Ruta èv 9.51-62. A pee i te mä te tiàmä.

 

Täpati 29 no Paroro Mua/Tiunu 2025.

A pee i te mä te tiàmä.

Mau Taiòraa.

Taramo 16

1 Mitetäma na Tävita. E faaoraraa ia ù, e te Atua, te tiàturi nei au ia òe.

2 Te parau nei au i te Fatu e : «O ta ù Fatu òe, àita a òe e faufaa i to ù nei maitaì.»

3 Âreà te feiä moà i te fenua nei, o te feiä maitätaì rätou o ta ù e pöpou nei.

4 E faarahihia to rätou mäuiui tei rü i te hoì i muri. Ta rätou tütia-inu toto ra, e òre au e hopoi, e òre hoì ta ù vaha e faahiti noa atu i to rätou iòa.

5 O te Fatu, o ta ù ia tufaa e ta ù âuà, o òe tei haapaò mai i to ù nei terero.

6 Ua maìri aè nei to ù terero i te vähi maitaì ; e te maitaì nei au i ta ù nei tufaa.

7 E haamaitaì ä vau i te Fatu o tei haapii mai ia ù ra : te aò mai ra ta ù manaò âau ia ù i te ruì.

8 Ua tuu vau i te Fatu ei mua ä ia ù, tei ta ù rima àtau o ia, e òre au e âueue.

9 I òaòa ai ta ù âau, e te òaòa nei ta ù värua ; e taòto atoà ta ù tino nei mä te tiaì.

10 E òre hoì òe e vaiiho i taù värua i häte, e òre hoì òe e tuu i te taata moà ra ia ìte i te tähuti.

11 E riro òe i te faaìte mai ia ù i te èà ora. E te îraa o te òaòa i mua i to aro na, te maitaì e vai i to rima àtau e a muri noa atu.

Heuraa Manaò.

Òia mau, E himene te Taramo 16 no te tiàturi e no te faaroo i te Atua, i päpaìhia e Tavita. Te faaìte ra te reira i te tiàturiraa päpü e o te Atua te haapüraa e te tumu o te mau mea maitätaì atoà no te taata faaroo. Te haamatara ra teie taramo i te täairaa piri roa i roto pü i te feia haapaò maitaì e te Atua, ma te haapäpü e e ìte te feia e àti maite ia Na i te òaòa e te panoonoo òre mau.

1-Tiàturi i te Atua (ìrava 1 e te 2) : E haamata Tavita na roto i te hoê pure no te ani i te Atua ia täpeà mai ia na, ma te parau e, e ìtehia ia na te haapüraa i roto ia Na.

2-Te pätoìraa i te mau ìtoro (ìrava 4) : E pätoì ò ia i te pee i te mau atua èè e e haapäpü i to na here i te Mure Òre.

3-Atua èi fatu âià (ìrava 5 e te 6) : Ua färii Tavita e, o te Atua to na maitaì nui e ua päruruhia to na oraraa i roto ia Na.

4- Te ärataìraa e te parururaa hanahana (ìrava 7 e te 8) : E ârue ò ia i te Atua no ta Na aò e e parau ò ia e, èita ò ia e hià mai te mea e, e täpeà noa ò ia i te Atua i mua ia na.

5- Te òaòa e te tiàturiraa (ìrava 9 e tae i te 11) : Ua faaìte Tavita i to na òaòa e to na tiàturi i te ora mure òre, ma te haapäpü e, èita te Atua e faaruè ia na e tae roa atu i te pohe.

Te ìrava e tià ia faatumuhia te ìrava 11 : 11 E riro òe i te faaìte mai ia ù i te èà ora. E te îraa o te òaòa i mua i to aro na, te maitaì e vai i to rima àtau e a muri noa atu. Te haafaufaa ra teie ìrava i te manaò tumu o te taramo : E ìtehia te ora mau e te òaòa hohonu i roto i te Atua.

Òia mau, Mea rahi te täipe o te Taramo 16 o te faaìte ra i te tiàturi e te täairaa piri roa i rotopü i te taata faaroo e te Atua. Teie te tahi o te mau täpaò tumu e to rätou auraa :

1. A tiàturi i te Atua (ìrava 1) E haamata Tavita ma te parau e : "E täpeà mai òe ia ù, e te Atua e, te ìmi nei hoì au i to ù haapüraa i roto ia òutou na ".

2. Te tuhaa àhuru e te faturaa âià (ìrava 5) " O Iehova ta ù tufaa e to ù huaai ; o òutou o te täpeà nei i to ù tiàraa ". Te faatupu ra te tufaa i te parau tapu a te Atua no nià i te hoê oraraa tei î i te hau e te òaòa.

3. Te rima àtau o te Atua (ìrava 8) " Ua tuu tämau noa vau i te Fatu i mua ia ù ; no te mea tei to ù pae àtau ò ia, e òre roa vau e faanuu-ê-hia atu ". Te tiàraa i te rima àtau o te Atua, o te tiàraa ia i raro aè i ta Na parururaa e ta Na ärataìraa.

4. Te èà o te oraraa nei (ìrava 11) " E faaìte mai òe ia ù i te èà o te ora ; te vai nei te mau òaòaraa rahi i mua i to òutou aro, te mau òaòaraa mure òre i to òutou rima àtau ". E ìteraa päpü teie no te faaroo e no te tiàturiraa.

E himene teie na Tavita, o te faaìte ra i to na tiàturi i te Atua e i to na òaòa i te riroraa èi tävini no na.

Te " èà ora " i roto i te Taramo 16 i te ìrava 11 o te hoê ia parau e auraa mau to te reira. Te faatupu nei te reira i te hoê èà ora tei haamauhia e te Atua, te hoê èà o te ärataì atu i te îraa o te òaòa e te hoê auraa hohonu e o Na. Te haapäpü nei teie ìrava e : " E faaìte mai òe ia ù i te èà o te ora ; i mua i to aro o te îraa ia o te òaòa ; i to rima àtau e vai ia e a muri noa atu ". I roto i te mau ìrava turu o te taramo, ua riro teie èà èi èà no te tiàturi e no te tiàturi i te Atua, i reira te taata faaroo e ìte ai i te panoonoo òre e te ärataìraa. Te haapäpü ra te tahi mau tätararaa e ua riro atoà teie ìrava no te Metia, o te faaìte ra i te tià-faahou-raa o te Metia. Òia mau, te faahiti nei te âpotetoro Pëtero i teie taramo i roto i te Òhipa pene 2 i te mau ìrava 25 e tae i te 28 25 Te parau mai ra hoì Tävita ia na e : «Ua ìte au i te Fatu e tià i mua i ta ù mata, no te mea tei ta ù rima àtau ò ia, e òre au e âueue. 26 I òaòa ai taù âau, e ua òaòa hoì taù vaha ; e e taòto atoà hoì ta ù tino mä te tiaì ; 27 e òre hoì òe e vaiiho i ta ù värua i häte, e òre hoì òe e tuu i to mea moà ra ia tähuti noa na. 28 E faaìte mai ia òe ia ù i te èà ora ; e faaî mai ia òe ia ù i te òaòa i to mata na.» No te faaìte e, àita Ietu i faaruèhia no te pohe, ua tiàfaahou rä ò Ia i mua i te aro o te Atua. E aniraa ia pee Atua ma te tiàturi päpü, ma te ìte e, te ärataì nei ò Ia i te ora mau.

1 Te mau Arii 19, 16-21

16 e faatähinu hoì òe ia Iehu a Nimeti, èi arii no Ìteraèra ; e faatähinu hoì òe ia Êrïtaia a Täfata, no Âpere-mehora, èi perofeta èi mono ia òe ra.

17 E o tei ora i te òè a Hataera ra, nä Iehu ia e täparahi ; e o tei ora i to òè a Iehu ra, Èritaia e täparahi.

18 E vaiiho rä vau i e hitu tautani taata o Ìteraèra no ù iho, o tei òre i tuu i te turi i raro ia Paara, e tei òre i hôì atu te vaha ia na.

19 Haere atu ra ò ia ; e ìte atu ra ia Èritaia a Täfata, roohia atu te ârote ra, hoê àhuru mä piti âpitiraa puaatoro i mua ia na, tei ia na hoì te mä piti : haere noa atu ra Èria ia na ra, e ua huri aè ra i to na àhu i nià iho ia na. 20 Ua faaruè iho ra ò ia i taua mau puaatoro ra, e ua aùaù atu ra ia Èria, ua parau atu ra E haere na vau e hôì i ta ù metua täne e ta ù metua vahine, a pee atu ai au ia òe. Ua parau mai ra ò ia ia na, A haere, e hôì : e aha atu hoì au ia òe ?

21 Ua hoì atu ra ò ia, ua rave iho ra i e piti puaatoro, ua tüpaì iho ra, e ua tunu iho ra, no nià te puaatoro te räau èi vähie e ua hopoi na te mau taata, e ua àmu iho ra rätou. Ua tià aè ra ò ia, ua pee atu ra ia Èria, àti atu ra ia na.

Heuraa Manaò.

E tämata tätou i te taiò i roto i te, Te mau Arii 1 pene 19 i te mau ìrava 16 e tae i te 21 te hoê täuiraa rahi i roto i te tau faatereraa a Eria, i reira e fatata mai ai te ata o to na vai-ôtahi-raa e to na manaò haaparuparu, ua färii ò ia i te òhipa no te faaineine i te monoraa o te òhipa a te perofeta. Ua vähihia teie ìrava na roto e piti tuhaa taa ê : te faaìteraa i te hoê täuiraa i roto i te òhipa pöritita a Ìteraèra na roto i te faa-tävai-raa-hia te mau taata faufaa, e te haaparareraa i te parau töhu ia Eritaia.

Te faa-tävai-raa-hia e te parareraa o te òhipa a te Atua i roto i te mau ìrava mätamua (16 e tae i te 18 i roto i te tahi mau tätararaa, e te tahi mau täuiraa i roto i te nümera, ua höroà te Atua ia Eria i te höpoià e faatävai e toru taata :

E haamauhia o Hataera èi arii i nià ia Turia, te hoê mauhaa no te haaväraa e te täuiraa i roto i te hoê tuhaa fenua tei roohia i te mau hämani-ìno-raa.

Iehu, tamaiti a Nimeti : ua faataahia ò ia no te faataahuri i te ùtuafare o Àhapa i Ìteraèra, no te faaòre i te tau faufau e no te faahoì faahou i to na haapaò maitaì i te Atua.

Eritaia, tamaiti a Täfata : e tià mai ò ia èi mono i töhuhia mai, tei piihia no te tämau e no te haaparare i te poroì a te Atua.

Te faaìte ra teie ânaìraa i te faa-tävai-raa e èita noa te Atua te òhipa na roto i te mau temeio aore ra te mau faaìteraa faahiahia mau, e haamau rä ò ia i te hoê räveà päpü no te faahoì mai ia Ìteraèra i roto i te hoê täairaa mau e o Na. E òhipa te Atua i roto i te mau tuhaa pöritita, vaamataèinaa, e te faaroo no te faatupu i te hoê faaâpïraa hohonu. Na teie reni ärataì e faahaamanaò ia tätou e, i te mau taime àti e te hepohepo, e faaineine noa te Atua i te mau mauhaa âpï no te faatupu i ta Na mau Ôpuaraa.

Te färereiraa i roto pü ia Eria e ia Eritaia : Te täoraraa e te faaäuraa o te pereue.

Te tahi ìrava faufaa i roto i teie tuatapaparaa, o tei ìtehia i roto i teie ìrava, o te ìrava ia i reira o Eria, e ìte ai ò ia ia Eritaia i te àroteraa, e täora ai i to na pereue i nià i to na tapono ia au i te faaìteraa i na 19 e te 20. 19 Haere atu ra ò ia ; e ìte atu ra ia Èritaia a Täfata, roohia atu te ârote ra, hoê àhuru mä piti âpitiraa puaatoro i mua ia na, tei ia na hoì te mä piti : haere noa atu ra Èria ia na ra, e ua huri aè ra i to na àhu i nià iho ia na. 20 Ua faaruè iho ra ò ia i taua mau puaatoro ra, e ua aùaù atu ra ia Èria, ua parau atu ra E haere na vau e hôì i ta ù metua täne e ta ù metua vahine, a pee atu ai au ia òe. Ua parau mai ra ò ia ia na, A haere, e hôì : e aha atu hoì au ia òe ? Ua hau atu teie òhipa i te hoê noa ôpuaraa na te taata iho : te faaìte ra te reira i te täuiraa o te mana perofeta e te tämau-noa-raa o te òhipa a te Atua.

Te auraa no te parau ra, o te pereue : I roto i te hiroà o te Parau Atua, e faahohoàraa te pereue i te mana, te òhipa, e tae noa atu i te höroà a te värua. Na roto i te huriraa i to na pereue i nià ia Eritaia, te haapäpü ra o Eria i te piiraa o te hopeà e to na färii-maitaì-raa ia riro mai ò ia èi àuvaha no te Atua i muri iho.

Te faaìte ra te huru o Eritaia : Te faahohoà ra te faaotiraa päpü a Eritaia, o te vai iho i te mau mea atoà i muri, i te huru ètaèta o te ö a te Atua. Ua riro ta na òhipa no te faataa-ê-raa ia na iho i te mau täamuraa ùtuafare e i te pae mäteria no te pee i teie èà èi faaìteraa i te faufaa o te tiàraa pipi e i te maitaì o te tere o te perofeta.

Te âfaì atoà mai nei teie taime haamauruüruraa i te hoê poroì i to te ao atoà nei : Èita roa te Atua e faaea i roto i ta Na tïtauraa, noa atu e mea paruparu e aore rä e mea täupupu ta Na mau tävini. Na roto i te pärariraa te faaäuraa, te faaìte nei ò Ia e, e na nià aè ta Na òhipa i te mau ôtià taata nei, ma te faaâpï i te fifi o te ìteraa päpü na roto i te mau fafauraa päpü.

Te Parau Atua e Tauturu te Haapiiraa e te Täairaa i te Värua.

1-Te tämau-noa-raa e te faaâpïraa : Te faahaamanaò mai nei teie ìrava ia tätou e, noa atu te huru o to tätou mau feàaraa e aore rä mau manuia-òre-raa, te faatupu tämau nei te Atua i te hoê faaâpïraa. Noa atu e e manaò te perofeta ra o Eria e ua rohirohi ò ia e àita to na e puai i mua i te mau puai ènemi i te haamätaùraa a Ietepera e te tiàmäraa o te nünaa, te faanaho huna ra te Atua i te täuiraa i te hoê tuhaa âpï o ta Na òhipa. Ua riro te faaâpï-faahou-raa i te täviniraa töhu na roto i te faa-tävai-raa-hia o Eritaia èi tïtau-manihini-raa no tätou tätaìtahi ia färii e no te feia e püpü taatoà ra ia rätou iho no te parauraa no ò mai i te Atua ra.

2-Te äuraroraa e te haamauraa o te riroraa èi pipi : Te haapäpü ra te pähonoraa òiòi a Eritaia i te piiraa na roto i te färiiraa i te faaruè i te mau mea e haaàti ra ia na no te pee ia Eria i te huru teimaha o te riroraa èi pipi. Ua riro teie täahiraa âvae ètaèta èi tïtau-manihini-raa ia faaruè i te tämahanahanaraa e te mau täairaa no te färii i te hoê oraraa tävini o tei aa hohonu roa i roto i te mau täairaa e te Atua. I roto i te oraraa o teie tau, e riro teie ìrava i te tämata ia tätou no nià i te faufaa o te fafauraa a te värua e te tïtauraa ia faatià ia tätou ia täuihia no te âmui atu i roto i te ôpuaraa hanahana a te Atua Nui Tumu Tahi.

3-Te Atua o te òhipa i roto i te ao pöritita e te faaroo : Na roto i te faa-töroà-raa i te faa-tävai-raa-hia o Iehorama e o Iehu, te faataa ra te faatiàraa i te mana arii o te Atua i nià i te tupuraa o te parau o te mau nünaa. Te faaìte ra te reira e i roto atoà i te mau tupüraa haavï ûàna i te pae pöritita e te òhipa piò, te òhipa ra te Atua na roto i te ärai o te mau taata au noa no te haamau i te parau-tià e no te haamau faahou i te nahonaho-maitaì-raa i te faaitoitoraa i te taata. No reira, te ani mai nei te ìrava ia tätou ia hiò i roto i te mau òhipa atoà, e tae noa atu i te mea manaò-òre-hia, te hoê itoito i reira te Atua e tomo mai ai no te täui i te mau mea atoà o te oraraa.

No reira, ua riro Te Mau Arii 1 pene 19 i te mau ìrava 16 e tae i te 21 èi fëruri-maite-raa no nià i te faaâpïraa i te òhipa hanahana na roto i te monoraa o te mau tävini : mai ta te Atua i höroà ia Eria i te òhipa no te haamauraa i ta Na mau ôpuaraa i roto i te ao nei i te pae pöritita e i te pae o te faaroo, te faaìte atoà mai nei ò ia e, èita te täviniraa e täpeàhia e te hoê noa aè taata. Te taa-maitaì-hia ra te täpaò täipe o te ahu i täorahia i nià ia Eritaia mai te ìrava faufaa o teie tuhaa, o te faahohoà ra i te niu o te ôfaì e te tïtauraa aueue òre a te Atua e faaâpï i ta Na òhipa noa atu te paruparu o te taata.

Taratia 5, 1-18

Te tiàmäraa e te aroha èvaneria

1 E tënä na, e täpeà tämau mäite na i te tiàmä ta te Metia i faatiàmä mai ia tätou nei, e eiaha ia mau faahou i te tuto tävini ra.

2 Inaha, o vau teie o Pauro e parau atu ia òutou ra : e i peritomehia òutou, èita roa ia a òutou faufaa e noaa i te Metia.

3 E te faaìte faahou atu nei au i te taata atoà i peritomehia ra, e àmutärahu ia ò ia e ia hope roa te ture atoà ra i te rave.

4 O òutou atoà o tei tïtau ia tiàhia i te ture ra, ua taa ê ia òutou i te Metia ; ua faaruè ia òutou i te aroha mau.

5 No te Värua rä hoì i tiaì ai mätou nei i te hinaaro ra i te parau-tià ia noaa i te faaroo.

6 I te Metia nei hoì ia Ietu, aore o te peritome faufaa, aore hoì to te peritome òre, o te faaroo rä e faatupu i te hinaaro ra.

7 I horo maitaì na hoì òutou, nä vai òutou i ärai i òre òutou i haapaò ai i te parau mau ?

8 È ère tënä na manaò i to na, to tei haamau ia òutou na.

9 «E höpue te puèà atoà ra i te faahöpue iti haìhaì ra.»

10 E manaò maitaì rä to ù i te Fatu nei ia òutou, e e òre to òutou e riro èi manaò ê. Âreà i tei haapeàpeà mai ia òutou, èi ia na iho ia ta na utuà, èita e haapaòhia to na huru.

11 E o vau nei hoì, e a ù mau taeaè, te aò haere nei ä vau i te peritome, e aha vau i hämani-ìno-hia mai ai ä ? Ua òre hoì te mäheaitu o te tätauro i reira.

12 Te hinaaro nei au ia faataa-ê-hia taua feiä i tiàrepu ia òutou na.

13 I parauhia atu hoì òutou, e te mau taeaè, ia noaa te tiàmä. Eiaha rä taua tiàmä ra èi faatupu i ta te tino, èi auraro aroha rä to òutou ia òutou iho.

14 Ua hope roa hoì ta te ture i te parau hoê nei, ò ia te parau ra e : «E aroha òe i to taata-tupu mai to aroha ia òe iho na.»

15 Ia faaoôo rä e ia hämani ìno òutou òutou iho, e ära, o te mou hoì òutou ia òutou iho.

Ia ärataìhia e te Värua.

16 Teie rä ta ù parau : e haapaò i ta te Värua ra, e eiaha e faatupu i to te tino ra hinaaro.

17 Hinaaro ê hoì to te tino i to te Värua, e to te Värua ra i to te tino ; e òre hoì räua e au; i òre i tià ai ia òutou ia rave i ta òutou i hinaaro ra.

18 Te ärataìhia ra òutou e te Värua, aore ia òutou i raro aè i te ture.

Heuraa Manaò.

Ia hiò maite anaè tätou te tahi manaò i te Taratia pene 5 i te mau ìrava 1 e tae i te 18. Te faataa ra teie mau ìrava ia na iho mai te hoê fëruri-hohonu-raa mau no nià i te tiàmäraa i roto i te Metia o te pätoì ra i te faatîtîraa a te ture, e ua vähihia te reira na roto e piti tuhaa o te turu ra i te tahi e te tahi.

1. Te tiàmäraa i roto i te Metia e te faaäraraa eiaha e hoì faahou i roto i te ture (ìrava 1 e tae i te 12) Mai te ìrava mätamua roa, te haapäpü mai nei Pauro e, " No te tiàmä i faaorahia mai ai tätou e te Metia. No reira, a mau päpü, e eiaha e auraro faahou i te tuto o te faatîtîraa ". I ò nei, è ère noa te tiàmäraa i te pae pöritita aore ra i te pae vaamataèinaa, i te pae värua rä, o te tupu roa mai na roto i te faaoraraa i ravehia e Ietu. Te faaära ra o Pauro no nià i te hoìraa i roto i te hoê faanahoraa e au i te ture, tei faahohoàhia e te peu o te peritomeraa o tei faaäu, ia au i te mau ìrava e turu ra i te pupu no Taratia, i te hoê hinaaro e hoì faahou i roto i te faaäuraa mätamua niuhia i nià i te Ture. Na roto i te räveraa i teie mau peu, e faaruè ai te feia faaroo i te aroha i püpühia e Ietu Metia e e faautuà rätou ia rätou iho no te ora i raro aè i te teiaha o te mau faaueraa a te ture. No reira o Pauro i haapäpü ai e ua täaihia te faatiàraa e te täairaa e te Atua i nià i te faaroo eiaha rä i nià i te haapaòraa i te mau peu faaroo aore ra te mau faaueraa a te mau ture tei faatîtî i te taata.

2. Te pätoìraa i roto pü i te tino e te Värua (ìrava 13 e tae i te 18) I roto i te haùtiraa teäta taata ora, te pii nei Pauro i te hoê oraraa è ère i te hoê räveà no te haamaha i te mau hiaai e aore rä, i te mau hiaai o te tino. Te faahaamanaò ra ò ia e, i roto atoà i te tiàmäraa, te vai noa ra te parauraa ia vaiiho ia tätou ia faaterehia e te huru no te taata hara. No te pätoì i te reira, te parau nei ò ia e " haere na roto i te Värua ", òia hoì, ia vaiiho i te Värua o te Atua ia ärataì i te mau manaò e te mau òhipa atoà, no te faatupu i te mea e parauhia nei e, te hotu o te Värua (noa atu e, e tuatapapa maite òia i teie parau tumu i roto i te toeà o te pene, e tae roa atu i te ìrava 26 i roto i te rahiraa o te mau neneìraa). Te faataa ê nei teie ìrava e piti huru oraraa : hoê, to te " tino ", o te ärataì atu i roto i te haamouraa e te ôfatiraa i te mau auraa taeaè (te pohehae, te märöraa, te àmahamaharaa, e te vai atu ra) ; e te tahi ra, o te Värua ia, o te faaìte mai na roto i te here, te òaòa, te hau e te haavïraa ia na iho. Noa atu e, ua tiàmä rätou i te ture, ua piihia te feia tiàturi ia mäìti i te hoê èà no te àparauraa e te Värua ia òre rätou e topa faahou i roto i te mau peu o te faaìno i to rätou oraraa i te pae värua.

3. Te tahi tatararaa o te ìrava 1 o te ìrava tumu ia : " No te tiàmäraa i faaorahia mai ai tätou e te Metia. No reira, a tià päpü, e eiaha e tuu faahou ia òutou iho ia teimaha i te tuto no te faatîtîraa ". Taratia pene 5 ìrava1)

Te täuturu ra teie ìrava i te manaò tumu o ta Pauro tätararaa. Te faahaamanaò ra te reira i te feia faaroo e è ère te faaoraraa e te täairaa e te Atua i te hoê faanahoraa a te mau ture, no roto mai rä i te hoê täairaa, o tei faatumu i te parau no to tatou faaoraraa. Te haafifiraa i teie tiàmäraa na roto i te räveraa i te mau peu ètaèta e au i te ture, o te faa-ère-raa ia ia na iho i te aroha faaora. No reira, te tïtau manihini nei teie ìrava ia tätou ia ìte i te faufaa rahi o te tiàmäraa i roto i te Metia e ia paruru i te reira i mua i te mau huru faatîtîraa atoà i te pae no te tino e i te pae o te ture.

