Ioane 21 : 1 - 19 Ûàna

Tāpati 5 no Mai 2019.

ÔROÀ

Ûàna

Taramo 30

1 E Taramo, e e himene no te haoraa fare o Tävita. 2 E haamaitaì au ia òe, e te Fatu, ua faatià hoì òe ia ù i nià, e aita òe i vaiiho noa atu i ta ù mau ènemi ia òaòa noa na ia ù. 3 E te Fatu, e ta ù Atua, i tiàoro noa na vau ia òe, e ua faaora òe ia ù 4 Ua faahoì mai òe, e te Fatu i ta ù värua mai häte mai ä, e ua faaora òe ia ù ia òre au ia tae i raro i te âpoo ra. 5 E himene i te Fatu, e te feiä moà e, e ârue i to na maitaì, ei manaòraa. 6 Mai te àmoraa mata nei to na riri i te poto, âreà to na hereraa mai, e tià ia i te vairaa e mure noa atu te aho. Ia täpae noa mai te òto i te ahiahi; e riro rä i te òaòa ia poìpoì. 7 Taua maitaìraa no ù ra, ua parau ä hoì au e E òre roa vau nei e âueue. 8 No to hereraa mai, e te Fatu, i haamau päpü ai òe i to ù mouà. Ua huna iho ra òe i to mata, mäheahea aè ra vau. 9 Ua pure iho ra vau ia òe, e te Fatu, i reira e ua faaìte atu ra vau i ta ù aniraa i te Fatu. 10 E aha te faufaa ia rave-pohe-roa-hia vau, e ia hopoi-roa-hia vau i raro i te âpoo? E haamaitaì änei te repo ia òe, e faaìte änei ia i te parau mau na òe ra? 11 E faaroo mai, e te Fatu, e aroha mai òe ia ù; e te Fatu, ei tauturu òe ia ù. 12 Ua faariro òe i te òto no ù ra ei òaòa, e na òe i tätara i te àhu òto no ù ra, e ua faaàhu mai òe ia ù i te àhu òaòa. 13 E teie nei, e haamaitaì au ia òe mä ta ù hinuhinu, e òre roa vau e mämü. E te Fatu, e ta ù Atua, e haamaitaì ä vau ia òe e a muri noa atu.

Òhipa 5.27- 41

27 E ia ärataìhia mai rätou ra, tuu atu ra ia rätou i mua i te aro o te Tuneteri ra; ua ui mai ra te tahuà rahi ra ia rätou, nä ô mai ra 28 Aore mätou i parau hua atu ia òutou, eiaha òutou e haapii mä teie nei iòa? E inaha, ua î roa Ierutarëma ia òutou i ta òutou parau, e te hinaaro na òutou ia häio mai te toto o teie nei taata i nià ia mätou nei 29 Ua parau atu ra Pëtero e te mau âpotetoro atoà ra, nä ô atu ra  O te Atua ta mätou e faaroo e tià ai eiaha te taata. 30 Ua faatià iho nei hoì te Atua o to tätou hui tupuna ra ia Ietu, o ta òutou i täparahi i te  pätitiraa i nià i te räau ra. 31 Oia ta te Atua i faateitei aè nei i ta na rima àtau ei Arii e ei Ora, ei horoà mai hoì i te tätarahapa no Ìteraèra, e te matara hoì o te hara. 32 Ei ìte hoì mätou no na i taua mau parau nei, e te Värua Maitaì atoà ta te Atua i horoà mai i te feiä i faaroo ia na ra. 33 E ìte aè ra rätou i te reira, putapü atu ra to rätou âau, e feruri noa iho ra i te räveà e pohe ai ia rätou. 34 Ua tià aè ra te hoê Färitea i taua Tuneteri ra i nià, o Tämariera te iòa, e haapii ture, e taata haamaitaìhia e te taata atoà, ua faaue atu ra e arataì i te mau âpotetoro i räpae e ia roovaù iti aè. 35 Ua parau atu ra ia rätou E te mau taata o Ìteraèra nei, e ara ia òutou i ta òutou raveraa atu i tënä na mau taata. 36 Tupu aè nei Teuta i mütaa aè nei, i te faaahaaharaa ia na iho e, e taata rahi o ia; âmui atoà atu ra te taata ia na e maha atoà hänere: taparahihia atu ra o ia, e te feiä atoà i  faaroo ia na ra, purara ê atu ra ia, e mou atu ra. 37 I tupu aè nei hoì i muri aè ia na Iüta i Tarirea, i te ànotau päpaìraa iòa ra; e âmui atu ra o ia i te taata e rave rahi i te peeraa atu ia na e pohe atu ra o ia; e te feiä atoà i pee ia na ra, purara ê atu ra ia. 38 E teie nei, teie ta ù parau ia òutou: eiaha e haùti noa atu i tënä na mau taata, e vaiiho noa atu; na te taata teie parau e teie nei òhipa, e morohi noa ia; 39 na te Atua rä, eita ia e morohi ia òutou; o te riro noa atu hoì òutou ei feiä tamaì atu i te Atua. 40 Ua faatià mai ra rätou ia na, e faahoìhia mai ra e rätou te mau âpotetoro i roto, ua papaì atu ra, parau atu ra ia rätou, eiaha roa rätou e parau mä te iòa o Ietu, tuu atu ra ia rätou. 41 Haere atu ra rätou mai te aro atu o te Tuneteri ra mä te òaòa, i te mea no to na iòa i manaòhia ai rätou e au ia rätou taua hämani ìno ra.

