Ruta èv 2,25-32, A himene i te upootiàraa te Atua e a tomo i roto i to Na ra hau.

 

 

Mahana toru 31 no Tema/Titema 2025.

 

PURERAA PŌ MATAHITI ÂPĪ

A himene i te upootiàraa te Atua e a tomo i roto i to Na ra hau.

 

Taiòraa

Taramo 98, Ia Ârue te ao i te faaoraraa parau-tià a te Atua.

1 Taramo. i te himene âpī, e mau mea taa ê hoì tei ravehia e ana, no to na iho E himene i te Fatu rima àtau e to na rima moà, i riro mai ai te rē ia na.

2 Ua faaìte mai ra te Fatu i te ora na na, i mua i te mata o te mau êtene atoà ra, te faa-ìte-raa-hia te parau-tià na na ra.

3 To na aroha e ta na parau-mau, ua manaòhia e ana i te ùtuafare o Ìteraèra. Ua ìte te mau hopeà atoà o te fenua i te ora a to tātou Atua.

4 Ia pīnaì te haamaitaì i te Fatu e àti noa aè te fenua, ia puroro te reo òaòa, ia ûmere mā te haamaitaì i te himene.

5 A himene i te Fatu mā te tīnura, mā te tīnura e te reo haamaitaì atoà ra ;

6 mā te mau pü e te òto o te tuferi, te hārururaa i te haamaitaì i te arii ra, i te Fatu.

7 Ia hāruru te tai e to na îraa, te ao atoà e to na ra mau taata.

8 Ia paìpaì te mau pape i to rātou rima, e ia ûmere tahi te mau mouà atoà,

9 i te aro o te Fatu, te haere mai ra hoì o ia e haavā i te fenua. E haavā ò ia i to te ao mā te parau-tià, e te mau taata mā te piò-òre.

Heuraa Manaò.

Te Taramo 98.

Ua riro te Taramo 98 èi himene òaòa e ârueraa na te ao atoà nei. Te faahanahana nei te reira i te upootiàraa e te faaoraraa a te Atua, te ani manihini nei i te mau mea atoà i rāhuhia ia âmui mai i roto i teie faahanahanaraa, e te faaìte nei i ta na haavāraa tià e te maitaì i nià i te ao nei.

1. Te faanahoraa e te tereraa

Ìrava 1 e tae i te 3 : Aniraa ia himene i te hoê himene âpī no te mau òhipa maere a te Atua. I ô nei, e heheuhia mai te faaoraraa e te parau-tià a te Atua i te mau nūnaa atoà o te ao nei, ma te haapāpū i te huru o ta Na mau òhipa i te ao nei.

Ìrava 4 e tae i te 6 : Ua piihia te ao atoà nei i te ârueraa òaòa e te òaòa, ma te âpeehia e te mau mauhaa tīnura, pu, pāhu e te vai atu ra. E riro mai te ârueraa èi faateniteniraa no te ao taatoà e no te âmuiraa i te mau puai.

Ìrava 7 e tae i te 9 : Te âpiti nei te aru iho i roto i teie faahanahanaraa : te miti, te mau ànavai, te mau mouà. Te òaòa nei te ao taatoà nei i mua i te Arii, no te mea ua haere mai ò Ia no te haavā i to te ao nei ma te parau-tià e te âifaito.

2. Irava tumu

Te ìrava 1 : e himene, i te himene âpī, e mau mea taa ê hoì tei ravehia e ana, no to na iho E himene i te Fatu rima àtau e to na rima moà, i riro mai ai te rē ia na. Òia hoì, E himene i te himene âpī ia Iehova, ua rave hoì ò Ia i te mau òhipa taa ê.

Te ìriti nei teie ìrava i te haamauraa i te taìraa reo : te faaìte nei te âpī o te himene i te âpī o te faaoraraa e te mauruūruraa no te mau òhipa a te Atua.

E faatuàti te reira i te haamanaòraa i te mau faaoraraa i tupu na mate haapaò maitaì ia Ìteraèra i te tiàturiraa o te ao atoà nei i te parau tià i heheuhia i te mau nūnaa.

3. Te mau parau tumu.

Te faaoraraa i roto i te ao atoà nei : Àita te Atua i tāôtiàhia i nià ia Ìteraèra, e mea pāpū rā ta Na faaoraraa i te mau nūnaa atoà o teie nei ao.

Ârueraa na te ao atoà nei : È ère noa te taata, te taatoàraa rā o te aru o te âpiti nei i roto i te òaòaraa.

Te parau-tià a te Atua : È ère te haavāraa na te Atua i te hoê haamataùraa, mai te hoê rā tumu o te òaòa, no te mea e mea tià e te mau i te reira.

Parau tumu no teie pō hopea no teie mātahiti

Te tītau mai nei teie taramo no te ani i te nūnaa herehia e te Atua e ta Na i maìti ia hiò faahou i te matahiti e maìri nei ma te âau mehara e te tiàturi.

Te tāuturu mai nei te reira ia tātou ia tāmau a i te Himene i te hoê himene âpī no te matahiti âpī, ia tārava, ia ruàu, ia tuki, ia hivīnau, ia pāòà, ia ùte, ia paripari, faatara, e ia faateni. Ia haamanaò i te i te mau òhipa maere tei tupu i roto i teie matahiti e maìri nei, te mau faaoraraa, te haapaò maitaì a te Atua, e te mau taime peàpeà tei faaàueue i to tātou tiàturiraa. Tātou hiòraa i te ao atoà nei, a haapōpou tātou i te nūnaa, i te fenua e i te ao atoà nei. I roto i tātou mau pure i te Rāhu a te Atua te fenua, miti, ànavai, te mou'a, ia au i te ìte i te huru no te aru no teie tau. E ia fārii tātou i te haavāraa tià a te Atua èi parau fafau no te faaâpīraa e te hau i roto ia Māòhi Nui e teie nei ao.

E himene tātou i te himene âpī, ua rave hoì Te Atua Nui Tumu Tahi i te mau òhipa taa ê. Ua faaìtehia mai to na ora i te mau nūnaa, e te ànaana ra to na haapaò maitaì i nià i to na mau taata. Ia piihia te ao atoà nei i roto i te òaòa, ia òto te mau mauhaa ùpaùpa, ia papaì te mau ànavai i to rātou mau rima, e ia ori te mau mouà. Te faatere nei hoì te Atua Nui Tumu Tahi : te haavāraa ma te parau-tià, e te faatere ra ma te parau amu. E òaòa anaè tātou, no te mea ua puòhu to na here i to te ao atoà nei. Ia òaòa tātou i te faaoraraa e te faatereraa tià a te Atua, no teie mātahiti âpī ta tātou e fatata nei i te âvari to tātou metua âpī.

Ruta èv 2,25-32, Te marāmarama tei tūrama te mau èà no te hau Atua.

25 E ìnaha, tei Ierutarēma te hoê taata o Tīmeona te iòa, e taata parau-tià e te haapaò maitaì, te tiaì ra i te haamāhanahana no Ìteraèra, e tei ia na te Vārua Maitaì.

26 E i faaìtehia mai ò ia e te Vārua Maitaì e èita ò ia e pohe vave ia ìte rā ò ia i te Metia o te Fatu ra.

27 E i ārataìhia ò ia e te Vārua i roto i te hiero ; te hopoi mai ra nā metua i te tamaiti ra ia Ietu i roto, e rave i ta te ture ra ia na,

28 ua rave atu ra ò ia ia na, ua hii iho ra, haamaitaì atu ra i te Atua, nā ô atu ra :

29«E te Fatu, e tuu òe i to tāvini i teie nei mā te hau, ua au hoì i ta òe parau.

30 Ua ìte aè nei hoì ta ù mata i te Ora na òe,

31 i haapaòhia e òe i mua i te mata o te taata atoà nei ;

32 e tiàrama èi haamāramarama i te Ètene, e èi hanahana no to òe ra taata no Ìteraèra.

Heuraa Manaò.

Te faatià ra te Ruta èv. Pene 2 i te mau ìrava 25 e tae i te 32 i te fārereiraa o Timeona i te àiū ra o Ietu i roto i te Hiero.  

Te na ìrava e tià faatumuhia mauti ra ia te ìrava 29 e te 30 : 29 E te Fatu, e tuu òe i to tāvini i teie nei mā te hau, ua au hoì i ta òe parau. 30 Ua ìte aè nei hoì ta ù mata i te Ora na òe, òia hoì, E teie nei, e te Fatu, e vaiiho mai òe i to tāvini ia haere ma te hau... ua ìte hoì ta ù mata i to òe ora. E tumu parau maitaì roa teie no te faahoperaa teie matahiti òia hoì : " Te ìteraa i te faaoraraa e te tōmoraa i roto i te hau ", te hoê aniraa manihini no te ôpaniraa i teie matahiti tīvira ma te tiàturi e te tiaìtururaa.

Te huru o te tuatua o ta tātou parau :

Ua tupu te reira i te taime a pūpūhia ai o Ietu i roto i te Hiero, ia au i te Ture a Mote.

Tei raro aè o Ierutarēma i te faatereraa faatîtî a te hau Roma, e te ora nei te nūnaa i roto i te tiaìraa i te Metia. Ua faataahia o Timeona èi taata parau-tià e te faaroo âueue òre, èi faahohoàraa no te haapaò maitaì o Ìteraèra o te tiàturi nei i te tāmahanahanaraa a te Atua.

Te huru o Timeona :

E taata paari faaūruhia e te Vārua Moà, o te hono ò ia no te faatuàtiraa i roto pū i te Faaàuraa Mātamua e te Faaàuraa Âpī.

Ua tupu teie tiaìraa na roto i te fārereiraa i na metua no te àiū ra o Ietu, te hoê tāpaò e, te tāpeà nei te Atua i ta Na mau fafauraa Parau-tià.

Parau Atua :

Te haapāpū nei teie pāpaìraa i te òhipa a te Vārua Moà ia au i te mau ìrava 25 e tae i te 27, o tei ārataì ia Timeona i te Metia ra.

Te faaìte ra te pure a Timeona i te hau hopeà o te hoê taata tei ìte i te faaoraraa.

Ua haapāpūhia te tiàraa o te faaoraraa na te ao atoà nei, e marāmarama no te ànaana i nià i te mau fenua atoà o te ao nei i te faaìteraa a te ìrava 32, tei hau atu i te mau ôtià o Ìteraèra. E teie nei, e te Fatu, e vaiiho mai òe i to tāvini ia haere ma te hau, mai ta òe i parau, ua ìte hoì ta ù mata i te ora na òe. Te tītau nei teie ìrava i te òhipa i tupu i nià Timeona : e tae mai te hau na roto i te fārereiraa i te Metia àiū, èiaha rā na roto i te mau mea no rapae mai.

E parau au teie no tātou no teie pō hopea no teie matahiti tīvira.

A tomo mai ma te hau, ua ìte hoì to tātou mata i te ora no teie matahiti e hope nei na roto i te fāìraa i te haapaò maitaì o te Atua.

Te anihia nei tātou ia hiò i te Metia èi marāmarama e èi tiàturiraa.

Te tāuiraa i te tiaìraa èi ârueraa e te rohirohi èi hau no roto mai i to tātou âau.

Ua riro teie ìrava èi fāìraa no te tupuraa, i muri aè i te hoê tiaìraa māoro e te faaòromaì, ua ìte o Timeona i roto i te àiū ra ia Ietu i te tupuraa o te mau parau fafau a te Atua. Àita ò ia e hinaaro faahou i te tahi atu haapāpūraa e aore rā, tāpaò : ua ìte ò ia, e ua nāvaì te reira.

Te hau i roto i te taata : È ère te hau i te òreraa e tamaì, o te pāpūraa rā e te òhipa ra te Atua.

Tupuraa : E ìtehia te auraa o te oraraa ia tāaihia i roto i te ora.

Ôrama i te pae vārua : È ère noa te ìteraa i te hoê àiū, te ìteraa rā i roto ia na i te marāmarama o te mau nūnaa.

E te parau no te hau,

E te hiòraa marū,

Timeona, ìte no te mau tau,

Te haapii mai nei òe ia mātou e, e òre e hope te ora

Èiaha i roto i te māoro, i roto rā i te fārereiraa.

Ua ìte to òe na mata i te ora,

E ua ìtehia i to òutou âau i te hau.

Te vaiiho mai nei òe ia mātou i te hoê pure,

Te hoê himene no te hopeà e te haamataraa :

Te hau èi faufaa âià,

Te marāmarama mai te ôpiāraì.

Te marāmarama te reria o te turāma i to tātou mau èà e te hau no ô mai i te Atua ra. Ta tātou parau poroì no teie pō hopeà no teie matahiti tīvira ia au i te Ruta èv. Pene 2 i te mau ìrava 25 e tae i te 32 A fatata ai tātou i te hopea o teie matahiti, te tià ra tātou mai ia Timeona ra te huru i te ùputa o te hoê tau âpī. Ua pārahi noa tātou i roto i te mau tiaìraa, to tātou mau rohirohi e to tātou mau tiàturiraa, e i ô nei te haamanaò mai nei te Atua ia tātou : Èita to Na marāmarama e tīnaihia.

Mai ia Timeona, e tià ia tātou e parau e : E teie nei, e te Fatu, e vaiiho mai òe i to mau tāvini ia haere ma te hau, ua ìte hoi to mātou mau mata i to ora na òe i teie mātahiti âpī e fatata mai nei ia mātou.

Teie hau o te hōroà ia tātou i te fārii a ôpani ai tātou i te matahiti tīvira e hope nei : te hoê hau àita i nià i te huru o te oraraa, i nià rā i te pāpūraa e, te faatupu nei te Atua i ta Na mau fafauraa, e ta Na mau ôpuaraa faaora.

-Ia riro teie hopeà matahiti èi tahua òhiparaa na tātou tātaìtahi :

Te hoê taime no te mauruūru no te marāmarama tei fāriihia.

Te hoê tāahiraa pāpū no te tau no a muri atu, âmuihia e te tiàturiraa.

Te hoê aniraa manihini ia faaite i teie maramarama i te feiā e haaàti nei ia tātou.

Heuraa Ìrava.

Taramo 98, 1 i te himene âpī, e mau mea taa ê hoì tei ravehia e ana, no to na iho E himene i te Fatu rima àtau e to na rima moà, i riro mai ai te rē ia na.

Ruta èv. 2, 29«E te Fatu, e tuu òe i to tāvini i teie nei mā te hau, ua au hoì i ta òe parau.

30 Ua ìte aè nei hoì ta ù mata i te Ora na òe,

Faaitoitoraa.

Tumu parau

A himene i te upootiàraa te Atua e a tomo i roto i to Na ra hau.

Ua riro te hopea matahiti èi taime no te feruri-maite-raa, te mauruūru e te tiàturiraa.

Te ani manihini mai nei teie mau ìrava tei māìtihia no tātou ia feruri i te òhipa a te Atua :
Te pii nei te Taramo 98 ia tātou ia himene i te hoê himene âpī, no te mea ua rave te Fatu i te mau òhipa faahiahia, ua heheu mai ò ia i to na faaoraraa i te mau nūnaa o teie nei ao.

I roto i te Ruta èv. Pene 2 i te mau ìrava 29 e tae i te 30, i to te taata paari ra o Timeona, i to na ìteraa i te àiū ra ia Iesu, ua tià roa ò ia i te parau e : E teie nei, e te Fatu, e vaiiho òe i to tāvini ia haere ma te hau... ua ìte hoì ta ù mata i to ora na òe.

Ua tuàti teie na ìrava e piti i roto i te hoê anaè faaāraraa : E òhipa te Atua, e faaora te Atua, e na teie upootiàraa e hōroà mai ia tātou i te hau.

1. Te hoê himene âpī no te hoê matahiti âpī Taramo 98.

Te tītau manihini mai ra te pāpaì taramo ia tātou ia himene, ia faahanahana, ia faatupu i te òaòa. Ua riro te hopeà matahiti èi raveà no te ìte i te mau mea maere a te Atua i roto i to tātou oraraa : ta na mau faaoraraa, ta na mau haamaitaìraa, e to na haapaò maitaì.

È ère te « himene âpī » i te hoê noa himene, e huru rā no te fāriiraa i te matahiti âpī ma te tiàturi, no te mea te tāmau noa nei te Atua i te òhipa.

2. Te ìteraa i te faaoraraa e te tōmoraa i roto i te hau Ruta èv. Pene 2 ìrava 29 e te 30.

Te faahohoà ra o Timeona i te tiaìraa māoro, te haapaò maitaì i roto i te pure, e te tiàturiraa o te òre e ìnoìno. I to na ìteraa i te àiū ia Ietu, ua ìte ò ia e, tei ô nei te faaora i to te ao atoà nei. Te hau ta na e fārii ra, o te hotu ia i te fārereiraa i te àiū Metia.

I te hopeà o te matahiti e fatata roa mai nei, te ani-atoà-hia nei ia tātou ia tuu i to tātou rohirohi, ta tātou mau tiaìraa e ta tātou mau ôpuaraa i roto i te rima o te Atua, no te tomo i roto i to Na hau, te Metua âpī ta tātou e fatata nei i te tōmo.

3. Te upootiàraa o te hau.

E piti hōroà no te tau a muri aè È ère te upootiàraa a te Atua i te faatereraa a te taata, o te heheuraa rā i to Na here e ta Na parau-tià. Te hau ta te Atua e hōroà mai, è ère ia te èreraa i te mau fifi, o te pāpūraa rā e, ua òhipa te faaoraraa a te Atua. Na te upootiàraa e te hau e faatià ia tātou ia haamata i te matahiti âpī ma te tiàturi e te tiaìtururaa.

E piiraa teie te hopeà o teie matahiti e hope nei, e teie matahiti âpī e fatata mai nei, te ani manihini nei te Parau ia tātou e : A himene i te hoê himene âpī : haamauruūru i te Atua no ta Na mau mea òhipa maere.

A hiò i te faaoraraa : ia ìte i te àiū ra ia Ietu èi marāmarama o te tūrama i to tātou èà.

A tōmo i roto i te hau : a tāuahi i te ànanahi ma te tiàturi, e haapaò maitaì hoì te Atua.

No reira, e tià ta tātou ia faaoti i teie matahiti ma te parau e : "Ua ite ta ù mata i to ora na Òe, e te Fatu, e himene vau i to Òe ra mau upootiàraa ma te hau i roto i teie matahiti âpī e fatata roa mai nei ia mātou to mātou metua âpī.

Pehepehe.

 

A himene i te upootiàraa te Atua e a tomo i roto i to Na ra hau.

Te hiti mai nei te hoê himene âpī i teie pō,

I te ùputa o te mau mahana,

Te òto nei te fenua i te tiàturiraa,

No te mea te faaìte mai nei te Atua i ta Na faaòreraa hara.

 

Te paìpaì nei te mau moana i to rātou rima,

Te òri nei te mau mouà i te òaòa,

Te ànaana nei te faaora i nià i to tātou mau èà,

E vai mai te hau i roto i to tātou reo.

 

Timeona, e taata ruàu tei î,

Ua hiò i te àiū, te marāmarama o te mau nūnaa,

Ua ìte to na mata i te marāmarama,

Te vai ra to na âau i roto i te hoêraa.

 

Te upootiàraa o te here, te hau mure òre,

E piti hōroà o te tāuahi i to tātou oraraa,

I te poìpoì âpī, te marū e te nehenehe,

Te himene nei mātou : Ia haamaitaì mai te Atua ia mātou.

 

Teraì òr. Faatura.