Täpati 22 Paroro Mua/Tiunu 2025.
E faaäu te Arii-Tahuà-Tävini ia ora âmui e te tiàturiraa.
Mau
taiòraa.
Taramo
110
1 Taramo na Tävita. Ua parau atu ra te
Fatu i ta ù Fatu : «E pärahi òe i ta ù rima àtau nei, e ia faarirohia e au
to mau ènemi ei täahiraa âvae no òe.»
2 E faatae atu ä te Fatu i te tëpeta ra o to òe
mana mai Tiona atu nei. E arii hoì òe i rotopü i to mau ènemi ra.
3 E tià rahi roa to to òe ra mau taata, i te mahana e
faaìtehia ai to òe ra mana mä te tura moà ra ; to òe ra huaai, mai te hau ia no
te ôpü ra o te poìpoì.
4 Ua tapu te Fatu, e òre e tätarahapa : «E tahuà òe e
a muri noa atu, ia au i te parau ia Meretiteteta.»
5 Na te Fatu i to rima àtau ra, e täìri i te
hui-arii ia tae i te mahana e riri ai o ia ra;
6 e haavä o ia io te mau êtene ra; e ia î noa atu te
fenua i te taata pohe; e täìri hoì i te feiä rarahi no te mau fenua e rave
rahi.
7 E inu hoì o ia i te pape e tahe nä te pae èà tià, e
no reira o ia e faateitei ai i te upoo i nià.
Heuraa Manaò.
E taramo
arii teie na Tavita, o te töhu ra i te tiàraa arii e te au-tahuà-raa o te Metia.
1 Ua piihia
te reira, Parau na te Fatu.
2. Ua mätau-roa-hia
te reira i roto i te mau päpaìraa marü metia e i roto i te faaäuraa Âpï, i
reira te faahiti-raa-hia e rave rahi taime no te faaìte e, o Iesu te Tämaïti a
te Atua e te tahuà rahi ia au i te faanahoraa a Merehiteteta.
Ua päpaìhia
teie taramo arii, mai te Taramo 2, no te faahanahana i te faateronoraa o te hoê
arii, o tei mäìtihia e te Atua Nui Tumu Tahi e o tei tapuhia e e upootià ò ia i
nià i to na mau ènemi. Mea rahi te mau ài-märô-raa no nià i te tau o to na
päpaìraa, e te mau manaò mai te tënetere àhuru hou to tätou nei tau e tae atu i
te tau o te mau Àti Iuta i àro na i te mau faatereraa faatîtî a te mau Hereni,
i te piti no te tënetere hou to tätou nei tau. I te rahiraa o te taime, te
faarirohia nei te mau ìte no teie tau i te reira mai te hoê faanahoraa tahito.
I te anotau
o Ietu ua tätarahia te reira no te faahiti i te parau o te Metia ; e mea märamarama
maitaì te reira i roto i te mau ìrava o te èvaneria ( Mätaio pene 22 i te mau
ìrava 41 e tae i te 46; Märeto pene 12 i te mau ìrava 35 e tae i te 37 ; Ruta
èv. pene 20 i te mau ìrava 41 e tae i te 44) ua tuàti te mau manaò o te feia
faaroo ia Ietu e, ua faahiti te taramo i te parau no te Metia. I roto i te
Faaäuraa Âpï ua faaòhipahia teie taramo 110 i te ìrava 4 i nià i te Metia e ua
faahitihia hau atu i te tahi atu mau ìrava o te Faaäuraa Mätamua.
Mai ta te
mau ìrava 2 e tae i te 4 e faahiti ra e mau parau ia tei faaìte i te huru
päpaìraa, e mea ïti roa te tuàtiraa i rotopü i te auraa o te reira i te mau
vahi e rave rahi, te upoo Parau : Te Fatu e ta Na Arii Mäìtihia. Teie te tahi
atu mau upoo parau : Te tahuà arii ; E horoà te Fatu i te mana i te arii ;
Te Metia :
te arii e te tahuà. Ia au i te päpaìraa e faatänohia ia faaòhipahia i roto i te
tahi atu mau reo ma te parau e, E fafau te Fatu i te arii ta na i mäìti "
e aore rä E fafau te Fatu ia upootiàraa ta na i Faa-Arii.
E
faahiti-puai-hia te Taramo 110 i te tiàraa arii e te au-tahuà-raa mure òre. Te hoê
ìrava tei manaòhia, o te ìrava matamua ia : Ua parau te Fatu i ta ù Fatu : A
pärahi i ta ù rima àtau nei, e ia faariro vau i to òe mau ènemi ei täahiraa
âvae no òe na. E faahitihia teie ìrava i roto i te Faaäuraa Âpï e e tuhaa faufaa
roa ta na i roto i te tätararaa i te parau no te Metia tei faatähinuhia e te
Atua. Te haamatara te reira i te mana o te Atua e te upootiàraa i nià i te mau
ènemi.
Te
faaìte nei teie ìrava e rave rahi mau manaò hohonu : Te ani manihini nei te
Atua " i to ù Fatu " ia pärahi i to Na rima àtau, te hoê tiàraa mana
e te hanahana. I roto i te tütuu marü Metia, e pinepine te reira i te täaihia e
o Ietu Metia, o te hiòhia ra mai te Metia e faatere ra i pïhaì iho i te Atua.
Upootiàraa i nià i te mau ènemi : Te faaäuraa ra te hohoà o te täahiraa âvae i
te faatereraa i te täatoà i nià i te mau ènemi. I te reira e taahia ai te parau
tapu i te upootiàraa i te pae värua i nià i te fenua
nei, i reira te Metia e haamau ai i ta Na faatereraa e e faaòre ai i te mau pätoìraa.
Te hoê
tuàtiraa i te Faaäuraa Âpï : Ua faahitihia teie ìrava e rave rahi taime i roto i
te Faaäuraa Âpï no te faaìte e, o Ietu te Fatu tei faaärahia e Tavita.
Èi hiòraa, i roto i te Hepera i te pene 1 ìrava 13, te na ô ra e : " O vai
rä ta te mau merahi i parau ra : A pärahi i ta ù rima àtau nei, e faariro vau i
to òutou mau ènemi èi täahiraa âvae no òutou ?
