Ruta èv. 2, 22-40. Te mana Atua tei faaora i te ao nei

 

Täpati 2 no Faaàhu/Fepuare 2025.

Te mana Atua tei faaora i te ao nei

Mau taiòraa.

Taramo 24

1 Taramo na Tävita. No te Fatu te fenua e te î atoà i nià iho, te mau fenua o te ao nei, e te feiä atoà e pärahi i reira.

2 Na na ia i faatïnana i te reira i te miti, e ua haamau o ia i te reira i te moana.

3 Nä vai e paìùma i te mouà o te Fatu? O vai të tià i to na ra vähi moà?

4 Te taata rima mä ra e te âau maitaì; o tei òre e faahiti i to na värua i te parau haavare, aore hoì i tapu mä te haavare.

5 To na te maitaì e noaa mai no ô i te Fatu ra, e te parau-tià no ô i te Atua o to na ra ora.

6 Oia te feiä i ìmi ia na; o tei ìmi i to mata, e te Atua o Iatöpa. Tera.

7 E faateitei na ia òutou, e te mau ùputa e, e ia faateitei-atoà-hia òutou, te mau ôpani vaiiho taìàtä e, ia ö atu te arii hanahana i roto na.

8 O vai teie nei arii hanahana? O te Fatu ia o tei mana e te püai; o te Fatu ia e mana i te àroraa ra.

9 A faateitei na ia òutou, e te mau ùputa e, e ia faateitei-atoà-hia òutou, e te mau ôpani vaiiho taìàtä e, ia ö atu te arii hanahana i roto na.

10 O vai teie nei arii hanahana? O te Fatu manahope ia, o ia taua arii hanahana ra. Tera.

Heuraa Manaò.

 E himene e ârueraa te Taramo 24 i te arii ra o Tavita. Te faahanahana ra ò ia i te mana arii o te Atua i nià i te fenua täatoà e te tïtau manihini ra ò ia i te feiä haapaò maitaì ia färii i to Na rahi e to Na moà. Teie te hoê mäìmiraa i nià i te Taramo 24

1-Na ìrava e piti te 1 e te rua 2: Te mana arii o te Atua i nià i te Rähuraa, I te Fatu te fenua e te mau mea atoà i roto ra, i te ao Nui nei e te feiä atoà e pärahi i roto ra. No te mea ua haamau ò Ia i te reira i nià i te moana, e ua haamau i te reira i nià i te mau päpe. Te haapäpü ra teie mau ìrava e o te Atua te Parau e te Fatu o te fenua atoà e te mau mea atoà e vai ra i roto. Ua haamau o Ia i te fenua i nià i te päpe, ma te faaìte i to na puai e to na mana.

2-Mau ìrava 3 e tae i te 6: Te mau Tïtauraa no te Tomo i mua i te Aro o te Atua, Na vai e paìuma i te mouà o Iehova ? O vai te tià i to Na ra vahi moà ? O Ò ia o tei mau i te rima hara òre e te âau mä; o Na o te òre e horoà i to na fëruriraa no te haavare, e o te òre e tapu e haavare. E färii ò ia i te haamaitaìraa a te Fatu, te aroha o te Atua o to na faaoraraa. O te âmahamaharaa ia o te uì e tiàoro nei ia na, i te feia e ìmi nei i to òutou mata, o Iatopa A faaea. Te faataa ra teie mau ìrava i te mau huru maitataì e tïtauhia no te tomo i mua i te aro o te Atua: te hapa òre, te viivii òre o te âau, te haerea tià, e te haapaò maitaì. E fänaò te feiä e fänaò ra i teie mau huru maitataì i te haamaitaìraa e te aroha o te Atua.

3-Te mau ìrava 7 e tae i te 10: Te tomoraa hanahana o te Arii o te hanahana, E feia maì to òutou, a hopoi mai i ô nei. A tià i nià, e te mau ùputa mure òre, Ia tomo mai te Arii hanahana, O vai teie arii hanahana. Te Puai Mure Òre e te Puai, te Àito Mure Òre i roto i te àroraa. E te mau ôpani, a faateitei i to òutou mau täpoì; A tià i nià, e te mau ùputa mure òre, Ia tomo mai te Arii hanahana,  O vai ia teie arii hanahana, Te Fatu o te mau nuu, A hiò na i te Arii no te hanahana. Te faahanahana ra teie mau ìrava i te tomoraa hanahana o te Atua èi Arii hanahana. Te tiàoro nei rätou i te mau ùputa mure òre ia matara no te tuu i roto i te Fatu, tei puai e tei upootià i roto i te tamaì.

Ìrava e tià ia faatumuhia te ìrava, 1 I te Fatu ra o te fenua e te mau mea atoà i roto ra, o Ia te ao nei e te feiä atoà e pärahi i roto ra. Te haapoto ra teie ìrava i te mana arii o te Atua i nià i te mau mea atoà i rähuhia e te haamanaò ra i te feiä haapaò maitaì e no ò mai te mau mea atoà i te Atua ra.

Te haapäpü ra teie ìrava i te mana arii o te Atua i nià i te mau mea atoà i rähuhia. Te haapäpü ra o ia e na te Atua te mau mea atoà i nià i te fenua, tae noa atu te mau taata. Te haamanaò ra te reira i te feiä haapaò maitaì e o te Atua te Rähu e te Fatu o te mau mea atoà, e e tià ia rätou ia färii i to Na rahi e to Na mana i nià i te ao nei.

Te auraa o te parau " Te ao nei e te feia atoà e pärahi i reira i te ìrava 1 no te Taramo 24 oia ia, è ère noa na te Atua te fenua, na te mau mea ora atoà rä e pärahi i reira. Oia hoì te mau taata, te mau ànimara, e te mau mea ora atoà. Te haapäpü nei teie parau i te manaò e, o te Atua te faatere o te mau mea atoà i hämanihia, e tei raro aè te mau mea atoà i te fenua nei i to Na mana e to Na päruru. Te auraa o te mana arii o te Atua i nià i te mau mea atoà i rähuhia, o te Atua ia tei rähu e te fatu ôtià òre o te mau mea atoà e vai ra. Òia hoì te fenua, te mau raì, te mau miti, te mau mouà, te mau ànimara, te mau raau tupu, e oia atoà, te mau taata. Òia hoì, te mau mea atoà e vai ra i roto i te ao nui, tei raro aè ia i te mana e te mana o te Atua. Te faaìte ra teie manaò o te mana arii o te Atua e e mana e e mana hau ê to te Atua i nià i te mau mea atoà i rähuhia. O Na te Fatu o te mau mea atoà e vai ra, e àita hoê aè mea e tupu mai te peu e àita to Na hinaaro aore ra ta Na parau faatià. Te haamanaò ra te reira i te feiä haapaò maitaì e e mana hope to te Atua mana hope, e ìte hope tei ìte i te mau mea atoà, e tei te mau vahi atoà ò Ia. E tïtau te färiiraa i te mana arii o te Atua i te feiä faaroo ia auraro i to Na hinaaro, ia tiàturi ia Na, e ia haamori ia Na èi Fatu e èi Fatu o te ao Nui.

Te tahi parau tumu o te Taramo 24 e haapotohia i roto i te ìrava 1 : " I te Fatu ra i te fenua e i te mau mea atoà i roto ra, o teie nei ao Nui, e te feiä hoì e pärahi i reira."

Te faataa ra teie ìrava i te manaò tumu o te Taramo 24, òia hoì te färiiraa i te mana arii o te Atua i nià i te mau mea atoà i rähuhia. E haamanaò o ia i te feiä haapaò e, te mau mea atoà e vai ra, na te Atua ia, e e mea tià ia rätou ia faatura e ia haamori i te Fatu èi hämani e èi Fatu no te ao Nui.

Òia mau, Teie te parau tumu o te Taramo 24 i roto e piti taò : " Te mana o te Atua ". Te faataa ra te reira i te manaò tumu o te poroì tumu a te taramo, òia hoì te färiiraa i te mana arii o te Atua i nià i te mau mea atoà i rähuhia i te ao Nui nei.

Marati 3, 1-4.

1 Inaha, e tono vau i ta ù veà, e na na e haamaitaì i te èà i mua ia ù ra: e te Fatu ta òutou e ìmi na, o te tae vave mai ia i to na ra hiero, te veà a te faufaa ta òutou i òaòa na: inaha, o te tae mai ia, te parau mai ra te Fatu manahope ra.

2 E tià rä ia vai ra a faaòromaì ia tae i te mahana e haere mai ai o ia ra? E o vai te mau ia fä mai o ia ra? E au hoì o ia i te auahi a tämä àhu ra:

3 e pärahi mai o ia mai te tämä e te haamaitaì i te ârio ra: e na na e tämä i te tamarii a Revi, e haamaitaì hoì ia rätou mai te àuro e te ârio ra, e nä rätou e hopoi mai i te tütia parau-tià i te Fatu ra.

4 E riro te tütia a Iüta e ta Ierutarëma i te mea mauruüru na te Fatu i reira, mai tei te ànotau tahito ra, te mau mätahiti i mütaa iho ra.

Heuraa Manaò.

Ìrava 1 Inaha, e tono vau i ta ù veà, e na na e haamaitaì i te èà i mua ia ù ra: e te Fatu ta òutou e ìmi na, o te tae vave mai ia i to na ra hiero, te veà a te faufaa ta òutou i òaòa na: inaha, o te tae mai ia, te parau mai ra te Fatu manahope ra.

Te tohu nei teie ìrava i te taeraa mai o te hoê veà o te faaineine i te èà no te Fatu. E mea pinepine teie veà i te parauhia o Ioane Päpetito, tei faaineine no te taeraa mai o Ietu Metia. Te faahiti ra te Fatu, i ò nei, ia Ietu, o tei haere vave mai no te faaìte i te tumu no te haamoriraa e te àvariraa i tau no to na Hiero.

Ìrava 2: Na vai e turu i te mahana o to na taeraa mai ? O vai te tià noa ia fä mai o Ia? E riro hoì o Ia mai te auahi àma ra i te pihaaraa e vai ra, mai te moà e tähuhia i te ôfaì ra. Te haapäpü nei teie ìrava i te mana e te viivii-òre o te Fatu i to Na taeraa mai. E au te reira i te hoê auahi tämä e te hoê taoà ùoùo, o te faataipe i te tämäraa e te haaväraa.

Ìrava 3: E pärahi o ia i raro e e faarari i te ârio; e tämä o ia ia rätou i te mau tamarii a Revi, e e tämä ia rätou mai te auro e te ârio i tämähia ra,  e e pupu atu rätou i te ö i te Fatu na roto i te parau-tià ra.

E tämä te Fatu i te mau tahuà te mau tamaiti a Revi mai te hoê e tämä i te auro e te ârio. Maoti teie tämäraa e na rätou e pupu i te mau tutia tià e te färiihia i te Atua ra.

Ìrava 4: Èi reira te tutia a Iuta e a Ierutarëma e färiihia ai e Iehova, mai tei te ànotau tahito ra, mai tei te ànotau atoà ra ".

I muri aè i te tämäraa, e mauruüru te Atua i te mau tutia a Iuta e a Ierutarëma, mai i mütaa iho ra. Te faataipe ra te reira i te hoìraa i roto i te hoê taairaa parau-tià e te viivii òre i te Atua.

Te ìrava e tià ia faatumuhia te Ìrava 1 Inaha, e tono vau i ta ù veà, e na na e haamaitaì i te èà i mua ia ù ra: e te Fatu ta òutou e ìmi na, o te tae vave mai ia i to na ra hiero, te veà a te faufaa ta òutou i òaòa na: inaha, o te tae mai ia, te parau mai ra te Fatu manahope ra.

Te faaite nei teie ìrava faufaa i te taeraa mai o te Veà e te Fatu, ma te haapäpü i te faufaa rahi no te faaineineraa e te tämäraa hou te taeraa mai o te Fatu.

Te na ô ra te Marati pene 3 Ìrava 1, Inaha, e tono vau i ta ù veà, e na na e haamaitaì i te èà i mua ia ù ra: e te Fatu ta òutou e ìmi na, o te tae vave mai ia i to na ra hiero, te veà a te faufaa ta òutou i òaòa na: inaha, o te tae mai ia, te parau mai ra te Fatu manahope ra.

Te tohu nei teie ìrava i te taeraa mai o te hoê veà o te faaineine i te èà no te Fatu. E mea pinepine teie veà i te parauhia o Ioane Päpetito, tei faaineine no te taeraa mai no Ietu Metia. Te faahiti ra te Fatu, i ò nei, ia Ietu, o te haere ami. Te haapäpü nei te reira i te faufaa rahi no te faaineineraa e te tiaìraa i te taeraa mai o te Fatu.

Te auraa no te parau ra Inaha, e tono vau i ta ù veà " i roto i te Marati pene 3 ìrava 1, te auraa ra, e faaära te Atua i te tonoraa mai i te hoê veà no te faaineine i te èà i mua ia Na. E mea pinepine teie veà i te parauhia o Ioane Päpetito, tei faaineine no te taeraa mai o Ietu Metia. Te òhipa a te veà o te faaineineraa ia i te âau e te fëruriraa o te taata no te taeraa mai o te Fatu, ma te pii ia rätou ia tätarahapa e ia tämähia.

Te faahiti nei te parau " te veà no te faufaa ta òutou i hinaaro i roto i te Marati pene 3 ìrava 1 i te hoê veà taa-ê tei tiaìhia e tei hinaarohia e te nünaa. E pinepine teie veà i te faataahia mai ia Ietu Metia, o tei haamau i te hoê faufaa âpï i rotopü i te Atua e te hui taata. Te auraa no te parau ra " fäfauraa " i ô nei, o te hoê ia faaäuraa hanahana e aore rä, te hoê fäfauraa i rotopü i te Atua e to Na mau taata. Ua faarirohia o Ietu mai te veà o teie ia faaäuraa âpï, o tei hopoi mai i te faaoraraa e te faahoì-faahou-raa mai i te feiä e tiàturi ia na.

Te parau tumu no te ìrava 1 no te Marati pene 3 e haapotohia na roto i teie mau parau : " Te faaineineraa hanahana ". Te faaìte ra te reira i te auraa mau o te parau poroì tumu no te ìrava, òia hoì, te tonoraa i te hoê veà no te faaineine i te èà i mua i te Fatu.

" Te faaineineraa hanahana " o te manaò ia e e faaineine te Atua i te mau òhipa e te mau taata no te faatupu i ta Na mau ôpuaraa e ta Na mau ôpuaraa. I roto i te tätararaa a te Marati pene 3 ìrava 1, te auraa ra, e tono mai te Atua i te hoê veà no te faaineine i te èà hou te taeraa mai o te Fatu. E tïtau teie faaineineraa hanahana i te Atua ia faanaho i te mau huru oraraa e ia ärataì i te mau taata ia ineine no te färii e no te pähono i to Na hinaaro.

Òia hoì, te mau piiraa no te tätarahapa, te mau taime tämäraa e te täuiraa, e te haamauraa i te mau huru tupuraa maitataì no te faatupu i te mau parau tapu a te Atua. Èi haapotoraa, te faaineineraa hanahana o te òhipa ia a te Atua no te faaineine i te âau e te fëruriraa o te taata ia farii e ia pee i ta Na mau faanahoraa.

Hëpera 2, 14-18.

14 E teie nei, no te mea e tino to te tamarii ra, ua rave atoà hoì o ia iho i te reira, ia na te pohe o ia i te faaère atu ia na no na te pohe nei, oia hoì te tiàporo ra;

15 e ia faaora hoì o ia i te feiä i tïtï i te mataù i te pohe e hope roa aè to rätou oraraa nei.

16 Aita roa hoì o ia i täpeà i te mau merahi, ua täpeà rä o ia i te huaai o Âperahäma.

17 I tià ai ia na ia faarirohia mai ta na mau taeaè te huru i te mau mea atoà ra, ia riro o ia ei tahuà rahi parau mau e te aroha noa i te mau mea a te Atua ra, ia tätara o ia i te hara a te taata nei.

18 E o ia iho hoì i pohe i te mea i roohia i te àti, e tià hoì ia na ia turu mai i te feiä i roto i te àti ra.

Heuraa Manaò.

Ìrava 14 E teie nei, no te mea e tino to te tamarii ra, ua rave atoà hoì o ia iho i te reira, ia na te pohe o ia i te faaère atu ia na no na te pohe nei, oia hoì te tiàporo ra;

Te faataa ra teie ìrava e ua rave o Ietu i te hoê hohoà taata no te faaìte i to tätou huru taata. Na roto i te pohe, ua upootià ò Ia i nià i te tiàporo, tei mau i te mana o te pohe.

Ìrava 15: E ia faaora o Ia i te feiä atoà o tei täpeàhia i roto i te tîtîraa na roto i te mätaù i te pohe. Ua haere mai Ietu e faatiàmä i te feiä i faatîtîhia i te mätaù i te pohe. Na roto i to Na poheraa e to Na tià-faahou-raa, ua püpü o Ia  i te tiàmäraa e te ora mure òre i te feiä e tiàturi ia Na.

Ìrava 16: No te mea aore o Ia e tauturu i te mau merahi, maori rä o te huaai o Âperahäma o ta Na ia e tauturu. Aita o Ietu i haere mai no te tauturu i te mau merahi, no te tauturu rä i te huaai o Âperahäma, oia hoì te mau taata. Te haapäpü nei te reira i to Na tiàraa èi Faaora no te mau taata nei tei tiàturi i te ôpuaraa faaora a te Atua.

Ìrava 17: No reira ia faarirohia o Ia mai to Na ra mau taeaè i te mau mea atoà, ia riro o Ia èi tahuà rahi parau-tià e te haapaò maitaì i roto i te òhipa a te Atua, ia rave i te täraèhara no te mau hara a te mau taata nei. Ua tià ia Ietu ia riro mai ia tätou i roto i te mau mea atoà no te riro èi tahuà rahi aroha e te haapaò maitaì. Ua rave o Ia i te täraèhara no te mau hara a te taata na roto i te püpüraa i to na iho ora.

Ìrava 18: No te mea ua roohia o Ia i te àti, e tià ia Na ia tauturu i te feiä i roohia i te àti. No te mea ua mauiui e ua faahemahia o Ietu iho, ua tià ia Na ia marämarama e ia tauturu i te feiä tei faahemahia. Ua riro o Ia èi turu e èi tauturu no te feiä e faaruru ra i te mau fifi.

No reira, i fänau ai te mau tamarii i te toto e te ìò, e ua rave atoà o Ia i te reira, ia pohe o Ia, e na roto i te pohe e haamou ai oia ia na tei mau i te mana o te pohe, oia hoì, te tiàporo. Te haapäpü nei teie ìrava faufaa rahi i te faufaa o te tiàraa o Ietu e to na upootiàraa i nià i te pohe e te tiàporo. Te faaìte ra te reira e mea nafea to Ietu faaìteraa i to tätou huru taata no te faaora ia tätou.

Te na ô ra te ìrava 14 o te Hepera pene 2 e : No reira, i noa ài i te tamarii te toto e te ìò, mau atoà o Ia i te reira, ia pohe o Ia, e na roto i te pohe e haamou ai o ia ia na tei mau i te mana o te pohe, oia hoì, te tiàporo. No te taa maitaì i teie ìrava, e mea faufaa ia täpaò i te tahi mau manaò faufaa :

Te âpitiraa atu i roto i te toto e te ìò: Te auraa ia e ua hämanihia te taata i te ìò e te toto, oia hoì, e huru taata to rätou. Ua rave atoà o Ietu i teie huru taata na roto i te riroraa mai èi taata.

Ua âpiti atoà o Ia iho i roto i te reira: Ua tufa o Ietu i to tätou huru taata na roto i te raveraa i te hoê tino taata. Ua ora o Ia mai te hoê taata, e te mau ìteraa e te mau mauiui atoà ta te reira e faatupu mai.

Na roto i te pohe : Ua riro te pohe o Ietu i nià i te tätauro èi tumu no teie ìrava. I to Na poheraa, ua rave o Ietu i te hoê òhipa faaoraraa no te hui taata.

A haamou ia na tei mau i te mana no te pohe, oia hoì te tiàporo: Na roto i to na pohe ua upootià o Ietu i nià i te tiàporo, tei mau i te mana no te pohe. Te auraa ra, ua ôfati o Ietu i te mana o te tiàporo e ua püpü i te ora mure òre i te feia tei tiàturi ia Na.

Ei haapotoraa, te haapäpü ra teie ìrava i te huru o Ietu to na âpitiraa i roto i to tätou huru taata e to na upootiàraa i nià i te pohe e te tiàporo na roto i to na poheraa i nià i te tätauro. Te faaìte ra te reira i te here e te tutia o Ietu no te faaora i te hui taata.

Ua niuhia te haapiiraa a te paari i nià i te ìrava 14 no te Hepera pene 2 e rave rahi manaò faufaa:

Hohoà: Ua rave o Ietu i te hohoà taata no te faaìte i to tätou huru. Te faaìte ra te reira i te faufaaraa o te riroraa èi taata, i reira te Atua e riro mai ai èi taata no te haafatata atu ä i te mau taata nei e no te ora i te mau tupuraa o te reira mau faanahoraa no te ora mure òre.

Faaoraraa : Na roto i to na poheraa, ua upootià o Ietu i nià i te tiàporo e te mana o te pohe. Te haapäpü ra te reira i te tumu parau o te faaoraraa, i reira to Ietu i te püpüraa i to na ora no te faaora i te mau taata atoà e no te faatiàmä i te taata i mätaù i te pohe.

Upootiàraa i nià i te ìno : Na roto i te upootiàraa i nià i te taata tei mau i te mana o te pohe, oia hoì, te tiàporo, te faaìte nei o Ietu i to na upootiàraa i nià i te ìno. Te faaìte ra te reira e e upootià noa te maitaì e mea rahi aè te mana o te Atua i to te ìno.

Te hoêraa e te hui taata: Na roto i te âpitiraa atu i roto i te toto e te ìò, te faaìte ra o Ietu i to na turu-maite-raa atu i te hui taata nei. Te faaìte nei o ia i to tätou mau mauiui e to tätou mau ìteraa, na te reira e tauturu ia na ia marämarama e ia tauturu i te feiä tei faahemahia.