4. Te mau faahopeàraa no te oraraa marü metia. Te faahepo nei te tuatapaparaa o teie ìrava ia tätou ia uiui e mea nafea tätou ia ora i to tätou faaroo i teie mahana. Àita o Paulo e ani noa mai nei ia tätou ia pätoì i te mau peu tià òre i te pae no te ture, ia mäìti itoito atoà rä tätou i te hoê oraraa e ärataìhia e te Värua, o te täui i to tätou mau auraa, ta tätou mau òhipa, e to tätou mau hinaaro. E tïtau te reira ia vai ära noa i roto i to tätou oraraa i te mau mahana atoà, ia òre tätou ia topa faahou i roto i te mau peu no roto mai i te tino, e ia àtuàtu i te hoê oraraa tei î i te here, te òaòa e te hau. No te feia e manaò nei i te tahi taime e, e faahemahia rätou e te mau peu e aore rä, te mau peu tei riro na èi mea faufaa, ua riro ia teie ìrava èi faahaamanaòraa puai : te ture mau, o te ture ia a te Metia, tei niuhia i nià i te faaroo e te here eiaha rä i nià i te mau peu tei òre e ìtehia te maitaì.

Ua riro te Taratia pene 5 ìrava 1 e tae i te 18 èi aniraa ia färii hope roa i te tiàmäraa i püpühia mai e te Metia, ia pätoì i te mau huru faatîtîraa atoà o te haaväraa e aore rä, o te mau peu, e ia ora i te hoê oraraa tei faahuru-ê-hia e te Värua. Ua riro iho ä rä te ìrava 1 èi niu no teie manaò na roto i te faaìte-maitaì-raa e te faufaaraa o to tätou faaoraraa, tei roto ia i te tiàmäraa i te pae värua eiaha rä i roto i te mau òhipa a te ture faatîtî. Te tïtau manihini nei teie ìrava, tei î i te mau haapiiraa, i te taata tätaìtahi ia hiòpoà ia rätou iho : nafea tätou e faaìte päpü ai teie tiàmäraa i roto i to tätou oraraa i te mau mahana atoa ? E aha te mau mana e aore rä, te mau peu no teie ànotau e täuturu mai i te mea e, aita tätou e ìte hope roa, e ärataìhia ai tätou i roto i te faatîtîraa ? Na teie mau uiraa e ìriti i te èà no te taata iho e aore rä, no te nünaa, no nià i te auraa mau o te " haere na roto i te Värua " i roto i te hoê ao täuiui noa.

Ua haapäpü-maitaì-hia te parau e matara mai roto mai i teie ìrava i roto i te Taratia pene 5 ìrava 1 : " No te tiàmäraa i faatiàmä ai te Metia ia tätou. No reira, a tià päpü, e eiaha e tuu faahou ia òutou iho ia teimaha i te tuto no te faatîtîraa ". Ua riro teie parau mai te hoê tiàororaa âmui no te feia faaroo. Te faahaamanaò mai ra te reira ia tätou e ua riro te tiàmäraa i höroàhia na roto i te tutia o te Metia èi taoà faufaa àita e faaäuraa o te faatiàmä ia tätou i te faatîtîraa a te ture e te tahi noa aè huru faatiàraa ture. Òia hoì, te aò mai nei te reira ia tätou ia vai haapaò noa i teie tiàmäraa na roto i te oraraa ma te ärataìhia e te Värua, eiaha rä e vaiiho ia tätou ia täpeàhia e te mau peu e te mau ture o te faaätea ê ia tätou i te aroha hanahana.

Teie parau tumu o te hoê ia faahitiraa parau no te faaroo e te hoê piiraa no te fafauraa i te mau mahana atoà : no nià rä i te ìteraa e eita te oraraa värua mau e faitohia na roto i te mau peu aore rä te haapaòraa i te mau ture ètaèta, na roto rä i te hoê auraa ora e te Metia o te faaora e o te täui ia tätou. No reira, na roto i te haamanaòraa i teie ìrava, te faahaamanaòhia ra te taata faaroo tätaìtahi i te faufaaraa ia òre e ôfati i to ratou tiàmäraa i te pae värua no te turu i te mau tïtauraa a te taata aore ra a te mau peu tumu. Hau atu ä teie manaò no nià i teie ìrava faufaa e ärataì ia òutou ia hiòpoà i te tahi atu mau ìrava o te haapäpü ra i teie taa-ê-raa i roto pü i te tiàmäraa i roto i te Metia e te faatîtîraa a te ture faahapa, e ia uiui e nafea ia faaòhipa päpü i teie tiàmäraa i roto i te oraraa o te mau mahana atoà. E aha te mau peu aore ra te mau faanahoraa, mai te peu e aita tätou i ìte, o te türaì ia tätou ia faaruè i teie tiàmäraa faufaa roa ? Na teie uiraa e faaineine i te èà no te hoê fëruriraa hohonu aè e nahea ia " haapaò i ta te Värua " i roto i te hoê ao e mea pinepine... ia pönao ia tätou iho i roto i te mau mätini no teie tau...

Te tiàmäraa i roto i te Metia.

Teie na parau e toru o te haapotoraa ia i te auraa mau o te ìrava : ua tiàmä tätou i te ruuruuraa a te ture e ua piihia tätou ia ora i teie tiàmäraa na roto i te aroha faaora o Ietu. Te faahaamanaò mai nei teie haapotoraa ia tätou i te piiraa ia tià päpü i roto i teie tiàmäraa e ia haere na roto i te Värua, ma te faaruè i te mau peu e faatîtî nei ia tätou.

Ruta èv 9.51-62.

Àita te hoê ôire no Tämäria i färii ia Ietu

51 E fätata aè ra te mau mahana i te hope e rave a ai ò ia i nià, ua ôpua mäite iho ra ò ia e haere i Ierutarëma. 52 E ua tono atu ra i te veà nä mua ia na, e tomo atu ra rätou i roto i te hoê ôire rii o to Tämäria e faanehenehe i te hoê täpaeraa no na.

53 Àita aè ra rä rätou i färii mai ia na, no te mea te haere tià ra ò ia i Ierutarëma.

54 Ìte aè ra nä pipi na na ra, o Iatöpo räua o Ioane i te reira, ua nä ô mai ra räua : «E te Fatu, e tià änei ia òe ia parau mäua i te auahi ia maìri mai no nià i te raì, ia pau atu rätou, mai ta Èria ra ?

55 Ua färiu atu ra rä ò ia, àvau atu ra ia räua, nä ô atu ra : «Aore òrua i ìte i te huru o to òrua âau.

56 Aore hoì te Tamaiti a te taata nei i haere mai e täparahi i te taata, i haere mai rä e faaora. Haere atu ra rätou i te tahi ôire iti.

Te peeraa ia Ietu

(Mät 8,19-22)

57 E te haere noa ra rätou nä te èà tià, ua parau mai ra te hoê taata ia na : «E te Fatu, e pee atu vau ia òe i to òe mau haereà atoà.

58 Ua parau atu ra Ietu ia na : «E ana to te ârope, e täuraa to te manu o te reva, âreà te Tamaiti a te taata nei, àita o na tuäroì.

59 Ua parau atu ra ò ia i te hoê : «A pee mai ia ù. Ua nä ô mai ra ò ia : «E te Fatu, a tuu aè na ia ù e haere au e tanu i ta ù metua täne.

60 Ua parau atu ra Ietu ia na : «E vaiiho atu na i tei pohe e tanu i to rätou i pohe ra ; e haere rä òe e poro haere i te Pätireia o te Atua.

61 Ua parau atoà mai ra hoì e tahi : «E te Fatu, e pee atu vau ia òe ; e tuu na rä òe ia ù, e poroì na vau i to ù ra fëtii.

62 Ua parau atu ra Ietu ia na : «O te taata e tuu i te rima i nià i te ârote a hiò ai i muri, e òre ia e au i te Pätireia o te Atua.

Heuraa Manaò.

E hiò âmui nä tätou i teie mau ìrava no roto mai i te Parau Maitaì a te Fatu i päpaìhia e Ruta èv. I te pene 9 i te mau ìrava 51 e tae i te ìrava 62, i reira o Ietu i te haamataraa i to na tere i Ierutarëma, e na roto i te reira, no te faatupu i ta na pororaa i te faaora. Te faataa maitaì ra teie mau ìrava i te fifi rahi ta na e höroà ra e no te haamatara i te haa-mau-raa i te hau Atua no te peeraa i te Metia.

1. Te tere i Ierutarëma.

Mai te haamataraa mai ä, e mea päpü maitaì e, te fatata mai nei te taime e ìriti-ê-hia mai ai ò Ia i te ao nei. E täpaò teie parau i te hoê tuhaa faufaa i roto i te oraraa o Ietu. Te faahohoà ra ta na faaotiraa e haere i Ierutarëma, noa atu te mau pätoìraa e te mau haafifiraa, i te haamataraa o to na hinaaro ûàna. I roto i teie huru tupuraa, ia pii anaè te oraraa faataahia ia na, e mäìti ò ia i te haamatara i te mea faufaa roa : te tupuraa o te hinaaro o te Metua eiaha rä te oraraa fänaò aore ra te pänoonoo òre i te oraraa vaamataèinaa. Te haapäpü ra teie tere, tei täraihia e te mau pätoìraa (i roto iho ä rä i te òire ïti no Tämaria i reira te färii-maitaì-raa ia na no te mea ua haere ò ia e te mau manaò tano òre (mai to Iatöpo e o Ioane o tei hinaaro e tiàoro i te auahi mai te raì mai no te faautuà i to Tämaria), e te haapäpü ra te reira i te peàpeà i roto pü i te hinaaro o te taata no te tähoo aore ra no te tämahanahana e te ôpuaraa a Ietu.

2. Te mau aniraa manihini e te mau pätoìraa a te pipi.

I roto i teie ìrava, te vai ra te tahi mau àparauraa i roto pü ia Ietu e te mau taata, noa atu to rätou hinaaro e pee ia ana, o te haamarirau nei i te ôfati i to rätou mau täairaa i nià i te fenua nei :

Te taata e färii ia pee ia Ietu, ua parauhia ia rätou e, e ana to te ârope, e täuraa to te manu o te reva, àita to te Tamaiti a te Taata e vahi no te tuu i to na upoo i raro. I ò nei, te faaìte ra Ietu e e tïtau te oraraa i roto i te Pätireia i te àravihi, te hoê räveà taatoà no te pähono i te mau piiraa a te Atua, ma te òre e fänaò i te tämahanahanaraa i haamau-aè-na-hia.

Te taata mätamua tei ani ia huna i to na metua tane, ua färii ò ia i te pähonoraa maere : " Ia huna te feia i pohe i to rätou poheraa ". È ère teie pähonoraa i te hoê faaìnoraa i te paieti, e faahaamanaòraa rä e i te tahi mau taime, no te färii i te òhipa rü a te Atua, e tïtauhia ia tuu i te hiti i te mau höpoià aore ra te mau parau o te òre e tià ia täpoì i te òhipa mätamua a te Pätireia, noa atu e mea faufaa.

I te pae hopeà, te taata e hinaaro e faaruè i to na fare, e pähonohia mai ia i roto i te ìrava hopeà : Aore roa e taata e tuu i te rima i nià i te ârote a hiò ai i muri, e ore ia e au i te pätireia o te Atua. Te faahohoà maitaì ra teie faahohoàraa o te ârote i te faufaaraa o te àueue òre, ma te òre e hiò i muri, ia haamata anaè te hoê taata i te òhipa pororaa i te Pätireia. Te faatäipe ra te täpaò o te hiòraa i muri i te haa-märirau-raa aore ra te täairaa atoà i te mau huru oraraa tahito o te haafifi i te hoê haereraa ètaèta e tae atu ai i te täuiraa i roto i te oraraa faaroo.

3. Te tahi ìrava faufaa : te hoê ia piiraa no te fafauraa hope roa

Te haapoto nei te ìrava 62, te ìtehia nei i te auraa mau o te aòraa a Ietu : 62 Ua parau atu ra Ietu ia na : «O te taata e tuu i te rima i nià i te ârote a hiò ai i muri, e òre ia e au i te Pätireia o te Atua. E faahohoàraa puai teie ìrava o te faahepo i te manaò e tïtau te peeraa i te Metia i te tià-tönu-raa taatoà. Mai te hoê taata faaàpu o te òre ta na mauhaa ma te òre e ôfati i te àravihi o te ârote, eiaha te pipi ia haafäriu-ê-hia e te mau täairaa i mua ra aore ra te mau täpitäpiraa o teie nei ao. È ère ia te auraa e e faaruè te hoê taata i te feia herehia e rätou aore ra e haamanaò ra ia rätou, e tïtau rä te hoê täuiraa mau i te hiòpoà-faahou-raa i te mau mea faufaa roa aè : e tae mai te Pätireia o te Atua na mua aè i te mau tuhaa atoà o te fenua nei.

