Ruta èv 2.22-40 ÈPARAA TAMARII.

 

Tāpati 27 no Titema 2020.

ÈPARAA TAMARII.

Taramo 105

(Ìr. 1-15; hiò Parareipomeno 16.8-22)

1 E ârue i te Fatu, e tiàoro i to na iòa, e faaìte i ta na i rave i rotopü i te taata atoà ra. 2 E himene ia na, e himene ia na mä te taramo e paraparau faahou i te mau òhipa taa ê na na ra.3 E fänaò òutou o to na ra taata i to na ra iòa moà, ia òaòa te âau o te feiä i ìmi i te Fatu ra.4 E ìmi i te Fatu, e to na ra püai, e ìmi tämau i to na mata.5 E tämau ä i te manaò i te òhipa taa ê na na ra, ta na òhipa taa ê, e te utuà no roto i to na ra vaha; 6 e te mau huaai o ta na tävini ra, o Âperahäma; e te mau tamarii a Iatöpa hinaarohia e ana ra 7 O ia to tätou Atua, o te Fatu, ua ìteä ta na parau au i te fenua atoà ra. 8 E tämau o ia i to na manaò i ta na ra faufaa, i te parau ta na i tuu mai e tautani noa atu i te uì ra: 9 te faufaa ta na i fäfau ia Âperahäma; e te tapu ta na i tapu ia Ìtaata ra; 10 ta na i haamau ia Iatöpa, ei ture; e ia Ìteraèra, ei faufaa vaiiho tämau; 11 a nä ô ai ra e: E horoà atu vau i te fenua ra o Tanaana ia òe, ei tufaa na òutou, ei terero.12 I to rätou ïtiraa ra, aore reà ia taiò ra, te varavara ra, e te taata èê hoì i reira. 13 To rätou haereraa ra mai te tahi mataèinaa e tae atu ra i te tahi mataèinaa, e mai te tahi pätireia e tae atu ra i te tahi pae taata ê; 14 aore o ia i horoà noa atu ia rätou ia hämani-ìno-hia e te taata ra; e e hui-arii hoì tei aòhia mai e ana ia rätou. 15 nä ô mai ra: Eiaha e tiàià noa atu i tei faatähinuhia e au ra, e eiaha e hämani ìno i ta ù ra mau perofeta. 16 Ia na i hopoi mai i te oè i nià i te fenua ra, e ua faaòre atu ra i te mau mäa atoà ra. 17 Ua tono-ê-hia na te hoê taata i mua ia rätou i Àifiti o Iotëfa, ua hoohia ia ei tävini. 18 I mäuiui to na âvae i te täpeà, ua mau hoì o ia i te âuri; 19 e tupu aè ra ta na parau i faaìte-ätea-hia mai ra e ua tämatahia o ia i te parau a te Fatu. 20 Ua tono aè ra te arii i te veà e tätara ia na, te tävana o te mau taata ra, tei tuu ia na. 21 Ua faariro atu ra o ia ia na ei raatira i to na ra ùtuafare, e ei ia na anaè ra te parau i ta na atoà ra mau taoà, 22 ia täpeà o ia i to na ra hui-arii ia hinaaro ra, e ia haapii i ta na feiä moimoi i te parau paari. 23 Reva atu ra Ìteraèra i Àifiti, e ua pärahi Iatöpa i te fenua o Hama ra. 24 I reira te Atua i te faarahi-roa-raa i to na taata, e püai atu ra rätou i to rätou mau ènemi. 25 Tïoi atu ra to rätou âau i te ririraa i to na ra mau taata, e i te haavare i to na mau tävini. 26 Ua tono aè ra o ia i ta na tävini ia Möte, e ia Àarona i mäìtihia e ana. 27 Na räua i faaìte i ta na mau täpaò i roto ia rätou, e ta na mau räveà taa ê i te fenua o Hama ra. 28 Ua tuu atu ra o ia i te pöuri, e mahora aè ra i nià ia rätou; e aore rätou i märô noa mai i ta na parau. 29 Ua faariro o ia i ta rätou mau pape ei toto, e pau iho ra ta rätou mau ià i te pohe. 30 Î roa aè ra to rätou fenua i te rana, e roto roa i te mau piha o te hui-arii ra. 31 Ua faaue aè ra o ia, e ua haere mai ra te popoti, e te ùtu e àti aè ra to rätou fenua. 32 Ua faariro aè ra o ia i ta rätou ua ei ua-paari, e te ànaparaa uira e àti noa aè to rätou fenua. 33 Ua täìri atu ra i ta rätou mau vine e te mau tute, e ua ôfati aè ra i te mau räau o to rätou ra fenua. 34 Ua parau o ia e ua haere mai ra te àrape, e te hë, eita e hope ia taiò; 35 o tei àmu pau roa i te mau räau rii o to rätou ra fenua, e pau roa aè ra te mau mäa atoà io rätou ra.36 Ua täìri hoì o ia i te mau mätahiapo o to rätou fenua, te mätamehaì o to rätou ra püai. 37 Ua arataì mai o ia i to na ra mau taata mä te ârio e te àuro; e aore roa te hoê i paruparu i to rätou atoà ra mau ôpü. 38 Ua òaòa hoì Àifiti i to rätou revaraa, ua roohia hoì rätou i te mataù ia rätou. 39 Ua hohora o ia i te hoê ata ei tämarü ia rätou e te hoê auahi ei haamäramarama ia rätou i te pö.40 Ua ani mai rätou, e ua hopoi mai o ia i te taru, e ua paìa rätou ia na i te mäa o te raì.41 Ua vähi o ia i te mato, e ua manii mai ra te pape, e ua tahe haere noa atu ra nä te mau vähi marô atoà ra.42 Te manaò ra hoì o ia i ta na parau moà, i parauhia e ana i ta na tävini ia Âperahäma: 43 i arataì mai ai o ia i to na taata mä te òaòa, e tei mäìtihia e ana mä te himene ûmere ra. 44 Ua horoà mai ra o ia i te mau fenua o te mau êtene no rätou, e ua riro mai ra ia rätou ta te mau taata ra i òhipa; 45 ia haapaò rätou i ta na ra mau peu, e ia faaroo i ta na mau ture. Hareruia.

Tenete 15.1-6

Te fafauraa faufaa a te Atua ia Âperäma

1 E muri aè i te reira, o te reo mai ra o te Fatu ia Âperäma i te ôrama ra, i te nä-ô-raa mai e, Eiaha e mataù e Âperäma, o vau to òe päruru; e ta òe utuà rahi roa. 2 Ua parau atu ra Âperäma, E te Fatu, e te Fatu, e aha ta òe e hö mai no ù, teie hoì au a pohe ma te tamarii òre, e te tiàau no to ù nei ùtuafare, o Erietera nei ia no Tämäteto ra. 3 E ua nä ô atu ra Âperäma, Inaha hoì au, aita o ù e huaai hö-mai-hia mai e òe, e inaha, e riro te hoê tamaiti i fänau i to ù nei ùtuafare ei taata âià no ù. 4 E inaha, o te reo mai ra o te Fatu ia na, nä ô mai ra, E òre teie taata e riro ei taata âià no òe, e riro rä te hoê taata no roto i to òe iho ôpü ei taata âià no òe. 5 Ua arataì aè ra o ia ia na i te vähi ätea, nä ô mai ra, A hiò na to mata i nià i te raì, a taiò na i te mau fetià, i te tiàraa ia òe ia taiò. E ua nä ô mai ra o ia ia na, Oia atoà to òe na huaai. 6 Ua faaroo atu ra Âperäma i te Fatu; e ua faariro atu ra o ia i te reira ei parau-tià na na.

Tenete 21.1-3

Te fänauraa o Itaata: o Hätara räua o Itemaèra i te tono-ê-raa-hia.

1 Ua haere mai ra te Fatu ia Tara i ta na i parau mai ra; e ua faatupu te Fatu i ta na i faaìte mai ia Tara ra. 2 Ua tö iho ra hoì Tara, e e tamaiti ta na i fänau na Âperahäma i to na ruhiruhiäraa ra, i te tau ta te Atua i faaìte mai ia na ra. 3 Maìri iho ra Âperahäma i te iòa o ta na tamaiti i fänau ra, (ta Tara i fänau na na ra,) o Itaata.

Hëpera 11.8-19

8 No te faaroo i haapaò ai Âperahäma, a parauhia mai ai o ia e, e haere i te hoê vähi e noaa mai ia na a muri atu ei âià; e haere atu ra o ia mä te ìte òre i taua fenua i haerehia e ana ra. 9 No te faaroo i purutia noa ai o ia i taua fenua i parauhia mai ra, mai te mea e, e fenua ê ra; i te pärahi-noa-raa i roto i te tiàhapa ra, rätou atoà o Ìtaata, e o Iatöpa; o nä taata âià atoà ia e o ia atoà i tei parauhia mai ra. 10 Te tïtau ra hoì o ia i taua ôire niu mau ra, o te Atua te faaau e te faatià ra. 11 No te faaroo atoà i noaa ai ia Tara iho te maitaì i tö ai ra, e fänau mai ra ta na tamaiti, hope noa ai to na tau mau ra, no te mea i manaò o ia e e parau mau ta na ta tei parau mai ra. 12 I fänau mai ai ta te taata hoê ra, e mai te taata pohe hoì te huru, mai te fetià o te raì ra te rahi, e mai te one tähatai eita e hope ia tataù ra. 13 I pohe anaè atu ra taua feiä ra mä te faaroo, aita i noaa tei parauhia mai ra, ua hiò rä rätou i taua mau mea ra i te ätea ê, e ua faaroo päpü e ua färii mäite, e ua fäì hua e, e taata èê rätou e te purutia i teie nei ao. 14 O te feiä hoì i nä reira mai, ua faaìte hua ia e, te ìmi ra rätou i te fenua mau. 15 Ahiri hoì rätou i nounou i taua fenua no reira mai rätou ra, e tià noa ia ia rätou ia hoì. 16 Ua hinaaro rä rätou i te fenua maitaì roa ra, oia hoì te ao ra: i òre ai te Atua i haamä ai ia rätou ia parauhia o ia e e Atua no rätou; ua haapaò hoì o ia i te hoê ôire no rätou. 17 No te faaroo i püpü ai Âperahäma ia Ìtaata, a tämatahia ai o ia ra; e te taata i noaa ia na te parau i parauhia mai ra, ua püpü ia i ta na tamaiti fänau tahi, 18 no na te parau i parauhia ra e: Ei ia Ìtaata to òe ra huaai e noaa ai. 19 I parau hoì o ia e, e tià i te Atua ia faatià faahou mai ia na mai te pohe mai ra; e mai te mea hoì e mai te pohe mai ra te noaa-faahou-raa ia na.

Ruta èv 2.22-40

Te faaìte-raa-hia o Ietu i roto i te hiero

22 E hope aè ra o na puè mahana tämäraa i haapaòhia i te ture a Möte ra, hopoi atu ra rätou ia na i Ierutarëma e püpü atu i te aro o te Fatu ra. 23 Mai tei päpaìhia hoì i te ture a te Fatu ra e: O te mau tamaroa mätahiapo atoà a te metua vahine ra, ua moà ia no te Fatu. 24 E e hopoi atu hoì i te tütia mai tei parauhia i te ture a te Fatu ra: E piti ûupa, e aore ra, e piti ûuàiraò fanauà. 25 E inaha, tei Ierutarëma te hoê taata o Timeona te iòa, e taata parau tià e te haapaò maitaì, te tiaì ra i te haamähanahana no Ìteraèra, e tei ia na te Värua Maitaì. 26 E i faaìtehia mai o ia e te Värua Maitaì e eita o ia e pohe vave ia ìte rä o ia i te Metia o te Fatu ra. 27 E i ärataìhia o ia e te Värua i roto i te hiero; te hopoi mai ra nä metua i te tamaiti ra ia Ietu i roto, e rave i ta te ture ra ia na, 28 ua rave atu ra o ia ia na, ua hii iho ra, haamaitaì atu ra i te Atua, nä ô atu ra: 29 E te Fatu, e tuu òe i to tävini i teie nei mä te hau, ua au hoì i ta òe parau. 30 Ua ìte aè nei hoì ta ù mata i te Ora na òe, 31 i haapaòhia e òe i mua i te mata o te taata atoà nei; 32 e tiàrama ei haamäramarama i te Ètene, e ei hanahana no to òe ra taata no Ìteraèra.

Te tohu a Timeona

33 Mäere iho ra Iotëfa e te metua vahine o Ietu i taua mau parau i parauhia e ana ra. 34 Ua faaora atu ra Timeona ia räua, nä ô atu ra i te metua vahine ia Märia: Inaha, ua haapaòhia teie nei tamaiti ia hià to Ìteraèra e rave rahi e ia tiàfaahou mai to Ìteraèra e rave rahi; ei täpaò e märöhia 35 e e putapupü atoà to òe iho âau mai te puta hoto ra, ia ìteä te manaò no te âau taata e rave rahi.

Te perofeta vahine ra o Àna

36 E te hoê perofeta vahine ra o Àna, e tamahine na Fänuera, no te ôpü o Àtera. Ua ruhiruhiä o ia, e hitu o na mätahiti i te taòtoraa i te täne, ta na i faaipoipo i te pötiiraa ra: 37 ua ìvi ra o ia a varu aè ra àhururaa o na mätahiti e maha tiàhapa, aore roa o ia i faaruè i te hiero, e tià rä i te haamoriraa i te Atua mä te pure e te haapaeraa mäa i te ruì e te ao. 38 E o ia i tomo mai i roto i reira ra, haamaitaì atoà atu ra i te Fatu, e ua parau iho ra ia na i te feiä atoà i haapapa i te ora i Ierutarëma ra.

Te hoìraa i Nätareta

39 E oti aè ra ia räua tei parauhia mai i roto i te ture a te Fatu ra, hoì atu ra räua i Tarirea i to räua iho ôire mau i Nätareta. 40 Tupu atu ra taua tamaiti ra, e itoito atu ra te âau, î aè ra hoì i te paari, e te vai ra te maitaì a te Atua i nià ia na.

 

Manaò.

To tätou taiòraa i te mau parau i haapaòhia no teie mahana haamoriraa na tätou, te ìte nei tätou i to te Atua Nui Tumu Tahi ärataìraa i to na mau tävini i roto i ta na mau faanahoraa e au no te faatupu i to na mau hinaaro i te taata ia tiàturi i to na aroha e te to na here. Te tono nei te Atua i to na tävini no te faaineine i te hoê vahi e färii ai i to na nünaa ta na i mäìti, te faahiò nei te nehenehe o te mau fetià, te faaìte i te nehenehe o te one tähatai, te haapäpü noa mai ra te Atua i to na òaòa i te taata. Eiaha ra ia moèhia ia tätou e tei roto noa ä tätou i teie maì e haaviivii noa ra to tätou oraraa i Mäòhi Nui nei, e faataupupü nei te mau faanahoraa no te oraraa vaamataèinaa, e te vahi òhiparaa a te nünaa, ua topa roa te tahi mau ùtuafare i roto i te ère. E taime tano teie no tätou ia pärahi e ia taiò teie mau parau i faataahia no teie mahana haamoriraa i tei mua atoà te reira ia tätou, èi parau faaitoitoraa ia tätou teie to na haapotoraa.     

-Taramo 105, 43 i arataì mai ai o ia i to na taata mä te òaòa, e tei mäìtihia e ana mä te himene ûmere ra.

-Tenete 15, 5 Ua arataì aè ra o ia ia na i te vähi ätea, nä ô mai ra, A hiò na to mata i nià i te raì, a taiò na i te mau fetià, i te tiàraa ia òe ia taiò. E ua nä ô mai ra o ia ia na, Oia atoà to òe na huaai.

-Hepera 11, 16 Ua hinaaro rä rätou i te fenua maitaì roa ra, oia hoì te ao ra: i òre ai te Atua i haamä ai ia rätou ia parauhia o ia e e Atua no rätou; ua haapaò hoì o ia i te hoê ôire no rätou.

-Ruta èv 2, 40 Tupu atu ra taua tamaiti ra, e itoito atu ra te âau, î aè ra hoì i te paari, e te vai ra te maitaì a te Atua i nià ia na.

E parau tiàma ta tätou e färerei nei i teie mahana, na tätou iho e faatumu i to tätou manaò, teie ra te tahi mau manaò turu i ta tätou parau.

I roto i ta tätou taiòraa, te parau faufaa tei hiòhia mai e te manaò, o teie na färereiraa i roto pü i te ùtuafare o Ietu e teie na taata paari. Te taata mätamua o Timeona to na iòa, e taata parautià e te haapaò maitaì. E taata teie, i roto i te tiaìraa i te Faaora o te mau nunaa ätoà. Tei reira ta na manaònaòraa i roto i to na oraraa, ua vai noa tera manaò i roto ia na oia hoì ia ìte ia Ietu hou a pohe ätu ai. E tiaìraa mäoro tei ravehia e Timeona, e te tuutuu òre i to na parahiraa i roto i te fare o te Atua i te mau mahana ätoà no to na oraraa. Ia tae ra i te mahana e tià ai e hopoi i teie àiü i mua i te aro o te Atua ei haamaitaìraa, e tupu teie òhipa i te vaù no te mahana i muri äè te fänauraa. E faanahoraa teie na te âti-Iüta i te peritome i te mau tamarii tamaroa e ôroà tumu teie, e òaòaraa ätoà na na metua. E i roto i teie ôroà to Timeona ìteraa i teie àiü ta na i tiaì mäoro. Te vai àiü noa ra o Ietu, ua faatura teie taata paari ia na. Ua ìte ätoà teie taata paari e o Ietu teie te Tamaiti a te Atua. Te päpü ra ia tätou i te rahi o te òaòa o teie taata. Te òhipa o ta na i tiaì noa na, te ìte ra o ia i teie nei. Ia haamaitaìhia te Atua no te reira. A hio na tätou i te mau parau a teie taata paari i parau no Ietu.

-Te ora no te mau taata ätoà (ir 30-31).

-E tiàrama no te mau ètene, e no Ìteraèra (ir 32).

Te färereiraa i roto pü ia Àna e te ùtuafare o Ietu, e mea taaê rii. Aita e parau ta Ana i parau no Ietu. Te vahi noa ta te päpaì èvaneria Ruta e faaìte ra e perofeta o ia, e vahine tei haere pinepine i te hiero, e tei tämau i te pure e te haapaeraa maa i te ruì e te ao.

Teie na färereiraa, ua tupu ia i roto i te hiero no Ierutarëma. Ua haere o na metua i Ierutarëma no te pupu ia Ietu i mua i te aro o te Atua. E ua  tupu teie òhipa i roto i te hiero, o te tumu ia, i färerei ai rätou, Ua tano te haereraa o te ùtuafare o Ietu i te hiero e teie na taata paari. Ia haamaitaìhia te Atua tei faatupu i teie na färereiraa. E teie tau taata paari tei pärahi noa i roto i te tiaìraa e ia ìte i te Faaora o teie nei ao hou to raua poheraa. Ua faufaahia to raua tiaìraa, ua ìte raua ia Ietu.

No teie färereiraa, o Ruta èvaneria noa tei faatià i teie parau. Ua maìti o ia i te hiero o Ierutarëma ei pü no teie färereiraa. I roto i te oraraa o Ietu, ua riro te hiero no Ierutarëma ei vahi e haere pinepinehia e Ietu. Aita te hiero o Ierutarëma i riro noa ei vahi maitaì no Ietu. I roto i ta tätou taiòraa, ua riro teie vahi ei vahi färereiraa na Ietu i te Atua to na Metua, e ei vahi färereiraa i teie na taata paari. Te riro ätoà teie na taata paari ei ìte mätamua no Ietu. Na te mau parau a Timeona i parau no Ietu e haapäpü mai ia tätou i te rahi e te hohonu o te faaroo o teie taata, ei pure haamauruüruraa na na i te Atua, tei färii e haamäoro i to na pue mahana i te ao nei no te ìte ia Ietu.

O Timeona e o Àna e hohoà te reira no te mau tävini tei pärahi noa i roto i te faaòromaì, tei horoà päpü ia raua no te maitaì o te òhipa a te Atua. Aita raua i ìte i te mau òhipa ta Ietu i rave, oia hoì ta na mau òhipa faaora maì e ta na mau haapiiraa, i te reira vahi ra ua tuàti noa ia tätou. Ua mauruüru noa raua i te ìteraa ia Ietu àiü. Te haapii nei ra teie taiòraa i te faufaa e vai ra i roto i te färereiraa te feiä paari i te tamarii. Mai te tamarii e hiaai ra i te feia paari oia ätoà te feia paari i te tamarii. Ia tuàti maitaì raua e tià ai, e tià ätoà ia tätou ia parau, e ua ora o Timeona e o Àna i to raua faaroo i te ìte-noa-raa ia Ietu àiü. E ora ätoà tätou i to tätou faaroo.

I roto i te hioraa o ta tätou parau e tià ia parauhia e, e parau âpï òaòa teie e färereihia nei e tätou. Èi haapäpüraa no te taeraa mai te  tumu o te ora, tei hiihia e te taata i nià i ta na ôuma no te taata faaroo. E i roto i te ôroà no te peritomeraa, oia hoì tei parauhia te ôroà no te tämaraa, i te ìteraahia te faufaa ta te Atua i horoà mai i te ao nei. I reira te àti-Ìteraèra e ìte ai te hanahana o te Atua i te pouraa mai. I reira ätoà te hui-arii e tuu ai i to rätou mau turi i raro, no te faaìteraa e, teie te Arii tei rahi äè i te mau arii ätoà. Ua himenehia teie parau e te mau tamarii a Tora, ia au te faaìteraa a te Taramo 48. Inaha ua àmui te hui-arii, ua haere ätoà hoì rätou e rave. O te Atua nei ä hoì to mätou Atua e àmuri noa ätu, e ärataì tämau ä hoi O ia ia mätou e tae noa ätu i te pohe ra. E riro ätoà te parau no te taeraa mai o te Ora, ei faahiti mähutaraa i te taata taua tau ra, oia hoì te Färaa mai o te Tamaiti a te Atua.

Te òhipa i ravehia e Timeona e o Àna, o te òhipa ätoà ia i ravehia e to tätou mau hui tupuna i mua ra, tei parauhia te ÈPARAA TAMARII. E tupu teie faanahoraa no te mau tamarii mätahiapo tamaroa änaè, aita to te mau tamarii tamahine mätahiapo. Te taime te tö ra te metua vahine, e faaineine te feiä paari o te ùtuafare i te àhu no te püòhu i teie àiü, tei parauhia te PARIA o ta tätou e parau ra i teie mahana te tapa.

Te òhipa ia  ta Timeona i rave te taime o ia à hii ai ia Ietu àiü i roto ia na, to na auraa te èpa nei o ia i teie àiü i roto i to na âau. E na metua tane paari roa i roto i te fetii e rave i teie òhipa, e ma ta paraparau i nià iho. E ta Timeona mau parau no Ietu i nià i te metua vahine teie ia, inaha ua haapaòhia teie nei tamaiti ia hià to Ìteraèra e rave rahi e ia tià faahou to Ìteraèra e rave rahi ei täpaò e märöhia, e, e putapü ätoà to òe iho âau mai te puta hoto ra ia ìteä te manaò no te âau taata e rave rahi.

O teie te parau faaitoito a Timeona ia Ietu àiü, o tei parauhia e te reo o te paari, o ta na ätoà ia e faaitoito ra ia tätou i teie mahana, èi ia èpahia tätou i te Èvaneria ora a te Atua.

 

Ia ora na, ia maitaì tätou i teie ôroà Fänau, e te mätahiti âpï tivira.

 

Teraì òr. Faatura.