huru, e ua àhuhia ò Ia i te hanahana, o te haapäpü mai e, e Tamaiti ò Ia na te Atua.

Haapäpüraa no ta Na Òhipa : Na roto i te àparauraa ia Mote e ia Eria, o te tià nei no te Ture e te mau Perofeta, te haapäpü nei te Faahuru-ê-raa e, o Ietu te tupuraa o te päpaìraa moà e te mau parau töhu.

Haapuaì i te faaroo o te mau pipi : Na roto i te vai-iho-raa ia Pëtero, Ioane, e ia Iatöpo ia ìte i teie tupuraa, e haapuaì te Faahuru-ê-raa i to rätou faaroo e e höroà atu i te hoê hiòraa no nià i te huru mau o Ietu hou to na poheraa, e to na tiàfaahouraa.

Ärataìraa hanahana : Te parau nei te reo o te Atua, " Ta ù Tamaiti here teie a faaroo ia na ", te faahaamanaò nei te reira i te mau pipi e te feia atoà e tiàturi i te faufaa rahi ia faaroo e ia pee i te mau haapiiraa a Ietu. Èi haapotoraa, ua riro te Faahuru-ê-raa èi tau i reira no te hanahana o Ietu e faaìtehia ai ma te ìte mata-hia, o te haapäpü ia i to na tiàraa Atua e ta na òhipa maitaì e te hanahana. E faaineine atoà te reira i te mau pipi ia häroàroà e ia färii i te mau òhipa e tupu a muri aè, mai te faatätauroraa e te tià-faahou-raa o Ietu.

E faufaa hohonu e te vai mäoro to te Faahuru-ê-raa o Ietu i roto i te faaroo Marü Metia i teie mahana no te mau tumu e rave rahi.

Te faaìte ra te faaìteraa no nià i te huru Atua o Ietu : Te faaìte ra te Faahuru-ê-raa i te huru Atua o Ietu, ma te faaìte e e Tamaiti mau o Ia na te Atua. Na teie heheuraa e haapuai i te faaroo o te feiä tiàturi i te hanahana o Ietu e i ta Na mau òhipa tumu i roto i te faaoraraa.

Haapäpüraa no te tupuraa o te mau Päpaìraa Moà : Na roto i te färaa atu ia Mote e ia Eria, te faaìte nei Ietu e o o Ia te tupuraa o te Ture e te mau Perofeta, tei riro èi tufaa tumu no te märamarama marü metia no nià i te Faaäuraa Mätamua e te Faaäuraa Âpï.

Faaitoitoraa i roto i te Faaroo : No te mau pipi i vai na e i faaroo i teie mahana, ua riro te Faahuru-ê-raa èi faahaamanaòraa e, noa atu te mau tämataraa e te mau mäuiui, ua riro te hanahana o Ietu èi parau tapu no te upootiàraa hopeà. E puna ia no te tämahanahanaraa e no te tiàturiraa.

Äniraa ia Faaroo e Ia Haapaò : Na te reo hanahana tei parau mai e, " Ta ù Tamaiti here teie a faaroo ia Na " e faahaamanaò mai i te feiä tiàturi i te faufaa rahi ia faaroo e ia pee i te mau haapiiraa a Ietu, ma te haapäpü i to na mana moà.

Te faahohoàraa o te Tià-faahou-raa : Te faahohoà ra te täuiraa hanahana o Ietu i nià i te mouà i to na tià-faahou-raa e te tiàturiraa Marü Metia o te ora mure òre. Èi tïtauraa, ua riro te faahuru-ê-raa èi òhipa faufaa rahi o te tämau noa i te faaüru, i te faaitoito e i te ärataì i te feia tiàturi i roto i to rätou faaroo e to rätou oraraa värua.

E auraa hohonu e te rau to te faahuru-ê-raa o Ietu i roto i te faaroo Marü Metia.

Teie te tahi mau manaò faufaa : Te faaìteraa i te hanahana o Ietu : Te faaite ra te Faahuru-ê-raa i te huru mau o Ietu. Te ànaana ra te hanahana o te Atua na roto ia na, ma te haapäpü i to na hanahana e ma te faahohoà i to na tià-faahou-raa e to na hanahana no a muri aè.

Haapäpüraa no te Òhipa a te Metia : Na roto i te färaa atu ia Mote e ia Eria, te faaìte nei Ietu e ua riro ò Ia èi faatiàraa i te Ture (Mote) e te mau perofeta (Eria). Te haapäpü ra te reira e o Na te Metia tiäìhia, o te haere mai no te faatupu i te mau parau tapu o te Faaäuraa Mätamua.

Ärataìraa i te mau pipi : Te reo o te Atua o te na ô ra e " faaroo ia Na " te haapäpü ra ia i te faufaa rahi ia pee i te mau haapiiraa a Ietu. Te haapii ra te reira i te mau pipi e te feiä faaroo i teie mahana no nià i te faufaaraa ia auraro e ia faaäu atu i nià i te parau a Ietu.

Te faahohoàraa o te Tià-faahou-raa : Te faahohoà ra te täuiraa o Ietu èi taata hanahana i to na tià-faahou-raa. E tämata ia te mau pipi i te upootiàraa hopeà i nià i te pohe e te hara.

Te òhipa i tupu i mua i te Atua : Te faahohoà ra te ata e täpoì ra ia Ietu e te mau pipi i te vairaa mai o te Atua, o te faahaamanaò ra i te òhipa i tupu i nià ia Mote i nià i te mouà Tïnai. O te hoê ia faaìteraa päpü o te täairaa piri roa o te Atua.

Faaitoitoraa i roto i te Faaroo : E haapuai te faahuru-ê-raa i te faaroo o te mau pipi na roto i te faaìteraa atu ia rätou i te hoê ôrama no nià i te hanahana o Ietu, a faaineine atu ai ia rätou no te mau tämataraa o te Òhipa e tupu i nià i te parau no te Faatätauroraa.

Èi hiòraa, ua riro te Faahuru-ê-raa èi òhipa tumu o te haapäpü i te hanahana o Ietu, o te haapäpü i ta na òhipa faaora, e o te faaitoito i te feia tiàturi ia faaroo e ia pee i ta na mau haapiiraa. Te faatuàti atoà ra te reira i te Faaäuraa Mätamua e te Faaäuraa Âpï, o te faaìte ra i te tupuraa o te mau parau fafau a te Atua ia Ietu Metia.

Heuraa Ìrava.

Taramo 27, 1 O te Fatu to ù märamarama e to ù ora : o vai hoì ta ù e mataù atu ? O te Fatu të tiaì ia ù : e mataù hoì au ia vai ?

