Märeto 11,1-10 ; Firipi 2,6-11 Haere atu ra räua.

 

Täpati 28 no Mäti 2021

 

 

Täpati no te mau Âmaa

 

        Taiòraa : Märeto 11,1-10 ; Firipi 2,6-11

        Ìrava faaitoitoraa : Mätaio 11, 4 vm

 

Haere atu ra räua.

 

Te tomo nei tätou i roto i te tau, e haamanaò faahou ai tätou i te mau parau e faatià ra i te mau taime rii hopeà, no te oraraa o Ietu i roto i teie nei ao: to na mau àti, to na mau mauiui, to na pohe e to na tià-faahou-raa, parauhia ai teie hepetoma e, e Hepetoma Moà. I uiui rii ai te manaò e, àhiri na, mai te peu paì e, hoê anaè hepetoma i roto i te mätahiti e mea moà, e nahea ia tätou ia parau no terä pae àhuru mä hoê e toe ra. No terä noa änei mea e, e mau parau no te mau taime rii hopeà no Ietu i te ao nei, i moà ai teie hepetoma. E te mau parau no te haamataraa mai no to Ietu oraraa i te ao nei, eere ia i te mea moà?

 

Hepetoma Moà, te auraa, aita atu ia e òhipa e ìtehia i te taata i te raveraa, te haapaeraa ia i te mau mea atoà tei òre e tüàti i nià i terä parau, Moà. Ia parau-anaè-hia te parau no te Moà, e Mä, aore ra e Ora to na auraa. Rave mai tätou i te tahi hiòraa, te tahi taata maì e faauehia e te tahuà räpaau maì, e haamoà i te mäa. Te auraa, te faaätearaa aore ra te haapaeraa o ia i te mau mäa atoà të riro ei fifi no te tupuraa o te ora, ia òre e fifi e hapehape anaè e pohe roa. Te reira atoà änei hoì te mea o ta tätou e rave nei i roto i teie hepetoma ; oia hoì, te ìmiraa i te mau räveà atoà e ìtehia ai te tupuraa no te mä e te ora a te Atua i roto ia tätou, o ta Ietu i haere mai e faaìte (aita rä teie manaò e täôtià ra i te parau o te ora, e no te mä). Aore ra, aita atoà änei hoì tätou e ora noa ra i roto teie hepetoma, no terä mea, ua oti i te faanahohia e terä te taime ?

 

I roto i ta tätou taiòraa no teie täpati, te faatià ra Märeto i te huru no to Ietu tomoraa i roto i Ierutarema. E tano e parau e, ua mau âau roa teie parau ia tätou ; ahiri te tahi i roto ia tätou e uihia na e, e faatià mai i te huru no to Ietu tomoraa i Ierutarema, manaò anaè au aita e taiò-faahou-raa i roto i te pïpïria, mea tahe noa ia haere mai. E, mea faufaa i te tämau-àau-raa i te parau ! te mea faufaa roa atu rä, te ìteraa ia i te auraa o ta teie parau e tïtau mai ra ia ù, ia faatupu, ia òre, mea faufaa òre, mäuà te taime.

 

Haere atu ra räua.

 

E riro paha tätou i te maere, no te aha te manaò i haamau ai i nià i teie parau, e tumu ia. No terä mea mea pinepine teie parau i te hiòhia e tätou, e no terä atoà hoì mea e, ua parauhia teie täpati e Täpati no te mau Âmaa, e tütonu noa ihoä ia to tätou manaò i nià i te taime a haamata ai Ietu i te tomo i roto i Ierutarema. No te mea te reira atoà te taime to teie nähoà rahi i taìruru mai i taua mahana ra päfaìraa i te âmaa räau no te vauvau i nià i te èà mea nä reira Ietu i te tomoraa. Te tahi vähi atoà e tütonu ai to tätou manaò, tei nià ia i te huru no to Ietu tomoraa i roto i Ierutarema ; to na haèhaa o ta te àtini e faahohoà ra, e no te mea atoà hoì, e parau teie tei tohu-ätea-hia e te perofeta Tetaria (ìr.4-5).

 

 

 

 

Rau noa atu ä ra i to tätou haamauraa i to tätou manaò ia au i teie taiòraa, te tahi vähi ta teie parau e tïtau mai ra ia tätou, e tütonu : O te huru ia no teie nä pipi i tonohia e Ietu e tii e pütö mai i te àtini, to raua ia auraroraa i to raua Fatu. No te mea, ia hiòhia te mau parau o ta Ietu iho i parau no na, ta Tetaria perofeta hoì e tae noa atu i ta terä nähoà rahi taata i taìruru mai, teie : Ietu, e Fatu, e Arii, e veà no ô mai i te Atua ra, e perofeta.

 

No reira, mai te peu e teie te Ietu o ta te taata i faahotana, te faaìte noa mai ra te huru o terä nä pipi e, a auraro, e a faaroo paì ia i ta na parau. No te mea, ia parau anaè tätou i te tahi taata e, e fatu, te auraa aita atu ia i nià aè ia na e ta na anaè te parau, e to na anaè te reo e faaroo. Ia hiò-anaè-hia ra hoì te huru o teie mau taata i muri aè i to rätou fäìraa ia Ietu e, e Fatu, e Arii, e veà nä te Atua, e e perofeta, teie te reo i faaroohia i muri mai, A faatatatauro atu.

 

Haere atu ra räua.

 

No reira, i mua i teie parau ta tätou e hiò nei, te tïtauraa e vai nei, o te haapäpü-faahou-raa ia tätou i ta tätou parauraa ia Ietu i teie mahana ; e haapäpü faahou i to tätou tiàraa i mua ia Ietu, o ta tätou i fäì na i te tahi mahana e, o to ù ia Fatu. Te uiraa, o vai mau na Ietu no òe, no ù, no tätou i teie mahana ? Te riro mau ra änei o ia ei Fatu e ei Arii i roto i to tätou oraraa, aore ra e parauparau noa ?

 

I mua i teie mau uiuiraa, teie te reo pähono no Pauro i roto i te Firipi 2,9-11 : 9. I faateitei roa atu ai te Atua ia na, e ua horoà i te iòa i hau ê roa i te mau iòa atoà nei no na. 10.Ia tuu te mau turi atoà i raro, to te raì, to nià i te fenua e to raro aè i te fenua, i te iòa o Ietu ra. 11.E ia fäì te mau vaha atoà e, o Ietu- Metia te Fatu, e hanahana atu te Atua Metua ra.

 

Te auraa, te haapäpü noa mai ra Pauro e i mua ia vai tätou e tuu ai i to tätou turi. E te tïtauraa atoà i ô nei, e haapäpü faahou i to tätou tiàraa i mua i te Atua. Aita änei hoì tätou e tuu hänoa atoà ra i to tätou mau turi i mua i te taata i teie mahana? Te manaò o ta tätou e täpeà mai i roto i ta tätou ìrava, te parau ia no te faarooraa, te aurarooraa, e te faatupuraa i te faaueraa a to tätou Fatu. Haere atu ra nä pipi, nä reira atu ra i ta Ietu i faaue mai ia raua ra.

 

Ei faahoperaa, te hinaaro nei au e tuu atu i te tahi nau uiraa ia riro ei manaònaòraa nä tätou e e haapäpüraa atoà nä tätou i te mau mahana atoà i to tätou tiàraa : O vai òe ? Na vai òe ? e No vai òe ?

 

TE VAI NEI AU, O ÒE E VAI NA

 

Te ora ta ù e tïtau nei,

Te tumu atoà ia o te mea ta ù e haa nei.

Ua ìte te räau i te reira,

Ta te fenua atoà ia e haapii mai nei.

 

Te räau tumu òre, e räau pohe ia ;

Te räau aa òre, e räau hotu òre ia.

A ìtea te räau i te haapaeraa ia na iho,

E te hoturaa i te mäa eere i to na.

 

O vau I huna ia ù, ua huna ia ia òe.

O vau I täiva ia ù, ua täiva ia ùe.

Te vai nei au, o òe e vai na.

Ta ù i nä reira ia ù, ua nä reira ia ia òe.

 

E te Mäòhi e, o òe e te Tumu Nui, hoê ä ia.

A here ia òe, ia hanahana te Tumu Nui,

Te vain a òe, te Tumu Nui e vai nei.

Tei here òe ia òe, ua here ia I te Tumu Nui.

 

Mai te vai e faahoì i te ànaàna i te raì,

I te vähi no reira mai te märamarama,

Ia riro atoà to òe haereà,

Ei hanahana no tei hämani ia òe.

 

Ia haamaitaìhia te Atua, te Tumu o te ora, ia ora na.

 

Òrometua Tahiarii a Pihaatae

Ruta 22, 63 – 71 ‘E parau mau ta òutou e parau na, o vau ia.’

 

Monirë 29 no Mäti 2021

 

Taiòraa: Ruta 22, 63 – 71

 

‘E parau mau ta òutou e parau na, o vau ia.’

 

(Aroharaa)

 

I muri aè i to na tomoraa hanahana i Ierutarëma, teie te tahi o te mau haamataraa no to te Fatu mau hämani-ìno-raa, mau mauiui e mau àti. Hau roa atu hoì i te peàpeà, na te mau ärataì faaroo i terä tau e rave nei. Ta rätou ìmiraa i te mau räveà atoà ia roaa ta rätou pariraa no te haapohe ia na, no te mea te faahuru ê nei Ietu i ta rätou mau faanahoraa, o tei faaère ia rätou i te hanahana, te tura e mau maitaì ta rätou e fänaò nei no roto mai i te nünaa, ia au i ta rätou mau faaheporaa.

 

I mua rä i ta rätou mau haamataùraa e ta rätou mau hämani-ìno-raa, aita Ietu i òtohe, aita Ietu i huna ia na iho e to na Metua. E hau roa atu na te feiä iho e haavä nei ia na e haapäpü atoà ra i ta Ietu fäìraa :’O te Tamaiti maori òe na te Atua ?’ e o ta Ietu i haapäpü atu e :’E parau mau ta òutou e parau na, o vau ia.’

 

E au rii paì teie huru tupuraa òhipa, mai te tahi parau paari a te Rurutu e na ô ra e :’Tei ìri i te rua no te taì, o na io te topa i roto.’(Tei ô te âpoo no te tahi, o na iho te topa i roto). Te mea ia ta Ietu i rave, te faahoì noa raa te parau a te mau ärataì faaroo ia rätou iho, no te haapäpüraa i to na tiàraa Tamaiti na te Atua. Te parau tumu e täpeà mai, i roto i teie färereiraa no Ietu e te mau ärataì faaroo : Eiaha e huna, e faaìte ra i te parau mau. Haamanaò noa tätou e, ta tätou tuhaa, te ìmiraa ia i te räveà ia tupu te parau tià tüatau a te Atua i nià i te fenua nei. Ei faahoperaa :

 

HAPE HURU HAPE

 

Ta òe i huna, e òre ia e vai mai,

Ta òe i mämü, e òre ia e parauhia,

Ta òe i haamä, e òre ia e faaìtehia,

A ara, o te haamä atoà to òe fenua ia òe.

 

Te reo, e mana ia ta te Atua i horoà i te taata,

Te èà e tae ai te taata i roto i te ìteraa i te Atua,

Inaha i parau te Atua, i ìtehia ai e, te vai ra te Atua,

A parau, ia ìtehia e, te vai ra òe.

 

Ua mämü òe i to òe parau, a tahi ia hape,

Aita to vaha i fäì i to reo, tahi ä ia hape,

Ua haapeu òe i roto i te hiroà o te tahi, a tini ia hape,

Aita òe i here ia òe, ua mano tini te hape ta òe i rave.

 

A tirë i te haavare noa i te parauraa e:

E reo to ù, e fenua to ù, e peu ta ù,

Te hea reo, te hea fenua, te hea peu,

Haamä òre òe i te taiòraa i te mea ta òe i haapae.

 

O vai òe, inaha aita òe i hinaaro i te ìte ia òe,

Ua pohe te tumu ra, ei te auahi ia vai ai,

Te toe nei rä te huero e te ohi rii hou,

Na rätou e faateniteni i teie fenua.

 

Ia maitaì tätou i te Atua.

 

Òrometua Tahiarii a Pihaatae

Ruta 23, 1 – 12 ‘Fäìte iho ra Pirato räua o Herota i täua mahana ra, i pärahi ènemi noa na i mutaa iho.’

 

Mahana piti 30 no Mäti 2021

 

Taiòraa : Ruta 23, 1 – 12

 

‘Fäìte iho ra Pirato räua o Herota i täua mahana ra, i pärahi ènemi noa na i mutaa iho.’

 

(Aroharaa)

 

No te òreraa te ture e horoà ia rätou i te mana no te faautuàraa ia Ietu, i ärataì ai te mau faatere faaroo ia Ietu i te mana o te hau, no te raveraa i te reira faaotiraa. No te ìteraa Pirato e, no Tarirea Ietu, i ärataì ai o ia ia Ietu ia Herota ra. No te hinaaro noa o Herota e ìte mata roa ia Ietu, no te roo ta na i faarooroo, i färii ai o ia ia na, aita rä o ia i rave i te faaòtiraa e faautuà ia na, ua faahoì rä i te reira tuhaa e, na Pirato e rave.

 

Na roto i teie huru tupuraa òhipa, te faahoìhoì-noa-raa i roto ia rätou iho, o vai te mea tià aè no te rave i te faaotiraa, no te faautuà ia Ietu, e òhipa maitaì tei tupu:’Ua fäìte iho ra Pirato räua o Herota i täua mahana ra, i pärahi ènemi noa na i mutaa iho.’ Ua fäìte, te auraa, ua hau Pirato räua Herota, räua i pärahi ènemi noa na i mutaa iho. Teie rä hoì hauraa to räua, no te hoê ia manaò, e haapohe ia Ietu, no te mau pariraa haavare a te mau faatere faaroo.

 

Te tahi atoà ihoä ia òhipa e tupu nei i roto i to tätou oraraa i teie mahana, te hauraa e te âmuiraa te tahi mau taata i mua i te tahi ôpuaraa ìno, noa atu ia i peàpeà noa na rätou i mua ra, no te mea noa, ua hinaaro rätou e faahià te tahi, te riro e faaäpiäpi i ta rätou ôpuaraa. E te tumu rahi o te reira, o te moni ia. Ia au ihoä i te tahi huru parauraa e: I te moni, e piò te tià, e, e tià te piò. Oia hoì, te tahi òhipa âfaro e fefe o na ; e te tahi òhipa fefe, e âfaro o na i te rave a te moni.

 

Haamanaò noa e, ta tätou tuhaa o te faatupuraa ia i te parau tià tüatau a te Atua i nià i te fenua nei. Ei faahoperaa :

 

TE MONI

 

Te moni, te moni, te moni,

E âminamina to òe i te vaha,

E maramara to òe i te àau,

E ânivaniva te manaò i riro ia òe,

Ua àmiàmi, ua àmoàmo, ua umeume.

 

Ia rumaruma te reva,

Ua ònoòno te vero,

Ua nïnä vai te fenua,

E nïnä moni rä te àau,

Ia âana te au o te hiamoni.

 

Aore o òe e fatu e te moni,

Ua piò tei tià, ua tià tei piò,

Ua hoo te tini i te mano,

Ua riro te mano i te tini,

Aore hoì o òe e fetii.

 

Te moni, te moni, te moni,

Aore e reo ia taò mate ia òe,

Mate ai òe, i to pera e tü ai,

E àau tuai te hiamoni,

Aore e aitu, i te hiamoni rä i tï au.

 

Heuraa taò:

Ânivaniva: aniania, òhu te upoo.

Amiàmi : mataù

Umeume : hutihuti noa te manaò

Aaana : haere i te püairaa, haere i te rahiraa

Au: te hororaa o te miti

Hiamoni : hinaaro moni

Aau tuai : te huru o te taata tei mau noa to na manaò i nià i te mäa

Aitu : atua

 

Ia haamaitaì mai te Atua ia tätou.

 

Òrometua Tahiarii a Pihaatae

Ruta 23, 13 – 25 Te manahune

 

Mahana toru 31 no Mäti 2021

 

Taiòraa : Ruta 23, 13 – 25

 

Te manahune

 

(Aroharaa)

 

Teie te fifi o Pirato i mua i te haaväraa ia Ietu. Noa atu ia e mana to na, e, e tiàmäraa to na no te tuu ia Ietu, ta na i haavä e, aore roa e hapa i ìtehia e a na. Te tià mai nei te manahune i mua ia na, teie manahune tei petahia i te moni e te mau faatere faaroo ia tupu to rätou hinaaro e haapohe ia Ietu. Teie manahune i faahotana e i faahanahana na ia Ietu i to na tomoraa i Ierutarema, teie ä ia manahune, e ani nei ia tuuhia mai te taata òhipa ìino, o Parapa, e ia haapohehia Ietu. Haapohe i te taata i faaàmu na ia rätou i te mäa, tei tiàvaru i te mau värua faufau, te taata tei faaora na i to rätou mau maì, tei faatià i tei pohe, tei faaètaèta i te âvae o te piriòì, tei ìriti te faaroo i te turi, te faahoì te parau i te vävä. Ia haapoto tätou, Ietu, te taata i faatià mai ia rätou mai roto mai i te tauà òre a te mau arataì faaroo e poritita.

 

Ua tano te parau a te Atua ia Itaia i teie nünaa :’E pohe to rätou i parau i te ìno ra, e maitaì, e te maitaì ra, e ìno ; o tei parau i te i te pöuri e märamarama, e te märamarama ra, e pöuri ; o tei parau i te maramara ra e momona, e te momona ra, e maramara.’ I mua i te faareruraa e te faarapuraa a te mau faatere faaroo, ruri ê roa te feruriraa o te manahune. Aita i ìte faahou i te mea tià ia na ia rave, ia au i te mana e vai ra i roto ia na, no te mäìti i to na ora.

 

Aita ihoä i ätea roa atu i te òhipa e tupu nei i nià i teie nünaa Mäòhi, te faatiàturiraahia o ia e to na ora tei Färani. Ua hape terä parauraa e: Aita anaè o Färani, e pohe tätou. Te parau tano roa aè rä ia parau teie ia: Aita anaè te nünaa Mäòhi, aita o Färani. I roto i te tahi huru parauraa i teie mahana, e na ô ia tätou e : Eere o tätou te hinaaro ia Färani, o Färani rä tei hinaaro ia tätou. Ia vai noa mai o ia i roto ia Moana Nui a Hiva ; ia vai noa o ia ei numera piti i te ao nei, no te mau faufaa moana hahano roa aè i te ao nei. Inaha na òe e te Mäòhi terä faufaa tumu, i horoàhia mai e te Atua e ta te mau Tupuna i àtuàtu mai na no te huaai tama nei.

 

No reira, a tià mai i nià i to òe tiàraa MANHUNE, ia hee te arii. E mana, e mana to òe e te manahune. Ei faahoperaa:

 

TO ÒE ORA

 

Ua ihu te fenua,

Ua tärehua te feruriraa o te mau faatere,

Ua pee aore noa te nünaa i to na èà,

I to na haereà tumu òre e te tïtauraa tumu òre,

E òre e neva, e òre e ôtohe, e òre e faaroo.

 

Ua ihu te nünaa, ua manunu i te tiàturiraa òre,

Mai te ià i hei i nià i te ùpeà i haapuni ia na,

Eie ua parau i to na pohe e, to na ia ora,

Ua vahavaha i te fenua i hii mai ia na,

E òre e neva, e òre e ôtohe, e òre e faaroo.

 

Ua aniania te mau faatere i te hanahana tura òre,

Aore e mëharo, aore e mähara,

Eiaha rä ia e maere,

E manaò mai änei te ômii i te îtere eere i to na,

Ua tapihoohia òe no te haapori ia rätou.

 

Ua rapu, ua reru, ua rara te mau mea atoà,

A hoì i te toàpü o to òe hiroà,

Oi vaivai aè te ora e te märamarama,

Eiaha e onoono, ua ihu ra, a hoì ia,

Te fenua, te iho tumu, e te Atua, to òe ia ora.

 

Heuraa taò :

 

Tärehua : haapöirihia

Mëharo : te vähi i roto i te àau i reira te taata e haaputu ai i te mau mea atoà ta na i ora mai, ta na i ìte mai.

Mëhara : tu huru o te taata të òre e moèhia ia na te maitaì i ravehia no na.

Toàpü : e ôfaì i roto i te moana ta te taata e tïtau ia ora.

 

Ia tauturu mai te Atua ia tätou.

 

Òrometua Tahiarii a Pihaatae

Ruta 23, 32 – 49 Te tiàmäraa o te Fatu no te faaora ia na iho

 

Mahana pae 02 no Eperera 2021

 

Taiòraa : Ruta 23, 32 – 49

 

Te tiàmäraa o te Fatu no te faaora ia na iho

 

I mua i te rahi no te mau parau i faahitihia e te mau tävana e te feiä atoà i raro aè i to na tatauro, te mau faèhau, e te hoê o taua na taata òhipa ìno i faatauro atoà hia, teie to rätou reo :’E Tamaiti òe a te Atua, a faaora ia òe iho.’ Te haapäpü noa mai ra te reira parau, i to Ietu tiàmäraa hope no te faaora ia na iho. Teie rä hoì mau reo, e reo anaè ia no te vähiavai. Oia hoì, e reo no te feiä e hinaaro ra eiaha te ôpuaraa faaora a te Atua no to te ao ia tupu. E tano atoà e parau e, e reo no te faahema, no te tiàporo, tei hinaaro e tapü te taura e täamu ra ia Ietu i to na Metua, mai tei ìtehia i muri aè i to na päpetitoraahia e te tamataraahia e te tiàporo. Te auraa, mai te taime Ietu a tomo ai i roto i te pape no te haamata i te ôpuaraa faaora a te Metua, no reira o ia i tonohia mai ai, aita te faahema, te tiàporo, i faaea i te haafifi i taua ôpuaraa ra, tae roa i nià i te tatauro.

 

I mua i taua mau reo faahema, aita Ietu i fati. I mua rä i taua mau reo atoà, teie to na reo:’E taù Metua e, faaòre mai i ta rätou hara, aore hoì rätou i ìte i ta rätou e rave nei.’ I mua i to na mau ènemi, te feiä e hämani ìno nei ia na, e faaòreraa hara teie e pura mai nei na roto ia Ietu. Aita ä ia huru òhipa i ìtehia aè nei i raro aè i teie nei raì. Ta tätou i ìte, na te taata taparahi e haere e tatarahapa e e ani i te faaòreraa hara, i te taata ta na i taparahi. Teie, na te taata taparahihia e ani ra, i te faaòreraa hara i te taata taparahi. I o nei tätou e ìte päpü ai te tiàraa Atua o Ietu, ahiri o ia i rave i to na huru taata, terä ia reo ta na i parau atu i te pipi i täpü te tarià o te tavini i te ô no Tetemäne :’A tirë, ahiri au e hinaaro i te faaora ia ù, e tià noa ia ù e ani i taù Metua e tono mai i te nuu merahi.’

 

Te mana e te tiàmäraa o te Fatu i te faaora ia na iho i te mau taime atoà e färerei ai o ia i te fifi. Aita rä o ia i faaòhipa i te reira mana e tiàmäraa, no te mea, eere no na te hinaaro i tae mai ai o ia i te ao nei, no te Metua rä. E te reira hoì hinaaro to te Metua, o ta na ia i faariro ei mäa na na ia au i to na reo i ta na mau pipi i muri aè i to na tauàparauraa i te vahine Tamaria:’Teie hoì ta ù mäa, o tei haapaò i to na hinaaro o to tei tono mai ia ù e te faaoti i ta na òhipa.’ Te hinaaro atoà ia o te Atua ia tätou e to na mau tävini i teie mahana, te faariroraa i to na hinaaro e ta na òhipa ei mäa tumu na tätou e te faaòhiparaa i te reira mä te tiàmä.

 

TIÀMÄRAA

 

Tiàmä, tiàmä, tiàmäraa,

E reo monamona i te vaha o te tahi,

E reo maramara i te vaha o te tahi,

Te ùputa o te ora i te hiòraa a te tahi,

Te ùputa o te pohei te manaò o te tahi.

 

Te parau mau, te tumu ia o te fenua,

Te tiàmäraa, to ia hotu,

Tei here i te fenua, ua àmu ia i to na hotu,

Tei mania te niho i te hotu o te fenua,

Na te haavare ia i fänau.

 

Te reo, te vai ora a te Atua,

Te here fenua ia tei anihia ia òe e inu,

Tei here i te fenua, ua ìte ia i te Atua,

Te reo o te fenua, te reo ia o te Atua,

E reo no te aroha e te here.

 

Mai te tau a uìuì mai e amuri noa atu,

I tiàmä toivi noa na te fenua,

Te nä ô ra te reo o te fenua : urefara,

Arahuta aè nei òe, àrahuta rä i te aha,

Tei maitai i te fenua ra, ua maitaì ia.

 

Te Atua, te Fatu o te raì e te fenua, eere òe,

Te tiàmäraa, te faufaa moà ia a te Mäòhi,

E horoà na te Atua, e faatau aroha na te fenua,

Eiaha e àro i te fenua, eiaha e àa i te Atua,

Tei here i te fenua ra, ua here ia i to na tiàmäraa.

 

Ia horoà mai te Atua i te püai ia tätou.

 

Òrometua Tahiarii a Pihaatae

Ruta 23, 50 – 56 To Ietu tuurahia i roto i te menema

 

Mahana mäa 03 no Eperera 2021

 

Taiòraa : Ruta 23, 50 – 56

 

To Ietu tuurahia i roto i te menema

 

(Aroharaa)

 

E tanuraa maì, e hunaraa maì, e e tuuraa maì, ta tätou parauraa i teie peu ta tätou e rave nei, ia pohe te tahi taata. Te tanuraa maì te mea pinepine tätou i te faaòhipa, ia au ihoä ia i te faaueraa a te Tenete 3, 19 :’E repo òe, e hoì faahou atu ä òe i te repo’, noa atu ia aita i tano roa, te faaòhiparaa o teie parau no terä taime.

 

Te hunaaraa maì, i ravehia na i mua ra, aita rä tätou e rave faahou nei i teie mahana, no te mea, ua ìte tätou tei hea to tätou mau maì i te tanuraahia. Te hunaraa maì, e peu teie i ravehia i roto i te mau pupu, hui arii änei, hui raatira änei, hui tahuà änei, eere pauroa te ö i roto i terä peu. Terä ia vähi faataahia i nià i te marae parauhia, fare vairaa tüpapaù. I reira te tino pohe, e taraìhia ai e ia marö, i reira te mau piimato e rave ai te tino, no te âfaì i roto te mau ana i roto i te mato e vaihoa ai. I hunahia ai teie mau taata mana, tei roto ia i terä tiàturiraa e, eiaha to rätou upoo ia ravehia e te taata, a roaa te mana e te ìte e vai ra i roto ia rätou i te tahi ê. Te auraa, eita te fetii, eita te nünaa e ìte te vähi i reira to rätou i te hunaraahia, te mau piimato anaè rä. No reira ia i roto i te tahi mau päheruraa a te mau papâa, ua ìtehia te tahi mau ivi taata i roto i te mau ana i roto i te mato.

 

Te tuuraa maì, e peu âpï ia tei haamatahia mai i te tahi tau, oia te hämaniraa te vairaa maì i roto i te tïmä, parauhia na roto i te reo o verä mä e, caveau e tiroir. Ua ûàna roa ia te reira peu i teie mahana àti tià aè Mäòhi Nui e ua rau atoà to na faanahoraa.

 

Teie to te Fatu, e tano e parau e, teie toru o te parauraa te mea tano aè, ua tuuhia o ia i roto i te hoê menema i paohia i roto i te mato. Aita o ia i tanuhia e aita atoà i hunahia, no te mea ua ìte te mau vahine i âpee noa na ia na, e ia au i te faatiàraa a Mätaio, ua tuuhia te mau tiaì.

 

Te vai atoà nei rä teie peu âpï i haamata atoà hia mai i te rave e te tahi pae, o ia te pureraa no te rehu. Te tahi ia tumu te tahi òna hinaaro ai e haamau i teie fare tütuìraa taata i o tätou nei. E manaò anaè au, ia au i to tätou hiroà tumu mäòhi, eita tätou e färii i te reira, no te mea e ìmiraa moni to muri. Ua ravaì noa teie mau fare e rapaau nei i to tätou mau maì te taime a pohe ai, mai ia Min Chiu, Vaxellaire, Hapipi, Vonbalu, Tehei, etv… e ìmi moni nei i nià i to tätou mau taata ia pohe. E au atu ra ia hiòhia, mea moni aè te tahi taata ia pohe, i to na taime oraraa. Täpiri mai hoì i pihaì iho i te reira, te mau püpä tiare, te pureraa, te himene, te taata, hapehape anaè te tahi hau atu te toru mahana. Aita e faahaparaa to reira.

 

Ia hiò anaè rä hoì tätou to te Fatu, te Tamaiti iho a te Atua, aita e pureraa, aita e himene, aita e püpä tiare, aita e âfata mea ôviri noa i roto i te àhu, tau taa rii noa, mea aroha. Aita e huru e, mai terä rii paì, mai to na haereraa mai i te ao nei, na te ânimara i färii ia na na mua roa, tae mai ai te tahi nau pupu taata i faaarahia e te mau merahi, tirä rä atu ai. E uiui rii atoà ihoä ia tätou e, aita atoà änei tätou i faananea roa i te faanahoraa. Parau mau, te manaò tumu, te tämahanahanaraa ia i te ùtuäfare aore ra te ôpü fetii i topa i roto i te àti.

 

Te uiraa, na vai tämahanahana te àau peàpeà o te Atua, no te pohe o ta na Tamaiti ? Te haapäpü noa mai ra te reira ia tätou e, i roto i te mau faanahoraa atoà ta tätou e rave nei, eita ihoä e tupu hope roa, mai tei faahitihia i roto i te pure i raro nei :

 

‘Eere nā tātou e faanaho i te tau amuri nei

E taime ra, e tuu i te tohe i raro, ei tauturu i te hiò-ātea-raa. Èita te hau o te Atua e tupu nā roto i te puai taata, èita atoà e roaa i te ìte taata.

Te taatoàraa o te òhipa ta te taata e rave i roto i tōna oraraa, e tuhaa iti haìhaì roa ia, ia faaauhia i ta te Atua òhipa. Èita ta te taata òhipa e hope, no te mea, mea ätea ā te hau o te Atua. Èita te parau a te taata e faaìte i te mau mea atoà e au ia parau. Èita te faaroo o te taata e hope i te faaìtehia i roto i te hoê pure.  Èita te fāìraa hara a te taata e faatiàmā hope roa ia na. Èita te tere farerei a te òrometua e tāmāhanahana hope roa i te taata. Aita e faanahoraa e oti hope roa ai te òhipa a te Ètārētia. Èita te mau mea atoà e hope i roto i te tahi noa tau ôpuaraa e te tahi noa mau fā tā te taata e haamau.

Terā te huru o te taata, tō tātou mau terā huru. Te tanu nei tātou i te mau huero e tupu ananahi. Te pīpī nei tātou i te reira ma te tiàturi e tupu e e hotu mau ä rātou. Te haamau nei tātou i te niu o te fare ma te ara e aano atu ā rātou.  Te tuu nei tātou i te hopue e faatupu i te mea rahi atu ä i ta tātou i manaò.

Èita e roaa ia tātou i te rave i te mau mea atoà. Ia fārii tātou i te reira parau, e roaa te manaò tiàmā e te hinaaro e rave i te tahi noa tuhaa iti. E rave pāpū rā i te reira. Èita paha e hope roa, ua haamata rā i te rave. Hoê ia taahiraa i nià i te taìara, e të riro ei ārea i reira te Fatu e tomo mai ai nō te faahope roa i te òhipa ma tō na here, e tō na aroha. Èita paha tātou e ìte i te hopeàraa o te òhipa, aita rā e raveà, no te mea e taaê ihoā te tuhaa a te fatu òhipa i ta te rave òhipa.

E mau rave òhipa noa tātou èere tātou i te fatu òhipa. E mau tävini noa tātou, èere tātou te Metia. E mau perofeta tātou, e te tohu nei tātou no te hoê tau a muri nei, èere i tā tātou.

Ia maitaì tätou i te Atua.

Òrometua Tahiarii a Pihaatae

Märeto 16, 1 - 8 To Ietu Tià-faahou-raa

 

Täpati 04 no Eperera 2007

 

 

         Taiòraa : Märeto 16, 1 - 8

 

To Ietu Tià-faahou-raa

 

(Aroharaa)

 

Ia parau-anaè-hia paì tià faahou te auraa ra, te vai ra ia hoê taime nä mua atu ua faaea ia i te tià. No te mea te vai ra te tià täpiri anaè mai te faahou, te vai ra ia te topa i nä mua atu. Ua topa, e teie nei ua tià faahou. Nä mua atu, mea tià, i muri iho, ua topa. Ua topa ihoä rä, i roto i te hiòraa, i nià i te taata hiò, ua pohe, te auraa, ua ìtehia i te tuuraa i to na värua ; ua ìtehia i te huriraahia i roto i te menema, e ua tuu-anaè-hia te taata i te reira vähi no te mea ia i roto i te manaòraa, ua pohe eita e ora faahou.

 

E teie tià faahou, te haere mai ra ia e haapäpü e, noa atu i roto i te manaò o te taata, noa atu e i te tahi taime te vai ra te mau mea e haapäpü  ra i te manaò o te taata e, ua oti, no te reira te manaò i te täfifi, ua oti, ua hope, ua faufaa òre i teie nei, pärahi noa ai i roto i te peàpeà tiaì noa atu ai i te taime e pürara atu ai rätou. E inaha, ua tià faahou, taime poto ua tià faahou ; eere rä teie tià-faahou-raa e, o Ietu anaè terä e tià mai ra, te täàtoàraa rä no te mau òhipa ta na i rave terä e tià mai ra; te täàtoàraa no te mau tohu terä e tià faahou ra; te täàtoàraa o te ôpuaraa faaora a te Atua terä e tià faahou ra;  Aita i faufaa òre, ua tià faahou; ua tià faahou terä ôpuaraa faaora ta te Atua, te haere faahou ra i mua, eita e mau.

 

Tei ìtehia, te pohe te mea i täpeà i te ôpuaraa a te taata;  te mea e täpeà i te itoito o te taata;  te mea e täpeà i te mau òhipa atoà o ta te taata e rave, nä te pohe ihoä e täpeà, ua pohe,  te hopeàraa ihoä ia.  E ua täpiri-anaè-hia mai teie tià faahou, no te faaìte ia e, aita i ü, eita e ü i te pohe, eita e mau i te pohe i te täpeà. Noa atu ia i te tahi taime, ua manaò te taata e, ua oti tenä ta òe mäa, aita ta òe e parau faahou, eita òe e haere faahou mai, e faahuehue i te nünaa nä roto i ta òe mau haapiiraa, eita òe e haere faahou mai e haapeàpeà ia mätou te feiä faatere i te ètaretia, i terä tau, nä roto i te mau parau ta òe e poro ra, ua oti.

 

Terä rä, ua tià faahou, te auraa, eita e faaea te manaò ta Ietu i haapii :  Te ìmiraa i te räveà ia tupu te Hau o te Atua, te ìmiraa i te räveà ia ìtehia te hinaaro o te Atua, ia tupu te parau tià. Mai te peu terä tià-faahou-raa no te faatupu i te parau tià, te auraa ra, mai teie atu nei nä Ietu te àroraa.  O na tei àrohia na, terä ua tià faahou, nä na ia te àroraa, o na ia te haere e faatupu i te parau tià.

 

I mua ra, e aha te huru o Ietu ia hiòhia, te täpunipuni ra, te horo ra, te âfaìhia atu ra e te mau pipi i te tahi vähi moèmoè, ia òre te hämani-ìno-raa ia tae roa mai i nià ia na.  Teie nei, ua tià faahou, te auraa ra, teie nei, ua faaìtehia mai to te taata faufaa òre i roto i ta na mau tamataraa atoà i te haafifi i ta te Atua ôpuaraa.  I reira e tano ai te tahi òhipa o tei tupu i nià i te mau pipi, ia au i te faaìteraa a terä taata paari o Tamariera : Mai te peu nä te taata, e morohi noa ia, e faufaa òre;  mai te peu rä nä te Atua, haapaò maitaì a riro òutou ei feiä tei àro atu i te Atua ( Ohipa 5,39). Te feiä i àro i te Atua, te feiä i àro ia Ietu, te ìte ra rätou i teie nei, nä roto i teie tià-faahou-raa mai to Ietu, ua faufaa òre ta rätou òhipa. O rätou i teie nei te faaruru i te àroraa a te Fatu.

 

Aita te Atua e hinaaro ra e àro i te taata, no te haamou; te àroraa ta te Atua e hinaaro ra i te taata, ia tupu ia ta na parau tià, ia märamarama e ia färii te taata ia na, no reira o ia i tià faahou mai ai.  No te faaìte e, eiaha, eiaha e pätoì, te hinaaro ra vau e faaora, ua tamata òutou i te haafifi, i te haafaufaa òre, e inaha ua tià faahou mai; e inaha eita te aroha o te Atua e vï i te ìno o te taata, no reira i te tià faahou mai;  faahou eita e faaea i te faahou-noa-raa.

 

I te haamataraa mai, hoê noa taata, hoê taata e te tahi tau taata rii tei âpee ia na.  E terä tau taata rii, ua haere i te rahi.  E terä tià-faahou-raa, aita i tià noa, ua tae atoà rä i te mau fenua atoà.  Mai te peu e, ua tià faahou mai, eiaha ia tätou i ô nei e tamata i te faatopa, te haafifi mai terä i ravehia e te Ati-Iuta i to rätou tau;  e òaòa rä tätou i terä tià-faahou-raa, e òaòa rä no te mea, e ö atoà tätou i roto i terä ôpuaraa faaora a te Atua. Eiaha terä ôpuaraa e faaora ia tätou, te ôpuaraa rä e faaìte i te ora o ta te Atua i faaineine no te taata, o tei riro te fenua e o Ietu iho ei ìte. Te reira te ôpuaraa faaora ta teie tià-faahou-raa e haamanaò mai nei i te taata, ua tià faahou.

 

No reira, i te mau taime atoà e topa ai, i te mau taime atoà e ü ai i te fifi, e maemae te ôpuaraa a te taata; e haamanaò rä e, mai te peu e nä te Atua te òhipa e ravehia ra eita e mau.  No reira, eiaha e haaparuparu, e tià faahou;  ua tià faahou te Fatu, te auraa ra, eiaha ia te feiä e rave ra i ta na òhipa i teie mahana ia parahi noa;  eiaha ia ia àrohia mai e ôtohe, e mohi mai te uà e mohi i roto i to na àpu, e horo.

 

No reira, te tià-faahou-raa o te Fatu, terä te püai o te taata; terä te püai o te feiä atoà o tei hinaaro e rave i ta na òhipa; no te mea, te òhipa a te Atua terä e faatià-faahou-hia ra.  Eere te hinaaro o te taata terä e hinaarohia ra ia ìtehia.

 

Faatià, ia ìtehia te hanahana o te Atua, ia ìtehia e aita e mea e mau ai te aroha e te here o te Atua no te taata.  Te reira te parau no te faatià faahou, te reira te parau e tano i teie mahana, e tähoê i te püai o te taata i roto i ta rätou àroraa, àro ia mau te Hau no te aroha e te here i nià i teie fenua. Te mana ia no te tätara i te fifi o te taata. Te reo ia o te Fatu i roto i te tahi mahana : O òutou i horoà noa atu i te tahi äuà päpe nä te hoê i roto i to ù nei mau taeaè rii, ua nä reira mai ia òutou ia ù.

 

Te faatupuraa i te aroha, te here e te parau tià o te tapura òhipa ia o ta te Fatu tei tià faahou, e faaue mai ra ia tätou e faatupu. Ei faahoperaa, te tahi hiòraa âmui no to tätou oraraa i teie mahana i roto i teie nei ao:

 

Te taaêraa o tō tātou anotau

 

Ua riro tō tātou oraraa i teie mahana ei tataùraa – E tataùraa ia riro ei òna mirioni rahi roa aè,  ei taata maitaì roa aè, ei taata tuiroo roa aè, ei taata rahi roa aè…

Mea taaê mau tō tātou anotau :  ei mau fare teitei e te rarahi tā tātou i patu, areà rā tō tātou mau manaò, e mea poto roa ïa ;
E mau purumu ààno tā tātou i faatoro, areà rā tā tātou huru hiòraa i te oraraa, e mea oaoa roa ïa ;

Mea rahi tā tātou mau haamauàraa, mea iti roa rā tē noaa mai nei ia tätou. Mea rahi te mau mea tā tātou e hoo nei, mea iti rā te òaòa tā tātou e fanaò.

E mau fare rārahi tā tātou e patu nei, areà rā tō tātou mau utuafare, mea naìnaì roa ïa. Ua rahi roa te mau faaànaànataeraa, ua iti roa rā te taime no te ùtuäfare.

Ua rahi roa tā tātou mau parau pūìte, ua iti roa rā tō tātou ìte : mea rahi roa tā tātou mau rāau, te rahi noa atoà atu ra rä te fifi o tō tātou ea. Mea rahi roa te mau àivanaa, te rahi noa atu ā rā te fifi.

Ua iti roa tā tātou àta, ua iti roa te paho o tā tātou àtaore, ua iti tā tātou tauahiahiraa, ua iti tā tātou taiòraa puta, areà te pure, e, ua iti roa atu ia tā tātou taime pureraa. Ua faarahi tātou i tā tātou mau faufaa, ua iti rā tō tātou haapaò i tā tātou mau peu tumu.

Ua rahi roa tā tātou parauparau, ua iti roa tō tātou tororaa i te tarià nō te faaroo i te tahi. Ua iti roa tō tātou here i te tauaro, mea ūàna aè tō tātou hae i te taata.

Ua haapii tātou i te faanaho i tō tātou oraraa, te ère nei rä tätou i te ora. Ua faarahi tātou i te matahiti i tō tātou oraraa, aita rā i faarahi i te ora i tō tātou mau matahiti.

Ua reva roa tātou i nià i te āvaè e ua hoì mai,  areà rā te haereraa e farerei i te tauaro i pīhaì noa iho i tō tātou fare, èita roa atu ia te manaò e fārii !

Ua rahi aè tā tātou tuatāpaparaa i te tuaraì atea, āreà to tätou rotoraa, àita roa ïa tātou e tauà ra.

E òhipa rahi tā tātou i rave, èere rā te òhipa maitaì hau ê ; ua tāma tātou i te aho reva, ua viivii roa rā tō tātou manava.

Ua roaa ia tātou i te vävähi i te àuri, aita rā i roaa i te faaòre i te manaò ìno i roto ia tātou. Ua rahi roa tā tātou māa, mea ìti roa rä te māa maitaì ta tätou e àmu nei..

Ua rahi roa tā tātou mau faatuàtiraa na roto i te niuniu parauparau, ua iti roa rā tō tätou färereiraa e aro e aro te tahi i te tahi! E tau teie no te mau fare nehenehe roa, e mau ùtuafare pararï rā te ora ra i roto.

Mea rahi roa te puta tā tātou e taiò nei, mea iti roa rä tō tātou ìte. Aroharoha aè te mau tupuna, te rahu a Taaroa Nui Tumu Tahi ta rätou puta i taiò na, ei arataì i to rätou oraraa. E tau taaê mau ä to tätou.

 

Ia haamaitaìhia te Atua, te Tumu o te ora, mauruuru.

 

Òrometua Tahiarii a Pihaatae