Ruta èv 10.25-37 Te parau e te here i roto i te òhipa.

 

Täpati 13 no Paroro Muri/Tiurai 2025.

Te parau e te here i roto i te òhipa.

Mau taiòraa.

Taramo 19

1 Na te Mënätehe. Taramo na Tävita.

2 Te parau hua nei te mau raì i te hanahana o te Atua. E te faaìte nei te reva i te òhipa a ta na rima.

3 Te haapii nei te tahi ao i te tahi i te parau, e te faaìte nei te tahi ruì i te tahi i te ìte.

4 Aore e ôrero, aore e parau, aore to rätou reo i ìte ä.

5 Ua tae rä to rätou haruru i te mau fenua atoà, e ta rätou faaìteraa i te ôtià o teie nei ao. Ua faatià o ia i to te mahana tiàhapa i roto ia rätou,

6 o tei haere mai mai te täne âpï ra mai roto mai i to na ra piha, e mai te taata püai e òaòa ra ia horo i to na hororaa.

7 Mai te tahi pae raì to na haereà mai, e tae noa atu ra i te tahi pae i to na pöuraa i raro, e aore roa te hoê mea i ère i to na mähanahana.

8 Òia atoà te ture a te Fatu àita e hapa, i te haa-färiu-raa i te värua. Te faaìte a te Fatu e mea mau ia, e paari ai te âau o te maùa.

9 Te haapaòraa a te Fatu e mea tià ia, e òaòa ai te âau. Te aò a te Fatu e mea märamarama ia, e märamarama ai te mata nei.

10 Te mataù i te Fatu e mea viivii òre ia, e tià ia i te vai-mäite-raa. Te faaäuraa a te Fatu e parau-mau ia, e te mea tià anaè.

11 E taoà hinaaro-rahi-hia ia i to te àuro, i te àuro rahi ra e te maitätaì. E mömona rahi ia i to te meri

i te topataraa no roto i te meriterio.

12 Na te reira hoì i haapii mai i to tävini, e tei te haapaò i te reira te utuà rahi.

13 O vai hoì tei ìte i ta na iho ra mau hara ? E tämä mai òe ia ù i taù mau hara ìte-ä-òre-hia nei.

14 E täpeà mai òe i to tävini i te hara ìimi, eiaha roa te reira ia faahepo mai ia ù, èi reira vau e maitaì ai, aore aè ra te hara rahi.

15 E tiàhia mai te parau a taù vaha i reira, e te manaò o taù âau, i mua i to aro, e te Fatu, e taù haapüraa e taù ora.

Heuraa Manaò.

Te faarirohia ra te Taramo 19 mai te hoê o te mau òhipa faahiahia roa o te pehepehe tei päpaìhia i roto i te Pîpîria, te tahi tumu, no to na faanahoraa i roto e piti tuhaa o te faaìte ra e piti huru no te faaìteraa a te Atua :

1-Te âfaì nei te heheuraa na roto i te aru te mau ìrava mätamua (ìrava1 e tae i te 6) ia tätou i roto i te hoê ao i reira te raì e te aru e riro ai èi mau veà hanahana no te faahanahana i te Atua. Te faaìte ra te ômuaraa i te naò raa e " Te faaìte nei te mau raì i te hanahana o te Atua, e te faaìte nei te reva i te òhipa a to na ra rima " (ìrava 1), te ani manihini nei te taramo ia tätou ia hiò e mea nahea te mau mea atoà i hämanihia e faaìte päpü ai i te hoê ôpuaraa hanahana. Te faaìte nei teie ôrama i te pehepehe, noa atu e àita e taò päpü, te höroà mai nei ra te natura i te hoê tuatua no te ao atoà nei no te taatoàraa : te hoê " puta matara noa " i reira te tuhaa tätaìtahi te hitiraa mai, mai te mahana ra, e mai te mau hiò o te raì, te tereraa o te mau ata e âmui ai no te poro i te hanhana o te Atua. Òia hoì, te faaìte ra te âpotarupo i roto i te hämaniraa e e tuu-noa-hia te Atua, i roto i to na hanahana taatoà, i nià i te mata haapaò maitaì e te âau mahora, o te hau aè ia i te mau ôtià o te reo e te iho tumu o te taata.

2-Ua faatumuhia ra te heheuraa taa ê na roto i te ture a te Atua mai te ìrava 7, o te taramo i nià i te parau a te Atua, ma te hohora mai i ta Na ture eiaha mai te hoê noa täpura no te mau faaueraa, èi räveà iho ä râ no te faahoì-faahou-raa mai e te paari no roto roa mai i te Rähu. Te parau nei te ìrava 7, te faufaa rahi o te Taramo : E mea maitaì roa te ture a te Fatu, na te reira e faahoì mai i te värua ; E mea päpü te ìteraa no nià i te Fatu, e na te reira e höroà mai i te paari. Te haapäpü nei teie ìrava e rave rahi mau manaò faufaa. Te tià-roa-raa o te ture : I ǒ nei, te faataahia ra te ture a te Atua mai te hoê parau mau âueue òre e te täuiui òre.

Te ture no te tuhaa àhuru : Èita te ture e faaue noa ; e mana to na no te faaora e no te faahoì mai i te värua o te taata, ma te püpü i te hoê èà no te au maite e te maitaì.

Te òhipa faaoraraa : Na roto i te faaòhiparaa i te paari o te taata e pee i te reira, e ärataì te reira i te hoê oraraa märamarama, ärataìhia e te mau faaueraa tumu o te hau aè i te mau òhipa i tupu i te mau mahana atoà.

No reira, te faataa ra teie ìrava faufaa i te hoê èà turu i roto pü i te heheuraa i püpühia mai ia tätou na roto i te natura e te mea piri roa aè e te päpü i püpühia mai na roto i te mau parau a te Atua. Te faahaamanaò mai ra te reira ia tätou e, noa atu e e haru mai te mau mea i rähuhia i to tatou mata e faaära mai ò ia i to tätou maere, na roto rä i te peeraa i te ture a te Atua te taata te ìte i te ärataìraa mure òre i te pae no te oraraa e i te pae värua.

3-Te faaìte ra te Taramo 19 i te hohonuraa o te haapaòraa i te Faaäuraa Mätamua i roto i te mau ìrava i te pae o te tuatua e i te pae no te päpaìraa. E tià ia haa-mähitihiti-hia te tahi mau manaò i te pae àamu e i te pae no te tuatua :

Te faaìte ra te hoê päpaìraa i roto e piti tuhaa taa ê : Te manaò ra te tahi feia tätara parau Atua, mai tei hiòhia i nià i te mau taa-ê-raa,  o teie taramo e tupu mai na roto i te färaa mai e piti parau mätamua, hoê o tei niuhia i nia i te heheuraa na roto i te natura e te tahi i nia i te heheuraa i höroàhia mai e te ture aore ra te heheuraa taa ê. E faatià ra teie huru faanahoraa i te faaìteraa e, e heheu hope roa mai te Atua ia Na iho, i roto i te ao nui e i roto i ta Na mau faaueraa.