Tënete
14.18-20
18
E ua hopoi
atu ra hoì te arii o Tärema o Merehiteteta, i te päne, e te uaina ; e no te mea
e tahuà ò ia na te Atua teitei,
19
ua haamaitaì
atu ra ò ia ia na, nä ô atu ra, Ia haamaitaìhia Âperäma e te Atua teitei, e te Fatu o te raì e te fenua nei.
20
e
ia haamaitaìhia hoì te Atua teitei o tei tuu mai i to mau ènemi i to rima na.
Ua tuu mai ra ò ia i te àhuru i taua mau taoà atoà o te pau ra no na.
Heuraa
Manaò
E
hiò âmui na tätou i te Tënete pene 14 i te mau ìrava 18 e tae i te 20, te hoê
ìrava tei î i te faaäuraa e te maere, o te faaìte mai i te hohoà maere no
Merehiteteta. E ìtehia teie huru taata ma te manaò-òre-hia, e e tiàraa faufaa
rahi to na èi " arii-tahuà " no te Atua Teitei Roa ra.
I
roto i te ìrava 18, te taiò nei tätou e : " Ua hopoi mai Merehiteteta, te
arii no Tärema, i te pane e te uaina ; e tahuà ò ia no te Atua Teitei Roa ra
".
I
ǒ nei, te faaìte-òiòi-hia ra te tiàraa
toopiti o Merehiteteta. I te hoê ä taime a faatere ai ò ia i nià ia Tärema (ta te rahiraa
e âpiti ra ia Ierutarëma), e rave ò ia i te tiàraa tahuà, o te riro èi mea
ôtahi roa i roto i te mau parau e faahitihia i roto i te Pîpîria. Te färaoa e
te uaina ta na e hopoi mai, è ère ia i te färaoa noa ; te faahohoà ra te reira
i te maa ta te fenua e faatupu nei, o te faahohoà ra na roto i te tahi räveà i
te mau ôroà moà ta tätou e ìte atu i muri aè i roto i te oraraa Marü Metia, i
roto iho ä rä i te ôroà a te Ètärëtia. Te faaìte ra teie na tiàraa
toopiti–arii-tahuà i te hoê tupuraa mau o te na nià aè i te faatereraa ètaèta i
te pae pöritita e i te pae o te nuu, ma te tuu i mua ia tätou te tiàraa teitei
roa aè o te aroha e te here o te Atua.
Te
na ô ra te parau te haamaitaìraa i nià ia Aperäma i te ìrava 19 : " Ua
haamaitaì atu ra ò ia ia Aperäma, na ô atu ra : Ia haamaitaìhia Aperäma, e
pärahi i nià i te raì e te fenua"
E
mea faufaa taa ê teie haamaitaìraa. Na roto i te tiàororaa i te parauraa e Te
Atua Teitei Nui Tumu Tahi, te tuu nei o Merehiteteta i te upootiàraa i nià ia
Aperäma na roto i te tuuraa i te reira i raro aè i te mana o te hoê mana
hanahana hope. Te faateitei nei te parau ra " te raì e te fenua " ia
Aperäma e te haapäpü nei te reira e, è ère to na manuiaraa i te hotu no te
fänaò-noa-raa, o te hopeàraa rä o te hoê òhiparaa hanahana o te ärataì e o te
paruru i te feia e haere ma te faaroo. Te faatupu ra teie parau i te hoê
täairaa piri roa i rotopü i te upootiàraa a Aperäma e te färiiraa i te mana arii
o te Atua, ma te faahaamanaò ia tätou e i roto atoà i te tahua aroraa a te
taata, te täpeà ra te Atua i te mau faahopeàraa o te ao täatoà.
I
roto i te ìrava 20, te na ô ra te päpaìraa e : Ua horoà mai ra Aperäma i te
ahuru o te mau mea atoà na na ra.
E
auraa hohonu to te òhipa ta Aperäma i rave, ma te püpü i te hoê tuhaa i nià i
te ahuru o ta na mau taoà. Te faahohoà ra teie tuhaa àhuru i te fäìraa e te
haamauruüruraa i te mana teitei e vai ra i roto ia Merehiteteta. Na roto i te
höroàraa i teie tuhaa o ta na mau taoà, te färii roa ra o Aperäma e no ò mai te upootiàraa, noa atu te
hanahana, i te hoê mana o te na nia aè i te òhipa a te taata. E haamau
teie òhipa i te niu no te hoê räveraa i muri mai i roto i te peu a te àti Ìteraèra, i
reira te tuhaa àhuru e riro ai èi räveà no te haamauruüru e no te faahanahana i
te Atua no ta Na mau haamaitaìraa.
Ua
riro te färaa mai o Merehiteteta èi faahohoàraa i te Metia. I roto i te
Faaäuraa Âpï, i roto iho ä rä i te Èpitetore i to Hepera, te faataahia ra o
Merehiteteta mai te hoê hohoà o te Metia, òia hoì te arii-tahuà-tävini. Te
faahohoà ra teie ìrava i te maere o te au-tahuà-raa mure òre o te Metia, e na
roto i ta na tutia, e hanahana te Atua e fänaò te mau taata atoà nei. No reira,
ua horoà mai te haamaitaìraa a Merehiteteta ia Aperäma e te häponoraa i te
tuhaa àhuru i te hoê auraa täipe o te na nia aè i to rätou àravihi i te pae o
te àamu, ma te tïtau i te taata taiò ia fëruri e mea nafea te faufaa a te Atua
ia faaaano e ia faaâpï ia na iho i te roaraa o te mau tau.
I
roto i te Tënete i te pene 14 i te mau ìrava 18 e tae i te 20 te horoà mai nei
e rave rahi tätararaa.
Te
faaìte ra te piti o te tiàraa arii-tahuà a Merehiteteta i te manaò o te hoê
mana hanahana rahi aè i te mau faanahoraa pöritita e a te nuu.
Te
faahaamanaò mai nei te haamaitaìraa i nià ia Aperäma ia tätou e, te mau
upootiàraa atoà a te taata nei, e faahopeàraa ia no te aroha e te here o te
Atua, " no te raì e no te fenua ".
Te
faatäipe ra te àufauraa i te tuhaa àhuru i te färiiraa e àita hoê aè mea e
rävehia ma te òre e òhipa mai e te hämani maitaì o te Atua.
E
âmui teie mau mea no te püpü i te hoê taiòraa o tei riro èi mea faufaa i te pae
àamu, e i te pae värua, e i te pae töhu, ma te tïtau manihini i te mau taata
atoà ia fëruri i nià i te tiàraa o te au-tahuà-raa, te mana arii o te Atua, e
te huru e täui ai te faaroo i te manuiaraa o te taata èi ìteraa päpü no te Atua.
I
roto i teie tupuraa taa ê, te ìrava 20 te faatumuhia. 20 e ia haamaitaìhia hoì
te Atua teitei o tei tuu mai i to mau ènemi i to rima na. Ua tuu mai ra ò ia i
te àhuru i taua mau taoà atoà o te pau ra no na. Te faaìtehia ra te parau haapäpüraa e : Ua horoà
mai ra Aperäma i te àhuru o te mau mea atoà na na ra. Te haapäpü ra teie ìrava
i te haamauruüruraa o Aperäma, ma te faatäipe e te färii ra ò ia e no ò mai te upootiàraa, noa atu to
na ànaana, i te òhiparaa mai e te haamaitaìraa a te Atua Teitei ra. Na roto i
te höroàraa i te tuhaa àhuru, àita noa Aperäma e faahanahana ra ia
Merehiteteta, te haapäpü atoà ra rä ò ia i te mana arii o te Atua i nià i te
mau taoà e te mau manuiaraa atoà i noaa mai, ma te haamau i te hoê niu i te pae
faaroo no te faaòhiparaa i te tuhaa àhuru i roto i te tütuu a te Pîpîria.
E
mea faufaa rahi roa teie räveraa : è ère te reira i te hoê noa òhipa mana, e
faaìteraa rä no te faaroo e te haèhaa. Na roto i te höroàraa i te tuhaa àhuru, te
tuhaa ahuru o te mau mea atoà i noaa mai ia na te färii ra o Aperäma e no ò mai te mau mea atoà i te Atua
ra. Tei roto iho ä rä teie parau poroì i te toeà o te päpaìraa moà, i roto
iho ä rä i te
mau haapiiraa o te Faaäuraa Âpï o te haapäpü nei i te huru höroàraa e te
òaòa o te höroàraa ua faaâpïhia te parau no te tuhaa àhuru e te mau âpotetoro i
te faaìteraa a te Törïnetia 2 pene 9 ìrava 7 E horoà
te taata atoà i ta na i ôpua i roto i to na âau; eiaha mä te nounou, e mai te
mea e no te tïtau: o te taata horoà noa hoì ta te Atua e hinaaro.
1
Törïnetia 11.23-26
Te haamauraa
i te àmuraa mäa a te Fatu (Mät 26,26-29 ; Mär 14,22-25 ; Ruta èv
22,14-20)
23 I noaa hoì ia ù i te Fatu ra ta ù i tuu atoà atu ia
òutou na, e : Ua rave te Fatu ra o Ietu i te päne i te ruì i haavärehia mai ai
ò Ia ra,
24 e oti aè
ra ia na te haamaitaì i te Atua, vävähi iho ra, nä ô atu ra : «A rave mai, a
àmu ; o ta ù tino teie e ôfatihia no òutou nei. E nä reira òutou ei manaòraa ia
ù.»
25 E ua nä
reira atoà hoì i te âuà, ia oti aè ta na àmuraa, nä ô atu ra : «Teie nei âuà, o
te faufaa âpï ia i to ù nei toto, e nä reira òutou ia inu ei manaòraa ia ù.»
26 Ua àmu
anaè òutou i teie nei päne, e ua inu anaè i teie nei âuà, ua faaìte ä ia òutou
i te pohe o te Fatu, e tae noa mai ò ia ra.
Heuraa
Manaò
E
hiò na tätou i roto i teie ìrava tumu o te Faaäuraa Âpï, 1 Törïnetia pene 11 i
te mau ìrava 23 e tae i te 26, o te haamau i te niu päpü e te faaroo no te Àmuraa
Maa a te Fatu i roto i te hiroà tumu Marü Metia.
Te
parareraa o te mau âpotetoro e te tumu o te peu tütuu
I
roto i te mau ìrava 23 e tae atu i te 25, te haapäpü nei Pauro e, ua färii ò ia
" no ô mai i te Fatu ra " i te mea ta na iho e horoà i te feia faaroo
ra. È ère teie parau i te mea faufaa òre : e haamau te reira i te mana o te mau
âpotetoro i te rave-tämau-raa i te ôroà a Ietu i te pö hou to na faa-tätauro-raa-hia.
Te ôroà moà, òia hoì te räveraa i te pane e te âuà, o te faaìteraa ora ia no te
tutia o Ietu. Te faahohoà ra te pane i to na tino i höroàhia, âreà te âuà ra,
te faahohoà ra ia i ta na faufaa âpï i täatihia i to na toto. Na roto i te
haamauraa i teie àmuraa maa, àita noa o Ietu e haamanaò ra i to na poheraa, te
püpü atoa ra rä ò ia na te mau pipi i te hoê hohoà o to rätou hoêraa i roto i te faaroo e te
tiàturiraa i roto i to na tià-faahou-raa e to na hoìraa mai i te pae hopeà.
Te
parau töhu e ä muri aè : Te tahi ìrava faufaa roa, te faahiti nei te ìrava 26 i
te parau poroì : 26 Ua àmu
anaè òutou i teie nei päne, e ua inu anaè i teie nei âuà, ua faaìte ä ia òutou
i te pohe o te Fatu, e tae noa mai ò ia ra. I ò nei, haamanaò ra o Pauro i te
òhipa i tupu i mütaa iho ra ; e faaö atoà mai ra rä ò ia i te feia tiàturi i roto i
te mau tau a muri aè. E riro ia te hoêraa èi faaìteraa tämau i te tutia o te
Metia, te hoê ôroà o te haapuai i te hoê ä taime i te haamanaòraa i te òhipa i
tupu i nià i te faa-tätauro-raa e te tiàturiraa e faahoì mai i to na hoìraa
mai. Na teie peàpeà e piti taime, te haamanaòraa i te pohe täraèhara e te
tiaìraa i te faaoraraa e tupu e horoà mai i to na hohonu e to na auraa i roto i
te ao taatoà nei i te roaraa o te tau.