Tënete 15, 6 Ua faaroo atu ra Âperäma i te Fatu ; e ua faariro atu ra ò ia i te reira èi parau-tià na na.

Firipi 3, 20 Âreà mätou e ta mätou parau no te ao ia, e te tiaì atoà nei mätou i te Ora no reira mai, i te Fatu ra ia Ietu Metia.

Ruta èv. 6, 35 E te hoê reo mai ra no roto i taua ata ra, i te nä-ô-raa mai : «O ta ù Tamaiti here teie, a faaroo ia na.

Faaitoitoraa.

Parau Tumu : Te faaroo e te tiàturi i te Atua, Te faaìte nei teie mau irava i te hoê tumu parau âmui no te faaroo, te tiàturiraa i te Atua e te oraraa mai te au i ta Na mau haapiiraa. Teie te tahi manaò no te taata tätaìtahi :
Taramo 27 ìrava 1 : Te faaìte nei teie ìrava i te tiàturiraa hohonu i te Atua èi puna no te marämarama, no te faaoraraa e no te puai. Te haapäpü ra ò ia i te òreraa e mätaù i mua i te mau tämataraa mäoti te parururaa a te Atua.
Tënete pene 15 ìrava 6 : Ua haapäpühia te faaroo o Âperäma i te Atua, ma te faaìte e mea nafea teie tiàturiraa i te faariro-raa-hia èi parau-tià. Te faaìte ra te reira i te faufaaraa o te faaroo èi niu no te täairaa e te Atua.

Firipi pene 3 ìrava 20 : Te faahaamanaò nei teie ìrava i te feiä tiàturi e to rätou tiàraa huiraatira mau no te raì mai ia, ma te faaitoito ia rätou ia haamau i to rätou tiàturiraa i nià i te hoìraa mai o Ietu Metia e ia ora mai te au i taua hiòraa ateä ra.

Ruta èv. Pene 6 ìrava 35 : Te haapii nei Ietu i te here pipiri òre, i nià atoà i te mau ènemi, e te hämani maitaì i te mau taata atoà, ma te faaìte i te huru Atua e ma te pii i te feiä tiàturi ia pee i te Atua i roto i ta rätou mau peu.
Te faaitoito nei teie mau ìrava i te hoê oraraa faaroo, te tiàturiraa i te Atua, te färiiraa i to tätou tiàraa huiraatira no te raì, e te here pipiri òre. Te tïtau nei rätou i te hoê täairaa hohonu e te täuiui noa e te Atua, tei faaìtehia na roto i te tiàturi, te tiàturiraa e te here.

E mau manaò faufaa roa te faaroo e te tiàturi i te Atua i roto i te oraraa Marü Metia, e e faahiti-pinepine-hia te reira no te mea te âpiti ra te reira i te tahi e te tahi.

Teie to rätou auraa :

Te Faaroo i te Atua : Te faaroo o te tiàturiraa päpü ia e, te vai mau ra te Atua e ta Na mau parau fafau, noa atu e, àita e faaìteraa päpü. E tïtau te reira i te hoê täairaa piri roa e te hohonu e te Atua, niuhia i nià i te tiàturiraa e e taata haapaò maitaì ò ia e te tià e tiàturihia. I roto i te Faaäuraa Âpï, te faaìte nei te âpotetoro Pauro i te faaroo mai te ìte i te mau mea e tiäìhia nei, e te ìte i te mau mea aore e hiòhia nei Hepera pene 11 ìrava 1).

A tiàturi i te Atua : Te tiàturiraa i te Atua, o te faaearaa ia e te türuìraa i nià i te Atua i roto i te mau huru tupuraa atoà. Oia hoì te tiàturiraa e na te Atua e faatere ra i te mau huru tupuraa atoà e mea maitaì ta Na mau ôpuaraa no tätou. Te tiàturiraa i te Atua, o te tuuraa ia i to tätou mau peàpeà, te mau mataù e te mau feàaraa i roto i to Na rima, ma te tiàturi e, e äupuru e e ärataì o Ia ia tätou. E faaìteraa itoito te reira no te faaroo.
Te huru e faaìte ai ia rätou iho :

Te pure : E faaìtehia te faaroo e te tiàturiraa i te Atua na roto i te pure, i reira tätou e faaìte ai i to tätou mau hinaaro, to tätou mauruüru, e e ìmi ai i te ärataìraa no te raì mai.

Te haapaò : Ia roaa anaè to tätou faaroo e to tätou tiàturiraa i te Atua, e ìmi ia tätou i te haapaò i ta Na mau faaueraaa e ia ora mai te au i ta Na mau parau tumu, noa atu e mea fifi.

Te hau roto : E hopoi mai te tiàturiraa i te Atua i te hau o roto, no te mea ua ìte tätou e na na e faatere ra e e haapaò o Ia i to tätou mau hinaaro.

Te itoito e te täpeà-maite-raa : E höroà mai te faaroo ia tätou te itoito no te faaruru i te mau tämataraa o te oraraa e no te faaòromaì i roto i te mau taime fifi, ma te tiàturi e tei pïhaì iho te Atua ia tätou.

Èi haapotoraa, e tïtau te faaroo e te tiàturi i te Atua ia tätou ia faatupu i te hoê auraa piri e te tiàturihia e te Atua, ma te tiàturi i ta Na mau fafauraa e ma te tiàturi i to Na haapaò maitaì. E faatià te reira ia tätou ia haere na roto i te mau tämataraa ma te tiàturi e te faaroo.

Pehepehe.

Te marämarama o te raì

 

I roto i te hau o te poìpoì, e tià mai te hoê âau tei î i te tiàturiraa,

I nià i te raì, i ô atu i te pöiri. Te ìmi nei o ia i te marämarama,

Te hoê fetià ârio, te hoê parau tapu no ǒ mai i te Atua ra,

Te hoê ärataì hämani maitaì.

 

Te faaroo o te hoê ia auahi ura, e mea monamona e te puai rä,

E tämahanahana te reira i te värua, i te pö au maitaì.

E muhumuhu o ia i te mau himene,

Te mau fafauraa no te hau, e faaìte ò ia i te èà, i roto i te pöiri.

 

A tiàturi i te Atua, te hoê tutau i roto i te vero,

Ia hiti mai te mau àre miti, e tämärü te reira i te fëruriraa peàpeà.

Te faaìte ra o ia i te hoê èà päpü, noa atu te mau mataì puai,

E ärataì o ia i te mau täahiraa âvae e tae atu ai i te mau pae pape ruperupe.

 

Na roto i te mau peho pöuri e te mau âivi mahana,

O te Atua te tiaì mämoe, àita e hopeàraa to na here.

I roto i te mau tämataraa atoà, i roto i te mau àroraa atoà,

Te paturu nei to Na rima ia tätou, te huti nei to Na mata ia tätou.

 

Ia vai te faaroo, te here e te tiàturi i to tätou Atua,

Ua ìte o Ia i to òutou mau òto, te tiaì nei o Ia i to tätou mau hinaaro.

I roto i te marämarama o te àahiata, i roto i te maniania òre o te ahiahi,

Tei reira o Ia no te faatià i to tätou àamu.

 

Ia vai haapaò noa to tätou âau, i roto i te òaòa e te òto,

Ia vai noa te faaroo e te tiàturiraa i roto ia tätou.

I te Atua hoì e ìte ai tätou i te hau mure òre,

Te hoê haapüraa no ǒ mai i te Atua ra, te hoê tiàturiraa pohe òre.

 

Teraì òr. Faatura.

 



 

Ruta èv. 4.1-13. Ìmiraa te puai no te pätoì i te mau faahemaraa Na roto i te parau a te Atua.

 

Täpati 9 Pipiri/Mäti 2025.

 

Ìmiraa te puai no te pätoì i te mau faahemaraa

Na roto i te parau a te Atua.

Mau Taiòraa.

Taramo 91

1 O tei pärahi i raro aè i te täpoì o Të Teitei ra, e taòto ia i raro aè i te maru o te Püaihope ra.

2 Te parau nei au i te Fatu : «To ù ia haapüraa e to ù pare, ta ù Atua, e ta ù e tiàturi nei.»

3 Na na mau ä òe e faaora i te märei a te ìmi manu ra, e i te maì faufau e pohe ai ra.

4 E täpoì o ia ia òe i to na ra huruhuru, e e ora òe i raro aè i to na puè pererau. O ta na ra parau-mau, o to òe ia päruru e o to òe ia täpoì.

5 E òre òe e mataù i tei mätaùhia i te ruì ra: e te òhe e pee i te ao ra,

6 e te maì e haere noa i te pöuri ra, e te pau e pau ai i te avatea ra.

7 E täutani të maìri i to hiti, e àhuru ia te täutani i te rima àtau, e òre rä e fätata mai te pohe ia òe ra.

8 O to mata anaè ra te hiò, ia ìte òe i te utuà a te paieti-òre ra.

9 No te mea ua faariro òe i te Fatu, ta ù haapüraa, o Tei Teitei ra, ei pärahiraa ora no òe ra.

10 E òre roa òe e roohia e te ìno, e òre hoì te maì pohe ra e haafätata mai i to òe ra ùtuafare.

11 E aò hoì o ia i ta na mau merahi ia òe, e tiaì ia òe i to òe mau haereà atoà ra

12 E mau hoì rätou ia òe i to rätou ra rima òi tiàià noa atu to òe âvae i te ôfaì.

13 E taahi noa atu òe i nià i te riona e te âtepi, i te riona âpï e te teni ta òe e taataahi.

14 Te nä ô mai ra te Atua : «No te mea, te hinaaro mai ra o ia ia ù, e faaora vau ia na, e faateitei au ia na i nià, no te mea te haapaò ra o ia i to ù nei iòa.

15 Ia tiàoro mai ò ia ia ù ra, na ù e parau atu ia na. Èi pïhaì-atoà-iho vau ia na ia roohia e te àti ra, e faaora atu vau ia na e e faatura atu vau ia na.

16 E haamauruüru atu vau ia na i te aho roa, e faaìte au ia na i te ora na ù.

Heuraa Manaò

Te Taramo 91 te püpü ra i te hoê poroì tämahanahanaraa, parururaa a te Atua, e tiàturi i te Atua. O te hoê ia mau ìrava i faahiti-noa-hia no ta na mau parau tapu no nià i te parururaa e te faaoraraa i mua i te àti.

Te tahi ìrava faufaa o te Taramo 91, o te irava 1 ia : O tei pärahi i raro aè i te täpoì o Të Teitei ra, e taòto ia i raro aè i te maru o te Püaihope ra.

Te haapäpü ra teie ìrava i te manaò e ìmi i te haapüraa e te panoonoo òre i te Atua. I roto i te taramo, te faahitihia ra te parau no te parururaa a te Atua i mua i te mau àti e rave rau, mai te mau maì pee, te mau marei, e te mau ènemi. Te faaitoito ra te päpaì taramo i te feiä faaroo ia tiàturi i te Atua, o tei faataahia mai te hoê haapüraa, te hoê pare, e te hoê faaora.

Teie te hoê haapotoraa o te mau manaò tumu o te Taramo 91 :

Te parururaa a te Atua : Te püpü ra te Atua i ta na parururaa i te feiä e ìmi ra i te haapüraa i roto ia na.

A tiàturi i te Atua : Te faaitoitohia ra te feia faaroo ia tiàturi i te mana e te haapaò maitaì o te Atua.

Te faaoraraa i te mau àti : E faaora te Atua i te feiä e here nei ia Na i te mau àti.

Te vairaa tämau mai o te Atua : E vai noa mai te Atua no to na haapaò maitaì, ma te püpü i te hau e te ìno òre. Te faaòhiparaa i te Taramo 91 i roto i to tätou oraraa e riro èi tumu no te puai, te tämahanahanaraa, e te hau. Teie te tahi mau manaò no te faaöraa i te mau parau tumu o teie taramo i roto i to tätou oraraa i te mau mahana atoà :

Te pure e te fëruri-hohonu-raa : A rave i te hoê taime i te mau mahana atoà no te taiò e no te fëruri i te Taramo 91. A faaòhipa i te reira èi pure no te äni i te parururaa e te ärataìraa a te Atua.

A tiàturi i te Atua : A haapuai i to tätou faaroo ma te tiàturi e o te Atua to tätou haapüraa e to tätou pare, i te mau taime fifi aore ra i te taime hepohepo. A haamanaò e, ta tätou e hiò noa i nià i te Atua no te färii i te hau e te ìno òre.

Parururaa : Ia faaruru anaè tätou i te mau fifi o te faatupu i te manaò tapitapi e aore rä, te päpü òre, a faahiti âau i te Taramo 91 no te faahaamanaò ia tätou iho e, tei raro aè tätou i te parururaa a te Atua. Na te reira e hopoi mai i te hau e te tiàturiraa.

