Täpati 2 no
Pipiri/Mati 2025
ÔROÀ
Te taata iho e te parau-tià.
Ruta èv 6.39-45
Mau
taiòraa.
Taramo 92
1 Taramo, himene, no te mahana
täpati.
2 E mea tià te haamaitaì i te Fatu,
e te himene ei haamaitaì i to iòa, e Tei Teitei e.
3 I te faaìte i to hämani maitaì i
te poìpoì, e te parau-mau na òe i te mau ahiahi atoà ra,
4 mä te mea aho hoê àhuru ra e te
näpara, e mä te tïnura òto maitaì ra.
5 Te faareàreà mai ra òe ia ù, e te
Fatu, i ta òe e rave ra, e òaòa vau i te òhipa a to rima.
6 Aore ä te rahi o ta òe ra òhipa, e
te Fatu, e te hohonu rahi hoì o to òe ra mau manaò.
7 E òre rä te taata manaò òre ra e
haapaò, e te taata maamaa ra, e òre ò ia e ìte i teie.
8 E ia ôteo te paieti-òre mai te
räau rii ra, e ia ruperupe atoà te feiä rave parau ìno ra, i ruperupe ia ia
täpü-faaruè-roa-hia ra.
9 E o òe, e te Fatu, ua
faateitei-roa-hia òe
10 Ìnaha hoì to mau ènemi, e te
Fatu, ìnaha to mau ènemi, e mou ia, e te feiä atoà i rave i te parau ìno ra, e
haapürarahia ia.
11 O to ù nei rä tara e faateiteihia
ia e òe mai te tara o te reema ra, e faatähinuhia vau i te monoì âpï.
12 E ìte ta ù mata i ta ù mau ènemi
i te hiàraa e faaroo ta ù tarià i te pau o te paieti-òre i tià mai e märö mai
ia ù ra.
13 E ruperupe te taata parau-tià mai
te tämara ra, e tupu ia mai te âreti i Repanona ra.
14 O tei tänuhia i roto i te fare o
te Fatu ra, e ruperupe ia i roto i te mau hëtere o to tätou Atua.
15 E hotu ä ia e tae noa atu i te
paariraa ra, e î i te täpau, e te vai ota noa ra :
16 ei faaìteraa atu e parau-tià ta
te Fatu, ò ia ta ù haapüraa, e aore roa e parau-tià òre o roto ia na.
Heuraa
Manaò.
Ua
riro te Taramo 92 èi himene ârueraa i te Atua, o te faahanahana ra i ta Na mau
òhipa taa-ê e to Na maitaì. E haamata te reira na roto i te hoê piiraa ia
haamauruüru i te Atua e ia himene i ta na mau ârueraa i te poìpoì e i te ahiahi.
I muri iho, te faataa ra te päpaì taramo i te rahi o te mau òhipa a te Atua e
te hohonu o to na mau manaò. Te faahiti atoà ra ò Ia i te ruperupe o te feiä
ìino, te haapäpü ra rä ò Ia e no te hoê taime poto noa teie ruperupe e e haamou
te Atua ia rätou i te pae hopeà. Te hoê ìrava faufaa o te Taramo 92 o te irava
13 ia E ruperupe
te taata parau-tià mai te tämara ra, e tupu ia mai te âreti i Repanona ra.
Te
faahiti ra teie ìrava i te ruperupe e te âueue òre o te feiä parau-tià, ia faaäuhia
i te mau tumu raau teitei e te paari. Te faatäipe ra te tumu tämara i te
upootiàraa e te hoturaa, âreà te âreti no Repanona ra, o te puai ia e te
vai-mäoro-raa.
Te
faahaamanaò mai ra teie taramo ia tätou i te faufaaraa ia ârue i te Atua no ta
Na mau òhipa e te haapäpü mai ra e e haamaitaìhia e e ruperupe te feiä
parau-tià, noa atu te mau huru haavarevare o te manuiaraa o te feiä ìino. Oia mau,
Te tuatapapa ra te Taramo 92 e rave rahi tumu parau rahi :
Ârueraa
i te Atua : E haamata e e faaoti te taramo na roto i te hoê tïtau-manihini-raa
e ârue i te Atua. Te haapäpü ra o Ia i te faufaaraa ia färii i te maitaì e te
haapaò maitaì o te Atua i te mau mahana atoà.
Te
mau òhipa a te Atua : E faatupu te päpaì taramo i te mau òhipa faahiahia a te Atua,
tei rahi e tei hohonu. Te ìte ra ò ia i te paari hopeà òre o te Atua e te rahi
o ta na mau mea i rähu.
Te
ruperupe o te feiä parau-tià e te haamouraa o te feiä ìino : Te faataa-ê ra te
taramo i te ruperupe poto o te feiä ìino e te haamaitaìraa mure òre a te feiä
parau-tià. Noa atu e e au ra e te ruperupe ra te feiä ìino no te hoê taime, e
haamouhia rätou e te Atua i te pae hopeà. I te tahi aè pae, e faaäuhia te feiä
parau-tià i te mau tumu raau paari o te tupu maitaì e o te mau päpü.
Te
parururaa a te Atua : Te faahaamanaò ra te taramo i te parururaa ta te Atua e
höroà na te feiä haapaò maitaì ia na. E ìmi te feiä parau-tià i te haapüraa e
te puai i roto i te Atua, o te turu ia rätou e o te faariro ia rätou èi feiä
ruperupe. Te mauruüru e te maitaì : Te vai nei te hoê piiraa ia haamauruüru i
te Atua no ta Na mau haamaitaìraa e ia faaìte i teie mauruüru na roto i te
himene e te ârueraa. Ua riro te Taramo 92 èi himene haamauruüruraa i te Atua, o
te faahanahana ra i ta Na mau òhipa e o te haapäpü ra i te parau-tià a te Atua
o te haamaitaì i te feiä parau-tià e o te faahapa i te feiä ìino. E faahaamanaòraa
te reira no te mana e te maitaì o te Atua, e tae noa atu i te faufaa no te
vai-haapaò-maitaì-noa-raa ia Na i te Atua Nui Tumu Tahi.
Te
höroà ra te Taramo 92 i te hoê faaäuraa päpü i rotopü i te feiä parau-tià e te
feiä ìino na roto i te faaìteraa i to rätou oraraa e to rätou mau huru taa-ê.
E
au ra e ua ruperupe te feiä ìino :
Na
ìrava 7 e te 8 (e aore rä, 8 e te 9 i roto i te tahi mau ìritiraa : " Ia
tupu anaè te paieti òre mai te àihere ra te huru, ia ruperupe anaè te feiä atoà
o te rave i te ìno, e haamouhia ia e a muri noa atu.
E
au ra e e tupu maitaì te mau òhipa no te hoê taime poto noa, tera rä, mea na
nià nià noa to rätou mau manuiaraa e mea poto. To rätou hopeàraa o te haamouraa
ia.
Te
ruperuperaa tämau o te feiä parau-tià :
Te
mau ìrava 12 e tae i te 14 (e aore rä, 13 e tae i te 15 i roto i te tahi mau ìritiraa)
: E tupu te feiä parau-tià mai te tumu tämara ra, e tià mai o Ia mai te tumu
tämara ra te huru. Ia tänuhia i roto i te hiero o te Fatu, e ruperupe rätou i
mua i te haaväraa a to tätou Atua ; Te hotu noa nei ä rätou i te ruhiruhiäraa,
ua î rätou i te täpau ota e te tumu.
I
te tahi aè pae, te faaäuhia ra te feiä parau-tià i te mau tumu raau paari e te
vai mäöro o te tupu maitaì i roto i te fare o te Atua. E mea âueue òre ta rätou
haamaitaìraa e e tämau noa te reira i te roaraa o to rätou oraraa.
Te
parururaa e te parau tià a te Atua : Te haapäpü ra te taramo e e Atua parau-tià
te Atua e e paruru o ia i te feiä täiva òre ia na. E aahia te feiä parau-tià i
roto i te fare o te Atua e e fänaò rätou i ta Na haamaitaìraa e ta Na
parururaa. Te faataa-ê ra te Taramo 92 i te ruperupe poto e te haavare o te
feiä ìino e te ruperupe mure òre o te feiä parau-tià. Te haamanaò mai ra ò ia
e, noa atu te huru rapaeàu, e haavä te Atua ma te tià e e haamaitaì o Ia i te
feiä haapaò maitaì ia na a faahapa atu ai ò Ia i te feiä ìino.
Materi
10.8-14+19-21
8 Tei paari te âau ra e färii mai ia
te parau ; âreà te maamaa paraparau noa ra, e hià noa ia.
9 Tei tià to na haereà, te haere ra
ia mä te ora ; o tei haapiò rä i to na haereà, e faaìtehia ia.
10 O tei àmoàmo i to na mata, ua
faatupu ia i te ìno ; e te maamaa paraparau noa ra, e hià ia.
11 Te vaha o te feiä parau-tià ra, e
tumu ia no te ora ; te täpoìhia ra rä te vaha o te paieti-òre ra e te ìno.
12 Na te riri e faatupu i te märö ;
âreà te aroha ra, e faaòre ia i te mau hara atoà ra.
13 Teie te vaha o te taata haapaò te
ìteäraa i te parau paari ; e te vai ra te päpaì no te tua o te maamaa ra.
14 Te haaputu ra te feiä paari i te
ìte ; âreà te vaha o te maamaa ra o te pohe tä na i hopoi mai.
19-21.
19 Te rahi ra te parau ra, èita e
òre te hara ; i parauhia ai e paari tö na to tei täpeà i to na vaha.
20 Te arero o te feiä parau-tià ra,
mai te ârio tämähia ra ia ; âreà te âau o te paieti-òre ra, mai te ota mau nei
ia.
21 E rave rahi tei faaàmuhia e te
vaha o te feiä parau-tià ra ; te pohe noa nei rä te maamaa i te ìte òre.
Heuraa Manaò
Te
häroà mai nei te Materi pene 10 i te mau ìrava 8 e tae i te 14 e te mau ìrava
19 e tae i te 21 i te tahi mau haapiiraa faufaa rahi no nià i te paari, te parau
e te peu. Teie te tahi hiòraa no teie mau ìrava :
Materi
pene 10 ìrava 8 e tae i te 14
Ìrava
8 : O tei paari te âau ra, e färii ia i te mau haapiiraa, âreà te taata maamaa
i to na ra ùtu, e maamaa ia to na.
Te
haapäpü ra teie ìrava i te faufaaraa ia färii i te mau haapiiraa e te mau aòraa
a te paari. Te faataa-ê ra o ia i te haerea o te taata paari, o te faaroo e o
te haapii, e to te taata maamaa, o te paraparau ma te maamaa e o te haere tià
atu i to na iho àti.
Ìrava
9 : O ò ia o te haere ma te parau-tià ra, e haere ia ma te mätaù òre, o te taata rä
e haere na te mau èà tià òre ra e ìteä ia ia na ".
E
hopoi mai te hapa òre i te panoonoo òre e te tiàturi, âreà te mau òhipa haavare
ra, e ìtehia ia.
Ìrava
10 : O tei rave i te parau ìno ra, ua faatupu ia i te òto, e o tei maamaa i te
vaha ra, ua faatupu ia i to na pohe. E nehenehe te rë e faatäipe i te hoê manaò
haavare aore ra tià òre. Ua faaära-faahou-hia te taata maamaa i te mau
faahopeàraa o ta na mau parau faaìno.
Ìrava
11 : Te vaha o te feiä parau-tià ra, e pïhaa ia no te ora, âreà te parau ìno ra,
e täpoì ia i te vaha o te paieti òre. E mea maitaì e e mea höroà te mau parau a
te feiä parau-tià, âreà te mau parau a te feiä ìno ra, e haamou ia.
Ìrava
12 : " Na te parau-tià e faatupu i te märö, âreà te aroha ra, e täpoì ia i
te mau hape atoà.
E
faatupu te riri i te märöraa, âreà te here ra, e mana ia to na no te faaòre i
te hapa e no te täpoì i te mau hape.
Ìrava
13 : Tei nià te paari i te ùtu o te ìte, âreà te raau ra, no te hopeà ia o te
reira. E ìte-maitaì-hia te paari i roto i te mau parau a te feiä paari, âreà te
feiä è ère ra i te ìte maite ra, e roohia ia rätou i te mau faahopeàraa mäuiui.
Ìrava
14 : O tei paari ra, te täpeà ra ia i te ìte, âreà te vaha o te maamaa ra, ua
fatata ia i te pohe.
E
haapuè te feiä paari i te ìte e e poihere rätou i te reira, âreà te mau parau
faaìno a te feia maamaa ra, e ärataì ia ia rätou i to rätou haamouraa.
Materi
pene 10 e te mau ìrava 19 e tae i te 21.
Irava
19 : O ò ia o te parau rahi ra, e òre ia e faaea i te rave i te hara, o tei
täpeà rä i to na vaha e taata haavare ia. E mea faufaa te ära-maite-raa i roto
i teie ìrava, ma te parau e ia paraparau rahi roa òutou, e harahia òutou.
Ìrava
20 : " Ua tämähia te arero o te feiä parau-tià i te ârio ; E mea faufaa
òre te âau o te feiä ìino.
E
mea faufaa rahi e te mä te mau parau a te feiä parau-tià mai te ârio tämähia,
âreà te âau o te feiä ìno ra, e mea faufaa òre ia.
Ìrava
21 : Na te vaha o te feiä parau-tià ra e ärataì i te taata e rave rahi, âreà te
feiä maamaa ra, te pohe nei ia no to rätou fëruriraa.
E
faaüru te taata ärataì parau-tià e e faaüru o ia ia vëtahi ê na roto i ta rätou
mau parau paari, âreà te feiä maamaa ra, te mäuiui ra ia i to rätou iho mau
paruparu i te pae fëruriraa.
Irava
faufaa e tià ia faatumu te ìrava 11 ia : Te vaha o te feiä parau-tià ra, e tumu ia no te ora ;
te täpoìhia ra rä te vaha o te paieti-òre ra e te ìno. Te faataa nei teie irava i te taa-ê-raa i
rotopü i te mana maitaì e te ora o te mau parau a te feiä parau tià e te mana haamou
o te mau parau a te feia ìino.
Teie
te tahi mau räveà ôhie no tätou ia faaòhipa i te mau haapiiraa a te Materi pene
10 i te mau ìrava 8 e tae i te 14 mau ìrava 19 e tae i te 21 i roto i to tätou
oraraa i te mau mahana atoà :
1.
Faaroo e haapii mai (ìrava 8) A haapaò i te ärataìraa e te mau haapiiraa a vëtahi
ê. A rave i te taime no te faaroo hou a paraparau ai e a ineine ai no te haapii
i te mau mea âpï.
2.
Te Parau-tià (ìrava 9) A òhipa ma te haavare òre e te parau-tià i roto i ta
tätou mau òhipa atoà. E höroà te parau-tià ia tätou te tiàturiraa e e noaa ia
tätou te faatura o vëtahi ê.
3.
Faito i te parau (te mau ìrava 10 e tae i te 19) A haapaò maitaì i ta tätou
huru paraparau. Eiaha e parau i te mau parau o te haamäuiui e aore rä, o te
haavare. A haamanaò e te paraparau-ïti-raa e riro èi mea haapaò maitaì aè.
4.
Te mau parau maitaì (te mau ìrava 11 e tae i te 21) A faaòhipa i ta tätou mau parau
no te faaitoito, no te faaüru e no te faateitei ia vëtahi ê. Ia riro tätou èi
tumu no te pätururaa e no te maitaì i roto i ta tätou mau àparauraa i te mau
mahana atoà.
5.
Te here e te faaòreraa hara (ìrava 12) A faaòhipa i te here e te faaòreraa
hapa. A ìmi i te räveà no te faaàfaro i te mau märöraa ma te maitaì e no te
täpoì i te mau hapehape na roto i te here eiaha rä no te faaàfaro i te märöraa.
6.
A ìmi i te paari (ìrava 13 e te 14) A haafaufaa i te paari e a ìmi i te räveà
ia roaa te reira. A taiò i te mau puta, a faaroo i te mau aòraa, e a haaàti ia
tätou i te mau taata paari o te faaüru e e ärataì ia tätou.
7.
Paari (ìrava 19) A haapaò maitaì i roto i ta tätou mau parau e ta tätou mau
òhipa. A fëruri hou a paraparau ai aore ra a òhipa ai, e a hiòpoà i te mau
faahopeàraa parau e tupu mai.
8.
Faaüruraa maitaì (ìrava 20 e te 21) A faaòhipa i to tätou mana no te ärataì e
no te täuturu ia vëtahi ê ma te maitaì. Ia riro tätou èi hiòraa no te parau tià
e te paari i roto i to tätou òire.
Na
roto i te faaöraa i teie mau parau tumu i roto i to tätou oraraa i te mau
mahana atoà, èita tätou e haamaitaì noa i to tätou iho huru, e òhipa maitaì
atoà rä i nià i te feiä e haaàti ra ia tätou.
1Törinetia 15.54-58
54 E ua riro
anaè teie nei tino tähuti noa èi tino tähuti òre, e teie nei tino pohe noa èi
tino pohe òre, ua tupu ia te parau päpaìhia ra i reira : «Ua horomii-roa-hia te
pohe i te rë i riro ra.
55 E te pohe e, tei hea to òe
tara ? E häte e, tei hea to òe rë ?
56 To te pohe nei tara, o te hara
ia, e to te hara nei püai, o te ture ia.
57 E teie
nei, ia haamaitaìhia te Atua, o tei höroà mai i te rë no tätou, no to tätou
Fatu ra no Ietu Metia.
58 E teie
nei, e a ù mau taeaè here e, ia itoito òutou, eiaha e âueue, ia rahi ä te rave
i te òhipa a te Fatu eiaha e faaea, ua ìte hoì òutou e, è ère i te mea faufaa
òre te òhipa a te Fatu ta òutou e rave na.
Heuraa Manaò
1 Törïnetia pene 15 i
te mau ìrava 54 e tae i te ìrava 58 e tuhaa te reira no te Èpitetore a Paulo i
to Törïnetia i reira to na parauraa i te parau no te tià-faahou-raa o tei pohe
e te upootiàraa i nià i te pohe na roto ia Ietu Metia. Teie te hoê tätararaa no
teie mau ìrava :
Ìrava
54 : " Ia ôomo anaè teie nei tino tähuti òre i te tino tähuti òre, e ia
ahu teie nei tino tähuti i te tähuti òre, èi reira e tupu ai te parau tei päpaìhia,
'Ua horomii-roa-hia te pohe i te rë". Te faataa ra Pauro e i te
tià-faahou-raa, e täuihia to tätou tino tähuti e te tähuti òre èi tino tähuti
ore e te tähuti ore. Te faatupu ra te reira i te parau töhu no nià i te
upootiàraa i nià i te pohe.
Ìrava
55 : E te pohe e, teihea to òe rë ? E te pohe e, teihea to òe tara ? " Ua
riro teie ìrava èi faahitiraa parau hanahana. I teie nei, ua vï te pohe, e au
ra e èita e vï ia na, i te tià-faahou-raa o Ietu Metia. Te " tara " o
te pohe, oia hoì, to na mäuiui e to na mana, àita ia e hopeàraa to te reira i
teie nei.
Ìrava
56 : Te tara o te pohe, o te hara ia ; e te mana no te hara o te ture ia
". Te faataa ra Pauro e e höroà te hara i te mana i te pohe, e e faaòre te
ture i te hara. Àuaè rä te tià-faahou-raa, ua faaòrehia teie mana.
Ìrava
57 : " Ia haamaitaìhia rä te Atua, o tei höroà mai i te rë ia tätou na
roto i to tätou Fatu ia Ietu Metia "
Te tumu o te upootiàraa i nià i te pohe e te hara, o te Atua ia, o tei faatupu
i te reira na roto ia Ietu Metia. E faaìteraa te reira no te mauruüru e no te ârueraa.
Ìrava
58 : " No reira, e au mau taeaè here, ia itoito noa, e te âueue ore, a
rave i te òhipa maitaì e ia maitaì roa i roto i te òhipa a te Fatu, ma te ìte
e, e òre roa ta tätou òhipa e faufaa òre i te Fatu ra ". Ua faaoti o Pauro
na roto i te hoê faaitoitoraa ia tià päpü e ia haa itoito no te Fatu, ma te ìte
e, e haamauruüruhia ta tätou mau tautooraa eiaha ia faufaa òre noa.
Ìrava
e haafaufaahia i roto i teie huru tuatapaparaa te ìrava 57 ia : E teie nei, ia haamaitaìhia te Atua,
o tei höroà mai i te rë no tätou, no to tätou Fatu ra no Ietu Metia. Te haapäpü ra teie ìrava i te tumu o te
upootiàraa i nià i te pohe e te hara te Atua, na roto ia Ietu Metia. Te haapäpü
ra o ia i te mauruüru e te ârueraa i te Atua no teie upootiàraa.
Te
faahaamanaò mai nei teie irava ia tatou i te tiàturiraa no te tià-faahou-raa e
te täuiraa o to tätou tino tähuti èi tino tähuti òre. Te faaitoito nei rätou ia
tätou ia ora ma te tiàturi i taua upootiàraa ra, ia haa e ia itoito no te Fatu,
e ia mauruüru no te upootiàraa ta tätou i färii i roto ia Ietu Metia.
Ia haamaitaìhia rä te Atua, o tei höroà mai i
te rë ia tätou na roto i to tätou Fatu ia Ietu Metia te haapäpü nei te reira i
te âau o te parau poroì o teie ìrava. Teie te tahi räveà no te marämaramaraa i
te reira :
1.
Te haamauruüruraa e te ârueraa E haamata teie ìrava na roto i te hoê faaìteraa
i te mauruüru i te Atua. Te äni manihini mai nei o Ia ia tätou ia ìte i te tumu
o to tätou upootiàraa èi haamauruüru i te Atua no te òhipa ta Na i rave na roto
ia Ietu Metia.
2.
Te tumu no te upootiàraa Te " faaoraraa " i faahitihia i ô nei, o te
upootiàraa ia i nià i te pohe e te hara, tei tupu na roto i te tià-faahou-raa o
Ietu Metia. Ua upootià o Ietu i nià i te pohe na roto i to na iho
tià-faahou-raa, ma te püpü i te tiàturiraa o te ora mure òre no te feiä e
tiàturi ia na.
3.
Na to tätou Fatu o Ietu Metia Te haapäpü ra teie ìrava ia Ietu Metia èi räveà e
noaa mai ai teie upootiàraa. Mea na roto i to na pohe e to na tià-faahou-raa i
reria te feiä faaroo e tiàturi e upootià ai i nià i te pohe e te hara.
4.
Te faaöraa ia na iho i roto i te òhipa Èi taata tiàturi, te pii nei teie ìrava
ia tätou ia ora ma te mauruüru e te ârueraa no teie rë. Te faaitoito atoà nei ò
Ia ia tätou ia tutau i to tätou faaroo e to tätou tiàturiraa ia Ietu Metia, ma
te ìte e, e mea na roto ia Na tätou e upootià ai i nià i te pohe e te hara.
5.
Te tiàturiraa e te haapäpüraa Te höroà ra teie ìrava i te haapäpüraa e te
tiàturiraa no a muri aè. Te faahaamanaò mai nei o ia ia tätou e, àita to te
pohe e parau e èita tei pohe te parau hopeà, e na roto ia Ietu Metia, ua roaa
ia tatou te fafau o te ora mure òre.
A
ora i to tätou oraraa i te mau mahana atoà ma te tiàturi e e upootià tätou. A
faaìte i te mauruüru no te mea ta te Atua i faatupu i roto i te Metia, e a
vaiiho i te reira mauruüru ia ohipa i nià i ta tätou mau òhipa, mau parau e to
tätou huru i nià ia vëtahi ê. Na roto i te taa-maitaì-raa e te fëruri-maite-raa
i teie ìrava, ia haapuai i to tätou faaroo e ia ora ma te tiàturiraa âpï i te
upootiàraa o Ietu Metia.
Ruta èv 6.39-45
39 Ua parau atu ra ò ia i te
parapore ia rätou : «E tià änei i te matapö ia ärataì i te matapö ? E òre änei
e hià âpipiti i roto i te âpoo ?
40 Aore te
pipi i hau i ta na ra òrometua, o te pipi rä i haapii-hua-hia ra, e riro ia i
te fäito atoà i ta na òrometua.
41 E aha hoì
òe i hiò ai i te päpäa ïti i roto i te mata o to taeaè, àita hoì òe i ìte i te
räau rahi i roto i to òe iho mata ?
42 E e aha
òe e tià ai ia parau i to taeaè : E ta ù taeaè, hö mai na ù e ìriti i te päpäa
ïti i roto i to mata na, aore hoì òe i ìte i te räau rahi i roto i to òe iho
mata ? E tërä ra haavare e, E mata na i te ìriti i te räau rahi i roto i to òe
iho mata, èi reira òe e ìte maitaì ai ia ìriti i te päpäa ïti i roto i te mata
o to taeaè.
Te reira
tumu räau i to na hotu
(Mät 7,16-20
; 12,33-35)
43 È ère hoì i te räau maitaì tei
hotu mai i te mäa ìno ; è ère hoì i te räau ìno tei hotu mai i te mäa maitaì.
44 Te ìteä
nei te mau räau atoà i to na iho huero mau : è ère hoì i to nià i te räau
taratara te tute ia noaa mai, e te vine hoì è ère ia to nià i te tätarämoa.
45 E tuu mai
te taata maitaì i te mea maitaì no roto i te puèraa o te maitaì ra o to na âau ;
e tuu mai te taata ìno i te mea ìno no roto i te puèraa o te ìno ra o to na âau
: no te î hoì o te âau i parau ai te vaha.
Heuraa
Manaò.
Te
faanahoraa e te heheuraa
Mau
ìrava 39-40 : Parabole no te ärataì i te matapö
39
: Ua parau atoà atu ra ò Ia ia rätou i teie nei parapore : E ärataì anei te
matapö i te matapö. Èita anei raua
toopiti e topa i roto i te hoê âpoo.
40
: Àita te pipi i hau atu i to na fatu
; e riro rä te mau pipi faaroo atoà mai to na ra fatu.
Heuraa
: Te
faaòhipa ra Ietu i te hohoà o te hoê matapö e ärataì ra i te tahi atu matapö no
te faahohoà i te mau fifi o te mau ärataì aore ra te mau òrometua haapii iho o
te ère ra i te ìte maite i te pae no te oraraa värua. E tià i te mau pipi ia hinaaro e riro mai
to rätou fatu ia Ietu, ò na hoì te ärataì mau.
Na
ìrava 41 e te 42 : Te haavare e te haaväraa
41
: E aha òe i ìte ai i te raau rahi i roto i te mata o to taeaè ra, e aore òe i
ìte i te raau rahi i roto i to òe iho mata.
42
: E aore rä, nahea e tià ai ia òe ia parau i to òe taeaè e, È te taeaè, e
tätara vau i te ôfaì e vai ra i roto i to òe mata, o òe tei òre i ìte i te raau
rahi e vai ra i roto i to òe mata ? E te na na, a ìriti na mua i te raau rahi i
roto i to òe iho mata, èi reira òe e ìte ai e nahea ia ìriti i te ôfaì i räpae
i te mata o to taeaè.
Heuraa
: Ua
faahapa Ietu i te haavare o te feiä e faahapa ra i te mau hape rii a vëtahi ê
ma te òre e täuà i ta rätou iho mau hara rahi. Te önoöno ra ò Ia i nià i te
faufaaraa ia hiòpoà e ia faatītīaifaro ia na iho hou a
haavä ai ia vëtahi ê.
Mau
ìrava 43 e tae i te 45 : Te tumu raau maitaì e te hotu maitaì
43
: È ère i te raau maitaì o te faahotu mai i te huero ìno, e òre atoà i te raau
ìno e faahotu mai i te huero maitaì.
44
: Ua ìte hoì te mau raau atoà ia na iho i to na ra hotu. Èita te vine e ôteohia
i te raau taratara, èita atoà te vine e ôotihia i te raau taratara.
45
: Na te taata maitaì i hopoi mai i te mea maitaì i roto i te taoà maitaì o to
na âau, e na te taata ìno e hopoi mai i te mea ìno i räpae i to na âau ìno ; no
te mea no roto i te manaò rahi o te âau e parau ai te vaha.
Heuraa
: Ua
faaòhipa Ietu i te faahohoàraa o te tumu raau e to na mau hotu no te haapii e
te faaìte ra te mau òhipa e te mau parau a te hoê taata i te huru o to rätou
âau. E faatupu te âau maitaì i te mau òhipa maitätaì, area te âau ìno ra, e
faatupu ia i te mau ohipa ìino.
Te
hoê irava e tià e faufaa te ìrava 45 ia : E tuu mai te taata maitaì i te mea maitaì no roto i
te puèraa o te maitaì ra o to na âau ; e tuu mai te taata ìno i te mea ìno no
roto i te puèraa o te ìno ra o to na âau : no te î hoì o te âau i parau ai te
vaha.
Faaòhiparaa
Parau mau : A tütava i te àtuàtu i te hoê âau maitaì e te viivii òre, no te mea
e faaìte ta òutou mau òhipa e ta òutou mau parau i te reira.
Manaò
täuturu :
A hiòpoà ia òutou iho hou a faahapa ai ia vëtahi ê. A ära i to òutou iho mau
paruparu e a òhipa no te faatītīaifaro i te reira.
Ärataìraa
mäìti : A haapaò maitaì i roto i te mäìtiraa i ta òutou mau ärataì e i ta òutou
mau òrometua haapii. A ìmi i te feiä e faaìte ra i te paari mau e te âau tià.
Na
roto i te taa-maitaì-raa e te faaòhiparaa i teie mau haapiiraa i roto i te Ruta
èv. Pene 6 i te mau ìrava 39 e tae i te 45, e faanaho ia, ia tätou ia ora ma te
parau-tià, ma te parau mau e te ora maitaì i te faaroo.
No
te marämarama maitaì i te ìrava 45 E hopoi mai te taata maitaì i te mea maitaì
i roto i te taoà maitaì o to na âau, e na te taata ìno e hopoi mai i te mea ìno
i räpae i to na âau ìno ; no te mea no roto i te manaò rahi o te âau e parau ai
te vaha i te reira.
1.
Te taoà faufaa o te âau
Te
auraa : Te taò " taoà " o te mea ia ta te hoê taata e haaputu e e
poihere i roto i te âau o te hoê taata. Te faatäipe ra te reira i te mau manaò,
te mau faufaa, te mau haerea, e te mau hinaaro o te hoê taata.
Te
âpitiraa atu : E faatupu ihoä te hoê âau tei î i te hämani maitaì, te mau
faufaa maitätaì, e te paari i te mau parau e te mau òhipa maitätaì e te äupuru.
2.
Te âau maitaì e te âau ìno
Te
auraa : Te âau maitaì o te hoê ia tei tuàti i nià i te mau peu maitaì o te parau-tià
e te hanahana, âreà te âau ìno ra ua î ia i te mau manaò ìino e te mau ôpuaraa
ìno.
Te
âpitiraa atu : E faaìte roa te huru maitaì o te mau parau e te mau òhipa a te
hoê taata i te huru o to rätou âau. Mai te mea e mea maitaì te âau, e mätara
mai ia te mau mea maitaì mai roto mai i te reira ; mai te mea e, e mea ìno te
âau, e mätara mai ia te mau mea ìno mai roto mai i te reira.
3.
Te âau i au-tahi-maite-hia
Te
auraa : Te parau " te manaò rahi o te âau " e faaìteraa te reira e,
te mea e vai ra i roto i te âau o te hoê taata, e ìtehia ia na roto i ta na mau
parau.
Manaò
täuturu : E hiò te mau parau a te hoê taata no to rätou âau. E faaìte ta tätou
mau parau i to tätou manaò e huru âau hohonu. Mea faufaa roa ia ia àtuàtu i te
mau manaò e huru fëruriraa maitätaì ia riro ta tätou mau parau èi mea maitaì e
te ora.
Faaòhiparaa
òhie
Hiòpoàraa
i roto ia tätou iho : A rave i te taime no te fëruri e aha te faaî i to tätou
âau. Ua î anei tätou i te maitaì, te mauruüru e te aroha, Aore ra te vai ra
anei te mau manaò täno òre o te òhipa i nià i ta tätou mau parau e ta tätou mau
òhipa.
A
faahotu i te hämani maitaì : A tūtava i te faaàmu i to tätou âau i te mau faufaa
maitätaì e te äupuru. A taiò i te mau päpaìraa moà, a haaàti ia tätou i te mau
taata maitaì e a faaòhipa i te âau mehara.
Te
mau parau e te mau òhipa maitaì : A ära i ta tätou mau parau e ta tätou mau
òhipa. A tütava i te paraparau e i te òhipa ma te maitaì e te marü,
ma te faaìte i te hoê âau maitaì. Na roto i te marämaramaraa e te
haapäpüraa ra teie ìrava i te täairaa i rotopü i te huru roto o to tätou âau e
ta tätou mau parau no räpae, e ta tätou e faatäno maitaì aè i to tätou mau
manaò e ta tätou mau òhipa i nià i te mau faufaa o ta tätou e hinaaro ra e faaäu.
E
tuhaa teie mau ìrava no te mau haapiiraa a Ietu no nià i te huru no te oraraa i
te tiàraa pipi mau, e te tävini mau,
e te tiàturiraa mau.
Manaò
1 : Te mau fifi o te matapö (mau ìrava 39 e te 40)
Faahohoàraa
o te puta ärataì : Ua faaòhipa o Ietu i teie parapore no te faaìte i te mau
fifi ia pee i te feiä faatere e aore rä te mau òrometua aò, mau òrometua
haapii, e tae noa atu te mau taata e tiàturi i te mau haapiiraa a Ietu. Te hoê
ärataì matapö e ärataì ihoä i ta na mau pipi ia hape.
Faaòhiparaa
: A tïtau manihini i te feiä e faaroo ra ia tätou ia mäìti maitaì i to rätou
mau ärataì faaroo e ia tütava i te riro èi pipi o te faahohoà-mau-raa i te mau haapiiraa a te
Metia a rä o Ietu.
Manaò
2 : Te haavare e te haaväraa (na ìrava e piti 41 e te 42)
Te
haavare o te mau haaväraa : E faahapa o Ietu i te feiä e haavä ia vëtahi ê ma
te òre e hiòpoà i ta rätou iho mau hape. Na te hohoà o te àihere e te tumu raau
e haapäpü i te faufaa o te hiòpoàraa ia na iho e te haèhaa.
Faaòhiparaa
: A faaitoito i te feiä e faaroo ra ia tätou ia haapaò na mua i to tätou iho
mau paruparu e ia faaìte i te aroha e te marämaramaraa i te huru o vëtahi ê.
Manaò
3 : Te mau hotu o te âau (mau irava 43 e tae i te 45)
Te
tumu raau maitaì e te hotu maitaì : Te mau òhipa e te mau parau a te hoê taata,
e faaìteraa te reira no te huru o to tätou âau. E faahotu mai te âau maitaì i
te hotu maitaì, âreà te âau ìno ra, e faahotu mai ia i te huero ìno.
Faaòhiparaa
: A faaitoito i te feiä e faaroo ra ia tätou ia faatupu i te hoê âau tei î i te
hämani maitaì, te faaroo, e te here, ia riro ta tätou mau òhipa e ta tätou mau
parau èi mea faaitoito e te maitaì.
Te
naò ra ta tätou ìrava 45 E tuu mai
te taata maitaì i te mea maitaì no roto i te puèraa o te maitaì ra o to na âau
; e tuu mai te taata ìno i te mea ìno no roto i te puèraa o te ìno ra o to na
âau : no te î hoì o te âau i parau ai te vaha.
Turämaraa
: Te haamatara ra teie ìrava i te täairaa i rotopü i te huru roto o te âau e te
mau parau no räpae. E tïtau te reira i te hiòpoàraa hohonu e te hoê fafauraa ia
äupuru i te mau manaò e te mau huru maitaì.
Èi
faaotiraa : A haamanaò i te feiä e faaroo ra ia tätou i te faufaaraa ia àtuàtu
i te hoê âau viivii òre o te tueä ra e te mau haapiiraa a Ietu Metia. A
faaitoito ia tätou ia ora ma te parau tià, ma te faaìte i to tätou faaroo na roto
i ta tätou mau òhipa e ta tätou mau parau. Ia faaòhipa tätou i teie mau
haapiiraa i roto i to tätou oraraa i te mau mahana atoà, ma te ani i te Atua ia
täuturu ia tätou ia faahotu i te âau maitaì e ia ora ia au i ta Na mau
haapiiraa, ia ôtohe ûàna te ìno, e ia hotu ùmu noa te maitaì.
Èi
parau paari.
E
ìtehia te hohoà mau o to tatou huru i roto i ta tätou mau parau e ta tätou mau
òhipa. E faatupu te hoê âau tei î i te maitaì, te here, e te parau mau i te mau
parau faaitoito e te mau òhipa äupuru. E faahotu anaè i to tätou âau mä te
haapaò maitaì, no te mea no roto mai te reira i te rahiraa o te mau mea ta
tätou e fänaò ra i roto i te oraraa ta tätou e fänaò ra e o vëtahi ê. Ia riro
ta tätou taoà no roto roa mai èi tumu no te marämarama e te viivii òre, o te
haafaufaa eiaha noa i to tätou oraraa, i te oraraa atoà rä o te feiä e haaàti
nei ia tätou.
"
A ìte, a marämarama, a täuturu ".
Heheuraa
Ìrava
-Taramo 92, 13 E ruperupe te taata parau-tià mai
te tämara ra, e tupu ia mai te âreti i Repanona ra.
-Materi 10, 11 Te vaha o te feiä parau-tià ra, e
tumu ia no te ora ; te täpoìhia ra rä te vaha o te paieti-òre ra e te ìno.
-1
Törïnetia 15, 57 E teie
nei, ia haamaitaìhia te Atua, o tei höroà mai i te rë no tätou, no to tätou
Fatu ra no Ietu Metia.
-Ruta èv. 6,
45 E tuu mai
te taata maitaì i te mea maitaì no roto i te puèraa o te maitaì ra o to na âau
; e tuu mai te taata ìno i te mea ìno no roto i te puèraa o te ìno ra o to na
âau : no te î hoì o te âau i parau ai te vaha.
Faaitoitoraa.
Taramo
92 ìrava13 : E tupu te feiä parau-tià mai te tumu tämara ra te huru, e e tupu
rätou mai te âreti no Repanona ra. Te haapäpü nei teie mau ìrava i te nehenehe
e te puai o te feiä parau tià. Ua faaäuhia te feiä parau-tià i te mau tumu raau
teitei e te puai, o te faatäipe ra i te tupuraa, te itoito, e te rahi. Ua
mätauhia te tämara e te âreti no Repanona no to rätou oraraa mäöro e to rätou
oraora-maitaì-raa, o te faahohoà ra ia i te âueue-òre-raa e te ruperupe o te
feiä parau-tià.
Materi
pene 10 ìrava 11 : O te vaha o te feiä parau-tià ra, e tumu ia no te ora, âreà
te parau ìno ra, e täpoì ia i te vaha o te paieti òre ra. Te haapäpü nei teie ìrava
i te faufaa o te mau parau a te feiä parau-tià. Ua faaäuhia ta rätou mau parau
i te hoê tumu o te ora, ma te hopoi mai i te faaitoitoraa, te tiàturiraa, e te
paari i te feiä e faaroo ra ia rätou. I te tahi aè pae, ua täpaòhia te mau
parau a te feiä ìino e te haavïraa ûàna e te ìno, o te haapäpü ra ia i te
taa-ê-raa i rotopü i te maitaì e te ìno.
1
Törïnetia pene 15 ìrava 57 : Ia haamaitaìhia rä te Atua o tei höroà mai i te
ora ia tätou nei na roto i to tätou Fatu ia Ietu Metia. Te faaìte ra teie ìrava
i to rätou mauruüru i te Atua no te upootiàraa i te pae värua i höroàhia mai e
Ietu Metia. Ua riro teie upootiàraa èi puna no te tiàturiraa e te upootiàraa no
te feiä faaroo, ma te faahaamanaò ia tätou e, noa atu te mau tämataraa no te
oraraa, e upootià te faaroo i te tiàturiraa ia Ietu Metia.
Ruta
èv. Pene 6 ìrava 45 : E tuu mai te taata maitaì i te mea
maitaì no roto i te puèraa o te maitaì ra o to na âau ; e tuu mai te taata ìno
i te mea ìno no roto i te puèraa o te ìno ra o to na âau : no te î hoì o te âau
i parau ai te vaha. Te
haapii ra Ietu e na te âau o te taata tätaìtahi e faaoti i te mau parau e te
mau òhipa e faahiti. Te faaäu ra ò Ia i te taata maitaì, o te huti mai i te mau
mea maitätaì mai roto mai i te taoà maitaì o to na âau, i te taata ìno, o te
huti mai i te mau mea ìino i roto i ta na taoà ìno. Òia hoì, te faaìte ra ta
tätou mau parau e ta tätou mau òhipa e aha to roto ia tätou. Mai te mea e, ua î
to tätou âau i te maitaì, te paari e te viivii òre, e ìtehia ia te reira i roto
i to tätou oraraa i te mau mahana atoà. I te tahi aè pae, mai te peu e ua î roa
to tätou âau i te ìno, e ìte-atoà-hia te reira. Te haapäpü ra teie ìrava i te
faufaaraa ia àtuàtu i te hoê âau viivii òre e te maitaì, no reira mai to tatou
mau hinaaro e ta tatou mau òhipa mau.
Pehepehe.
Te
taata iho e te parau-tià.
I
raro aè i te marumaru o te matapö o te ärataì,
Ia
ärataì te hoê i te tahi i te vahi päpü òre,
E
riro te mau âpoo èi fifi no rätou,
E
e maruä raua toopiti atoà ra i nià i te èà.
E
tià anei ia tätou ia haavä i te mea i roto i te mata,
Ia
àmaa anaè te hoê raau i nià ia tätou.
Ua
haapöirihia te âau i to rätou teòteò,
I
raro aè i te teiaha o to rätou iho mau ata.
Mai
te raau maitaì ra, e faahotu mai i te huero maitaì,
E
no roto i te aau viivii òre ra e märö ai te taata,
Âreà
te värua ìno ra, e horo ê ïa,
E
te parau ìno e te parau ìno.
Te
taata maitaì no roto i te taoà o to na ra âau,
O
tei faatupu i te paari e te maitaì,
Ua
ueue iho ra te paieti òre i te mätaù,
Ua
î
ta na parau i te haavare.
E
mata na tätou i te faaroo i teie haapiiraa hanahana,
E
ìmi na tätou i te parau mau i roto ia tätou iho,
Ia
riro hoì to tätou oraraa èi mau aa,
No
te hoê here o te òre roa e mou.
Teraì
òr. Faatura.
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire