Tāpati 11 no Teeri/Tēnuare 2026.
TE VAÙ O TE
MAHANA
Ia
ora na, i to tātou fārereiraa na roto i teie rāveà faahiahia, ia âmui atoà
òutou i roto i te pureraa e te mau taeaè te mau tuahine e te mau tāvini i ô mai
i te mau ôtià no te Māòhi Nui, ia maitaì to tātou tere i teie mātahiti âpī i
faatahia no tātou.
Te
haamaitaì nei tātou i te Atua i te Ètārētia no Aramenia i Pāpaì i ta tātou mau
tumu parau, no te hoêraa o te mau Marū Metia no teie Ao.
Tei
hurihia èi reo Māòhi e te mau taeaè e tuahine no Hiti Raro.
Teie
ta tātou mau Tumu Parau :
-Ia tupu ùmu
tātou i roto i te Metia.
-Ia māramarama
te māramarama no te māramarama.
-Ia toro te èà o
te faataa-ê-raa e te faatiàmāraa.
Ìrava
ārataì :
Èfetia 4 ìrava
13. Ia riro tātou atoà nei èi taata paari, i te faaroo hoê e te ìte hoê i te
Tamaiti a te Atua, ia taeà te fāito ra i te î o te Metia i te rahi ;
Te
hoêraa o te hoê ia òhipa te faatupu i te hanahana, hau atu i te hoê noa manaò,
tei roto rā i to tātou tiàraa Marū Metia. Te faahohoà nei te reira i te tumu o
te piiraa a te Ètārētia, te hoê piiraa ia faaìte i te âmuuitahiraa no te mau
puai au maitaì no to tātou oraraa i roto i te Metia i roto pū i to tātou rauraa.
Ua
riro teie hoêraa i roto i te Atua èi tumu no to tātou tupuraa e ua faaàmuhia i
te here o Ietu Metia, o tei tuu i mua ia tātou i te hoê noa ôpuaraa. Mai ta te
veà tono o Pauro i haapāpū mai i roto i ta na rata i to Èfetia, 'Hoê roa hoì
tino, e hoê Vārua, mai ia òutou i parauhia ia hoê ra tiàturiraa' (4:4). Te tiàoro
nei teie ìrava, tei māìtihia no teie mātahiti, i te faufaa no te mau puai marū
metia.
Mai
te tau a uìuì mai ā, ua taì na te piiraa a te Atua ia rōtahi ta na mau tamarii.
I roto i te Faaàuraa Mātamua, te ani manihini nei o Àperama ia Rota ia faatura
i te hinaaro o te Atua, òia hoì, ia vai te hau e te au maitaì i roto pū i te
feiā haapaò maitaì : " Èiaha roa te mārōraa i roto pū ia òe e o vau nei, e
te mau tiaì puaa e mau taeaè hoì tātou " (Tēnete 13, 8). Te haapāpū ra te piiraa
a Àperama i te au maite e te faatura te tahi i te tahi, noa atu te faataa-ê-raa
o na taata e piti, ia tupu te ora ma te hau.
Te
tāmau noa ra teie ārataìraa hanahana i roto i te Revitito 19,18 i reira te Atua
e faaue ai : " Èiaha òe e tāhoo, èiaha hoì e ìnoìno i to mau taata, e
aroha rā òe i to taata tupu mai to aroha ia òe iho : o vau o Iehova ". Te
haamanaò mai nei teie mau faaueraa ia tātou e, e mea faufaa roa te faaòreraa
hara e te here no te tāpeà i te hoêraa i roto pū i te feiā faaroo.
Pororaa :
Te
Èfetia 4, 4 e te mau haapiiraa a Pauro no nià i te hoêraa na roto i te
haapāpūraa, e te faahohoàraa i te mau pipi a te Metia "i te tino hoê e te
Vārua hoê ", tei âmuihia i roto i te hoê ā tiàturiraa. Te auraa o teie
faahohoàraa, ua riro te Ètārētia èi pūpū hoê o te na nià aè i te mau ôtià o te
fenua, te nūnaa, e te peu tumu.
Te
faaòhipa nei o Pauro i te faahohoàraa o te Ètārētia èi tino no te Metia no te
faaìte i to na hoêraa i roto i te huru rau o te mau mero. Ua pāpaì ò ia i to Tōrinetia
e : "Hoê roa hoì tino, e rave rahi rā to na mau mero ; âreà te mau mero
atoà o te tino ra, e rave rahi, hoê ia tino : ò ia atoà i te Metia » (1 Tor 12,12).
