Ruta èv 17, 5-10 Te faaroo haèhaa i orahia i roto i te täviniraa.

 

Täpati 5 Huriama/Âtopa 2025.

Ôroà

Te faaroo haèhaa i orahia i roto i te täviniraa.

A tiàturi ma te teòteò òre, a tävini ma te maniania òre, a here ma te faito òre.

 

Taiòraa.

Taramo 95

1 Tätou e himene i te Fatu, e himene hua tätou i te mato e ora ai tätou nei.

2 E haere tätou i mua i ta na aro mä te haamaitaì, e mä te taramo e himene hua atu ai ia na.

3 E Atua rahi hoì te Fatu E arii rahi i nià i te mau atua atoà ra.

4 Tei ta na rima te vähi hohonu o te fenua nei, e te teiteiraa o te mau mouà ra, no na ia.

5 Na na te tai, na na hoì i hämani, e na ta na rima i hämani i te repo marô.

6 E haere mai tätou, e haamori mä te piò i raro, e tuu i to tätou turi i te aro o tei hämani ia tätou nei, i te Fatu.

7 Ò ia hoì to tätou Atua, o tätou hoì te nana no ta na ra âua, te mau mämoe i ärataìhia e ta na rima. Ia tià ia òutou, i teie nei mahana i te faaroo i ta na reo :

8 «Eiaha e faaètaèta i to òutou âau mai tei Meripa ra, e mai tei te mahana i Mata, i te mëtëpara ra,

9 i ta to òutou mau metua i faaoôo mai ia ù ra, e ua àa mai ia ù, ìte noa ai rätou i ta ù ra mau òhipa.

10 A maha aè ra àhururaa o ù matahiti i te oôoraa i te reira uì, e ua nä ô aè ra vau : E feiä âau hapa rätou, e aore i haapaò i ta ù ra parau,

11 o tei tapuhia e au i taù ririraa ra, e èi aha roa rätou ia ö i to ù ra faaearaa.

Heuraa Manaò

Ua riro te Taramo 95 èi päpaìraa faufaa roa no te papa haamori : te âmui nei te reira i te hoê aniraa òaòa ia haamori e te hoê faaäraraa hanahana no nià i te faaroo òre. Teie te hoê tuatapaparaa faanahohia e te tahi mau ìrava faufaa.

Faanahoraa i te tuatapaparaa o te Taramo 95

Ua vähihia te taramo i roto e piti tuhaa rahi :

1. Aniraa ia haamori (ìrava 1–7a)

Ìrava 1-2 : A pii ia himene, ia tuö e ia ârue i te Atua ma te òaòa.

Ìrava 3-5 : Te mau tumu no te ârueraa : O te Atua te Rähu e Arii i nià aè i te mau atua atoà. Na Na te fenua, te moana e te mau mouà.

Ìrava 6-7vm : Aniraa manihini ia piò i mua i te Rähu, no te mea o ò Ia to tätou Atua e o tätou to Na nünaa, ta Na nana. I ô nei, e mea ànaanatae, e mea âmui, e au i te haamoriraa : te anihia nei te taata ia tomo i mua i te aro o te Atua ma te mauruüru.

2. Faaäraraa no nià i te ètaèta (ìrava 7vh–11.

Ìrava7vm-8 : I teie mahana, ia faaroo òutou i to na reo, èiaha e faaètaèta i to òutou âau mai tei tupu i Meripa e i Massa ra → èi haamanaòraa no te òhipa i tupu i roto i te mëtëpara Ètoto pene 17, i reira to Ìteraèra feàaraa noa atu te mau òhipa a te Atua.

Ìrava.9-11 : Te faaìte nei te Atua i to na riri i te hoê uì faaroo òre, o tei òre i ìte i to na ra mau haerea, o tei òre i tomo i roto i to na faaearaa.

I ô nei, e täui te taìraa reo : mai te òaòa i te manaò päpü. Èita te haamoriraa mau e faataa ê i te äuraroraa e te haapaò maitaì.

Te tahi täviri no te ìrava tumu te ìrava 7vh e te 8 : i teie nei mahana i te faaroo i ta na reo :

8 «Eiaha e faaètaèta i to òutou âau mai tei Meripa ra, e mai tei te mahana i Mata, i te mëtëpara ra, I teie mahana, ia faaroo òe i to na reo, èiaha e faaètaèta i to âau... Teie te täuiraa o te taramo : mai te ârueraa i te aò. Ua faahitihia teie ìrava i roto i te Faaäuraa Âpï Hepera pene 3 i te mau ìrava 7 e tae i te 11 ; pene 4 ìrava 7 èi piiraa tämau ia faaroo e ia färii.