4. Te mau manaò no teie tau.

Te vai noa ra teie ìrava, a täumi noa ai tätou i roto i te àamu o te hinaaro ûàna o Ietu, ma te mäuiui i to na ra tau. E tïtau te reira ia tätou i nià i te faito no te fafauraa ta tätou e hinaaro i te püpü atu i roto i to tätou iho mau oraraa. È ère te tere i te hoê vahi maitaì i te pae värua e aore rä i te hoê täuiraa o te oraraa i te mea au roa ; e tïtau pinepine te reira ia vai iho i muri te mau peu aore ra te mau peu e täpeà ia tätou i roto i te maì pee, noa atu e tämärü te reira ia tätou. Te anihia nei i te mau taata taiò atoà ia ui ia rätou iho e : E aha te mau mea ta ù e hinaaro i te vai iho i te hiti no te pee hope roa i te èà ta ù e manaò nei e, e pii mai ia ù ia haere i te hoê oraraa maitaì aè e tuàti i ta ù mau faufaa hohonu ?

No reira, ua riro teie ìrava èi tïtau-manihini-raa ètaèta ia hiòpoà faahou i ta tätou mau mea faufaa roa aè e ia tütava i te rave i te hoê mäìtiraa mau. Te faahaamanaò mai nei te faahohoàraa o te taata ârote ia tätou e, i roto i te mau tere atoà no te täpae i te hoê fä teitei aè, e tià ia tätou ia haere i mua ma te ìte päpü e te manaò päpü, ma te òre e haamärirau i te tätarahapa aore rä i te haamärirau i te mau mea no mütaa iho ra.

Te taata e tuu i to na rima i nià i te ârote a hiò ai i muri, e ore ia e au i te pätireia o te Atua. Ua hau atu teie parau tumu i te hoê noa faaäraraa ; te pätoì nei rä te reira i te piiraa päpü ia pee i te Metia. Na roto i te aniraa i ta na mau pipi ia " òre e hiò i muri ", te haapäpü nei o Ietu e, e mea tià i te fafauraa ia na iho ia riro èi mea hope e te fati òre. Te auraa ra, no te ö atu i roto i te pätireia o te Atua, e tià i te hoê taata ia faaätea ê mai i te mau täairaa i mütaa iho ra, i te mau höpoià ùtuafare anei, te mau maitaì i te pae mäteria, aore ra te mau mea päpü i tahito ra o te haafifi i te hoê haerea àueue òre no a muri aè o te oraraa i te pae värua.

Te uiui atoa nei teie parau tumu ia tätou i teie mahana no nià i to tätou iho auraa e te täuiraa e te täuiraa i roto ia tätou. E faaitoito te reira ia tätou ia fëruri i te mau taime e taiä ai tätou i te faaruè i te mau mea mätauhia no te färii i te hoê faaâpïraa o te tïtau i te fafauraa hope roa. I roto i teie auraa, te ani nei te reira i te taata tätaìtahi ia rave i te hoê mäìtiraa päpü : ia pee i te hoê èà, noa atu e, e tïtauhia ia vai iho i muri i te mau faahororaa tahito, e ärataì te reira i te hoê oraraa faaroo mau e te färii-òhie-raa i te òhipa hanahana.

" A haere i mua ma te òre e hiò i muri "

Te haapoto nei teie na ta'o e toru i te piiraa ûàna a Ietu ia rave i te òhipa ma te òre e täpeàhia e te tau i maìri, na roto i te faatupuraa i roto i taua taime ra te hoê fafauraa hope roa no te ànanahi o te Pätireia o te Atua.

Heuraa Ìrava.

-Taramo 16, ìrava 11 E riro òe i te faaìte mai ia ù i te èà ora. E te îraa o te òaòa i mua i to aro na, te maitaì e vai i to rima àtau e a muri noa atu.

-1 Te mau Arii 19, ìrava 19 Haere atu ra ò ia ; e ìte atu ra ia Èritaia a Täfata, roohia atu te ârote ra, hoê àhuru mä piti âpitiraa puaatoro i mua ia na, tei ia na hoì te mä piti : haere noa atu ra Èria ia na ra, e ua huri aè ra i to na àhu i nià iho ia na. 20 Ua faaruè iho ra ò ia i taua mau puaatoro ra, e ua aùaù atu ra ia Èria, ua parau atu ra E haere na vau e hôì i ta ù metua täne e ta ù metua vahine, a pee atu ai au ia òe. Ua parau mai ra ò ia ia na, A haere, e hôì : e aha atu hoì au ia òe ?

-Taratia 5, 1 E tënä na, e täpeà tämau mäite na i te tiàmä ta te Metia i faatiàmä mai ia tätou nei, e eiaha ia mau faahou i te tuto tävini ra.

-Ruta èv.9, 62 Ua parau atu ra Ietu ia na : «O te taata e tuu i te rima i nià i te ârote a hiò ai i muri, e òre ia e au i te Pätireia o te Atua.

Faaitoitoraa.

Teie te tahi manaò no te hoê parau faateniteniraa o te faatuàti i teie mau ìrava e o te faaìte mai i te faufaa rahi o ta rätou mau parau pöroìraa :

E te mau hoa here e, te tià nei teie mau ìrava no roto mai i te mau päpaìraa moà mai te mau mori ànaana i roto i te poiri o to tätou mau manaò tapitapi e te taiä. Te faahaamanaò mai nei te Taramo 16 ìrava 11 ia tätou e, i mua i to Na aro, te heheu mai nei te Atua ia tätou i " te èà o te ora ", te hoê aniraa manihini ia ìte i te òaòa mure òre e ia reàreà i te tumu mau o to tätou tere i te pae värua. Te faaitoito nei teie ìrava ia tätou ia ìmi tämau noa i teie vairaa horoà ora o te ärataì ia tätou i te hoê oraraa e au i te aroha hanahana, mai te hoê âveià.

Te höroà mai nei te parau no roto i Te Mau Arii 1 i te pene 19 ìrava 19 i te hoê hiòraa no te piiraa hanahana e te pähonoraa òiòi ta te reira e horoà mai. I to te perofeta Eria täoraraa i to na àhu i nià ia Eritaia, e täpaò puai te reira, o te faahohoà ra i te mouraa o te ôfaì e te haamataraa o te hoê faaäuraa âpï. I ô nei, te ìte nei tätou e, ia piihia tätou e te Atua, te auraa ra, i te tahi taime, e vai iho i te hiti i te mau mea mätarohia no te täuahi i te mea ìte-òre-hia, no te püpü ia na iho i te òhipa o te täui i te oraraa. E òhipa faaroo teie, te hoê tïtau-manihini-raa e pähono ma to tätou âau atoà i teie piiraa o te òre e pätoìhia.

I roto i te Taratia pene 5 ìrava 1, te parau nei te âpotetoro Pauro e, tei roto i te Metia tätou i tiàmä ai no te tämata i te tiàmäraa mau. Te faaitoito mai nei teie parau poroì ia tätou eiaha e hoì faahou i roto i te mau fifi o te faatîtîraa i tupu na, ia tià päpü rä i roto i teie tiàmäraa o te faaìte mai ia na iho na roto i te here, te aroha, e te faaòreraa i te mau huru faatîtîraa atoà, i te pae värua anei e aore rä, i te pae vaamataèinaa anei. È ère te tiàmäraa i roto i te Metia i te hoê noa haamaitaìraa ; e piiraa rä i te mau mahana atoà ia ora ma te parau-tià e ia mäìti i te tävini ia vëtahi ê ma te aroha.

I te pae hopeà, te tuu mai nei te Ruta èv. Pene 9 ìrava 62 i mua ia tätou i te tïtauraa i te hoê fafauraa hope ia pee i te Fatu. I to Ietu parauraa e, Ia huna te feia i pohe ra i to rätou iho pohe, ua haapäpü ò ia i te rü e te päpü o te piiraa ia pee atu ia na. Te tïtau nei teie ìrava ia tätou ia haapae i te mau mea atoà e täpeà nei ia tätou i roto i te mau mea tahito no te püpü hope roa ia tätou iho no te òhipa a te Atua. Te faahaamanaò mai ra te reira ia tätou e ua täpaòhia te töroà o te hoê pipi na roto i te hoê faaâpï-òiòi-raa i te mau täairaa o te mau haafifi i to tätou tere i roto i te oraraa âpï.

Na roto i te tuuraa i te reira i te hiti, e ìte ia tätou i te hoê èà no te aroha : te hoê èà no te oraraa tei türamahia e te aro o te Atua, te hoê piiraa o te täui i te haerea, te hoê tiàmäraa mau i roto i te Metia, e te hoê tïtauraa i te tiàraa pipi o te tïtau i te hoê pähonoraa òiòi e te hope roa. Te tïtau manihini nei teie mau ìrava ia tätou ia hiòpoà i to tätou oraraa, ia hiò e aha te mea e täpeà ra ia tätou, e ia rave ma te itoito i teie èà o te ärataì ia tätou i te taoà rahi i te pae värua faito òre.

Mai te mea e tià ia tätou ia rave mai i te hoê parau tumu o te pärare na roto i teie mau ìrava, e tià ia te reira e päpaìhia mai teie te huru :

" A pee i te oraraa ma te tiàmä ".

Tatararaa : Te iriti nei te Taramo 16 ìrava 11 i te èà no te ora no tätou, te hoê fafauraa no te òaòa e te manuia i mua i te aro o te Atua, ma te ani manihini ia tätou ia ìmi i te märamarama i roto pü i te pöuri.

Te mau Arii 1 pene 19 ìrava 19 te faaìte mai nei i te piiraa hanahana o te täui nei e o te faaìte mai nei i te òhipa, o te haapäpü mai nei i te faufaa no te pähonoraa i teie piiraa ma te feàa òre.

Te poro nei te Taratia pene 5 ìrava 1 i te tiàmäraa ta te Metia e püpü mai nei ia tätou, te hoê horoà o te ôfati i te mau fifi atoà o te tau tahito e o te faaitoito nei ia tätou ia paruru i teie tiàmäraa i roto i to tätou oraraa i te mau mahana atoà.

Te faahaamanaò mai nei te Ruta èv. Pene 9 ìrava 62 ia tätou i te tïtauraa no te fafauraa hope roa, te hoê aniraa ia faaruè i te mau mea o te rüri ê ia tätou i to tätou töroà.

Na roto i te hoêraa i teie mau faito, e ärataì te parau tumu ia tätou i roto i te hoê oraraa faaroo päpü e te àueue òre : te mäìtiraa i te èà o te oraraa, te òhiparaa ma te itoito e tae mai na roto i te tiàmäraa i roto i te Metia, e te pähono-hope-roa-raa i ta Na piiraa. Na te reira e tïtau ia tätou ia rave i te hoê fafauraa hope roa, i reira te täahiraa tätaìtahi e tae atu ai i te Atua ra e riro ai èi haapäpüraa no to tätou hinaaro ia ora hope roa i roto i to Na märamarama e ta na parau mau.

 

Pehepehe.

 

I nià i te èà o te ora

I roto i te märamarama ànaana o te hoê âau moè,

Te himene ra Te Taramo i te hoê parau huna hanahana,

A haere mai, a ìmi i te èà no te ora,

I reira hoì te òaòa e te märamarama e hiti mai ai.

 

Ua hurihia te hoê pereue,

E täpaò no te hoê hopeàraa,

Mai ta Eria i pii ia Eritaia ia faaruè,

I muri i te ata mätauhia no te pee i te piiraa a te hoê here arii.

 

Ma te tiàmä, te tiàmä mau, te faaora nei te Èvaneria

I te värua i te mau fifi o mütaa iho ra.

I roto i te Metia e häroà mai te fafauraa no te faaâpïraa,

I reira te täahiraa tätaìtahi e faaruè ai i te ata e e riro mai ai èi mea paruparu.

 

No te rü o te fafauraa päpü ia na iho,

E vai iho i tei pohe no te huna i to ratou feia pohe,

Te tuàti ra ia i te piiraa ûàna a te Faaora,

Tei ani mai ia tätou ia faaruè i te mau mea tahito.

 

No reira, te òvere haere noa ra to tätou täahiraa âvae i nià i te èà òaòa,

I roto pü i te tiàmäraa no te hoê faaroo àueue òre

E te piiraa päpü o te hoê oraraa haamoàhia,

I reira te hoê taata e mäìti ai ia here, ia pee, ma te mataù òre.

 

Te faahanahana nei teie pehepehe i te märamarama o te ärataì nei i to tätou oraraa, te piiraa hanahana o te täui, te tiàmäraa e püpühia i roto i te Metia, e te fafauraa hope e tïtauhia no te pee i te èà o te parau mau. Ia faaüru aè na teie parau i te tahi atu täahiraa i nià i to òutou iho tere i te pae värua.

 

Teraì or. Faatura.