Mātaio 5.1-12 E Ao.

 

Tāpati 29no Tënuare 2023.

E Ao.

Taramo 146.

1 E haamaitaì i te Fatu A haamaitaì i te Fatu, e ta ù värua.

2 E haamaitaì au i te Fatu, òi vai aè to ù ora; e himene au i ta ù Atua, òi vai aè au nei.

3 Eiaha e tiàturi i te hui-arii, e te taata atoà, aita hoì o na e ora.

4 Te reva nei hoì to na värua, te hoì nei o ia i to na ra repo, mou roa atu ra ta na i ôpua i taua mahana ra.

5 E ao to na tei te Atua o Iatöpa te tauturu ia na, e tei to na Atua, tei i te Fatu to na tiàturiraa.

6 O tei hämani i te mau raì e te fenua, te tai e te mau mea atoà i roto ra; o tei haapaò i te parau mau na na e a muri noa atu.

7 O tei faatià mai i te feiä i hämani-ìno-hia, e ua horoà mai i te mäa na tei poìa ra. O te Fatu tei tätara i tei täpeàhia ra,

8 o te Fatu tei faaaraara i te mata o tei matapö ra, o te Fatu tei faatià i të faahaèhaahia ra, o te Fatu tei hinaaro i te feiä parau tià ra.

9 Te faaora nei te Fatu i te mau taata èê ra, te tauturu nei o ia i te ôtare e te vahine ìvi ra âreà te haereà o te paieti-òre ra, e huri-ê-hia ia.

10 E vai arii mai ä te Fatu e a muri noa atu. O to Atua, e Tiona, e tae noa atu i te mau uì atoà ra.

Hareruia.

Tefania 2.3-14

3 E ìmi ia te Fatu, e te feiä i haèhaa i nià i te fenua nei, o tei faatupu i te parau au na na ra; e ìmi i te parautià, e ìmi i te haèhaa: peneiaè òutou o te faatäpunihia ia tae i te mahana e riri ai te Fatu ra.

TE MAU ÔRAMA NO TE MAU FIFI E TUPU MAI

I nià i to te Tooà-o-te-rä

4 E faaruè-mau-hia Tata, e ano hoì Âteterona; e tïahi-ê-hia Àtatota i te avatea, e ìriti-tumu-hia Èterona.

5 E pohe to te feiä tähatai, te fenua o te Tereti E òre te parau a te Fatu e faatià ia òutou; e Tanaana, e te fenua Firiteti, e pohe òe ia ù, e aita atu ra e taatahia.

6 E riro tähatai ei pärahiraa, ei âua no te mau tiaì mämoe, e ei âua no te mau nana.

7 E riro atoà tähatai no te toeà i te ùtuafare o Iüta, ei reira rätou e àmu ai; ei roto i te mau fare o Âteterona rätou e taòto ai i te ahiahi: na to rätou Atua ra na te Fatu rätou e ìte mai, e ruri ê hoì i to rätou tïtïraa. I nià i to te Hitià-o-te-rä

8 Ua ìte au i te faaìno a Moäpi, e te vahavaharaa a te mau tamarii a Âmona, i ta rätou faaìnoraa mai i to ù ra taata, e te faarahiraa ia rätou iho i te faaineraa i to rätou ra ôtià.

9 E teie nei te nä ô mai ra te Fatu manahope ra, te Atua o Ìteraèra te ora nei au, e riro mau Moäpi mai ia Tötoma, e riro hoì te tamarii a Âmona mai ia Tömora; ei vähi faaruèhia no te ìriäeo, e te âpoo miti, ei vähi ano e a muri noa atu: e pau rätou i te toeà o to ù ra mau taata, e nä te toeà e to ù ra mau taata e pärahi.

10 E roohia mai rätou i te reira i to rätou teòteò, no te mea ua faaìno rätou e ua faarahi ia rätou iho i te mau taata no te Fatu manahope ra.

11 E riro te Fatu i te riàriàhia e rätou: e haapohe hoì o ia i to te ao atoà nei mau atua i te poìa; e haamori te taata atoà nei ia na, te taata i to na vähi, e te mau fenua rii êtene atoà ra. I nià i to Àpatoà

12 E òutou hoì, e to tuta, e pohe ia òutou i ta ù òè. I nià i to Àpatoèrau

13 E faatoro hoì o ia i ta na rima i te pae i àpatoèrau, e haamou oia ia Âtura; e faariro hoì ia Nïneve ei ôire pau, e te päpämarô mai te mëtëpara.

14 E taòto hoì te mau nana atoà i roto ia na, e te mau puaa atoà o te fenua nei, i te tata e te tëfota, ei roto i te teà ùputa òtiòtihia ra taòto ai; e pïhaì i te òto i te mau haamäramarama; e ano hoì te mau ùputa; e haapuè noa o ia i te òhipa âreti.

15 O taua ôire òaòa ra teie o tei òre i manaònaò i te pärahiraa, o tei parau i roto i ta na âau e, Teie au, aita atu e faaau, o vau anaè nei: o teie nei vähi i te ano e, e te püpuniraaa no te mau puaa nei e, e riro te taata atoà e na pïhaì iho ra i te tähito e te ueue i te rima.

 3.12-13

12 E vaiiho ä vau i roto ia òe ra i te feiä haèhaa e te veve, e tiàturi rätou i te iòa o te Fatu.

13 E òre te toeà o Ìteraèra e rave i te ìno, e òre hoì rätou e haavare, e òre hoì e arero-haavare-hia to roto i to rätou vaha: e àmu noa hoì rätou e ua taòto, e òre hoì te hoê e haamataùtaù mai.

1 Tōrīnetia 1.26-31

26 Te ìte na hoì òutou, e a ù mau taeaè, i to òutou parau-raa-hia, e aita reà e taata paari i te haapaòraa i te tino nei, aita reà e taata mana, aita reà e taata teitei fänau i parauhia.

27 Ua mäìti rä te Atua i te mau mea maamaa o te ao nei, ei faahaamä atu i te feiä paari; e ua mäìti hoì te Atua i te mea paruparu o te ao nei, ei faahaamäraa atu i te feiä püai;

28 e te mau mea haèhaa o te ao nei, e te mau mea i vahavahahia ra, e te mau mea aore ra, o tei mäìtihia ia e te Atua, ei faaòre i te mau mea e vai nei.

29 Ia òre roa te taata nei ia teòteò i mua ia na.

30 E teie nei, tei roto òutou i te Metia ra ia Ietu ia na, o tei faarirohia e te Atua ei paari e ei parau tià, ei maitaì e ei ora no tätou:

31 ia au i tei päpaìhia ra e: «O të òaòa ra, e òaòa o ia i te Fatu.»

Mātaio 5.1-12

Te aòraa i nià i te mouà

(Mär 3.13; Rut 6.12-13,20)

1 E ìte atu ra Ietu i te tiàa rahi, haere atu ra o ia i nià i te mouà, pärahi iho ra i raro, e ua haere mai ra ta na mau pipi ia na ra.

2 Hämama aè ta na vaha, haapii atu ra ia rätou, nä ô atu ra: E ao

(Rut 6.20-26)

3«E ao to tei haèhaa te âau, no rätou hoì te Hau o te raì.

4 E ao to tei òto, e faaòaòahia hoì rätou.

5 E ao to tei marü; e riro hoì ia rätou te fenua.

6 E ao to tei hiaai e tei poìhä i te parau tià, e faaîhia hoì rätou.

7 E ao to tei aroha ia vëtahi ê ra, e aroha-atoà-hia hoì mai rätou.

8 E ao to tei mä te âau, e ìte hoì rätou i te Atua.

9 E ao to tei faatupu i te parau hau ra, e parauhia hoì rätou i te tamarii na te Atua.

10 E ao to tei hämani-ìno-hia no te parau tià ra, no rätou hoì te Hau o te raì.

11 E ao to òutou ia faaìno mai, e ia hämani ìno mai, e ia pari haavare noa mai te taata ia òutou i te mau huru ìno atoà nei, no ù.

 12 A òaòa, e ia ôuàuà noa i te òaòa; e utuà rahi hoì ta òutou i te mau raì ra: i nä reira hoì rätou i te hämani ìno i te mau perofeta tei nä mua ia òutou.

Manaò.

Ta tätou hiòraa i te parau no te marae mai te taura pito ra te huru e faatüàti i te fenua i te Atua, mai te taura pito e faatüàti ra i te metua vahine i ta na tama. No reira, ia fifi te fenua, ia roohia te nünaa i te àti, ia ère i te maitaì, ia ère i te ora, ia ìte tätou e, ua hara tätou, ua rave i te ìno i mua i te Atua, e aita atu e räveà e hoì faahou mai ai te ora maoti rä, ia tämähia te taura pito. Ia mä te taura pito, ua mä  atoà te fenua, ua mä hoì te taata. Te vähi i päpü, e tuhaa ta te taata i roto i te parau no te faahoì-faahou-raa mai i te ora. I teie mahana, no te mea ua taòto roa tätou i nià i te parau mai ta Ioane e faahiti ra : A hiò na i te ârënio a te Atua tei hopoi ê i te hara a to te ao Ioane 1, 29, tiàturi atu ra tätou e, ta tätou hara, na Ietu te reira e tämä, aita atu ra tätou i manaò faahou e, e tuhaa atoà ta tätou i roto i te parau o te ora ta tätou e hinaaro ra. Te mea ia tätou i parau ai ia na e, e taraèhara na tätou, oia hoì na na e tatara i ta tätou mau hara. Mea maitaì tätou ia haamanaò e, ua haere mai Ietu e faaìte ia tätou i te èà e tae ai i te Atua ra, aita rä o ia i haere mai no te amo ia tätou i te Atua ra. Te mea noa ta Ietu iho i haapäpü mai, teie ia : ua mä òutou i tenä na i te parau ta ù i haapii atu ia òutou na Ioane 15, 3. Eere no te mea ua faaroo tätou i te parau i mä ai, no te mea rä ua färii tätou te parau ia òhipa na i roto ia tätou, e ua färii hoì ia arataìhia tätou e te märamarama o te parau. I te feiä tei hinaaro i te haere, te nä ô ra o ia : Ua tae i te tau, te fätata mai nei te pätireia o te Atua, a tatarahapa, a faaroo mai i te parau maitaì nei Märeto 1, 15. Teie haereraa nä nià i te èà ta te Fatu i haere mai e faatoro, e mea nä roto i te tatarahapa i te haamata. Te auraa, i te mau taime atoà e mau ai tätou, te taime e fifi ai te tuuraa âvae, te taime e tütäperepere ai te manaò, e tatarahapa. Haapäpü atoà rä tätou e, eere no te mea te mau ra, te fifi ra, te tütäperepereraa te manaò e tatarahapa ai, te haamanaò noa mai ra teie mau taupupuraa e, te vai ra te vähi tätou i hapa ai : ua paruparu änei te tiàturiraa i te Atua, ua rahi änei te mataùraa i te taata, aore ra ua nounou tätou i te hanahana o te Atua, ua hema i nià i te hinaaro taata. Ia òre tätou ia tatara i teie mau mea e faaapiapi nei i to tätou manaò, oia hoì ia òre ia tatarahapa, eita e maitaì to tätou hoìraa i te Atua ra. Te feiä i manaò e pärahi i nià i te èà, aore ra e pühapa roa i nià i te èà, o rätou ta Ietu i parau e, e feiä haavare : Aue òutou e te mau Päpaì parau e te mau Färitea, e haavare òutou. Te ôpani nei òutou i te pätireia o te ao i te taata nei, e òre òutou iho e tomo, e te feiä e tomo ra, te täpeà nei òutou Mätaio 22, 13. Te rave nei ihoä teie feiä i te huru e te peu a te feiä haere, aita rä to rätou manaò i nià i te Atua, e räveà noa te reira no rätou no te tämoemoe e te faahapahapa i te feiä tei tae te âau i nià i te òhipa ta rätou e rave ra. Eere te hinaaro o te Atua ta rätou e ìmi nei i te räveà ia tupu, eita hoì e maraa ia rätou te mea ta Ioane e parau ra no Ietu : E tupu o ia i te rahiraa, e hoì rä vau i te itiraa Ioane 3, 30. Te reira mau rä te mea e mataùhia ra e rätou : te òre rätou e ìte-faahou-hia mai, te òre te taata e auraro faahou mai ia rätou, te riro rätou mai te raufau hoê i nià i te tumu pürau. Te tià ia ia tauturu mai teie mau taiòraa ia tätou, teie atu ra te haapotoraa :

Taramo 146, 8 o te Fatu tei faaaraara i te mata o tei matapö ra, o te Fatu tei faatià i të faahaèhaahia ra, o te Fatu tei hinaaro i te feiä parau tià ra.

Tefania 3, 12 E vaiiho ä vau i roto ia òe ra i te feiä haèhaa e te veve, e tiàturi rätou i te iòa o te Fatu.

1 Torinetia 1, 27 Ua mäìti rä te Atua i te mau mea maamaa o te ao nei, ei faahaamä atu i te feiä paari; e ua mäìti hoì te Atua i te mea paruparu o te ao nei, ei faahaamäraa atu i te feiä püai;

Mätaio 5, 2 Hämama aè ta na vaha, haapii atu ra ia rätou, nä ô atu ra: E ao.

Ei manaò mätamua.

Te faaìte nei na ìrava mätamua ia tätou i to Ietu haereraa i nià i te hoê mouà ma ta na atoà Mau pipi, no te haapii i te fëia atoà i pee mai ia na, e ua maìrihia taua haapiiraa ra, i te aòraa na Ietu i nià i te mouà. Te ômua nei o Ietu i ta na haapiiraa na roto i te ìritiraa mai i te hoê parau òaòa, e teie taua parau òaòa ra, E Ao……… O vai ma ta na e parau nei e. E Ao to Òutou ? O te hoê ia mau  taata ta tätou i ìte e, eita teie parau e tano no rätou, o ia hoì o te fëia veve ia, te fëia òto noa, te fëia tei aroha noa, te fëia tei faatupu i te hau, te feia âau maru, te feia tei hämani-ìno-noa-hia, e tae noa atu i te fëia tei faaìnohia, e tei pari haavarehia.

I taua feia ra, na roto i ta Ietu hiòraa, no rätou mau te patireia o te ao. O vai ma taua mau taata ra ? Èere ia i te fëia moà e te hara òre, e fëia hara atoà hoì e te mau pipi. Taua fëia ra, ua pupu ia ia rätou i te Atua ra, tei auraro ia Ietu e o tei tiaì noa i te hoìraa mai o te Fatu ra o te Metia. Ua ìte  päpü  rätou e,  i reira  ra, e faa- òre-hia ai te òto, e horoàhia ia rätou te fenua na roto ia Ietu, faa-òre-hia hoì to rätou hiaairaa, e parauhia rätou i te mau tamarii na te Atua na roto ia Ietu no te mea ua riro rätou i teie nei ia Ietu.

No reira ia faaroohia te mau parau ta Ietu i faahiti, ia ìte te taata atoà  te patireia o te Atua o Ietu iho ia, e na roto ia na e mana ai te Atua i nià i te fenua  nei. Te parau nei o Ietu e, E Ao to òutou, E aore e Ao to rätou, eiaha te fëia tei rave i te mau òhipa maitai na mua, to te fëia ra tei färii i ta na mau parau òaòa. E maha tuhaa i roto i teie nei aòraa na Ietu.