Te haapäpü nei te reira i te pae värua : è ère te haamoriraa i te hoê himene noa, e pähonoraa ora rä e te haapaò i te reo o te Atua.

Te mau täviri täipe no te tätararaa.

Te papa o to tätou faaoraraa (Ìrava.1) : te hoê hohoà no te àueue òre e te haapüraa, tei aahia i roto i te oraraa o te mëtëpara.

Te nana o to Na rima (Ìrava 7) : te täpaò o te tiaì mämoe, o te haamanaò mai ia tätou i te tiàturiraa e te fätataraa i te Atua.

(Ìrava 7b) : te oraraa e te mure òre, ua piihia te uì tätaìtahi ia pähono.

Haamoriraa âmui : e himenehia te taramo i roto i te mau ôroà rarahi, ma te haamanaò e ârueraa âmui.

Pae faaroo : e faatuàti te reira i te òaòa o te haamoriraa i te ära i roto ia rätou. E arataì te ârueraa i te Atua ma te òre e faaroo i to Na reo i te ètaèta.

Marü Metia : i roto i te taiòraa marü metia, te faaìte nei teie taramo i te piiraa a te Metia, te Tiaì Mämoe Maitaì, o te ärataì i to Na nünaa i te faaearaa mau.

Hapatuta 1.2-3+2,2-4

Hapatuta 1, 2-3

Te tïtauraa

2 Te mäoro, e te Fatu, o ta ù tiàororaa, e aore òe i faaroo mai te mäoro o ta ù pii-hua-raa atu ia òe, e hämani ìno teie e vai nei, e àita òe i faaora.

3 E aha rä hoì òe i faaìte mai ai i te ìno, e ia hiò hoì au i te òto ra. Te vai nei hoì te haru e te rave aroha òre i mua ia ù nei : e te vai nei hoì te feiä e faatupu i te märô e te tamaì.

Hapatuta 2, 2-4

Te pähonoraa a te Atua : i tei rave i te parau-tià e te ìno

2 Ua parau mai ra te Fatu ia ù, nä ô mai ra, A päpaì na i te ôrama ia ìteä-noa-hia i nià i te mau päpaìraa ra, ia horo noa te taata ia taiò ra.

3 No te taime i haapaòhia ra taua ôrama nei, ia tae rä i te hopeà ra e faaìte päpü mai ai e òre e haavare : e ia mäoro ïti noa, e tiaì atu ä ; e tae mau mai ia, e òre e haamäoro hua.

4 Ìnaha, o te teòteò ra aore ia i tià to na âau i roto ia na ra ; o tei tiàhia ra i te faaroo ra, e ora ia.

Heuraa Manaò

Na teie mau ìrava mai roto mai i te Hapatuta e arataì teie feruriraa ia au na tuhaa piti : te amuamuraa a te perofeta i te pene 1 i te ìrava 2 e te 3 e te pähonoraa a te Atua i te pene 2 i te mau ìrava 2 e tae i te 4.

Teie te hoê tuatapaparaa faanahohia, te hoê tatararaa i te pae o te faaroo e te mau mea e tupu ra, e i te pae hopeà, e haamatara teie manaò i te ìrava tumu.

Ìrava ia au i te Hapatuta i te pene 1 e na ìrava 2 e te 3 : te tiàoro nei te perofeta i te Atua no nià i te parau tià òre, te haavïraa ûàna e te faatîtîraa, e ua maere ò ia i te mämuraa o te Atua. Hapatuta pene 2 te mau ìrava 2 e tae i te 4 : E pähono te Atua na roto i te faaueraa ia päpaì i te ôrama, ma te haapäpü e, e tupu te reira i te taime i faataahia, e ma te faataa ê i te taata teòteò i tei ora na roto i te faaroo.

Te tuatapaparaa i te mau päpaìraa e te mau mea e tupu ra

1. Hapatuta pene 1 e na ìrava 2 e te 3

– Te Amuamuraa : Te hoê òto, piri i te mau taramo òto.

Tumu parau : Àita te perofeta e taa ra no te aha te Atua e faatià noa ai i te haavïraa ûàna e te parau-tià òre. Te haapeàpeàhia ra o Iuta e te viivii i roto ia Iuta e te haamataùhia ra e to Tarataio (Päpuronia).

Fifi : Mai te mea ra e, àita te Atua e tauà ra te ìno.

2. Hapatuta pene 2 i te mau ìrava 2 e tae i te 4

– Te pähonoraa A päpaì i te ôrama : Te ani nei te Atua ia märamarama te heheuraa, ia ìtehia e te vai mäoro.

Taime faataahia : È ère te parau-tià a te Atua i te mea òiòi roa, e mea päpü rä.