Te
mau faahopeàraa no te oraraa o te hui-faaroo.
Te
Tämaaraa Hopeà, mai tei haamauhia i ô nei, è ère ia i te hoê peu mätauhia e te
taata ; e tuhaa rä te reira no te oraraa o te Ètärëtia. Na roto i te
haere-âmui-raa mai e tämaa, te haamanaò ra te feia faaroo e no roto rätou i te
hoê tino hoê i höroàhia no te faaìte i te here tutia o te Atua. E haapuai te
faahiti-faahou-raa i teie ôroà i te hoêraa i rotopü i te hui-faaroo e e tïtau
te reira i te hiòpoàraa no nià i te huru oraraa o te taata tätaìtahi i to rätou
faaroo. No reira, te vauvau ra teie mau ìrava i te hoê tïtauraa ia ora ma te parau
mau, ma te hiò i te Àmuraa maa ahiahi hopeà eiaha noa mai te hoê òhipa
haamanaòraa, mai te hoê atoà rä faaìteraa i mua i te taata i te hoê tiàturiraa
âmui o te na nià aè i te mau fifi e vai nei.
Te
iho ora e te täui.
Te
faaìte mai nei te tuatapaparaa i roto i te Törïnetia 1 i te pene 11 i te mau
ìrava 23 e tae i te 26 ia tätou e, ua riro te faanahoraa a te Atua èi
haamanaòraa hanahana e èi parau töhu atoà. Èita te âmuiraa tätaìtahi i roto i
teie àmuraa maa moà e faahaamanaò noa ia tätou i te pohe o Ietu, te tumu o te
faaoraraa, e faaìte atoà rä i te tiaìraa tämau o to na hoìraa mai. Te tämau noa
ra teie peu, tei pärare ma te haapaò maitaì mai te tau o te mau âpotetoro mai
ä, i te faaàmu i te faaroo o te mau Marü Metia na roto i te haapäpüraa e o te
tutia o te Metia te tumu o te tiàturiraa.
E
tïtau teie taiòraa ia tätou ia uiui e nafea te ôroà Eufari e täui ai ia tätou e
e hoê ai i te hui-faaroo o te feia faaroo i te roaraa o te tau. I roto i te mau
uiraa ta tätou e hiò i muri iho, te vai ra te taa-ê-raa i rotopü i te mau faito
e faahohoà ra e te mau faito o teie ôroà moà, e tae noa atu e mea nahea teie
faanahoraa i te täuiraa i roto i te roaraa o te mau tënetere i roto i te mau
parau marü metia e taa ê ai. I to òutou manaòraa, e aha te mau faahopeàraa o teie
mau haamanaòraa e teie huru faito i roto i to òutou iho oraraa i te pae värua ?
E
ìtehia te " parau tumu " no roto mai i teie ìrava 26 no te Törïnetia 1
pene 11, o te na ô ra e : Ua àmu anaè òutou i teie nei pane, e ua ïnu anaè i
teie nei âuà, ua faaìte ia òutou i te pohe o te Fatu e tae noa mai ò Ia ra
". Ua riro teie parau èi tütuu no te ôroà moà. Te faataa poto ra te reira
i roto i te ìrava i te faufaa o te faaroo Marü Metia : te haamanaò-tämau-raa i
te tutia täraèhara o te Metia a tiaì noa ai ma te itoito i to Na hoìraa mai. No
reira, è ère te ôroà tätaìtahi i te hoê noa taime haamanaòraa, e faaìteraa ora
atoà rä o te haapuai i te tiàturiraa i roto i te tupuraa a muri aè o te parau tapu a te Atua.
Òia
hoì, te manaò tumu aore ra te poroì faufaa roa aè o teie ìrava, o te täpaòraa ia
i te vairaa mai o te Fatu i roto i te ôroà Eufari, ma te tïtau manihini i te pupu marü metia ia ora èi haamauruüruraa i te tutia o
te Metia e ma te tiaì ûàna i to na hoìraa mai ma te hanahana. Na teie reni
ärataì e horoà i te ôroà moà i te hoê haamanaòraa e i te hoê parau töhu, ma te
tïtau i te taata faaroo tätaìtahi ia färii i roto ia rätou iho te ìteraa päpü
no te hinaaro o te Metia e te fafauraa no te tià-faahou-raa i roto i to rätou
oraraa i te mau mahana atoà. E faatupu mai teie tumu parau tämau i te mau uiraa
faaitoito : nafea tätou ia tuu i te haamanaòraa o te tutia i roto i to tätou
oraraa i te mau mahana atoà ? E nahea te tiaìraa i te hoìraa mai o te Metia e
òhipa ai i nià i to tätou haerea e to tätou moàraa i rotopü i te hui-faaroo ? E
ärataì teie mau uiraa i te fëruriraa hohonu atu ä e nahea te peu Tütuu e täui
ai ia tätou e e hoê ai ia tätou i roto i te faaroo.
Ruta èv 9.10-17
To Ietu
faaàmuraa i nä taata e pae tautani
(Mät 14,13-21 ; Mär 6,30-44 ; Ioane 6,1-14)
10 E hoì mai ra te mau âpotetoro, ua faaìte mai ra ia
Ietu i te mau mea atoà ta rätou i rave ra. Ua rave aè ra ò ia ôpaì huna atu ra
ò ia e rätou atoà, i te mëtëpara i taua ôire i Petetaita ra.
11 E ìte aè
ra te rahi o te taata atoà ra, ua pee mai ra rätou ia na. E ua färii atu ra ò
ia ia rätou, e ua parau atu ra i te parau o te Pätireia o te Atua, e faaora atu
ra i te feiä maì.
12 E tapetape roa atu ra te mahana, ua parau mai ra te
tino àhuru mä piti ra ia na, nä ô mai ra : «E tuu atu i te mau taata nei, ia
haere na i te mau ôire rii, e te mau fare fätata nei, ia noaa te mäa na rätou,
e te täòtoraa : e mëtëpara hoì teie ta tätou e pärahi nei.
13 Ua parau atu ra ò ia ia rätou : «Na òutou e hopoi
atu i te mäa na rätou. Ua parau mai ra rätou : «E pae roa a tätou päne, e piti
hoì ià tirä rä. Âreà e haere mätou e hoo i te mäa na teie nei feiä rahi ?
14 E pae hoì tautani o te taata. Ua parau atu ra ò ia
i ta na mau pipi : «A faataòto pupu na ia rätou i raro, ia taìpae àhuru i te
pupu hoê.
15 Ua nä reira atu ra rätou, faataòto atu ra ia rätou
atoà i raro.
16 Ua rave
iho ra ò ia i nä päne e pae e nä ià e piti ra, hiò aè ra i nià i te raì,
haamaitaì atu ra i te Atua i taua mäa ra, vävähi iho ra, tuu atu ra i te mau
pipi e tuu i mua i te aro o taua feiä rahi ra.
17 Àmu anaè
iho ra rätou, e paìa aè ra. Òhihia iho ra te toeà mäa, e î aè ra nä ète rarahi
hoê àhuru mä piti.
Heuraa
Manaò.
Òia
mau, Ruta èv. Pene 9 i te mau ìrava 10 e tae i te 17 te faatià nei i te temeio
no te rauraa o te mau färaoa e te mau ià. I muri aè i to na färiiraa i te nähoà
taata e to na haapiiraa no nià i te pätireia o te Atua, ua faaàmu Ietu fatata e
pae tautani taata e e pae noa pane e e piti ià. I muri aè i te tämaaraa, e
haaputuhia iho ra hoê àhuru mä piti ète, ma te faahohoà i te rahi e te täuturu
a te Atua.
Teie
te tahi ìrava faufaa no teie pene parau, Ruta èv. Pene 9 ìrava 16 : 16 Ua rave iho ra ò ia i nä päne e
pae e nä ià e piti ra, hiò aè ra i nià i te raì, haamaitaì atu ra i te Atua i
taua mäa ra, vävähi iho ra, tuu atu ra i te mau pipi e tuu i mua i te aro o
taua feiä rahi ra.
E
hiò âmui na tätou i roto i teie ìrava i te mau haapiiraa : Te faaìte mai nei te
Ruta èv. Pene 9 i te mau ìrava 10 e tae i te 17 ia tätou i te hoê o te mau temeio
faahiahia roa aè o te täviniraa a Ietu, te temeio o te mau färaoa e te mau ià e
rave rahi. Te faaìte nei teie àamu e rave rahi mau tuhaa no te òhipa e te mau
tämataraa a Ietu i te pae faaroo e i te pae no te tiàturiraa.
Te
mau ìrava turu.
I
muri aè i to te mau âpotetoro hoìraa mai e faaìte i ta rätou mau òhipa, ua
haere Ietu e o rätou i te hoê vahi maniania òre i pïhaì iho ia Petetaita. Teie
rä, ua pärare òiòi te parau âpï no nià i to na vairaa mai, ma te huti mai i te
hoê nähoà rahi taata. I roto i teie hiòraa, ua faaruru te mau pipi i te hoê hinaaro rü ia faaàmu i te nähoà taata
fatata e pae täuatini taata, ma te ìte i te ôtià o ta rätou mau räveà taata : E
pae noa färaoa e e piti ià ta mätou. Te haamatara teie fifi i te peàpeà i
rotopü i te tupuraa mau o te varavara o te taata e te parau tapu o te hoê faanahoraa manaò-òre-hia a te
Atua.
Tätararaa
o te temeio.
Te
aniraa ia âmui mai e ia tiàturi, ua faaea muhu noa o Ietu e pähono ò Ia na mua
roa na roto i te faahaparaa e aore rä te haamaruraa i te mau pipi no to rätou ahoaho, te faaitoito nei rä ò ia ia
rätou ia horoà ia rätou i te tahi mea no te àmu. Te tïtau manihini ra teie
òhipa i te mau taata atoà ia âpiti i roto i te òhipa o te faaroo. Te faaìte ra
te reira e, noa atu te nävaì òre te mau räveà ia au i te mau ture a te taata,
te äuraroraa e te tüfaraa e riro èi vahi no te mau färereiraa temeio e te Atua.
E
ìtehia te faanahoraa no te haamaitaìraa I roto i te ìrava 16, tei hiòhia te
ìrava tumu, i reira o Ietu e rave ai i na pane e pae e na ià e piti, e
haamaitaì ai ia rätou na roto i te hiòraa atu i nià i te raì, e vävähi iho ra
ia rätou no te ôpere. Te faahohoà ra teie òhipa, o te haamanaò ra i te tüfaraa
i te Àmuraa maa ahiahi Hopeà, i te täairaa i rotopü i te raì e te fenua. E täui
te haamaitaìraa i te mea e au ra e àita i nävai èi tumu no te âuhune, ma te
faaìte e tei roto te faanahoraa mau i te täairaa e te Atua.
Te
rahiraa e te hohoà o te mau färaoa, òia hoì, e àmu te nähoà taata i te maa e e
haaputuhia hoê àhuru ma piti ète toe ra, e auraa ia to te reira. Te faahaamanaò
nei te nümera " àhuru ma piti " i na ôpu àhuru mä piti no Ìteraèra e
te tiaì nei i te haamauraa o te hoê nünaa âpï, tei haamauhia i nià i te âau horoà
e te faaroo. No reira, è ère noa te temeio i te hoê òhipa i te pae mäteria, te
faaìte atoa ra rä te reira i te àvariraa o te Pätireia o te Atua i reira te
tüfaraa e te au-rahi-raa e pärare ai hau atu i te mau hinaaro òiòi.
Te
mau tuhaa i te pae faaroo.
Te
faahohoà ra te Atua e te tiàturi ra ò ia i teie àamu i te àravihi o te Atua no
te haamäha i te mau hinaaro noa atu te manaò hape o te mauruüru òre. No te
taata faaroo, e piiraa ia ia tiàturi i te ärataìraa a te Atua. Ia püpü anaè
tätou i te mea e manaòhia ra e mea ïti roa, ta te Atua e faariro i te reira èi
räveà maitaì aè, ma te tïtau manihini mai ia tätou ia upootià i nià i to tätou
mau mataù noa atu te varavara o te taime.
Te
faahohoà ra te hohoà o te Eufari i te òhipa ôfatiraa e te haamaitaìraa i te
färaoa i roto i te papa haamori marü metia. Ua haamau Ietu i te hoê òhipa o te
faahohoà ra i te Àmuraa maa ahiahi Hopeà, i reira te pane i tüfahia e riro ai
èi faaäuraa tumu o to na tino i püpühia no te hui-faaroo/hui-taata. Na te reira
e horoà mai i te hoê häroàroàraa no nià i te faaìteraa, i reira te òhipa no te
höroàraa e te färiiraa e täui ai èi hoê taime no te hoêraa i te faaroo.
Te
haapäpü ra te piiraa e faaìte e e hoê i te huru faanahoraa a te mau pipi i te nähoà taata i roto i te mau ànaìraa pärahiraa,
i te faufaaraa o te nahonaho maitaì-raa e te hui-faaroo/hui-taata. Te faaìte
nei te temeio e, i roto i te parau no te höroàraa e te ôpereraa, e tiàraa to te
taata tätaìtahi ia âmui, no te hoêraa o te mau tautooraa e täui i te hoê huru o
te èreraa èi faaìteraa i te âuhune.
Te
tahi ìrava tumu ia au i teie tuatapaparaa te ìrava 16 Noa atu e, e mea rahi te
mau haapiiraa i roto i te Ruta èv. o te tià mai èi tumu no te heheuraa : Ua
rave iho ra Ietu i na pane e pae, e na ià e piti, e ua hiò aè ra i nià i te raì,
haamaitaì iho ra ia rätou i muri iho, ua vävähi iho ra ò ia i te reira e ua
höroà atu ra i te mau pipi ra no te ôpere i te nähoà taata.
Te
tïtau nei teie ìrava i te faufaa rahi o te temeio : te täpaò no te haamaitaìraa,
o te faariro i te höroà faufaa òre èi täpaò puai no te vairaa mai o te Atua. Na
roto i te hiòraa atu i nià i te raì, te haapäpü ra Ietu i te täairaa i rotopü i
te òhipa i nià i te fenua nei e te aroha i nià i te raì. Ua riro teie räveraa
ei faahaamanaòraa tämau e, no ô mai te mau faanahoraa atoà i te Atua ra, e na
roto i te fäìraa ia Na, e tupu atoà ta tätou mau räveà haìhaì roa aè e riro mai
èi mea faufaa òre.
Te
hoê aniraa ia fëruri hohonu
E
ärataì teie hiòraa ia tätou ia fëruri i nià i to tätou iho oraraa : E aha to
tätou huru i mua i to tätou mau täôtiàraa ? Te faaitoito mai ra te faatiàraa ia
püpü i ta tätou e fänaò ra, noa atu e e au ra e mea faufaa òre, ma te tiàturi e
e faarahi atu ä te Atua i te reira. E aha te faito pae värua e vai ra i roto i
te òhipa ôhie o te tüfaraa ia vëtahi ê ? Te faaìte ra Ietu e te mau òhipa rii
atoà o te ôpereraa e faarahihia no te maitaì o te hui-faaroo/hui-taata. Nahea e
tià ai ia tätou, i te mau mahana atoà, ia ìte i te rima o te Atua i roto i to
tätou mau taime tämataraa rahi roa aè ? E ärataì teie mau uiraa i te fëruriraa
i te rahi o te tupu na roto i te tiàturiraa i te Atua, ma te faariro i te mau
mahana atoà èi vahi temeio manaò-òre-hia.
No
te haere ä i mua... Mai te peu e e paraparau mai te faatiàraa ia òutou, e ta
òutou hiòraa i teie mau räveà : A faaau e te tahi atu mau ìrava mai teie te
huru : Èi hiòraa, te höroà ra te temeio o te mau parau rau i roto i te tahi atu
mau Èvaneria (Mätaio 14, Märeto 6, Ioane 6) i te mau manaò tueä no nià i teie
noa tumu parau o te höroà maitaì a te Atua. A tuatapapa i te mau täpaò e te mau
haapäpüraa : Te faaìte nei te nümera àhuru mä piti e te òhipa no te
haamaitaìraa i te taa-ê-raa i rotopü i te Faaäuraa Mätamua e te Faaäuraa Âpï,
te vairaa mai o te Atua i rotopü i te hui-faaroo/hui-taata, e te parau àro no
te Pata. A fëruri na i te hoê faaòhiparaa no teie nei tau : I roto i te hoê ao
tei täpaòhia e te päpü-òre-raa i te pae faanavaìraa faufaa e te hepohepo o te
varavara, te faahaamanaò mai ra teie temeio ia tätou i te mana o te ôpereraa e
te hoêraa. Nahea e tià ai ia òutou ia faaìte i ta òutou mau räveà e to òutou
taime i roto i te täviniraa i te hoê nünaa rahi aè i roto i to òutou oraraa i
te mau mahana atoà ?
Ua
riro teie ìrava èi tumu päpü no te fëruri-hohonu-raa i nià i te faaroo, te
höroà maitaì, e te täuiraa i faatupuhia na roto i te färereiraa i te Atua. E
aha ta òe e manaò nei ? E aha te mau tuhaa o teie temeio te mea faufaa roa aè i
roto i to òutou oraraa e ta òutou faaòhiparaa i te faaroo ?
Heuraa
Ìrava.
-Taramo 110,
1 Taramo na
Tävita. Ua parau atu ra te Fatu i ta ù Fatu : «E pärahi òe i ta ù rima
àtau nei, e ia faarirohia e au to mau ènemi èi täahiraa âvae no òe.»
-Tënete 14, 20 e ia haamaitaìhia hoì
te Atua teitei o tei tuu mai i to mau ènemi i to rima na. Ua tuu mai ra ò ia i
te àhuru i taua mau taoà atoà o te pau ra no na.
-1Törïnetia
11, 26 Ua àmu
anaè òutou i teie nei päne, e ua inu anaè i teie nei âuà, ua faaìte ä ia òutou
i te pohe o te Fatu, e tae noa mai ò ia ra.
-Ruta èv. 9,
16 Ua rave
iho ra ò ia i nä päne e pae e nä ià e piti ra, hiò aè ra i nià i te raì,
haamaitaì atu ra i te Atua i taua mäa ra, vävähi iho ra, tuu atu ra i te mau
pipi e tuu i mua i te aro o taua feiä rahi ra.
Faaitoitoraa.
Teie
te hoê aòraa o te faatuàti i teie na taiòraa e maha, o te faaìte ra i te hoê
taura fënu maha o te faaìteraa a te Metia e o te ora i roto i te täairaa e te
Atua.
I.
Te ìriti nei te Taramo 110, ìrava 1 ia tätou i te hoê parau faufaa rahi roa :
" Ua parau mai ra te Fatu i ta ù Fatu : A pärahi i ta ù rima àtau nei, e
ia faariro vau i to òe mau ènemi èi täahiraa âvae no òe ". I ò nei, te ìte nei tätou i te àvariraa
o te hoê
faatereraa Atua. Te poro nei te Atua e, O ò Ia tei faateiteihia, ua faataahia ia
no te faatere ma te mana e te upootiàraa. Te ani nei teie ìrava ia tätou
tätaìtahi ia ìte i te huru teitei o te Metia, na roto i te färiiraa i ta Na
piiraa, ua upootià i nià i te mau puai o te ìno no te faatià i te hoê pätireia
no te parau-tià e te hau. Te faahaamanaò nei te reira ia tätou e, noa atu i
roto i ta tätou iho mau àroraa, te ani manihini mai nei te Fatu ia tätou ia tià
i pïhaì iho ia Na, ma te tiàturi e, e upootià tätou i nià i te mau mea atoà e
pätoì nei ia tätou.
II.
Te färereiraa i te Tahuà-Arii-Tävini (Tënete pene 14 ìrava 20)
I
roto i te Tënete pene 14, ua färerei Àperahama ia Merehiteteta, te arii no
Tärema e te tahuà o te Atua Teitei roa aè, o te haamaitaì ia na i muri aè i to
na upootiàraa. Te faaìte nei teie hohoà maere te hoê hiò no te Metia i te ânoìraa
o te au-tahuà-tävini e te faatereraa arii. Ia haamaitaìhia te Atua Nui Teitei
Roa ra, o tei tuu mai i to òutou mau ènemi i roto i to òutou rima na. Te faaìte
nei o Merehiteteta i te hoê parau mau rahi aè : te Faaìte nei te Fatu o te
faaora ia Na iho èi ärai i rotopü i te Atua e te taata nei. Na roto i te färiiraa
i ô nei i te tuhaa piti o te òhipa a te Atua, te faaitoito mai nei teie ìrava
ia tätou ia fëruri hohonu i nià i te tïtauraa a te Metia eiaha noa ia faaue, ia
tävini atoa rä, ia riro èi Arii e èi Tahuà. Na roto i to Na hiòraa, ua piihia
tätou ia püpü i to tätou mau oraraa èi tutia ora, èi haamaitaìraa no vëtahi ê.
III.
Te Tämaaraa Hopeà : Te haamanaòraa e te tiàturiraa (1 Törïnetia pene 11 ìrava 26)
E
haamaitaì te parau poroì o te Törïnetia 1 pene 11 ìrava 26 i to tätou
häroàroàraa na roto i te faahaamanaòraa ia tätou i te auraa hohonu o te Parau
Paari : " Ua àmu anaè òutou i teie nei pane, e ua inu anaè i teie nei âuà,
ua faaìte ia òutou i te pohe o te Fatu e tae noa mai ò ia ra ". Te faaö
nei teie poroì ia tätou i roto i te hoê àparauraa âpï e te Metia. No te
ôpereraa i te färaoa, àita tätou e faatupu noa nei i te hoê tämaaraa ; te ìte
nei tätou i te tupuraa mau o te hoê tutia täraèhara o te faatiàmä ia tätou e o
te hoê ia tätou. I te mau taime atoà e haaputuputu tätou i te âiraa maa a te
Fatu, te faaâpï ra ia tätou i to tätou tiàturiraa i te hoì-hanahana-raa mai o
te taata tei upootià i nià i te pohe e tei fafau mai i te ora mure òre.
IV.
Te Faarahiraa : Te Atua i te maa (Ruta èv. Pene 9 ìrava 16)
I
te pae hopeà, te haapii mai nei te parau a Ruta èv. Pene 9 ìrava 16 ia tätou i
roto i te maere o te rahiraa o te mau färaoa. I mua i te nähoà taata, e rave
Ietu i te mau täpü färaoa iti, na roto i te haamaitaìraa a te Atua, e faarahi ò
Ia ia rätou no te faaàmu i te feia atoà i tae mai. Te faaìte mai nei teie
temeio i te âau horoà o te Atua : te mea e au ra e àita e noaa i te ravehia te
faahaamanaò mai nei ia ia tätou e na te Metia, na roto i to Na aroha, e haapaò
i te mau hinaaro i te pae tino e i te pae värua. Ua riro te rauraa o te mau
färaoa èi hohoà e nahea, i roto i to tätou iho oraraa, e täui ai te Atua i ta
tätou mau räveà haìhaì èi taoà höroà no to Na maitaì. Te ani manihini mai nei
teie horoà faito òre ia tätou ia tiàturi e ia rave âmui i te òhipa, ma te ìte
e, tei pïhaì iho noa to tätou Fatu ia tätou no te pähono i to tätou mau
hinaaro.
Te parau poroì tumu
: Te
faaäuraa a te Arii-Tahuà-Tävini no te oraraa âmui e te tiàturiraa.
Na
roto i te faa-tumu-raa i teie mau ìrava, te poroì faufaa e matara mai, o te
täairaa piri roa ia i rotopü i te mana faatere, te au-tahuà-raa, tävini e te
hui-faaroo/hui-taata. Te faaìte taatoà mai ra te Metia, tei faaìtehia e te
Taramo 110 e tei faahohoà-ateä-hia i roto ia Merehiteteta, ia na iho na roto i
te ärai o te Eufari e ta na mau temeio o te faanahoraa.
- Na te Arii i faatiàhia mai
e te Atua, te tumu o te upootiàraa i nià i te ino, ma te faaineine i te èà
no te hoê faatereraa parau-tià.
- O ò Ia te
Tahuà Mure Òre, te taata e püpü i to na ora no to tätou faaoraraa, ma te
ani ia tätou ia rave itoito i ta na òhipa faaoraraa na roto i te
faaâpï-tämau-raa i te haamanaòraa i ta na tutia.
- Na te Atua horoà, e täui i
to tätou mau ère èi mea rahi, ma te faahaamanaò ia tätou e i roto i to tätou
oraraa i te mau mahana atoà, te mau òhipa haìhaì roa aè e faarahihia na
roto i te aroha e te here o te Atua.
Ua
riro teie tïtauraa e toru te färiiraa i ta na faatereraa, te oraraa i roto i te
hau, e te fänaòraa i te faanahoraa a te Atua èi tumu no to tatou faaroo. Te ani
nei te reira ia tätou ia rave i te hoê fafauraa hohonu : ia riro èi mau ìte no
te here àueue òre o te Metia, ia ora i roto i te hoêraa i te poìpoì i pïhaì iho
i te àmuraa maa a te Fatu, e ia vai iho i to tatou mau oraraa ia riro èi
faaìteraa no te maitaì e te ora o te tupu mai i roto ia Na.
Faaòhiparaa
i roto i to tatou oraraa
Te
tämatahia nei tätou tätaìtahi na roto i teie parau poroì. I te mau taime feàaraa
aore ra i te èreraa i te pae värua, e haamanaò e âpee mai te Atua ia tätou èi
Arii e èi tahuà î i te here. Ia òpere anaè tätou i te pane èi haamanaòraa i te
Metia, te rave itoito ra ia tätou i teie òhipa o te täui i to tätou oraraa. Ia
faaitoito teie faaìteraa ia tätou ia faaìte i te âau horoà, ia toro i te rima i
te feia nävaì òre, e ia tiàturi i te mau temeio ta te Atua e faatupu i roto i
te mau huru oraraa fifi roa. Taa ê atu i te tämau-âau-noa-raa i te hoê ôroà, e
tïtau manihini teie pororaa ia tätou i te hoê oraraa e auraa to na, i reira to
tätou faaroo e faaìte ai na roto i te tiàturiraa, te aroha, e te hoê
au-maite-raa haavare òre e to tätou mau taeaè e mau tuahine atoà. Te faaìte mai
nei o Ietu ia tätou e, i roto ia Na, e riro mai te feia paruparu èi mea puai, e
noa atu te haìhaì o ta tätou mau räveà, na te reira e faariro èi mea faahiahia
na roto i to Na aroha e te here.
I
te hopeàraa, ua riro teie fëruri-hohonu-raa èi faahaamanaòraa i te mau mahana
atoà i te mana täui òre o te Metia, to tätou Arii mure òre e Tahuà Mure Òre. Te
pii nei ò Ia ia tätou ia faatumu i to tätou mata i nià i te mau mea faufaa rahi
: te hoêraa i te Atua, te tiàturiraa i te hoê pätireia parau-tià, e te päpüraa
e, na roto ia Na, e riro mai ta tätou mau òhipa rii faaroo haìhaì èi mau temeio
rahi. E tuu anaè ia tätou iho i roto i teie parau mau ma te faatià i te reira
ia ärataì i to tätou täahiraa âvae tätaìtahi, ma te tiàturi e, tei pïhaì iho
noa to tätou Fatu ia tätou i te mau taime atoà, no te faaàmu e no te faaâpï ia
tätou.
No
te haere ä i mua, e tià ia tätou e uiui e mea nafea te parau àro a Merehiteteta
i te tupuraa i roto i te Èpitetore i to Hepera, o te faahohonu ra i te auraa o
te au-tahuà-raa mure òre o te Metia. E na te reira e täuturu ia tätou ia
märamarama e, è ère to tätou âpitiraa i roto i te òhipa faaoraraa i te òhipa
haamanaòraa noa, o te höroàraa rä i te ora, ma te tuu ia tätou i roto i te hoê
hiroà faaroo o te tuàti i te mau fafauraa mätamua a te Atua i te taata nei. Ia
ö mai teie parau poroì i roto ia òutou e ia faaüru ia òutou ia ora hope roa i
te parau mau o te Èvaneria i roto i to òutou oraraa i te mau mahana atoà.
Pehepehe.
Te himene o te mau motu.
I
raro aè i te hiòraa marü o te hoê raì auro,
E
parau marü noa mai te mau àre miti i te
mau parau moè.
E
âmui mai te mau huero one atoà, te hoê veà no te hoê moemoeä,
I
te mau ôhumuraa a te mataì rorofaì.
I
reira, i nià i te ìriatai i reira te ninamu e te mahana e ànoì ai,
E
faaroohia te mau manaò horuhoru te hoê òri, te hoê äraraa.
E
tämärü te miti i te värua, e tämärü i te taime paruparu,
E
e höroà i te hoê vahi haapüraa i to tätou âau ori haere.
E
òhu noa te mau àre miti ma te maniania òre,
Ma
te vitiviti o te tau, e na te muhumuhu o te mau àre
E
faaìte mai i te mau èà faahiahia, te faaìte mai nei te mau fetià tätaìtahi,
Tei
ànaana i roto i te pö hau, i te tiàturiraa no te hoê ànanahi, e tià ia täraihia.
I
roto i teie àmuraa maa monamona,
E
riro te taime èi taime mure òre, èi taime no te ora,
No
te ôhie e no te hanahana, ia ìriti te värua i teie himene,
Ma
te faaìte i to tätou mau hinaaro, e ia ärataìhia ò ia e te märamarama o te mau
tau.
Ia faahaamanaò mai teie mau ìrava
ia òutou e, mai te hihi hopeà òre o te moana, te vai ra i roto i te mau taime
atoà o te oraraa. Te hoê fafauraa no te faaâpïraa e no te here. Ia faaüru teie
pehepehe i to òutou iho tere, tei î i te mau märamarama e te mau manaò no te
faaìte atu.
Teraì
òr. Faatura.
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire