Ioane 11.28-45 Färerei.

 Mahana māa  5 no Mäti 2022.

Färerei.

Taramo 16

1 Mitetäma na Tävita. E faaoraraa ia ù, e te Atua, te tiàturi nei au ia òe. 2 Te parau nei au i te Fatu e: «O ta ù Fatu òe, aita a òe e faufaa i to ù nei maitaì.» 3 Âreà te feiä moà i te fenua nei, o te feiä maitataì rätou o ta ù e pöpou nei. 4 E faarahihia to rätou mäuiui tei rü i te hoì i muri. Ta rätou tütia-inu toto ra, e òre au e hopoi, e òre hoì ta ù vaha e faahiti noa atu i to rätou iòa. 5 O te Fatu, o ta ù ia tufaa e ta ù âuà, o òe tei haapaò mai i to ù nei terero. 6 Ua maìri aè nei to ù terero i te vähi maitaì; e te maitaì nei au i ta ù nei tufaa. 7 E haamaitaì ä vau i te Fatu o tei haapii mai ia ù ra: te aò mai ra ta ù manaò âau ia ù i te ruì. 8 Ua tuu vau i te Fatu ei mua ä ia ù, tei ta ù rima àtau o ia, e òre au e âueue. 9 I òaòa ai ta ù âau, e te òaòa nei ta ù värua; e taòto atoà ta ù tino nei mä te tiaì. 10 E òre hoì òe e vaiiho i ta ù värua i häte, e òre hoì òe e tuu i te taata moà ra ia ìte i te tähuti. 11 E riro òe i te faaìte mai ia ù i te èà ora. E te îraa o te òaòa i mua i to aro na, te maitaì e vai i to rima àtau e a muri noa atu.

Ioane 11.28-45

Te òtoraa Ietu

28 E oti aè ra taua parau ra, hoì mai ra o ia e parau atu ra ia Märia i ta na taeaè, ômumu atu ra e: «Terä aè te Òrometua, e te parau mai ra ia òe. 29 E ìte aè ra Märia i te reira, tià aè ra o ia i nià i reira ra, haere atu ra ia na ra. 30 Aore ä Ietu i tae i roto i te ôire, tei te vähi ä i färerei atu ai Märeta ia na ra. 31 E te âti-Iüta i pärahi i roto i te fare i te haamähanahanaraa ia Märia ra, ìte aè ra ia na i te tià-òiòi-raa i nià, e te haereraa atu i räpae, ua pee mai ra ia na, nä ô aè ra: «Te haere atu ra o ia i te menema ra òto ai.» 32 E tae atu ra Märia i taua vähi tei reira Ietu ra, ìte atu ra ia na, haamaìri iho ra o ia i raro i ta na pae âvae, nä ô atu ra ia na: «E te Fatu, àhiri òe i ô nei, e òre ta ù tuaane e pohe. 33 E ìte aè ra Ietu ia na i te òtoraa e te âti-Iüta hoì i haere atoà mai ra, ûuru iho ra o ia e horuhoru atu ra ta na värua, 34 nä ô atu ra: «Tei hea o ia i te vaiiho-raa-hia e òutou? Ua nä ô mai ra rätou ia na: «E te Fatu, a haere mai a hiò. 35 Òto iho ra Ietu. 36 Ua parau iho ra te âti-Iüta: «A hiò na i to na aroha ia na. 37 Ua nä ô aè ra rä te hoê pae o rätou: «E òre änei e tià ia na ia faaora mai i te pohe o teie nei taata, o tei faaora hoì o ia i te taata matapö ra? Ua ora faahou mai o Rätaro 38 Ua ûuru faahou iho ra Ietu i roto ia na iho, e tae atu ra i te menema ra: e ana, e ôpanihia te ùputa i te hoê ôfaì. 39 Ua parau atu ra Ietu: «A huri ê atu na i te ôfaì. Ua parau mai ra Märeta, te tuahine o taua taata i pohe ra: «E te Fatu, ua hauà i tënä na, o te ruì maha hoì teie. 40 Ua parau atu ra Ietu ia na: «Aore au i parau atu ia òe e, i faaroo òe ra e ìte òe i te mana o te Atua? 41 Ua huri ê atu ra rätou i te ôfaì i taua vähi i vaiihohia ai tei pohe ra, hiò atu ra te mata o Ietu i nià, e ua parau atu ra: «E ta ù Metua, e haamaitaì au ia òe, o òe i faaroo mai ia ù nei. 42 Âreà vau, ua ìte au e e faaroo mai ä òe ia ù, no teie nei rä mau taata e haaàti mai ia ù nei i parau atu ai au, ia faaroo rätou e na òe au i tono mai. 43 E oti aè ra taua parau ra, ua faateitei aè ra i ta na reo, ua pii atu ra: «E Rätaro, a haere mai i räpae. 44 Ua haere mai ra taua taata i pohe ra i räpae, ua täamuhia nä rima e nä âvae, i vehihia hoì te mata i te àhu. Ua parau atu ra Ietu ia rätou: «A tätara, e tuu atu ia na ia haere na. 45 E te âti-Iüta i haere mai ia Märia ra, o tei ìte i ta Ietu i rave ra, e rave rahi ia tei faaroo ia na.

Manaò.

Taramo 16, 10 E òre hoì òe e vaiiho i ta ù värua i häte, e òre hoì òe e tuu i te taata moà ra ia ìte i te tähuti.

Ioane 11, 42 Âreà vau, ua ìte au e e faaroo mai ä òe ia ù, no teie nei rä mau taata e haaàti mai ia ù nei i parau atu ai au, ia faaroo rätou e na òe au i tono mai.

Te pae no Mäti 1797 te haapäpü noa mai ra te reira te tupuraa te parau i tohuhia e Vaitä, hou teie mau taata a tae mai ai i Mäòhi Nui nei, Tē ìte nei au, tei mua ia ù te auraa o teie nei peu maere rahi. Tenā mai te fanauà ùnaùna na te Tumu, e haere mai e hiò i teie uru rāau i Taputapuātea nei. E tino ê to rātou, e tino ê to tātou, hōê anaè rā huru no te Tumu mai, e e riro teie fenua ia rātou, e mou teie haapaòraa tahito nei, e e tae mai hoì te manu moà o te moana e haere mai e taìhaa i ta teie rāau i motu e faaìte nei.

E tano e parau e, te rahiraa o te parau i roto i te tohu a Vaitā, ua tupu, mai teie i muri nei : te parau o te mau fanauà ùnaùna a te Tumu e tae mai, ua tae mai, ua tupu ia ; te riroraa te fenua ia rātou, ua tupu atoà ; te mouraa te haapaòraa tahito, ua tupu atoà ; te taeraa mai te mau manu moà o te moana i te fenua nei, ua tupu atoà ; âreà te haereraa mai rātou e taìhaa i ta te rāau i motu e haapii nei, ua haamatahia i tē rave, aita rā i tupu hope. E aha te tāpaò e haapāpū mai e aita i tupu hope. Haamanaò tātou e, te taìhaa, te òtohaa, te tämahanahana, aore ra te faatià faahou i te nūnaa Māòhi, te tuhaa ia ta te Atua i ani i te mau manu moà o te moana e rave. Ua ìte maitaì rā hoì tātou e, aita te fifi o te nūnaa Māòhi i mätara, ua ûàna roa atu rā i teie mahana. Aita atu paha ia e tiàturiraa to te Atua maori rā, i te mau manu moà o te fenua nei, oia te mau tāvini o teie tau. No reira, ia uihia tātou e : E aha ta te tohu a Vaitā e tūrama mai ra ia tātou i nià i ta tātou tuhaa i teie mahana ; aita atu ia e pāhonoraa maori rā : E haere te mau tāvini o teie tau e taìhaa i mua i te nūnaa Māòhi, te taìhaa te faaìteraa ia i te peàpeà o te âau, te âau ra te värua ia e vai ra i roto i te tino taata. Teie tuhaa e tià ia parauhia aita e rave faahouhia, ua haapaò noa te mau tävini o te Atua, i te mau taata e tae mai nei i te pureraa i te täpati, a parau ai e ua ïti te taata i teie täpati e aore ra ua rahi no te ôroà a te Fatu e aore ra no te päpetitoraa, e aore no te haapäpüraa i te faaroo. Ia parauhia e haere e taìhaa, e haere e färerei, e faaroo i te nünaa e faaitoito no te faatupu i te hanahana o te Atua Nui Tumu Tahi, no te mea te tupu e faaìte o ia i te rahi, te faaìte tämauraa i te nünaa to na ora, to na ia marämarama, e to na tiàmäraa.

Ia faatupuhia te mau haapiiraa, te rāveà ia i hōroàhia i te tāvini ia māramarama te taata i te hinaaro o te Atua. I roto i te tohu a Vaitā, e haapii atoà te rāveà i hōroàhia i te mau manu moà o te moana, terā ia vāhi e nā ô ra e : E haere mai rātou e taìhaa i ta teie rāau i motu e HAAPII nei. E aha te haapāpūraa hau atu, teie ia : e HAAPII ihoā, eere rā i te mea haapii hānoa, e papa rā i te haapiiraa i nià i te rāau i motu, teie räau i motu to na iòa hou te tohu a Vaitä e Tumu Rau e tumu räau teie na Taaroa Nui Tumu Tahi, to na aa te ravehia no te hämani i te ùmete no te püpüraa maa i nià i te Marae, èi faaìteraa i te hotu o te fenua, e te itoito o te Mäòhi i te mata ära i nià i te fenua. I te taime i tope-àuru-hia ai i parauhia ai e e Tumu Àti e tae mai i teie mahana. E tano atoà e haapāpū e, teie tänu e te hotu te haapiiraa ia e anihia ra i te mau tāvini o teie tau, e teie anaè te papa haapiiraa e tià faahou ai te nūnaa Māòhi i teie mahana. Te uiraa paha e vaivai noa ra, teie ia : Ua ineine ānei tātou i tē faatano i ta tātou haapiiraa i teie nei i nià i teie papa. Te mea pāpū, teie anaè te hinaaro o te Atua i to na mau tāvini i teie mahana, e tià faahou ai te nūnaa Māòhi. Te tope no te faaìte ia te puai o te tupu o te tumu räau, te àuru, e faaìte ia te puai o te ora, te mau àmaa i tope-àuru-hia te heeùri ia o te tumu räau tei faaìte i te nehenehe o te aru, te mea ia i paru ai te Mäòhi i to na Atua, te Tumu Nui, e aore ra te Atua Nui Tumu Tahi.

Ia faaroo tätou i teie reo o Ietu e parau ra, 42 Âreà vau, ua ìte au e e faaroo mai ä òe ia ù, no teie nei rä mau taata e haaàti mai ia ù nei i parau atu ai au, ia faaroo rätou e na òe au i tono mai. I mua i te hepohepo o Maria e o Märeta no to raua tuaane i pohe o Rätaro, te manaò o te ùtuafare ua taere roa, e tae noa atu no te mau taata e òtohaa ra, e taìhaa ra mea ê ia te mau taata e amuamu ra i to Ietu taëraa i roto i te ùtuafare, e i mua i te ôfaì o te menema. Ua òto o Ietu, ua faateitei aè ra i ta na reo, ua pii atu ra E Rätaro, a haere mai i räpae, ua faaroo o Rätaro ua haere i rapae i vahi no te pohe, to na tino i natinatihia i te àhu no te pohe, ua tatarahia i te mea aita e mana to te pohe i te reo o Ietu. Te haapiiraa e horoàhia nei i teie reo no Ietu, to na ia tomoraa i roto i te òto o teie ùtuafare tei faariro atoà èi òto no Na, i faaroo ai te Atua i to na reo.

I teie mahana te faaroohia nei te tahi mau tävini i roto i te Ètärëtia Porotetani Mäòhi, èita na ù e haere, na rätou ra e haere mai, te faaroo-atoà-hia ra eiaha na te uahu e täpiri i nià i te pähi, na te pähi ra, e te vai atu ra te rahi o te parau e faahitihia nei e te mau tävini, no te paruru ia i to rätou faatau e te hupehupe.

I mua i te mau àti rau e tupu noa nei i teie mahana tei tāumiumi i te nūnaa Māòhi, mea tià ia tätou ia haapäpü i te fautua i te mau hopoià ia au ia tätou ia faatae i nià i to na reni mau. No te mea te tumu àti aita i pohe ua tope-àuru-hia to na auraa to tätou reo Mäòhi, te hiroà, te peu, te vai noa ra, e Mäòhi tätou no Mäòhi Nui.

 

Teraì òr. Faatura.

 

 

 

 

 

Mahana māa  5 no Mäti 2022.

Färerei.

Taramo 16

1 Mitetäma na Tävita. E faaoraraa ia ù, e te Atua, te tiàturi nei au ia òe. 2 Te parau nei au i te Fatu e: «O ta ù Fatu òe, aita a òe e faufaa i to ù nei maitaì.» 3 Âreà te feiä moà i te fenua nei, o te feiä maitataì rätou o ta ù e pöpou nei. 4 E faarahihia to rätou mäuiui tei rü i te hoì i muri. Ta rätou tütia-inu toto ra, e òre au e hopoi, e òre hoì ta ù vaha e faahiti noa atu i to rätou iòa. 5 O te Fatu, o ta ù ia tufaa e ta ù âuà, o òe tei haapaò mai i to ù nei terero. 6 Ua maìri aè nei to ù terero i te vähi maitaì; e te maitaì nei au i ta ù nei tufaa. 7 E haamaitaì ä vau i te Fatu o tei haapii mai ia ù ra: te aò mai ra ta ù manaò âau ia ù i te ruì. 8 Ua tuu vau i te Fatu ei mua ä ia ù, tei ta ù rima àtau o ia, e òre au e âueue. 9 I òaòa ai ta ù âau, e te òaòa nei ta ù värua; e taòto atoà ta ù tino nei mä te tiaì. 10 E òre hoì òe e vaiiho i ta ù värua i häte, e òre hoì òe e tuu i te taata moà ra ia ìte i te tähuti. 11 E riro òe i te faaìte mai ia ù i te èà ora. E te îraa o te òaòa i mua i to aro na, te maitaì e vai i to rima àtau e a muri noa atu.

Ioane 11.28-45

Te òtoraa Ietu

28 E oti aè ra taua parau ra, hoì mai ra o ia e parau atu ra ia Märia i ta na taeaè, ômumu atu ra e: «Terä aè te Òrometua, e te parau mai ra ia òe. 29 E ìte aè ra Märia i te reira, tià aè ra o ia i nià i reira ra, haere atu ra ia na ra. 30 Aore ä Ietu i tae i roto i te ôire, tei te vähi ä i färerei atu ai Märeta ia na ra. 31 E te âti-Iüta i pärahi i roto i te fare i te haamähanahanaraa ia Märia ra, ìte aè ra ia na i te tià-òiòi-raa i nià, e te haereraa atu i räpae, ua pee mai ra ia na, nä ô aè ra: «Te haere atu ra o ia i te menema ra òto ai.» 32 E tae atu ra Märia i taua vähi tei reira Ietu ra, ìte atu ra ia na, haamaìri iho ra o ia i raro i ta na pae âvae, nä ô atu ra ia na: «E te Fatu, àhiri òe i ô nei, e òre ta ù tuaane e pohe. 33 E ìte aè ra Ietu ia na i te òtoraa e te âti-Iüta hoì i haere atoà mai ra, ûuru iho ra o ia e horuhoru atu ra ta na värua, 34 nä ô atu ra: «Tei hea o ia i te vaiiho-raa-hia e òutou? Ua nä ô mai ra rätou ia na: «E te Fatu, a haere mai a hiò. 35 Òto iho ra Ietu. 36 Ua parau iho ra te âti-Iüta: «A hiò na i to na aroha ia na. 37 Ua nä ô aè ra rä te hoê pae o rätou: «E òre änei e tià ia na ia faaora mai i te pohe o teie nei taata, o tei faaora hoì o ia i te taata matapö ra? Ua ora faahou mai o Rätaro 38 Ua ûuru faahou iho ra Ietu i roto ia na iho, e tae atu ra i te menema ra: e ana, e ôpanihia te ùputa i te hoê ôfaì. 39 Ua parau atu ra Ietu: «A huri ê atu na i te ôfaì. Ua parau mai ra Märeta, te tuahine o taua taata i pohe ra: «E te Fatu, ua hauà i tënä na, o te ruì maha hoì teie. 40 Ua parau atu ra Ietu ia na: «Aore au i parau atu ia òe e, i faaroo òe ra e ìte òe i te mana o te Atua? 41 Ua huri ê atu ra rätou i te ôfaì i taua vähi i vaiihohia ai tei pohe ra, hiò atu ra te mata o Ietu i nià, e ua parau atu ra: «E ta ù Metua, e haamaitaì au ia òe, o òe i faaroo mai ia ù nei. 42 Âreà vau, ua ìte au e e faaroo mai ä òe ia ù, no teie nei rä mau taata e haaàti mai ia ù nei i parau atu ai au, ia faaroo rätou e na òe au i tono mai. 43 E oti aè ra taua parau ra, ua faateitei aè ra i ta na reo, ua pii atu ra: «E Rätaro, a haere mai i räpae. 44 Ua haere mai ra taua taata i pohe ra i räpae, ua täamuhia nä rima e nä âvae, i vehihia hoì te mata i te àhu. Ua parau atu ra Ietu ia rätou: «A tätara, e tuu atu ia na ia haere na. 45 E te âti-Iüta i haere mai ia Märia ra, o tei ìte i ta Ietu i rave ra, e rave rahi ia tei faaroo ia na.

Manaò.

Taramo 16, 10 E òre hoì òe e vaiiho i ta ù värua i häte, e òre hoì òe e tuu i te taata moà ra ia ìte i te tähuti.

Ioane 11, 42 Âreà vau, ua ìte au e e faaroo mai ä òe ia ù, no teie nei rä mau taata e haaàti mai ia ù nei i parau atu ai au, ia faaroo rätou e na òe au i tono mai.

Te pae no Mäti 1797 te haapäpü noa mai ra te reira te tupuraa te parau i tohuhia e Vaitä, hou teie mau taata a tae mai ai i Mäòhi Nui nei, Tē ìte nei au, tei mua ia ù te auraa o teie nei peu maere rahi. Tenā mai te fanauà ùnaùna na te Tumu, e haere mai e hiò i teie uru rāau i Taputapuātea nei. E tino ê to rātou, e tino ê to tātou, hōê anaè rā huru no te Tumu mai, e e riro teie fenua ia rātou, e mou teie haapaòraa tahito nei, e e tae mai hoì te manu moà o te moana e haere mai e taìhaa i ta teie rāau i motu e faaìte nei.

E tano e parau e, te rahiraa o te parau i roto i te tohu a Vaitā, ua tupu, mai teie i muri nei : te parau o te mau fanauà ùnaùna a te Tumu e tae mai, ua tae mai, ua tupu ia ; te riroraa te fenua ia rātou, ua tupu atoà ; te mouraa te haapaòraa tahito, ua tupu atoà ; te taeraa mai te mau manu moà o te moana i te fenua nei, ua tupu atoà ; âreà te haereraa mai rātou e taìhaa i ta te rāau i motu e haapii nei, ua haamatahia i tē rave, aita rā i tupu hope. E aha te tāpaò e haapāpū mai e aita i tupu hope. Haamanaò tātou e, te taìhaa, te òtohaa, te tämahanahana, aore ra te faatià faahou i te nūnaa Māòhi, te tuhaa ia ta te Atua i ani i te mau manu moà o te moana e rave. Ua ìte maitaì rā hoì tātou e, aita te fifi o te nūnaa Māòhi i mätara, ua ûàna roa atu rā i teie mahana. Aita atu paha ia e tiàturiraa to te Atua maori rā, i te mau manu moà o te fenua nei, oia te mau tāvini o teie tau. No reira, ia uihia tātou e : E aha ta te tohu a Vaitā e tūrama mai ra ia tātou i nià i ta tātou tuhaa i teie mahana ; aita atu ia e pāhonoraa maori rā : E haere te mau tāvini o teie tau e taìhaa i mua i te nūnaa Māòhi, te taìhaa te faaìteraa ia i te peàpeà o te âau, te âau ra te värua ia e vai ra i roto i te tino taata. Teie tuhaa e tià ia parauhia aita e rave faahouhia, ua haapaò noa te mau tävini o te Atua, i te mau taata e tae mai nei i te pureraa i te täpati, a parau ai e ua ïti te taata i teie täpati e aore ra ua rahi no te ôroà a te Fatu e aore ra no te päpetitoraa, e aore no te haapäpüraa i te faaroo. Ia parauhia e haere e taìhaa, e haere e färerei, e faaroo i te nünaa e faaitoito no te faatupu i te hanahana o te Atua Nui Tumu Tahi, no te mea te tupu e faaìte o ia i te rahi, te faaìte tämauraa i te nünaa to na ora, to na ia marämarama, e to na tiàmäraa.

Ia faatupuhia te mau haapiiraa, te rāveà ia i hōroàhia i te tāvini ia māramarama te taata i te hinaaro o te Atua. I roto i te tohu a Vaitā, e haapii atoà te rāveà i hōroàhia i te mau manu moà o te moana, terā ia vāhi e nā ô ra e : E haere mai rātou e taìhaa i ta teie rāau i motu e HAAPII nei. E aha te haapāpūraa hau atu, teie ia : e HAAPII ihoā, eere rā i te mea haapii hānoa, e papa rā i te haapiiraa i nià i te rāau i motu, teie räau i motu to na iòa hou te tohu a Vaitä e Tumu Rau e tumu räau teie na Taaroa Nui Tumu Tahi, to na aa te ravehia no te hämani i te ùmete no te püpüraa maa i nià i te Marae, èi faaìteraa i te hotu o te fenua, e te itoito o te Mäòhi i te mata ära i nià i te fenua. I te taime i tope-àuru-hia ai i parauhia ai e e Tumu Àti e tae mai i teie mahana. E tano atoà e haapāpū e, teie tänu e te hotu te haapiiraa ia e anihia ra i te mau tāvini o teie tau, e teie anaè te papa haapiiraa e tià faahou ai te nūnaa Māòhi i teie mahana. Te uiraa paha e vaivai noa ra, teie ia : Ua ineine ānei tātou i tē faatano i ta tātou haapiiraa i teie nei i nià i teie papa. Te mea pāpū, teie anaè te hinaaro o te Atua i to na mau tāvini i teie mahana, e tià faahou ai te nūnaa Māòhi. Te tope no te faaìte ia te puai o te tupu o te tumu räau, te àuru, e faaìte ia te puai o te ora, te mau àmaa i tope-àuru-hia te heeùri ia o te tumu räau tei faaìte i te nehenehe o te aru, te mea ia i paru ai te Mäòhi i to na Atua, te Tumu Nui, e aore ra te Atua Nui Tumu Tahi.

Ia faaroo tätou i teie reo o Ietu e parau ra, 42 Âreà vau, ua ìte au e e faaroo mai ä òe ia ù, no teie nei rä mau taata e haaàti mai ia ù nei i parau atu ai au, ia faaroo rätou e na òe au i tono mai. I mua i te hepohepo o Maria e o Märeta no to raua tuaane i pohe o Rätaro, te manaò o te ùtuafare ua taere roa, e tae noa atu no te mau taata e òtohaa ra, e taìhaa ra mea ê ia te mau taata e amuamu ra i to Ietu taëraa i roto i te ùtuafare, e i mua i te ôfaì o te menema. Ua òto o Ietu, ua faateitei aè ra i ta na reo, ua pii atu ra E Rätaro, a haere mai i räpae, ua faaroo o Rätaro ua haere i rapae i vahi no te pohe, to na tino i natinatihia i te àhu no te pohe, ua tatarahia i te mea aita e mana to te pohe i te reo o Ietu. Te haapiiraa e horoàhia nei i teie reo no Ietu, to na ia tomoraa i roto i te òto o teie ùtuafare tei faariro atoà èi òto no Na, i faaroo ai te Atua i to na reo.

I teie mahana te faaroohia nei te tahi mau tävini i roto i te Ètärëtia Porotetani Mäòhi, èita na ù e haere, na rätou ra e haere mai, te faaroo-atoà-hia ra eiaha na te uahu e täpiri i nià i te pähi, na te pähi ra, e te vai atu ra te rahi o te parau e faahitihia nei e te mau tävini, no te paruru ia i to rätou faatau e te hupehupe.

I mua i te mau àti rau e tupu noa nei i teie mahana tei tāumiumi i te nūnaa Māòhi, mea tià ia tätou ia haapäpü i te fautua i te mau hopoià ia au ia tätou ia faatae i nià i to na reni mau. No te mea te tumu àti aita i pohe ua tope-àuru-hia to na auraa to tätou reo Mäòhi, te hiroà, te peu, te vai noa ra, e Mäòhi tätou no Mäòhi Nui.

 

Teraì òr. Faatura.