Te here e te auraro : Te faahiti ra te Taramo 91 i te parau no te feiä e here ra i te Atua e e auraro ra i te Atua Manahope. A tütava i te ora ia au i te mau faaueraa tumu a te Atua e i te faaìte i to tätou here i te Atua na roto i ta tätou mau òhipa i te mau mahana atoà.

Faaìte ia vëtahi ê : A faaòhipa i te mau haapiiraa a te Taramo 91 no te faaitoito e no te tämahanahana ia vëtahi ê. A faaìte i teie mau parau poroì no te parururaa e no te tiàturiraa i te feiä e hinaaro nei i te reira.

A tiàturi i te Atua : A haapii i te tiàturi i ta te Atua ärataìraa, noa atu e àita te mau mea e tupu ra mai tei ôpuahia. Ia ìte mai tätou e, tei pïhaì iho noa te Atua ia tätou e te tiaì nei ò Ia ia tätou. Mai te mea e, e haapaò tätou i teie mau faanahoraa, e täuturu te reira ia tätou ia ìte i te vairaa o te Atua e ia paruru ia tätou i roto i to tätou oraraa i te mau mahana atoà.

Te Taramo 91 e riro èi tämahanahanaraa e èi puai i te mau taime fifi. Teie te räveà no te faaòhipa i te reira i roto i teie mau huru :

Te fëruri-hohonu-raa e te haapaò-tämau-raa : A rave tau taime i te mahana tätaìtahi no te taiò i te Taramo 91 e a fëruri i ta na poroì. A vaiiho i te mau parau ia faatae mai i te hau e te hau ia tätou. E riro ihoä rä te reira e täuturu ia tätou i roto i te mau taime hepohepo aore ra päpü ore.

Pure no na iho : A faaö mai i te Taramo 91 i roto i ta òe mau pure. A ani i te Atua ia paruru ia tätou e ia ärataì ia tätou i roto i te mau tämataraa ta tätou e färerei nei. E pure ia täuturu ia tätou ia ìte e ua täaihia tätou i te hoê puai teitei aè e ia ìte i te tämahanahanaraa.

A tiàturi i te parururaa a te Atua : A haamanaò e o te Atua to tätou haapüraa e to tätou pare, ia paruparu ihoä râ tätou. Teie huru tiàturiraa e höroà mai i te puai no te faaruru i te mau fifi e no te täpeà i te mau manaò maitaì.

Faaìteraa e te faaitoitoraa : A faaìte i te Taramo 91 i te mau hoa e aore rä i te mau mero o te ùtuafare o te faaruru atoà nei i te mau taime fifi. Na roto i te faaìteraa i teie mau parau poroì, ta tätou e faatae i te tämahanahanaraa e te tiàturiraa i te feiä nävaì òre.

Te huru o te faaroo : A faaòhipa i te Taramo 91 èi faahaamanaòraa tämau i te vairaa mai o te Atua i roto i to tätou oraraa. A taìtaì i te hoê ìrava tumu na muri ia tätou èi tiàrama èi türama, a faatautau i te reira i te hoê vahi ìte-mata-hia, mai te uäti e faaìteraa i te hora i roto i to tätou fare, e aore rä, a tuu i te hoê hohoà i nià i ta tätou niuniu âfaìfaì. I reira e riro èi tumu no te tutau e no te tämahanahanaraa.

Faahitiraa parau no nià i te Faaroo : A faariro i te Taramo 91 èi faaìteraa no to tätou faaroo e to tätou tiàturi i te Atua Nui Tumu Tahi. A parau i te reira ma te reo puai ia ìte anaè tätou i te riàrià e aore rä, te manaò tapitapi. E täuturu te reira i te haapaari i to tätou tiàturiraa e i te türaì i te mau manaò täno òre i vaho i te fëruriraa. Na roto i te räveraa i teie mau peu, e täno ia tätou e vaiiho i te poroì o te Taramo 91 ia turu e ia ärataì ia tätou i te mau taime fifi, e i te mau taime atoà no te oraraa.

Teuteronomi 26.4-10

4 E na te tahuà e rave mai i te ète i to rima ra, e tuu ai i raro i mua i te fata e to Atua ra e te Fatu.

5 E na òe e parau atu, e nä ô atu òe i mua i te aro o to Atua ra o te Fatu, E âti-Àrama pohe i te atu to ù ra metua täne, haere atu ra hoì o ia i Àifiti, purutia noa atu ra i reira àita reà ra ; e riro atu ra o ia èi nünaa rahi püai, e te taata rahi i reira.

6 e ua hämani ìno mai to Àifiti ia tätou, e ua faafao mai ia tätou, e ua haapahi mai ia tätou i te òhipa rahi;

7 e ua tiàoro tätou i te Atua o to tätou hui-metua ra i te Fatu, ua faaroo mai te Fatu i to tätou reo, e ua hiò mai ra i to tätou pohe, e ta tätou òhipa, e to tätou faafao-raa-hia mai ;

8 e ua ärataì mai te Fatu ia tätou mai Àifiti mai i te rima püai, mä te rima faatorohia ra, e mä te mataù rahi e te täpaò, e te räveà i mäerehia :

9 e ua ärataì mai hoì ia tätou i ô nei, e ua höroà mai i teie nei fenua no tätou i te fenua tahe pape noa te ü e te meri nei.

10 E teie nei ìnaha, i hopoi mai nei au i te oho mätamua o taua fenua nei, ta òe, e te Fatu, i höroà mai no ù nei. A tuu atu ai òe i te reira i mua i te aro o to Atua ra o te Fatu, e haamori i mua i te aro o to Atua ra o te Fatu.

Heuraa Manaò

Òia mau, Teuteronomi pene 26 i te mau 4 e tae i te 10 e tumu ia no te hoê tuhaa i reira o Mote i haapii ai i te nünaa no Ìteraèra no nià i te mau püpüraa mätamua e te färiiraa i te Atua.

Teie te mau ìrava : Teuteronomi E parau òutou i mua i te Fatu to òutou Atua e, E taata rätere to ù metua tane i reira ua riro mai te reira èi nünaa rahi, e te puai e te rahi.

Ua hämani ìno e ua haavï to Àifiti ia mätou, e ua faatîtî-ûàna-hia mätou. Ua tiàoro mätou i te Fatu, te Atua o to mätou mau metua. Ua faaroo te Fatu i to mätou reo, e ua ìte ò Ia i to mätou mau peàpeà, to mätou mau òto, e to mätou mau àti. Ua ärataì mai ò Ia ia mätou i teie vahi, e ua höroà mai ò Ia i teie fenua, te hoê fenua e pihaa noa mai te û e te meri e aore ra te monamona. E teie nei, ìnaha, te hopoi atu nei au i te oho mätamua o te mau hotu o te repo ta Òe i hö mai no ù ra, e IEHOVA.