I
roto i te Torota, ua haapāpū o Pauro i to na manaò no nià i te tiàraa o te
Metia èi upoo no te tino hoê tei hāmanihia e te mau mero huru rau, ma te parau
e : " O ò ia te upoo o te tino o te Ètārētia (Torota 1,18).
Faaìteraa :
No
reira, te òhipa nei te Ètārētia, noa atu e e rave rahi mau tuhaa, mai te hoê
taatoàraa tueā maitaì. E òhipa taa ê ta te mero tātaìtahi e tāuturu te reira i
te oraraa e te òhipa a te Ètārētia tāatoà.
Te
ìteraa e, e tuhaa ta tātou no te hoê tino i roto i te Metia, e faaitoito te
reira i te hoêraa o te mau taata atoà i roto i te pororaa i ta Na Èvaneria e te
tāviniraa i te taata nei, ma te tāui i to tātou manaò mai te mau àmahamaharaa i
roto i ta tātou òhipa âmui.
Ôtià :
I
te tahi aè pae, te tāôtiàraa i te faaueraa a te Fatu te haereraa i roto i te ao
nei e te faariroraa i te mau nūnaa atoà èi pipi (Mātaio 28,19) i te hoê pūpū
taata tei faataahia e te huru o te nūnaa, te fenua e aore rā, te oraraa
vaamataèinaa e te faarāvaìraa faufaa, e faaère ia te reira i te hoê o te mau
niu faufaa a te Ètārētia tei haamauhia e te Fatu te hoêraa o ta Na mau pipi na
te ao atoà nei. Te faaìte atoà nei te parau no te 'tino hoê' i roto i te Èfetia
i te huru o te Ètārētia.
Na
nià aè i te Marū Metia i te mau ôtià o te hiroà tumu e o te fenua, ma te hoê i
te feiā faaroo na te ao atoà nei i roto i te faaroo e te tiàturiraa. Mai tei faaìtehia
i roto i te Âpotarupo 7, 9 i reira te mau peu, te mau ôpu, te mau nūnaa e te
mau reo atoà e faahohoàhia ai, e hōroà mai i te puai e te pātururaa i te feiā
tiàturi, ma te haapāpū i to rātou tuàtiraa i roto i te tino o te Metia.
Marū Metia.
Ma
te haapāpū i te faufaa o te hoêraa Marū Metia, ua tuu atoà o Pauro i te parau
no te Vārua Moà o te tāuturu nei i teie nūnaa e o te hōroà nei i te Ètārētia i
te mau raveà no te faaoti i ta na òhipa. Ua riro te Vārua Moà èi puna no te ora
i te pae vārua e te ārataì nei i te feiā tiàturi, ma te haapāpū e, ua hoê te
mau mero rau o te Ètārētia i roto i te faaroo e te òhipa.
Fāraa :
E
faatupu te Vārua i te fāraa mai o te hoê tāamuraa i te pae vārua i roto pū i te
feiā faaroo, na nià aè i te mau taa-ê-raa e ma te faatupu i te hoê tuàtiraa o
te faaìte i te hoêraa o te Toru Tahi Moà. Ua riro teie tāamuraa i te pae vārua
èi niu no te faahauraa ; E ārataì te reira i te feiā faaroo atoà e e horoà ia
rātou i te puai no te faaìte pāpū e no te rave i te tāviniraa.
Tiàturiraa :
E
tāuturu teie ārataìraa ia faatāno i te mau faaìteraa huru rau o te faaroo i nià
i te òhipa tumu a te Ètārētia. Te faahohonu nei te veà tono i ta na haapiiraa
no nià i te hoêraa o te Ètārētia i roto i te Èfetia 4:4 a parau ai ò ia e, ua
piihia te mau marū metia atoà i te « hoê tiàturiraa » no te faaoraraa e te ora
mure òre.
Te
auraa o teie « hoê tiàturiraa », ò ia hoì, te tūtava nei te feiā faaroo atoà ia
tāpae i te hoê ā fā no te ora mure òre i roto i te Metia. O te fā hopeà e te
faaitoitoraa o te oraraa Marū Metia, te pūpūraa i te hoê hiòraa e te hoê
ôpuaraa âmui i te feiā faaroo atoà e te hoêraa ia rātou i roto i to rātou tere i
te pae vārua e to rātou oraraa i te mau mahana atoà. Na teie hiòraa âmui e faatuàti
i te mau taa-ê-raa i roto pū i te mau faaroo e te hiroà tumu, ma te faaitoito i
te mau marū metia ia rave âmui i te òhipa na roto i te mau raveà atoà. Te
faariroraa i te « tiàturiraa âmui » èi fā no ta tātou piiraa èi mau marū metia,
e faataa ia i to tātou riroraa èi mero no te Ètārētia na roto i te autaeaèraa i
Māòhi Nui e na te ao atoà nei, i roto i te tiàturiraa i te faaoraraa e te ora
mure òre.
Te Ao :
I
roto i te hoê ao i reira te mau peu tumu e te mau faaìteraa o te faaroo marū
metia e mea rau e mea pinepine te reira i te riro èi tumu. Te faahohonu nei te
veà tono i ta na haapiiraa no nià i te hoêraa o te Ètārētia i roto i te Èfetia,
a parau ai ò ia e, ua piihia te mau marū metia atoà i te « hoê tiàturiraa » no
te faaoraraa e te ora mure òre. Te haamanaò mai nei teie « hoê » ia tātou e, e
tuhaa ta te feiā faaroo atoà no te « tino hoê » o te Metia. È ère teie hoêraa i
te hoê parau no te hoêraa, o te hoê rā fafauraa âmui i te mau parau mau te tumu
o te faaroo Maru Metia. Ua riro te reira èi faaìteraa puai no te mana tāui o te
Vārua Moà ia âmui anaè te mau marū metia no te mau huru oraraa rau no te hoê
hiòraa e te hoê fā hoê, ma te parau mau e te haavare ore.
Tumu :
Ta
tātou tumu parau, Ia tupu ùmu tātou i
roto i te Metia
Te
parau âpee, Ia māramarama te māramarama
no te māramarama
Te
haapiiraa, Ia toro te èà o te
faataa-ê-raa e te faatiàmāraa.
Tāpura
òhipa au maitaì teie no tātou te mau Marū Metia i Māòhi Nui nei. E mau horoà teie
i hōroàhia mai ia tātou, no te faaineine i te feiā faaroo no te òhipa tāviniraa,
no te patu i te tino o te Metia, e tae roa atu i te taime e taeàhia ai ia tātou
pāatoà te fāito no te faataa-ê-raa e te tiàmāraa i roto i te îraa o te faaroo e
te ìte i te Tamaiti a te Atua, e tae noa atu i te paari, e tae noa atu i te fāito
o te îraa o te Metia.
Ìrava :
Te
ìrava e ārataì nei teie tāpura òhipa, Èfetia
4,13 Ia riro tātou atoà nei èi taata paari, i te faaroo hoê e te ìte hoê i te Tamaiti
a te Atua, ia taeà te fāito ra i te î o te Metia i te rahi ;
Ua
tūruhia teie ìrava tumu i na taiòraa e toru èi ôpaniraa ta tātou pureraa no te
hoêraa o te mau maru metia i roto i teie nei ao.
1)
Materi 9, 10-12 Te mataù i te Atua o te
haamataraa te reria o te paari.
2)
Taramo 119, 97-104 Te hereraa i ta Na
Parau o te tupuraa te reira i roto i te paari.
3)
Ioane 17 : 3-7 Ìteraa i te Metia o te
îraa te reira o te paari e te ora mure òre.
Teie te tahi
parau faatau aroha :
E
te mau taeaè e te mau tuahine, no Māòhi Nui, e raro ia Moana Nui a Hiva, i teie
mahana, te ani manihini nei te Parau a te Atua ia tātou ia fēruri i te èà o te
paari mau, tei nià rā i te hoê auraa ora e te Atua.
Materi :
Te
haamanaò mai nei te puta Materi ia tātou e, " o te mātaù i te Atua Nui
Tumu Tahi te haamataraa te reira o te paari ". È ère teie mataù i te
riàrià, te faatura ra, i te mataù, e i te fāriiraa e o te Atua te tumu o te
ora. E haamata te paari ia fārii anaè tātou èiaha ia riro èi fatu no te mau mea
atoà, ia tiàturi rā tātou i te mau tamarii i roto i te rima o te Metua.
Taramo :
Te
himene nei te Taramo 119 i te here i te Ture, i te Parau a te Atua. " Te
hinaaro rahi nei au i ta òe ture " te na ô ra te pāpaì taramo. E faaàmuhia
te paari e teie Parau no roto mai i te fenua, tei pāpaìhia i roto i te ture, o
tei fērurihia i te ao e te pō, o te haamāramarama i to tātou mau tāahiraa âvae
e o te faariro ia tātou èi taata hāroàroà aè i te mau òrometua haapii aore ra
te mau mātahiapo. Te nūnaa e ora nei ia au i te Parau, e riro mai ia èi pupu
taata māramarama, o te haere na roto i te māramarama.
Ioane :
I
roto i te Èvaneria a Ioane, ua heheu mai o Ietu ia tātou i te âau o te ora mure
òre : " ia ìte rātou ia òe, i te Atua mau ra, e i ta òe i tono mai, ia
Ietu i te Metia ". E tae te paari i to na fāito teitei roa i roto i teie
ìte e te auraa no nià i te Atua Metua na roto i te Metia. È ère te reira i te
hoê ìteraa taa ê, e hoêraa, e auhoaraa, e te oraraa âmui e te Fatu.
Èfetia :
Te
faaìte nei o Pauro i roto i te rata i to Èfetia ia tātou i te fā o teie paari :
ia tupu ùmu e ia rahi, ia mau maite " i te faaroo hoê e te ìte i te Tamaiti
a te Atua, ia au i te fāito o te îraa o te Metia ". È ère te paari i te
taata tātaìtahi noa, no te nūnaa atoà rā. E faaitoito te reira ia tātou ia tupu
ùmu, ia patu te tahi i te tahi, ia riro te nūnaa èi hohoà no te îraa i roto i
te Metia.
Piiraa :
Te
tītau nei te veà tono o Pauro i te ôrama o te tino o te Metia i roto e toru
tuhaa faufaa :
Te
hoêraa i roto i te faaroo,
Te
paari i roto i te ìte,
E
te îraa i roto i te Metia.
E
tae mai te paari na roto i te hoê ìte māramarama no nià ia Ietu Metia. E ìte
teie no te tāui i to tātou oraraa e o te ārataì ia tātou ia tāui i to tātou
fēruriraa e ia faaòhipa i te reira na roto i te òhipa, èiaha rā na roto noa i
te māramarama. E rahi atu to tātou riroraa mai ia Na ra te huru, ia ìte maitaì
anaè tātou ia Na.
No
te fārii i teie ìte, e mea tītauhia ia tuatapapa i ta Na mau haapiiraa e ia ora
i te reira i te mau mahana atoà na roto i te haapaò. Te tāpaeraa "i te
fāito î o te Metia ra ", o te fā ia o te paari marū metia. Te auraa ra, ia
rahi atu ā te huru o Ietu i roto i te mau huru oraraa atoà : te here mai ta Na
e here nei, te tāviniraa mai ta Na e tāvini nei, e te peeraa i ta Na hiòraa. Ua
piihia no te faanaho i to tātou tere i teie mātahiti âpī, no te ìmi tāmau i te
hoêraa te tahi e te tahi, no te tupu i te rahi i roto i to tātou ìte no nià i
te Tamaiti a te Atua, e no te rave i te òhipa ia tupu to na îraa i roto ia tātou.
Teie
te tahi uiraa, Nahea tātou ia faahohonu
i to tātou ìte i nià i te Metia ia tarai ò Ia i ta tātou mau òhipa, to tātou
mau manaò e to tātou mau auraa i Māòhi Nui nei ?
Hiaāpaari : (ta tātou e parau ra firotofo)
Teie
te tahi maa parau iti e naò ra e, te Metia, te Māramarama mau o te ao nei, a
faariro i to mātou vārua èi mea tiàmā i te mahana i piihia ai mātou ia ìte i te
māramarama o to òe hanahana i roto i te òaòa. Te vahi e tupu i te mau
faatîtîraa, a faatoro Òe te èà no te faataa-ê-raa, e ia vai noa mātou i roto i
te tiàturiraa i te mau mea maitaì. I roto i te fare o te feiā parau-tià, e tae
noa atu i te mau mahana atoà. Te hiò nei i to mātou mau mata aroha i nià i ta
Òe rāhu e i nià ia mātou, te feiā hara nei. Ia hanahana te Metua, te Tamaiti, e
te Vārua Moà.
No
te aha tātou i pure âmui e te mau marū metia o te fenua nei e i to ao atoà
nei ?
No
te mea, i teie mahana, ua riro te EPM èi mero no te mau Apooraa a te mau
Ètārētia o te Ao nei te (COE) e no te Âmuitahiraa o te mau Ètārētia veà tōno te
(Cevaa).
Te
EPM te reo ia o te mau Ètārētia no Moana Nui a Hiva, no te poro ûàna i te parau
tià no te oraraa vaamataèinaa, te haamanaò-tāmau-raa e ua viivii o Māòhi Nui i
te taèro àtomi, te àroraa i te mau tāuiraa o te ahuaraì òia hoì te tāuiuiraa o te
reva, e te pii ûànaraa e, e reo to teie nūnaa, te reo Māòhi i Māòhi Nui nei.
No
teie mau tumu i pure âmui ai tātou e te mau Ètārētia o teie nei ao, no te mea,
1.
Te tāamuraa i te mau Ètārētia veà tōno te (Cevaa)
E
mero te EPM no te Âmuitahiraa o te mau Ètārētia veà tōno te (Cevaa). O te
haaputuputu i te mau ètārētia porotetani e èvaneria no Àfirita, Marite Ratino,
Europa e no Moana Nui a Hiva.
Te
àpiti nei ò ia i roto i te mau àparauraa no te haapuai i te âmuitahiraa i roto
pū i te mau ètārētia no roto mai i te mau Tāiete Veà tōno no Ronetona. Te rave
âmui nei ò ia i te òhipa i roto te mau Âpooraa a te mau Ètārētia o te Ao nei
(C.E.E.), o te faatià ia na ia tià èi reo no te mau ètārētia no Moana Nui a
Hiva i roto i te mau àparauraa na te ao nei no nià i te faaroo, te parau-tià e
te hau.
2.
Oraraa vaamataèinaa e te Aru.
E
reo ûàna to te EPM i roto i te pātoìraa i te mau tāmatamataraa àtomi Fārani i
Māòhi Nui nei e i roto i teie nei ao, te parururaa i te haamanaòraa i te feiā i
pohe e te parururaa i te parau-tià e te parau mau.
Ua
fafau ò ia i te parururaa i te aru e te àroraa i te mau faahopeàraa o te mau tāuiraa
o te ahuaraì, ia au i te mau manaònaòraa o te mau nūnaa o te mau motu.
Te
paruru nei ò ia i te hiroà tumu Māòhi, ma te faaō i te reo, te mau peu tumu, i
te pae vārua o te fenua iho i roto i ta na mau tuatapaparaa Parau Atua e ta na
mau peu.
3. To na Tiàraa
na te ao atoà nei
Te
âmui nei te EPM i roto i te mau àparauraa na te ao atoà nei no nià i te tupuraa
tāmau, te âifaito òre i te pae faarāvaìraa faufaa, e te tāuiraa o te ahuaraì.
Te
tià nei ò ia no Māòhi Nui i roto i te mau faanahoraa porotetani na te ao nei,
ma te haapāpū i te hoê reo taa ê no te mau taata no Moana Nui a Hiva i roto i
te mau àparauraa no nià i te parau-tià e te âmuitahiraa no te mau nūnaa tumu o
te fenua.
Te
tāuturu nei te reira i te mau fēruriraa faaroo na te ao atoà nei na roto i te
faaōraa i te hoê hiòraa ia tupu te hau e te faaturaraa i te taata tumu o te
fenua e to rātou tiàraa taata.
Piiraa.
Te
tītauhia nei tātou i te fāriiraa i to tātou mau taa-ê-raa ia ìmi tāmau tātou i
te hoêraa ia itoito tātou i te faaìte i te mau haapiiraa tumu. To tātou puai
tei roto ia i to tātou àravihi no te faahohoà i te Metia na roto i to tātou
âmuitahiraa i te mau puai, ma te faaìte pāpū i to Na here e to Na aroha i Māòhi
Nui nei e i to te ao atoà nei. Na roto i te pāhonoraa i teie piiraa hanahana,
te faaoti nei ia tātou i ta tātou parau e te faahanahana nei tātou i te Metia,
ma te faahaere i to Na Pātireia i nià i te fenua nei.
Ia tupu ùmu
tātou i roto i te Metia
Ia māramarama te
māramarama no te māramarama
Ia toro te èà o
te faataa-ê-raa e te faatiàmāraa.
Ia
ora na i te Mātahiti âpī.
Teraì
òr. Faatura.

Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire