Faraite Poheraa 10 no Èperera 2020
O te Tamaiti mau ä teie nei taata na te Atua.
Haapaeraa maa
Ômuaraa.
E hoa ìno mä e, i teie
mahana e rave ai tätou i te haapaeraa mäa i roto i to tätou mau ùtuafare e mea
maitaì ia haamanaò tätou i te huru haapaeraa mau ta te Atua e hinaaro, e tiaì
nei i to na nünaa. Ia òre ta tätou haapaeraa ia riro noa ei faataime-noa-raa i
te àmuraa mäa ia riro rä ei räveà e faaìte ai tätou i te hinaaro e tupu ai te
hau o te Atua Nui Tumu Tahi, ia noaa i te täatoà te maitaì i horoàhia mai ia
tätou. No te mau fëruriraa i muri nei, ia riro ia ei tautururaa ia tätou i roto
i te haamoriraa. Na tätou rä e faanaho ia au i te mea o ta tätou e manaò ra e
mea tano. E haapae tätou i te maa, te päpe, e àvaava, e te mau maa taèro mai te
paka, te ice. Mai te hora vaù i te poìpoì e tae i te hora piti i te taharaa
mahana, ta tätou ôroà a te Fatu te maa ia i faaineinehia e tätou no te àvariraa
i te haapaeraa maa. Ia hope teie maa faanahoraa ïti, te toè ra te hora a taiò
te mau Taramo, himene, e aore àparau i te mau tamarii no te mau parau tumu o te
oraraa, ia vai tiàma noa tätou i mua i teie huru faanahoraa, na tätou te reira
e faanavaì mai.
Himene
E aha te haapae, teie te
tahi mau manaò rii
Te
òhipa mätamua, o te tià ia tätou ia rave te hiòraa ia i te auraa o te taò :
Haapae, e i muri aè i te reira mäìmiraa, e märamarama atoà ai tätou e, e aha te
auraa ta te taò e faaìte mai. Ia haamanaò hoì tätou e, te ìmiraa i te
märamarama o te parau, e riro te reira ei tautururaa ia tätou i te haafatataraa
atu i te hinaaro o te Atua tei riro atoà ei tumu no te parau.
Te
taò : HAAPAE e taò hämani teie, e piti
tuhaa i roto i teie taò.
a-
HAA : e òhipa te ravehia ia tupu te mea e hinaarohia ra, aore ia, ia naeàhia te
vähi e tïtauhia ra.
e-
PAE : teie te tahi mau faaòhiparaa ; - e numera 5 (pae), pae tähatai, pae mouà, pae miti, pae fenua, pae àui, pae
àtau, pae i nià, pae i raro, pae àma, piri pae, pae o te mämä, pae o te päpä.
Te
manaò e ìtehia nei i roto i teie mau faaòhiparaa, teie ia :
Te
tahi vähi tei taa ê atu i te tahi. E ìtehia te taaêraa i roto i te tahi e te
tahi. Aita atoà e tüàtiraa i roto i te tahi pae e te tahi atu pae. Eita hoì te
hiòraa no te parau o te mouà, e ìtehia i roto i te parau no te pae tähatai. Mai
te peu, e hinaaro te tahi taata e hiò i te parau o te mouà, e haere ia te reira
taata e hiò i te vähi tei reira te tupuraa no te parau o te mouà. Eita rä te parau o te mouà e ìtehia i roto i te parau o
te miti. Ia hinaaro anaè tätou e hiò i te parau o te ora, e haere ia i te vähi
tei reira to na parau e ìtehia ai. Aita anaè i päpü te reira hiòraa, e riro o
ia i te päinu.
E ìte –atoà-hia rä te manaò
no te haapäpüraa, e te mäìti i te mea e hinaarohia ra. Aita anaè, eita e taahia
e no tei hea pupu taata o ia, o ia hoì no tei hea pae o ia. Te reira mau te
tïtauraa ta te haapaeraa e faaìte mai ra ia tätou, o ia hoì to te taata haapäpü
faahouraa ia na i roto i ta te Atua ôpuaraa.
Ia päpü atoà ia na e aita
atu ta te Atua ôpuaraa, maoti rä, ia fänaò te taata i te hau, te maitaì, te
ora. No reira, aita anaè te hau, te maitaì e ìte faahouhia ra, täpaò faaìte ia
e, ua atea ia taata i te vähi tei reira to te Atua tiaìraa mai.
Ia riro ia te òhipa ta
tätou e rave nei ei òhipa tei au i te tïtauraa e te faaìteraa a te taò HAAPAE,
o ia hoì, te haafatata-faahou-raa i te ora, e haapäpü faahou e, no te pae tätou
no te Atua, e rave ia i te òhipa e mauruüru ai te Atua i ta na mau tamarii.
Ia òre hoì te taata ia
färii e no to na ätearaa i te hinaaro o te Atua, i ère ai o ia i te ora, te
hau, te maitaì, ia òre hoì te taata ia färii e, e haapae atoà o ia i te tahi
huru tei faatupu noa i to na hinaaro e ia upootià noa o ia, e tae noa atu i te
haapaò-noa-raa ia na iho, mä te here òre i te taata. E riro mau ia te haapaeraa
mäa ta tätou e rave nei mai te tahi haamauruüru-noa-raa ia tätou iho. No te mea
atoà hoì aita te auraa o te taò o ta tätou faaòhipa ra e tae ra i nià i te mea
e hinaarohia mai ra e te Atua. Haamanaò na tätou i te pure a te färitea Ruta
18/12, tei riro hoì te haapaeraa mäa mai te tahi noa haamauruüruraa ia na iho,
e no te faataa ê ia na i te tahi pae taata. Aita rä te auraa o te haapaeraa o
ta na e tïtau ra e haapaòhia ra. Te auraa e ère o to tätou hinaaro te ìmi ia
tupu e ia ìtehia, e ère atoà hoì no te haamauruüru noa ia tätou e ta tätou
faanahoraa, i haapae ai tätou no te mea ia, aita mau to tätou e ora i rapae àu
i te aroha e te here o te Atua. E ere noa atu ra ia te mäa e te päpe të haapae,
e haapae atoà rä i te ìno ta te àau o te taata e faatupu òhie nei i roto i to
na oraraa, tei riro hoì te reira ei faataupupü i te mau tüàtiraa atoà e
hinaarohia mai ra ia tupu.
Inaha hoì, o te mau manaò
ìno te haafifi rahi nei i te tupu maitaìraa o te ora. No reira, ia òre anaè te
ora, te hau e te maitaì e ruperupe faahou i roto i te oraraa, täpaò faaìte ia
e, ua rahi aè te mau mea e faarumaruma i te tupuraa o te ora, te hau e te
maitaì, tei riro ei ôpuaraa nä te Atua.
E nahea rä tätou i teie nei
i mua i te tïtauraa ta te haapaeraa e hinaaro mai ra. E ere hoì te haapaeraa i
te peu noa, aore ia i te tahi noa faanahoraa o ta tätou e faaòromaì noa, o te
tahi rä teie haapäpüraa no te huru o te oraraa o ta tätou e mäìti i teie nei,
no te haapäpü atoà e no tei hea pae tätou.
Himene
No reira, te mea te anihia
nei ia tätou ia rave, o te haapaeraa ia i te mau mea tei riro i te faaère ia
tätou i te ora, te hau e te maitaì. Ia rave mai tätou i te hiòraa no te hoê uru
meià, ia òre ia tämähia, ia òre hoì te mau pehu ia ìritihia, tei faaapiapi i to
na tupu maitaìraa e horoà mai ihoä o ia i te mäa, e ere rä i te mea faahiahia
roa no te mea, aita te hihi o te mahana e tae roa i nià i to na taatoàraa, ua
apiapi roa i te pehu. Te reira atoà te tïtauraa rahi ta te haapaeraa, o ia hoì,
te äraraa tätou e aita to te ora e parau, mai te peu eita atoà tätou i to tätou
pae e rave aore ia e faatupu i te hinaaro o te Atua. Ia hitihia to tätou oraraa
e te hihi aroha e te here o te Atua Nui
Tumu Tahi.
No reira e faahoì te
haapaeraa ia tätou i te ìteraa i te hinaaro o te Atua, te faatupuraa i te
tauturu, te aroha, e te haamämäraa te àti o te taata, o ia hoì, te räveà teie e
tupu ai te parau tià, te parau mau. Mai te peu hoì o te reira te òhipa ta tätou
e rave i teie nei, teie ia te tïtauraa e vai nei, e faaineine ia, ia tätou,
faaineine i to tätou oraraa, faaàfaro i te mau vähi e puupuu ra, te mau vähi
âpoopoo e faaî, e haamaitaì faahou i te tüàtiàtiraa, ia faahope te püai, te
manaò, te värua no te ìmi i te tupuraa no te hinaaro o te Atua.
Teie atoà te tahi manaò
faufaa o te tià roa ia tätou ia täpeà mai maoti rä, teie huru parauraa e haapae
i te mäa, te parau-atoà-hia nei, e haamoà i te mäa. Teie te auraa o te reira
manaò. Ia au i te huru maì e iri mai i nià i te hoê taata, ia itoito o ia i te
tuu i te hiti i te mau mäa atoà të òre e tano i nià i to na maì, te mau mäa hoì
të riro i te haafifi roa atu ä i te ora e vai ra i roto ia na. Te ìte ra tätou
e, te haapae, aore ia te haamoàraa i te mäa, hoê manaò tumu e ìtehia maoti rä,
te faateäraa i te mau mea atoà të riro i te faatupu mai i te fifi.
No te mea te parau nei
tätou e, e mea moà te Atua, teie rä, e ère roa atu i nià i ta tätou parauraa, o
ia hoì, ta tätou haamoàraa e moà ai te Atua. E ère nä tätou e horoà i te moàraa
o te Atua. Ta tätou rä te reira òhipa, e te moà e hinaarohia mai ra, o te
faaìteraa ia i roto i to tätou oraraa, te moà o te Atua Nui Tumu Tahi.
No reira, i mua i to tätou
iho parau, te tïtauhia mai ra ia haapae tätou i roto i to tätou oraraa te mau
mea atoà o ta tätou e ìte ra e, e riro mau te reira i te faaìno e te haaviivii
i te iòa o te Atua ta tätou e tävini nei. Te huru e tïtauhia mai ra ia rave hoì
tätou i to tätou pae, ei oraraa no tätou, te riàriàraa ia i te ìno, ia au i te
tahi manaò tä te päpaì Taramo e haapii mai ra (Taramo 97/10). Te hinaaroraa i
te Atua (Teuteronomi 10/12) e te ìte hoì e te aroha (Märeto 12/23). Ua hope roa
rä teie mau manaò i te püòhuhia i roto i nä manaò e piti nei, te hinaaro e te
aroha (Mataio 22/37-40). No reira, e ère te moà o te Atua i te tahi patu e
täpeà ra i te taata i te atea ê, to te taata rä te reira färiiraa i te farerei
i te Atua e to na atoà hoì haapaeraa i te mau mea atoà te òre roa e au i te
huru e te hinaaro o te Atua.
Te moà ia e hinaarohia mai
ra ia tupu i roto i te oraraa o te taata i to na pae, o te faatanoraa ia i ta
na òri i nià i te pehe ta te hinaaro o te Atua e pehe noa nei i roto i te
oraraa o te taata. Inaha, ua tauàti-atoà-hia te oraraa o te taata i nià i te
Atua. Tätou hoì i te tahi pae e te Atua i to na pae, na te hinaaro hoì o te
aroha e te here e täamu ra ia tätou. Mai te peu, e faatano te feiä e hoë ra i
te vaa i ta rätou toparaa hoë, e tïtau-atoà-hia i to rätou pae ia haapae i te
tahi huru, tei òre e au ia rätou ia rave i nià i teie vaa, no te mea e haafifi
te reira i te tere maitaìraa o te vaa e tae atu ai i te tipaeraa. Te taata tei
òre e hinaaro e haapae i te mau mea atoà e haafifi i te tupu maitaìraa o te
hau, te maitaì e te ora hoì, tei òre i ineine i te färii e haapae i te mau mea
atoà ta te moà o te Atua e tïtau mai ra, e aha ia te faufaa o te moà o te Atua
i roto i te täviniraa i te Atua parau mau e te parau tià.
Ia faahope rä te taata i to
na manaò, to na püai, to na àau, to na värua no te Atua anaè e no na anaè e
ìtehia ai te moà o te Atua. Te taata rä i tae i nià i teie tïtauraa no te mea
ia, ua noaa ia na te haapaeraa i ta te taata. Eita atoà hoì e tià i te taata ia
rave i nä huru e piti atoà, no te mea, te haapäpü noa mai ra te haapaeraa e no
teihea pae o ia. Ia hinaaro hoì o ia i te ora, e haere tià o ia i te vähi tei
reira te ora e ìtehia ai, o ia hoì i roto i te hinaaro e te aroha e te here o
te Atua i te taata. Mai te peu hoì e rave mai ä tätou i te hiòraa o te taata
maì, ua ìte maitaì e ua päpü atoà ia tätou e, ua hinaaro anaè o ia i te ora no
te mea ia te ère ra o ia i te ora, e faaitoito o ia i to na pae o ia hoì e ruru
i to na püai, to na àau, to na manaò i te haapaeraa i te mau mea atoà e riro i
te haafifi i te tupu maitaìraa o to na ora. Ia òre hoì ia ö i roto ia na te
riàrià i taua mau mea ra e pinepine ä o ia i te topa i roto i te fifi o te àti.
Aita atu to na e maitaì mai te peu e, e i roto ia na te haapaò i te faaueraa a
te tahua räau.
No reira tätou e hinaaro
nei i te Atua, ia òre hoì tätou ia riàrià i te ìno, te parau-tià-òre, te
haavare, te manaò ìno, aore ia e vai iho noa tätou ia tupu ruperupe noa na taua
mau ìno atoà ra, ia òre hoì tätou ia horoà i to tätou püai no te haapaò i te
reira mau mea atoà e nahea ia te Atua e riro faahou ai, ei Atua no tätou, e
nahea ia tätou e riro mau ai ei tamarii atoà nä na. E nahea ta na parau e riro
ai ei parau maitaì no te arataì ia tätou i nià i te èà e tupu ai te hau, te
maitaì e te ora.
Teie rä, nä te huru tupuraa
o te òhipa e ravehia e tätou, e faaära atoà mai e tei te hea vähi to tätou àau
i te vairaa. Haamanaò noa na tätou i te tahi parau ta Ìtaia i faaìte, (Ìtaia
58/3-9), te faaära ra o ia i te nünaa i to na ànotau e, e aha mau te haapaeraa
ta te Atua e hinaaro nei, ia rave o ia e ia ora hoì. Eiaha rä no te mea aita te
nünaa e haapae ra, no te mea rä aita e tüàtiraa e ìtehia atu ra i roto i to
rätou oraraa e te haapaeraa o ta rätou e rave-tämau-noa ra. Inaha, te mea e
ìtehia ra, haapae noa ai rätou, te upootià noa ra ihoä to te taata hinaaro
tià-òre. E au ra e, e èà ê ta te haapaeraa e faatoro ra i to na mau tävini ia
rave, e èà ê o teie e tämau-noa-hia nei i te rave, te èà e òre ai e ìtehia, te
haehaa o te àau, te èà e tupu ai te hau, te èà e tupu ai te tüàtiàtiraa no te
haamaitaìraa i te täviniraa i te täuaro.
Himene
Teie hoì te haapaeraa ta te
Atua e tiaì mai ra i to na mau tävini ia faatupu:
- Ia tatara i te ruru o te
ìno,
- Ia haamämä i te hopoià a
te taata,
- Ia tuuhia tei neneìhia e
te hämani-ìno-hia
- Ia ôfatihia e òutou te
tuto e haamauiui nei i te taata,
- Ia tufa ta òe mäa i te
feiä e poia ra,
- Ia arataì te taata rii
àti ra i to ùtuafare,
- Ia ìte òe i te veve ra,
ia faaàhu atu òe ia na,
Ia haapoto anaè tätou i te
manaò e horoàhia ra i roto i teie tïtauraa i to na mau tävini e tomo ra i roto
i te haapaeraa, ia ìte ia rätou i te färii i te vai iho i tä te taata no te
tomo i roto i te aroha e te here, ei àhu aè no na, e ia faariro hoì i te aroha
ei tumu no to na oraraa o ia te aroha e ora ai te taata. Ua ìte atoà hoì tätou
e, e ture tumu teie na te Metua e te Tamaiti. Te haapii ra Ietu i te tahi
mahana i ta na mau pipi (Mataio 25/40) te faaära ra o ia e ìte i te mau taata
rii, te mau taata i roto i te fifi e te àti, tei mauiui, te peàpeà ra, te reira
to òe taeaè. Eita hoì te haapae e ärataì te taata i te haapaò-noa-raa ia na
iho, e to na iho maitaì. Tei nià rä i te òhipa o ta na e rave no te tahi e
ìtehia ai to na parau. Ia òre hoì tätou ia rave i te òhipa e mämä ai to rätou
àti, e mämä ai ta rätou hopoià, aita änei tätou i ateä i te èà tei reira te
Atua i te tiaìraa mai ia tätou.
Ta te haapaeraa ia e
faaitoitohia nei i te tävini o te Atua, eiaha hoì o ia ia topa i roto i te rave
peu-noa-raa no te mea te hiòhia mai ra o ia e te taata e te haapae ra. O ta
Ìtaia ia e faaära atoà mai ra ia tätou i teie mahana. Te päpü atoà ra ia tätou
e, e ère te haapaeraa i te tahi noa täôtiàraa no te taime, e o te reira
noa taime e ìtehia ai te faahaèhaaraa, e
te marüraa o te àau, areà hoì te òhipa e tupu i muri mai, no te rave faahou ia
i te òhipa e upootià noa ai ta te taata. No te faufaa o teie parau i roto i ta
tätou täviniraa e i roto atoà i te oraraa o te Ètärëtia, i tïtauhia ai tätou e
hiò faahou i te auraa o teie taò e HAAPAE, e te òhipa ta na e ani mai nei ia
tätou ia rave i teie nei.
Himene
Eiaha rä no te parauraa e
aita tätou e haapae mau nei i te mäa, no te ìmi faahouraa rä i te märamaramaraa
o te parau, no te haafatata faahou ä ia tätou i te ìteraa i te hinaaro o te
Atua ia riro tätou ei mau tävini mau no na. E räveà maitaì hoì te märamarama no
te türama i to tätou mau haereà, inaha, nä te märamarama e ìriti i te ùputa o te ora. Haamanaò na
tätou nä te märamarama i ìriti i te ùputa o teie nei ao i te matahurahura o
teie nei ao, i tià atoà ia tätou i te parau e, te Fenua e Ùputa ia no Te Raì .
No reira, e mea faufaa te
faaineineraa i te nünaa, no te haapaeraa ia färii to na âau, hou te haapaeraa e
haamata i te faaïti mai i te mau mea atoà o ta na i färii noa na i roto i to na
oraraa, mea maitaì hou o ia a tomo ai i roto i te haapaeraa, ua haamata atoà o
ia i te ère i te mau mea e haamauruüru noa nei i to na âau, to na manaò. Ia ìte
hoì o ia i te mauiui no te mea te ère ra o ia i te mau mea i haamäha noa na i
to na hinaaro. E ère hoì te haapaeraa i te tahi taime e topa ai to na taòto, no
te mea aita e maraa ra i te tino i te färii i te reira oraraa. Te taime e te
taòto ra to na mau tävini, te upootià ra te ènemi. E faariro rä te haapaeraa mai te tahi ÄRARAA, e ära no te
pure, e ära ia òre te ènemi ia upootià i ta na mau huru raveraa atoà. Te
haapaeraa e faaineineraa ia i to tätou oraraa ia hitihia mai e te hihi o te
märamarama ta Ietu i haere mai e faaìte faahou i te taata.
Himene
Taiò
tätou i te parau no Ietu Metia ia au te päpaìraa a Märeto.
Märeto
15.24-41
24 E oti aè ra o ia i te pätitihia e rätou i te âuri i nià i te tätauro,
ua tufa iho ra rätou i to na àhu, tuu terero iho ra, i ta te taata atoà e rave
ra. 25 I te toru o te hora i pätiti ai rätou ia na i te âuri i nià i te
tätauro. 26 E te parau i taua hara na na ra, ua päpaìhia ia i nià aè: O TE ARII
O TE ÂTI-IUTA RA. 27 E ua faatätauro atoà rätou i e toopiti puè èiä haru, i te
rima àtau te hoê, i te rima àui hoì te tahi. 28 Tià atu ra taua parau i päpaìhia
ra, i nä ô ra e I âmuihia o ia i te feiä hara. 29 E te feiä i haere noa nä
reira iho ra, ua tähitohito mai ra ia ia na mä te ueue i te upoo, nä ô mai ra E
të vävähi i te hiero e, e ua ruì toru anaè ua tiàfaahou, 30 a faaora ia òe iho,
e pou mai i raro i tënä na tätauro. 31 Oia atoà te mau tahuà rarahi e te mau
päpaì parau, nä ô aè ra rätou rätou iho: Ua faaora o ia ia vëtahi ê, eita rä e
tià ia na te faaora ia na iho 32 E pou mai hoì te Metia, te Arii o Ìteraèra mai
te tätauro mai i teie nei Ia hiò atu tätou, a faaroo atu ai E ua faaìno atoà hoì tei faatätauro-atoà-hia
ra ia na.
Te poheraa o Ietu
(Mät 27,45-56; Ruta èv 23,44-49; Ioane 19,28-30)
33 Àti iho ra taua fenua atoà ra i te pöuri, mai te hora ono mai ä e tae
noa atu ra i te hora iva. 34 E tae aè ra i te hora iva, ua pii hua atu ra Ietu,
nä ô atu ra: Èroi, Èroi, rama tapatatani? Teie hoì te auraa: E ta ù Atua, e ta
ù Atua, e aha òe i faaruè mai ai ia ù? 35 E ìte aè ra te hoê pae i te feiä i
tià i pïhaì iho ra, ua nä ô aè ra: Inaha, te tiàoro nei o ia ia Èria 36 Ua horo
atu ra te hoê, faaî atu ra i te rimu i te vineta, tuu iho ra i nià i te âèho,
hopoi atu ra na na e inu, nä ô aè ra: A vaiiho noa na, e hiò tätou ia Èria i te
haereà mai e tuu ia na i raro 37 Ua pii
hua atu ra te reo o Ietu, pohe iho ra. 38 Ua mähae iho ra te päruru o te hiero
ra mai nià mai ä e raro roa. 39 E ìte aè ra te raatira hänere i tià noa i mua
iho ia na ra, e i pohe o ia mä te pii hua, ua na ô aè ra O te Tamaiti mau ä
teie nei taata na te Atua 40 E mau
vahine hoì tei te ätea ê i te hiòraa mai; o Märia i Matätara e tahi i taua mau
vahine ra, e o Märia te metua vahine o Iatöpo ïti räua o Iote ra, e o Tärome.
41 I pee haere na rätou ia na, i Tarirea e ua aupurupuru ia na. E e mau vahine
èê e rave rahi ä hoì tei pee atoà mai ia na i Ierutarëma.
Himene
Teie o Ietu, i roto i te reva ma te turuhia e to na tätauro i nià aè i
te mau taata atoà i faatupu teie òhipa, ua àmaha te nünaa, e te mau faatere
fenua i mua ia Ietu e mamae ra, täpoìhia
iho ra te fenua i te pöuri mai te hora ono e tae i te hora iva. No te faaìte ua
topa te fenua e te to te ao atoà i roto ano, i faaroohia ai te reo o Ietu i te
piiraa e, Èroi, Èroi, rama tapatatani? Teie hoì te auraa: E ta ù Atua, e ta ù
Atua, e aha òe i faaruè mai ai ia ù. Ua tähitohito faahou iho ra te
tahi pae o te mau taata i teie reo to Ietu, te pii ra o ia ia Èria. 39 E ìte aè
ra te raatira hänere i tià noa i mua iho ia na ra, e i pohe o ia mä te pii hua,
ua na ô aè ra O te Tamaiti mau ä teie nei taata na te Atua.
I mua i teie huru parau ua haamau o Ietu i te parau tumu no te aroha e
te here o te Atua Nui Tumu Tahi i te fenua nei, ua tupu na roto i teie reo, i
parau na hoì o Ietu, hoê e piti, e toru, taata te putuputu rä ma to ù nei iòa
tei ropu atoà vau ia rätou. To na auraa èita na teie mau naero e teie täpu räau
te tätauro e täpeà i te mau faanahoraa a te Atua Nui Tumu Tahi. Te faaìte atoà
mai ra teie huru parauraa, ua faufaa òre te tätauro aita to na e parau, tei
ìtehia ra O ia mau ä te Tämaïti a te Atua. Na teie reo e faaìte ra ua faufaa
òre te pohe, i mua i te ora, te ora tera e tupu ra i ropu i te fenua e te raì,
te ìriti nei o Ietu i te ùputa o te fenua.
Te
huru o te fenua i teie taime ta tätou e ìte nei, te tahi ia vähi pöuri, te ano,
e te faufaa òre, të au roa i te mea ta Ìtaia e parau ra no te ohi i te repo
marö : aita o na huru e te nehenehe ia haapaò atu tätou ia na, aita hoì o na
hohoà e hinaaro atu ai tätou ia na (Ìtaia 53, 2). E inaha, te huru mau teie o
te vähi ta te Atua i mäìti ei färii no ta na Faufaa ora, ei vähi tupuraa hoì no
ta na ôpuaraa faaora. Te vahi ta te taata i manaò e i nià i teie tätauro e
faaea te parau o te Metia.
E au ra ia hiòhia, te mau mea e òhie i te
faatupu i te manaò vahavaha, te tähitohito, te faaìno, i roto i te taata, te
mau mea ia ta te Atua i hinaaro ei faaìteraa ia na. Te manaò hoì ta tätou e
faahiti nei no te fenua, aita ia i ätea
roa atu i te mea e parauhia ra e te päpaì taramo ia nä ô mai o ia e Te ôfaì i faaruèhia e te feiä patu, tei riro
iho nei ia ei ôfaì tihi (Taramo 118, 22). Te auraa, te mea tei riro ei mea
faufaa òre i roto i te hiòraa a te taata, ta te Atua ia i faariro ei mea faufaa
i roto i ta na ôpuaraa. Te manaò hopeà ta tätou e täpeà mai, tei au roa atoà i
nä manaò i faahitihia aè nei, teie ia reo to Pauro e haamanaò mai ra e, Ua
mäìti te Atua i te mau mea maamaa o tei nei ao, ei faahaamäraa atu i te feiä
paari, ua mäìti te Atua i te mau mea paruparu o teie nei ao, ei faahaamäraa atu
i te feiä püai, e te mau mea haèhaa o teie nei ao, e te mau mea i vahavahahia
ra, te mau mea aore ra, tei mäìtihia ia e te Atua ei faaòre i te mau mea e vai
nei (Torinetia 1, 27-28). Te mea e tähoê
i teie nä parau, teie ia fäìraa e, ua haamau te Atua i ta na ôpuaraa i nià i te
mau mea haèhaa, te mau mea faufaa òre, te mau mea moè e te täuà-òre-hia. Te
reira ta te Atua i rave èi papa, èi niu no ta na mau ôpuaraa atoà. E ia parau hoì tätou i te papa e te niu, no
te faaite ia i te tahi mea paari, te vai tämau, e te taui òre, ia au i te huru
o te Atua. Te auraa ra, e faufaa rahi ia
to roto i teie mau mea, e haapiiraa rahi ta rätou e horoà mai i te taata, oia
hoì e tauturu rahi ta rätou e horoà mai i te taata no te âfaìraa ia na i nià i
roto i te ìte, ia au i te manaò o te taò haapii. No reira, mai te peu te rahi e
te hanahana o te Atua, tei roto i te mau mea haìhaì e te haèhaa, te vähi atoà
te reira te Atua e färerei ai i te taata, te huru hoì ta na e tiaì ra i te
taata ia faaìte mai. I teie reo e, O ia mau ä te Tämaïti a te
Atua.
I
mua i teie parau no te fenua ta tätou e hiò nei, e tano ia parauhia e, na tätou
iho tätou i ôpanipani noa i roto i te tahi huru hiòraa i te fenua ei vähi
tupuraa noa no te räau e te àihere, eiaha rä mai te tahi ùputa, aore ra mai te
tahi taata mai ta Ietu i rave i te parauraa i te hotu o te fenua e o
ta ù tino tenä, o ta ù toto tenä, te tahi hoì metua tei ineine roa i te faaìte
mai i te täpaò o to na aroha e to na here, te arataì hoì ia tätou nä nià i te
èà e tae atu ai tätou i te Atua ra. Ei faahohoàraa i teie huru panipaniraa
tätou ia tätou iho i roto i te manaò, aore ra te faanahoraa ta tätou i mätau e
tei au i ta tätou hiòraa, e rave tätou i te parau o te haapaeraa mäa ta te taata i mätau maitaì i te tereraa e te faanahoraa. I mua i te reira mätau tei riro atoà ei püai
e ei uruaìraa no tätou, te topa mai nei teie reo to te Atua Eere änei teie i te haapaeraa mäa hinaarohia
e au ra : ia tatara i te ruru o te ìno, ia haamaìri i te hopoià teiaha ra, ia
tuuhia tei neneìhia e tei hämani ìno ra, e ia ôfatihia e òutou te mau tuto atoà
ra (Ìtaia 58, 6). Te haamanaò noa mai ra teie parau e, eita e tano e ôpani i te
Atua i roto i te mätau. Aita te Atua e parau mai ra e : teie te raveraa o te
reira parau, ia au i te mea i orahia mai e te hui metua, te nä ô noa mai ra te
Atua : Eere änei teie i te haapaeraa mäa hinaarohia e au … Te vai ra ihoä ta
òutou i mätau e ta òutou i faaoti i te maitaì, peneiaè rä e, ia ravehia
mai ta ù e parau atu nei, o vau atoà ia të mauruüru. Mai te reira atoà ta te
Atua hiòraa i te parau o te tutia, ia nä ô mai o ia e : Eiaha na ù ta òutou mau
tutia e rave rahi. Ua fiu vau i te tutia täauahi mämoe oni, e te töâhua o te
mau puaa faaamuhia ra, e te toto puaatoro, e to te mau ârënio, e to te mau
puaaniho, aore o ù auraa atu (Ìtaia 1, 11). Te tahi manaò, te tahi òhipa
maitaì, ia topa i roto i te mätau, e moè roa to na auraa, e moè te värua o te
reira òhipa, tano atu ai ia faauhia i te paa o te tahi mäa ta tätou e mau noa
ra.
I
te roaraa o te tau ta tätou i haere mai, aita änei tätou i faaea noa i nià i te
paa, te püòhu, e i faaruè i te mäa. Aita änei tätou e ìte noa ra e, ua pau ê na
te mäa, e ua tae i te taime no te faaâpï i te mäa no te mea aita e faufaa ia
täpeà noa i te paa e aita o roto e mäa. E faaamuhia te moa i te ota haari, te
taata rä, te rito të au ia na. Oia atoà
ia te tätauro o te Metia, tei ìtehia te tätauro eiaha tera taata e parau ra e, Èroi, Èroi,
rama tapatatani? Teie hoì te auraa: E ta ù Atua, e ta ù Atua, e aha òe i faaruè
mai ai ia ù. Ua pähono to te fenua e, O te Tamaiti mau ä teie nei taata na te Atua.
E pure tätou i teie pure i päpaìhia e Turo a RAAPOTO.
Te
Atua Metua e, ho mai ia mätou i te haèhaa o te âau e òhie ai mätou i te färii
e, te ora, oia to òe aroha e to òe here, te mauhia ra ia e te fenua, e e roaa
te reira ia mätou ia haere mätou i reira, e parau mau roa hoì te reira (Taramo
85, 11).
E
Ietu Metia e to mätou Fatu e, òe i tae roa i te parauraa i te horoà a te fenua
e, o taù tino tenä, o taù toto tenä,
ìriti i te mataù e te tähitohito i to mätou âau, ia färii mätou mai ta òe i
faaìte mai e, te mea e au no òe, e au atoà ia no mätou.
E
te Värua Moà e, mai ia òe i faaàrepurepu i te moana i te matahurahura o teie
nei ao no te faaineine i te haereà mai o te Parau e faaìte mai i te Atua e ta
na ôpuaraa faaora, a faaàrepurepu atoà i to mätou âau ia ineine mätou i te
färiiraa i te märamarama o te Parau a te Tumu Nui, te Parau e färii ai mätou i
ta na ôpuaraa faaora no mätou e te nünaa mäòhi.
Ia
haamaitaìhia òe e te Atua Metua, te Tumu o te ora, ia haamaitaìhia òe e Ietu
Metia no ta òe parau i haamanaò mai i te ôpuaraa ora a te Atua Metua, ia
haamaitaìhia òe e te Värua Moà, no te märamarama tei ineine òe i te horoà ia
mätou e òhie ai mätou i te färii i te hoì i te Atua Metua ra. Amene.
Himene.
Taramo
38
1 E Taramo na Tävita, ei manaòraa. 2 E te Fatu, eiaha òe e aò mai ia ù
mä te riri, eiaha e papaì mai ia ù mä to riri rahi ra. 3 Ua mau roa hoì to mau
òhe i roto i a ù, e ua teiaha roa to rima i nià iho ia ù. 4 Aore e vähi
paruparu òre i to ù nei tino, i te riri na òe ra; aore e haamäruraa i to ù nei
mau ivi, i ta ù nei hara. 5 Ua nä nià ta ù nei mau hara i ta ù upoo, mai te
hopoià teiaha e òre e maraa ia ù ra. 6 Ua riro ta ù mau maì nei ei mea faufau e
ua tähuti no to ù nei haapaò òre. 7 Ua piò roa vau i raro, ua nëìa-hua-hia vau;
te haere noa nei au mä te òto e pö noa atu te mahana.8 Ua àti taù tauupu i te
veàveà, e aore e vähi maì òre i to ù nei tino. 9 Ua paruparu roa vau, ua àao
roa; te auë pii hua nei au i te ârepurepu o ta ù âau. 10 E te Fatu e, tënä
ta ù hinaaro tei mua ia òe na; aore hoì to ù nei autä e aro ia òe ra. 11 Ua
paupau ta ù aho, ua òre to ù ètaèta, e
te märamarama e vai i taù mata nei, aita nei. 12 Ta ù mau hoa e tei herehia e
au nei, ua faaätea ê ia i ta ù mau pëpë; e te mau taata tupu nei, tei te ätea ê
ia i te tiàraa.13 E te feiä e tïtau mai ia ù nei ia pohe te tuu nei i te märei
ia ù; o tei tïtau mai ia ù ia ìno ra, te parau nei ia i te parau ìino, te ìmi
ra i te haavare e ruì noa atu te mahana.14 Ua riro rä vau mai te turi aore i faaroo
ra; e mai te vävä aore e parau ra.15 Ua riro vau mai te taata e òre e faaroo i
te parau e aore e pätoìraa o roto i to na vaha.16 O òe, e te Fatu, ta ù e
tiàturi nei; e na òe e parau mai ia ù, e ta ù Fatu, e ta ù Atua. 17 I nä reira ai au, òi òaòa rätou ia ù, òi
faaahaaha rätou ia pähee ta ù âvae. 18 Ua fätata hoì au i te òre i te tae i
teie nei e te vai nei to ù mihi i mua ia ù nei. 19 Ua fäì rä vau i ta ù nei
hara, e ua ahoaho vau i to ù nei ìno. 20 Te püai nei rä to ù nei mau ènemi, e
te mana nei; e te feiä i riri faufaa òre noa mai ia ù nei, ua rahi roa ia. 21
Te tähoo mai ra rätou i te ìno aore i te maitaì; te märö mai ra ia ù o vau i
pee i te parau maitaì ra. 22 Àuaa òe e faaruè ia ù, e ta ù Atua, e te
Fatu, Eiaha roa òe e faaätea ê noa atu
ia ù. 23 Ia peepee mai òe i te tauturu ia ù, e te Fatu e, e ta ù ora.
Himene.
Mai te mea te toe ra te hora e àvari ai te haapaeraa maa, e taiò te mau
Taramo, himene. Mai te peu ra te vai ra te faanahoraa a te reira ùtuafare e
faanaho ia, ia au i to tätou tiàmaraa. Faaitoito.
Pure a te Fatu.
E
to mätou Metua i te ao ra.
Ia
raa to òe iòa
Ia
tae to òe ra hau.
Ia
haapaòhia to òe hinaaro
I
te fenua nei mai tei te ao atoà na.
Ho
mai i te mäa
E
au ia mätou i teie nei mahana
E
faaòre mai i ta mätou hara
Mai
ia mätou atoà e faaòre nei
I
tei hara ia mätou nei
E
eiaha e faaruè ia mätou
Ia
roohia-noa-hia na e te àti,
E
faaora rä ia mätou i te ìno
No
òe hoì te hau, e te mana,
E
te hanahana, e a muri noa atu. Amene.
Na
te Atua Nui Tumu Tahi e haamaitaì mai ia tätou.
Teraì
òr. Faatura.