Heheuraa i te ìrava faufaa : Teuteronomi pene 26 ìrava 10, 10 E teie nei ìnaha, i hopoi mai nei au i te oho mätamua o taua fenua nei, ta òe, e te Fatu, i höroà mai no ù nei. A tuu atu ai òe i te reira i mua i te aro o to Atua ra o te Fatu, e haamori i mua i te aro o to Atua ra o te Fatu.

Tuatapaparaa :

Te ìritiraa i te tumu : Te faahaamanaò nei teie na ìrava e piti te 4 e te 5 i te àti Ìteraèra i to rätou tumu haìhaì e to rätou tere i Àifiti, ma te haapäpü e e mea ïti roa rätou e te paruparu.

Te mäuiui e te faaoraraa : Te faataa nei te mau ìrava 6 e tae i te 8 i te mäuiui i faaòromaìhia i Àifiti e i te faaoraraa puai a te Atua. Te haamatara ra te reira i te haapaò maitaì o te Atua i to na nünaa.

Fenua tapuhia : Te faahiti ra te irava 9 i te ô e aore ra i te aru o te Fenua tapuhia, te hoê vahi ruperupe i faahohoàhia i "te û e te meri."

Te püpüraa e te färiiraa : Te haapäpü ra te ìrava 10, tei hiòpoàhia te ìrava faufaa, i te faufaaraa ia püpü i te Atua i te mau hotu mätamua o te mau haamaitaìraa i fänaòhia. E faaìte te reira i te mauruüru e te poupou i te Atua no ta Na mau haamaitaìraa.

No te faaòhipa i teie ìrava i roto i to tätou oraraa :

Ìte mai i to tätou mau haamaitaìraa : A ìmi e a haamauruüru i te Atua no te mau haamaitaìraa i roto i to tätou oraraa.

Faaìte i te mauruüru : A faaìte i to tätou mauruüru na roto i te faaìteraa e te höroàraa i te mau ohipa.

A haamanaò i te mau faaoraraa i mütaa iho ra : A haamanaò i te mau taime a täuturuhia ai aore ra a faaorahia ai tätou i te mau tupuraa o te mau fifi.

Te viivii-òre e te haamoriraa : A rave i te taime no te haamori e no te faahanahana i te Atua no to Na haapaò-maitaì-raa e ta Na mau haamaitaìraa.

Te faataa ra te puta Teuteronomi, te pae o te puta o te Pîpîria Hepera e te Faaäuraa Mätamua, e rave rahi tumu parau faufaa roa no te marämaramaraa i mau haapiiraa faaroo e te faaòhiparaa i te faaroo o te mau Ìteraèra. Teie te tahi o te mau tumu parau faufaa roa :

Te faufaa e te Atua : Te haapäpü ra te Teuteronomi i te faufaa i rotopü i te Atua e te nünaa o Ìteraèra. Teie fafauraa o te hoê ia au-täàti-raa no te haapaò maitaì e no te faahiahia, i reira hoì te àti Ìteraèra e fafau ai ia pee i te mau faaueraa a te Atua èi monoraa i ta Na parururaa e ta Na mau haamaitaìraa.

Te au-raro-raa i te Ture : Ua faataahia te rahiraa o te Teuteronomi no te na nià iho noa e no te faataa i te mau ture te tià i te mau àti Ìteraèra ia pee. Ua faataahia te haapaòraa i teie mau ture èi mea faufaa roa no te färii i te mau haamaitaìraa no te raì mai.

Te mau haamaitaìraa e te mau àti : Te vai nei i roto i te Teuteronomi te tahi mau haamaitaìraa no te feiä e haapaò i te mau faaueraa a te Atua, e tae noa atu i te mau faautuàraa no te feiä o te òre e haapaò i te reira. Te haapäpü ra teie mau ìrava i te faufaaraa o te haapaò maitaì i te Atua.

Te tiàturi-òre-raa i te Atua : Te haapäpü faahou ra te Teuteronomi i te tiàturi-òre-raa i te Atua na roto i te haapäpüraa e hoê anaè Atua, te Fatu, ta te mau àti Ìteraèra e haamori. Te ìrava tuiroo o te Ture,

Te na ô ra te Teuteronomi pene 6 ìrava 4 e : "E faaroo mai, e Ìteraèra e Te Fatu to tätou Atua, hoê ä Fatu ".

Te àamu e te haamanaòraa : Te faahaamanaò ra te Teuteronomi i te mau àti Ìteraèra i to rätou àamu, e tae noa atu i to rätou tiàmäraa mai i te faatîtîraa i Àifiti, to rätou òvere-haere-raa i roto i te mētepara, e te òhiparaa mai te Atua. E haapuai te reira i to rätou faaroo e to rätou mauruüru i te Atua.

Te Here o te Atua : Te here o te Atua i to Na nünaa o te hoê ia tumu parau tämau. Te pii atoà ra te Teuteronomi i te mau Ìteraèra ia here i te Atua ma to rätou âau, värua, e te puai atoà.

Te faatereraa e te täuiraa : Ua vauvau o Mote, te raatira o te mau àti Ìteraèra, i ta na mau òreroraa parau hopeà i roto i te Teuteronomi. E faaineine ò ia i te nünaa no te tomo i roto i te Fenua tapuhia i raro aè i te ärataìraa a Iotua.

Te faaìte ra teie mau tumu parau i te faufaaraa o te haapaò maitaì, te auraro, e te haamanaòraa i te àamu i roto i te täairaa i rotopü i te Atua e to na nünaa.

Röma10.8-13

8 E te nä hea mai rä o ia ? «Tei pïhaì iho te parau ia òe, tei roto i to vaha, e tei roto i to âau», oia hoì te parau o te faaroo ta mätou e faaìte nei.

9 Ia fäì hoì to vaha i te Fatu ra ia Ietu, e ia faaroo to âau e ua faatià te Atua ia na i te poheraa ra, e ora ia òe.

10 O te âau hoì to te taata nei i faaroo, e ia roaa atu te parau-tià ; o te vaha hoì tei fäì i te parau, e ia roaa atu te ora.

11 Te parau mai ra hoì te parau i päpaìhia ra e : «O tei faaroo atoà ia na ra, e òre anaè ia e haamä.»

12 Aita roa hoì e huru ê i te âti-Iüta e te Herëni, e hämani maitaì rahi hoì to te Fatu o te mau mea atoà nei, i te taata atoà i tiàoro atu ia na ra.

13«O të tiàoro atoà hoì i te iòa o te Fatu ra, e hope roa ia i te ora.»

Heuraa Manaò

Òia mau, Roma pene 10 i te mau ìrava 8 e tae i te 13 e tuhaa no te rata a te âpotetoro Pauro i to Roma, i reira ò ia e parau ai no te parau-tià e tae mai na roto i te faaroo e te fäìraa o Ietu Metia èi Fatu.

Teie te mau ìrava, ua papahia i nià i te ìrava 9 Ia fäì hoì to vaha i te Fatu ra ia Ietu, e ia faaroo to âau e ua faatià te Atua ia na i te poheraa ra, e ora ia òe.

Tuatapaparaa :

Te piriraa atu i te Parau (ìrava 8) : Te haapäpü ra o Pauro e ua fatata te parau o te faaroo i te feiä faaroo atoà, i roto i to rätou vaha e to rätou âau. Te auraa ra, e roaa te poroì o te Èvaneria e e roaa te faaroo i te mau taata atoà. Te ìriti nei teie ìrava i te ùputa no te fäìraa faaroo i te mau taata atoà tei tuu i to rätou tiàturiraa i te Metia tei tiàfaahou e te ora mure òre.

Te fäìraa e te tiàturiraa (ìrava 9) : Te haamatara ra teie ìrava faufaa e piti ohipa faufaa no te faaoraraa : te fäìraa e o Ietu te Fatu e te tiàturiraa i roto i te âau e ua faatià mai te Atua ia na mai te pohe mai. E mea faufaa roa te hoêraa o te fäìraa hara e te tiàturiraa ia faaorahia tätou.

Te parau-tià na roto i te faaroo (ìrava 10) : E ärataì te tiàturiraa o te âau i te parau-tià, e na te fäìraa i te vaha e ärataì i te faaoraraa. Te haapäpü ra Pauro i te faufaaraa o te faaroo no roto mai e te faaìteraa rapaeàu o taua faaroo ra.

Aita e taa-òre-raa (ìrava 11) : Te taata e tiàturi ia Ietu, èita ò ia e feàa e aore rä, e ìnoìno. Na te reira e höroà mai i te haapäpüraa e te tiàturiraa i te feiä e tuu i to rätou faaroo i nià ia Na.

Te taatoàraa o te faaoraraa (ìrava 12) : Te parau nei Pauro e, àita e taa-ê-raa i rotopü i te Àti Iuta e te Hereni (è ère i te Àti Iuta) no nià i te faaoraraa. O te Atua te Fatu no te taatoàraa e e aroha rahi to na no te feia atoà e tiàoro atu ia na.

Ma te faahiti i te iòa o te Fatu (ìrava 13) : Te taata atoà e tiàoro i te iòa o te Fatu, e ora ia ò ia. Te faaìte ra te reira i te räveà e ora ai te feiä atoà e ìmi mau ra i te Atua.

No te faaòhipa i teie mau ìrava i roto i to tätou oraraa, e tià ia tätou e : Ia fäì e ia tiàturi : A fafau i te fäì na roto i to tätou vaha e, o Ietu te Fatu e ia tiàturi päpü i to tätou âau i to Na tià-faahou-raa.

Te mau hiroà faaroo : A haamanaò e, e mea fatata roa te parau no te faaroo ia tätou e e roaa te reira ia tätou. A faariro i te faaroo èi tuhaa itoito no to tätou oraraa i te mau mahana atoà.

Te âifaitoraa i roto i te faaoraraa : A ìte e, ua mätara te faaoraraa i te mau taata atoà, noa atu to rätou tumu e aore rä, to rätou oraraa i mua ra. A faaìte i te here o te Atua e to tätou huru i roto i ta tätou mau haaraa e o vëtahi ê. O te hiroà faaroo teie ta Pauro e haapäpü nei na roto i te tiàfaahouraa o te Metia, te tïtauhia nei i roto i te hiroà faaroo e toru tuhaa :

1-höroà i te tärià i te tahi maniania, e aore ra i te hoê reo pii.

2-faauehia no te rave i te hoê òhipa ia tae i to na ötiraa, ma te âpee.

3-te faatuìraa i te roo, òia hoì ia pärare te parau, te parau-tià, te parau-mau i te rahi, e ia tae i te mau vahi atoà. Te òhipa ia i rävehia e Pauro ia tae te Roo o te Metia i te mau vahi atoà no te mau fenua atoà, e ua tae roa mai i ö tätou nei. Te auraraa, na te Atua te parau ra, na te Atua atoà ia te òhipa, e no te Atua atoà hoì te Roo. Ia riro te Atua èi pütarià no tätou tei roto te Atua ia tätou, i te täatoàraa o to tätou manaò e to tätou âau.

Ruta èv. 4.1-13.

Te tämata-raa-hia o Ietu

(Mät 4,1-11 ; Mär 1,12-13)

1 Ua hoì mai ra Ietu mai Ioritäna mai, mä te î i te Värua Maitaì, e ärataìhia atu ra e te Värua i te mëtëpara,

2 e e piti taau aè ra mahana tötövähia iho ra ò ia e te tiàporo. Aore ä o ia i àmu i te mäa i taua nä mahana ra ; e hope aè ra, poìa iho ra ò ia.

3 Ua parau mai ra te tiàporo ia na : «E tamaiti òe na te Atua ra, a parau òe i teie nei ôfaì ia riro èi päne.

4 Ua parau atu ra Ietu ia na, nä ô atu ra : «Ua päpaìhia : «E òre te taata e ora i te päne anaè ra, i te mau mea atoà rä i haapaòhia e te Atua.»

5 Ua ärataì atu ra te tiàporo ia na i nià i te hoê mouà teitei, e ua faaìte mai ra ia na i reira ra i te mau pätireia atoà o te ao nei.

6 Ua parau mai ra te tiàporo ia na : «E horoà atu vau i te hau, e te hinuhinu i teie nei mau fenua ia òe, ua püpühia mai hoì tei ia ù, e na ù e horoà atu na ta ù taata i hinaaro.

7 E teie nei, ia tià ia òe i te tähopu mai ia ù nei, na òe anaè ia.

8 Ua parau atu ra Ietu, nä ô atu ra : «E haere ê atu òe, e Tätani, ua päpaìhia e : «O te Fatu ra o te Atua ta òe e tähopu, e ò ia anaè ra ta òe e haamori.»

9 Ua ärataì atu ra ia na i Ierutarëma, e ua tuu atu ra ia na i nià iho i te poretito o te hiero, ua parau atu ra ia na  «E tamaiti òe na te Atua ra, e haamaìri òe ia òe iho i raro i teie nei vähi ;

10 ua oti hoì i te päpaìhia e : «E poroì ò ia i ta na mau merahi ia òe, e tiaì ia òe ;

11 e na rätou e mau ia òe i to rätou rima, òi tiàià noa atu to âvae i te ôfaì.»

