Ruta èv 11.1-13 E nä ô

Tāpati 28 no Tiurai 2019.

E nä ô

Taramo 138

1 Na Tävita. E haamaitaì au ia òe, e te Fatu, mä ta ù âau atoà nei, e himene au ei haamaitaì ia òe, i mua i te aro o te mau atua. 2 E haamori tià atu vau i to nao moà ra, a haamaitaì atu ai i to òe iòa, e te Fatu no to òe aroha e ta òe ra parau mau ua faarahi hoì òe i ta òe parau ia hau atu i to iòa atoà ra. 3 I te mahana i tiàoro atu ai au ra, ua parau mai òe ia ù; e ua horoà mai i te itoito i ta ù värua. 4 E hope te mau arii atoà o te fenua nei i te haamaitaì ia òe, e te Fatu, ia ìte rätou i te parau a to vaha 5 E himene rätou i te mau parau a te Fatu E hanahana rahi hoì to te Fatu. 6 Teitei noa ä te Fatu, e haapaò mai ä o ia i tei haèhaa, âreà tei teòteò, ei te ätea ê o ia e hiò mai ai. 7 Ia haere noa vau nä roto i te àti ra, e faaànaànaeahia mai au e òe ra, e na to rima e täpeà i te riri o tei märô mai ia ù ra, e na to rima àtau iho e faaora ia ù. 8 Na te Fatu e nä reira mai ia ù, e tià to òe aroha, e te Fatu, i te vai-mäite-raa eiaha na òe e faaruè i te òhipa a to rima.

Tenete 18.20-32

20 Ua parau mai ra te Fatu, No te mea, e âuë rahi to Tötoma e to Tömora, e no te mea, ua rahi roa ta rätou hara; 21 e haere na vau i raro, e hiò, ia ìte au i te rave mauraa rätou, mai tei tae roa mai te reo ia ù nei ra, e aore ra, ìte atu ra vau. 22 Ua färiu ê atu ra te mata e toopiti o taua nä taata ra, haere tià atu ra i Tötoma; tià noa iho ra rä Âperahäma i mua i te Fatu. 23 Ua haafätata atu ra Âperahäma, nä ô atu ra, E haamou atoà änei òe i te feiä parau tià, e te paieti-òre? 24 Peneiaè e pae àhuru puè taata parau tià tei taua ôire ra; e haamou ä òe, eita òe e faaora i taua vähi ra i taua nä taata parau tià e pae àhuru i roto ra? 25 Eiaha roa hoì òe e nä reira, eiaha e täparahi-atoà-hia te feiä parau tià, e te paieti òre, eiaha ia hoê atoà huru ta òe e rave i te feiä parau tià, e te feiä paieti òre. Eiaha ei parau tià ta te Haavä i to te ao atoà nei ia rave? 26 Ua parau mai ra te Fatu, E pae àhuru taata parau tià ìteä ia ù i roto i Tötoma ra, e ora ia ù taua ôire atoà ra ia rätou. 27 Ua parau atu ra Âperahäma, nä ô atu ra, Inaha, ua tämata iho nei au i te parau atu i ta ù Fatu, e e repo hoì au e te rehu auahi; 28 peneiaè o te òre o te tae i te pae i te àhuru i te taata parau tià, o te toe noa iho e pae, e täparahi ä òe i taua ôire atoà ra i taua pae i toe ra? Ua parau mai ra o ia, E maha àhuru ma pae te ìteä ia ù i reira, e òre ia e pohe ia ù. 29 Ua parau faahou atu ra o ia ia na, nä ô atu ra, Peneiaè maha nei àhururaa te ìteä atu i reira. Ua nä ô mai ra o ia, E òre ia vau e nä reira, i taua maha àhuru ra. 30 Ua parau atu ra Âperahäma, Eiaha ta ù Fatu ia riri ia parau atu vau peneiaè e toru roa nei àhuru e ìteä atu i taua ôire ra? Ua parau mai ra o ia, E toru àhuru te ìteä ia ù i reira, eita vau e nä reira. 31 Ua parau atu ra o ia, Inaha, ua parau noa atu ä vau i ta ù Fatu peneiaè e piti àhuru te ìteä atu? Ua parau mai ra o ia, Eita ia vau e täparahi, i taua piti àhuru ra. 32 Ua parau atu ra o ia, Eiaha ta ù Fatu ia riri mai ia parau faahou atu vau i teie parauraa iti hoê roa ra: peneiaè hoê roa àhuru te ìteä atu? Ua parau mai ra o ia, hoê noa iho a àhuru, e òre a vau e täparahi.

Torota 2.11-14

11 O ia hoì i peritomehia ai òutou i te peritome rave-òre-hia e te rima ra, i te tino o te ìno o te taata nei i haapaehia i te peritome a te Metia ra 12 i tanu- atoà-hia òutou e o ia atoà i te päpetitoraa ra, e i faatià-atoà-hia hoì i reira i te faaroo i te räveà püai rahi a te Atua, o tei faatià mai ia na mai te pohe mai ra. 13 E o òutou hoì, o tei pohe i ta òutou hara, e te peritome òre o to òutou tino, tei faaòre-atoà-hia e ana e o ia atoà, ua oti hoì i te faaòrehia ta òutou mau hara atoà. 14 Ua päraihia hoì te ture i päpaìhia no tätou ra, e to na atoà ra mau ôroà au òre ia tätou, e ua hopoi-ê-hia ia, o ia i pätiti i te reira i nià i ta na tätauro ra;

Ruta èv 11.1-13

Te pure a te Fatu

(Mät 6,9-13; 7,7-11)

1 E te pure ra o ia i te hoê vähi, e oti aè ra, ua parau mai ra ia na te hoê pipi na na ; E te Fatu, a haapii mai ia mätou i te pure, mai ia Ioane i haapii atoà i ta na ra mau pipi. 2 Ua parau atu ra o ia ia rätou E nä ô òutou ia pure, E to mätou Metua i te ao ra, ia raa to òe iòa. Ia tae to òe ra Pätireia. Ia haapaòhia to òe hinaaro i te fenua nei mai tei te raì atoà na. 3 Hö mai i te mäa e au ia mätou i te mau mahana atoà nei. 4 E faaòre mai i ta mätou hara, te faaòre nei hoì mätou i tei hara atoà ia mätou nei. Eiaha e faaruè ia mätou e ia roohia-noa-hia mai e te àti; e faaora rä ia mätou i te ìno.5 Ua parau atu ra o ia ia rätou E tauà to te hoê taata io òutou na, a haere atu ia o ia ia na ra i te tuìraa pö, a parau atu ai ia na e, E hoa ìno, hö mai na i e toru päne. 6 Ua täpae mai nei te tahi hoa o ù ia ù nei, i to na haereà, e aita a ù ia tuu atu i mua i te aro. 7 E ia parau mai o ia i roto ra, ia nä ô mai ä Eiaha e haapeàpeà mai ia ù, ua mau te ôpani, tei nià vau i te roì e ta ù mau tamarii atoà, eita vau e tià i nià e hopoi atu i te päne na òe. 8 E faaìte atu vau ia òutou ia märô rä taua taata ra, òre noa ä o ia i te tià i nià e horoà atu i te mäa i te mea e tauà o ia no na, e tià rä o ia i te märô, a horoà atu ai i ta na i hinaaro ra. 9 E parau atu hoì au ia òutou e ani, e noaa ia ia òutou; e ìmi, e ìte ia òutou; e pätötö, e ìritihia ia te ôpani ia òutou. 10 O te feiä atoà hoì i ani ra, te noaa ra ia e o tei ìmi ra, te ìte ra ia; e o tei pätötö ra, te ìritihia ra ia te ôpani ia na. 11O vai ia metua io òutou nei e hopoi atu i te ôfaì na te tamaiti ia ani mai i te päne ra? E ia ani mai i te ià, e hopoi atu änei i te ôfï eiaha te ià, ia na? 12 E ia ani mai hoì i te huero moa, e hopoi atu änei i te pata? 13 E tënä na, te ìte na òutou i te horoà i te mea maitaì na ta òutou tamarii, ìno noa ai òutou na. E rahi atu ia to òutou Metua i te ao ra i te horoà i te Värua Maitaì i te feiä i ani atu ia na ra.

Manaò.

E paari rahi to te mau päpaì e faahitihia ra e na taiòraa e mäha tei faataahia o teie mahana haamoriraa. No reira, aita e parau huna, aita e parau àro, ia hinaaro tätou i te märamarama, e faarahi te ui, mea nä reira ia tomo i roto i te parau. E aha te auraa. Teie e fifi ihoä te feiä paari ia faahuru-ê-hia te mea ta rätou i mätau e ta rätou i faariro ei uruaìraa no rätou ; mea òhie aè te tamarii i te färii i te reira. Eita rä te märamarama o te parau a te Atua e mau i te ètaèta o te taata ia täpeà. Ia òre te märamarama ia rave i ta na tuhaa, e aha e ìtehia ai te hinaaro o te Atua. Ia faaroo hoì tätou te haapotoraa o ta tätou mau taiòraa.

-Taramo 138, 1 e himene au ei haamaitaì ia òe, i mua i te aro o te mau atua.

-Tenete 18, 32 Ua parau mai ra o ia, hoê noa iho a àhuru, e òre a vau e täparahi.

-Torota 2, 13 ua oti hoì i te faaòrehia ta òutou mau hara atoà.

-Ruta èv. 11, 2 E nä ô òutou ia pure,

Te Pure a te Fatu i pure, e pure ta na i horoà i ta na mau pipi, e pure teie na te feiä atoà tei färii ia Ietu ei Fatu no rätou, e tei ìte i te Atua ei Atua no rätou. Eere teie i te pure ôpaniraa i te haamoriraa, aore ra te tahi täpura òhipa. Te nä ô noa ra te Fatu, E nä ô òutou ia pure. Te auraa, e tano atoà teie pure no te ômuaraa i te tahi täpura òhipa, e pure ihoä rä no te mau taime atoà e hinaaro ai te taata i te Atua.

E to mätou Metua i te raì.

Te Metua, e tiàraa faatupu ora to te Atua, e fäìraa atoà rä teie e, aita atu e vähi e roaa ai i te taata te ora maoti rä, i te Atua ra. Te mätou, e haapäpüraa ia i te tiàraa tamarii o te Atua, oia hoì ei tupuraa no te ôpuaraa a te Atua, e ei fäìraa e, aita to te taata e parau  i räpae aè i te Atua. Te raì. Te nä ô ra te Atua: Te mau raì taù teröno, e te fenua nei taù täahiraa âvae (Ìtaia 66, 1). E fäìraa faaroo teie no te taata e ìte ra i te fenua ei vähi tupuraa no te mana o te Atua te auraa ia o te parau  o te täahiraa âvae. No reira, èita te parau o te Atua e tano ia faataa-ê-hia i to te raì e te fenua. Taa noa atu ai rä te reira, e aniraa atoà teie i te taata ia òre ia haamoè i te tiàraa Atua o te Atua ta na e haamanaò mai ra i te nä ôraa e, Mai te raì nei, e teitei rahi to na i to te fenua, oia atoà to ù ra haereà, e teitei ia i to òutou ra haereà, e to ù ra manaò, i to òutou ra mau manaò (Ìtaia 55, 9).

Ta te taata e rave no te Atua.

Ia moà to òe iòa.

Ua päpü maitaì e, e ère na te taata e haamoà i te Atua, oia hoì e ère i te taata te Atua e moà ai, no te mea hoì e moà te Atua, e ère atoà ia na te Atua e haamoà ia na iho. Te vähi i päpü, e tuhaa ta te taata i mua i te moà o te Atua. I te hämaniraa te Atua i te taata, ua ani Ò ia i te taata ia maìri i te iòa o te mau ânimara atoà o te fenua, e tae noa atu i te mau manu o te reva, e te haapäpü ra o ia e, te iòa ta te taata e maìri, ua au atoà ia na (Tenete 2, 19). Te auraa i te mau taime atoà e haapaò ai te taata i te hinaaro o te Atua, mai ta te Atua i hinaaro, ua au te reira i te Atua, e  riro te reira èi faahanahanaraa i te Atua. E tano atoà teie manaò ia faaäuhia i te reo o Atua e nä ô ra e 32 Ua parau mai ra o ia, hoê noa iho a àhuru, e òre a vau e täparahi. No reira, aita atu e räveà maitaì roa aè e moà ai te iòa o te Atua maoti rä, te oraraa e te faatupuraa i te parau o te aroha e te here, te rohiraa hoì ia tupu te parau mau e te parau tià i nià i te fenua nei, no te mea ua riro te reira èi täpaò haapäpü e, ua ìte te taata i te Atua, e ua ineine i te faatupu i to na hinaaro.

Ia tae mai to òe Hau

Te faaära ra te Atua i te taata  Eiaha e rave i te taoà täparu, e pö te mata o te feiä mata àraara i te taoà täparu,  e piò ê te parau a te feiä parau tià i te reira (Etoto 23, 8). Ta te taata te reira räveà ia hinaaro Ò ia i te haamau i te tahi faatereraa te petaraa, te hooraa i te taata, te faaäuraa i te òhipa, e te mau peu atoà e turori ai te manaò o te taata. No reira, ia hinaaro tätou ia mau mai te faatereraa a te Atua, aita atu e mea e au ia tätou ia rave maoti rä, te parau mau e te parau tià, te aroha e te here. Tei òre i haapaò i te reira ra, èita ia e au èi taata no te Hau o te Atua, èita atoà e tià e ora te hau i te fenua nei. Ua ìte tätou e, te parau mau e te haavare, e tauà ta räua, òia hoì e àroraa ; te parau tià e te òhipa piò, e tauà ta räua ; te aroha e te hämani ìno taata, e tauà ta räua ; te here e te haapohe taata ; e tauà ta räua. Te ìte ra tätou e, èita tätou e tano e tià ia räve na pae e piti, e mäìti rä tätou i to tätou pae, a riro atu ai èi taata e horoà i to na püai, to na âau, to na manaò, e to na värua no te haamauraa i te hau o te taata, aore ra no te faatupu i te Hau o te Atua i nià i te fenua.

Ia haapaòhia to òe hinaaro i te fenua nei, mai tei te raì atoà na

Te haapäpü ra Ietu na teie pure i haapii mai e, te hinaaro o te Atua, ia ìte ia to te ao e, na te Atua ò ia i tono mai , e ua here te Atua i to te ao (Ioane 17, 23). Taua Ietu atoà ra terä e haapäpü ra e: O vau te èà, te parau mau e te ora, aore roa e taata e tae i te Metua ra mäori rä, ei ia ù (Ioane 14, 6). Te ìte atoà ra ia tätou e, te hinaaro o te Atua, ia faaea ia tätou i te haamori i te taata, e te tiàturi i te mau perofeta haavare. O Ietu hoì, te parau ia o te aroha e te here o te Atua i te taata, tei haamanaò mai e, te Faufaa ora a te Atua, ò ia te fenua e to na î, o te parau atoà ia o te aroha e te here o te Atua i te taata. No reira, te haapaòraa i te hinaaro o te Atua, te färiiraa ia i te parau i riro mai èi taata, nä reira hoì te parau i riro mai èi î no te fenua, e te peeraa i te èà ta räua e faatoro ra.

Te hinaaro o Te taata i mua i Te Atua

Ho mai i te mäa e au ia mätou i teie mahana

Aita atu ta te taata e aniraa maoti rä, te mäa, òia hoì te mea faufaa roa aè i roto i to na oraraa taata. Aita ta na e aniraa no te moni, te àhu, te manuia, aore ra te hanahana.  E haapäpüraa teie e, ua tuu te taata i to na tiàturiraa i nià i te Atua, e ua ìte ò ia e, èita te Atua e faaruè noa ia na i roto i te fifi, ua ineine rä ò ia i te horoà mai i te mea e au i te taata, òia te mea e ora ai ò ia. Ma i te peu rä ua riro to tätou manaò, to tätou püai i te mäa, e aha ia te auraa o ta tätou aniraa. E täpaò faahou änei ia no to tätou tiàturiraa i te here o te Atua. E ère atoà rä teie i te aniraa i te taata ia faaea i te tänu i te mäa a tiaì noa ai i te horoà a te Atua, ìnaha te òhipa mätamua ta te Atua i rave, te tänuraa ia i te mäa, e no te mea ua î te fenua i te mäa, i parau ai ò ia i te taata, e hiò i tei au èi mäa, ia rave e ia àmu (Tenete 2, 8-9). E riro teie aniraa èi taime haamanaòraa i te taata e, te Atua te tumu o te mau mea atoà No te Tumu nui te fenua e te mau mea atoà i nià iho (Taramo 24, 1). Te vai atoà ra teie reo to te Atua e nä ô ra e O vai tei horoà mai i ta ù, ia faautuà atu vau ia na ; to raro aè i te raì atoà nei, na ù ia (Iöpa 41, 11). No reira, e tano tätou e hiò i teie reo to te taata, eiaha mai te tahi noa aniraa, mai te tahi atoà rä fäìraa faaroo.

Faaòre mai i ta mätou hapa, mai ia mätou e nä reira nei i teie hapa ia mätou nei.

Te haapäpü ra o Pauro e, E utuà te pohe no te hara… (Röma 6, 23). Te tahi atoà rä päriraa rahi ta te Färitea ia Ietu, te faainaina Atua ia, òia te raveraa i te tiàraa o te fifi ia täpeà noa tätou i te huriraa tähito e nä ô ra e : Faaòre mai i ta mätou hara, mai ia mätou e faaòre nei i ta rätou i hara ia mätou nei.

I mua i te Iöpa 41, 11, ia haamanaò mai te Atua e : O vai tei horoà mai i ta ù, ia faautuà vau ia na ; to raro aè i te raì atoà nei, na ù ia, e òhie tätou i te päpü e,   no te mea ua püpü mai te Atua i ta na Faufaa ora i roto i to tätou rima, e na tätou i faaìno i te reira, e tärahu ihoä ta tätou i te Atua ra, e te tiaì mai ra te Atua ia haapae tätou i te reira tärahu ta tätou. Nä hea rä e pee ai.

Ia parau rä tätou e Faaòre mai i ta mätou hapa, te fäì ra ia tätou i to tätou paruparu e te òreraa e maraa ia tätou te faatupu i te hinaaro o te Atua, e te ani ra tätou i te marü o te Atua, e ia färii mai ä ò ia ia tätou, ia faaitoito mai hoì i te faatupuraa i to na hinaaro. Eita rä e tià ia tätou ia ani i te marü o te Atua i nià ia tätou, ia òre tätou ia nä reira atoà i nià i te mau taata e âua haaàti nei ia tätou i roto i te oraraa nei. Te mea ia Ietu e haapäpü ra i te nä ôraa e Te fäito ta òutou e fäito atu ra, o te fäito atoà ia i ta òutou (Mätaio 7, 2). Te vähi e tano ia haapäpühia i roto i teie aniraa, teie ia aita te taata i roto i te tiaìraa i ta te Atua e rave mai no na, e tuhaa atoà rä ta na mai ta Ietu e haamanaò mai ra i te nä ôraa e Ta òutou i haamau i raro nei, e haamau –atoà -hia ia i te ao ; e ta òutou i tuu i raro nei, e tuu –atoà -hia ia i te ao (Mätaio 18, 18). No reira, te hapa tei maraa ia tätou i te faaòre ra, ta te Atua atoà ia e faaòre mai i ta tätou ; e tei òre tätou i färii i te faaòre ra, e aha ia e tià ai i te Atua ia faatupu mai no tätou. 

Eiaha mätou ia riro i te tämataraa,

E ère teie i te aniraa i te Atua ia òre te taata ia tämatahia, e aniraa rä i te Atua i te tauturu, ia òre te taata ia riro, ia òre ia hema i mua i te tämataraa.

I mua i te aniraa a te raatira hänere ia faaorahia to na tävini, te nä ô atu ra Ietu e  A haere i te ùtuafare, e ta òe i faaroo ra, ia nä reirahia òe (Mätaio 8, 13). I mua i te parau o te faahemaraa, e tano ia parauhia e, e hema te taata tei ineine to na âau i te färii i te faahemaraa, e riro hoì te âau o te taata tei faahinaaro ê na i te mea i tuuhia mai i mua ia na. No te paruparau rä o te taata i ani ai ò ia i ta te Atua tauturu. No reira, aita e taata e ani i te tauturu i te Atua mai te peu ua ineine ê na ò ia i te faatupu i te mea ta to na âau i hinaaro. Te auraa, te reira ra te aniraa i ta te Atua tauturu èi haapäpüraa e, no te taata ani, ua ìte ê na ò ia e, ta te Atua të faatupu. 

Faaora rä ia mätou i te ìno

Te ìno e parauhia nei, te tiàporo ia, oia hoì o Tätani. E aniraa teie na te taata i te Atua ia haere mai ò ia e ìriti ia na i räpae i te mana o te ìno. Ua riro atoà rä teie èi fäìraa e, aita atu e räveà e ora ai te taata maoti rä, i te rima o te Atua. E nä ô òutou ia pure

I muri nao aè i ta na haapiiraa i te pure te faatià nei o Ietu i te parau no te parau no tauà E tauà to te hoê taata io òutou na, haere atu ra i te tuìraa pö, a parau ai e, E hoa ìno, hö mai na i e toru päne. Ia täpae mai te tahi hoa i to na haereà, aita a ù ia i mua i ta na aro. Ua parau ra te fatu fare Eiaha e haapeàpeà mai, ua mau te ôpani, tei nià vau i te roì e ta ù mau tamarii, eita vau e tià i nià e hopoi atu i te päne na òe. Ia märô rä taua taata ra, òre noa ä o ia i te tià i nià e horoà atu i te mäa i te mea e tauà o ia no na, e tià rä o ia i te märô, a horoà atu ai i ta na i hinaaro ra. E parau atu hoì au ia òutou e ani, e noaa ia ia òutou; e ìmi, e ìte ia òutou; e pätötö, e ìritihia ia te ôpani ia òutou. Tei ani ra, e noa ia e o tei ìmi ra, e ìte ia; o tei pätötö ra, e ìritihia ia te ôpani ia na. O vai ia metua e hopoi i te ôfaì na te tamaiti ia ani mai i te päne, E ia ani mai i te ià, e hopoi  änei i te ôfï eiaha te ià, ia na. E ia ani i te huero moa, e hopoi änei i te pata. Te ìte na tätou i te horoà i te mea maitaì na ta tätou tamarii, ìno noa ai tätou. E rahi ta to òutou Metua i te ao ra i te horoà i te Värua Maitaì i te feiä i ani atu ia na ra.

A ui na tätou, te mau haapiiraa ta Ietu i horoà, no te parau änei i te taata e faaea noa i räpae, e nià to na roì, aore ra no te faaitoito ia tätou i te tomo i roto i ta na parau. E ia ôpani hoì tätou i te taata ia tatara i te ôpani, aita änei tätou e riro ra mai te mau taata ta Âperahäma e ani I te Atua 32 Ua parau atu ra o ia, Eiaha ta ù Fatu ia riri mai ia parau faahou atu vau i teie parauraa iti hoê roa ra: peneiaè hoê roa àhuru te ìteä atu? Ua parau mai ra o ia, hoê noa iho a àhuru, e òre a vau e täparahi. No te mea e ora to roto i teie pure ta tätou e parau nei e Te pure a te Fatu, e òre ai e tià i te feiä tei òre i hinaaro i te ora ia parau mai e, eiaha e tatara, eiaha e haùti, ìte aè au i te haapaòraa, terä te mea i haapiihia ia ù. Ua ìte maitaì hoì tätou e, aita e ora e ö mai i roto i te fare ia òre ia tatarahia te märamarama e te ôpani.

Ia ora na.

Teraì òr.

Ruta èv 10.38-42 Hoê

Tāpati 21 no Tiurai 2019.

Hoê

Taramo 15

1 Taramo na Tävita. O vai, e te Fatu, të tiàhapa i to òe ra tëtene. O vai të pärahi i to mouà moà ra. 2 O te taata haereà piò-òre, o tei haapaò i te parau tià ra, o tei parau i te parau mau i roto i to na ra âau. 3 O tei òre i ôhumu to na arero, o tei òre i hämani ìno i te taata tupu ra, o tei òre i färii i te parau ìno i to na tauà. 4 O tei vahavaha i te taata parau faufau ra, e faatura rä i te feiä i mataù i te Fatu, o tei tapu atu, ìno noa ai o ia iho ra e aore e tähema ra. 5 O tei òre i tuu i ta na moni i te tärahu ra, o tei òre e rave i te tärahu ei faahapa i te taata hara òre ra. O tei nä reira i te rave i taua mau parau nei, e òre roa e âueue.

Tenete 18.1-10

Te tahi tamaiti tei fafauhia na Âperahäma

1 Ua fä mai ra te Fatu ia na i te räau rahi io Mamera ra, te pärahi ra oia i te ùputa fare i te avatea. 2 Ua nänä aè ra hoì to na mata i nià, hiò atu ra, e inaha e puè taata tootoru te tià noa mai ra i mua ia na e ìte aè ra oia horo atu ra oia rätou ra mai te ùputa fare mai, e ua piò iho ra o ia i raro i te repo, 3 nä ô atu ra, E ta ù Fatu e, ia tiàhia mai au e òe ra, te hinaaro nei au, eiaha òe e haere noa a faaruè mai ai i to òe nei tävini: 4 teie ta ù parau, e tii mätou i te hoê maa pape ei horoi i to òutou âvae, e faaea noa na òutou i raro aè i teie nei räau 5 e tii hoì au i te tahi maa mäa iti, ia ètaèta aè òutou, a haere atu ai, i tae mai ai hoì òutou i ô nei i to òutou nei tävini. Ua parau mai ra rätou, E nä reira ta òe i parau mai na. 6 Haere ètaèta atu ra Âperahäma i roto i te fare ia Tara ra, nä ô atu ra, A oi ètaèta na i e toru faarii färaoa hua, a tunu ai ei päne. 7 Horo atu ra hoì Âperahäma i te nana puaatoro ra, rave mai ra i te hoê pinia poria e te maitaì, ua tuu atu ra i te tävini, ua àma iho ra ia na, aore i mähia. 8 Ua rave iho ra o ia i te pata e te ü, e taua täfa i àma ra, ua tuu atu ra i mua i to rätou aro i raro aè i te räau ra; e ua tià noa iho ra rätou. 9 Ua parau mai ra rätou ia na, Tei hea to vahine o Tara. Ua parau atu ra o ia, Tei te fare, inaha. 10 Ua nä ô mai ra o ia E hoì mai a vau ia òe nei ia tae i te tau mau ra; e inaha, e tamaitihia ta to vahine ta Tara. Te faaroo mai ra Tara i taua parau ra; tei te ùputa o te fare ra.

Torota 1.24-28

Te töroà o Pauro no te Ètärëtia

24 Te òaòa nei au i to ù nei pohe ia òutou i teie nei, e te faatià nei i te pohe i te Metia nei i toe ia ù i to ù nei tino, no to na ra hoì tino, oia hoì te Ètärëtia nei ra 25 tei faarirohia vau nei ei òrometua ra, i te poroì a te Atua i tuuhia mai ia ù ia òutou nei, ia faaìte hua vau i te parau a te Atua. 26 i te parau àro ìteä òre i te mau ànotau e te mau uì i mütaa iho ra, ua faaìtehia mai rä i teie nei i te feiä moà no na ra. 27 o ta te Atua ia i hinaaro i te faaìte i te maitaì rahi hanahana o ta na parau àro nei, i roto i te Ètene ra, oia hoì te Metia i roto ia òutou i noaa ai te manaò ora. 28 O ta mätou e faaìte haere nei, i te aòraa atu i te taata atoà, e te haapiiraa atu hoì i te taata atoà i te mau parau paari atoà, ia püpü mätou i te taata atoà mä te nehenehe roa i te Metia ra ia Ietu.

Ruta èv 10.38-42

Te tere o Ietu io Märeta räua o Märia

38 E te haere atu ra rätou i to rätou haereà, ua tomo atu ra o ia i roto i te hoê ôire iti. Ua färii mai ra te hoê vahine ia na i roto i to na fare, o Märeta te iòa. 39 E tuahine to na o Märia te iòa, o tei pärahi ia i te pae âvae o Ietu i te faarooraa i ta na parau. 40 Âreà Märeta, peàpeà iho ra ia i te haapaòraa i te manihini, e ua haere mai ra, nä ô mai ra E te Fatu, eita òe e haapaò mai, e ua faaruè mai taù taeaè ia ù, o vau anaè teie rave noa ai? E parau atu òe ia na e rave atoà mai. 41 Ua parau atu ra Ietu ia na, nä ô atu ra E Märeta e, e Märeta, ua ahoaho òe, e te peàpeà na òe ia òe iho i te mau mea e rave rahi 42 hoê roa rä mea tià, e ua rave iho nei Märia i taua mea tià ra, e òre roa hoì ta na e riro ê.

Manaò.

Taramo 15, O vai, e te Fatu, të tiàhapa i to òe ra tëtene. O vai të pärahi i to mouà moà ra.

Tenete 18, 3 E ta ù Fatu, ia tiàhia e òe ra, te hinaaro eiaha faaruè mai to òe tävini.

Torota 1, 27 Te hinaaro rahi o te Atua te faaìte te maitaì ia hanahana te parau àro,

Ruta èv. 10, 42 hoê roa rä mea tià, e ua rave iho nei Märia, e òre roa e riro ê.

Te parau e färereihia nei e tätou i teie mahana, ua tomo o Ietu i roto i te hoê òire tei òre i faahitihia to na iòa, ua färii mai ra te hoê vahine ia Ietu i roto i to na fare, e te reira atoà o Maria e o Märeta. O Märeta te faanaho ra i te färiiraa i te mau manihini, âreà o Maria te faaroo ra ia Ietu. I ù nei te tupuraa ta tätou ìrava i teie mahana, i te ìrava 42, hoê roa rä mea tià, e ua rave iho nei Märia i taua mea tià ra, e òre roa hoì ta na e riro ê. E reo teie no Ietu, no te faaìte i to Maria faataaraa ia na no te faaroo i te mau parau ta Ietu e horoà ra, teie te ômuaraa o te ìrava e HOÊ ROA, te HOÊ e parauhia nei i ù nei no te faaìte ia i to Maria haapäpüraa i to na tiàturiraa i te mau parau e horoàhia nei e Ietu. E aha teie HOÊ ta Ietu e parau ra. E tämata na tätou i te  hiò i teie parau o te HOÊ, mea maitaì tätou ia päpü rii atoà i te auraa o teie taò ta tätou e faaòhipa nei, ei räveà e ära ai i roto i to tätou manaò te òhipa e rave ei faatupuraa i te reira parau. Ia ìte tätou e, te ìmi nei o Maria ia moè o ia i roto i te mau parau e faahitihia nei e Ietu, no te mea ua moè ia Maria to na tuahine ia Märeta i muri i teie hoê ta Ietu e faahiti ra. Hoê ä paha tumu to teie nä taò, eere rä hoê ä manaò ta räua e faaìte ra, eita hoì te tahi e tano e mono i te tahi no te mea ia o Maria, ua rave ò ia i to na tiàmaraa no te faaroo ia Ietu, te vai ra ihoä te parau, oia te mea i parauhia, te vai atoà ra rä te märamaramaraa i te parau, oia te mea ta te taata i täpeà mai, te vähi ta na i haafaufaa, e ta na i hinaaro i te faatupu. I te reira vähi, e tano tätou e haamata i te uiui e, aita änei ta tätou e tuhaa i roto i teie hoê. Inaha too piti taata teie O Ietu, Maria e aha ia te räveà e tupu ai te hoê. E no te mea e hinaaro teie no te Atua, riro atu ra te tatararaa a Ietu ei haapiiraa ei faatanoraa i te taata i roto i ta na tautooraa ia tupu ihoä te hoê. Te vähi rä ta te taata e òre e haapaò ra, te mea ia e, te faatupu nei o ia i te hoêraa nä roto i te haafaufaa-òreraa, te haamoèraa i te tahi, ia toe noa mai hoê. I roto hoì i te reira hiòraa, aita te haavïraa e te hämani-ìno-raa taata i ätea roa atu. I teie huru to Maria e i parauhia e Ietu HOÊ roa, aita änei te tätarahapa ra i mua i te mau parau atoà e faahithia nei e Ietu. I roto i te parau ta tätou e hiò nei, te ìteraa ia i te horoà a te Atua i te òhipa i roto i te rima o te taata, eiaha ia te taata e ìmi i te ôtoheraa, e eiaha hoì e ruri i te parau. No reira, ia òre ia tupu te hinaaro o te Atua, e hoì noa ihoä te pariraa i nià i te taata, te auraa, o ia iho te tumu i òre ai i tupu te aniraa a te Atua. Haapaò maitaì atoà rä tätou i te auraa o te parau, ia parau Ietu i te HOÊ ROA, no te ani ia i te taata ia haapii i te ora nä mua roa i te hinaaro o te Atua. Te ani noa mai ra teie parau ia faaitoito i te faatupu i teie parau  mai te ara ia riro noa te tahi ei täuaro no te tahi. Te hoêraa, eere te nümera, e òhipa rä i roto i to na tupuraa, e òhipa tei anihia i te taata e ìmi i te räveà ia òre ia faaea to na tupuraa, âreà te hoê ia hope aè ta ù faahitiraa i teie nümera, ua hope atoà to na parau. No te märamarama i parauhia ai to te mahana, âreà ia vai mai te pöiri, e parau faahou änei to te mahana i reira. Te vähi tupuraa o te hoêraa ta tätou e parau nei, tei roto ia ia òe e ia ù, na täua teie òhipa, eere na òe anaè, eere na ù anaè ; ia patu òe ia ù i te hiti, e toe mai ihoä te hoê, aita rä e hoêraa. Ia parau hoì tätou e, òhipa, ei taata ia no te rave, ia too piti taata e mämä ai teie òhipa. Mai te peu hoê noa taata e ìmi i te räveà ia tupu te hoêraa, eita te hoêraa e tupu, e fifi rä të ìtehia; ia òre teie nä taata ia rave âmui i teie òhipa, aita roa atu ihoä ia e hoêraa; e ia faaea räua i te rave i te mea ta räua i färii i te rave, e parau faahou änei to te hoêraa i reira. E tano tätou e faaau i te reira i te ùaa tiare Maurua i nià i te tumu hoê. Rave na tätou i te parau no to te Atua hämaniraa i te taata i to na huru e to na hohoà. Ia vai noa teie parau ei parau, aita o reira fifi. Ia haamata rä tätou i te haapäpü e, terä ia to na auraa, e taata to muri mai i te reira parau, e taata mä to na iho huru e to na hohoà, e iòa to na, e reo to na, e peu ta na, e fenua to na, no na atoà ta te Atua ôpuaraa ora, te haamataraa iho te taata i te ôtohetohe. Hoê te Atua, ua rau rä te taata, ua rau te nünaa. Hoê roa rä mea tià, e ua rave iho nei Märia i taua mea tià ra, e òre roa hoì ta na e riro ê. Ua vaiiho o Maria i te ärea i roto ia na  e o Mareta ua vai te tahi vähi e faataa ra ia räua i roto i te ùtuafare, mai te mea ra no Maria ua maìti o ia e pärahi i te pae âvae no Ietu, areà o Mareta te haapeàpaà ra i te parau no te färiiraa i te mau manihini, ua faaäpiäpi o ia ia na iho.Te ätea, e haamoè i te mau mea atoà, e òre hoì e manaò- faahou-hia. Mai te peu too piti mäua taata haere, ia òre au ia haere, aore ra ia faaea vau i te haere, ua päpü maitaì e, e ätea te tahi ia ù ia faaea hoì te tahi i te haere, aore ra ia òre o ia ia hinaaro faahou i te haere, ua päpü atoà e, e hemo o ia ia ù. I roto i te tahi hiòraa e te tahi, te taata ihoä te tumu o te ärea. I parau ai o Pauro i to Torota 27 Te hinaaro rahi o te Atua te faaìte te maitaì ia hanahana te parau àro, mea maitaì tätou e haamanaò e, mai te peu te vai ra te pohe, te vai atoà ra tätou, ia vai iho tätou i te pohe ia faaî na i te ärea i vai mai i roto i to tätou oraraa, te taime mau te reira e haamata ai te mama, të riro atu ei ärea. E ia ui hoì tätou e, O vai, e te Fatu, të tiàhapa i to òe ra tëtene. O vai të pärahi i to mouà moà ra. Te pähonoraa: eere te pohe, o tätou iho rä. No te òreraa tätou i hinaaro i te haere i mua, nä roto i to tätou faaearaa mai, na te pohe i faaî i te ärea i vai mai i mua ia tätou, a riro atu ai te reira ei ärai ia tätou i te ìteraa i te here o te Atua. Te märamarama ra ia tätou e, nä roto i te faaotiraa i ravehia e Ietu i te parauraa ia, e Märeta,  e Märeta te ahoaho na òe, 42 hoê roa rä mea tià, e ua rave iho nei Märia, e òre roa e riro ê.

Teraì òr. Faatura.

Ruta èv 10.25-37 Täuaro.

Tāpati 14 no  Tiurai 2019.

Täuaro.

Taramo 19

1 Na te Mënätehe. Taramo na Tävita. 2 Te parau hua nei te mau raì i te hanahana o te Atua E te faaìte nei te reva i te òhipa a ta na rima 3 Te haapii nei te tahi ao i te tahi i te parau, e te faaìte nei te tahi ruì i te tahi i te ìte. 4 Aore e ôrero, aore e parau, aore to rätou reo i ìteä. 5 Ua tae rä to rätou haruru i te mau fenua atoà, e ta rätou faaìteraa i te ôtià o teie nei ao. Ua faatià o ia i to te mahana tiàhapa i roto ia rätou, 6 o tei haere mai mai te täne âpï ra mai roto mai i to na ra piha, e mai te taata püai e òaòa ra ia horo i to na hororaa.7 Mai te tahi pae raì to na haereà mai, e tae noa atu ra i te tahi pae i to na pouraa i raro, e aore roa te hoê mea i ère i to na mähanahana. 8 Oia atoà te ture a te Fatu aita e hapa, i te haafäriuraa i te värua. Te faaìte a te Fatu e mea mau ia, e paari ai te âau o te maùa. 9 Te haapaòraa a te Fatu e mea tià ia, e òaòa ai te âau. Te aò a te Fatu e mea märamarama ia, e märamarama ai te mata nei.10 Te mataù i te Fatu e mea viivii òre ia, e tià ia i te vai-mäite-raa. Te faaäuraa a te Fatu e parau mau ia, e te mea tià anaè. 11 E taoà hinaaro-rahi-hia ia i to te àuro, i te àuro rahi ra e te maitataì. E momona rahi ia i to te meri i te topataraa no roto i te meriterio. 12 Na te reira hoì i haapii mai i to tävini, e tei te haapaò i te reira te utuà rahi. 13 O vai hoì tei ìte i ta na iho ra mau hara? E tämä mai òe ia ù i ta ù mau hara ìteä-òre-hia nei. 14 E täpeà mai òe i to tävini i te hara ìimi, eiaha roa te reira i faahepo mai ia ù, ei reira vau e maitaì ai, aore aè ra te hara rahi. 15 E tiàhia mai te parau a ta ù vaha i reira, e te manaò o ta ù âau, i mua i to aro, e te Fatu, e ta ù haapüraa e ta ù ora.

Teuteronomi 30.10-14

10 ia faaroo òe i te reo o to Atua ra o te Fatu, e ia haapaò i ta na ra mau parau, e ta na ra mau haapaòraa, i päpaìhia i roto i te puta ture nei; e ia färiu òe i to Atua ra i te Fatu, mä to âau atoà, e mä to värua atoà. 11 Eere hoì teie nei parau ta ù e parau atu ia òe i teie nei mahana i te mea ìteä òre e òe ra, eere hoì tei te ätea ê. 12 Aore i nià i te raì, a parau ai òe e, O vai to tätou e haere i nià i te raì, e tii i taua parau ra e hopoi mai ia tätou nei, ia faaroo atu tätou e ia haapaò? 13 Eere hoì tei te tahi pae moana mai a parau ai òe e, O vai to tätou e fano i te moana, e tii i taua parau ra e hopoi mai ia tätou nei, ia faaroo atu tätou e ia haapaò? 14 Tei pïhaì roa iho rä taua parau nei ia òe, tei to vaha, e tei to âau, ia haapaò hoì òe i te reira ra.

Torota 1.15-20

Te huru o te Metia e ta na haa, 15 O te huru mau o ia o te Atua hiò-òre-hia ra, o tei fänau na i te mau mea atoà i hämanihia ra. 16 Na na hoì i hämani i te mau mea atoà nei, o to te raì, e to te fenua nei, o tei ìteä ia hiò ra e tei òre i ìteä, te feiä teröno, e te feiä hau, te hui-arii, e te feiä mana. E mea hämani- anaè-hia ia e ana, e no na anaè. 17 E o mua ä hoì o ia i te mau mea atoà nei, e o ia të mau i te mau mea atoà nei. 18 E o ia hoì te upoo o te tino ra o te Ètärëtia nei o te mätamua o ia, te mätahiapo o te feiä i pohe ra, ia hau ê atu ä o ia i te mau mea atoà nei. 19 E mea tià hoì i te Metua e ei roto ia na te î i te mau mea atoà ra vai mau atu ai. 20 E ia faafaite hoì o ia i te mau mea atoà ra ia na iho i roto ia na ra, i te hau i noaa i te toto o to na ra tätauro; to te raì e to te fenua nei, ia faite ä ia na.

Ruta èv 10.25-37, Te taata Tämäria hämani maitaì

25 E inaha, ua tià mai ra te hoê haapii-ture i nià, ua fäfä mai ra ia na, nä ô mai ra E te Òrometua, e aha vau e noaa ai te ora mure òre. 26 Ua parau atu ra Ietu ia na E aha tei päpaìhia i roto i te ture ra? Te nä hea ra ta òe taiòraa? 27 Ua parau mai ra o ia, nä ô mai ra E hinaaro òe i to Atua i te Fatu mä to âau atoà e mä to värua atoà, e mä to püai atoà, e mä to manaò atoà ia hope, e aroha hoì òe i to taata-tupu mai te aroha ia òe iho na. 28 Ua parau atu ra o ia ia na Ua tià ta òe i parau mai na, e ora òe ia nä reira. 29 Âreà o ia, no te hinaaro i te faatià ia na iho, ua parau mai ra ia Ietu O vai hoì to ù taata-tupu? 30 Ua parau atu ra Ietu ia na, nä ô atu ra Te hoê taata no Ierutarëma i te haereraa i Ierito, roohia iho ra i te nana èiä haru, taratarahia iho ra ta na àhu e rätou, e paruparu iho ra o ia, haere atu ra, faaruè iho ra ia na, ua fätata i te pohe. 31 Ua haere noa mai ra te hoê tahuà nä taua èà ra, e ìte atu ra o ia ia na, faahahau ê atu ra, nä te tahi pae èà atu ra i te haere. 32 E te hoê âti-Revi hoì i te haereà nä taua èà ra, e fätata mai ra taua vähi ra, e ìte atu ra ia na, òhipa ê atu ra nä te tahi pae èà. 33 Te hoê taata rä no Tämäria i haere noa i to na haereà, e tae atu ra i taua vähi ra, e ìte atu ra o ia ia na, aroha atu ra. 34 Haere atu ra i pïhaì iho, ua ninii iho ra i te hinu e te uaina i roto i te mau puta no na ra; vehi iho ra, e haapärahi atu ra ia na i nià i ta na iho puaa, arataì atu ra ia na i te fare tïpaeraa, utuütu atu ra ia na. 35 E ao aè ra, ia haere ê o ia ra, ua rave aè ra o ia i e piti moni veo, tuu atu ra i te taata fare ra, nä ô atu ra ia na E utuütu òe i teie nei taata, e ia riro atoà ta òe ra moni, na ù ia e hopoi atu i te hoo ia òe ia hoì mai au ra. 36 O vai te taata-tupu i to òe manaòraa i taua nä taata tootoru ra, i te taata i roohia i te nana èiä haru ra? 37 Ua parau mai ra o ia O tei aroha ia na ra. Ua parau atu ra Ietu ia na E haere òe, e nä reira atoà.

Manaò.

Teie mau taiòraa o ta tätou e färerei nei i teie mahana haamoriraa mea tià ia haafatatahia te mau manaò, E tämataraa, oia hoì e räveà tei manaòhia i te faaòhipa i nià i te tahi taata ia rave o ia i te tahi òhipa ta na i òre i ôpua. I ô nei, te haaparaparauraa ia ia Ietu i nià i te ora mure òre, oia hoì te tahi parau tei riro te Atua ei tumu hoê roa. Aita Ietu i ôtohe i mua i te tämataraa, aita atoà rä i àro atu i tei tämata mai ia na, ua färii rä i te haere i te vähi tei reira te tämata i te tiaìraa mai ia na, i te vähi ta na i manaò e, tei reira o ia i te paariraa. I roto i ta na pähonoraa, aita Ietu i faaìte i te räveà e roaa ai te ora mure òre, ia au i te hinaaro o te haapii ture, ua haapäpü noa rä o ia, mai te türuì i nià i te ìte o te haapii ture, e ora te taata ia haapaò i te hinaaro o te Atua. Te auraa ra, te Atua noa ihoä te tumu o te ora, e aita ta Ietu e ôpereraa ora mure òre. Te peàpeà o te haapii ture e te mea o ia i onoöno faahou mai ai, to na ia hiroàraa e, na na noa iho i pähono i ta na uiraa. Ua hinaaro o ia ia parau mai  Ietu i to na manaò, ei räveà pariraa atu ia na, e inaha, o na iho ta Ietu i haaparaparau. O te haapotoraa ia ta te mau taiòraa e faaìte nei.

-Taramo 19, 13 O vai tei ìte i ta na iho mau hara? Tämä i ta ù mau hara ìteä-òre-hia nei.

Teuteronomi 30, 14 Tei pïhaì taua parau ra ia òe, tei to vaha, to âau, haapaò òe i te reira.

Torota 1, 20 E ia faafaite hoì o ia i te mau mea atoà ra ia na iho i roto ia na ra,

Ruta Èv. 10, 27 Parau mai ra o ia, E hinaaro òe i to Atua i te Fatu mä to âau, mä to värua, mä to püai, mä to manaò  ia hope, aroha òe i to taata-tupu mai te aroha ia òe iho na.

Te uiraa e tià e  faahiti, O vai ia to ù täuaro : Te tanoraa mau, ia au i to na tiàraa haapii ture, e roaa noa i teie taata te pähono i ta na iho uiraa. Te hinaaro nei rä o ia e huri i te reira hopoià i nià ia Ietu, no te mea, mea òhie aè te pari i te taata i nià i te manaò ta na i parau, i te faahapa i te taata tei òre i parau i to na manaò. I ô nei atoà, aita Ietu i pätoì i te aniraa a te haapii ture, ua faatià rä o ia i te tahi parau, mai te tuu mai i te mau taata tiàraa i roto i te Faaroo, e tae noa atu i te taata tiàraa òre. Ua tuuhia teie nä taata too toru i mua i te tahi fifi. Na te hiòpoàraa i te òhipa ta rätou i rave, aore ra ta rätou i òre i rave, e tauturu i te haapii ture i te ìteraa i te pähonoraa e au i ta na uiraa. I to òe manaò... I ô nei, te tïtau faahou nei Ietu i te pähonoraa a teie haapii ture. Ua roaa faahou ia Ietu i te faariro i te taata ui, ei taata pähono i ta na iho uiraa. Eiaha rä tätou e hiò i te òhipa ta Ietu i rave mai te tahi täpaò faaìte i to na paari, i te huriraa i te fifi i nià i te taata i ìmi mai te fifi ia na. E haapäpüraa noa teie i te taata e, i roto i te oraraa, eiaha e tiàturi e, te vai ra te pähonoraa oti noa. I te mau taime atoà rä, tei te taata tätaì tahi te raveraa i te faaotiraa tei au i to na manaò, aore ra tei au i te mea ta na i märamarama. Te mea ia Ietu i ani ai i te manaò o teie taata. Te pähonoraa ta Ietu e horoà, ua au noa ia no na, eita rä te reira e au no te tahi taata ê atu. Eere atoà rä teie i te faatanoraa i te mau huru manaò atoà e nä roto mai i te taata. Te pähonoraa maitaì, te pähonoraa ia ta te märamaramaraa o te parau i faatupu i roto i te taata. I roto i te hiòraa ta Ietu e tuu nei i mua i te Haapii ture, te vai ra te tahi tītauraa i te taata ia haamätau i te hiòpoà i te tereraa o te oraraa, te tütonu i nià i te tupuraa o te mau mea tei riro o ia ei ìte, no te mea na te reira atoà e faaòhie ia na i te märamaramaraa i te auraa o te mau mea e tupu noa nei. I teie huru parauraa a te päpaì Taramo, 13 O vai hoì tei ìte i ta na iho ra mau hara? E tämä mai òe ia ù i ta ù mau hara ìteä-òre-hia nei. Tei hau roa atu rä i te faufaa, teie ia vähi e nä ô ra e to òe manaò. E au teie parau no te taata hoê, e au atoà rä no te hoê nünaa, no te hoê fenua, i roto i to na huru, ta na peu, to na reo, to na hiroà. Te riro atoà ra ia teie ei haapäpüraa na Ietu e, i roto i te pähonoraa tei tïtauhia tätou ia pähono i te Atua, eita e tià ia tätou ia huna, ia haamoè, ia faariro ei mea faufaa òre teie hoìraa i roto ia tätou iho, ta tätou faufaa tupuna, to tätou hiroà taata no te fenua, no te mea e tupuraa te reira no te hinaaro o te Atua. Te auraa, ta te Atua i horoà na tätou, ta na e tïtau mai. Eiaha tätou e haamoè e, te hinaaro o te Haapii ture i tià mai ai i mua ia Ietu, e te mea hoì Ietu i faatià atu ai i te parau o te taata i roohia i te èiä, te räveà ia e roaa ai ia na te ora mure òre. No reira, mea faufaa ihoä paha te ìteraa i te parau a te Atua, oia te mea i päpaìhia, aita rä Ietu e haafaufaa òre ra i te ìteraa i to na iho parau, oia te räveà e tano ai te tahi e faaìte i to na manaò. Ia faaroo tätou te parau e faahitihia ra e te Teuteronomi te naò ra, 14 Tei pïhaì roa iho rä taua parau nei ia òe, tei to vaha, e tei to âau, ia haapaò hoì òe i te reira ra. Te haapiiraa e vai ra i roto i te parau ta Ietu i faatià i te Haapii ture, teie ia Eere na ù e mäìti i to ù täuaro, eere na ù e faaoti i te taata ta ù e färii i te tauturu e të òre au e tauturu, tano noa atu ai to ù manaò, maitaì noa atu ai ta ù mau tatararaa. No te mea i reira ra, e tauturu noa ia vau i tei au mai ia ù, mai te òre e täuà atu i tei òre i au mai ia ù. Aore ra, e tauturu vau i te taata ta ù i ìte e, e riro o ia i te faahoì mai i ta ù i rave no na, âreà te taata të òre e faahoì mai i ta ù e rave no na ra, ua òhie ia vau i te tuu i to na parau i te hiti. Mea taa ê ta Ietu hiòraa i teie parau, no na, ua riro te fifi ta te taata e färerei nei ei räveà e ìtehia ai te tupuraa e te òreraa e tupu i te taata te parau o te täuaro. Eere atu ra na ù e faaoti i te taata e au ia täuturuhia, na te taata rä i roto i te fifi e haapäpü mai i to ù riroraa ei täuaro, e te òreraa hoì te reira parau i maraa ia ù i te faatupu. Te fifi e vai ra i muri mai i te uiraa a te Haapii ture, te òhieraa ia tätou i te topa i roto i te mäìtiìti taata e te manaò pae. Te haapiiraa ta teie parau e heheu mai nei ia tätou, teie ia i roto i te faatupuraa i te hinaaro o te Atua, eiaha tätou e ani i te Atua ia faaìte mai i te òhipa ta tätou e rave, na te here rä o te taata i te Atua e faaìte ia na i te mea e au ia na ia rave ia hanahana te Atua. I roto hoì i te òhipa ta te taata i faaoti i te rave e ìtehia ai te tupuraa e te òreraa e tupu te hinaaro o te Atua. No reira, no te mea eere na te tahi e parau mai ia òe i te òhipa e au ia òe ia rave, ia färii ia òe i te tuu ia òe i mua ia òe iho, ia riro e, o òe iho ta òe hiòraa, ta òe tütonuraa, te vähi hoì e roaa ai ia òe te pähonoraa maitaì aè e ìtehia ai te tupuraa e te òreraa e tupu te hinaaro o te Atua. Te auraa, o òe iho to òe täuaro mätamua roa. Ia òre òe ia färii i te faafäite ia òe iho, oia hoì ia òre òe ia färii ia òe, ia òre ia faatupu i te hau e te here i roto i to òe âau, e mata ê noa ihoä ia òe ia òe iho, e faariro noa ihoä ia òe i te manaò o te tahi ei pähonoraa na òe, oia hoì e tämau noa òe i te vai iho e na te tahi aè e manaò mai no òe. E inaha, ia au i te haapiiraa ta Ietu e horoà nei, te pähonoraa ta te tahi e horoà, ua au noa ia no na iho, no te mea o na iho ta na i tuu i roto i ta na parau, te auraa ra, aita ia to òe e parau i reira. Ia au rä i ta tätou i parau na, e au teie òe no te taata hoê, aore ra no te hoê nünaa. Ta  Pauro ia parauraa i to Torota, 20 E ia faafaite hoì o ia i te mau mea atoà ra ia na iho i roto ia na ra, I roto i te pähonoraa mätamua ta Ietu i pähono atu i te Haapii ture, te nä ô atu ra o ia e, E aha tei päpaìhia i roto i te ture, te nä hea ra te taiòraa ; i roto i te piti o te pähonoraa, te ômua ra Ietu i te nä ôraa e : I to òe manaò..., te auraa, eita atoà te märamarama o te taata e roaa òhie noa i roto i te mea i päpaìhia, e e mea faufaa atoà no na te hiòraa i to na iho manaò, te hiòraa i roto i to na parau, i roto i to na iho hiroà taata tei papahia i nià i te tahi fenua, no te mea no te fenua atoà i parauhia ai to te taata, e aita hoì ta te taata e parau maoti rä, ta te fenua i haapii ia na. E no te mea no te Atua te fenua e te î atoà i nià iho, e nä roto atoà ia te Atua i te fenua i te haapii mai i te taata, i te horoàraa ia na i te pähonoraa e roaa i to na märamarama i te heheu mai. I roto i te tïtauraa a Ietu, o òe te taata faufaa, no te mea no òe te parau, ta òe pähonoraa terä e hinaarohia mai ra. Mai te peu rä aita òe i färii ia òe, aita òe i here ia òe, mai te peu e rahi aè to òe vahavaha e te tähitohito ia òe, eita ia e roaa ia òe te faatupu i te tïtauraa a Ietu. No Ietu, eere òe i te âfaì parau na te tahi, mai te peu e, o te reira ra, aita ihoä ia òe. Te ìte ra tätou i te faufaa no teie parau no te faafäiteraa ia na iho, oia te faahauraa e te färiiraa ia na iho ei räveà e tupu ai te hinaaro o te Fatu. Tätou e manaò nei e, mea faufaa òre to tätou manaò, ta tätou huru hiòraa, oia te hiòraa ta te fenua, te peu tumu, e te hiroà tumu i haapii ia tätou, e eita te reira e au ia ravehia i mua i te Atua, no te faatupu i te hinaaro o te Atua, te Tamaiti iho a te Atua teie e faaìte mai nei i te hape o te reira huru hiòraa. Ia parau mai Ietu e : to òe manaò, eita ia te reira parau e tupu mai te peu aita òe, mai te peu e taata ê të parau mai, nä roto noa mai ai te reira parau ia òe, eere ihoä rä no òe te reira manaò. Mai te peu aita ä tätou i matara i mua i teie tïtauraa ta Ietu, e i mua i teie parau no te faafäìteraa i te Atua, haamanaò noa tätou e, ua hämani te Atua i te taata ia au i to na huru e to na hohoà. Te auraa, te huru e te hohoà ta tätou e mau ra, te huru hoì e te hohoà ta te fenua i nanaò i nià ia tätou, e mea hinaarohia ia e te Atua, e ua au hoì te reira i te Atua. I teie nei rä eere te taata i te âfaì hohoà noa no te Atua, e täuaro rä o ia no te Atua, oia hoì te tahi taata tei färii i te tià mai i mua i te aro o te Atua, te tahi taata tei òre i mataù i te parau i te Atua i to na hinaaro, e tei ineine i te pähono i te Atua i te taime te Atua hinaaro mai ai ia na. Te parauraa i to na iho manaò, te tiàmäraa te reira ta te Atua i horoà no te taata. No te taata rä, mea òhie aè no na te tià i muri mai i te parau a te tahi, i muri mai i te ture, te faanahoraa, aore ra te mau mea atoà e òre ai o ia e roohia ai i te faahaparaa ia òre ta na pähonoraa ia tano. No reira, te faafäiteraa i te Atua e haamata ia nä nià i te ìteraa e te färiiraa i te Atua, mai te ìte maitaì atoà rä e, aita e ìteraa i te Atua të òre e riro atoà ei ìteraa e ei färiiraa ia na iho ei tupuraa no te ôpuaraa a te Atua. Ia nä reira tätou i te hiò i to tätou parau, e märamarama atoà ai tätou i te ture a te Atua ta Ietu i haamanaò mai e : here i te Atua, here i te täuaro. Ore noa atu ai rä te taata i ìte i te Atua, ua riro te faatupuraa i te parau o te here ei täpaò e ìtehia ai te mau taata tei fänauhia e te Atua, e tei òre i fänauhia e te Atua. I roto i nä èà e piti ta Ietu e faatoro ra i mua i te taata ei räveà e roaa ai ta na pähonoraa i mua i ta na tïtauraa i te ora, te vai ra te märamaramaraa i te parau a te Atua, te vai atoà ra rä te märamaramaraa i to na iho parau ei räveà e roaa ai ta na pähonoraa. Te auraa, e tano te taata e faatupu i te hinaaro o te Atua mai te ìte òre i ta na parau, eere rä no te ìteraa te taata i te parau a te Atua e tupu atoà ai to na hinaaro. No te mea aita to te taata e parau i räpae aè i te Atua, e to te Atua hoì te hinaaro e tïtauhia nei ia na ia faatupu, ia faafäite atoà o ia ia na iho i te Atua, te auraa, ia färii atoà o ia i te Atua ia vai noa mai ia i mua ia na ei tütonuraa tämau na na. No reira, mea faufaa no te taata te tuuraa i te hau i roto ia na e te Atua. Aita te taata i àifäito i te Atua, e Atua ihoä te Atua, e taata ihoä te taata, teie fäite e parauhia nei, to te taata ia färiiraa e, aita to na e parau i räpae aè i te Atua, aita atoà rä to na e parau i räpae aè i te fenua. Aita atu rä e vähi e matara ai te parau o te täuaro maoti rä, i roto i te here. Ei haapotoraa : here i te Atua, here ia òe iho, te räveà ia e roaa ai i te taata te ora.

Teraì òr. Faatura.