E piti huru taata :

Te taata teòteò : tei î ia na iho, päpü òre, tei faataahia no te hiàraa.

Te feia parau-tià : te ora nei ò ia na roto i to na faaroo, òia hoi, na roto i te tiàturi tämau i te Atua noa atu te tiaìraa mäoro.

Te manaò i te pae värua

Te manaò hepohepo o te taata tiàturi :

Te faahiti ra o Hapatuta i te uiraa rahi : No te aha te Atua e haamarirau ai i te òhipa i mua i te ino ?

Haapiiraa hanahana : Èita te Atua e huna i te ìno, e tïtau rä i te faaòromaì e te tiàturi.

Te faaroo èi èà : è ère na te teòteò, te puai, e aore rä, te haavïraa ûàna e faaora i te reira, o te tiàturiraa rä ma te haapaò maitaì. Te faahitiraa te Faaäuraa Âpï i te Hapatuta pene 2 ìrava 4 Roma pene 1 ìrava 17, Taratia pene 3 ìrava 11, Hepera pene 10 ìrava 38 no te faaìte e ua faaìtehia te parau-tià a te Atua na roto i te faaroo i te Metia.

Te tahi ìrava tumu Hapatuta pene 2 ìrava 4 : 4 Ìnaha, o te teòteò ra aore ia i tià to na âau i roto ia na ra ; o tei tiàhia ra i te faaroo ra, e ora ia. E ora te feia parau-tià i to na faaroo. Teie te tumu o te puta : i mua i te parau tià òre e te mämuraa o te Atua, è ère te pähonoraa i te teòteò e aore rä, i te hepohepo, i te hoê rä tiàturiraa päpü o te vai noa na roto i te tiaìraa.

 

Hohoà faaäuraa no te hoê haapiiraa

Hapatuta 1, 2-3	Hapatuta 2, 2-4
Piiraa no te peàpeà e aha te mäororaa e te Fatu	Pähonoraa : e tupu te ôrama te taime i faaäuhia.
Haavïraa ûàna, te parau-tià òre, ture tei paruparu	Parau fafau päpaìhia, märamarama, päpü
Mämuraa te Atua	Haapäpüraa i te tiàturiraa
Te peàpeà o te perofeta	Tïtauraa i te faaroo, e i te faaòromaì.
Te ìno i upootià	Te parau-tià e ora i te faaroo.

 

Ua riro teie mau ìrava èi haapiiraa ïti no nià i te faaroo : te haapiiraa i te tiaì, i te tiàturi noa atu te haavïraa, e i te päpaì i te oraraa i roto i te haapaò maitaì èi aha rä i roto i te teòteò.

E piti huru taa ê :

Te teòteò : ua « faateitei » to na värua, te tiàturi nei ò ia ia na iho, e mea päpü òre ò ia e ua faataahia no te hià.

Te parau-tià : e ora ò ia èi aha na roto i to na iho puai, na roto rä i te faaroo e aore rä, te haapaò maitaì. Te auraa o te taò Hepera 'emunah' òia hoì, te tiàturiraa, te haapaò-maitaì-raa, te àueue òre.

Te auraa i te pae värua : È ère te oraraa mau no roto mai i te mana, te haavïraa ûàna, e aore rä, te teòteò, na roto rä i te auraa tiàturi i te Atua.

Ua faahitihia teie ìrava e toru taime i roto i te Faaäuraa Âpï Roma pene 1 ìrava 17, Taratia pene 3 ìrava 11, Hepera pene 10 ìrava 38 èi niu no te haapiiraa no te faatiàraa na roto i te faaroo. Ua riro te reira èi taura tuàti i te Faaäuraa Mätamua e te Faaäuraa Âpï : e heheuhia mai te parau-tià a te Atua na roto i te faaroo, èi aha na roto i te mau òhipa a te taata.

Te tumu parau rahi Te tumu parau e vai ra i roto i te Hapatuta òia hoì : « Te faaroo tämau noa i mua i te ìno e te tiaìraa i te haaväraa a te Atua ».

Te mau ìrava turu : Ua ìte o Hapatuta i te haavïraa ûàna e te parau-tià òre, e ua tiàoro ò ia i te Atua.

Pähonoraa hanahana : E òhipa te Atua mai te au i to Na taime, e ua piihia te taata faaroo ia ora na roto i te faaroo, noa atu e, e mea taa ê te mau mea atoà.

Poroì na te ao atoa nei : è ère te faaroo i te hoê hororaa, e raveà rä no te tià päpü i roto i te àamu, a tiaì noa ai i te tupuraa o te fafauraa.