12 Ua parau atu ra Ietu ia na, nä ô atu ra : «Ua parauhia mai e : «Eiaha òe e àa atu i to Atua i te Fatu.»

13 E hope aè ra ta te tiàporo tötöäraa, haere ïti ê atu ra o ia, faaruè mai ra ia na.

Heuraa Manaò

Òia mau, Ruta èv. Pene 4 i te mau ìrava 1 e tae i te 13 no nià i te faahemaraa a Ietu e te tiàporo i roto i te mëtëpara. Ua haapae Ietu i te maa e 40 mahana te mäöro e ua faahemahia mai e te tiàporo e toru taime. Teie te hoê hiòraa no te mau faahemaraa e te mau pähonoraa a Ietu :

Faahemaraa mätamua : Ua ani te tiàporo ia Ietu ia täui i te hoê ôfaì èi färaoa no te faaàmu ia Na iho. Pähono atu ra Ietu ma te faahiti i te päpaìraa moà : " E òre te taata e ora i te maa anaè ra " (Ruta èv. Pene 4 ìrava 4).

Te piti o te faahemaraa : Te ani nei te tiàporo ia Ietu ia höroà ia na i te mana e te hanahana atoà o te mau pätireia o te fenua nei mai te mea e, e faahaèhaa Ietu ia na e e haamori ia na. Ua pähono atu ra Ietu, "E haamori òe i te Fatu ra i to Atua, e e haamori ia na anaè ra " (Ruta èv. Pene 4 ìrava 8).

Te toru o te faahemaraa : Te ärataì nei te tiàporo ia Ietu ia paiùma i nià i te hiero ma te ani ia Na ia tuu ia na iho i raro, ma te tiàoro i te parururaa a te mau merahi a te Atua. Ua pähono aè ra Ietu, " E òre òe e haavare i te Fatu ra o to Atua " (Ruta èv. Pene 4 ìrava 12).

Te ìrava faufaa e tià ia tuatapapa te ìrava 4 ia, 4 Ua parau atu ra Ietu ia na, nä ô atu ra : «Ua päpaìhia : «E òre te taata e ora i te päne anaè ra, i te mau mea atoà rä i haapaòhia e te Atua.» I reira to Ietu haapäpüraa i te faufaa o te parau a te Atua èi puna no te ora, hau atu i te mau hinaaro i te pae tino : ua pähono atu ra o Ietu ia na, " ua päpaìhia e, è òre te taata e ora i te maa anaè rä ".

Te haapäpü nei teie ìrava e, te maa mau e te puai ia o te värua no roto mai ia i te parau a te Atua.

Päpü maitaì : Te höroà mai ra te mau faahemaraa a Ietu i roto i te mëtëpara e rave rahi haapiiraa faufaa no tätou i teie mahana. Teie te tahi o te mau haapiiraa faufaa roa :

Te tiàturiraa i te Atua : Ua pähono Ietu i te mau faahemaraa atoà na roto i te faahitiraa i te päpaìraa moà. Te faaìte ra te reira i te faufaaraa ia ìte i te parau a te Atua e ia faaòhipa i te reira no te pätoì i te mau faahemaraa. E tià ia tätou ia türuì i nià i te Atua e i ta Na parau no te färii i te puai e te ärataìraa i roto i te mau taime fifi.

Te mau mea faufaa i te värua : Te faahemaraa mätamua o te haamäharaa ia i te mau hinaaro o te tino (te täuiraa i te ôfaì èi färaoa). Te faahaamanaò mai nei Ietu ia tätou e, èita te taata e ora i te pane anaè ra, na roto rä i te mau parau atoà no roto mai i te vaha o te Atua. Te haapii mai ra te reira ia tuu i to tätou mau hiaai värua i nià aè i te mau hinaaro o te tino.

Te haamoriraa i te Atua : I roto i te piti o te faahemaraa, te püpü nei te tiàporo ia Ietu i te mau pätireia atoà o te ao nei èi hoo no te haamoriraa. Te pätoì nei e te haapäpü nei Ietu e, e mea tià ia tätou ia haamori i te Atua anaè ra. Te faahaamanaò mai ra te reira e aha e ôfati to tätou faaroo ia noaa mai ai te mau taoà o te tino aore ra te mana faufaa òre tei täpihoohia.

A tiàturi i te Atua ma te òre e tämata i to tätou mau ôtià : Te toru o te faahemaraa o te tämataraa ia i te parururaa a te Atua na roto i te tiahiraa ia tätou iho mai nià mai i te tüpuaì mouà o te hiero. Te pähono ra Ietu e eiaha tätou e faahema i te Atua. Te haapii mai nei te reira ia tätou ia tiàturi i te Atua, ma te òre rä e ìmi i te faahepo e aore rä, i te faaòhipa i to Na hinaaro.

Te itoito e te tämau-noa-raa : E faahemahia Ietu i muri aè i te haapaeraa i te maa e 40 mahana te mäöro, te hoê taime paruparu rahi i te pae tino. Noa atu rä, e vai âueue òre noa ò Ia e te peàpeà òre i mua i te mau faahemaraa. E faaitoito te reira ia tätou ia tämau maite i roto i to tätou faaroo, noa atu e mea paruparu aore ra mea paruparu tätou.

Te faaìte nei teie mau haapiiraa nahea o Ietu i te haapii mai ia tätou ia ora i te hoê oraraa i faatumuhia i nià i te Atua, ia pätoì i te mau faahemaraa e ia täpeà i ta tätou parau-tià âpeehia e te värua faatupu ora.

Ua faahiti Ietu i te mau ìrava i roto i te Faaäuraa Mätamua, na mua roa mai roto mai i te puta Teuteronomi, no te pähono i te mau faahemaraa a te tiàporo :

Te faahemaraa mätamua Ruta èv. Pene 4 ìrava 4 :

A faahiti ai : " E òre te taata e ora i te maa anaè ra ".

Faahororaa : Teuteronomi pene 8 ìrava 3

Piti o te faahemaraa Ruta èv. Pene 4 ìrava 8 :

A faahiti ai : " E haamori òe i te Fatu ra o to òe Atua, e e tävini òe ia na anaè ra ".

Faahororaa : Teuteronomi pene 6 ìrava 13

Toru o te faahemaraa Ruta èv. Pene 4 ìrava 12 :

A faahiti ai : " Eiaha òe e faahema i to Atua ra ia Iehova ".

Faahororaa : Teuteronomi pene 6 ìrava 16

Na roto i te faahitiraa i teie mau ìrava, te faaìte ra Ietu i te faufaaraa o te parau a te Atua èi ärataì e èi parururaa i mua i te mau faahemaraa. Te haapii atoà mai ra te reira i te faufaaraa ia ìte e ia fëruri i te mau Parau Päpaì tätou e faaòhipa i te reira i te taime e hinaarohia ai.

E upootià te aroha i nià i te mau taata atoà.

Te faahaamanaò mai nei teie parau tumu ia tätou i te faufaa rahi ia òre roa atu e faaruê, noa atu te mau haafifiraa. Ma te hinaaro päpü e te tütavaraa tämau, e upootià tätou i nià i te mau fifi rau atoà o te oraraa.

Heuraa Ìrava.

-Taramo 91, 1 O tei pärahi i raro aè i te täpoì o Të Teitei ra, e taòto ia i raro aè i te maru o te Püaihope ra.

-Teuteronomi 26, 10 E teie nei ìnaha, i hopoi mai nei au i te oho matamua o taua fenua nei, ta òe, e te Fatu, i höroà mai no ù nei. A tuu atu ai òe i te reira i mua i te aro o to Atua ra o te Fatu, e haamori i mua i te aro o to Atua ra o te Fatu.

-Rōma 10, 9 Ia fäì hoì to vaha i te Fatu ra ia Ietu, e ia faaroo to âau e ua faatià te Atua ia na i te poheraa ra, e ora ia òe.

-Ruta èv. 4, 4 Ua parau atu ra Ietu ia na, nä ô atu ra : «Ua päpaìhia : «E òre te taata e ora i te päne anaè ra, i te mau mea atoà rä i haapaòhia e te Atua.»

Faaitoitoraa.

E au mau hoa here e,

I roto i teie tau fëruriraa e te faaâpïraa i te oraraa vaamataèinaa, te änihia ra ia tätou ia huti mai i te puai e te tämahanahanaraa no roto mai i te mau Päpaì Moà. Te vai ra i roto i te ìrava tätaìtahi te hoê mau poroì puai e te hoê haapiiraa faufaa roa no to tätou oraraa. E rave anaè i te hoê taime no te fëruri i na ìrava e maha o te ärataì e o te haamarämarama ia tätou.

Te faahaamanaò mai nei te Taramo 91 ìrava 1 ia tätou ia ìmi i to tätou haapüraa e to tätou parururaa i raro aè i te pererau o te Mana Hope : O ò ia o te pärahi i raro aè i te paruru o te Teitei Roa ra, tei raro aè ia ò ia i te marü o te Mana Hope.

I roto i te mau taime feàa e te fifi, e haamanaò anaè e o te Atua to tätou haapüraa päpü e to tätou pare ètaèta. E hopoi mai to Na aho ia tätou i te hau e te parururaa.

Te haapäpü mai nei te Teuteronomi pene 26 ìrava 10 i te faufaa rahi no te âau mehara e te püpüraa i ta tätou mau hotu mätamua i te Atua : E teie nei, ìnaha, te hopoi mai nei au i te oho mätamua o te repo ta òe i ho mai no ù ra, e te Fatu. E mata na tätou i te püpü i te Atua i ta tätou mau òhipa maitaì roa aè, e i to tätou mauruüru no te mau haamaitaìraa atoà ta Na i tuu mai i nià ia tätou. E òhipa te reira no te haèhaa e te mauruüru i tei Hämani ia tätou.

Te haapii mai nei Roma pene 10 i te ìrava 9 ia tätou e, te faaroo ia Ietu Metia o te täviri ia no te faaoraraa : Ia fäì òe i te Fatu ia Ietu Metia na roto i to vaha, e ia faaroo to âau e ua faatià te Atua ia Na mai te pohe mai, e ora ia òe. E fäì anaè tätou i to tätou faaroo ma te tiàturi päpü e ma te ìriti te ùputa i to tätou âau i te here e te faaoraraa ta Ietu e püpü nei no tätou.

I te pae hopeà, te faahaamanaò mai nei te Ruta èv. Pene 4 ìrava 4 ia tätou i te faufaa o te parau a te Atua èi puna no te ora : ua pähono aè ra Ietu, " Ua päpaìhia e, E òre te taata e ora i te maa anaè rä".

Èita noa te maa mau e ìtehia i roto i te mau taoà o te tino nei, i roto atoà rä i te parau ora a te Atua. E huti mai tätou i te mau mahana atoà i teie räveà faito òre no te faaàmu i to tätou värua e no te haapuai i to tätou faaroo.

A fëruri maite ai tätou i nià i teie mau ìrava, ia faaitoitohia e ia faaâpïhia tätou i roto i to tätou tere i roto i te ao nei ma te âpeehia i te Mana Värua. Ia riro te parau a te Atua èi Rämepa i to tätou nei âvae e èi marämarama i nià i to tätou èà.

Ma te faaroo e te mau haamaitaìraa,

Pehepehe.

I raro aè i te paruru a te Teitei, I reira te maru e vai ai, te hau e vai ai,

Te parururaa i roto i te Atua. I roto i te vahi haapüraa moà,

E faaorahia to tätou âau,

Taa-ê noa atu te mau vero o te ao nei, teie to tätou fenua.

 

Te hopoi nei au i mua i te fata i te mau hotu o ta ù ôotiraa,

Te hoê püpüraa i te âau mehara no te mau haamaitaìraa atoà.

Ma te haèhaa, e tüturi au e e pure au,

No te mau höroà no te raì mai, no te here hope òre.

 

Mai roto mai i to ù vaha te fäì nei au i te parau no te faaroo,

E Ietu, te Fatu tei tià faahou mai, te tiàturi nei au ia òe.

I roto i te mau parau atoà i parauhia ra, ua faaorahia te värua,

Na roto i to òutou maitaì e te parau mau, ua faatiàmähia vau.

 

Èita te taata e ora na roto noa i te färaoa,

Na roto rä i te mau parau atoà no ô mai i te Mana Hope ra.

I roto i te mau päpaìraa moà e ìte tätou i to tatou marämarama,

Te tumu no te ora e te puai, te ärataì no te pure.

 

I raro aè i te paruru a tei Teitei Roa ra, e tià mai to tätou faaroo,

Ta tätou mau püpüraa, ta tätou mau pure e ta tätou mau moemoeä.

Te haere nei te parau a te Atua, to tätou paruru,

Na roto i to na marämarama, ma te puai.

 

Teraì òr. Faatura.