Èi haapotoraa, te haapäpü ra te haapiiraa a te paari o teie ìrava i te àravihi, te faaoraraa, te upootiàraa i nià i te ìno, e te hoêraa o Ietu e te hui taata nei. Ua riro teie mau manaò èi tumu mätamua no te haapiiraa faaroo marü metia e te faaìte ra te reira i te here e te tutia o Ietu no te faaora i te mau taata atoà nei.

Ruta èv. 2, 22-40.

Te faaìte-raa-hia o Ietu i roto i te hiero

22 E hope aè ra o na puè mahana tämäraa i haapaòhia i te ture a Möte ra, hopoi atu ra rätou ia na i Ierutarëma e püpü atu i te aro o te Fatu ra.

23 Mai tei päpaìhia hoì i te ture a te Fatu ra e: «O te mau tamaroa mätahiapo atoà a te metua vahine ra, ua moà ia no te Fatu.»

24 E e hopoi atu hoì i te tütia mai tei parauhia i te ture a te Fatu ra: «E piti ûupa, e aore ra, e piti ûuàiraò fanauà.»

25 E inaha, tei Ierutarëma te hoê taata o Timeona te iòa, e taata parau-tià e te haapaò maitaì, te tiaì ra i te haamähanahana no Ìteraèra, e tei ia na te Värua Maitaì.

26 E i faaìtehia mai o ia e te Värua Maitaì e èita o ia e pohe vave ia ìte rä o ia i te Metia o te Fatu ra.

27 E i ärataìhia o ia e te Värua i roto i te hiero; te hopoi mai ra nä metua i te tamaiti ra ia Ietu i roto, e rave i ta te ture ra ia na,

28 ua rave atu ra o ia ia na, ua hii iho ra, haamaitaì atu ra i te Atua, nä ô atu ra:

29 E te Fatu, e tuu òe i to tävini i teie nei mä te hau, ua au hoì i ta òe parau.

30 Ua ìte aè nei hoì ta ù mata i te Ora na òe,

31 i haapaòhia e òe i mua i te mata o te taata atoà nei;

32 e tiàrama èi haamäramarama i te Ètene, e ei hanahana no to òe ra taata no Ìteraèra.

Te tohu a Timeona

33 Mäere iho ra Iotëfa e te metua vahine o Ietu i taua mau parau i parauhia e ana ra.

34 Ua faaora atu ra Timeona ia räua, nä ô atu ra i te metua vahine ia Märia: «Inaha, ua haapaòhia teie nei tamaiti ia hià to Ìteraèra e rave rahi e ia tiàfaahou mai to Ìteraèra e rave rahi; ei täpaò e märöhia

35 e e putapupü atoà to òe iho âau mai te puta hoto ra, ia ìteä te manaò no te âau taata e rave rahi.

Te perofeta vahine ra o Àna

36 E te hoê perofeta vahine ra o Àna, e tamahine na Fänuera, no te ôpü o Àtera. Ua ruhiruhiä o ia, e hitu o na mätahiti i te taòtoraa i te täne, ta na i faaipoipo i te pötiiraa ra:

37 ua ìvi ra o ia a varu aè ra àhururaa o na mätahiti e maha tiàhapa, aore roa o ia i faaruè i te hiero, e tià rä i te haamoriraa i te Atua mä te pure e te haapaeraa mäa i te ruì e te ao.

38 E o ia i tomo mai i roto i reira ra, haamaitaì atoà atu ra i te Fatu, e ua parau iho ra ia na i te feiä atoà i haapapa i te ora i Ierutarëma ra.

Te hoìraa i Nätareta

39 E oti aè ra ia räua tei parauhia mai i roto i te ture a te Fatu ra, hoì atu ra räua i Tarirea i to räua iho ôire mau i Nätareta.

40 Tupu atu ra taua tamaiti ra, e itoito atu ra te âau, î aè ra hoì i te paari, e te vai ra te maitaì a te Atua i nià ia na.

Heuraa Manaò.

Mau ìrava 22 e tae i te 24: To Maria Tämäraa e to na Haereraa i te Hiero :

E ia hope aè ra te mau mahana no to raua tämäraahia ra, mai tei au i te ture a Mote ra, ua hopoi atu ra Iotëfa raua o Maria ia na i Ierutarëma, ia tuu atu ia na i mua i te Fatu, mai te au i tei päpaìhia i roto i te ture a Iehova, e püpühia te mau tamaroa mätamua i te Fatu ra, e ia püpü atu èi tutia e piti pane e aore rä, e piti fänauà manu, mai tei faataahia i roto i te ture a te Fatu ra. Te faataa ra teie mau ìrava e mea nafea to Iotëfa raua o Maria peeraa i te ture a Mote ma te püpü ia Ietu i roto i te hiero e ma te püpü i te hoê tutia no te tämäraa.

Mau ìrava 25 e tae i te 32: Färereiraa ia Timeona :

E inaha, te vai ra te hoê taata i Ierutarëma o Timeona te iòa. E taata parau tià teie e te paieti, ua tiaì o ia i te tämarüraa o Ìteraèra, e tei nià iho ia na te Värua Moà. Ua faaärahia o ia e te Värua Moà e èita o ia e pohe e tae noa atu i te taime a ìte ai o ia i te Metia o te Fatu. Ua haere mai o ia i te hiero, ma te faauruhia e te Värua. E ia hopoi mai ra na metua i te àiü ra ia Ietu, ia rave i ta te ture i faaue mai ia na ra, ua färii mai ra o ia ia na i roto i to na rima, haamaitaì atu ra i te Atua, na ô atura, E te Fatu, ia haere ê atu to tävini nei ma te hau, mai te au i ta Òe parau. Ua ìte to ù na mata i to òutou faaoraraa, o ta òutou i faaineine i mua i te aro o te mau nünaa atoà, èi marämarama no te haamarämarama i te mau nünaa, e te hanahana o Ìteraèra i to òutou mau taata. Ua tapuhia ia Timeona, te hoê taata parau-tià e te paieti, e e ìte o ia i te Metia hou o ia a pohe ai. Ia ìte o ia ia Ietu, e ìte o ia i roto ia na te Faaora e e ârue o ia i te Atua no to na faatupuraa i ta na parau tapu.

Mau ìrava 33 e tae i te 35: Te parau tohu a Timeona :

Ua faahiahia roa to na metua tane e to na metua vahine i te mau mea i parauhia no nià ia na. Ua haamaitaì Timeona ia raua, e na ô atura ia Maria to na metua vahine, Inaha, ua faataahia teie nei tamaiti no te faatupu i te hiàraa e te tiàraa o te mau taata e rave rahi i Ìteraèra nei, e ia riro èi täpaò o te faatupu i te märö, e e puta to òutou värua i te òè, ia fäì mai te mau manaò o te mau âau e rave rahi.

Te tohu ra Timeona e e faaàmahamaha o Ietu ia Ìteraèra e e faaìte o Ia i te mau manaò o te âau. Ua tohu atoà o ia i te mauiui o Maria.

Te mau ìrava 36 e tae i te 38: Te färereiraa ia Àna :

Te vai atoà ra te hoê perofeta vahine, o Àna, te tamahine na Fänuera, no te ôpu o Atera. Ua paari roa o ia, e ua ora o ia e hitu mätahiti e ta na tane mai to na pötiiraa mai ä. E vahine ivi, e vaù àhuru mä maha mätahiti, àita o ia i faaruè i te hiero, e ua tävini o ia i te Atua i te pö e te ao na roto i te haapaeraa maa e te pure. I to na taeraa mai i taua iho hora ra, ua ârue o ia i te Atua, e ua paraparau no nià ia Ietu i te feiä atoà e tiaì ra i te faaoraraa o Ierutarëma. Ua ìte atoà o Àna, te hoê perofeta vahine paari e te haapaò maitaì, ia Ietu èi Faaora e te paraparau nei o Ia no nià ia Na i te feiä atoà e tiaì ra i te faaoraraa a Ierutarëma.

Na ìrava 39 e te 40: Te hoìraa i Nätareta :

E oti aè ra ia raua te mau mea atoà i faauehia mai e te ture a te Fatu ra, hoì atu ra Iotëfa raua o Maria i Tarirea, i Nätareta, to raua oire. I teie nei, ua paari mai te tamarii e ua puai roa atu ä. Ua î o Ia i te paari, e tei nià ia na te maitaì o te Atua. I muri aè i to raua raveraa i te mau peu i faauehia e te ture, ua hoì o Iotëfa raua o Maria i Nätareta, i reira to Ietu tupuraa i te paari e te maitaì.

Te ìrava e tià ia faatumu teie ia mau ìrava, 30 Ua ìte aè nei hoì ta ù mata i te Ora na òe, 31 i haapaòhia e òe i mua i te mata o te taata atoà nei; 32 e tiàrama èi haamäramarama i te Ètene, e ei hanahana no to òe ra taata no Ìteraèra. Te turäma nei teie mau ìrava e toru, te tahi mau manaò faufaa :

Fäìraa i te faaoraraa: Te färii ra Timeona, te hoê taata parau-tià e te paieti, ia Ietu mai te Faaora i tapuhia mai e te Atua. Te ìte ra o ia i roto ia Ietu i te tupuraa o te parau tapu a te Atua no nià i te faaoraraa i te hui taata.

Faaineineraa hanahana : Te faaìte nei te faaoraraa a te Atua i mua i te mau taata atoà e e mea faufaa rahi te faanahoraa a te Atua no te faaoraraa i te mau taata atoà. Àita te reira i täôtià-noa-hia i te hoê noa pupu taata, ua ôpuahia rä no te mau nunaa atoà.

Te marämarama no te haamarämarama i te mau nunaa: Te faataahia ra o Ietu mai te hoê marämarama o te haamarämarama i te mau nünaa. Te auraa ra, e hopoi mai o Ia i te parau mau, te ìte, e te heheuraa hanahana i te mau taata atoà, ma te faaòre i te pöiri o te ìte òre e te hara.

Te hanahana o Ìteraèra: O Ietu atoà te hanahana o Ìteraèra, no te mea o oia te Metia i tapuhia mai, no ò mai i te nünaa o Ìteraèra ra. Ua riro to na haerea mai èi tupuraa o te mau parau tohu e te mau tiaìraa no nià i te Metia a te nünaa àti Iuta.

Èi haapotoraa, te haapäpü nei teie mau ìrava faufaa rahi i te färiiraa ia Ietu àiü èi Faaora no te ao atoà nei, tei faaineinehia e te Atua no te hopoi i te marämarama e te faaoraraa i te mau nünaa atoà, a riro atoà ai o Ia èi hanahana no Ìteraèra. Te haapäpü nei te reira i te faufaa rahi o Ietu i roto i te faanahoraa no te faaoraraa a te Atua no te taata nei.

Te auraa o te parau e haamarämarama i te mau nünaa, ua haere mai o Ietu no te hopoi mai i te parau mau, te ìte e te heheuraa hanahana i te mau nünaa atoà. Èi marämarama, e faaòre o Ia i te pöuri o te ìte òre, te hara, e te taa òre, e e ärataì o Ia i te taata i te marämarama e te paari. Te haapäpü ra teie mau ìrava i te parareraa o te poroì a Ietu na te ao atoà nei e ta na òhipa èi Faaora no te mau nunaa atoà, eiaha noa no Ìteraèra.

Haapiiraa tumu no nià i na ìrava e toru 30, 31, 32, Ua ìte hoi to ù na mata i to òutou faaoraraa, o ta òutou i faaineine i mua i te aro o te mau nünaa atoà, èi marämarama no te haamarämarama i te mau fenua, e te hanahana o Ìteraèra to òutou mau taata.

Te huru o te taata no te faaoraraa :

Te haapäpü ra te ìrava e te faaoraraa ta Ietu i hopoi mai, no te mau taata atoà ia, noa atu te huru o te nünaa, te taère, aore ra te peu. Te faaìte ra teie faaoraraa na te ao atoà nei i te hoê hiòraa päpü e te âano no nià i te faaoraraa a te Atua. E tïtau te reira ia fëruri i nià i te àifaitoraa e te au-maite-raa i rotopü i te mau taata atoà, mai tei na nià aè i te mau ôtià e te mau âmahamaharaa.

Te marämarama e te ìte:

Ua faataahia o Iesu mai te hoê marämarama no te haamarämarama i te mau nünaa. E faataipe te marämarama i te parau mau, te ite, e te heheuraa a te Atua. Te tïtau manihini ra teie hohoà ia tätou ia ìmi i te parau mau e te paari, e ia fëruri i te tuhaa a te ìte i roto i te faatiàmäraa ia tätou i te ìte òre e te hara. Te faaitoito atoà ra te reira ia ìmi i te marämarama no roto mai e ia riro èi pü no te marämarama no vëtahi ê.

Te tiàturiraa e te tämahanahanaraa:

E hopoi mai te färiiraa ia Ietu èi faaoraraa i faaineinehia e te Atua i te hoê poroì o te tiàturiraa e te tämahanahanaraa. Te haamanaò mai nei te reira ia tätou e, noa atu te mau tämataraa e te mau mauiui, te vai ra te parau fäfau no te faaoraraa e te faahoì-faahou-raa mai. Na teie hiòraa e tïtau i te fëruriraa no nià i te itoito, te faaroo e te tiàturiraa i roto i te mau taime fifi.

Te hanahana e te tiàraa taata :

O Ietu atoà te hinuhinu o Ìteraèra. Te haapäpü ra te reira i te faufaaraa o te iho e te tiàraa taata i te tufaa i te pae tiàturiraa. Te haamanaò ra te hanahana o Ìteraèra i te mau parau tapu e te mau parau tohu i tupu i nià ia Ietu, e te tïtau manihini ra i te fëruri-maite-raa i nià i te vai-tämau-raa e te haapaò maitaì o te Atua i te roaraa o te tuatapaparaa. Te faaitoito atoà ra te reira ia haafaufaa e ia faatura i ta na iho tufaa i te pae varua e i te pae hiroà tumu.

Èi haapotoraa, te tïtau nei teie mau ìrava, 30, 31, 32 i te fëruriraa hohonu no nià i te hanahana o te faaoraraa, te ìmiraa i te parau mau, te tiàturiraa i roto i te mau taime fifi, e te faufaa rahi o te tiàraa taata e te faufaa âià pae varua. Te horoà ra te reira i te hoê hiòraa marämarama e te ànaana no nià i te faaoraraa a te Atua, o te na nià atu i te mau patu e o te hopoi mai i te marämarama e te tämahanahanaraa i te mau nunaa atoà.

Heuraa Ìrava.

-Taramo 24, 1 No te Fatu te fenua e te î atoà i nià iho, te mau fenua o te ao nei, e te feiä atoà e pärahi i reira.

-Marati 3, 1 Inaha, e tono vau i ta ù veà, e na na e haamaitaì i te èà i mua ia ù ra: e te Fatu ta òutou e ìmi na, o te tae vave mai ia i to na ra hiero, te veà a te faufaa ta òutou i òaòa na: inaha, o te tae mai ia, te parau mai ra te Fatu manahope ra.

-Hëpera 2, 14 E teie nei, no te mea e tino to te tamarii ra, ua rave atoà hoì o ia iho i te reira, ia na te pohe o ia i te faaère atu ia na no na te pohe nei, oia hoì te tiàporo ra;

-Ruta èv. 2, 30-32, 30 Ua ìte aè nei hoì ta ù mata i te Ora na òe, 31 i haapaòhia e òe i mua i te mata o te taata atoà nei; 32 e tiàrama èi haamäramarama i te Ètene, e ei hanahana no to òe ra taata no Ìteraèra.

Heheuraa Tumu.

Oia mau, Teie te hoê fëruriraa hohonu no nià i te mau ìrava Taramo 24:1, Marati 3:1, Hepera 2:14, e Ruta èv. 2:30-32:

Taramo 24 ìrava 1

I te Fatu te fenua e te mea e vai nei i roto, te ao nei e te feia atoà e pärahi i reira.

Haapiiraa a te Paari: Te haapäpü ra teie ìrava i te mana arii o te Atua i nià i te mau mea atoà i rähuhia. E tïtau te reira ia fëruri i nià i te taairaa i rotopü i te hui taata e te aru, e i nià i te hopoià a te taata èi tiàau no te fenua. Ua riro te färiiraa i te mana arii o te Atua èi haamanaòraa e te mau mea atoà e vai ra, na te Atua ia, e e tià i te taata ia òhipa ma te faatura e te mauruüru i te rähu.

Marati pene 3 ìrava 1

Inaha, e tono vau i ta ù veà ; e faaineine o ia i te èà no ù. e te veà no te faufaa ta Òe i hinaaro ra, inaha, te haere mai nei o Ia, te na reira mai nei te Fatu Tapaota ra.

Te haapiiraa a te paari: Te haapäpü ra teie ìrava i te manaò o te faaineineraa a te Atua e te tupuraa o te mau parau tapu. E tïtau te reira i te fëruriraa no nià i te faufaa rahi no te faaineineraa i te pae varua e te tiaì-itoito-raa. Ua riro te hiroà tumu mai te hoê Veà a te Fatu èi haamanaòraa e, e tupu te mau òhipa hanahana ia au i te hoê faanahoraa päpü, e e mea tià i te feia tiàturi ia vai ineine noa no te färii i te faaöraa mai te Atua i roto i to rätou oraraa.

Hepera pene  2 ìrava 14

No reira, i fänau ai te mau tamarii i te toto e te ìò, e ua rave atoà o Ia i te reira, ia pohe o Ia, e na roto i te pohe e haamou ai o Ia ia na tei mau i te mana o te pohe, oia hoì, te tiàporo.

Haapiiraa a te paari: Te haapäpü ra teie ìrava i te huru o Ietu e to na upootiàraa i nià i te pohe e te ìno. E tïtau te reira ia fëruri i nià i te turu a te Atua i te hui taata e i te mana faaora o te tutia. Ua riro to Ietu âpitiraa i roto i to tätou huru taata èi faaìteraa i te faufaa o te aumauiui e te aroha, âreà to na upootiàraa i nia i te tiàporo ra, e haamanaòraa ia e e upootià noa ihoä te maitaì i nià i te ìno.

Ruta èv. Pene  2 i te mau ìrava 30 e tae i te 32

Ua ite hoi to ù na mata i to òutou faaoraraa, o ta òutou i faaineine i mua i te aro o te mau nünaa atoà, èi marämarama no te haamarämarama i te mau fenua, e te hanahana o Ìteraèra to outou mau taata.

Haapiiraa a te paari: Te haamatara ra teie ìrava i te ao täatoà o te faaoraraa e te marämarama ta Ietu i hopoi mai. E tïtau te reira ia fëruri i nià i te huru maitaì e te àifäitoraa i rotopü i te mau nunaa atoà. Te faataipe ra te marämarama no te turäma i te mau nünaa i te ìmiraa i te parau mau e te ìte, âreà te hanahana o Ìteraèra ra, te haamanaò ra ia i te faufaaraa o te tufaa varua e te taère oia hoì te hiroà tumu. Te faaitoito nei teie mau ìrava ia tätou ia ìmi i te marämarama i roto e ia riro èi puna no te marämarama no vëtahi ê.

Èi haapotoraa, te tïtau nei teie mau ìrava i te hoê fëruriraa hohonu no nià i te mana arii hanahana, te faaineineraa värua, te hoêraa e te faaoraraa, e tae noa atu i te parau no te faaoraraa i te ao atoà nei. Te pupu nei rätou i te hoê hiòraa marämarama e te marämarama no nià i te täairaa i rotopü i te Atua e te hui taata, e te faaitoito nei rätou i te òhipa ma te faatura, te mauruüru, te marämaramaraa i te huru o vëtahi ê e te aroha.

Oia mau, Te hoê tumu parau e tuàti i nià i te manaò o te mau ìrava Taramo 24 ìrava 1, Marati pene 3 ìrava 1, Hepera pene 2 ìrava 14, e te Ruta èv. Pene 2 i te mau ìrava 30 e tae i te 32 o teie ia, " Te mana Atua tei faaora i te ao nei ". Te haamataraa ra o teie tumu parau i te mana arii o te Atua i nià i te mau mea atoà i rähuhia, te faaineineraa a te Atua no te tupuraa o ta Na mau parau tapu, to Ietu hoêraa atu i te mau nünaa e to Na upootiàraa i nià i te ìno, e te faaoraraa o Ietu na te ao atoà nei. E tïtau te reira i te fëruriraa no nià i te auraa i rotopü i te Atua e te taata, te hopoià a te mau taata no te rähuraa, e te faufaa rahi no te ìmiraa i te parau mau, te tiàturiraa e te faaoraraa.

 

Pehepehe.

Te marämarama o te mau nunaa

 

Ua ìte to ù na mata i to òutou faaoraraa,

Tei faaineinehia i mua i te mau nünaa atoà,

Te marämarama no te haamarämarama i te mau nünaa,

Te nünaa no Ìteraèra, to òutou nünaa.

 

I roto i te pöiri o te mau tau, te hoê fäfauraa,

Te hoê veà, te hoê fäfauraa hanahana,

Te faaineine ra i te èà o te Fatu,

No te hopoi mai i te marämarama e te ora.

 

E mana i nià i te fenua atoà nei,

I te Fatu te fenua e i te mau mea atoà e vai ra i roto,

Te ao e te feiä e pärahi i reira,

E mea moà te mau mea atoà i raro aè i ta na faatereraa.

 

Ua rave o Ietu i te tino ìò e te toto,

No te faaòre i te mana o te pohe,

Na roto i to na pohe, ua upootià o Ia i nià i te tiàporo,

Ma te püpü i te faaoraraa i te taata nei.

 

Te marämarama o te mau nünaa,

Te tiàturiraa i te mau âau, te tiàturiraa o Ìteraèra,

Ua tupu te fäfauraa, ia au i te marämarama o to òutou here,

E ìteähia ia mätou te hau e te ora.

 

 

Teraì òr. Faatura.

 

Ruta èv. 1, 1-4 ; 4, 14-21. E òaòa e puai e hoê e hanahana te òhipa

 

Täpati 26 no Varehu/Tënuare 2025

 

E òaòa e puai e hoê e hanahana te òhipa

Mau taiòraa

Taramo 19

1 Na te Mënätehe. Taramo na Tävita.

2 Te parau hua nei te mau raì i te hanahana o te Atua, E te faaìte nei te reva i te òhipa a ta na rima.

3 Te haapii nei te tahi ao i te tahi i te parau, e te faaìte nei te tahi ruì i te tahi i te ìte.

4 Aore e ôrero, aore e parau, aore to rätou reo i ìteä.

5 Ua tae rä to rätou haruru i te mau fenua atoà, e ta rätou faaìteraa i te ôtià o teie nei ao. Ua faatià o ia i to te mahana tiàhapa i roto ia rätou,

6 o tei haere mai mai te täne âpï ra mai roto mai i to na ra piha, e mai te taata püai e òaòa ra ia horo i to na hororaa.

7 Mai te tahi pae raì to na haereà mai, e tae noa atu ra i te tahi pae i to na pouraa i raro, e aore roa te hoê mea i ère i to na mähanahana.

8 Oia atoà te ture a te Fatu aita e hapa, i te haafäriuraa i te värua. Te faaìte a te Fatu e mea mau ia, e paari ai te âau o te maùa.

9 Te haapaòraa a te Fatu e mea tià ia, e òaòa ai te âau. Te aò a te Fatu e mea märamarama ia, e märamarama ai te mata nei.

10 Te mataù i te Fatu e mea viivii òre ia, e tià ia i te vai-mäite-raa. Te faaauraa a te Fatu e parau-mau ia,

e te mea tià anaè.

11 E taoà hinaaro-rahi-hia ia i to te àuro, i te àuro rahi ra e te maitataì. E momona rahi ia i to te meri

i te topataraa no roto i te meriterio.

12 Na te reira hoì i haapii mai i to tävini, e tei te haapaò i te reira te utuà rahi.

13 O vai hoì tei ìte i ta na iho ra mau hara, E tämä mai òe ia ù i ta ù mau hara ìteä-òre-hia nei.

14 E täpeà mai òe i to tävini i te hara ìimi, eiaha roa te reira ia faahepo mai ia ù, èi reira vau e maitaì ai,

aore aè ra te hara rahi.

15 E tiàhia mai te parau a ta ù vaha i reira, e te manaò o ta ù âau, i mua i to aro, e te Fatu, e ta ù haapüraa e ta ù ora.

Heuraa Manaò.

E pehepehe nehenehe roa te Taramo 19 o te faahanahana i te hanahana o te Atua na roto i te rähuraa e te heheuraa o ta Na parau. Ua vähihia te reira i roto e piti tuhaa rarahi:

1-Te faaìte nei te mau raì i te hanahana o te Atua (ìrava 1 e tae i te 7) : Te parau nei teie tuhaa e nahea te mau mea hämanihia nei e faaìte päpü ai i te rahi o te Atua. Te faaìte nei te mau raì, te mahana, te pö, te mahana i te hanahana o te Atua ma te parau òre, ta rätou rä poroì e poroì ia na te ao atoà nei.

2- E mea maitaì roa te ture a te Fatu (ìrava 8 e tae i te 15) : I ô nei te päpaì taramo e faaìte ai mai te rähuraa e tae atu i te parau a te Atua, ma te faaite e mea nahea te mau faaueraa a te Atua i te riroraa èi mea maitaì roa, èi mea parau-tià, e èi mea faufaa. E hopoi mai te reira i te paari, te òaòa e te marämarama.

Te ìrava tumu ia au i teie mäìmiraa, o te ìrava 15 ia : " E tiàhia mai te parau a ta ù vaha i reira, e te manaò o ta ù âau, i mua i to aro, e te Fatu, e ta ù haapüraa e ta ù ora. Te haapoto ra teie ìrava i te haerea paieti e te auraro o te päpaì taramo i te Atua, ma te faaìte i te hoê hinaaro hohonu e ora ia au i te hinaaro o te Atua.

Te na ô ra te ìrava 15 o te Taramo 19 e, " E tiàhia mai te parau a ta ù vaha i reira, e te manaò o ta ù âau, i mua i to aro, e te Fatu, e ta ù haapüraa e ta ù ora ".

Te faaìte ra teie ìrava i te hinaaro o te päpaì taramo e ora ia au i te hinaaro o te Atua. Te ani ra oia e ia färiihia ta na mau parau e to na mau manaò e ia auhia mai e te Atua. Te färii ra te päpaì taramo e o te Atua to na mato, ma te faataipe i te âueue-òre-raa e te pärururaa, e èi faaora no na, ma te faaìte i te faaoraraa e te faatiàmäraa. E pure ia no te püpüraa ia na iho e te auraroraa, ma te faaìte i te faatura rahi e te tiàturiraa i te Atua.

Te parau tumu no teie Taramo 19 e haapotohia na roto i te manaò o te faaìteraa a te Atua na roto i te aru e te parau a te Atua. Te faahanahana ra teie taramo e nafea te mau mea i rähuhia e haapäpü ai i te hanahana o te Atua e mea nafea ta Na ture i te riroraa èi mea tià roa e te faufaa roa no te ärataì i te ora o te taata. Te haapäpü maitaì ra te ìrava 14 i teie paieti : Ia mauruüru ìe, e te Fatu, e ta ù papa e ta ù ora, i te mau parau a ta ù vaha e te manaò hohonu o ta ù âau, ia mauruüru òe, e te Fatu, e ta ù papa e ta ù ora.

Oia mau, Teie te hoê tätararaa no nià i te parau e heheuraa hanahana na roto i te aru e te parau a te Atua :

 

Te faaite nei te parau " heheuraa no ô mai i te Atua ra na roto i te aru e te parau a te Atua " i te manaò e te faaìte mai nei te Atua ia na iho na roto e piti raveà tumu : na roto i te rähu e na roto i te päpaìraa moà (te parau a te Atua).

1-Te Heheuraa na roto i te rähu: Te faaìte ra te rahu, e to na nehenehe e to na huru taa-ê, i te vai-mau-raa e te rahi o te Atua. Ua riro te mau raì, te mau mouà, te mau moana, e te mau mea ora atoà, èi mau haapäpüraa ìte-mata-hia o te mana e te paari o te Atua. Mai ta Taramo 19 ìrava 1 e parau nei, " Te parau hua nei te mau raì i te hanahana o te Atua, e te faaìte mai nei te reva i te òhipa a to na ra rima ". Te rähu, o te hoê ia huru i te puta matara noa o te faaìte ra i te hanahana o te Atua i te feiä atoà e rave i te taime no te haapaò i te reira.

2-Te Heheuraa na roto i te Parau a te Atua: Te parau a te Atua, e vai ra i roto i te mau Päpaì, o te hoê ia faaìteraa taa maitaì e te faataa-maitaì-hia no nià i te hinaaro e te huru o te Atua. E ärataì te reira i te feiä faaroo i roto i to rätou oraraa i te mau mahana atoà, ma te püpü atu ia rätou i te mau haapiiraa, te mau faaueraa e te mau fäfauraa. Te na ô ra te Taramo 19 i na ìrava e piti 7 e te 8 e : " E mea maitaì roa te ture a Iehova, na te reira e faaora i te värua ; e e parau mau te ìteraa päpü no nià i te Fatu, e na te reira e faariro i te feiä ìte òre èi feia paari. E mea parau-tià te mau ôroà a te Fatu, e faatupu te reira i te òaòa i roto i te âau; e mea viivii òre te faaueraa a te Fatu, e haamarämarama te reira i te mata ".

Na roto i te heheuraa i teie na huru parau e piti, te feiä faaroo e marämarama atu ä rätou i te Atua. Te faaìte ra te rähu i te rahi e te puai o te Atua, àreà te parau a te Atua ra, te faaìte ra ia i to Na here, ta na parau-tià, e ta na ôpuaraa no te huitaata nei. Te tïtau nei rätou paatoà i te feiä faaroo ia haamori i te Atua e ia ora ia au i ta Na mau haapiiraa te Rähu.

Nehemia 8, 1-10

Ture i taiòhia.

1 E te taata atoà ra ua haaputuputu tahi mai ra i roto i te aroä i pïhaì iho i te ùputa pape ra; e ua parau atu ra rätou i te päpaì parau ra ia Êtera, e hopoi mai i te puta ture a Möte, ta te Fatu i parau mai ia Ìteraèra ra.

2 Ua hopoi mai ra te tahuà ra o Êtera i te ture i te aro o taua âmuiraa atoà ra, te täne e te vahine, e te feiä atoà i ìte i te parau ia taiòhia ra, i te mahana hoê i te märama hitu ra.

3 Ua taiò iho ra o ia i taua parau ra i roto i te aroä i mua atu i te ùputa päpe ra, mai te poìpoì mai a e avatea noa atu ra, i mua i te aro o te täne e te vahine, e te feiä atoà i ìte ra; faaroo päpü atu ra te tärià o te taata atoà i taua puta ture ra.

4 Te tià noa ra taua päpaì parau ra o Êtera i nià i te hoê tiàraa räau, i hämanihia e rätou no taua taiòraa ra; e tei ta na rima àtau, o Matitia ia te tiàrama, e o Tema, e o Ànaia, e o Ùria, e o Hiritia, e o Maateia; e tei ta na rima àui, o Petaia ia, e o Mitaèra, e o Maretia, e o Hatuma, e o Hatepatana, e o Tëtäria, e o Meturama.

5 Ua heheu aè ra Êtera i taua puta ra i te aro o te taata atoà ra, te teitei ra hoì to na tiàraa i to te taata atoà, e tei te heheuraa o ia i taua puta ra, ua tià anaè mai ra te taata atoà;

6 ua haamaitaì atu ra Êtera i te Atua rahi ra i te Fatu. Ua parau mai ra te taata atoà, mä te hopoi i te rima i nià, Âmene, âmene: ua piò iho ra to rätou upoo i raro, e ua haamori i te Fatu mä te mata i raro i te repo.

7 E o Ietua, e o Pani, e o Terepia, e o Iamina, e o Âtupa, e o Tapetai, e o Hotia, e o Maateia, e o Terita, e o Àtäria, e o Iotapata, e o Hänana, e o Peraia, e te mau âti-Revi; nä rätou i faaìte i te taata i te auraa i taua ture ra: te tià noa ra te taata i to rätou ra tiàraa.

8 Taiò märamarama mäite iho ra rätou i te ture a te Atua, e ua faaìte i te auraa, e ìte aè ra rätou i taua parau i taiòhia ra.

9 Ua parau atu ra te tävana ra o Nehemia, e te tahuà päpaì parau ra o Êtera, e te mau âti-Revi, tei haapii i te mau taata ra, E mahana moà teie nä te Fatu to òutou Atua ra, eiaha e auë, eiaha e òto. Ua òto anaè hoì te taata atoà i te ìteraa i taua parau ture ra.

10 Ua parau atu ra o ia ia rätou, A haere, e àmu i te mäa maitaì, e inu i te pape mäàro, a haapaò atu ai i te tahi tufaa nä te feiä è ère ra: e mahana moà hoì teie no to tätou Fatu. Eiaha e òto, o te òaòa rä no ô ia te Fatu ra, to òutou ia maitaì.

Heuraa Manaò

Te faataa ra te Nehemia pene 8 i te hoê taime faufaa roa i roto i te àamu o Ìteraèra i muri aè i to rätou hoìraa mai mai te faatîtîraa i Päpuronia. Ua putuputu te nünaa no te faaroo i te taiòraa o te Ture a Mote na Etera te päpaì parau. E täpaò teie òhipa no te hoê faaâpïraa i te pae no te oraraa varua e te hoê faaâpïraa i te faufaa o te parau a te Atua.

Heheuraa i te mau ìrava 1 e tae i te 10

Ìrava 1: E putuputu te mau taata atoà mai te hoê taata i nià i te mahora i mua i te ùputa päpe. Ua ani rätou ia Etera ia taiò i te puta Ture a Mote.

Ìrava 2: E ärataì Etera i te Ture i mua i te taìrururaa, oia hoì te mau tane, te mau vahine, e te feiä atoà o te e taa i te auraa.

Ìrava 3: E taiò o ia i te Ture mai te poìpoì e tae atu i te avatea, e e faaroo maitaì te mau taata atoà.

Ìrava 4: Te tià ra Etera i nià i te hoê tahua räau i patuhia no taua ôroà ra, haaàtihia e te mau tävini e rave rahi.

Ìrava 5: Te ìriti ra Etera i te puta i mua i te aro o te nünaa atoà, e te tià päatoà ra rätou i nià èi täpaò no te faatura.

Ìrava 6 : E haamaitaì Etera i te Fatu, e e pähono te mau taata atoà, " Amene, Amene  " na roto i te âfaìraa i to rätou rima i nià, e i reira rätou e piò ai e e haamori ai i te Fatu.

Ìrava 7: E tauturu te àti Revi i te nünaa ia taa i te Ture, ma te faataa i tei taiòhia.

Ìrava 8: E taiò taa-ê rätou i te puta Ture a te Atua, e e höroà rätou i te auraa o te reira ia taa i te nünaa i te taiòraa.

Ìrava 9: Te parau ra Nehemia, Etera, e te àti Revi i te nunaa eiaha e òto aore ra e mauiui, no te mea e mahana moà teie no te Fatu.

Ìrava 10: Te faaitoito nei rätou i te mau taata ia àmu, ia inu, e ia ôpere i te mau taata tei òre i faaineine i te hoê noa aè mea, no te mea, te òaòa o te Fatu o to rätou ia puai.

Te ìrava tumu ia au i teie huru tuatapaparaa, o te ìrava 10 ia : " Eiaha e òto, no te mea o te òaòa o te Fatu ra o to òe ia puai ". Te haapäpü ra teie ìrava i te faufaaraa o te òaòa e te ôroà èi pähonoraa tano i te marämaramaraa e te färiiraa i te parau a te Atua. Te haamanaò mai nei o Ia ia tätou e e tae mai te puai värua na roto i te òaòa ta te Atua e häroà, e tae noa atu i te mau taime tätarahaparaa e te faaâpïraa.

Faaotiraa

Te faaìte nei te Nehemia pene 8 i te mau ìrava 1 e tae i te 10 i te faufaa rahi no te taiòraa e te marämaramaraa i te parau a te Atua i roto i te oraraa huiraatira e te oraraa o te taata tätaìtahi. Te haamatara ra te reira i te tuhaa a te mau ärataì i te pae o faaroo i roto i te haapiiraa e te faataaraa i te mau Päpaì, e te haapäpü ra te reira e e tià ia täpaòhia te pähonoraa i te parau a te Atua e te òaòa e te ôroà, no te mea i reira te puai o te nünaa o te Atua e haavare ai.

Te parau nei te Nehemia i te pene 8 ìrava 10, " Eiaha e òto, no te mea o te òaòa o te Fatu ra o to òutou ia puai ". Te auraa o teie ìrava, oia hoì, eiaha te taata ia òto e aore rä, ia mauiui, noa atu e, ua ìte rätou i ta rätou mau hara e ua tätarahapa. E tià rä ia na ia òaòa, no te mea ua riro te òaòa ta te Atua e höroà ra èi tumu no te puai e te turu.

Te òaòa o te Fatu o te hoê ia puai värua oia hoì te aho o te faatià ia tätou ia upootià i nià i te mau fifi e ia ora ma te hau e te tiàturi i te Atua. E haamanaòraa te reira e noa atu i roto i te mau taime no te tätarahaparaa e te faaâpïraa, e mea faufaa rahi te tiàturiraa e te òaòa i te Atua.

Te ìrava 10 o te Nehemia pene 8 e haapotohia na roto i te manaò e ua riro te òaòa i te Atua èi tumu no te puai. Te faaitoito nei teie ìrava i te feia tiàturi eiaha ia roohia i te òto e aore rä, i te àti, ia ìmi rä i te puai e te pätururaa i roto i te òaòa ta te Atua e hopoi mai. Te haapii mai nei te reira ia tätou e noa atu i roto i te mau taime no te tätarahaparaa e te faaâpïraa, e mea faufaa rahi te tiàturiraa e te òaòa i roto i te Atua no te ora i te hoê oraraa puai e te òaòa i roto i te oraraa faaroo.

1 Törïnetia 12, 12-30

Hoê tino e te mero e rave rahi

12 Mai te tino hoì hoê nei, e rave rahi to na mero, e te mau mero atoà no taua tino hoê ra, rahi noa ä rätou, hoê ä ia tino, oia atoà hoì te tino o te Metia.

13 I päpetitohia hoì tätou e te Värua hoê i roto i te tino hoê ra, te âti-Iüta e te Herëni, te tävini e te tiàmä, e ua faainuhia tätou i ta te Värua hoê ra.

14 È ère hoì te tino nei i te mero hoê, e rave rahi rä.

15 Ia parau hoì te âvae e: «È ère au i to te tino, no te mea è ère au i te rima», è ère mau änei o ia i to te tino i reira?

16 Ia parau hoì te tarià e: «È ère au i to te tino, no te mea è ère au i te mata», è ère mau änei o ia i to te tino i reira?

17 Àhiri e mata anaè te tino atoà nei, e aha iho ra te faarooraa? Àhiri hoì e faarooraa anaè te tino nei, e aha iho ra te hoìraa?

18 I teie nei rä, ua haamauhia e te Atua te mau mero o te tino nei i ta na vähi hinaaro ra.

19 Àhiri hoì rätou atoà e mero hoê ra, tei hea iho ra te tino i reira?

20 I teie nei rä, e rave rahi te mero, hoê roa rä tino.

21 E òre hoì te mata e tià ia parau i te rima e: «Òre noa atu ä òe ia ù nei  «E te upoo hoì ia parau i te âvae e: «Òre noa atu ä òrua ia ù nei »

22 Eiaha atu ä ia, o te mau mero huru paruparu o te tino nei, eita roa atu ia e tià ia òre.

23 E te mau mero o te tino ta tätou e manaò nei e, aore e maitaì reà, te haaàti nei tätou i te reira i te maitaì rahi; e to tätou mau vähi nehenehe òre ra, te hau nei te reira i te nehenehe.

24 To tätou mau vähi nehenehe ra hoì, òre noa atu ia. Ua täàti mäite rä te Atua i te tino atoà, e ua tuu i te maitaì rahi i te vähi i ère ra.

25 Ia òre roa te au òre i te tino nei, ia fäito atoà rä to te mau mero haapaò ia rätou iho.

26 Ia mäuiui te hoê mero ra, e mäuiui atoà te mau mero atoà ra; e ia faateiteihia te hoê mero ra, e òaòa ia te mau mero atoà ra.

27 E teie nei, o te tino òutou no te Metia, e e mero anaè òutou e àti noa aè.

28 E ua tuu hoì te Atua i te âpotetoro i roto i te Ètärëtia, o mua ia, e te piti ra, e perofeta ia, te toru ra, e haapii ia, e te rave täpaò, e te faaora maì, e te tauturu, e te faaìte, e te parau èê.

29 E âpotetoro anaè änei? E perofeta anaè änei? E haapii anaè änei? E rave täpaò anaè änei?

30 Ua ìte päatoà änei i te faaora maì? E parau päatoà änei i te parau èê? E faaìte päatoà änei i te parau èê?

31 Te nounou na òutou i te mau töroà rahi ra. E faaìte atu rä vau ia òutou i te èà maitaì rahi roa ra.

Heuraa Manaò.

Oia mau, Teie te hoê tuatapaparaa i roto i te Törïnetia 1 pene 12 i te mau ìrava 12 e tae i te 30. I roto i teie tuhaa no to Törïnetia, te faaòhipa ra te âpotetoro o Pauro i te faahohoàraa o te tino taata no te faataa i te hoêraa e te huru rau i roto i te ètärëtia. E òhipa taa-ê e te faufaa ta te mero tätaìtahi o te Ètärëtia e rave, mai te tuhaa tätaìtahi o te tino o te taata nei.

Teie te tahi tuhaa no te Heheuraa i te mau ìrava 12 e tae i te 30

1-Ìrava 12 : Te haamata ra Pauro na roto i te faataaraa e mai te tino hoê ra e e rave rahi mero to na, oia atoà te Metia. Ua riro te Ètärëtia èi pupu no te mau mero e rave rahi.

2-Ìrava 13 : Ua päpetitohia te feiä faaroo atoà, te àti Iuta anei e aore rä, te Herëni, te tîtî e aore rä, te tiàmä, i roto i te Värua hoê ra, ia riro èi tino hoê.

3-Te mau ìrava 14 e tae i te 20 : Te faaìte nei Pauro e, è ère te tino i te mero hoê, e rave rahi rä. E òhipa ôtahi e te faufaa to te mero tätaìtahi, te rima anei, te âvae, te tärià aore ra te mata. Àita e mero e parau e, aita oia e hinaaro ia vëtahi ê.

4-Te mau ìrava 21 e tae i te 26 : Te haapäpü nei Pauro i te parau no te hoêraa o te mau mero o te tino. E mea tïtauhia te mau mero paruparu aè, e te feiä e au ra e mea ïti aè to rätou tura, e tià ia ia haapaò-maitaì-hia rätou. Ia mauiui te hoê mero, e mauiui te mau mero atoà o te tino; Mai te mea e, e faaturahia te hoê mero, e òaòa te mau mero atoà i pïhaì iho ia na.

5-Mau ìrava 27 e tae i te 30 : Te faaoti nei Pauro na roto i te haamanaòraa ia tätou e, te feiä faaroo ra, o te tino ia o te Metia e e mero rätou tätaìtahi no teie tino. Ua täpura oia i te mau horoà a te varua ua rau e te mau tiàraa rau i roto i te ètärëtia, ma te haapäpü e, è ère hoê ä höroà to te mau taata atoà, e tiàraa faufaa rä to te mau taata atoà ia haùti.

Te ìrava tumu ia au teie mäìmiraa, oia hoì ia, te ìrava 27 : 27 E teie nei, o te tino òutou no te Metia, e e mero anaè òutou e àti noa aè. Te haapoto nei teie ìrava i te manaò tumu o teie tuhaa : te hoêraa i roto i te huru rauraa. E tiàraa e e tiàraa taa-ê to te taata tiàturi tätaìtahi i roto i te tino o te Metia, e ua riro te reira èi hoêraa au maitaì.

Faaotiraa

Te haapii mai nei te Törïnetia 1 pene 12 i te mau ìrava 12 e tae i te 30 ia tätou i te faufaa o te hoêraa e te huru rauraa i roto i te ètärëtia. E tiàraa taa-ê e te faufaa to te mero tätaìtahi, e e mea tïtauhia te taatoàraa no te tino o te Metia ia tere maitaì. Te haamanaò mai nei teie faahohoàraa no te tino taata ia tätou e e tià ia tätou ia haafaufaa e ia faatura i te mau höroàraa e te mau tiàraa o te tahi e te tahi, e ia rave âmui i te òhipa no te maitaì o te taatoàraa.