Àpotarupo 5.11-14

11 Hiò atu ra vau, e faaroo atu ra i te reo o te mau merahi e rave rahi e àti noa aè taua teröno ra, e te mau mea ora ra, e te mau peretiputero (e to rätou rahiraa ia taiò ra, ua muriati i te muriatiraa, e ua tautani i te  tautaniraa), 12 i te pii-hua-raa te reo e E au te Ârënio taparahihia ra e, ei ia na te mana e te taoà rahi, e te paari, e te püai, e te tura, e te hanahana, e te haamaitaì 13  E faaroo atu ra vau i to nià atoà i te raì ra, e to te fenua nei, e to raro i te repo, e to te moana, e to roto ia rätou atoà ra, i te nä-ô-raa e O te haamaitaì, e te tura, e te hanahana, e te mana, ei ia na ia ei tei pärahi i nià iho i te teröno ra, e ei te Ârënio, e a muri noa atu 14 Ua parau iho ra nä mea ora e maha ra Âmene Ua tïpapa iho ra te mau peretiputero e piti àhuru mä maha ra i raro, e ua haamori ia na i të tià i te oraraa e a muri noa atu.

Ioane 21.1-19.

Te fä-faahou-raa mai Ietu i ta na ra mau pipi

1 E muri aè ra, ua faaìte faahou mai ra Ietu ia na iho i te mau pipi i te roto i Tïpëria ra, i nä ô o ia i te faaìteraa mai. 2 E te putuputu atoà ra Timona Pëtero mä, e o Toma o të parauhia ia Titimo ra, e o Nätanaèra o Tana i Tarirea ra, e nä tamarii hoì a Tepetaio ra, e toopiti hoì puè pipi ä Ietu ra. 3 Ua parau atu ra Timona Pëtero ia rätou. Te haere nei au e ravaai. Ua parau mai ra rätou E haere atoà tätou. Haere atu ra rätou i reira ra i nià i te pahï, aore rä a rätou faufaa i noaa i te reira ruì. 4 E poìpoì aè ra, te tià noa ra Ietu i te pae roto ra; aore rä te mau pipi i ìte e, o Ietu. 5  Ua parau mai ra Ietu ia rätou E te mau tamarii ra, e mäa ta òutou? Ua parau atu ra rätou Aita. 6 Ua parau mai ra Ietu ia rätou A tuu na te ùpeà i te tau ätea o te pahï na, e noaa ia ta òutou. Ua tuu atu ra rätou, e aita aè ra e maraa ia rätou ia ùme i te rahi o te ià. 7 Ua parau atu ra taua pipi herehia e Ietu ra ia Pëtero O te Fatu Faaroo aè ra Pëtero e, o te Fatu tërä. Ua àhu iho ra i ta na àhu i nià iho o tei vaiiho-ê-hia e ana ra, e tätià iho ra hoì e ôuà atu ra o ia i raro i taua roto ra. 8 Nä nià mai ra te hoê pae pipi ra i te poti, mä te ùpeà e te ià i te ùmeraa mai. Aita hoì i mäoro reà i uta, e au i te piti hänere o te tüpiti ra. 9 E tae mai ra rätou i te pae, hiò atu ra rätou i te auahi i te àmaraa, e te ià i nià iho e te päne hoì. 10  Ua parau atu ra Ietu ia rätou A rave mai na i e fanu ià i ta òutou ià i noaa na. 11 Haere atu ra Timona Pëtero i nià i te poti, ua ùme mai ra i te ùpeà i te pae, ua î roa i te ià rarahi, hoê hänere e pae àhuru e toru tiàhapa; aore rä i motumotu te ùpeà i taua ià rarahi ra. 12 Ua parau atu ra Ietu ia rätou A haere mai a àmu. E aore roa te hoê pipi i ui noa atu e O vai òe?, i te mataù, ua ìte hoì rätou, e o te Fatu ia. 13 Ua haere atu ra Ietu, rave iho ra i te päne, ua tuu atu ra ia rätou ra, e te ià atoà hoì.14 O te toru teie i to Ietu faaìteraa mai ia na iho i te mau pipi ra, i muri aè i ta na tiàraa mai te pohe mai ra.

Te töroà o Pëtero

15  E paìa aè ra rätou, ua parau atu ra Ietu ia Timona Pëtero E Timona a Iona e, te rahi na to òe hinaaro ia ù i teie? Ua parau mai ra o ia E te Fatu, ê, ua ìte òe e, te hinaaro atu nei au ia òe. Ua parau atu ra Ietu ia na A faaàmu i ta ù mau ârënio. 16 Ua parau faahou atu ra o ia ia na, o te piti ia o te parauraa atu E Timona a Iona e, te hinaaro na òe ia ù? Ua parau mai ra o ia o ia ia na E te Fatu, ê, ua ìte òe e te hinaaro atu nei au ia òe. Ua parau atu ra Ietu ia na A tiaì i taù mau mämoe. 17 Ua parau faahou atu ra o ia ia na, o te toru ia o te parauraa atu E Timona a Iona e, te hinaaro na òe ia ù? Ua òto iho ra Pëtero i te mea a toru aè ra o na uiraa mai ia na e Te hinaaro na òe ia ù? , e ua parau mai ra ia na E te Fatu, aore roa e mea toe i te ìteä ia òe, ua ìte òe e, te hinaaro atu nei au ia òe. Ua parau atu ra Ietu ia na A faaàmu i ta ù mau mämoe. 18 Âmene, âmene, e parau atu vau ia òe i to âpïraa ra, ua tätià òe ia òe iho, e hahaere iho ra òe i ta òe ra vähi hinaaro; ia ruhiruhiä rä òe, na òe e faatoro i to rima, e na te tahi ê e ruuruu ia òe, e a hopoi atu ai hoì ia òe i te vähi hinaaro-òre-hia e òe ra. 19 Nä reira atu ra o ia ei faaìteraa atu ia na i te huru o to na pohe e maitaì ai te Atua. E oti aè ra taua parau ra, ua parau atu ra o ia ia na A pee mai ia ù.

Manaò.

Teie te tahi mau tumu parau i ìritihia mai, mai roto mai i na taiòraa e maha nei e te mau türamaraa a te mau ìrava e ärataì ra i te mau tuatua o te mau parau.

Taramo       30                                  Te Atua te Faaora.

Òhipa                   5 : 27 -  41                      Te  Ioa o Ietu.

Àpotarupo  5: 11 - 14                       Te feia i faaroo.

Ioane          21: 1 - 19                       Te peeraa ia Ietu.

Ei manaò tuatäpapa.

Taramo 30.

Te faaìte nei teie Taramo i te òhipa i ravehia i nià ia Tavita, i to te Atua faaoraraa i to na maì teimaha, E ua faahoìhia mai to na varua, tei tae i hate. Teie ia ta Tavita e pehepehe nei i ta te Atua òhipa i faatupu. Ta na ia e haapäpü nei i to na tiàturiraa i te Atua, ma te oaoa, ei ia himene te feia moà atoà i te haamaitaì i te Atua. Te haamanaò atoà nei ra o Tavita i roto i teie Taramo, te huru o te Atua i mua i te taata, ua rahi aè to te Atua haamaitaìraa i te taata, i te faahapa ta na i here. Te faatià atoà nei o ia i te mau hape ta na i rave i mua i te Atua. Te parau ia e faahitihia ra  i te ìrava 5 Mai te àmoraa mata nei to na riri i te poto, àreà to na hereraa mai, e tià ia i te vairaa e mure noa atu te aho. To na auraa, te pärahi nei te Atua i roto i te moàraa ma te taui ore, aita roa e parau ìno e ìtehia nei i roto i ta Na mau faaoraraa. E Atua parau tià ra O ia, e o tei aroha i te mau taata atoà. Te hinaaro nei ra te Atua ia vai tuàti noa te taata ia Na. O teie te tahi mau tuhaa ta Tavita e haamaitaì nei i te Atua, ma te haapäpü i to na mau manaò tei riro mai te hoê fäîraa faaroo ra te huru. I te parauraa e, e ore roa vau e mämü, e, e Atua Nui Tumu Tahi, e ta ù Atua. O te Atua te Metua no te mau taata atoà, na roto i to na Mana hope te mau nei te Atua i te mau mea atoà i raro aè i ta na mau faanahoraa. i tià ai ia Tavita i te parau teie huru parau no te Atua i te mea te ìte nei o ia i te maitaì i noaa ia na na roto i to na faaoraraahia e te Atua. No reira, ia òre te taata ia färii i te Atua mai te hoê hoa päpü o te tano ia na ia tiàturi, e vai noa o ia i roto i te fifi e eita atoà te âparauraa e tupu faahou, eita hoi te mau mea atoà i ôpuahia e täpae i te hopeà. Te here o te Atua i to na nunaa, e ore ia e aueue. Ia ateä noa atu tätou i te Atua, na te aroha fäito-ore o te Atua e patu faahou i to tätou hoêraa ia Na i roto pü i to na nunaa. Ua faatupu hope te Atua i te reira na roto i ta na faaauraa âpï e tätou ma te manaò hohonu i ta na ture i roto i to tätou âau. Te òhipa ta te Atua i rave i nià ia Tavita i te faaoraraa, to na auraa te faatoro nei e te hohora nei te Atua Metua i to na rima Aroha ia tätou te taata nei. Te òhipa ia e tupu nei i roto i te puta.

Òhipa 5 : 27 - 41 Te ûànaraa te Ioa o Ietu.

Tei mua te mau Âpotetoro i te Tuneteri, no te òhipa rahi ta rätou e rave ra, ei faaìteraa i te Ioa o Ietu i te mau taata no Ierutarëma, i te Iòa o Ietu ia au te faaìteraa a te mau Âpotetoro. No te mau Tuneteri, aita roa e tià nei teie òhipa e tupu ra, i te mea no rätou te Tamaiti a te Atua ua pohe, eita e tià faahou ia faahitihia to na Ioa. No te mea te pohe o Ietu ua tià ia, i te hoê taata tei rave i te hoê òhipa tià ore i mua i to na nunaa, i pätitihia ai O ia i nià i te tätauro, taua pohe ra mea faaìnohia ia e te Atua i to rätou tiàturiraa. Ia au ihoä i te faanahoraa Âti-iuta, i te faaìteraa a te Teuteronomi i te pene 21 mai te ìrava 22 e te 23. Ia rave te taata i te hara pohe roa ra, e ua ri atu ra òe ia na i nià i te raau, eiaha to na tino e vaiihohia i nià i taua raau ra e ia ao te ruì ra, ei taua mahana ra òe e tänu ai ia na, ia òre ia viivii to fenua, ta to Atua ta Iehova e horoà mai no òe ei parahiraa o te taata  atoà hoì i rihia i nià i te raau ra ua katarahia ia e te Atua.

Teie te parau ta te Tuneteri e täpeà nei, ma te ìte ore e o rätou atoà to roto i teie parau, i te mea aita e faaìtehia ra te tumu o te hara, e tià ai ia rihia te hoê taata i nià i te raau. Areà ra no Ietu te vai nei ia te tahi vahi e taaê ai i te feia rave hara. I te mea aita e parau faahou ta rätou i muri mai i te utuà pohe, tei pohe ra, ua pohe ia. No Ietu ra eita roa ia mai te reira, te pohe no Ietu te haamataraa ia te hoê òhipa no te hoê tau âpï, te òhipa veà tono. Teie ia ta te mau Âpotetoro e faaìte nei, oia hoì te mau taata atoà e tiàturiraa to rätou no te faaroo i te maniania no te parau âpï oaoa. E tià ia rätou ia riro ei ìte no Ietu Metia tei faatätaurohia, oia atoà te Tuneteri e tià ia rätou ia riro ei ìte no te Iòa o Ietu. Teie ra ia faaàhuhia rätou i te hanahana o te Varua Maitaì, e tià mau ai e faafaite i te ora a te Atua i te mau taata atoà. Oia ia te manaò i puta pu i roto ia Tämariera, te faaäraraa o ia i te Tuneteri ia haapaò maitaì i te òhipa e ravehia nei no te ìmiraa e haapohe i te mau Âpotetoro ma te tumu òre. I faatià ai o ia i te òhipa i ravehia e Teuta i to na ra tau, tei hinaaro ia riro o ia maite hoê metia ra te huru, e e maha hänere taata tei pee ia na, aita ra i tupu maitaì, e rave rahi tei haapohehia, e ua purara atu ra, i te mea aita teie pupu i haamauhia i nià i te iòa o te Atua, e morohi atu ra. Oia atoà ia o Iuta i Tarirea, tei faatupu i te hoê pupu ei pätoìraa i te hau Roma e faatere ra i teie mau pae fenua. Aita atoà teie òhipa i manuia, i te mea eita na te Atua i faaue ia rätou e faatupu i teie òhipa, e ua morohi atoà. Teie na hiòraa, aita roa ia e tüàtiraa i te manaò ta Tämariera e feruri ra, maite mea eita na te Atua ra e morohi ia, e ôpuaraa ra na te Atua, eita ia e morohi, e vai ia i to na vairaa i roto i te mau ui atoà. Mataù iho ra te Tuneteri i teie mau parau a Tämariera, tuu atu ra i te mau Âpotetoro i rave na i ta rätou òhipa. E òaòa aè ra te mau Âpotetoro, i te mea ua tià atoà ia rätou i te faaìte i te Iòa o Ietu i te vahi eita e tià i te taata i te faaroo i mua i te mau ènemi o Ietu. Aita atu ra i morohi teie faaìteraa a te mau Âpotetoro i te Iòa o Ietu i te vahi ta rätou e hinaaro nei. Tei ìtehia ra te ûànaraa ia te iòa o Ietu i Ierutarëma. Te ôrama ia e ìtehia nei e Ioane, i te faaìteraa a te..........

Àpotarupo 5: 11 - 14 Te feia i faaroo.

Te mau reo, te mau piiraa, te mau haamaitaìraa, te mau pororaa a te mau merahi, tei faahaèhaa nei rätou  i mua i te ârenio tei taparahihia. E òre roa ia e tià ia taiòhia to rätou rahiraa, ua raeàhia te numera i to na hopeà, eita e tià ia taiòhia.

I roto i ta tätou parau te ìte nei ia tätou i te faanahoraa a te Atua, no te hoê oraraa âmui no te feia tei tiaì i te tiaìtururaa i te arii hanahana tei pärahi i nià i to na teröno. I ù nei te tupu hoperaa te òhipa a te Atua i rave i nià i ta na Tamaiti no to te ao nei. Te ìteraa i te òhipa hanahana i ravehia e te Atua, te ìte-atoà-raa ia i ta na Tamaiti. Te tupu nei ia i ù nei te àvariraa no to na Patireia. I reira na ora e maha i te parauraa e ÂMENE. Oia hoì e parau mau teie e faaìtehia nei.

                        1) To nià i te raì.

                        2) To nià i te fenua.

                        3) to raro i te repo.

                        4) to roto i te moana.

Te àmui nei te mau rahu a te Atua, ei haamaitaìraa i te àrenio, tei pärahi i nià i to na teröno hanahana. Oia ia teie e faaìtehia nei te tupuraa i roto i te .................

Ioane 21 : 1 - 19  Te peeraa ia Ietu.

I roto i teie taiòraa e tià ia tätou ia parau e, te vai ra te mau ìrava tumu tei faaìte päpü i te tupuraa no teie fä faahouraa mai o Ietu i ta na mau pipi.

Ìrava 1)                       Te faaìte faahouraa o Ietu ia na i te roto no Tïpëria.

Ìrava 2)                       Tei reira o Timona Petero e te mau tamarii a Tepetaio.

Ìrava 3)                       To Timona Petero, haereraa e ravaai, e to na peeraahia e te täatoà o te mau pipi. E te manuia-òre-raa te täutai i taua ruì ra.

Ìrava 4vm)                  E i te poìpoì roa teie o Ietu e tià noa nei i te hiti roto ma te    parau atu e, E te mau tamarii e maa ta òutou.

Ìrava 6-13)                  Te faaueraa ia a te Fatu ia tuu i te ùpeà i te tau atea o te pahï, oia hoì i te pae àtau. Manuia iho ra te täutai i reira, eita hoì i te vahi atea roa i te pae, ua î roa te ùpeà i te ià, ma te faaìte atoà i te numera, 153 rahiraa aita te ùpeà i motumotu. Teie numera, e täpaò faaìte i te âmuiraa o te taata Teretetiano i roto i te mau tau atoà. O tatou ia i faaroo aè nei i te mau faaìteraa a te Àpotarupo teie rahiraa taata e       ìtehia nei e Ioane. Oia hoì te tahi tatararaa no teie numera te 100, eita e hope ia taiò te nunaa o te Atua, te 50 te mahana Penetetöte, te ôroà no te Värua Maitaì, te 3, te iòa o te Metua, Te Tamaiti, e te Varua Maitai. Te ïà ra i te tau o Ietu, e täpaò ia te reira no te taata Teretetiano.

IXTHUS. I te reo Herëni.

I           Iesous              Ietu

X         Xristos            Metia

TH      Teos                Atua

U         Uios                Tamaiti

S          Soter               Faaora

Ìrava 14 vm)               O te toru teie o te taime to Ietu faaìteraa mai ia na i ta na mau pipi mai to na tiàraa mai, mai te pohe mai.

Te tämäaraa i faaineinehia e Ietu no ta na mau pipi, ei täpaò faaìte e, e tià atoà ia Na ia àmu i te maa. To na tino aita ia i tähuti, ua tià hoê ä haereraa i rapae i te menema e to na Varua. Teie maa ta Ietu i faanaho no te àvari ia i to na tiàraa Atua.

Ei hiò âmuiraa i na taiòraa e mäha.

E tià ia parauhia ua ûàna tei iòa o Ietu i Ierutarëma, ua tae roa i roto i te feia faatere i te pae faaroo Àti Iuta, e i te pae tivira no te hau Roma. Ia hiòhia mea maitaì aè i te oraraa o Ietu i pïhaì iho i ta na mau pipi i to na oraraa ra. Aita ia te mau pipi e parau rahi nei i te iòa o Ietu i te mau vahi taata. Ia tià mai ra o Ietu mai te pohe mai, te ìtehia nei to te mau pipi-òre-raa e faaea i te parau i te iòa o Ietu. To na auraa ra e òhipa rahi teie e ravehia nei e te mau pipi, i te haamauraa i te mau faanahoraa no teie tiàturiraa âpï. Tei faatupuhia e te tiàfaahouraa o Ietu, i teie reo tei parauhia i nià ia Timona a Iona,   

                                   1) A faaàmu i ta ù mau àrenio,

                                   2) A tiaì i ta ù mau mämoe,

                                   3) A faaàmu i ta ù mau mämoe,

4) Na òe e faatoro i to rima, e na tetahi ê e ruuruu ia òe, e a hopoi atu ai hoi ia òe i te vahi hinaaro-ore-hia e òe ra,

                                   5) A pee mai ia ù.

Na teie mau parau ta te Fatu i nià ia Timona a Iona, e haapäpü nei, i te täpura òhipa ia ravehia e te mau pipi. O te tià ia, ia tätou ia hiò i roto i te Èvaneria a Ioane i te pene 21 i te mau ìrava 1 e tae i te ìrava 19, ei hiòraa na tätou mea nahea to Ietu taeraa i nià i na manaò e 5 nei.

Ei haatumuraa i te manaò Ioane 21: 1 - 19.

Tae roa mai i teie nei, te mau färaa no Ietu tei faatiàhia i roto i teie Èvaneria, ei haapäpüraa ia i te pipi i te òhipa rahi ta te Fatu i rave no to na upootiàraa i nià i te pohe. Ua faaineinehia hoì rätou no te hoê àroraa rahi. E riro i teie nei, ua î roa rätou i te òaòa e te horo haere ra na roto i te mau aroä no Ierutarëma ma te pii e, ua tiàfaahou o Ietu, Aita roa. Ua paruparu roa rätou, aita e ìte faahou nei e, e haere i hea, aita to rätou e arataì faahou. E no te mea, aita ta rätou e raveà faahou, te faatiàhia nei rätou i roto i teie parau e, te haere nei te mau pipi e ravaai. O rätou tei faaineinehia no te àfaì i te hoê parau faufaa o tei faaaueue i teie nei ao, te haere nei e ravaai. Te òhipa ta rätou i faaruè i te mau taime i maìri, te hoì faahou nei rätou i reira, o te huru anei teie no te mau veà o te hau, e ua faufaa-ore anei te òhipa tei ravehia e te Fatu ? Aita ! Ua tià i te Fatu ia hoì faahou rätou i ta rätou òhipa mätamua, te òhipa ravaai. I te hiti hoì no teie nei roto, e i nià i ta rätou òhipa ravaai to te Fatu tïtauraa ia rätou ia pee mai ia Na. No te mea ra, ua fatata te hora e haamata ai rätou i te òhipa âpï i tïtauhia ai rätou, te hinaaro nei te Fatu e horoà i te hoê haapiiraa hopeà ia rätou no ta rätou òhipa. E ei raveà e òhie ai to rätou märamaramaraa e te ìteraa i te auraa no taua òhipa ra, ua faahoì te Fatu ia rätou i roto i teie nei roto, i nià i ta rätou ùpeà i faaruè aè nei, no te mea, teie nei roto e te òhipa ravaai ta rätou i mätau, o te parapore ia no to rätou toroà âpotetoro i roto i teie nei ao. E na roto i teie täutai temeio e haapii märamarama ai O ia ia rätou i ta rätou òhipa. Eiaha e manaò e, e täpitiraa teie no te täutai temeio tei faatiàhia, i te pae mätamua no te òhipa a te Fatu, e mea ê te täutai mätamua, e mea ê teie.

E piti haapiiraa ta te Fatu  e horoà nei i te mau âpotetoro, na roto i teie nei täutai temeio:

1) E mau ravaai taata rätou. Te faamanaò nei te Fatu ia rätou na roto i teie täutai i ta na tïtauraa ia rätou, "a pee mai ia ù e faariro vau ia òutou ei ravaai taata." Ua tae i taua hora ra, e faaruè rätou i teie ùpeà, e teie roto. E rave rätou i te hoê ùpeà âpï e haere rätou i roto i te hoê roto rahi atu i teie. I mua ra, o Ietu iho te ravaai tei täora i ta na ùpeà i nià ia rätou e ua hei rätou i roto i taua ùpeà ra. I teie nei rä, o rätou te feia ravaai, e rave rätou i taua ùpeà a te Fatu ra e e haere rätou na roto i teie nei ao e faariro i te mau fenua atoà ei pipi na na. Mai te feia ravaai e farerei pinepine i te mau fifi, te mataì puai, te manuia òre, e farerei atoà rätou i te reira. E ravaai taata ra rätou, e eita e tià ia rätou ia ôtohe i mua i te mau fifi e te mau àti e rave rahi te huru. Te ïà tei hei i nià i te ùpeà, e ïà pohe ia, te varua taata rä tei hei i roto i te ùpeà no te Evaneria, ua noaa ia, ia rätou i te ora turuhia e te parau a te Atua. No reira, na roto i teie òhipa faaora, eiaha rätou ia ôtohe, ia faaòromaì rä i te mau mea atoà. I mua i teie nei parau, a haamanaò atoà tätou i to tätou tïtauraahia. Ua pähono tätou no te färii i te tïtauraa, ua faaitoitohia tätou, ua faaàhuhia i te haana tämaì e ua tonohia mai te mau âpotetoro. Na roto ia rätou, ua parauhia mai teie parau i te ÈTÄRËTIA. Eiaha roa ia moè i te Ètärëtia e, ua mäìtihia oia ei ravaai taata. Te parau tei fafauhia i te mau âpotetoro, e parau ia te fafauhia mai i te Ètärëtia iho, e o ta na e haapaò e tae noa atu i te hopeà.

2) Aita roa e mea e tià ia rätou anaè. Te òhipa ravaai taata ta rätou e rave i roto i teie nei ao, e òhipa faufaa-ore ia, ia tiàturi noa rätou ia rätou iho. Ua tuu rätou i ta rätou ùpeà i taua po ra i tera vahi e i tera vahi no te roto, ua ao te po e aita roa e faufaa. E te poìpoì, te tià nei  o Ietu i te hiti roto, e te ani nei ia rätou "e maa ta òutou"? Ua hinaaro te Fatu i te tahi maa, e aita roa ta rätou e maa ïti no te horoà atu na na. Ua haa rätou e ua ao te po, aita e faufaa. I teie taime, ua ìte rätou i te faufaa ore, te faaue nei te Fatu" a tuu i te ùpeà i te tau atea o te pahï. Ua tuu rätou, e ua î roa te ùpeà i te ïà rarahi. No taua òhipa maere ra, ua ìte òiòi rätou e, o te Fatu teie. Oia mau, na roto i teie òhipa, te faaìte nei o Ietu ia rätou e, "aita e mea e tià ia òutou, e ore òutou e tià e ravaai". No te mea rä, ua tiàfaahou mai au e ua püpühia mai hoi te mau mea atoà e ta ù Metua i roto i to ù rima, e tià ia òutou na roto i te faaroo ia ù, ia rave i te mau òhipa rarahi. A hiò i to òutou paruparu e a ìte òutou e, aita e mea e tià ia òutou, no òutou iho e no vëtahi ê hoi. Ia hiò mai ra òutou ia ù e ia tiàturi i te faufaa rahi tei riro mai ia ù, e horoà ia vau i te mau mea atoà ia òutou. I roto i teie nei ao tei tiàturi i te taoà o te puai, e feia veve òutou e te paruparu. E ao ra to òutou e te feia veve, te tävini nei òutou i te hoê Fatu taoà rahi. E ao to òutou e te feia paruparu, te tävini nei òutou i te hoê Fatu mana hope, Tei ia ù te mau mea atoà, e eita e riro faahou ia vëtahi ê. I muri aè i teie temeio, teie te òhipa hopeà ta te Fatu e rave nei, te faaàmuraa ia rätou i te maa. No te mea ua ìte rätou i teie nei i te auraa no te òhipa ta rätou e rave, te faaàmu nei O ia ia rätou ia noa to rätou itoito. E hohoà teie nei àmuraa maa, no te ôroà ta te Fatu i vaiiho mai i ta na ÈTÄRËTIA. E na roto i taua ôroà ra e horoà mai ai te Fatu i te itoito i ta na ÈTÄRËTIA no te òhipa ta na e rave i roto i teie nei ao. Tae roa mai i teie nei, o ta na mau pipi tei haapaò i te òhipa no te maa, i teie nei ra, O ia iho tei horoà i te maa ia rätou, hou rätou e haamata ai i te òhipa.

Ei manaò hopeà.

Teie mau manaò ta òutou i faaroo aè nei, hoê teie o te mau tuatapaparaa e vai nei i roto i te rauraa. E aha atu ra ia te tahi auraa ta teie mau taiòraa e tià e faaära ia tätou i roto i te täviniraa. Te horoà nei te Fatu ia tatou tätaì tahi i te hoê òhipa, e taua òhipa ra, o te ùmeraa te taata ia Ietu ra. Teie ra, e ere o tätou tei ùme mai i te taata, o te Atua iho ra na roto ia tätou. Ta tätou tuhaa o auraro noa ia ia na e te vai-iho-raa ia tätou ia ärataìhia e Ietu. I te vahi tei reira tätou, a rave tätou i te òhipa ta na i faaue. E horoà mai O ia i to na mau tävini i te mau mea atoà e tià ai ia rätou ia faatupu i te mau òhipa ta na i faaue mai.

Terai or.

Mau puta turu manaò.

Claude molla, le quatrième Evangile Editions Labor et Fides, Genève.

L. Bonnet A. Schroeder, Bible Annotée NT2 Jean Actes. AT6 Psaumes.

André Chouraqui, L’Univers de la Bible, les quatre Evangiles Editions Lidis, Paris. Feu nouveau, Mars, Avril, Mai 1998 n°3.