Hohoà haapiiraa

Teòteò	Te tià
Värua teòteò e te mau òre	Tiàturi e te faaroo
Haapaò ia na iho	Tiàturi i te Atua
Faataahia ia hià	Te tiaìturu e te Ora mau
Haavïraa ûàna, e te faatereraa faatîtî	Te faaòromaì, e te tautooraa

 

Èi tïtauraa : O Hapatuta pene 2 ìrava 4 te niu o te puta. Ua haapii mai te perofeta e, te pähonoraa i te haamä o te ìno, è ère ia i te teòteò e aore rä, i te hepohepo, i te hoê rä faaroo tiàturi e te tuutuu òre. Na te reira e faariro i teie ìrava èi niu no te mau haapiiraa faaroo atoà a te Fenua, e i roto i te Pîpîria.

2 Timôteo 1,6-14

6 E teie nei, e parau atu ai au ia òe ia manaò òe, e e faaàraàra òe i tei roto ia òe i horoà-noa-hia mai e te Atua i te tuuraa taù rima i nià ia òe na.

7 È ère hoì i te âau taiä ta te Atua i horoà mai no tätou, i te âau itoito rä, e te aroha, e te haapaò maitaì.

8 Èi aha òe e haamä i te parau o to tätou Fatu, e eiaha atoà e haamä ia ù i to na taata i täpeàhia nei. E färii atoà rä òe i te pohe o te Èvaneria nei, i te itoito a te Atua ra :

9 o tei faaora ia tätou nei, e ua parau ia tätou i te parauraa moà ra, eiaha no ta tätou òhipa, no to na iho rä hinaaro, e te aroha mau i höroàhia mai i te Metia ra ia Ietu no tätou, hou teie nei ao ra.

10 Ua faaìte-hua-hia mai rä i teie nei i te färaa mai o to tätou ora o Ietu Metia, o tei faaòre i te pohe nei, e ua faaìte päpü mai i te ora mure òre i te Èvaneria nei ra ;

11 i haapaòhia ai au nei ei aò, e ei âpotetoro, e ei òrometua na te Ètene ra.

12 I roohia mai ai au i taua mau mea ìino nei ; aita rä vau i haamä ua ìte hoì au i ta ù i faaroo aè nei, e ua ìte au e, e tià ia na ia tiaì i ta ù i tuu atu ia na ra, e tae noa atu i taua mahana rahi ra.

13 E täpeà maitaì i te hiroà parau mau ta òe i ìte ia ù nei ra, mä te faaroo e te hinaaro i te Metia ra ia Ietu.

14 Taua parau maitaì i tuuhia atu ia òe ra, e mau maitaì iho ia i te Värua Maitaì e pärahi i roto ia tätou nei ra.

Heuraa Manaò

Te päpaì ra Pauro ia Timôteo mai to na fare täpeàraa i Roma, ma te ìte e ua fatata to na hopeà. Ua riro teie rata èi faaìteraa e i te piiraa ia haapaò maitaì. Te faaitoito nei Pauro i ta na tamaiti i te faaroo ia faaitoito i roto i ta na täviniraa, èi aha e topa i roto i te mataù, e ia täpeà noa i te haapäpüraa i te Èvaneria.

Èi hiòraa i roto i te mau tuhaa

1. Ìrava 6 e te 7 : A faaàma faahou i te höroà i färiihia

Ua haamanaò o Pauro i ta na tamaiti ia täpeà tämau i te ahi no te Värua Penetetöte i höroàhia mai tei färiihia na roto i te tuuraa rima. Àita te Atua i höroà mai i te värua haamataù te värua faatiàmä ra, no te puai, e te aroha, e te paari. I ô nei, te faataa nei o Pauro i te mataù haaparuparu i te puai no roto mai i te Värua.

2. Ìrava 8 e tae i te 10 : Èi aha e haamä i te Èvaneria Ua anihia o Timôteo ia färii i te mau mamae no nià i te ìteraa päpü o te Èvaneria. Àita te piiraa i niuhia i nià i ta tätou mau òhipa, i nià rä i te ôpuaraa mure òre a te Atua.

3. Ìrava 11 e te 12 : Te hiòraa a Pauro

Te faaìte nei o Pauro ia na iho èi veà, èi âpotetoro e èi òrometua haapii no te Èvaneria. Ua niuhia to na tiàturiraa i nià i te haapaò maitaì o te Atua, e täpeà i te ora i höroàhia mai e tae noa atu i te mahana hopeà.

4. Ìrava 13 e te 14 : Te täpeàraa i te mau Haapiiraa

Timôteo e tià ia faaherehere i te hohoà o te mau parau maitaì no ô mai ia Pauro ra. Te haapaò maitaì e te tiàturiraa i nià i te Värua, o na pou ia e piti o te mau òhipa i roto i te täviniraa.

Ìrava tumu te ìrava 7 o te faarirohia nei èi tumu no te ìrava : 7 È ère hoì i te âau taiä ta te Atua i horoà mai no tätou, i te âau itoito rä, e te aroha, e te haapaò maitaì. Òia hoì, Aore hoì te Atua i höroà mai i te värua haamataù no tätou, no te puai rä, e te aroha, e te haapaò maitaì. Te tïtau nei teie ìrava i te piiraa a Paulo : ia upootià i nià i te mataù, ia ora i roto i te mana o te Värua, ia here e ia rave i te òhipa ma te ìte maite.

Tumu parau : te haapaò maitaì ia itoito i roto i te täviniraa i te Èvaneria.

Te fifi : te mataù e te haamä i mua i te mäuiui ↔, te tiàturiraa e te puai i roto i te Metia.

Täviri : te haaputuraa o te faaroo o te hoê ïa taoà tei höroàhia ia täpeàhia e ia haponohia i te mau fenua atoà.

Faufaa i teie mahana : te tïtau nei teie päpaìraa i te mau taata atoà tei piihia ia faaìte i roto i te paruparu e te hämani-ìno-raa : àita te täviniraa i niuhia i nià i to tätou puai, i nià rä i te Värua o te höroà mai i te puai, te here e te paari.

Ruta èv 17, 5-10

Te faaroo

5 Ua parau mai ra te mau âpotetoro ra i te Fatu : «E faarahi mai i to mätou faaroo.

6 Ua parau atu ra te Fatu : «Àhiri e faaroo to òutou e mai te huero tïnapi noa iho ä te rahi, e parau noa atu ia òutou i teie nei tütämino : «Ia mähiti tumu òe, e ia tanuhia òe i raro i te tai, na na ia e faaroo mai.»

Te täviniraa

7 O vai to òutou e tävini to na te ârote ra, e te faaàmu ra i te mämoe, e hoì mai ra mai roto mai i te âua, e parau vave atu : «A haere òe, a taòto i te àmuraa mäa.

8 E òre änei e parau atu e : A faanahonaho i te àmuraa mäa na ù, a tätua na ia òe, a rave mai i te mäa ia àmu vau e ia inu hoì ; e i muri aè, a àmu ai òe e a inu ai hoì.

9 E parau änei ò ia, e hämani maitaì hau to taua tävini ra ia na, o ia i rave i tei faauëhia atu ia na ra ? Te manaò nei au, e òre.

10 Òia atoà òutou, ia ravehia e òutou te mau mea atoà i faauëhia atu ia òutou na, e nä ô òutou Àita a mätou faufaa, a to mau tävini nei i hopoi atu ; o tei au mau ia mätou ra, o ta mätou ia i rave iho nei, tirä ra.

Heuraa Manaò

E mea maitaì, e haere tätou ma te au maite i roto i teie taiòraa no teie mahana i te mea e tuu o Ietu i ta na faatiàraa i nià i te tahi faito te tià ia tätou ia fëruri maite.

Ruta èv. Pene 17 i te mau ìrava 5 e tae i te 10 o te hoê ia mau ìrava paari i reira Ietu e pähono ai i te aniraa a te mau âpotetoro : A faarahi i to mätou faaroo. Teie te hoê tuatapaparaa faanahohia o te riro èi niu no ta tätou mau tatararaa, ma te haamatara i te hoê ìrava faufaa.

Te huru päpaìraa.

Ìrava 5 : Ua ani te mau âpotetoro ia Ietu, 'E faarahi mai òe i to mätou faaroo.'

Ìrava 6 : Ua pähono o Ietu na roto i te hohoà o te hoê huero tïnapi o te täno e hutihuti i te hoê tumu ia paari.

Ìrava 7 e tae i te 9 : Te faahohoà ra Ietu i te huru o te tävini i i muri aè i te òhipa, e tià ia tävini i to na fatu ma te òre e tiaì i te haamauruüruraa.

Ìrava 10 : Faaotiraa : E tävini noa mätou ; ua rave noa mätou i ta mätou höpoià.

Ìrava tumu o te ìrava 10 ia : 10 Òia atoà òutou, ia ravehia e òutou te mau mea atoà i faauëhia atu ia òutou na, e nä ô òutou Àita a mätou faufaa, a to mau tävini nei i hopoi atu ; o tei au mau ia mätou ra, o ta mätou ia i rave iho nei, tirä ra. Òia hoì, E tävini faufaa òre mätou ; ua rave noa mätou i ta mätou mau höpoià ". Te haamäramarama nei te reira i te taatoàraa o te mau ìrava : è ère te faaroo i te hoê mana tahutahu, e huru täviniraa haèhaa rä e te tiàturi.

Te tahi Tuatapaparaa

1. Te aniraa a te mau âpotetoro (Ìrava 5)

Ta rätou pure e faarahi i to tätou faaroo e faaìte mai i te ìteraa i to rätou paruparu. È ère te faaroo e taa-maitaì-hia mai te hoê taoà, mai te hoê rä höroà o te tupu i te rahi.

2. Te pähonoraa huru ê a Ietu (Ìrava 6)

Te huero tïnapi naìnaì, e faahohoàraa ia i te faaroo mau, noa atu e mea naìnaì roa. Te mana o te faaroo, è ère ia tei roto i to na rahiraa, tei roto rä i to na huru maitaì : te tiàturiraa hope roa i te Atua. E hohoà rahi roa te tumu ia paari tei hutihutihia : na te faaroo e faatupu i te mea èita e tupu.

3. Te parapore o te tävini (Ìrava 7 e tae i te 9) Ua täui o Ietu i te uiraa : è ère te faaroo i te hoê mauhaa puai, e huru täviniraa rä. Èita te tävini e tiaì i te haamauruüruraa : e rave ò ia ma te haapaò maitaì i ta na höpoià. Na te reira e täui i te manaò o te taata : i mua i te Atua, àita to tätou e tiàraa no te tïtau.

4. Te faaotiraa (Ìrava.10) Te huru tano no te pipi o te haèhaa ia :

Ia ìte e, no ô mai te mau mea atoà i te Atua ra. E orahia te faaroo i roto i te täviniraa i te mau mahana atoà, ma te òre e ìmi i te maitaì.

E haapiiraa : te täviniraa i te Atua e ia vëtahi ê ma te feruri òre. È ère te faaroo i te hoê puai no roto mai, o te hoê rä auraa ia tiàturi. E ìtehia te reira na roto i te haèhaa e te täviniraa, èi                       aha rä na roto i te täpaparaa i te roo aore ra te mau temeio.

Te tïtau manihini nei Ietu i te hoê faaroo o te täui i te âau e te mau òhipa mätauhia.

Te tahi mau manaò täuturu :

Te huero tïnapi (naìnaì e te ora) ↔ faaroo paruparu e hotu rä. A hiò i te Ruta èv. Pene 12 ìrava 37 e faaàhu te fatu ia na iho no te tävini, e e pärahi ò ia ia rätou i te àmuraa maa, e e haere mai ò ia e tävini ia rätou : Na Iesu iho e täui i te manaò o te fatu e te tävini.

Tïtauraa : e orahia te faaroo na roto i te täviniraa i te tahi e te tahi, ma te òre e ìmi i te haamauruüruraa.

Te faito no Mäòhi Nui : e tià ia tätou e faatuàti i teie haèhaa o te tävini i te faufaa o te täuturu, i reira te hoê taata e òhipa ai no te maitaì o te taatoàraa ma te òre e tiaì i te hoê faahoìraa.

E uiraa no te mea e mea ätea roa teie na ìrava e piti Ruta èv. Pene 17 ìrava 6 e te Ruta èv. Pene17 ìrava 10, te ra rä, ua riro te reira èi parau no te haamäramarama i te parau tumu o te ìrava : te faaroo haèhaa i orahia i roto i te täviniraa.

Ìrava 6 : Te mana huru ê o te faaroo « Àhiri e faaroo to òe mai te huero tïnapi ra, e parau ia òe i teie tumu räau : 'A hutihuti e a tänuhia i roto i te moana,' e faaroo mai ò ia ia òe ».

Hohoà o te huero tïnapi : mea naìnaì, e mea ora rä e te hotu. Te haapäpü nei Ietu e, è ère te rahiraa o te faaroo te mea faufaa, to na rä huru maitaì : te hoê tiàturiraa mau i te Atua. Àita o Ietu e parau ra no te tahutahu, no te puai rä o te faaroo o te faatupu i te mea èita e upootià te faaòreraa hara, te täpeà-maite-raa, te täviniraa.

Te tahi Auraa : noa atu te haìhaì o te faaroo e tià ia ìriti i te ùputa i te mana Atua. È ère te reira i te hoê mauhaa no te faatere, e tiàturiraa rä o te täui i te oraraa.

Ìrava 10 : Te haèhaa o te tävini

E mau tävini tiàmä òre mätou : ua rave noa mätou i ta mätou höpoià.

Te tävini pipi : Te haamanaò mai nei o Ietu ia tätou e, èita te faaroo e höroà mai ia tätou i te tiàraa no te tïtau na mua i te Atua.

No tiàraa no te tïtau : e aroha te mau mea atoà. Ua riro te täviniraa i te Atua e ia vëtahi ê èi pähonoraa mätauhia, è ère rä i te hoê òhipa taa ê.

Te haèhaa rahi : e färiihia te faaroo mau na roto i te hoê huru täviniraa tiàmä, ma te òre e ìmi i te hanahana aore ra i te haamauruüruraa.

Te tahi tumu parau o te ìrava : Te faaroo mau, o te hoê ia tiàturiraa haèhaa o te ìtehia i roto i te täviniraa. È ère i te hoê puai faahiahia no te faatupu i te mau mea maere ìtehia. O te hoê ia huru i roto o te faatià i te faaòreraa hara, te täpeà-maite-raa e te täviniraa i te mau mahana atoà. E faaìtehia te reira na roto i te haèhaa : te ìteraa e, te rave noa nei tätou i ta tätou höpoià, e no ô mai te mau mea atoà i te Atua ra.

Tuàtiraa i roto pü i na ìrava e piti Ìrava 6 : e matara te faaroo i te mea èita e rave. Ìrava 10 : èi aha rä teie faaroo e faahotu i te teòteò, e haapaòhia rä ma te haèhaa o te täviniraa.

Ia âmuihia, e ia faatītīaifaro raua e piti manaò : te tiàturiraa e, èita i te mana tahutahu to te faaroo (ìrava 6) e aore rä, te tiàturiraa e, e höroà te reira i te mau tiàraa i mua i te Atua (Ìrava 10).

Èi tïtauraa : Te haapii nei te Ruta èv. Pene 17 i te mau ìrava 5 e tae i te 10 e, e mea maitaì te faaroo, noa atu te mea naìnaì, no te mea te türuì nei te reira i nià i te Atua, e e ìtehia te reira na roto i te haèhaa o te täviniraa i te mau mahana atoà.

Heuraa Ìrava

-Taramo 95, 7vh i teie nei mahana i te faaroo i ta na reo :

-8 «Eiaha e faaètaèta i to òutou âau mai tei Meripa ra, e mai tei te mahana i Mata, i te mëtëpara ra,

-Hapatuta 2, 4 Ìnaha, o te teòteò ra aore ia i tià to na âau i roto ia na ra ; o tei tiàhia ra i te faaroo ra, e ora ia.

-2 Timôteo 1, 7 È ère hoì i te âau taiä ta te Atua i horoà mai no tätou, i te âau itoito rä, e te aroha, e te haapaò maitaì.

-Ruta èv. 17, 10 Òia atoà òutou, ia ravehia e òutou te mau mea atoà i faauëhia atu ia òutou na, e nä ô òutou Àita a mätou faufaa, a to mau tävini nei i hopoi atu ; o tei au mau ia mätou ra, o ta mätou ia i rave iho nei, tirä ra.

Faaitoito

Pororaa : Ma te ora, ma te faaroo, ma te tävini, ma te haèhaa.

1. Ômuaraa Te pii nei te Parau a te Atua ia tätou i teie mahana i te hoê huru roto o te hoê i te faarooraa, te tiàturiraa, te puai e te täviniraa. Noa atu e, no roto mai teie na päpaìraa e maha i te mau tau e te mau huru tupuraa taa ê, e pähono te tahi i te tahi mai te reo o te hoê noa pupu himene.

2. Te âau e faaroo i te Taramo 95 : ìrava 7 vh e te ìrava 8 : I teie mahana, ia faaroo òutou i to na reo, èi aha e faaètaèta i to òutou âau. Te haamanaò mai ra te päpaì taramo e te paraparau mai ra te Atua i teie mahana. Èi aha noa ìnanahi ra, èi aha ànanahi, i teie nei rä.

Te rahi noa atu ra te fifi : te hoê âau piri e te täuà òre o te pätoì i te färii i te reo o te Atua.

Te faarooraa mau, o te hoê ia òhipa no te faaroo : no te höroà i te tarià, no te ìriti atoà rä i te âau ia täui te Parau.

3. Te faaroo o te faaora i te hoê taata Hapatuta pene 2 ìrava 4 : E ora te feia parau-tià i to na faaroo. I roto i te hoê ao parau-tià òre e te haavïraa ûàna, ua färii Hapatuta i teie parau mai te hoê âveià. È ère te faaroo i te hoê manaò manaò-òre-hia, e huru oraraa rä : te haereraa ma te tiàturi, noa atu e mea taa ê te mau huru tupuraa. Na te faaroo e höroà mai i te ora, no te mea e faatuàti te reira i te taata i te Atua, te tumu o te tiàturiraa atoà.

4. Te värua puai èi aha rä no te mataù 2 Timôteo pene 1 ìrava 7 : Àita hoì te Atua i höroà mai i te värua mamahu no tätou, te värua puai rä, e te aroha, e te paari ". È ère te faaroo i roto noa ; e ìtehia te reira na roto i te itoito. E faatiàmä te Värua Moà ia tätou i te mataù haaparuparu no te häroà mai ia tätou :

Te mana : te täpeà-maite-raa i roto i te tämataraa.

Te here : te puai türaì o te mau òhipa marü metia atoà.

Paari : ìte no te òhipa ia au i te Atua.

5. Täviniraa haèhaa Ruta èv. Pene 17 ìrava 10 : E tävini au òre matou : ua rave noa mätou i ta mätou höpoià. I muri aè i to na paraparauraa no nià i te faaroo, te haamanaò mai ra Ietu ia tätou e e ora te faaroo i roto i te täviniraa haèhaa. Àita te pipi e ìmi nei i to na iho hanahana, i te haapaò maitaì rä. È ère te haèhaa i te hoê haafaufaa-òre-raa, o te färiiraa rä e, no ô mai te mau mea atoà i te Atua ra, e te rave noa nei tätou i ta tätou tuhaa.

6. E piiraa : Te faataa nei teie mau ìrava e maha i te hoê èà no tatou : A faaroo i te reo o te Atua ma te òre e faaètaèta i to tätou âau. A ora na roto i te faaroo, noa atu te päpü òre. A färii i te Värua no te mana, te here e te paari. A tävini ma te haèhaa, ma te òre e ìmi i te haamauruüruraa, ma te höroà rä i te hanahana i te Atua.

È ère te faaroo i te hoê mana no te färii, o te hoê rä ora no te püpü. Na te reira e höroà ia tätou no te faaroo, te itoito no te òhipa, e te haèhaa no te tävini.

Hohoà täipe A feruri na i te hoê vaa no Mäòhi Nui : Te ìe, o te faarooraa ia i te reo o te Atua e tere te reira i te aho. Te tino o te faaroo ia o te amo e o te haere i mua. Te mataì o te Värua ia o te puai, te here e te paari. Te hoê o te tävini haèhaa ia, o te rave i ta na höpoià ma te òre e ìmi i te hanahana. No reira, e haere âmui e te nünaa i mua, türuhia e te faaroo e ärataìhia e te Atua.

Parau tumu no nià i te faaroo haèhaa « A tiàturi ma te teòteò òre, a tävini ma te maniania òre, a here ma te faito òre ».

Te tiàturiraa ma te teòteò òre → te faaroo è ère ia i te hoê fetià no te faaìteìte, e tuàtiraa rä i roto ia tätou o te höroà mai i te ora Hapatuta pene 2 ìrava 4. Te täviniraa ma te maniania òre → Mai te tävini i roto i te Ruta èv. Pene 17 ìrava 10, e rave tätou i ta tätou höpoià ma te òre e ìmi i te mau hanahana. Te here faito òre → Te Värua tei höroàhia mai (2 Timôteo pene 1 ìrava 7 o te mana, te here e te paari : e türaì te reira ia tätou ia here i ô atu i te mau ôtià o te taata.  

Te faaroo haèhaa o te hoê ia vaa mämü noa : e faaroo i te mataì o te Värua, e haere i mua na roto i te tiàturiraa, e aore e ìmi i te hanahana o te hoe, i te maramarama rä o te pae tähatai.

Pehepehe

Te faaroo o te tävini

E mau te hoê aho marü, naìnaì aè i te hoê huero,

I roto i te âau, ma te paari, ma te òre e täamuhia i te fifi.

È ère na te puai e vävähi i te mau mouà,

O te tiàturiraa haèhaa rä o te òre roa e hahi ê.

 

Èita te faaroo mau e faatupu i te teòteò,

E piò i raro, E horoi i te âvae,

E òre e ìmi i te hanahana e te färii-maitaì-raa,

E òaòa rä i te aroha i te vahi moè.

 

Mai te tävini e hoì mai nei mai te faaàpu mai,

Ua parau noa ò Ia e : " Ua rave au i ta ù höpoià ".

E na roto i teie òhipa, tei hunahia i te mata,

Te ànaana ra te märamarama o te hoê Pätireia ora.

 

No te mea te täviniraa, o te tiàturiraa ia e,

No ô mai te mau mea atoà i te Atua ra,

E mea naìnaì to tätou rima, ua püpühia rä i te raì.

È ère te faaroo mau i te hoê puai, e höroà rä te tävini i te mau mahana atoà.

 

Teraì òr. Faatura.