Te papa haamori e te haapiiraa : I te roaraa o te mau tënetere, ua riro teie taramo èi ìrava faahororaa i roto i te mau pupu àti Iuta e te Marü Metia. Ua faaitoito te reira i te feia haapaò maitaì ia hiò i te ao e haaàti ra ia rätou mai te hoê faaìteraa i te vairaa mai o te Atua e ia faatupu i te faatura mau i te ture, te hoê ärataì mau no te ora.

Te faahopeàraa i te pae faaroo : Ua türaì te taa-ê-raa i roto pü i te rahiraa e te faaìteraa taa ê i te feia tuatapapa i te parau Atua e rave rahi feia tuatapapa i te parau no nià i te Atua no te Ànotau Ropü, i te feia tätara parau no teie nei tau ia hiò i te reira mai te hoê faaìteraa i te tueäraa i roto pü i te nehenehe o te rähuraa e te haafifiraa o te mau päpaì moà, te hoê ôrama o te tueä ra i roto e rave rahi mau tütuu no nià i te fëruri-hohonu-raa e te mau täuiraa i te pae värua.

4-Te faaitoito nei teie mau manaò e te mau faa-òhipa-raa no teie nei tau i te Taramo 19, e to na faufaa rahi e to na hohonuraa i te pae faaroo, ia tätou ia rave e piti peu i roto i to tätou oraraa i te mau mahana atoà :

Te fëruriraa i te ao natura : Te hiòraa i te nehenehe o teie nei ao, i roto anei i te mau mea rarahi i rapae aore ra i te haapaò-noa-raa i te oraraa e haaàti ra ia tätou, e faahaamanaò te reira ia tätou e e faaìte tämau mai te Atua ia Na iho na roto i te mau mea atoà i rähuhia.

Te hoêraa i te parau a te Atua : E ìriti te räveraa i te taime no te fëruri i te ture e te mau faaueraa a te Atua i te hoê èà o te faahauraa no roto mai, ma te täuturu i te faahoì faahou mai i te tura e i te ärataì i ta tätou mau mäìtiraa ma te paari e te haèhaa.

E tïtau teie taiòraa i te mau taata atoà ia ìmi i roto i te au-maitaì-raa o te ao nui e te mä o te parau i te hoê âifaitoraa tano no te hoê oraraa i te pae värua faufaa e te päpü.

Èi haapotoraa, te faaìte ra te tuatapaparaa o te Taramo 19 i te hoê òhipa o te hoê mai te märamarama i te àravihi o te rähuraa e te hohonu o te faaiteraa a te mau Päpaì i roto i teie Taramo. Te haa-märamarama-raa taa ê ra te ìrava 7 e mea nafea te ture a te Atua i te haamauraahia mai te hoê ö tià roa e te nehenehe, ma te faatäui i te huru o te taata e ma te türama i te èà no te oraraa ia au i te Atua. Te tämau noa nei ä teie parau poroì, no te ao atoà nei e no te mau tau atoà, i te faaüru e i te ärataì i te feia tiàturi i roto i ta rätou ìmiraa i te parau mau e te îraa i te pae värua. E ìtehia te manaò tumu o te Taramo 19 i roto i te ìrava 8, te na ô ra e :

8 Òia atoà te ture a te Fatu àita e hapa, i te haa-färiu-raa i te värua. Te faaìte a te Fatu e mea mau ia, e paari ai te âau o te maùa.

Te faataa maitaì ra teie ìrava i te poroì a te taramo. I te hoê pae, te faaìte ra te reira i te heheuraa e ìtehia i roto i te nehenehe e te faanahoraa no te rähuraa. I te tahi aè pae, te haapäpü ra ò ia e, o te na nià aè i te mau mea ìte-òre-hia o te natura, e ìte te taata i roto i te ture a te Atua i te hoê ärataìraa e faaitoito ra i roto i te oraraa no te mau mahana tätaìtahi, te hoê faahoì-faahou-raa mai i roto i te hoê pü no te paari. No reira, te haapäpü ra teie parau tumu i te faufaaraa o te parau Atua eiaha noa èi faahitiraa i te mau ture, èi räveà atoà rä no te täui e no te haere i mua i te pae värua.

Te pätoì ra teie parau i te manaò e, noa atu e te faaìte mämü noa ra te ao no te Aru i te hanahana o te Atua, i roto rä i te haapaò-maitaì-raa i ta na mau faaueraa nehenehe mau i te taata e fänaò i te tià-roa-raa, te faaoraraa maì, e te ärataìraa a te Atua. E tïtau te reira ia fëruri i te ao nui ma te tuu i te parau a te Fatu i roto i te oraraa i te mau mahana atoà no te färii i te paari e te faaâpïraa i te pae värua.

Teie na taò e toru e haapoto ra i te parau tumu o te Taramo 19 :

Ture Tiàrama no te Paari.

Te parau nei rätou tätaìtahi no nià i te maitaì-roa-raa no te parau Atua, te mana rahi o teie ture i nià i te värua, e te àravihi no te ärataì ia tätou i roto i te hoê oraraa märamarama.

Teuteronomi 30.10-14

10 ia faaroo òe i te reo o to Atua ra o te Fatu, e ia haapaò i ta na ra mau parau, e ta na ra mau haapaòraa, i päpaìhia i roto i te puta ture nei ; e ia färiu òe i to Atua ra i te Fatu, mä to âau atoà, e mä to värua atoà.

11 È ère hoì teie nei parau ta ù e parau atu ia òe i teie nei mahana i te mea ìte ä òre e òe ra, è ère hoì tei te ätea ê.

12 Aore i nià i te raì, a parau ai òe e, O vai to tätou e haere i nià i te raì, e tii i taua parau ra e hopoi mai ia tätou nei, ia faaroo atu tätou e ia haapaò ?

13 È ère hoì tei te tahi pae moana mai a parau ai òe e, O vai to tätou e fano i te moana, e tii i taua parau ra e hopoi mai ia tätou nei, ia faaroo atu tätou e ia haapaò ?

14 Tei pïhaì roa iho rä taua parau nei ia òe, tei to vaha, e tei to âau, ia haapaò hoì òe i te reira ra.

Heuraa Manaò

Teie te hoê tätararaa no te Teuteronomi pene 30 i te mau ìrava 10 e tae i te 14, tei riro èi tuhaa faufaa rahi i roto i te faaâpïraa i te fafauraa a Mote i roto i te höroàraa i te ture mai te au i te faufaa e te ora no Ìteraèra taatoà.

Tuatua e te tuatapaparaa i te parau Atua.

E tuhaa teie mau ìrava no te òreroraa parau a Mote, tei vauvauhia a tià noa ai te nünaa Ìteraèra i nià i te èà o te hoê tau âpï o te fatata i te tomo i roto i te Fenua tapuhia. I muri aè e maha àhuru mätahiti òvere-haere-raa e te mau tupuraa o te pauraa e te hopoi-tîtî-raa, ua faahaamanaò Mote i te mau Ìteraèra eiaha noa i te haapaò maitaì o te Atua, i te tïtauraa faufaa atoà rä : te mäìtiraa i te ora. I te hoê tau e au ra e ua faataahia te ture a te Atua no te feia teitei aore ra no te mau tahuà, te haapäpü ra teie tuhaa e te tapitapi roa ra te nünaa taatoà, noa atu e aha to rätou huru, i teie poroì ta rätou iho e färii i te reira. Te faaìte ra te àamu no teie taime i te hinaaro e haapäpü i to na iho taata e ta na höpoià âmui na roto i te hoêraa i te faito piri roa o te äuraroraa, te mäìtiraa i te ora na roto i te âau e te vaha, òia hoì, na roto i te pee-maite-raa ma te âau tae e te haavare òre i te parau a te Atua.

A hiò-maite-raa i te mau ìrava e te ìrava tumu.

Ìrava 10 : Te haamanaò ra o Mote i te parau tapu faaora a te Atua o te haaputuputu i to Na nünaa, no ò mai i te mau tîtî e rave rau. Te haapäpü ra teie faahaamanaòraa e, noa atu te mau pürararaa te àamu o te feia i hopoi-tîtî-hia, ua faanaho noa na te Atua i te hoê faaâpïraa no te taatoà. Àita te òhipa a te Atua i roto i teie faahoì-faahou-raa i ateä aore ra i faataahia no te hoê oraraa päpü òre no a muri aè, tera rä, te faataahia ra te reira mai te hoê tupuraa mau e fatata mai ra, o te faahaamanaò ra i te haapaò maitaì o te Atua i roto i te àamu o Ìteraèra.

Te mau ìrava 11 e tae i te 13 : I ô nei, te faatumuraa i nià i te parau no te faatiàraa i te ture. Te parau ra o Mote e è ère te faaueraa a te Atua i te mea teitei roa i nià i te raì aore ra i raro roa i te hohonuraa o te fenua. Èita te reira e ìtehia i roto i te hoê vahi e aore rä, i te hoê vahi faataahia no te mau âivänaa, e mea fatata roa rä ia òutou. E mea ètaèta teie manaò : è ère te ture i te hoê manaò päpü òre e aore rä, i te hoê ânaìraa no te hoê ärataìraa atea ; tei roto rä i te mau mahana atoà, ua ineine ia faaroohia, ia tämau-âau-hia, e ia haapaòhia. Te haapäpü ra te mau parau i faaòhipahia e è ère te reira i te hoê parau moè no te raì ia tätarahia, e parau mau rä, tei päpaìhia i roto i te faaòhiparaa o te oraraa e o te taata iho.

Ìrava 14 te hoê ìrava tumu : Te täpaò ra teie ìrava i te taime faufaa roa aè o te manaò e matara mai. Te faahaamanaò nei te reira ia tätou e tei roto te parau a te Atua i to òutou vaha e i to òutou âau. Mea puai iho ä rä teie parau i nià e piti faito. I te hoê pae, i roto i to òutou vaha, te vai ra te parau vaha, te faaìteraa i te ture, e na roto i te reira, te manaò o te hoê taata e riro èi taata faatupu i te reira. I te tahi rä pae, i roto i to òutou âau te haapäpü ra ia i te huru o te taata iho e i te âau o te parau hanahana. È ère ia te ture i te hoê faaheporaa no rapaeàu mai i faahepohia e te hoê mana atea, e räveà piri roa rä no te ärataì i te oraraa i te mau mahana atoà. E mea faufaa roa teie hiòraa no te märamarama i te puai o te auraa fafau i höroàhia mai e te Atua : èita te reira e tïtau i te mau òhipa i te pae no te fëruriraa e aore rä i te pae värua, e tïtau rä i te huru o te âau, te faaroo-itoito-raa, e te hinaaro ia täui.

Te mau faahopeàraa e te mau faahoìraa i muri iho.

E rave rahi mau faahopeàraa faufaa roa to te faahitiraa i te parau no te piriraa mai te ture :

1-Te parareraa o te poroì na te ao atoà nei : Na roto i te parauraa e àita te ture i faataahia no te feia e haapiiraa àravihi ta rätou aore ra e tiàraa tahuà to rätou, àita o Mote e fänaò ra i te parau a te Atua. Te auraa ra, e tià i te mero tätaìtahi no Ìteraèra ia märamarama e ia faaòhipa i teie mau parau haapiiraa, e na roto i te reira, e amo âmui rätou i te höpoià no te turu i te fafauraa.

2-Te mäìtiraa faufaa : Ua täai-atoà-hia teie ìrava i te manaò e mäìti i roto pü i te ora e te pohe. E fänaò te taata i te mau parau a te Atua e mäìti i te ora i te pae värua e i te pae mäteria atoà e fänaò te taata i te reira na roto i te räveraa i te hoê haerea e au i te mau faaueraa a te Atua. E tano teie mäìtiraa, i vauvauhia i roto i te tupuraa o te haamau-faahou-raa o te nünaa, i roto i te hoê hiòraa i te pae no te oraraa e i te pae faufaa i reira te faaoraraa e täaihia ai i te hoê pähonoraa itoito i te mau faaueraa a te Atua.

3-Mana i nià i te manaò o te mau âpotetoro : Èi hiòraa, te faahiti nei Pauro i teie piriraa o te parau i roto i ta na mau èpitetore Roma pene 10 i te mau ìrava 6 e tae i te 10, ma te haapäpü e, e ìtehia te faaoraraa i roto i te hoê faaroo itoito e tei roto te parau hanahana i te âau o tei tiàturi. Te haamau ra te reira i te hoê èà turu i te pae faaroo i roto pü i te Faaäuraa Mätamua e te Faaäuraa Âpï, ma te haapäpü faahou i te faufaaraa hopeà òre o te pöroìraa a Mote.

I te hopeà o te Teuteronomi pene 30 i te mau ìrava 10 e tae i te 14, e te ìrava 14, te faaìte mai nei te reira i te hoê hiòraa atea no te ture mai te hoê mea ora e roaa. E au teie ìrava mai te hoê piiraa no te fafauraa ia na iho : te àravihi no te mäìti i te ora, no roto roa mai ia i te färiiraa i te hoê âau e te hoê vaha no te faaroo i te Atua. I te pae o te àamu, ua faaineine teie poroì i te hoê nünaa e täui ra, ma te haapäpü i to rätou iho taata niuhia i nià i te täairaa piri e te täiva òre e ta rätou i hämani. Te vai noa nei ä teie piiraa i teie mahana èi aniraa ia faaö i te parau a te Atua i roto i te oraraa o te mau mahana atoà, èi ärataì i te oraraa e èi tumu no te täuiraa i roto ia tätou iho.

Teie te poroì e matara maitaì mai roto mai i te ìrava tumu te ìrava 14 ia : To vaha e to âau.

Te haapoto ra teie parau i te manaò tumu e àita te faaueraa a te Atua i faataahia no te hoê vahi atea aore ra èita e tano e àpehia, e tià rä te mau taata atoà e fänaò i te reira. I roto i to òutou âau e haapäpü te reira i te huru mau e te haapaòraa i teie ture, ma te tïtau i te taata ia tiàturi tätaìtahi ia faaòhipa i te reira ma te âau tae e te fafauraa.

Teie parau tumu o te hoê ia aniraa ia märamarama e àita te haapaòraa i te Atua i täôtià-noa-hia i te faaòhiparaa i te tahi mau ture no rapae mai, no nià atoa rä i te ìteraa o te taata iho e o te faaroo. Te faahaamanaò mai ra te reira ia tätou e ua niuhia te faaoraraa e te ora mäìtihia i nià i te hoê täairaa ora e te Atua, e noaa mai na roto i te hoê parau e pärahi maitaì ra i roto i te taata e fänaò ra i te reira.

Ua riro te piiraa a teie poroì, tei faahohoàhia e te manaò o te ture e vai ra i te faito parau-vaha-hia e te âau, èi tumu mau o te faufaa i faaâpïhia e Mote e e faataehia atu i te mau mero atoà o Ìteraèra. Te tämau noa nei ä te reira i te faaüru i te mau manaò no nià i te aru o te faaroo e te auraa i roto pü ia tätou e te Atua.

Torota 1.15-20

Te huru o te Metia e ta na haa.

15 O te huru mau ò ia o te Atua hiò-òre-hia ra, o tei fänau na i te mau mea atoà i hämanihia ra.

16 Na na hoì i hämani i te mau mea atoà nei, o to te raì, e to te fenua nei, o tei ìte ä ia hiò ra e tei òre i ìte ä, te feiä teröno, e te feiä hau, te hui-arii, e te feiä mana. E mea hämani-anaè-hia ia e ana, e no na anaè.

17 E o mua ä hoì ò ia i te mau mea atoà nei, e ò ia të mau i te mau mea atoà nei.

18 E ò ia hoì te upoo o te tino ra o te Ètärëtia nei ; o te mätamua o ia, te mätahiapo o te feiä i pohe ra, ia hau ê atu ä o ia i te mau mea atoà nei.

19 E mea tià hoì i te Metua e èi roto ia na te î i te mau mea atoà ra vai mau atu ai.

20 E ia faafaïte hoì ò ia i te mau mea atoà ra ia na iho i roto ia na ra, i te hau i noaa i te toto o to na ra tätauro ; to te raì e to te fenua nei, ia faite ä ia na.

Heuraa Manaò

E hiòpoà âmui na tätou i te Torota pene 1 i te mau ìrava 15 e tae i te 20, te hoê mau ìrava e faaìte ra e, o te hoê ia o te mau pou tumu no te tuatapaparaa a Pauro, i roto i to na âanoraa i te pae faaroo e i roto i te tuatua.

1. Hiòpoàraa i te faanahoraa no te päpaìraa.

Ìrava 15 " Te hohoà o te Atua hiò-òre-hia " e te mau mätahiapo o te mau mea atoà i hämanihia ra " : Te faataa vave nei teie ìrava i te aru hanahana e te teitei o te Metia. Te faaìte nei te parau " te hohoà o te Atua hiò-òre-hia " e, na roto i to na tiàraa Atua, te faariro nei o Ietu i te hoê Atua èi Metua o te òre e àpehia e to tätou mau tumu ìte. I ô nei, àita te hohoà i täôtiàhia i te hoê noa hohoà peni ; e faa-hohoà-raa puai teie i te pae faaroo o te faaìte ra e i roto i te Metia, te vai mau ra te parau mau e te vai raa mai o te Atua Nui Tumu Tahi, ma te püpü i te feia faaroo i te hoê färereiraa päpü e te mea i täpoìhia i te rahiraa o te taime. E mea pinepine te parau ra " fänau tahi " no roto mai i te reo Hereni prōtotokos i te faatupu i te mau uiraa. Mäoti hoì i te parau e ua rähuhia te Metia, te haapäpü ra teie tiàraa i to na tiàraa teitei roa aè, to na tiàraa teitei roa aè e i te pae no te tiàraa e te mana. E ìtehia teie parau i roto i te tütuu àti Iuta, i reira te mätahiapo e horoà ai i te mau tiàraa taa ê e te hoê tufaa taa ê. Te faaìte ra ia te mäìti-raa-hia teie taò i roto i te Torota e o Ietu te pärahiraa mätamua i roto i te faanahoraa a te Atua, ma te òre e riro èi mea hämanihia.

Te na ìrava 16 e te 17 Te mana hämani o te Metia : Ua haapäpü o Pauro i ô nei e " na na i hämani te mau mea atoà nei. " e tei roto ia na te mau mea atoa ". No ò mai te taatoàraa o te hämaniraa, ìte-mata-hia te ao mäteria aore ra ìte-òre-hia te mau ao i te pae värua, e tae noa atu te mau mana o te mau merahi, i to na tumu e to na au-maite-raa i roto i te Metia. Te haamatara ra teie ìrava e piti tupuraa faufaa.

I te hoê pae, o te Metia te tumu e te räveà i hämanihia i te mau mea atoà, a faaìte atu ai i te âanoraa o to na mana tei rähu.

I te tahi aè pae, o na te turu mau o te oraraa o te reva teitei, ma te haapäpü i te hoêraa e te au-maite-raa o te rähu.

Ìrava 18 Te Mana Hope o te Metia i roto i te Ètärëtia : Te parau nei teie ìrava e, o te Metia " te upoo no te tino, te Ètärëtia, e o ò ia te mätahiapo no roto mai i te feia pohe ra ". Te faataa päpü nei te reira i te òhipa tumu a Ietu : i te hoê pae, o ò ia te raatira e te faatere no te huiraatira no te feia faaroo ; i te tahi pae, ua riro to na tià-faahou-raa èi òhipa âpï, te hoê fafauraa no te hoê oraraa âpï no te taatoàraa. Te haapäpü nei te manaò no te " tià-faahou-raa mai roto mai i te feia pohe " i te parau tumu no te tiàraa teitei tei ìte-aè-na-hia i roto i te mäìtiraa i te parau " mätahiapo " i roto i te ìrava 15, ma te haapäpü e, ua riro te upootiàraa o te Metia i nià i te pohe èi niu no te faaoraraa.

Te na ìrava 19 e te 20 Te îraa e te hoêraa o te ao nei : Te faatumu nei teie na ìrava i nià i te tupuraa o te ôpuaraa a te Atua. Te parau nei o Pauro e, ua òaòa te mau mea atoà nei ia pärahi i roto ia Na, e na Na e faaäu i te mau mea atoa ia Na ra, i te fenua nei e aore rä, i te raì rä. I muri iho, te faataa ra te faahauraa i püpühia e te Metia i te mau mea atoà i rähuhia. È ère te tutia o te tätauro i te räveà noa no te faaoraraa i te taata nei, ua riro atoà rä èi täviri no te faahoì-faahou-raa mai na te ao atoà nei, i reira te àmahamaharaa i roto pü i tei ìtehia e tei ìte-òre-hia, i nià i te fenua nei e i nià i te raì, e faatiàhia ai i nià i te hohoà o te Metia.

2. Te faaroo e to na auraa i te pae no te tiàturiraa.

Te òhipa ra te ìrava 15 mai te faufaaraa o te ìrava. Na roto i te faaìteraa ia Ietu mai "te hohoà o te Atua hiò-òre-hia ra, te haapäpü ra Pauro e e tupu te färereiraa i te Atua i nià ia Ietu. Te faataa roa ra te reira i te mau ôpape o taua tau ra e tae noa atu te mau ôpape i muri iho, mai roto mai i te mau àimäroraa, o tei ìmi i te faaïti i te hanahana o te Metia na roto i te faaìteraa ia na mai te hoê mea ora aore ra te hoê noa ärai. Na roto i te haapäpüraa i to na hanahana e to na tiàraa àueue òre i roto i te hämaniraa, te haapäpü faahou nei teie ìrava e, ua hau atu Ietu i te hoê noa veà e aore rä, i te hoê perofeta ; o ò ia te ìte mätamua e te täviri mau no te parau àro a te Atua.

3. Te mau parau tuatapaparaa e te mau haapiiraa tumu.

Te mau tumu e te mau ìrava türama o te èpitetore : Päpaìhia e te âpotetoro Pauro aore ra i raro aè i ta na ärataìraa tiaì mämoe, te faataa ra te Èpitetore i to Torota i te hoê pupu taata e faaruru ra i te mau mana rau, ma te ànoì i te mau tuhaa o te firotofo e aore hiaäpaari ètene e te mau peu faaroo èè i te mau Maru Metia. Te ìtehia ra i teie tau te tupuraa o te mau tätararaa hape no nià i te huru o te Metia, te hoê iho ä rä peu e faaitoito i te haamoriraa i te mau merahi aore ra i te tahi atu mau täatiraa pae värua e täpoì i te tumu o Ietu. No reira, ua riro te mau ìrava no roto mai i te Torota i te pene 1 : i te mau ìrava 15 e tae i te 20 èi haapäpüraa päpü no te tiàraa ôtahi o te Metia, èi tumu no te ôpuaraa faaora a te Atua, no te pätoì i taua mau haapiiraa ra o te haamou i te auraa mau o te faaroo Maru Metia.

Te mau àimäroraa no nià i te mau haapiiraa faaroo e te mana i muri iho : I te roaraa o te mau tënetere, ua faatupu teie mau ìrava e rave rahi mau àimäroraa i te pae faaroo. Èi hiòraa, i roto i te mau märôraa i tupu i te tënetere 4, ua parau te tahi feia pätoì e, te taò " mätahiapo " o te hoê ia hämaniraa pae tino no Ietu. Teie rä, te pätoì ûàna ra te taiòraa a Pauro i teie manaò na roto i te haapäpüraa i te tiàraa teitei e te ora o te Metia. Na te faaòhiparaa i te mau hohoà e te mau manaò puai mai te " îraa " o te Atua i roto ia Ietu i haamau i te niu no te hoê haapiiraa a te Metia o te haapäpü ra e, è ère te Metia i te hoê noa mauhaa faaora, e faahohoà atoa rä te reira i te taatoàraa o te heheuraa hanahana e te niu mau o te mau mea atoà i rähuhia.

Te faaotiraa e te mau räveà no te hiò faahou atu ä.

No reira, ua hau atu te Torota pene 1 i te mau ìrava 15 e tae i te 20 i te hoê noa päpaìraa moà. Te höroà ra teie ìrava i te hoê manaò hohonu no nià i te tiàraa o te Metia èi heheu parau a te Atua, èi rähu i te mau mea atoà, èi taata haamau i te hoê tau faahauraa âpï, e èi ärataì päpü maitaì no te pupu marü metia. E faaitoito te reira i te feia faaroo atoà ia taa e e tupu te färereiraa i te Atua, i ò nei e i teie nei, na roto i te òhipa i tupu i nià ia Ietu mai te hoê faaìteraa päpü no te Atua.

No te haere ä i mua :

Te faaäuraa i roto pü i te mau taò ra 'mätahiapo' i roto i te parau no te tütuu Àti Iuta e te päpaìraa Hereni.

Te tuàtiraa i roto pü i te Torota pene 1 i te mau ìrava 15 e tae i te 20 e te tahi atu mau ìrava a Pauro mai te Èfetia pene 1 ìrava 10 e aore rä, Törïnetia 2 pene 3 ìrava 18) no te märamarama maitaì aè i te ôrama taatoà no te faaoraraa.

Te tämau noa ra te mau àimäroraa no teie nei tau no nià i te tuatapaparaa i te parau no te Metia e mea nafea teie ìrava i te türama-noa-raa i te faaroo i te Metia i roto i te mau tupuraa o teie nei tau.

Ua haapotohia te parau tumu, aore râ te parau tumu no te ìrava tumu Torota pene1 ìrava 15, na roto i teie nei parau : " Te hohoà o te Atua ìte-òre-hia "

Te tïtau manihini ra teie räveà ètaèta ia tätou ia märamarama e, na roto ia Ietu, e ìtehia ai te Atua o te òre e tià ia àpehia. Na roto i te faahohoàraa i te Atua ìte-ä-òre-hia, è ère te Metia i te hoê hämaniraa mätamua, o te faaìteraa teitei roa aè rä e te tià roa o tei Rähu ia Na iho. Te haapäpü nei teie haapiiraa tumu i to Na hanahana eiaha noa i roto i te hämaniraa i te taata, i roto atoà rä i te faaoraraa e te faahauraa i te mau mea mau atoà, i nià i te fenua nei e i nià atoà i te raì.

E faarahi teie parau tumu i to tätou märamarama no nià i te faaroo na roto i te haapäpüraa e te färereiraa ia Ietu, o te öraa ia i roto i te hoê täairaa mau e te Atua, e tae noa atu i roto i te mau òhipa maere taa-òre-hia i faatupuhia e te Mana Atua.

Ruta èv 10.25-37

Te taata Tämäria hämani maitaì

25 E ìnaha, ua tià mai ra te hoê haapii-ture i nià, ua fäfä mai ra ia na, nä ô mai ra : «E te Òrometua, e aha vau e noaa ai te ora mure òre ?

26 Ua parau atu ra Ietu ia na : «E aha tei päpaìhia i roto i te ture ra ? Te nä hea ra ta òe taiòraa ?

27 Ua parau mai ra ò ia, nä ô mai ra : «E hinaaro òe i to Atua i te Fatu mä to âau atoà e mä to värua atoà, e mä to püai atoà, e mä to manaò atoà ia hope, e aroha hoì òe i to taata-tupu mai te aroha ia òe iho na.

28 Ua parau atu ra ò ia ia na : «Ua tià ta òe i parau mai na, e ora òe ia nä reira.

29 Âreà ò ia, no te hinaaro i te faatià ia na iho, ua parau mai ra ia Ietu : «O vai hoì to ù taata-tupu ?

30 Ua parau atu ra Ietu ia na, nä ô atu ra : «Te hoê taata no Ierutarëma i te haereraa i Ierito, roohia iho ra i te nana èiä haru, täratarahia iho ra ta na àhu e rätou, e paruparu iho ra ò ia, haere atu ra, faaruè iho ra ia na, ua fätata i te pohe.

31 Ua haere noa mai ra te hoê tahuà nä taua èà ra, e ìte atu ra ò ia ia na, faahahau ê atu ra, nä te tahi pae èà atu ra i te haere.

32 E te hoê âti-Revi hoì i te haereà nä taua èà ra, e fätata mai ra taua vähi ra, e ìte atu ra ia na, òhipa ê atu ra nä te tahi pae èà.

33 Te hoê taata rä no Tämäria i haere noa i to na haereà, e tae atu ra i taua vähi ra, e ìte atu ra ò ia ia na, aroha atu ra.

34 Haere atu ra i pïhaì iho, ua ninii iho ra i te hinu e te uaina i roto i te mau puta no na ra ; vehi iho ra, e haapärahi atu ra ia na i nià i ta na iho puaa, arataì atu ra ia na i te fare tïpaeraa, utuutu atu ra ia na.

35 E ao aè ra, ia haere ê ò ia ra, ua rave aè ra ò ia i e piti moni veo, tuu atu ra i te taata fare ra, nä ô atu ra ia na : «E utuutu òe i teie nei taata, e ia riro atoà ta òe ra moni, na ù ia e hopoi atu i te hoo ia òe ia hoì mai au ra.»

36 O vai te taata-tupu i to òe manaòraa i taua nä taata tootoru ra, i te taata i roohia i te nana èiä haru ra ?

37 Ua parau mai ra ò ia : «O tei aroha ia na ra. Ua parau atu ra Ietu ia na : «E haere òe, e nä reira atoà.

Heuraa Manaò

Teie te tahi tuatapaparaa no te Ruta èv. Pene 10 i te mau ìrava 25 e tae i te 37 o te haapäpü nei i te ìrava tumu e te mau tuhaa o te tuatua te faufaa no te mau òhipa e tupu i roto i te taiòraa e to na märamarama-raa-hia.

1. Te mau tuhaa e te mau faanahoraa no te mau päpaìraa.

I roto i teie ìrava, te uiui nei te hoê haapii ture ia Ietu no nià i te räveà e roaa ai ia na te ora mure òre. Èi pähonoraa, ua faahiti o Ietu ia na i te mau Päpaì ma te ani e aha ta te Ture e parau ra. Te pähonoraa E here òe i te Fatu to òe Atua ma to âau atoà, ma to värua atoà, ma to puai atoà, e ma to manaò atoà, e to taata tupu mai to aroha ia òe iho na o te taatoàraa teie o te ture. Te ui faahou ra te uiraa a te paruru : E o vai to ù taata tupu ? No te pähono, te faatià ra Ietu i te parapore no te taata Tämaria hämani maitaì, tei täparahihia i nià i te püromu mai Ierutarëma e tae atu i Ierito, e piti taata faaroo te tahuà e te àti Revi o tei haere ma te täuturu òre, e i muri iho te hoê taata Tämaria hämani maitaì o te faaìte i te aroha ma te huna òre e o tei rave i te hoê òhipa no te aroha e te here. Na roto i teie faanahoraa te àparauraa aore te parapore, ua tià ia Ietu ia faaòre i te hoê taiòraa tià mau i te Ture no te tïtau i te hoê faaòhiparaa mau no te here e te aroha i roto i te mau huru oraraa fifi.

2. Te ìrava faufaa e te haapiiraa.

Mai te mea e, e hohora mai te taatoàraa o te ìrava i te hoê aniraa ia fëruri faahou i te auraa o te parau ra, e ìtehia ia te ìrava tumu i roto i te faaueraa a Ietu : E haere òe, e nä reira atoà. E mea faufaa teie faaueraa no na tumu e piti.

Haapotoraa o te Ture : Te faahaamanaò mai ra te reira ia tätou e è ère te here i te Atua e i te taata-tupu i te hoê noa haapiiraa te tià ia ìte, o te hoê rä tupuraa mau ia ora ma te au maite. E riro ia te täutururaa ia vëtahi ê èi faaìteraa i te faaroo mau.

Te tätara-faahou-raa i te parau no te taata tupu : Na roto i te parapore, te faaaano nei o Ietu i te parau no te taata tupu na roto i te faataa-ê-raa i te reira i te hoê nünaa taata e aore rä, i te hoê haapaòraa faaroo. Ua mäìtihia te hiòraa o te taata Tämaria, tei faarirohia èi taata âpï e te mau àti Iuta, no te faahohoà e e ìtehia te here mau noa atu e no roto te taata e hinaaro ra i te täuturu i te hoê pupu au-òre-hia e te peu tumu.

Te aniraa manihini E haere òe, e nä reira atoà, ua riro ia èi faaìteraa päpü no teie hiòraa pae tino, ma te tïtau i te mau taata atoà ia upootià i nià i te mau manaò ìino e ia rave i te òhipa ma te aroha ma te hiò òre. Te tahi auraa no teie parau e, «E hinaaro òe i to Atua i te Fatu mä to âau atoà e mä to värua atoà, e mä to püai atoà, e mä to manaò atoà ia hope, e aroha hoì òe i to taata-tupu mai te aroha ia òe iho na. Òia hoì, e òre pae tahi i te àti o te taata, no te taata tiàraa atoà teie parau, E haere òe, e nä reira atoà.  

3. Te huru o te tuatua e to te peu tumu.

Mäoti te tuatapaparaa i te àamu o teie ìrava e märamarama maitaì aè ai tätou i te faahopeàraa ètaèta o teie parapore i roto i te mau ìrava täpiri o te tënetere mätamua. E rave rahi mau tuhaa o te àamu o te turu nei i teie tätararaa.

Te püromu mai Ierutarëma e tae atu i Ierito : Mea ataāta roa teie èà no te päpü-òre-raa e te vai raa mai te feia èiä. I te mea e ua hämani-ìno-hia e rave rahi mau taata i nià i teie pürumu, te haapäpü ra ia te reira i te huru ru e te ataäta o te huru tupuraa. No reira, te èreraa i te pähonoraa a te tahuà e a te àti Revi e faarirohia èi faahopeàraa no te mau manaò òhie aore ra te faaroo i täaihia i te viivii òre, eiaha noa rä i te èreraa i te aroha. Te haapäpü atoà ra te òre e ìte i roto i te Ture i höpoià e faatupu i te aroha e te here, to na auraa ra ua hunahia e teie na taata tià i te Ture i roto i raua tiàraa tahuà e haapii ture te àti Revi.

Te mau auraa i roto pü i te Àti Iuta e to Tämaria : I taua taime ra, ua hiòhia to Tämaria e te mau Àti Iuta èi taata èè, no te mau taa-ê-raa rahi i te pae o te àamu e i te pae faaroo. Na roto i te mäìtiraa i te hoê taata Tämaria èi àito no ta na parapore, ua faataa ê o Ietu ma te ôpua mau i te mau taa-ê-raa i roto pü i te mau ôpu e te mau haapaòraa e te püpü ra ò ia i te hoê hiòraa no te taatoàraa o te feia täpiri niuhia i nià i te märamaramaraa i te huru o vëtahi ê e te òhipa päpü. Ua riro teie mäìtiraa èi tämataraa no te haamau i te mau ture vaamataèinaa e no te tïtau i te hoê hiòraa no nià i te mau faufaa o te here e te aroha.

4. Te mau uiraa parau Atua e te faaòhiparaa.

Ia au i te tuatapaparaa i te parau no nià i te Atua, e tuhaa teie ìrava no te hoê puai o te haaviiviiraa i te mau täìrururaa ètaèta a te Ture àti Iuta. Te faahohoà nei te paruru, na roto i te ìmiraa i te " hiòpoàraa " ia Ietu, i te hoê reni ärataì o te faatumu i nià i te parau eiaha rä i nià i te värua o te ture. Èi pähonoraa, te faaitoito ra Ietu i te hoê tätararaa oraora maitaì e te oraora i reira te here i to na taata-tupu to na täuaro e ìtehia ai na roto i te mau òhipa turu i te au-hoê-raa.

Aita teie taiòraa i täôtiàhia i te hoê noa aòraa no te faaitoito ; te faatupu nei te reira i te uiraa faufaa rahi no nià i te òhipa a te aroha a te here i roto i te oraraa o te taata faaroo. Na roto i te aniraa ia tätou ia faaruru i te mau fifi i te pae vaamataèinaa, te peu, te hiroà, te faaroo, te püpü ra te parapore o te taata Tämaria hämani maitaì i te hoê hiòraa àita e tau òia hoì e parau tuatau teie. E rave rahi feia tätara parau o te haapäpü ra i to na faufaaraa, ma te faataa e è ère te taata piri mau i te hoê täairaa piri roa aè aore ra i te pae faaroo, o te hoê rä taata o te pähono i te hinaaro noa atu e aha to ratou huru oraraa.

No te haere ä i mua.

E ìriti teie hiòraa i te ùputa no te tahi atu mau räveà mäìmiraa :

Te haapiiraa e mea tupu noa mai te mau mea atoà o teie ìrava i roto i te àamu o te mau marü metia e to na faahopeàraa i nià i te mau òhipa no te hoêraa e te parau-tià i te pae no te oraraa vaamataèinaa.

Te mau àimäroraa no nià i te parareraa o te poroì a Ietu na te ao atoà nei, i roto iho ä rä i te mau nünaa huru rau e te mau tupuraa taa ê i te pae faaroo, i reira te manaò o te taata-tupu e aore te täuaro e tamau noa ai i te täui.

Na te faaöraa i teie parapore i roto i te mau fëruriraa no nià i te mau ture faaitoito i te ao nei e te mau tämataraa a te totaiete e tïtau nei ia tätou ia fëruri faahou i te mau ôtià o te höpoià e te täutururaa te tahi i te tahi.

Ua riro noa te Ruta èv. Pene 10 i te mau ìrava 25 e tae i te 37 èi aniraa puai ia huri i te here te aroha èi òhipa, ma te hiòpoà maite i to tätou mau manaò hape e ma te haapäpü e, e tià i te aroha i te here ia riro èi âveià no te ärataì i to tätou mau auraa taata.

Ua haapotohia te haapiiraa tumu o teie ìrava i roto i te ìrava hopeà, E haere òe, e nä reira atoà. Àita teie faaueraa i ôpuahia no te faaoti i te àamu na roto i te hoê parau òhie, no te faaitoito rä i te mau taata atoà ia täui i te mau parau e tae atu i te mau òhipa na roto i te faaìteraa i te here i to na taata tupu.

Teie te tahi mau tuhaa no te hiò atu ä i teie parau tumu.

1-Te faaìte nei te hoê piiraa no te òhipa tei tupu i roto i te parapore no te taata Tämaria hämani maitaì i te hoê òhipa aroha manaò-òre-hia no roto mai i te hoê taata tei pätoìhia e te totaiete i taua taime ra. Na roto i te faaotiraa ma te parau e, A haere, e e na reira atoà òutou, te ani nei o Ietu i te feia e faaroo ra ia na ia na nià atu i te mau ìte faaroo ia faaòhipa i te reira i roto i te mau òhipa no te täuturu e no te aroha e te here. È ère teie i te hoê aniraa noa ia faaroo i te hoê ture, ia haapaò rä i te reira i te mau mahana atoà.

2- Na roto i te täui-faahou-raa i te huru o te taata tupu ma te faaòhipa i teie parau tumu, ua faahiti faahou Ietu i te parau no te taata tupu. Aita te reira i täôtià-faahou-hia e te mau tïtauraa i te pae o te nünaa, i te pae faaroo, e faataehia atu rä i te mau taata atoà e hinaaro ra i te täuturu, noa atu e no roto teie taata i te hoê pupu i te hiti o te fenua. Te faahaamanaò mai ra teie huna-òre-raa ia tätou e ìtehia te faaroo mau na roto i te faaìteraa i te aroha e te here ia vëtahi ê, noa atu e aha te mau haafifiraa.

Te vai noa nei ä te hoê parau poroì no te ao atoà nei e no te mau tau atoà " A haere, e e na reira atoà òutou, tätou, rätou, mätou " èi faaueraa tuatau o te tämata eiaha noa i te huru oraraa o te tënetere mätamua, o te tupu atoà rä i roto i to tätou ao i teie nei tau. Te faaitoito ra te reira ia tätou tätaìtahi ia faaòre i te manaò oti noa e ia òhipa ma te hämani maitaì, ma te faariro i te aroha te here i te pae faaroo èi puai ora o te turu-âmui-raa.

Te parau tumu o te ìrava teie faaueraa e òhipa te âau mau o te haapiiraa a Ietu i roto i teie ìrava, ma te faahaamanaò ia tätou e e faitohia te faaroo mau na roto i to tätou àravihi i te faaìte i te aroha e te here i roto i te mau huru tupuraa päpü o te oraraa.

Heuraa Ìrava

-Taramo 19, 8 Òia atoà te ture a te Fatu àita e hapa, i te haa-färiu-raa i te värua. Te faaìte a te Fatu e mea mau ia, e paari ai te âau o te maùa.

-Teuteronomi 30, 14 Tei pïhaì roa iho rä taua parau nei ia òe, tei to vaha, e tei to âau, ia haapaò hoì òe i te reira ra.

-Torota 1, 15 O te huru mau ò ia o te Atua hiò-òre-hia ra, o tei fänau na i te mau mea atoà i hämanihia ra.

-Ruta èv. 10, 37 Ua parau mai ra ò ia : «O tei aroha ia na ra. Ua parau atu ra Ietu ia na : «E haere òe, e nä reira atoà.

Faaitoitoraa

Teie te hoê aòraa o te faatuàti i te faufaaraa o teie mau Papai e o te faahaamanaò ia tätou e e täui te Parau a te Atua, ia ora e te ôhie ia fänaò, i to tätou âau e ia ärataì i ta tätou mau òhipa :

Te parau e te here i roto i te òhiparaa.

Te faaìte mai nei te Taramo 19 ìrava 8 ia tätou e, e mea maitaì roa te ture a Iehova, e faahoì mai te reira i te ora. È ère teie ture i te hoê faaheporaa ètaèta e aore rä, i te hoê noa ture ; e aniraa rä ia ìte mai i te hoê paari o te haamäramarama i ta tätou mau mäìtiraa e o te höroà mai i te hoê auraa hohonu no to tätou oraraa. Ma te fëruri i te reira, te vai iho ra ia tätou i te ora, te òaòa, e te märamarama no ò mai i te Atua ra ia o mai i roto i to tätou oraraa i te mau mahana atoà.

I roto i te Teuteronomi pene 30, te faahaamanaò mai ra o Mote ia tätou e è ère te ture a te Atua i te mea ateä aore ra i te mea ateä roa. Tei pïhaì iho roa te reira ia òe, i roto i to òe vaha e i roto i to òe âau. Na teie huru e faaitoito ia tätou eiaha e ìmi ateä i te èà o te parau mau, ia ìte rä i te reira i roto i te marü o to tätou värua e i roto i te ôhie o to tätou mau ìteraa. Te ora nei te faaroo i ô nei e i teie nei, na roto i te faarooraa e te faaòhiparaa i te reo o te Atua i roto i te mau taime haìhaì e te rahi o to tätou oraraa.

Te faaìte nei te ìrava i roto i te Torota pene 1 ìrava 15 i te Metia mai te hohoà o te Atua hiò-òre-hia ra. I roto ia na e ìtehia ai te hanahana atoà o te Atua : è ère noa Ò ia i te parau no te hoê ture, o te taata atoà rä o te fänaò i te aroha, te here, e te parau mau. Te faaìte mai ra te Metia, na roto i te riroraa èi mea mau, i te èà e ora ai te Parau e e faaìte ai ia na iho ma te here e te faaoraraa.

I te pae hopeà, i roto i te Ruta èv. Pene 10 ìrava 37, te faatià mai nei te àamu no te taata Tämaria hämani maitaì ia tätou no nià i te huru o to tätou taata tupu : e ìtehia te faaroo mau na roto i te aroha mau. Te parau mai nei o Ietu ia tätou, a haere, e na reira atoà òutou. Te tïtau ra teie ìrava ia tätou ia täui i te faarooraa i te Parau èi mau òhipa hämani maitaì, èi here ma te faaherehere-òre-hia, e ia färerei i te feia e mäuiui ra, ma te òre e tauà i te mau haafifiraa e te mau manaò oti noa.

Te tïtau âmui nei teie mau ìrava ia tätou ia rave i te hoê fafauraa hope roa : ia faaroo i te Parau o te âfaì mai i te ora, ia täpeà noa i te reira i roto i to tätou âau ia ärataì te reira i to tätou täahiraa âvae tätaìtahi, e ia vai iho i te hohoà faaora o te Metia ia täui i te huru o ta tätou e here e e tävini nei. Ia haapuai e ia faaüru teie fëruriraa ia tätou ia ora i te hoê faaroo päpü, i reira te mau òhipa hämani maitaì atoà e riro ai èi faaìteraa no te here hanahana.

Pehepehe

Te äraraa mai te Parau

E faahoì mai te ture a te Fatu, te märamarama e te ànaana,

I roto i te pöiri o te mau mahana e te mau pö, i te ora,

Mai te hoê poìpoì marü,

O te türama i to tätou âau i te ahi mure òre.

 

I roto i te haruru o te mataì, tei piri roa,

Tei nià te mau parau i te arero o te âau,

Mai te hoê parau moà o te faateitei i te värua,

Te faahaamanaò mai nei te reira ia tätou i to tätou èà e tae atu ai i te òaòa.

 

Te tià nei te Metia, te hohoà o te märamarama hanahana,

Te mä e te parau mau, èi hohoà ora no te parau mure ore,

E ärataì to Na märamarama ia tätou, i te mau taime atoà,

Ma te püpü mai ia tätou i te tiàturiraa no te here nui.

 

E te taata maitaì no Tämaria, ma te pähono i ta tätou piiraa,

E muhumuhu mai ò ia ia tätou e, A haere, e na reira atoà òutou,

Te hoê reo puai no te here, te hoê òhipa àita e faaäuraa,

O te täui i to tätou oraraa èi mau pehe no te aroha.

 

Ia riro teie mau ìrava mai te hoê äraraa marü,

Te hoê himene no te faaroo, no te here,

E no te òhipa, i reira te Parau e ora ai,

I reira te âau e türama ai, e täui ai èi märamarama, èi hoê au-tahi-raa hanahana.

 

Ia faahaamanaò teie mau parau ia òutou, i te mau mahana atoà, e ìtehia te ora i roto i te faarooraa e te höroàraa i te here. Mai te peu e e hinaaro òutou e tuatapapa i te tahi atu mau ìrava aore te tahi atu ä mau manaò, eiaha e taiä i te faaìte i to òutou mau manaò e a ôpere.

 

Teraì òr. Faatura.