Reforomatio

                                                       

        

Ei òmuaraa.

                   Te òroà Reforomatio, o te hoê ia òroà tumu i roto i te mau Etaretia Porotetani o tei haamau i to rätou faaroo e to rätou tiàturiraa i nià ia Ietu Metia, te päpä e te niu aueue òre. Te faaìte maramarama nei te Pipiria, oia hoì, te puta a te mau ìte no te Atua, i te tumu hoê roa no te faaroo,  o Ietu Metia te Tamaiti a te Atua, te Faaora no teie nei ao.

                   Ua faataahia te tapati matamua no te àvaè Novema ei mahana haamanaòraa i te tupuraa no te Reforomatio. I taua mahana ra, ua hinaaro te nunaa faaroo porotetani e faaìte, na roto i te ààu ànaanatae, i to rätou haamaitaìraa e to rätou mauruuru i te Atua, tei ìriti i te tapoì mata o to rätou mau tupuna, no te mea ua faaâpïhia to rätou àau na roto i te taiòraa i te Parau a te Atua, e ua tahe faahou te hoê pape ora i roto i to rätou varua e ua mau faahou te Evaneria hanahana no Ietu i nià i to na vairaa tumu i roto i te Etaretia no Ietu Metia.

                   Te tumu o te Reforomatio.

                   Mea na roto i te taata ra ia Maratino Rutero te tupuraa te parau no te Reforomatio i te 16 o te tenetere, e haamata na te fenua Heremani ? I muri aè i to na tuatapapa hohonuraa i te parau na te Atua, no nià i te parau no te huru faaòreraa hara ta te Atua i rave no te taata na roto i te faaroo e na roto atoà i te aroha rahi o te Atua. I turai  ia Rutero ia uiui i nià i te òhipa e ravehia nei e te Etaretia Tatorita, ta na iho Etaretia metua no nià i te huru arataìraa e noaa mai ai te ora mure òre i te hoê taata ia hoo mai o ia i te hoê pepa tei parauhia te ‘’indulgences’’ e  parau haapäpuraa ia te reira e ö o ia i roto i te Patireia no te ora mure òre. A hiò na ta Ietu faaìteraa i roto i te Mataio i te pene 5 i te irava 1 e faaea i te irava 12, te faahiti nei O ia i ù nei te huru e tià e rave i ö ai i roto i te Patireia o te Atua. E aha ta te pipiria e haapii ra no nià i te parau no te ao a muri atu ? E aha te tahi mau raveà e tià i te taata tataì tahi ia rave ia fanaò o ia i te aroha e te haamaitairaa a te Atua? O te tahi teie mau uiuiraa tei uihia e Rutero. Ua tano anei te òhipa e ravehia ra e ta na iho Etaretia.

                   Te òpuaraa.

                   I muri aè i te hoê taime to na hiòhiòraa i te òhipa e tupu ra e te mau arataìraa hape i ravehia e te Etaretia, ua papaì o ia i na parau rarahi e 95 e to na patitiraa i nià i te ùputa no te fare pure no ‘’Castle, i te òire no Wittenberg’’ i te 31 no Atopa 1517. Na roto i te òhipa ta na i rave, e tano ia parauhia, ua àhuehue te ààu o te huifaaroo te feia tei òre i mauruuru, e tae noa atu te feia tei tuàti i nià i te òhipa i ravehia e Rutero. Ua Haaparare – atoà - hia teie mau parau i roto i te mau paroita no te fenua Heremani, èi faaìteraa i te manaò hohonu o Rutero, ia tuatapapahia teie mau manaò to na e te mau faatere o te Etaretia e tae noa atu hoi i te mau taote no te parau Atua.

                   Ia tupu te mau farereiraa i rotopu ia Rutero e te mau tià faatere o te Etaretia Tatorita, aita i matara te mau pahonoraa e hiaaihia ra e Rutero, i te mea hoi, te òhipa ta Rutero e ìte ra i roto i teie parau no hooraa i te parau no te “ Indulgences”, a tahi no tautururaa ia i te Etaretia no te paturaa i te hoê, fare No Petero tei parauhia te “ Basilique de Saint Pierre” e te piti, no te aufauraa ia i te hoê tarahu rahi a te Metua varua ra o Albrecht no Hohenzollern, no te tuhaa Mainz, i te fenua Heremani, e tarahu e vai ra i te fare moni no Fugger.

                   Ia au i te tuatapaparaa a Rutero, e òhipa tià òre teie e ravehia ra, no te mea te tahi raveà no te ìmiraa i te moni, o te hooraa ia i te mau “indulgences” ma te parau i te huifaaroo ia hoo mai rätou i teie mau parau , e parahiraa ia to rätou i roto i te Patireia o te Atua. Te òhipa i tupu maori ra to te taata ia hoo rahiraa mai teie mau parau, rahi noa atu a to oe hooraa mai taua mau parau ra, rahi atoà ia to oe mau parahiraa i roto i te patireia. O te òhipa teie tei turaì ia Rutero ia patoì i taua huru  arataìraa ra. Ua faarirohia te taiò 31 no Atopa 1517 ei taiò mahana i fanau mai ai te parau no te reforomatio. Ei tautururaa ia tätou no te ìteraa i na parau e 95 tei papaìhia e Rutero, teie ia i muri nei te huriraa no taua mau parau ra no roto mai i te hoê puta “ Carrière du Réformateur les travaux de Luther” o tei neneihia i roto i te òire no “Philadelphie”, i te fenua Marite e te piha neneiraa no Fortress 1957.

                                     

NA  PARAU  E  95  A  RUTERO.

parau 1 Te taime a parau ai to tätou Fatu o Ietu, a tatarahapa (Mataio 4: 17), te hinaaro ra o ia ia hoê te oraraa täatoà o te feia i tiàturi ia na, ia roaa te ora na roto i te tatarahapa.

parau 2 Taua parau no te tatarahapa eita ia e tià ia ravehia e aore ia faaòhipahia na roto i te tahi mau raveà tià òre, mai te ravehia e te mau faatere o te Etaretia.

parau 3 Te parau no te tatarahapa è ère ia i te hoê tatarahaparaa roto, Parau mau, mea faufaa, teie ra ia faaìte atoà  mai ra taua tatarahaparaa roto ra i te hoê hohoà e te hoê huru rapae no taua tatarahaparaa roto ra.

parau 4 Te utuà a te hara e vai noa ia mai te peu eita te parau no te fetiiraa, te pohehaeraa e matara i rapae i te hoê taata, e mai te peu eita o ia e o i te hoê arataìraa mau no te parau no te Patireia.

parau 5 Aita toa atu e mana to te papâ no te faaòre i te hara a te hoê taata maoti ra o te Fatu anaè.

parau 6 Aita e mana to te papâ no te òhipa faaòreraa hara  mai te peu e aita o ia iho na mua roa i ìte i te òhipa faaòreraa hara a te Atua.

         Mai te peu e rave noa te papâ taua òhipa ra na nià i to na  noa tiàraa papâ, e òhipa faufaa òre ia ta na e rave, aita te matararaa hara e tupu, e vai hara noa iho te taata, o te mea, na te taata noa e rave ra i taua òhipa ra è ère ra i ta te Atua.

parau 7  Eita atoà te òhipa no te mataraa hara e tupu  mai te peu e aita roa atu e tatarahaparaa i roto i te taata. Ia faahaèhaa te taata ia na iho i mua i te aro o te Fatu, ei reira o ia e haamaitaìhia ai.

Parau 8 Te haapii mai ra te àpaparaa no te parau na te Atua  (les canons de la Bible) e tupu te faaòreraa hara no te feia ora anaè, è ère ra no te feia pohepohe.

parau 9 Teie ra, ua tiàturi noa te papâ tei ia na anaè ra te Varua Maitai, te varua no te faatupuraa i te òhipa faa-òre-raa hara i nià i vêtahi fëia tei faaruè mai i teie nei ao, no roto i te tahi mau òhipa ta rätou i rave i roto anei i te Etaretia e aore ia i roto i te totaiete.

parau 10 Teie atoà ra, mai te peu te rave atoà ra te tahi mau metua varua i taua òhipa faa-òre-raa hara e aore ia te haamaitairaa i te feia pohepohe na roto noa i te òhipa rave peuhia, mea maitai taua mau tino ra ia faahaapahia e aore ia, ia faautuàhia.

         parau 11 Taua mau tino ra o te faahuru ê ra i te àpaparaa o te Pipiria, te ueue ra ia rätou i te hoê haapiiraa hape, mai taua enemi ra i roto i te parapore e ueue ra i te huero titania.( Mataio 13 : 25 ) .

parau 12 Ia au i te àpaparaa, e ravehia te tahi faautuàraa e aore ia faahaparaa i nià i te hoê taata i muri aè i te mau tuatapaparaa no te mau hape i ravehia e taua taata ra. Eita o ia e faautuà – noa - hia mai te peu aita e hapa i ìtehia.

parau 13 Te feia i faautuàhia e aita a rätou e hapa i rave, ia faatiàmahia o ia, eiaha ra ia faautuàhia.

parau 14 Te feia i faautuàhia no te parau tià  eiaha rätou e mataù, e aroha ra i te feia i faautuàhia mai. Na te aha e faaòre te mataù i roto i te hoê taata ? Na te here ia e te aroha. Ua parau hoi to tätou Fatu, e aroha atu i to enemi.