Te parau nei te ìrava 27 no te Törïnetia 1 i te pene 12 e, 27 E teie nei, o te tino òutou no te Metia, e e mero anaè òutou e àti noa aè. Te auraa no teie ìrava, oia hoì, e âmuitahi te feiä tiàturi atoà i te tino o te Metia, oia hoì, te Ètärëtia. Ua riro te taata tiàturi tätaìtahi èi mero no teie tino e e tiàraa taa-ê e te faufaa to na ia haùti. Mai te mau tuhaa taa-ê o te tino taata nei e òhipa taa-ê e te tïtauhia, e mau höroà taa-ê e e hopoià taa-ê ta te mero tätaìtahi o te Ètärëtia. Te haapäpü ra teie ìrava i te hoêraa e te täairaa i rotopü i te feiä faaroo, ma te haamanaò ia tätou e mea faufaa te taata tätaìtahi no te òhipa-maitaì-raa o te täatoàraa.

Te auraa o te parau " o tei faaroo ra, o te tino ia o te Metia " oia ia, ua hoê te feiä faaroo atoà, èi mero no te Ètärëtia, i roto i te Metia èi mau tuhaa taa-ê no te hoê tino taata. E tuhaa ôtahi e te faufaa ta te taata faaroo tätaìtahi e rave, mai te tuhaa tätaìtahi o te tino taata e òhipa marämarama maitaì to na. E riro raua toopiti èi taata au maitaì e te au maite, ma te haa âmui no te rave i te hinaaro o te Atua e no te tävini ia vëtahi ê. Te haapäpü nei teie faaäuraa i te hoêraa, te huru rau, e te hoêraa o te feiä faaroo i roto i te Ètärëtia. Te ìrava 27 o te Törïnetia 1, pene 12 e haapotohia na roto i te manaò o te hoêraa na roto i te huru rauraa. Te haapäpü nei teie ìrava e, te feiä tiàturi atoà, noa atu e, e tiàraa e e höroàraa taa-ê to rätou, e tino hoê to rätou päatoà i roto i te Metia. E mea faufaa te mero tätaìtahi e e tauturu o ia i te tereraa maitaì o te täatoàraa. Te haamanaò nei teie parau tumu i te faufaa rahi no te rave-âmui-raa i te òhipa, te faaturaraa te tahi i te tahi e te färiiraa i te faufaa hoê roa o te taata tätaìtahi i roto i te Ètärëtia. E au maite teie parau no teie parau te Tumu Nui, tei haamanaò ia tätou mai roto atu i te fenua te tupu, tei toro te mau aa i te vahi haumärü. Tei turaì i to na tupu i roto i te mau àmaa tei faaìte i te rauraa o te mau àmaa, maite aa e mau ra i roto i te fenua, i parauhia ai te Tumu Nui.  

Ruta èv. 1, 1-4 ; 4, 14-21.

Ruta èv 1, 1-4.

Ômuaraa

1 No te mea e rave rahi aè nei tei tämata i te tuatäpapa i te papaa parau i faatupu-mau-hia i roto ia tätou nei, 2 ia rätou i tuu mai ia tätou nei, ta tei ìte mau to rätou mata mai te mätamua mai ä, e e òrometua hoì no taua parau ra i muri aè;

3 o vau atoà hoì, no te mea ua ìteä-päpü-hia e au te mau parau atoà mai te mätamua mai ä, manaò aè nei e mea tià ia päpaì tuatäpapa atu i taua parau ra ia òe na, Teofiro tüiroo;

4 ia ìte päpü òe, e parau mau te mau parau i haapiihia atu ia òe na.

Ruta èv. 4, 14-21.

Te haamataraa Ietu i ta na òhipa i Tarirea

(Mät 4,12-17; Mär 1,14-15)

14 Ua hoì mai ra Ietu i Tarirea mä te mana o te Värua, tuì atu ra to na roo e àti noa aè taua fenua ra.

15 Haapii atu ra o ia i roto i to rätou mau tunato, mä te haamaitaì-päatoà-hia.

Aita to Nätareta i tiàturi ia Ietu

(Mät 13,53-58; Mär 6,1-6)

16 E tae mai ra o ia i Nätareta i te vähi i paari ai o ia ra, ua tomo mai ra o ia i roto i te tunato i te täpati, o ta na ä ia peu, e ua tià aè ra i nià e taiò i te parau.

17 Ua tuu mai ra rätou i te puta a te perofeta ra a Ìtaia i ta na rima, e ia hohora aè ra o ia i taua puta ra, ìte iho ra o ia i te vähi i päpaìhia ra:

18«Tei nià iho ia ù te Värua o te Fatu, o ia i faatähinu mai ia ù ei poro haere i te parau maitaì i te taata rii,  ua tono mai o ia ia ù èi faaora i te feiä âau òto, èi poro haere i te ora no te tïtï, e ia hiò faahou te matapö, e èi tuu hoì i te feiä i paruparu,

19 èi poro haere i te mätahiti e ìtehia mai ai e te Fatu ra.»

20 E ôtaro aè ra i taua puta ra, ua tuu atu ra i te tävini ra, pärahi iho ra i raro. Ua tiàtonu mai ra te mata o to te tunato atoà ia na.

21 Ua parau atu ra o ia ia rätou: «Teie nei parau i päpaìhia ta òutou i faaroo iho nei, ua tupu ia i teie nei mahana.

Heuraa Manaò

Oia mau, Teie te hoê tuatapaparaa no te Ruta èv. Pene 1 i te mau ìrava 1 e tae i te 4 e te Ruta pene 4 te mau ìrava 14 e tae i te ìrava 21,

Pene 1 i te mau ìrava 1 e tae i te 4

I muri mai : Ua riro teie mau ìrava èi ômuaraa no te Èvaneria a Ruta. Te faataa ra o Ruta no te aha o ia i päpaì ai i ta na èvaneria e mea nafea to na haaputuraa i ta na mau parau èi turämaraa i te tau a haamata ai Ietu i ta na òhipa.

Ìrava 1: Te faahiti ra o Ruta e e rave rahi tei manaò e päpaì i te hoê faatiàraa o te mau òhipa i tupu i rotopü ia rätou.

Ìrava 2: Te haapäpü ra o ia e ua tupu teie mau òhipa e te feiä o tei ìte mata roa e o tei tävini i te parau mai te ômuaraa mai ä.

Ìrava 3: Ua faaoti o Ruta e päpaì i te hoê faatiàraa nahonaho maitaì i muri aè i to na hiòpoà-maite-raa i te mau mea atoà mai te ômuaraa mai ä, ia ìte o Teofiro e oia te ìte päpü i te päpüraa o te mau haapiiraa ta na i fänaò.

Ìrava 4: Te ôpuaraa a Ruta, o te höroàraa ia ia Teofiro i te hoê haamarämaramaraa hau atu i te marämarama e te päpü no nià i te mau òhipa i tupu no nià ia Ietu.

Te pene 4 i te mau ìrava 14 e tae i te 21

I muri mai : Te faataa ra teie mau ìrava i te haamataraa o te täviniraa a Ietu i mua i te taata i Tarirea, i reira to na haapiiraa i roto i te mau tunato e ua haapöpouhia o Ia e te täatoàraa.

1-Ìrava 14 : Ua hoì o Ietu i Tarirea, ua î i te mana o te Varua, e ua parare to na roo na te mau vahi atoà.

2-Ìrava 15: Te haapii nei o Ia i roto i te mau tunato e te faahanahanahia nei o Ia e te täatoàraa.

3-Ìrava 16: Te haere ra o Ietu i Nätareta, i reira o Ia i te paariraa, e tomo atu ra i roto i te tunato i te Täpati, mai ta na i mätau na.

4-Ìrava 17: E höroà mai rätou i te puta a te perofeta ra o Ìtaia ia Na, e ìte atu ra o Ia i te vahi i päpaìhia ai te reira...

5-Mau ìrava 18 e tae i te 19 : Te taiò nei o Ietu i te hoê tuhaa no roto mai ia i te Ìtaia o te parau nei no te faatahinuraa o te Värua o te Fatu no te hopoi i te parau âpï maitaì i te feiä veve, no te faaora i te âau òto, no te poro haere i te tiàmäraa o te feiä i täpeàhia, no te faaàraàra i te matapö, no te faatiàmä i tei faatîtîhia, e no te poro i te mätahiti au o te Fatu.

6-Ìrava 20: I muri aè i te taiòraa, e faahoì o Ietu i te puta i te tävini ra e e pärahi o Ia. Ua mau te mau mata atoà i roto i te tunato i nià ia Na.

7-Ìrava 21: Te parau nei o Ietu e, ua tupu teie mau päpaìraa moà i teie iho nei mahana, a faaroo ai rätou i te reira.

Te tahi ìrava faufaa roa i manaòhia mai teie ia Ruta èv. Pene 4 i te mau ìrava 18 e tae i te 19 : Tei nià iho ia ù te Värua o te Fatu, no te mea ua faatahinu mai o ia ia ù ia poro haere i te parau maitaì i te taata rii ; ua tono mai o ia ia ù no te faaora i te feia âau òto, no te poro haere i te faaoraraa i te feia tîtî e te faaoraraa i te matapö, no te faatiàmä i tei faatîtîhia, no te poro haere i te hoê mätahiti no te färii-maitaì-raa a te Fatu.

Faaotiraa

Te faaìte nei te pene 1 i te mau ìrava 1 e tae i te 4 i te ôpuaraa a Ruta ia höroà i te hoê àamu âfaro e te päpü no nià i te mau òhipa tei tupu no nià ia Ietu, àreà te pene 4 i te mau ìrava 14 e tae i te 21 te faaìte mai nei ia i te haamataraa o te òhipa a Ietu e ta na täviniraa ma te faaòhipa i te mau parau a te perofeta a Ìtaia. Te haapäpü ra te ìrava faufaa i te òhipa a Ietu e hopoi mai i te parau âpï maitaì, te faaoraraa maì, e te faatiàmäraa, o te täpaò ia i te haamataraa o ta na täviniraa i mua i te taata.

Te na ô ra na ìrava 18 e te 19 o te Ruta ev. Pene  4 e: Tei nià iho ia ù te Värua o te Fatu, no te mea ua faatahinu mai o ia ia ù ia poro haere i te parau maitaì i te feia veve ; ua tono mai o ia ia ù no te faaora i te feiä âau òto, no te poro haere i te faaoraraa i te feiä tîtî e te faaoraraa i te matapö, no te faatiàmä i tei faatîtîhia, no te poro haere i te hoê mätahiti no te färii-maitaì-raa a te Fatu.

Te auraa

E faahitiraa teie no roto mai i te perofeta Ìtaia i te pene 61 i te na ìrava e piti 1 e te 2 ta Ietu i taiò i roto i te tunato no Nätareta. Te faaìte nei te reira i te täpura òhipa a Ietu e i te mau tuhaa faufaa o ta na täviniraa :

1-Tei ni'a te Varua o te Fatu ia ù : E haamata o Ietu na roto i te parauraa e, ua î o Ia i te Värua Moà, te auraa ra, ua faauruhia e ua ärataìhia o Ia e te Atua i roto i ta na täviniraa.

2-Te pororaa i te parau âpï maitaì i te feiä veve: Ua tonohia o Ietu no te hopoi i te Èvaneria, te parau âpï maitaì o te faaoraraa, i te feiä i roto i te fifi, i te pae värua e i te pae o te tino.

3-Te faaoraraa i tei òto te âau: E haere mai o Ietu no te faaora e no te tämahanahana i te feiä i roohia i te àti e te mauiui.

4-Pororaa i te faaoraraa i te feia i täpeàhia: Te faaìte ra o Ietu i te tiàmäraa o te feiä i täpeàhia, i te pae tino anei aore ra i te pae varua.

5-I te matapö: E faaora o Ietu i te matapö, oia atoà rä te marämarama pae varua i te feia i roto i te pöuri.

6-Te faatiàmäraa i te feia e haavïhia ra: E faatiàmä o Ietu i te feiä e haavïhia ra e te mau huru mauiui e parau-tià òre huru rau.

7-Neneìhia hoê mätahiti o te färii maitaì a te Fatu: Ua poro o Ietu i te hoê tau färii-maitaì-raa a te Atua, ma te haamanaò i te mätahiti Iupiri i roto i te tütuu àti Iuta, i reira te faaòreraahia te mau tärahu e te tiàmäraa mai te mau tîtî.

A taio ai o Ietu i teie mau ìrava, te parau ra o Ia e ua tupu teie mau parau tohu i roto ia na iho, ma te haapäpü e o na te Metia i tapuhia mai o te haere mai no te faaora e no te faahoì faahou mai te tiàmäraa o te mau nünaa.

Faaoraraa

Ua riro te faaoraraa èi manaò tumu i roto i te haapiiraa marü metia. Te faataa ra te reira i te òhipa ta Ietu Metia i rave no te faaora i te hui taata nei i te hara e te pohe na roto i to na tutia i nià i te tätauro. Oia hoì, te faaoraraa o te faatiàmäraa ia e aore rä, te faaoraraahia i te mana o te hara e to na mau hopeàraa. E òhipa aroha te reira no te raì mai o te püpü i te faaòreraa hara e te faahauraa e te Atua.

Faahoì-faahou-raa

Te faahoì-faahou-raa mai, i te pae varua, o te faanahoraa ia na roto i te reira na te Atua e faahoì faahou mai ai i te auraa i rotopü i te taata nei e e faahoì faahou mai ai i te mea i moè e aore rä i ìno na roto i te hara. Oia hoì, te faaoraraa i te mau âau òto, te faahauraa i te mau auraa, e te faaâpïraa i te oraraa värua. E mea pinepine te faahoì-faahou-raa mai i te tüàtihia i te täuiraa e te faaâpïraa, i reira hoì te Atua e faahoì mai ai i te ora e te tiàturiraa i te feiä tei paruparu i te pae varua e aore rä, tei moè.

Te faataa nei te faaoraraa e te faahoì-faahou-raa mai i te òhipa a te Atua no te faaora e no te faaâpï i te taata nei, ma te püpü i te hoê oraraa âpï e te hoê auraa tei faahoì-faahou-hia mai e te Atua te Tumu Nui.

Te parau tumu no te faaâpïraa e te faahoìraa e haapotohia na roto i te manaò no te täuiraa e te faahoì-faahou-raa mai. Te auraa ra, e höroà i te ora, te puai e te itoito no te mau mea tei paruparu, tei ìno e aore rä, tei moè. E räveà te reira no te faaoraraa e no te faaâpïraa, i reira te mea i parari e täatihia ai e te mea tahito e faaâpïhia ai. Ua riro teie parau tumu èi haamanaòraa i te faufaa no te faaâpïraa i te pae varua e no te faahoì-faahou-raa mai i te mau auraa e te oraraa i roto i ta te Atua faatereraa.

Heuraa Ìrava.

Taramo 19, 15 E tiàhia mai te parau a ta ù vaha i reira, e te manaò o ta ù âau, i mua i to aro, e te Fatu, e ta ù haapüraa e ta ù ora.

Nehemia 8, 10 Ua parau atu ra o ia ia rätou, A haere, e àmu i te mäa maitaì, e inu i te pape mäàro, a haapaò atu ai i te tahi tufaa nä te feiä è ère ra: e mahana moà hoì teie no to tätou Fatu. Eiaha e òto, o te òaòa rä no ô ia te Fatu ra, to òutou ia maitaì.

1Törïnetia 12, 27 E teie nei, o te tino òutou no te Metia, e e mero anaè òutou e àti noa aè.

Ruta èv. 4, 18«Tei nià iho ia ù te Värua o te Fatu, o ia i faatähinu mai ia ù ei poro haere i te parau maitaì i te taata rii,  ua tono mai o ia ia ù èi faaora i te feiä âau òto, èi poro haere i te ora no te tïtï, e ia hiò faahou te matapö, e èi tuu hoì i te feiä i paruparu,

19 èi poro haere i te mätahiti e ìtehia mai ai e te Fatu ra.»

 

Faaitoitoraa.

E au mau hoa here e,

I roto i teie mau tau tämataraa e te faaâpïraa, e haamanaò na tätou i te mana e te maitaì o to tätou Fatu, o te ärataì nei e o te haapuai nei ia tätou i te mau täahiraa atoà o te èà.

Te haapii mai nei te Taramo 19 ìrava 15 ia tätou e : Ia ìtehia te mau parau a ta ù vaha e te manaò o ta ù âau i mua i to òe aro, e Iehova, o ta ù papa e ta ù faaora. Ia tuàti noa ta tätou mau parau e to tätou mau manaò i te hinaaro o te Atua, i te mea e, o o Ia to tätou niu päpü e to tätou faaora.

Te haamanaò mai nei te pene 8 ìrava 10 ia tätou e, Eiaha e òto, no te mea o te òaòa o te Fatu ra o to òutou ia puai. Noa atu i roto i te mau taime òto e te tätarahaparaa, ia ìtehia ia tätou te puai i roto i te òaòa ta te Atua e höroà mai ia tätou. Teie òaòa hanahana, o ta tatou ia pätururaa e ta tätou tämahanahanaraa.

Te parau mai nei te Törïnetia 1 pene 12 ìrava 27 ia tätou e, O te tino òutou no te Metia, e o òutou to na ra mau mero, i to na iho ra haerea. E mau mero faufaa rahi tätou päatoà no te tino o te Metia, e tiàraa taa-ê e te faufaa to tätou tätaìtahi. Ma te hoê, e riro tätou èi taata au maite e te rave âmui i te òhipa no te faatupu i te hinaaro o te Atua.

I te pae hopeà, te haamanaò mai nei te Ruta èv. Pene  4 ìrava 18 e te 19 ia tätou i te òhipa a Ietu : Tei nià iho ia ù te Värua o te Fatu, no te mea ua faatahinu mai o Ia ia ù ia poro haere i te parau maitaì i te taata rii ; ua tono mai o Ia ia ù no te faaora i te feia âau òto, no te poro haere i te faaoraraa i te feiä tîtî e te faaoraraa i te matapö, no te faatiàmä i tei faatîtîhia, no te poro haere i te hoê mätahiti no te färii-maitaì-raa a te Fatu. E pee anaè tätou i te hiòraa o Ietu na roto i te faataeraa i te parau âpï maitaì, te faaoraraa maì e te faaoraraa i te feiä navaì òre, e na roto i te faaìteraa i te aroha o te Atua i roto i to tätou oraraa.

Ia faaüru e ia haapuai teie mau parau i to tätou faaroo, ma te haamanaò ia tätou e, ua herehia tätou, ua päturuhia e ua piihia tätou ia riro ei mauihaa no te aroha hanahana.

Ma te faaroo e te tiàturi,

 

Pehepehe.

Te faaoraraa e te faahoì-faahou-raa mai

 

I raro aè i te maru o te hara, ua moè tätou,

Tera rä, na roto i to Na aroha, ua ìtehia tätou.

Ua àufau Ietu, to tätou Faaoraraa, i te hoo, no te faatiàmä ia tätou,

No te höroà mai ia tätou i te hoê tiàororaa âpï.

 

Te faaoraraa, te hoê òhipa no te here fäito òre,

Te faaoraraa ia tätou i te ìno, te püpüraa ia tätou i te ora.

Na roto i ta Na tutia, ua faaòrehia ta tätou mau hara,

Ua òto to tätou âau, e i te pae hopeà, ua faahoì-faahou-hia mai.

 

Faahoì-faahou-raa mai, te fafauraa no te faaâpïraa,

Te faaoraraa i te mau varua, te marämarama i roto i te ìno.

Te mea i parari, ua tätaì o Ia,

Ua moè, ua faaineine o Ia.

 

I roto i to Na na rima e ìtehia ia tätou te hau,

Te hoê huru oraraa, te hoê ànanahi âpï.

Te faaoraraa e te faahoì-faahou-raa mai, Te rima i roto i te rima,

Te haere nei tätou na muri Iho ia Na, no te hoê ànanahi päpü maitaì.

 

Haamaitaìraa.

Oia mau, Te hoê tumu parau e tuàti i teie mau ìrava oia hoì E òaòa e puai e hoê e hanahana te òhipa. Teie te raveà no te tauturu i te ìrava tätaìtahi i roto i teie parau tumu :

Taramo 19 ìrava 15 : Ia färiihia te mau parau a to ù nei vaha e te manaò o ta ù âau i to òe na mata, e te Fatu, o ta ù papa e ta ù faaora. Te haapäpü nei teie ìrava i te faufaa rahi no te püpüraa ia na iho e te feruri-hohonu-raa i nià i te parau a te Atua, o te hopoi mai i te òaòa e te puai o te ora.

Nehemia pene 8 ìrava 10 : Eiaha e òto, no te mea o te òaòa o te Fatu ra o to òe ia puai. Te haapäpü nei teie ìrava e te òaòa i te Atua o te hoê ia puna no te puai e te pätururaa, e tae noa atu i te mau taime no te tätarahaparaa e te faaâpïraa.

1 Törïnetia pene 12 ìrava 27 : O te tino òutou o te Metia, e o òutou to na ra mau mero, i to na iho ra haerea. Te haamatara ra teie ìrava i te hoêraa e te täairaa i rotopü i te feiä faaroo, e tiàraa ôtahi e te faufaa to te taata tätaìtahi i roto i te tino o te Metia.

Ruta èv.  pene 4 ìrava 18-19:  Tei nià iho ia ù te Varua o te Fatu, no te mea ua faatahinu mai o Ia ia ù ia poro haere i te parau maitaì i te taata rii ; ua tono mai o Ia ia ù no te faaora i te feia âau òto, no te poro haere i te faaoraraa i te feiä tîtî e te faaoraraa i te matapö, no te faatiàmä i tei faatîtîhia, no te poro haere i te hoê mätahiti no te färii-maitaì-raa a te Fatu. Te faataa ra teie mau ìrava i te òhipa a Ietu, o te hopoi mai i te parau âpï maitaì, te faaoraraa maì, e te faatiàmäraa, e o te poro ra i te aroha o te Atua.

Te faaite nei teie mau ìrava e nahea te püpüraa ia na iho, te òaòa i te Atua, te hoêraa o te feiä faaroo, e te òhipa hanahana e hoê ai no te hopoi mai i te puai, te faaoraraa e te täuiraa i roto i to tätou oraraa e i to te ao nei.

 

Teraì òr. Faatura.