Ei tuatapaparaa.

1)          Mai i te ìrava 3 e tae i te 6, ua faaìtehia i reira te maitai tei fafauhia i te fëia âau haehaa, i te fëia tei òto, e i te fëia tei poia e tei poiha i te parau tià, oia hoì i te fëia tei toe te hoê mea ia rätou o tei vai noa i roto i te tiaìraa.

2)          Mai te ìrava 7 e tae i te ir 10, te horoà atoà nei te faufaa no taua mau maitaì ra i te fëia tei ìte i te aroha ia vëtahi ê, i te feia âau mä, i te fëia tei faatupu i te parau hau, e i te fëia tei hämani-ìno-hia i te parau tià. Te faaìte nei te reira te tatuhaaraahia na tumu parau e vaù nei, tei haamanaò mai ia tätou e, teie nei Mau parau, e tano ia no te taata hoê, e i nià i te mau taata. E mea tià roa ra ia feruri âmuihia teie nei Mau parau, oia hoì na huru e vaù no te taata faaroo Mau, e na huru e vaù no te maitaì e noaa mai ia na.

3)          Te ìrava 11 ia, o te 9 ia te parau ta Ietu e faahiti nei, ei hiò âmuiraa i te mau manaò atoà o ta na i parau, ia noaa i te maitaì i te mau taata e faaroo nei, e tiàturi nei Ia na. Ma te haapäpü e, e ao to òutou ia faaìno mai, e ia hämani- ìno -mai, e ia pari haavare noa mai te taata ia òutou i te mau ìno atoà nei, no ù.

4)          Te ìrava 12, e faaitoitoraa teie na Ietu i te fëia atoà tei faaroo i teie mau parau, tei täpeà èi faufaa i roto i te àau, ua maitaì ia te reira taata i te aroha o te Atua. A òaòa, e ia òuàòuà noa i te òaòa, e utuà rahi hoì ta òutou i te ao rä i na reira hoì rätou i te hämani-ìno i te mau perofeta rä, o mua ia, ia òutou.

Èi tatararaa.                 

I muri aè i na parau e iva, te horoà faahou nei Ietu i te hoê parau âpï i ta na mau pipi, E miti no te fenua e e marämarama no teie nei ao.  Taua miti e taua marämarama ra, o te mau pipi ia na Ietu, è ère ra o rätou anaè, o te feia atoà ra tei ìte e tei faaroo ia Ietu, o te mau ìte ia no Ietu no te mau ànotau atoà, tei haapiihia, tei tae te Èvaneria a Ietu i roto i to rätou àau, e tei fäì hua e, o Ietu  Metia te Fatu e hanahana ai te Atua Metua. Ia riro taua mau ìte no Ietu i te fenua atoà i ta rätou mau parau maitaì e ia haamaitaìhia te Atua. Ua parau hoì  Ietu e, O vau te marämarama no teie nei ao, e o te haere mai ia ù ra e òre e haere noa na te pöuri, e marämarama ora ia to na Ioane 8 : 12. O Ietu mau te marämarama, e ua riro te fëia faaroo èi mau hihi no taua marämarama ra, e o taua mau hihi ra ta Ietu e parau nei e eiaha ia tuuhia i raro aè i te färii, oia hoì eiaha ia hunahia, ia faaìtehia ra te reira e tià ai.

O ta Ietu ia e faaitoito mai nei ia tätou i teie täpati, E  AO TO ÒUTOU, ia haapaò i teie mau hinaaro, tei riro èi reni ärataì i to tätou âau, ia tupu te hau o te Atua, i ropu i ta na mau tamarii i te fenua nei.  

                                  

Teraì òr. Faatura.