parau 15 Te mataù e te faariàrià, e huru iho - a te reira i roto i te taata, na te aroha ra e tuma i teie na mea i roto i te taata, no reira, eiaha e mataù i te parau, o te maitaì te reira.

parau 16  Te mataù e te faariàrià o te hoê te reira tuhaa a Hate areà te maitaì ,te aroha e te ora, e tuhaa ia no te patireia o te ora mure òre.

parau 17 No reira, mai te peu te ìte ra te hoê taata e haere to na varua i Hate, eiaha e mataù, ia parahi ra o ia i roto i te hau, ia iti to na mataù e ia rahi te hau i roto ia na.

parau 18  Teie ra, aita i haapapuhia na roto i te maramarama o te taata e aore ia te mau papaìraa moà i faahaere te o te hoê taata i raro i Hate eita te hoê mea e tupu mai.

parau 19  Teie atoà, aita tätou e papu maitaì ia haere te varua o te hoê taata i Hate, e mea papu o te vahi te reira no te ìno e aore ia no te pohe anaè, aita atu ai.

parau 20 E na reira, i te taime e parau ai te papâ i te òhipa faaòreraa i nià i vetahi mau taata, o to rätou anaè ia varua te ora mai e eita e pou i Hate, àreà te feia tei òre i haamaitaìhia e te papâ, e mea päpu maitaì e pou iho - a to rätou varua i Hate. E parau hape te reira.

parau 21 No reira, te mau tino e manaò haere ra na roto i te faaòhiparaa i te mau “indulgences” e òhipa hape atoà ta rätou e rave ra no te mea te manaò nei rätou e na teie mau “indulgences” e horoà mai i te ora mure òre no rätou.

parau 22 Te òhipa e tupu mai teie ia, te titau nei te mau taata i te haamaitaìraa a te papâ na roto i te hooraa mai i te mau “indulgences”. Ia na reira te mau taata atoà e ora mure òre ia to rätou. Aue ia haapiiraa i te hape e.

parau 23 Mai te peu te òhipa no titauraa i te haamaitairaa a te pape no te täatoà, e horoà – noa - hia ra no te feia haapaò maitaì anaè, i taua

taime ra, mea iti roa taua feia ra, no te mea tei te Atua ra te parau hopeà, è ère tei te papâ ra.

parau 24 E no reira, e riro e rave rahi te òre e mauruuru i  taua faanahoraa ra, ia maramarama rätou i te arataìraa e te haapiiraa a te pipiria.

parau 25 Taua mana ra e tiàturihia ra e te papâ e aore ia e te metua varua i nià i te parau  no te faaoraraa i te varua o te taata, ua parare ia i roto i te àmui – tahi - raa faaroo atoà o te Etaretia. To na auraa, ua parare ia teie mau haapiiraa hape o te tià ia faatitiàifarohia.

parau 26 Te rave nei te papâ i taua òhipa ra no te faaoraraa varua o te taata mai te mea ra o te Atua iho teie e rave nei i taua òhipa ra, mea tura e mea hanahana. Taua huru ra no te faaturori ia i te manaò o te taata.

parau 27 Te aò nei te pape e aore ia te mau metua varua, i te taime e faaroohia ai te paaìna o te moni a te taata i roto i te färii, i taua taime iho - a ra, e parahiraa to na i te Patireia.

parau 28 E mea papu maitaì ra te taime e paaìna ai te moni a te taata i roto i te färii, e rahi mai te nounou o te papâ e te mau metua varua. Te haere noa ra ia te taiòraa eihia moni e roaa mai, ua moèhia te Atua i taua taime ra.

parau 29 O vai ra ia te ìte papu maitaì e faaora – Mau - hia anei te varua o te taata na roto i ta rätou moni, a taa noa atu ai te parau no te metua varua ra o Severinus ( Saint  Severinus) e o Pascal ( Saint Pascal) ia au i te tahi ààmu tei faatiàhia.

parau 30 Aore e taata i raro aè i teie raì i ìte papu tei roto anei o ia i te parau no te ora mure òre e aore ia tei Hate. To tätou parau tei roto anaè i te rima o to tätou Fatu

parau 31 Eita paha e òre te rahiraa taata tei hoo mai i te mau “indulgences”, aita paha e parahiraa aè i roto i te patireia.

parau 32 Te feia tei tiàturi papu e, e na roto i to rätou hooraa mai i te mau “indulgences” e parahiraa papu to rätou i te Patireia, ia faahapahia taua feia ra e ia faautuàhia rätou e tae noa atu i te feia tei hoo atu i taua mau parau ra.

parau 33  Ia vai ara noa te hui faaroo i mua i te feia tei parau e, te òhipa haamaitaìraa a te papâ o te horoà rahi ia te reira a te Atua ia na na roto i te parau no te varua. Ua faaòre anaè te papâ i te hara a te hoê taata, o te Atua iho te reira e òhipa ra. E haapiiraa hape rahi te reira.

parau 34 no te mea ua haamauhia te parau no te “indulgences” no te hinaaro noa o te taata, è ère ra to te Atua. aita te Atua i faanaho i ta na òhipa faaora na roto i te “indulgences”.

         parau 35  E no reira, te feia e aò haere e ia hoo iho a te taata i taua mau parau ra oia hoi te “indulgences”, è ère te reira i te faanahoraa teretetiano. E faanahoraa ètene ra.

parau 36 Te hoê teretetiano tei ìte maitaì i te òpuaraa faaora a te Atua i te taata nei, eita o ia e hoo mai i taua mau parau ra, e ìte ra o ia e òhipa haavarevare noa te reira.

parau 37 Te hoê teretetiano, e ora ra e aore ia tei pohe, tei haapapu i to na faaroo i roto i te Fatu ra ia Ietu, te ora ra o ia i roto i te haamaitaìraa atoà a te Fatu ma te rave òre mai i te mau “indulgences”.

parau 38 Teie ra, ua tiàturi atoà mai te taata e ia au i te mau pororaa, i nià i te mana o te papâ, te tiàturi ra e, te papâ o te tià ia o te Atua i roto i teie nei ao.

parau 39 E no reira, i mua i taua huru ra, mea huru fifi ia parau i te taata no te mau hape rahi e tupu ra no te mea atoà hoi ua aahia taua mau arataìraa hape ra i roto i to rätou  feruriraa, teie ra eiaha e tuu, ia matara iho - a taua mau ìno ra i rapae i to rätou upoo, a haapii atu ai i te mau arataìraa e te mau haapiiraa mau.

parau 40 Te hoê teretetiano mau e tamau noa o ia i te ìmi i te here i to na taata tupu, no te faaòreraa i te hara mai te peu ua tupu mai te hara, eita ra o ia e faaòre i ta vetahi hara na roto i te hooraa i te mau “indulgences” o te hiò ìno ia te tahi i te tahi.

parau 41 E no reira, ia haapaò mai te mau teretetiano i te mau aòraa a te papâ i nià i te parau no te mau “indulgences”, a riro te taata teretetiano i te tiàturi e, e mea faahiahia aè te mau “indulgences” i te tahi atu mau òhipa hau atu i te maitaì.

parau 42 Ia haapiihia te taata teretetiano e è ère te òhipa no te hooraa mai i te mau “indulgences” i te mea faufaa. E aore noa te reira, aita to na e faufaa.

parau 43 Ia haapii te taata teretetiano e te òhipa no te tautururaa i te feia veve e aore ia te feia i roto i te àti e te hiaai, mea faufaa aè te reira i te hoo mai i te mau “indulgences”.

         parau 44 No te mea, e hotu rahi mai te here e te aroha na roto i te òhipa maitaì. E òre roa te taata e tupu mai na roto i te maitaì ia hoo anaè mai i te mau “indulgences”. E rahi roa atu o ia i te ìno - raa.

parau 45 Ia haapiihia te taata teretetiano e o tei tauturu i te feia riirii, teie ra ua horoà te moni no te hoo mai i te mau “ indulgences”, ua hoo mai o ia i te riri o te Atua.

parau 46 Ia haapiihia te taata teretetiano, noa atu te iti o ta rätou faufaa e vai ra, ia vai iho ia no to rätou oraraa ùtuafare eiaha ra e haamauàhia na roto i te hooraa mai i te “indulgences”.

         parau 47 Ia haapiihia te taata teretetiano te parau no te hooraa mai i te mau “indulgences è ère ia te hoê faaheporaa, e tiàmaraa ra to te taata. È ère i te hoê faaueraa.

parau 48 Ia haapiihia te taata teretetiano, e ia pure no te papâ e no te Etaretia, tei hahi i roto i ta rätou arataìraa, ia àraara to rätou mata, è ère te moni te tuhaa pororaa evaneria a te Etaretia, o te Fatu ra.

parau 49 Ia haapiihia te taata teretetiano e , è ère mau  te mau “indulgences” i te mea faufaa te mataùraa ra i te Atua, o te reira te mea faufaa.

parau 50 Ia haapiihia te taata teretetiano e, mai te peu e ua ìte mau a te papa i te faufaa òre o te indulgences” mea maitaì te òpuaraa no te paturaa i te hoê  pure no Petero ia faaòrehia, i te faatià noa  i taua fare ra na roto i te moni haavarevare tei roaa mai na roto i te “indulgences”.

parau 51 Mea maitaì te papa iho ia horoà i te rahi o ta na faufaa no te hamaniraa i taua fare pure ra, e aore ia, ia òpere ta na rahiraa taoà na te feia riirii. E taata moni hoi te pape.

parau 52  E pohe to te feia tei tiàturi e tei hoo mai i te mau “indulgences” ei raveà no rätou no te titau i te ora i te ora mure òre e aore ia tei tiàturi atoà i te mau haapiiraa a te papa. Mea maitaì aè i taua taata ra ia taorahia o ia i raro i te tai.

parau 53 Na roto i te mau “indulgences”, ua riro atu ra te taata tei enemi no te Metia no te mea è ère faahou te parau no te Evaneria o tei aòhia, te parau ra no te mau “indulgences”. O te reira ia te parau rahi i roto i te mau aòraa a te papa e te mau metua varua.

parau 54 I taua taime ra, te huna ra ia te Parau a te Atua, e te faarahihia nei te parau o te taata.

parau 55 Eita e òre no te faarahi faahou atu a i te parau no te mau ”indulgences”, o te riro hoi ei òhipa faufaa òre roa, e pâtêhia ia te hoê oê, e faatupuhia te hoê taahiraa rahi e faatupuhia te hoê òroà rahi, areà ra no te Evaneria, no te Parau a te Atua, tei riro hoi ei òhipa faufaa rahi mau, aita ia e faanahoraa e rave – noa - hia aè.

         parau 56 Te mau faufaa a te Etaretia e aore ia te mau horoà a te taata, aita hoê aè faatitiàifaroraa. Tei hea mau na te faufaa a te Etaretia i te òhiparaahia ?

parau 57 E parau tià, è ère te mau “indulgences” i te mea òpere noa mea hoo ra. I muri mai, aita hoê aè faanahoraa ia tià i te taata ia ìte te mau faufaa i roaa mai.

        

parau 58  Eita te feia moà e haamaitaìhia ra na roto i taua huru, na te parau no te pohe e te Tiàfaahouraa o te Fatu e faatupu i te hoê tauiraa roto o te taata i nià i t èà no te ora mure òre, è ère ra na te mau “indulgences”.

parau 59 Ua parau na te metua varua ra o Saint Laurence, te feia veve i roto i te Etaretia ua riro rätou ei poe no te Etaretia.

parau 60 Ma te òre e tuatapapa hohonu roa i taua parau ra, e parau tätou, te mau faufaa o te Etaretia tei horoàhia mai e to tätou Fatu, ua faaìtehia mai ia tätou na roto i te hohoà no te faahaehaa.

parau 61 E parau mau, eita te mana e te hanahana o te papa e ravaai no te òhipa faaòreraa hara e no te Faaoraraa i te varua o te taata, è ère o ia i te Atua, taata noa ra.

parau 62 Te faufaa papu a te Etaretia o te Evaneria hanahana ia o te Fatu tei faaìte mai i te taata i te hanahana rahi o te Atua.

parau 63 Teie ra, i roto i taua Evaneria a to tätou Fatu, eita e maraa i te taata ia haapaò na roto i to na huru taata mai te peu aita mau a te Varua o te Fatu e òhipa i roto i taua taata ra, no te mea te hoê o te  mau haapiiraa teie ia riro to mua e no muri e to muri ei no mua.(Mataio 20:16).

parau 64 Taua haapiiraa atoà ra ta te mau “indulgences” e haapii ra, teie ra, ia hiò mataìhia, te tutonu nei te manaò i nià i te parau, e riro to muri ei no mua.

parau 65 Aita te mau haapiiraa a te Evaneria e tuàti ra i te mau arataìraa a te “”indulgences” no te mea te ravaai rahi nei te mau “indulgences” i te taoà e te faufaa a te taata.

parau 66 E no reira, mea papu maitaì, ua niuhia te mau haapiiraa a te àmu “indulgences” i nià i te taoà a te taata.

parau 67  Te pororaa parau a te papa e te Etaretia no te faufaa o te mau “indulgences” ua riro ia ei raveà faatianianiraa i te taata.

parau 68 O te òhipa ìno roa aè te reira ia faaauhia i nià i te mau haapiiraa no te here rahi o te Atua i te taata nei tei faaìtehia na roto i te tatauro o te Metia.

parau 69 Te titauhia ra i te mau metua varua ia faahanahana i te papa no to na haamauraa i taua mau “indulgences” ia au i ta rätou parau ei maitaì no te taata no to na ora no amuri atu.

         parau 70  Aita taua mau metua varua e ìte ra e tei roto atoà rätou i te faautuàraa a te Atua, rätou i faahanahana i te papâ.

parau 71 Te feia te òre ra e faaìte i te parau tià e te òre ra e faaìte i te auraa hohonu no te mau “indulgences”, ia anatemahia rätou.

        

parau 72 Teie ra, ia haamaitaìhia te feia e faaìte ra i te parau tià no te auraa mau no taua mau “indulgences” ra.

parau 73 Mai te papa atoà tei faatae ûàna i to na riri i nià i te feia tei patoì i te mau “indulgences”, ia na reira – atoà - hia te feia e hoo ra i taua mau parau ra, ia anatemahia – atoà - hia rätou.

parau 74 Ia na reira – atoà - hia te feia e parau e e te feia e patoì ra i te mau “indulgences” te patoì ra i te aroha e te here o te atua, taua feia ra, ia anatema – atoà - hia.

parau 75 Te feia e faarahi mau ra i te parau no te “indulgences” e tei faaiti i te here o te Atua, ua maamaahia taua feia ra.

parau 76 E parau ra, aita hoê aè vahi e tià ai te mau “indulgences” e faaòre i te hara a te taata, eita atoà e faaora i te varua o te taata.

parau 77 Na roto i te parauraa e mea hanahana aè e e mea rahi aè te papa i te mau Apotetoro e mea rahi atoà aè ia Ietu, e arataìraa hape mau te reira.

parau 78  E parau ra, aita atu e taoà rahi hau atu i te papa maori ra, o to tätou Fatu e ta na Evaneria tei faaìte mai te mau horoà rau a te varua.

parau 79 Te parauraa e ua tuàti te parau no te pohe o te Metia i nià i te tatauro e te mau haapiiraa a te mau “indulgences” o tei faaterehia e te feia moà i roto i te Etaretia, e òhipa faainaina Atua te reira.

parau 80 Taua mau haapiiraa ra o te haapararehia i roto i te àmui – tahi - raa faaroo atoà, tei hea roa to rätou haamauraa i taua huru haapiiraa no hea mai ta rätou mau arataìraa ?

parau 81 Te reira atoà huru arataìraa ra, mea fifi roa i te taata teretetiano ia ìmi i taua mau huru haapiiraa ra i roto i te parau a te Atua.

parau 82 Oia atoà teie parau, no hea roa te mana o te papa no te faaora i te varua o te taa ta e inaha te anihia nei te tahi mau tuhaa moni i te taata no taua òhipa ra, e tià ai ia tätou ia uiui e, e mea hoo anei te ora o te taata ? Inaha, te haapii ra te pipiria, te horoà a te Atua no te ora, è ère ia i ta te aufau.

parau 83 Oia atoà teie uiuiraa, no te aha te Etaretia i haamau ai i te hoê òroà tumu no te feia pohepohe e inaha ia hiòhia, e mau òhipa rarahi o te ravehia no te haamanaòraa i taua feia pohepohe ra ? È ère hoi te Atua no te feia pohe, no te feia ora ra.

parau 84 Oia atoà teie parau, no te aha mau na e tià ai i te hoê taata hara ia aufau i te tahi tino moni no te faaòreraa i ta na mau hara, e ia haapii – atoà - hia te feia teretetiano ia tiàturi i taua àhuru haapiiraa ra.

parau 85 Oia  atoà teie parau, no te aha i faahuru – ê - hia ai te mau haapiiraa no te òhipa faaòreraa hara i roto i te àpaparaa o te pipiria, no te haafaufaaraa i te mau parau no roto mai i te “indulgences ?

parau 86 Ia hiòhia, no te aha e titau ai te moni a te feia riirii no te hamaniraa i te fare pure no Petero, no te aha eita e rave i te moni a te papa no te mea e taata moni o ia, no te hamaniraa i taua fare pure ra

parau 87 No te aha te papa i rave ai i te tahi faanahoraa ta - ê atu i ta te pipiria no te faaturoriraa i te tiàturiraa o te taata ?

parau 88 Mai te peu e haamaitaì noa te papa i te rahiraa tauatini taata hanere aè taime i te mahana, e Etaretia mau ra anei  te reira ? E aore ia e Etaretia na te papa noa, e aha mau na ta na huru faaìteraa.

         parau 89 Mai te peu te aò ra te papa i te òhipa no te faaoraraa varua o te taata na roto i te mau “indulgences”, aita mau a te reira hoê aè tuàtiraa i te faaìteraa a to tätou Fatu i roto i ta na Evaneria.

parau 90 Na roto i te faaheporaa i te mau taata atoà, ia tiàturi papu i te arataìraa a te mau “indulgences” te faaìte ra ia te reira i te taata i te hoê hohoà no te papa e no te Etaretia i to na faufaa òre, è ère i te mea tià ia faahepohia i te hoê taata, eita o ia e riro ei teretetiano òaòa.

parau 91 Àhiri i porohia te mau parau no te “indulgences” na roto i te arataìraa a te pipiria, aita ia e fifi e ìtehia, aita atoà e manaò patoì e fanau mai.

parau 92  Teie ra, è ère roa atu te òhipa e tupu ra, ua riro noa te reira mai te hohoà no taua mau perofeta ra tei parau e : Ei hau, ei hau e inaha aita e hau ( Ieremia 6: 14).

parau 93 E ao to te feia tei poro haere i te parau, e tatauro, e tatauro,, a amo i te tatauro o te Fatu.

parau 94 Ia ara te mau teretetiano atoà i mua i te mau haapiiraa hape o te tià e faaturori i to rätou faaroo, ia tiàturi papu rätou i te Metia ra ia Ietu o ia anaè te upoo o te Etaretia, aita atu. È ère ra te papa e ta na mau faanahoraa – tià - òre.

parau 95 O ia anaè, te Metia ra ia Ietu, o te arataì i te fëia i tiàturi ia na na roto i te ùputa e tae ai i te Patireia, te ùputa pirihaò, ùputa hinaaro – òre - hia e te taata ia haere, teie ra e arataì taua ùputa ra i te taata i roto i te ao no te ora mure òre àreà te mau “indulgences” e arataì ia i te taata i roto i te ao no te pohe mure òre.(Òhipa  41 : 22)

         Ia tauturu mai te Fatu ia ù, o Rutero tavini, i roto i te òhipa taù i rave no to na anaè hanahana, eiaha ra to ù . Shalom ....... èi ia Hau....

        

Indulgence de 1521.                     

                  

Märeto 10.35-45 Hau

Täpati 21 no Àtopa 2018.

Hau.

Taramo 33

1 E òaòa i te Fatu, e te feiä parau-tià e au te haamaitaì i te feiä parau-tià. 2 E haamaitaì i te Fatu i te tïnura, e himene ia na i te näpara aho àhuru ra. 3 E himene ia na i te himene âpï, faaòto maitaì na mä te òaòa e te au mäite. 4 E parau-tià ta te Fatu, e te haavare òre hoì ta na atoà ra mau òhipa. 5 Hinaaro o ia i te parau-tià e te au, te î nei te fenua i te maitaì a te Fatu. 6 Na te parau a te Fatu i oti ai te mau raì, e to rätou atoà ra i te aho o to na vaha. 7 Ua haaputu o ia i te moana ra o te tai ei puèà, e ua vaiiho o ia i te moana i roto i te fare vairaa. 8 Ia mataù te mau fenua atoà i te Fatu e ia höriri to te ao atoà nei ia na. 9 Ua parau hoì o ia, e oti aè ra; ua faaue o ia, e ua mau atu ra.10 Te faaòre nei te Fatu i te âpooraa a te mau êtene, te faariro nei i tei ôpuahia e te mau taata ra ei mea faufaa òre. 11 Tei faaäuhia e te Fatu ra, e tià ia i te vai-mäite-raa, e tei manaòhia e ta na âau e tae noa atu i te mau uì atoà ra.12 E ao to te fenua, o te Fatu to rätou Atua e te mau taata i mäìtihia e ana ei tufaa na na, 13 O te Fatu tei hiò mai nä nià mai i te raì, te hiò mai ra i te mau tamarii atoà a te taata nei. 14 Te vähi i pärahihia e ana ra, ta na ia hiòraa mai i to te ao atoà nei. 15 O ia anaè rä tei haafäito i to rätou âau, e o ia tei hiòpoà mai i ta rätou mau räveà. 16 Aore e arii i ora i te rahi o ta na nuu, aore e taata püai i ora i te rahi o te püai. 17 E mea faufaa òre te puaahorofenua ei haapüraa, aore e taata e ora i to na püai rahi. 18 Inaha, tei nià to te Fatu mata i te feiä i mataù ia na, i nià i te feiä i tiàturi i to na ra aroha, 19 e faaora ia rätou i te pohe, e ia ora hoì rätou i te oè ra. 20 Te tiaì nei to mätou värua i te Fatu; o to mätou ia tauturu, e to mätou ia päruru. 21Te òaòa nei to mätou âau ia na; te tiàturi nei hoì mätou i to na ra iòa moà. 22 Ia vai mäite mai ä to aroha, e te Fatu, i nià ia mätou, mai ia mätou nei e tiàturi atu ia òe ra.

Ìtaia 53.10-11

10 Ua tià rä i te Fatu i te haaparuparu ia na i te pohe. Ia faarirohia ra o ia ei täraèhara, e ìte o ia i to na huaai, e mäoro hoì to na puè mahana; e te hinaaro o te Fatu, e tupu ia i ta na rima. 11 I te mäuiui o to na värua, e ìte ia o ia i te hopeà, e e mauruüru roa. E no te ìte ia na iho e tiàhia mai ai e ta ù tävini parau tià te taata atoà e rave rahi; ua rave hoì o ia i te utuà o to rätou hara.

Hepera 4.14-16

O Ietu Metia te tahuà rahi hau ê

14 E teie nei, e tahuà rahi hau ê o tätou i reva aè nei i nià i te raì, o te Tamaiti a te Atua ra o Ietu, e täpeà mäite ä tätou i ta tätou parau. 15 Eere hoì to tätou i te tahuà rahi e òre e tià ia aroha mai ia tätou i to tätou mau paruparu nei; i àti atoà hoì o ia i te mau mea atoà mai ia tätou atoà nei, aita roa rä e hara. 16 E teie nei, e haafätata noa atu tätou i te teröno o te aroha mau ra, ia arohahia mai tätou nei, e ia noaa te maitaì ei turu mai ia tätou i te tau e au ai ra.

Märeto 10.35-45

Te aniraa a Iatöpa räua o Ioane

(Mät 20,20-28)

35 Ua haere mai ra nä tamarii a Tepetaio ra ia na, o Iatöpo räua o Ioane, nä ô mai ra E Rapi, te hinaaro nei mäua ia faatià mai òe i ta mäua e ani atu nei. 36 Ua nä ô atu ra o ia ia räua E aha to òrua hinaaro ia faatià atu vau 37 Ua parau mai ra räua ia na Ia noaa ia òe to òe hinuhinu ia pärahi te hoê o mäua nei i to rima àtau, e te tahi i to rima àui. 38 Ua parau atu ra Ietu ia räua Aita òrua i ìte i ta òrua i ani mai nei, e tià ia òrua ia inu i te âuà ta ù e fätata i te inu nei? E ia päpetitohia i te päpetito e päpetitohia ai au nei. 39  Ua nä ô mai ra räua E tià ia ia mäua. Ua parau atu ra Ietu ia räua E inu mau ä òrua i te âuà ta ù e fätata i te inu nei, e e päpetitohia òrua i te päpetito e päpetitohia ai au nei. 40 Âreà të pärahi i ta ù rima àtau e ta ù rima àui, eita ia e tià ia ù ia horoà, maori rä no te feiä i haapaòhia ai ra. 41 E faaroo aè ra te tino àhuru ra, riri roa aè ra rätou ia Iatöpo räua o Ioane. 42 Ua parau atu ra rä Ietu ia rätou e haere mai ia na ra, e ua nä ô atu ra. Ua ìte òutou e, te faahepo nei te huimana o te mau fenua i to rätou, e te feiä rarahi ra te mana ra ia i nià iho ia rätou. 43 Eita rä e tià ia nä reira i roto ia òutou; o të hinaaro rä i te faarahi i roto ia òutou na, ia riro ia o ia ei tävini no òutou; 44 e o të hinaaro ia hau o ia ra, ei tävini ia no òutou atoà na e tià ai. 45 Aita atoà hoì te Tamaiti a te taata nei i haere mai ia tävinihia to na, ei tävini rä, e ia horoà i to na ora ei hoo no te taata e rave rahi.

Manaò.

E parau tià ta te Atua Nui Tumu Tahi e au i te haamaitaì maite òto o te mau himene tärava e varovaro ra. E parau tià e te haavare òre tei mauhia e te fenua ia faahinaaro te taata i to na î i te mea na te parau a te Fatu i oti ai te mau raì, i te aho o to na vaha. E i te puai o to na rima ua haaputu i te moana te tai ei puèà, e ua vaiiho  i te moana i te fare vairaa. Ia mataù te mau fenua atoà i te Fatu e ia höriri to te ao atoà nei ia na. Ua parau hoì ua oti ; ua faaue ua tupu tei ôpuahia e te mau taata ra mea faufaa òre. Tei faaäuhia e te Fatu ra, e tià ia i te vai-mäite-raa, e tei manaòhia e ta na âau e tae noa atu i te mau uì atoà ra. E ao to te fenua, o te Fatu to rätou Atua e te mau taata i mäìtihia e tufaa na na, I te mea aore e arii i ora i te rahi o ta na nuu, aore e taata püai i ora i te rahi o te püai. E mea faufaa òre te puaahorofenua ei haapüraa, aore e taata e ora i to na püai rahi. Inaha, tei nià to te Fatu mata i te feiä i mataù ia na, i nià i te feiä i tiàturi i to na ra aroha, e faaorahia, Te tiaì nei ra to tätou värua i te Fatu o to tätou tauturu, e to tätou päruru. Te òaòa nei to tätou âau ma te tiàturi tätou i to na ra iòa moà. Ia vai mäite mai te aroha, i nià ia tätou, mai ia tätou e tiàturi nei i to tätou fenua horoà ora. Ia au i na taiòraa e maha e parau hoê teie e faahitihia nei o vai tei Hau i te faatupu i te mau tïtauraa a te Atua Nui Tumu Tahi, mai teie änei e faahitihia ra  

-Taramo 33, 16 Aore e arii i ora i te rahi o ta na nuu, aore e taata püai i ora i te rahi o te püai.

-Ìtaia 53, 11 I te mäuiui o to na värua, e ìte ia o ia i te hopeà,

-Hepera 4, 16 E teie nei, e haafätata noa atu tätou i te teröno o te aroha mau ra, ia arohahia mai tätou nei, e ia noaa te maitaì ei turu mai ia tätou i te tau e au ai ra.

-Märeto 10, 44 e o të hinaaro ia hau o ia ra, ei tävini ia no òutou atoà na e tià ai.

Te Hau e faatupuhia nei e faatupuraa hinaaro i te òhipa a te Atua Nui Tumu Tahi, èi faaìteraa i te hanahana faatupu ora. Ia au i te manaò ta Ietu e parau nei ia Hau e tïtauraa ia ìte no te Värua te ora, aita o te tino e faufaa, te hiroà atoà ra ia tätou e, eere no te mea te puai ra e te rahi ra, i riro ai te tino ei mea faufaa i te pärahi i te pae àui e te pae àtau e noaa ai te hinuhinu. No te mea rä te òhipa e rave te here ia i te mau faanahoraa e ora ai te nünaa o te Atua i te taata. Teie ta Taramo e faahiti nei, 16 Aore e arii, oia hoì aore e taata i ora i te rahi o ta na nuu oia hoì te rahi o to na nünaa, aore e taata püai i ora i te rahi o te püai. Mai te peu i roto i te rahu a te Atua, mea tüàti noa te parau o te värua i to te fenua, e aita hoì te tahi parau i faataa-ê-hia i to te tahi, i roto i te òhipa ta te Tamaiti i rave, aita atoà o ia i faataa ê i te parau o te värua i to te fenua, te mea mau rä te reira ta na i rave ei faaìteraa i te ôpuaraa faaora a te Atua. I te tonoraa o Ietu i ta na mau pipi, ua ani o ia ia rätou e haere e haapii, a päpetito atu ai i te taata i roto i te iòa o te Metua, to te Värua maitaì, e to te Tamaiti Aita te märamarama o te parau ta te haapii e faatupu mai i faaätea i te taata i teie nei ao, ua faahoì rä ia na i roto i te värua o te parau, no reira i ora ai ta te parau e faaìte ra. 40 Âreà të pärahi i ta ù rima àtau e ta ù rima àui, eita ia e tià ia ù ia horoà. I te mea 11 I te mäuiui o to na värua, e ìte ia o ia i te hopeà. E nä ô tätou ua ìtehia te tahi taata i te raveraa i te òhipa a te tahi taata ; e parau taa te reira ia riro rä te òhipa ta te reira taata e rave ra ei faaìte i te parau o te taata na na taua òhipa ra, i reira e haamata ai te parau o te täviniraa. Te auraa, eere te taata te haamataraa o te parau, na te òhipa rä ta te reira taata e rave ra e faaìte mai, e tävini mau änei o ia, aore ra eere. No reira, ia parau tätou e, e tävini te värua no te Atua, no te mea ia te horoà ra o ia i te ora, ia au i te huru o te Atua, te tumu o te ora. Ua riro te horoàraa e te faatupuraa i te ora, ei faaìteraa i te Atua. Aita atu hoì e mea e hanahana ai te Atua maoti rä, ia Hau te taata atoà i te ora, e ia ìritihia te mau mea atoà e haafifi ra i to na tupuraa. Teie tiàraa tävini to te värua e parauhia nei, te tiàraa atoà ia ta Pauro e faahiti nei i to Hepera, 16 E teie nei, e haafätata noa atu tätou i te teröno o te aroha mau ra, ia arohahia mai tätou nei, e ia noaa te maitaì ei turu mai ia tätou i te tau e au ai ra. Teie teröno e haamaitaìraa  i te Atua, eiaha ia tätou e maere ia âmui Ietu i to na reo haamaitaì i to te mau mea ta te Atua i rahu, ia hanahana te iòa o to na Metua. Mai te värua e te fenua i tähoêhia i roto i te ôpuaraa faaora a te Metua e ta te Tamaiti, e no te mea hoì e, e fenua atoà te taata te nohoraa o te värua, te ìte ra ia tätou i te hinaaro o te Tamaiti ia fänau-faahou-hia te taata, oia hoì ia tomo faahou o ia i roto i te värua, ia hoê hoì i te värua, ei räveà e riro atoà ai o ia ei tävini no te Atua i te âmui-atoà-raa i to na reo haamaitaì i to te mau mea atoà ta te Atua i rahu ei hanahana no to na iòa moà, mai teie nei e a muri noa atu. 44 e o të hinaaro ia hau o ia ra, ei tävini ia no òutou atoà na e tià ai. Te faufaa hau ê o te tävini, te mea ia e, o te ìte mätamua te reira o te Atua, e ua riro hoì te haùtiraa o te pape ta te Värua o te Atua i faaàrepurepu ei faaìteraa i te ora o te Atua no na i haùtiùti ai te mau mea atoà, ei faaìteraa i te ora i noaa ia rätou mai roto mai i te Atua. No te mea te pape te ìte mätamua o te Atua ora, i horoà atoà ai te pape i te ora ai i te mau mea atoà ta te Atua i rahu, te mea atoà rä te reira i rave ai te Atua i te pape ei täpaò no ta na ôpuaraa faaora. No to na tiàraa ìte e te faaìte, e tano ai te pape ia parauhia e, e tävini no te Atua. Eiaha tätou e huru ê i teie huru faahitiraa manaò, ua mätau noa tätou ia faahitihia teie taò no te taata anaè tei ö i roto i te òhipa, e tei haapaò i te faaueraa a te taata na na te òhipa ta na e rave ra. E tano rä tätou e parau e, eere no te raveraa noa te tahi taata i te òhipa a te tahi atu taata, i riro ai o ia ei tävini no taua taata ra ia Hau ra taua taata i te òhipa e tïtauhia ra ia na.

Teraì òr. Faatura.

Märeto 10.17-30 Pätaùtaù

Täpati 14 no Àtopa 2018.

Pätaùtaù

Taramo 90

1 Te pure a te taata o te Atua ra, a Möte. E te Fatu, o òe to mätou haapüraa, i tërä uì, i tërä uì. 2 Aore te mau mouà nei i fänau, e aore hoì te fenua e te ao atoà nei i hämanihia e òe ra, te vai ra òe, e te Atua, mai tahito mai ä e a muri noa atu. 3 O te taata nei rä, te faariro faahou nei òe ei repo, te parau ra hoì òe A hoì, e te tamarii a te taata na. 4 Ia òe rä hoì, hoê tautani noa atu i te mätahiti e au i te mahana hoê i mahemo ra, e mai te äraraa hoê i te ruì ra. 5 Te riro nei rätou ia òe mai te riro pape puè ra, e mai te vareà taòto ra rätou. I te poìpoì ra, mai te àihere e tupu ra rätou, 6 o tei ôteu e tei tupu i te poìpoì ra, e ua ahiahi anaè ra, ua täpühia e ua ôriorio atu ra. 7 Oia teie, ua pau mätou i to òe ra riri, e ua riàrià mätou i ta òe ra mäinaina. 8 Ua tuu òe i ta mätou hara i mua ia òe, e ta mätou hapa moè i roto i te märamarama o to mata ra. 9 Ua mou aè nei to mätou mau mahana i to òe ra riri, ua pau to mätou mau mätahiti mai te manaò âau e pee ra.10 To mätou puè mahana i te oraraa nei, e hitu ia àhuru i te mätahiti, e ia tae i te vaù i te àhuru i te mätahiti i te ètaèta, e riro rä taua ètaèta ra ei rohirohi e ei taiäraa. E òre hoì e mähia motu ê atu ra, maùe atu ra mätou. 11 O vai rä tei haapaò i te püai o to òe ra riri. E ta òe ra täiroiro, mai te mataù e au ia òe ra.12 E haapii mai ia mätou i te taiò i to mätou puè mahana, ia riro to mätou âau i te haapaò maitaì.13 E färiu mai ia mätou e te Fatu a hea ra ia A faite mai òe i to mau tävini nei.14 A haamauruüru vave mai òe ia mätou i to òe ra aroha, ia reàreà mätou e ia òaòa i to mätou nei puè mahana toe.15 A faaòaòa mai ia mätou e ia fäito i te mau mahana i àti ai mätou ra, e te mau mätahiti i faaòromaì ai mätou i te ìno ra.16 A faaìte mai i ta òe ra òhipa i to mau tävini nei, e to òe ra hanahana i ta rätou ra tamarii. 17 Ia vai mai ä te here o to mätou nei Atua, o te Fatu, i nià ia mätou nei, e te òhipa a to mätou nei rima, e haamau òe, oia ia, o te òhipa a to mätou rima i rave ta òe e haapäpü.

Mäteri 3.13-20

Te paari, tumu räau o te ora 13 E ao to te taata i noaa ia na te paari te taata i noaa ia na te ìte ra. 14 O te taoà hoì e hoona ai o ia ra, e maitaì rahi ia to te ârio ra, e rahi o ia ra, e maitaì rahi ia to te àuro maitaì ra.15 E maitaì rahi tö na i to te poe ra; e te mau mea e hinaarohia ra, e òre roa ia e au ia na.16 E mau mahana mäoro tei ta na rima àtau, e te taoà rahi e te tura tei te rima àui.17 E fänaò-anaè-hia te mau parau atoà nä na; e e hau tei to na ra mau haereà atoà.18 O te räau ora o ia i te feiä e täpeà ia na; e o tei mau mäite ia na ra e ao tö na. 19 Ua haamau te Fatu i te tumu o te fenua i to na ra paari; e nä tö na ìte i haamau i te mau raì ra, 20 Na to na ìte i püroro mai ai te moana, e i töpatapata mai ai te hau o te mau raì ra.

Hepera  4.12-13

12 E mea ora hoì te parau a te Atua, e te püai rahi, e te òoi rahi hoì to te reira i to te òè mata piti ra, i te putapupü-roa-raa hoì e taa ê noa atu te värua e te âau, e te tiàatiraa e te puo ivi aa, e te hiòpoà hoì i te manaò e te ôpua o te âau ra. 13 Aore roa hoì e mea i moè ia na; te vai noa nei rä te mau mea atoà mä te mäheu roa i mua i to na mata, to tei haavä mai ia tätou nei.

Märeto 10.17-30

Te taata taoà rahi

(Mät 19,16-30; Ruta èv 18,18-30)

17 E te haere atu ra o ia i nià i te äratià ra, te horo mai ra te hoê taata, ua tuu iho ra i te turi i raro i mua ia na, ua ui mai ra E te Òrometua maitaì ra, e aha vau e noaa ai te ora mure òre. 18 Ua parau atu ra Ietu ia na E aha òe i haamaitaì mai ai ia ù. O te Atua anaè ra të maitaì.19 Te ìte na òe i te ture Eiaha e faaturi. Eiaha e täparahi. Eiaha e èiä. Eiaha e haavare. Eiaha e rave ìno. E faatura atu i to metua täne e to metua vahine. 20 Ua parau mai ra o ia ia na, nä ô mai ra E te Òrometua, ua hope roa te reira i te haapaòhia e au mai to ù âpïraa mai ä. 21 Ua hiò atu ra Ietu ia na e ua aroha atu ra ia na, nä ô atu ra Te toe ra te hoê mea ia òe a haere a hoo atu i ta òe ra e hope roa aè, a hopoi atu ai na te taata rii, e e taoà ta òe i te ao i reira; a haere mai ai, a rave ai i to tätauro, a pee mai ai ia ù.22 Taiä atu ra o ia i te reira parau, haere atu ra mä te òto, e taoà rahi hoì ta na. 23 Ua hiò atu ra Ietu e àti noa aè, ua parau atu ra i ta na mau pipi. Te faaö taìàtä o te feiä taoà rahi i te Pätireia o te Atua e 24 Hitimaùe atu ra te mau pipi i taua parau ra; ua parau faahou atu ra rä Ietu ia rätou, nä ô atu ra E te mau tamarii e, te faaö taìàtä o te feiä i tiàturi i te taoà i te Pätireia o te Atua e  25 E faaö ôhie aè te tämera nä roto i te âpoo au i te taata taoà ia faaö i te Pätireia o te Atua ra. 26 Rahi roa aè ra to rätou mäere, nä ô aè ra rätou rätou iho O vai iho rä hoì të ora. 27 Ua hiò atu ra Ietu ia rätou, nä ô atu ra. E òre roa ia e tià i te taata, eita rä e òre i te Atua e tià hoì te mau mea atoà nei i te Atua. 28 Ua parau mai ra Pëtero ia na Inaha mätou ua faaruè i te mau mea atoà e ua pee mai ia òe. 29 Ua parau atu ra Ietu, nä ô atu ra Oia mau ta ù e parau atu ia òutou nei aore roa e taata i faaruè i to na fare, e te mau taeaè, e te mau tuahine, e te metua täne, e te metua vahine, e te vahine iho, e te mau tamarii, e te fenua, no ù e no te Èvaneria nei, 30 e òre ai i te noaa ta na e hänere atu i teie nei ao, i te fare, i te taeaè, i te tuahine, i te metua vahine, i te tamarii, i te fenua, e te hämani ìno; e i te ao to muri ra, o te ora mure òre ia.

Manaò.

E mau parau puai teie e te mana, e ärataì nei i te mau faahitiraa parau o na taiòraa e maha o teie mahana paieti tei faaìte i te ôtià o te taata i mua i te parau a te Atua Nui Tumu Tahi. Te hinaarohia ra i te taata ia tae i te vahi i reira  e riro ai te fenua èi puna faatupu ora ta te aru e faaìte tämau noa ra te heeùri o te mau tumu räau. I te mea aita e òhipa e tupu i te taata nä roto noa i to na püai, aore ra to na àravihi, no reira o ia i te haafatata i te tauturu a te Atua. Ia faaroo tätou i te mau manaò o na taiòraa maha te ìtehia nei te vai ra te ärea rahi e faataa ê nei i te Atua i te taata, ätea noa ai te Atua, ua fätata roa atoà mai o ia i te taata. Naò ia te manaò i te parauraa e pätaùtaù teie, te pätaùtaù e parau, oia te tahi mau paraparau e faahitihia no te tatara i te fifi, no te horoà i te püai, aore ra te itoito i te taata e faaineine ra i te rave i te tahi òhipa. Te manaò rä i ô nei, tei roto ia te mana o te parau, te parau e ìriti i te ùputa o te fifi, te parau e haamänina i te èà o te taata e ôpua ra i ta na òhipa. Ia faaroo tätou teie mau haapotoraa o te mau taiòraa no teie mahana,

-Taramo 90, 3 O te taata nei rä, te faariro faahou nei òe ei repo, te parau ra hoì òe A hoì, e te tamarii a te taata na.

-Materi 3, 13 E ao to te taata i noaa ia na te paari te taata i noaa ia na te ìte ra.

- Hepera 4, 12 E mea ora hoì te parau a te Atua, e te püai rahi, e te òoi rahi hoì to te reira i to te òè mata piti ra, i te putapupü-roa-raa hoì e taa ê noa atu te värua e te âau, e te tiàatiraa e te puo ivi aa, e te hiòpoà hoì i te manaò e te ôpua o te âau ra.

- Märeto 10, 27 E òre roa ia e tià i te taata, eita rä e òre i te Atua e tià hoì te mau mea atoà nei i te Atua.

Te pätaùtaùhia nei te ora ia au na ìrava e maha tei faaìte i te puai mana hope o te Atua Nui Tumu Tahi. I mua i teie parau no te pätaùtaùraa i te iòa o te Atua, e tano tätou e ui  e aha te mea e taù ai te iòa o te Atua ia tätou, e aha te òhipa ta tätou e rave e hanahana ai to na iòa. Ia ìte mai tätou, ua riro te reo no te taata, mai te hoê täviri e matara ai ia na te ùputa o te märamarama, ia ìte atoà rä o ia e ia färii hoì e, ua au noa te âano o te reira ùputa i te rahi, aore ra te naìnaì o to na manaò. Te auraa, e faaìte atoà mai te reo i te taata i to na ôtià. Te nä ô mai ra te Taramo, 3 O te taata nei rä, te faariro faahou nei òe ei repo, te parau ra hoì òe A hoì, e te tamarii a te taata na. No reira, i te mau taime atoà e rahi ai tätou, te Atua terä e naìnaì atu ra ; i te mau taime atoà e hanahana ai tätou, te Atua terä e mohimohi atu ra. Ia  parau mai hoì te Materi e, 13 E ao to te taata i noaa ia na te paari te taata i noaa ia na te ìte ra. Te ìmi ra te taata i te rahi, te pärahi nei te Atua i roto i te naìnaì, te faateitei nei te taata ia na te noho nei te Atua i roto haèhaa. Ua moèhia i te taata e, eere o ia no nià i te raveraahia mai e te Atua, no raro rä, e repo fenua o ia, e aita atu e vähi e òhie ai o ia i te färerei i te Atua maoti rä i raro, i te fenua ra, te ùputa o te raì. Hoê noa mea e rahi faahou ai tätou, ia färii tätou i te hoì i raro, ia hoì faahou e àmu i te ü o to tätou metua vahine te fenua, i reira noa tätou e ìte ai i te rahi o te Atua, i reira noa atoà tätou e märamarama ai i te puai o ta na parau, mai teie ta Pauro e parau nei i to Hepera, 12 E mea ora hoì te parau a te Atua, e te püai rahi, e te òoi rahi hoì to te reira i to te òè mata piti ra, i te putapupü-roa-raa hoì e taa ê noa atu te värua e te âau, e te tiàatiraa e te puo ivi aa, e te hiòpoà hoì i te manaò e te ôpua o te âau ra.

Te vähi i päpü i roto i teie manaò, eita te Atua e haru i te faatereraa a te taata, eita hoì e faahuru ê i te faatereraa o te fenua, eiaha mai te mea e, mea maitaì, aore ra mea ìno, e taime rä te reira i horoàhia i te feiä faatere ia ìte e ia faatupu atoà i te hinaaro o te Atua. Aita e vähi aita te taata e rave nei i te òhipa piò, e tae noa atu i roto i te Etärëtia. Ia  tae te parau ora a te Atua i te mau vahi e faahitihia ra i reira noa e tupu ai te hinaaro faatupu ora. Ia parau tätou i te hinaaro o te Atua, te faaìte ra tätou i te mea tei ineine tätou te taata tätaì tahi i te rave ia hanahana to na iòa e ia tupu te parau o te aroha e te here, aita tätou e anihia ra e faaineine i te tahi täpura no te mau òhipa ta tätou e hinaaro ra ia ravehia no te Atua, ia nä reira tätou, te faaineine ra ia tätou na te taata i te tahi täpura òhipa të òre e maraa ia tätou iho i te rave, aore ra të òre tätou iho e hinaaro i te rave. E hanahana änei te Atua i te reira peu ta tätou. Mai te peu o tätou te tävini, eere ia tätou i te faaueue, o tätou rä te mätamua i nià i te òhipa. Parau mau, i mua i te tahi mau täpura òhipa rarahi, te faanaho nei ihoä te taata i te òhipa, i te tuharaa i te òhipa nä nià i te taata, ei räveà faaòhie e te haamämä i te tereraa o te òhipa. 27 E òre roa ia e tià i te taata, eita rä e òre i te Atua e tià hoì te mau mea atoà nei i te Atua. Te haamanaò  noa mai ra te reo o Ietu te faatiàma, i to te taata taeraa i roto i to na tiàmäraa. Ua ìritihia te mau mea atoà e haafifi ra ia na, i te ìteraa i te Atua e ta na ôpuaraa faaora no na. Te taata tiàmä, eere ia i te taata faatupu i te parau ìno, te  òhipa tano  òre, e te faatîtî, no te faatupu rä i te  òhipa tià, te tano e te âfaro, i te mea e tià hoì te mau mea atoà nei i te Atua. E taata o tei faariro i te parau tià e te tura, ei taìara no to na oraraa. Te maitaì, te hau e te  òaòa o te täuaro, te  òhipa tumu ia a te taata tiàmä.  Na te Here o te Tumu Nui e to te fenua i tähei i teie taata i te tura e te hanahana. Nä roto i te tura e te parau tià, eita rä e òre i te Atua ia ôuàuà te taata mä te tiàmä i mua i te nahoà taata, no te haamaitaì i te Atua, te Tumu Nui o te tiàmäraa tei haamanaò noa mai ra te reira ia tätou te nünaa Mäòhi, i riro ai tätou ei tävini no na. Ia ìte e ia färii faahou tätou e te nünaa Mäòhi i te tiàmäraa ta te Atua i faatupu no tätou, ia  òre tätou ia riro faahou, ei òvere e ei täparu i o tätou iho. E to te huifaaroo Porotetani Mäòhi, E òre roa ia e tià i te taata, i tià ra i te Atua i te   faatiàma na roto i te parau tià e te tura, e arataì ia tätou te mau tävini faahoìraa i te haereà o te nünaa, nä nià i te èà o te märamarama o te parau a te Atua, ia tupu te faatiàmaraa e te ora hope o te taata. Ia faaroo e te färiiraa  i te parau a te Atua Nui Tumu Tahi i  òre roa ai tätou e pärahi faahou i roto i te mataù, e pätaùtaù ra tätou i te hanahana o  te Atua Nui Tumu Tahi.

Teraì òr. Faatura.

Märeto 10,2-16 Te Tara Toru Faahoì

Täpati 07 no Àtopa 2018.

ÔROÀ

Te Tara Toru Faahoì

Taramo 128

1 Tire a te Moruta. E ao to te taata atoà i mataù i te Fatu, o tei haapaò i to na ra mau èà 2 E àmu òe i ta to rima i òhipa ra. E ao to òe e e manuia ta òe 3 E riro to vahine mai te vine hotu i to òe ra pae fare; e to mau tamarii, mai te ohi ôrive ia, i te haaàtiraa i ta òe ra àmuraa. 4 Inaha, i nä-reira-hia to taua taata ra maitaì, to te taata i mataù i te Fatu ra 5 Na te Fatu òe e haamaitaì, mai ô mai i Tiona ra E ìte hoì òe i te maitaìraa o Ierutarëma, e hope noa atu to òe ra puè mahana,6 e ìte òe i te tamarii a to mau tamarii ra. E te hau hoì i nià ia Ìteraèra.

Tenete 2.18-24

18 Ua parau iho ra te Atua ra o te Fatu eere ia i te mea maitaì ia pärahi noa Âtamu o ia anaè ra; e hämani au i te tahi tauturu au nä na ra. 19 Ua hämani hoì te Atua ra o te Fatu i te mau manu âvae maha atoà o te fenua nei, i te repo fenua; e ua arataì mai ia Âtamu ra, ia ìteä ta na iòa e maìri; e ta Âtamu iòa e maìri i taua mau mea ora atoà ra, ia riro te reira ei iòa mau. 20 I maìri noa ra Âtamu i te iòa no te mau puaa atoà, e to te mau manu atoà o te reva, e to te mau manu âvae maha o te fenua nei; aita roa rä o Âtamu e tauturu au i ìteä. 21 Haamaìri iho ra te Atua ra o te Fatu i te vareà taòto rahi i nià ia Âtamu; taòto iho ra o ia, ua rave iho ra o ia i te hoê àoào no na, täàti iho ra i te ìò i taua vähi ra; 22 e taua àoào o Âtamu ta te Atua ra ta te Fatu i rave ra, hämani iho ra o ia ei vahine; e ua arataì mai ra o ia ia na ia Âtamu ra. 23 Ua nä ô iho ra Âtamu: I teie nei, e ivi teie no to ù nei ivi, e ìò hoì no to ù nei ìò e parauhia o ia e e vahine, no te mea, no roto o ia i te taata i te noaa raa mai. 24 No reira e faaruè ai te taata i ta na metua täne e ta na metua vahine, e e riro hoì räua ei hoê.

Hepera 2.9-11

9 Te ìte nei rä tätou ia Ietu, o tei faahaèhaahia i raro iti aè i te mau merahi, ia pohe o ia ei ono i te taata atoà no te aroha mau o te Atua ra, i te faatoröna-raa-hia i te teitei e te tura, o ia i faaòromaì i taua pohe ra. 10 E mea au hoì ia na no na te mau mea atoà nei, e na na te mau mea atoà nei i hämani, i te arataìraa i te tamarii e rave rahi i te ao ra, ia faariro o ia i te tumu o to rätou ora ei Ora nehenehe mau i to na iho pohe.11 O te Metia hoì o tei tämä mai, e te feiä i tämähia ra, hoê ä ia Metua; e òre ai o ia e haamä ai ia parau mai ia rätou e, e taeaè,

Märeto 10.2-16

2 Ua haere mai ra te mau Färitea ia na ra, ua ui mai ra ia na E au änei i te ture ia haapae te täne i ta na vahine

Rämä mai ra ia na. 3 Ua parau atu ra o ia ia rätou, nä ô atu ra E aha ta Möte parau i tuu mai ia òutou i te reira 4 Ua parau mai ra rätou Ua tià ia Möte ia päpaì mätou i te parau haapae, a tuu atu ai ia na. 5 Ua parau atu ra Ietu ia rätou, nä ô atu ra No te marü òre o to òutou âau i päpaì mai ai Möte i te reira parau. 6 Âreà i te mätamua ra, i te hämaniraa i te mau mea atoà nei, i hämani iho ra te Atua i te taata i te täne hoê, e te vahine hoê. 7 E faaruè ai te täne i ta na metua täne e ta na metua vahine, a àti atu ai i ta na vahine, 8 e e riro hoì räua ei hoê. Eere atu ra räua i te toopiti, hoê rä. 9 E teie nei, ta te Atua i täàti ra, eiaha te taata e faataa ê atu.10 Ua ui faahou mai ra ta na mau pipi ia na i roto ä i te fare i taua parau ra.11 Ua parau atu ra o ia ia rätou O të haapae i ta na vahine a faaipoipo ai i te tahi, ua faaturi ia o ia ia na. 12 E ia haapae te vahine i ta na täne a faaipoipo ai i te tahi, ua faaturi atoà o ia.

Te haamaitaìraa Ietu i te mau tamarii rii

(Mät 19,13-15; Ruta èv 18,15-17)

13 Ua hopoi mai ra rätou i te tamarii rii ia na ra, ia faatiàià atu o ia ia rätou; ua àvau atu ra rä ta na mau pipi i te feiä i hopoi mai. 14 Ia ìte atu rä Ietu, ìnoìno atu ra, nä ô atu ra ia rätou A tuu mai i te tamarii rii ia haere noa mai ia ù nei, e eiaha e täpeàhia atu; mai ia rätou hoì to te Pätireia o te Atua ra. 15 Oia mau ta ù e parau atu ia òutou nei: o të òre e färii i te Pätireia o te Atua mai te tamaiti àruàru ra, e òre roa atu o ia e ö i reira.16 Ua rave atu ra ia rätou, ua hii iho ra, ua tuu atu ra i ta na rima i nià iho ia rätou, e ua faaora atu ra o ia ia rätou.

Manaò.

Te ìte maitaì ra tätou te âano o teie mau huru manaò e te rahi o te parau e faaìtehia ra i te taata tei òre i färii i te tahi atu huru raveraa. Mai te mörï ia patahia i te tahi vähi, e rave noa te märamarama i ta na tuhaa, âreà te tuuraa i te âvae no te haere i te tahi vähi, aore ra te tahi, tei te taata tätaì tahi te raveraa i te reira faaotiraa. E nä reira atoà tätou i te hiò i teie mau taiòraa. E pata noa tätou i te vähi ta te manaò e ani mai ia patahia, tirä rä. Ia parau tätou i te parau o te here, e haamanaò noa tätou e, te Atua iho te reira, ua ìte atoà ia tätou e, eita te Atua e ö i roto i te mau faanahoraa tei haaparuparu o ta tätou parau. E parau teie no te taata atoà, mai te hiò òre i te huru o te taata, eiaha mai te mea e, te vai ra te feiä e tano e parau, e te vai ra te feiä të òre e tano e parau. Eere te taata te haamataraa, eere hoì o ia te faahopeàraa o teie parau ; i vai na te here, e vai ä te here ; mai tei ìtehia i te tau a uìuì, e të ìtehia i te tau a muri atu, e parau ihoä teie no te taata, e parau hoì no te Atua. Eere no te mea te ora ra te tahi taata i teie parau, e mau ai te tereraa o te mahana, no te mea te täpura òhipa a te taata atoà, te âfaìraa ia i te mahanahana i roto i te âau o te taata atoà ; te rahi mau nei te taata e hinaaro nei e të tiaì nei i te mahanahana o te mau hihi o te here. E ia faahiti hoì tätou i te parau o te here, eere te auraa noa e täamu ra i te täne i te vahine ta tätou e parau nei, no te mea eere te òhipa na tätou te ìmiraa i te täne na te tahi, e te vahine na te tahi, te mea ta te taata e hinaaro nei, ia ìtehia mai ia o ia ei taata mä to na hinuhinu e to na tura, ia au i te mau reo e faahitihia nei, ia au i teie mau ìrava no taiòraa e maha , e manaò tätou i te here no na i parauhia ai to tätou, e no na hoì e tano ai tätou e ora atu i teie parau.

-Taramo 128, 3 E riro to vahine mai te vine hotu i to òe ra pae fare; e to mau tamarii, mai te ohi ôrive ia, i te haaàtiraa i ta òe ra àmuraa.

-Tenete 2, 23 I teie nei, e ivi teie no to ù nei ivi, e ìò hoì no to ù nei ìò e parauhia o ia e e vahine, no te mea, no roto o ia i te taata i te noaa raa mai.

-Hepera 2, 11 O te Metia hoì o tei tämä mai, e te feiä i tämähia ra, hoê ä ia Metua; e òre ai o ia e haamä ai ia parau mai ia rätou e, e taeaè,

- Märeto 10, 9 E teie nei, ta te Atua i täàti ra, eiaha te taata e faataa ê atu.

E parau no te taata ta tätou e färerei nei, ia au na taiòraa e maha, o ia tei taaê i roto i te aru i te rähu a te Atua Nui Tumu Tahi, to na hohoà, to na huru, to na aho i parauhia ai e taata tei au i te Atua. Tei tiàturihia èi faatupuraa i te ora tei âmuihia èi parau hoê o te aru, ua horoà te Atua te òhipa mätamua a te taata te maìriraa iòa i te mau faufaa atoà ta na i rähu. No te haapäpü i to na Aroha, to na Here, ua haamaìri i te taata i te taòto no te hämani i te vahine, i parauhia ai to te vahine, parauhia ai to te taata. A faaroo na tätou teie faahitiraa parau, 23 I teie nei, e ivi teie no to ù nei ivi, e ìò hoì no to ù nei ìò e parauhia o ia e e vahine, no te mea, no roto o ia i te taata i te noaa raa mai. O vai teie taata ta te ìrava e faahiti ra, e tane anei, e atua anei, naò noa ai te manaò i te parauraa e, e Fenua teie e parauhia e Tara Toru Faahoì, no te mea  mai roto mai i te rima Atua te vahine te hämaniraahia, te taata mai roto mai i te rima Atua o te fenua te hämaniraahia. I parauhia ai to te Vahine èi Vahine, i  parauhia te Tane èi Tane, e fänau ò rua, e faaî, e haavï, e mana ò rua i nia i te rähu, ia faahoì te parau no te haapäpü ia te Aroha, te Here o te Atua Nui Tumu Tahi i te vahine e te tane. 3 E riro to vahine mai te vine hotu i to òe ra pae fare; e to mau tamarii, mai te ohi ôrive ia, i te haaàtiraa i ta òe ra àmuraa. Ia faaroo tätou i te parau o te hotu, mai te tahi atoà atu mau parau, te nä ô nei tätou e, fenua, aore ra, tumu räau, ia au i te manaò e, e mau parau faahiahia no te tahi mau òhipa i tupu i roto i te ùtuafare. Ua vai noa rä te reira ei parau. Ia täpiri mai hoì tätou i te taò, faahiahia, e òhie roa te taata i te manaò e, ua faaravaìhia teie mau parau, oia hoì ua faananeahia, ua haamaitaìhia, ua faanehenehehia, te mea ia o ia e horoà rahi roa i to na tiàturiraa, mauruüru ai to na tarià i te faarooraa i te reira mau parau, hau roa atu, e mau parau e faaauraa i roto i te oraraa o teie mahana, e tauturu te noaa mai i te taata no roto i te reira mau parau. Mai te mea atu ra e, e hahape hänoa te manaò i te faarooraa i teie mau parau, eita e hinaaro i te tau, no te hinaaro òre paha ia roohia i te tähitohito. No reira teie mau parau e faahitihia ra e tupuraa te reira no te ôpuaraa faaora a te Atua. Mai te taata paari e tae atu i te tamarii, te haafaufaahia nei i roto i teie mau parau. 11 O te Metia hoì o tei tämä mai, e te feiä i tämähia ra, hoê ä ia Metua; e òre ai o ia e haamä ai ia parau mai ia rätou e, e taeaè,

Te mea faufaa i ô nei, eere te taata na na te òhipa i rave, aore ra te räveà i faaòhipahia no te faaìteraa i te taata i te reira parau, nä reira hoì te taime, aore ra te vähi i ravehia ai te reira òhipa, te mea rä e, e òhipa oti teie, e faaìtehia ra. Aita tätou e anihia nei e hoì faahou i muri, i te ìteraa e, oia mau änei. I roto noa i te parauraa e, ua faaìtehia o te Metia tei tämä, ua piri te reira ùputa. E tano tätou e haapoto ä i te parauraa i te nä ôraa e òre o ia e haamä i te mea maitaì, no te mea ua faaìtehia ia tätou. Mai teie atu, eita e tià i te taata ia òre ia rave i ta na tuhaa. E huru mätauhia e tätou teie huru to te taata i te ìmiraa i te räveà ia òre o ia ia naeàhia i te parau, âreà i teie, e au ra e, te parauhia nei te taata e tei roto te parau i to òe tarià. Rahi noa atu te ârivarivaraa te taata, e vai noa te parau i to na vairaa. Te haapäpü noa mai ra teie parau tämäraa o te Atua here i te taata. 9 E teie nei, ta te Atua i täàti ra, eiaha te taata e faataa ê atu. E parau Tara Toru Faahoì teie, E piti manaò e vai ra i roto i teie mau taò, a tahi te tahi mea hau ê i te maitaì, te tahi mea hiòhia e te mata, aore ra te tahi mea faaroohia e te tarià ; a piti no te reira maitaì, ua tupu te faahinaaro i roto i te âau, oia te taime riro roa ai te manaò, te âau, e te värua o te taata i te parau, mai te mea atu ra e, aita o ia i faaroo noa, ua ö roa atoà rä i roto i te parau, e ua amohia e te reira parau. No te mea rä aita to te taata e täamuraa päpü faahou i to na fenua i teie mahana, aita to na hiroà tumu e riro faahou ra ei uruaìraa no na, no te mea aita o ia e ìte ra i te faufaa ia haapäpü faahou e, o vai mau rä o ia, e no hea mai o ia, e aita atoà hoì o ia e te ìte ra i te faufaa i te ìteraa i te reira, riro atu ra te tâàtiraa ei parau e tano i te tarià no te tahi pae. Te fifi rahi roa atu rä o te Mäòhi, to na ia tiàturi òre ia na iho, to na färii òre i to na parau, mai te mea e, e parau to na no te tau tahito, eere i te tahi parau no teie tau, e no te mea i roto i to na manaò, eita te mea tahito e te mea âpï e tano ia tuuhia i roto i te àpu hoê, te färii hoê, te mea ia o ia iho i tatahi noa ai i to na parau ei Mäòhi. Te Tara Toru Faahoì, e òre e tahito e âpï noa, e òre e ruàu e taureàreà noa.

Teraì òr. Faatura.