Māreto 12.28-34 Ätea.

 

Tāpati 31 no Âtopa 2021.

Ätea.

ÔROÀ REFOROMĀTIO

Taramo 119, 97-106.

« Tiàrama »

97 Te rahi roa nei to ù hinaaro i ta òe ra ture  O to ù ia manaòraa i te mau mahana atoà nei. 98 E ìte rahi to ù i te parau na òe ra, i to ta ù mau ènemi ra,  e tià hoì i te vai-mäite-raa i pïhaì iho ia ù. 99 Ì te rahi to ù i to ta ù mau òrometua atoà ra, no te mea te feruri nei au i ta òe i faaìte mai ra. 100 Ì te rahi to ù i to te feiä tahito ra,  no te mea te haapaò nei au i ta òe parau. 101 Te täpeà nei au i o ù puè âvae i te mau èà ìino atoà ra, ia haapaò vau i ta òe parau. 102 Aita vau i faaruè i ta òe ra mau faaauraa, no te mea ua haapii mai òe ia ù. 103 O te momona o ta òe nei parau i ta ù nei tämataraa e. E momona rahi ia to te reira i to te meri i to ù nei vaha.104 No ta òe ra parau i noaa ai ia ù te ìte, i òre i au ai ia ù te mau èà ìino atoà ra. 105 E rämepa ta òe parau i to ù nei âvae, e tiàrama no to ù nei mau èà. 106 Ua tapu vau, e e haapaò vau i taua tapu ra, e e haapaò vau i te mau faaauraa parau tià na òe ra.

Teuteronomi 6.2-6

« Hinaaro »

2 Ia mataù hoì òe i to Atua ra i te Fatu e ia haapaò i ta na atoà ra mau haapaòraa, e ta na mau parau, ta ù e parau atu ia òe na; o òe, e to tamaiti, e to mootua, i to òe pärahiraa i te ao nei, e ia haamaorohia hoì to òe na puè mahana. 3 E faaroo mai, e Ìteraèra, e haapaò maitaì ia rave; ia maitaì òe, e ia rahi roa òe i taua fenua tahe pape noa te ü e te meri ra, i ta te Atua no to mau metua ta te Fatu i parau mai ia òe ra. 4 E faaroo mai, e Ìteraèra e: O te Fatu to tätou Atua, hoê te Fatu: 5 e teie nei, e hinaaro atu òe i to Atua i te Fatu mä to âau atoà, e mä to värua atoà, e mä to püai atoà. 6 E teie nei mau parau ta ù e parau atu nei ia òe i teie nei mahana, ei roto i to âau e vai ai:

Hēpera 7.23-28

« Tià »

23 E rave rahi hoì to rätou i riro ei tahuà, no te mea, aore rätou i mau i te pohe. 24 Âreà o ia ra, no te mea e tià i te pärahiraa e a muri noa atu, e òre to na töroà tahuà e riro ia vëtahi ê. 25 E teie nei, e tià maitaì roa atu ia na ia faaora i te feiä e nä reira atu ia na ra i te haere i te Atua ra, e tià hoì o ia i te oraraa e a muri noa atu ei tià ia rätou. 26 O te huru ia o te tahuà rahi e au ia tätou nei, o tei maitaì roa ra, e te rave òre i te ìno, e te viivii òre, e te taa ê hoì i te feiä rave hara ra, e ia faateiteihia i nià iho i to te raì ra. 27 E òre hoì e au ia na ia nä mua i te püpü i te tütia i ta na iho hara, a püpü ai i ta te taata atoà, mai ta taua mau tahuà rarahi i te mau mahana atoà ra. Hoê roa a ana püpüraa i ta te taata atoà, ia na i püpü ia na iho ra. 28 O te taata paruparu nei hoì ta te ture e faariro ei tahuà rarahi, âreà te parau ra o te tapu, i muri aè i taua ture ra, o te Tamaiti ia ta te reira i faariro ei tahuà rahi, no na te au rahi maitaì roa, e a muri noa atu.

Māreto 12.28-34

« Te faaueraa »

(Mät 22,34-40; Ruta èv 10,25-28)

28 Ua haere mai ra te hoê päpaìparau i pïhaì iho, i faaroo na i ta rätou paraparauraa, e ìte aè ra hoì i te tià o ta na parauraa atu ia rätou, ua ui mai ra ia na: «Tei hea na te parau rahi o te ture ra? 29 Ua parau atu ra Ietu ia na: «Teie te parau rahi o te ture ra: «E faaroo mai, e Ìteraèra e,  O te Fatu to tätou Atua, hoê hoì te Fatu. 30 E e hinaaro òe i to Atua i te Fatu mä to âau atoà, e mä to värua atoà, e mä to manaò atoà, e mä to püai atoà. «O te parau teie i hau i mua. 31 E mai te reira atoà hoì te piti: «E aroha atu òe i to taata-tupu mai to aroha ia òe iho na. «Aita atu ä parau e hau i te reira. 32 Ua parau mai ra taua päpaìparau ia na ra: «Oia mau, e te Òrometua. E parau tià ta òe i parau mai nei: hoê roa hoì Atua e aita atu o ia anaè ra. 33 E të hinaaro atu ia na mä te âau atoà, e mä te ìte atoà, e mä te värua atoà, e mä te püai atoà, e te aroha i te taata-tupu mai to na aroha ia na iho ra, e rahi ia i tei hopoihia ia pau täatoà i te auahi, e te mau tütia atoà ra. 34 E ìte aè ra Ietu e, e parau tià ta na i parau mai ra, ua parau atu ra o ia ia na: «Aore òe i ätea ê atu i te Pätireia o te Atua ra. E aita roa atu e taata i ui faahou i te ui ia na mai reira mai ä.

« Manaò. »

Te mau parau e faaroohia nei e tätou i teie mahana e mau parau Toroèà, e tumu räau teie e hohoà i te tumu taofe te tiare noa te faataaê nei ia raua, te faatoro nei teie tumu räau i to na mau aa i te mau vahi i reira e tupu maitaì ai te tumu. Teie tumu räau ua varavara roa i teie mahana te parauhia ra te vai ra i Faaone, maite mea te vai nei i o tätou mea tià ia ìmihia te raveà ia àtuàtuhia. Te Toroèà ia ìtehia i roto i te vao, e aore ra te faa, no te faaìte ia i te feiä tomo maa te marämarama o te èà e haerehia rä. E èà matahataha tei òre e haafifi i te turaa âvae e tae atu ai i tähatai.

Te auraa o teie manaò, te mea ia ua päpü ia tätou te vai ra te fifi o te nünaa, ta tätou e ìmi nei i te rave  no te tatara i terä fifi teie rä ua mau roa i roto i te parau ua tö te mataù i te tahi pae, ua tö te faahepo,  i mua i te mau haamehameharaa i mua i teie maì viivii, ua pärihia teie maì te tumu fifi ai te oraraa vaamataèinaa, e ua fänau te haavare e te parau tià òre. A tae hoì e, ua faaroohia te mau parau tei faatîtî i te nünaa, i mau i te mau faanahoraa i ravehia i tiàtià ai te tahi pae no te faatïtïàifaro, te parauhia ra mea ïti roa rätou. Teie huru faanahoraa aita i ätea roa i te òhipa i tupu i te 31 no Âtopa 1517,  mea na roto i te taata ra ia Maratino Rutero te tupuraa teie òhipa, ua papahia teie parau i nià i te tumu no te tiàturiraa i te Metia e ta Na mau haapiiraa, e o Ia anaè te ärai i rotopü i te taata e te Atua. Te Päpa èita ia i te tià no te Atua i te fenua nei, e èita atoà o ia e tià e höroà i te parau faatià no te tomo i roto i te patireia o te Atua, e taata ra o ia mai te mau taata atoà. Te ihu noa ra tätou i mua i te mau fifi tei faaätea ia tätou i te tumu mau ta teie tumu räau e faaìte noa mai ra i to na faufaa i te parauraa e Toroèà, hoê teie tumu räau ta te fenua e türama noa mai ra te tahi räveà ia ìtehia te hau o te âau o te nünaa. Oia atoà te parau a Vaitä, e Toroèà teie parau,  Te ìte nei au, e tei mua ia ù nei te auraa o teie nei peu maere rahi. Tenä mai te fanaù ùnaùna a te Tumu, e haere mai e hiò i teie nei uru räau i Taputapuätea nei. E riro te fenua ia rätou, e mau teie haapaòraa tahito nei. E tae mai hoì te mau manu moà o te moana i te fenua nei, e haere mai e taìhaa i ta teie räau i ùotu e haapii mai nei. No te papa teie mau manaò e maha ìrava tei ìritihia no roto i na taiòraa e maha i faataahia no teie tapati:   

- Taramo 119, 105 E rämepa ta òe parau i to ù nei âvae, e tiàrama no to ù nei mau èà.

- Teuteronomi 6, 5 e teie nei, e hinaaro atu òe i to Atua i te Fatu mä to âau atoà, e mä to värua atoà, e mä to püai atoà.

- Hepera 7, 25 E teie nei, e tià maitaì roa atu ia na ia faaora i te feiä e nä reira atu ia na ra i te haere i te Atua ra, e tià hoì o ia i te oraraa e a muri noa atu ei tià ia rätou.

- Märeto 12, 34 E ìte aè ra Ietu e, e parau tià ta na i parau mai ra, ua parau atu ra o ia ia na: «Aore òe i ätea ê atu i te Pätireia o te Atua ra. E aita roa atu e taata i ui faahou i te ui ia na mai reira mai ä.

I te tahi taime, aita e iòa ta te taata i tuu i nià i te òhipa ta na e rave ra, na te ìteraa i te òhipa e tiaìhia mai ra ia na ia rave, i haapäpü i taua färii òre no na ra. Mai te mea atu ra e, te tahi mea aita to na e iòa i mua ra, ua riro mai i teie nei ei ôtoheraa ; te auraa, e iòa to na i teie nei. Ia faaäuhia i nià i ta tätou parau no teie mahana i teie reo no Ietu e parau ra e, Aore òe i ätea ê atu i te Pätireia o te Atua ra. E nä ô ia tätou e, te feiä no rätou te parau ta Ietu e faahiti nei, no te mea ua ìte rätou i te hinaaro o te Atua. I haere mai ai tätou i roto i te haamoriraa e te himeneraa, no te mea i roto i te oraraa teie to tätou òaòaraa te tumu te reira no te hinaaro o te Atua Nui Tumu Tahi. Ua haere mai tätou no te ìteraa i te hinaaro o te Atua e haapäpü i te tahi mea i vai noa na i roto ia tätou mai te ìte òre tätou i te auraa e te iòa o taua mea ra. Ia parau o Ietu, Aore òe i ätea ê atu i te Pätireia o te Atua ra. Te ätea i roto i te reo o Ietu te faaìte mai nei te toeà no te òhipa e rave to na iòa na te taata tätaìtahi te reira e tuu ia ìtehia to na tupuraa. Ia faaroo tätou i teie aore, to na auraa tei pïhaì iho roa, aore i metera, mai ia tätou i roto i te fare pure no teie mahana, mai ia tätou i roto i te ùtuafare, mai ia tätou i te pae tähatai, mai ia tätou i roto i te fare tämaaraa. Te vahi faahiahia o teie reo no Ietu àita o na e faahapa mai ra ia ù, ia òutou, ia rätou, ia na, ia òrua, ia raua, ta na parauraa i te ture, 5 e teie nei, e hinaaro atu òe i to Atua i te Fatu mä to âau atoà, e mä to värua atoà, e mä to püai atoà, e te aroha i te taata-tupu mai to na aroha ia na iho ra, e rahi ia i tei hopoihia ia pau täatoà i te auahi, e te mau tütia atoà ra. Te haamanaò noa mai ra teie taò ätea i te tahi täuiraa tei ìtehia i roto i te tiàraa e te vairaa o taua taata ra. I mua ra, tei nià, e i teie nei, ua òaòa, i te aroha e te here o te Atua. E au ia i teie tumu räau te Toroèà, tei ìte i te faatoro i to na èà i te vahi e färerei ai i te mau taeaè, e te mau tuahine, no te faatupu i te fatata ia òre ia vai te area i roto i te ätea. A hiò na tätou i ta tätou mau himene tärava mea piripiri te taata te vaha noa te äteatea te tahi i te tahi ia tärava te mau àuri, e faaroohia ai to na navenave, a hiò na tätou i roto i te tahi mau haaputuputuraa mai te mau ârearearaa, ua tänotäno anaè te pehe te haùtiraa te âvae, e èita e maoro roa ua haùti tino, teie anei te huru ätea e parauhia nei e Ietu. Te vähi mau teie e tano ia haapäpü-maitaì-hia. Ia parauhia e, te Atua te tumu o te oraraa o te taata, aore ra e tupuraa te taata no te ôpuaraa a te Atua Nui Tumu Tahi, eere no te mea e, aita atu ta te taata maoti rä, te oraraa i to na oraraa mai tei faanahohia mai e te Atua, mai te täui òre i te tahi vähi. E noaa änei te ànaanatae i te reira huru oraraa tei òre i ìte i te manaò o te taata, e te mea e riro i te faaòaòa ia na. E tano tätou e faaäu i te taata ta te Atua i hämani i teie tumu räau te Toroèà i te mea te fenua teie e mau ra ia na.

 

Teraì òr. Faatura.