Tāpati 30 no Âtopa 2022.
ÔROÀ
REFOROMĀTIO
Poto
Mau
taiòraa.
Taramo
145
1 Taramo haamaitaì na Tävita. E
faateitei ä vau ia òe, e ta ù Atua, e te Arii, e haamaitaì ä vau i to òe ra iòa
e a muri noa atu.
2 E haamaitaì ä vau ia òe i te
mau mahana atoà nei, e ârue au i to iòa e a muri noa atu.
3 E rahi te Fatu, e ia
haamaitaì-rahi-hia, oia ä ia, e òre to na rahi e ìteä ia ìmi.
4 Te mau uì atoà të faarahi i ta òe òhipa, e e faaìte
hoì i ta òe ra òhipa mana.
5 E parau vau i te tura e te
hanahana o to òe ra mana, e te mau räveà taa ê na òe ra.
6 E parau rätou i te mana o ta òe
ra mau räveà mataù, e e faaìte hoì au i to òe ra mana.
7 E parau ä rätou i te manaòraa o
to òe ra maitaì rahi, e himene hua hoì i ta òe ra parau tià.
8 E hämani maitaì e te aroha to te Fatu, e òre e riri
vave, e te faaherehere rahi.
9 Hämani maitaì to te Fatu i
te taata atoà, e te vai ra to na aroha faaherehere rahi i nià i ta na atoà ra
mau òhipa.
10 E ârue anaè ta òe atoà ra mau
òhipa ia òe, e te Fatu, e na to mau tävini moà e haamaitaì ia òe.
11 E parau rätou i te hanahana o
to òe ra pätireia, e faatià noa hoì i ta òe ra mau räveà püai.
12 I te faaìteraa i te tamarii a
te taata nei i to na ra mana, e te hanahana e te manaò to na ra pätireia.
13 O to òe ra pätireia, e
pätireia mure òre ia, e to òe ra mana, e tae ia i te mau uì atoà ra.
13 bis(E Atua mau te Atua e te
haavare òre i roto i ta na mau òhipa.)
14 Te mau ra te Fatu i te feiä e hià ra, e ua
faatià i te feiä e piò i raro ra.
15 Te hiò nei te mata o te mau mea atoà nei ia òe, e
te horoà mai ra òe i te mäa na rätou i te tau mau.
16 Te heheu nei òe i to rima, e
te haamäha nei i te hiaai o te mau mea ora atoà nei.
17 E parau tià ta te Fatu i ta na atoà ra mau
haereà, e te hämani maitaì i ta na atoà ra mau òhipa.
18 Te fätata mai ra te Fatu i
te feiä e tiàoro atu ia na, i te feiä atoà i tiàoro atu ia na mä te haavare
òre.
19 E faatià o ia i te hinaaro o
te feiä i mataù ia na, e faaroo mai o ia i ta rätou tiàoro, e e faaora hoì ia
rätou.
20 Te tiaì nei te Fatu i te
feiä i hinaaro ia na, âreà te feiä paieti-òre ra, e haamouhia ia e ana.
21 E parau ta ù vaha mä te ârue i
te Fatu, e ia haamaitaì te taata atoà i to na ra iòa moà e a muri noa atu.
Ìtaia
45.22-24
22 E hiò mai òutou ia ù ia ora, e te mau hopeà mai o te fenua
ra; o vau hoì te Atua, e aita ä atu.
23 Te nä ô mai ra te Fatu,
Ua tapu vau ia ù iho; ua reva te parau mau no roto i to ù nei vaha; te parau ia
e òre e faaòrehia ra: e piò te mau turi atoà i raro i mua ia ù; e tapu hoì te
vaha atoà i te Atua, i te nä-ô-raa e, Tei i te Fatu anaè
ra te parau tià e te püai no ù.
24 E tae anaè mai rätou ia na, e e haamä te feiä atoà i
riri mai ia na ra;
2
Tētāronia. 1.11- 12.
11 I pure ai hoì mätou ia òutou aore i faaea, ia faaau to
tätou Atua ia òutou i taua parauraa nei, e ia faatupu hua o ia i te hämani
maitaì o to na ra maitaì, e te òhipa ra o te faaroo mä te püai.
12 Ia haamaitaìhia te iòa o to tätou Fatu ra o Ietu Metia
ia òutou, e o òutou hoì ia haamaitaìhia ia na, i te aroha mau o to tätou Atua,
o te Fatu ra o Ietu Metia.
2.1-2
Te taata ìno
1 Te hinaaro nei rä mätou, e te mau taeaè, i te parau
i te taeraa mai o to tätou Fatu o Ietu Metia ra, e to tätou haaputuputuraa i pïhaì
iho ia na ra,
2 ia òre to òutou âau ia âueue
vave, ia òre ia hitimaùe, i te hoê värua atu, e te parau, e te reta, mai te mea
e no ô nei atu ia mätou nei, e mai te mea hoì e ua fätata roa te mahana o te
Metia ra.
Ruta èv. 19.1-10
Ietu e o Tätäio
1 E Tomo atu ra Ietu i Ierito haere atu ra nä roto.
2 E inaha, tei reira te hoê taata
o Tätäio te iòa, e taata taoà e e feiä òhi tute rahi hoì.
3 Te hinaaro ra o ia i te hiò ia
Ietu ia ìte i te huru; e aita aè ra o ia i ìte, i te rahi o te taata, e taata
poto hoì o ia.
4 Horo atu ra o ia nä mua, paìùma
atu ra i nià i te hoê tütämino e hiò ia na; te nä reira mai ra hoì o ia i te
haere.
5 E tae mai ra Ietu i taua vähi
ra, ua hiò aè ra o ia i nià, ìte atu ra ia na, e ua parau atu ra ia na: «E
Tätäio, a pou mai i tënä na, ei to fare ra hoì au pärahi ai âùanei.
6 Ua pou òiòi mai ra o ia i raro, ìte maitaì mai ra ia
na mä te òaòa.
7 E ìte aè ra taua feiä rahi atoà
ra, ua ôhumu iho ra, nä ô aè ra: «Te haere atu ra o ia ei manihini na te taata
rave hara.
8 Ua tià noa mai ra Tätäio i mua i te aro o Ietu, nä ô
mai ra: «Inaha, e te Fatu, e horoà vau i te âfa i ta ù nei taoà na te taata
rii, e i hämani ìno na vau i te tahi taata atu i te hoê mea iti aè, ia taìmaha
ia ta ù e faahoì atu nana.
9 Ua nä ô aè ra Ietu ia na: «Ua
tae mai te ora i teie nei fare i teie nei mahana, e tamaiti atoà hoì o ia na
Âperahäma.
10 I haere mai nei hoì te Tamaiti
a te taata nei e ìmi i tei moè ra e faaora.
Manaò.
E
taata poto teie ta tätou e färerei nei i roto i te tahi taiòraa e faanaòhia nei
e tätou i teie mahana, i te faaìteraa a te Parau Maitaì. Te poto e fäito teie
no te faaìte te vai ra te tahi mea roa atu i te tahi, no te taata e no te
tauhaa e no te manaò tatara o te taata. Te poto te vai ra te ìmiraa raveà no te
haapäpü i to na tiàraa i roto i te oraraa
vaamataèinaa, oia atoà no te roa, e naò ia teie manaò i te faahitiraa e na taò
tauàti teie, i te mea e faaìte atoà i te parau no te tau, te ruì, te ao, e taò
teie tei haapaòhia no te mau maitaì atoà tei faatoro i te ìteraa i te hanahana
o te Atua Nui Tumu Tahi. Ia haere tätou nä nià i te tahi
èà mätau-òre-hia e tätou, no te tauturu i te feiä haere, e horoà mai te taata
arataì i te tahi mau täpaò, ia ìte noa rätou e, aita rätou i ätea i te èà. Ua
ìte maitaì rä tätou e, e tauturu
noa teie, eita te èà e hope i nià i te täpaò. Mai te peu e èà poto, e iti ia te
täpaò; ia roa atu ä te èà, e rahi atoà ia te täpaò. I nià i te èà ta teie na
taò e ani ra ia tätou ia haapaò maitaì, e piti noa täpaò ta na e tuu mai ra te
ìteraa te värua faatupu òhipa e te puai o te taò, te täpaò te tahi mea tei haamanaò mai i te tahi.
Aita atu mea ta
teie nä täpaò e haamanaò mai ra maoti rä, te mea ta te Atua iho e parau ra e, te fenua e to na î,
te mauraa teie no fenua e to na î i te parau mau a te
Atua, e te faaìte ra hoì i te èà e tae ai te taata i te Atua ra. Aita
atu tauturu maitaì ia tiàturi te arataìraa i ta na faatupuraa òhipa maoti rä,
te fenua, no te mea hoê ä ta räua faaìteraa. E aha ia tätou e ôtohetohe noa, mai te
matahurahura mai o teie nei ao, te mea ta te fenua i faaìte noa mai na, te mea
atoà ia no reira Ietu i tonohia mai ai i teie nei ao. E fenua noa ihoä te
fenua, o Ietu ihoä Ietu. Te parau ta te taata i òre i färii hou o Ietu, teie ia
ta na e faaroo nei e ta na e maèè nei ; aita te parau i taui, te räveà ta
te Atua i faaòhipa no te faaìteraa i te reira, te mea noa ia i taui. E ara
maitaì rä tätou i teie vähi : Aita o Ietu i haere mai e haru i te òhipa i
ravehia mai e te fenua, aita atoà o ia i haafaufaa òre, ua faahanahana rä Ietu
i te fenua i te parauraa e, terä ta te fenua e rave ra, o vau ia ; terä ta te fenua e
horoà mai ra, to ù ia tino, to ù ia toto ; aita rä o ia i faaea noa
i reira ua tae roa atoà o ia i te parauraa ia na e, e Tamaiti na te taata, oia hoì e
Tamaiti na te âtamu, e Tamaiti
na te fenua, e ua riro teie iòa ta na iho i mäìti ei teòteòraa no na. Mai ia
Ietu rä e parau ra e, o vau e te Metua, hoê ä ia, nä roto i te tahi atu huru parauraa,
te faaìte atoà nei o ia e, o vau e te fenua, hoê ä ia. E mëhara rahi to Ietu i te fenua no
te haarahi ta na i rave tuutuu òre mai i te faahanahanaraa i te Atua mai te
haèhaa e te moèmoè rahi. Ua ìte Ietu i te hinaaro o to na nünaa, oia hoì ia ìte
o ia e ia färii i te iòa e te tiàraa e täamu ia na i to na mau tupuna, te Tamaiti a
Tävita. I roto rä i te hanahana o te taata e te hanahana o te Atua, ua mäìti o ia i te
haèhaa o te fenua e faateniteni noa ra i te iòa o te Atua.
A
ui atu ai tätou : àhiri, teie faahanahanaraa i te Atua, na te vine noa
änei e te tïtona e rave ra, aore ra na te täatoàraa o te mau mea i pü mai i
roto i te märamarama o te parau a te Atua. Ua ìte Ietu i te tumu o to na tere i
te ao nei e te mea te Atua i tono ai ia na, ua ìte o ia te faatura i te haarahi
i ravehia mai e te fenua, mai ia na i ìte atoà i te faatura ia rätou i haa mai
nä mua ia na, mai ia Möte räua o Eria (Mätaio 17, 3), no te mea hoê ä ta
rätou täviniraa, hoê ä ta rätou tïtauraa : te hanahana o te Atua ia ìtehia,
ia òre te hoê òhipa ta te Atua i rave ia haamoèhia, ia faatenitenihia rä to na
iòa moà. I roto i to na hinaaro rahi e faahanahana, e faateniteni, e haamaitaì
i te Atua, aita te päpaì taramo e ani ra i te vine e te tïtona ia rave i te
reira täpura òhipa, te täatoàraa rä o te rahu a te Atua teie e anihia nei ia
âmui i to rätou püai e to rätou hinaaro haamori i te Atua no te faatupuraa i te
reira Taramo 148, 1-13. Ia parau mai ä te päpaì taramo e : Te aroha e te parau mau, ua färerei räua, te
parau tià e te hau, ua hohoì räua ; e
tupu mai te parau mau no roto i te fenua, e hiò mai te parau tià
mai te raì mai Taramo 85, 10-11, e uiui te manaò i te auraa o teie
vahavaha rahi e teie tiàturi òre rahi to tätou i te fenua. Ahiri, no te faufaa
òre änei o te fenua i tanu ai te Atua i ta na parau mau i roto i te fenua, i
püpü ai hoì i te reira i roto i te rima o te fenua, e na vai i horoà i te taata
te mana no te mäìtiìti i roto i te horoà a te fenua, te mea maitaì e te mea
ìno, te mea faufaa e te mea faufaa òre. Ia parau mai Ietu no te horoà a te
fenua e, o vau tenä, no te aha
tätou i hinaaro ai e märö i te Atua. Te mea ta Ietu e parau ra no na iho, e au
roa atoà no te fenua ia nä ô mai o ia e : Tei parau i te parau no na iho ra, te ìmi ra ia i to na iho hinuhinu,
tei ìmi rä i te hinuhinu o tei tono mai ia na, e parau mau ta na, aita roa e
haavare o roto ia na Ioane 7, 18. Te fenua, te mau raì, e te täatoàraa o
te rahu a te Atua, te parau noa nei rätou i te hanahana o te Atua. E tano ai
tätou e parau i te taata e, a hiò e a faaroo. Ua ineine te rahu a te Atua i te
haapii ia òe. Teie atu ra te haapotoraa o ta tätou parau no teie täpati, èi
haamanaòraa na tätou i te parau no te Reforomatio, oia hoì te faatïtïàifaroraa
i te hinaaro o te Atua Nui Tumu Tahi i te taata teie te tahi o te mau
parau :
-Taramo
145, 19 E faatià o ia i te hinaaro o
te feiä i mataù ia na, e faaroo mai o ia i ta rätou tiàoro, e e faaora hoì ia
rätou.
-Ìtaia
45, 23
Te
nä ô mai ra te Fatu, Ua tapu vau ia ù iho; ua reva te
parau mau no roto i to ù nei vaha; te parau ia e òre e faaòrehia ra: e piò te
mau turi atoà i raro i mua ia ù; e tapu hoì te vaha atoà i te Atua, i te
nä-ô-raa e, Tei te Fatu anaè ra te parau tià e
te püai no ù.
-2
Tetaronia 2, 2 ia òre to òutou âau ia âueue
vave, ia òre ia hitimaùe, i te hoê värua atu, e te parau, e te reta, mai te mea
e no ô nei atu ia mätou nei, e mai te mea hoì e ua fätata roa te mahana o te
Metia ra.
-Ruta
èv. 19, 10 I haere mai nei hoì te Tamaiti
a te taata nei e ìmi i tei moè ra e faaora.
Ua
moè te taata i roto i ta na iho mau faanahoraa, ua òhipa i te mau faufaa o te
aru èi faatupuraa i to na iho hanahana, ua faatara päpehia te ôpuaraa faaora a
te Atua Nui Tumu Tahi ua ateä te taata i te tumu o te ora. i te rave a te mau
faatere Tätorita Roma i tera tau, i te parauraa i te Moà o te Päpa e o ia anaè
te tià o te Atua i nià i te fenua, ua hahi. Te parauraa ia Maria te metua
vahine o te Atua, ua hahi. Te hooraa i te titeti no te tomo i roto i te
Patireia o te Atua, ua hahi. Te ôroà eufari te tino, te toto mau teie o Ietu,
ua hahi, teie ta Ietu i parau, a àmu to ù tino tena, a ïnu to ù toto tena e te
mau taime atoà e faatià òutou teie àiraa maa te haamanaò ra ia òutou i to Ù
pohe e to Ù tiàfaahouraa. Teie te tahi mau tumu èi haapotoraa i na parau e 95 i
piahia e Rütero Maratino i nià i te ùputa no te fare pure i te fenua Heremani i
te mätahiti 1517 i te 31 no te märama no Âtopa, e naò ia teie manaò i te parauraa
e, e 505 mätahiti i teie nei. O te mea ta tätou e haamanaò nei te òhipa rahi i
ravehia mai e teie tävini no te Atua i to na tau. Te faatïtïàifaro-faahou-raa i
te ôpuaraa faaora a te Atua i te taata, e ora te taata i to na iho Faaroo, e
faatiàhia o ia i to na iho faaroo. Te Parau Maitaì ia e färereihia nei e tätou
i teie mahana i te faaìteraa a Ruta èv. I te pene 19 i te mau ìrava 1 e tae i
te 10, te parau no te hoê taata poto tei piihia o Tätäio. O Tätäio e fatu òhipa
teie e tià i te ùputa tomoraa i roto i te òire, no te faaàufau i te taata ia
nià i teie èà i te haere, e òire atoà i reira e täpïhoohia ai te mau puaa, e te
mau täuihaa rau hou a tae ai i Ierutarëma. Mai te mea ra te èà poto aè teie no
te haere i Ierutarëma, tei nià i teie èà te tupuraa ta tätou parau no teie
mahana, ua ìmi o Tätäio i te raveà no te faaäteatea i to na èà tei faaäpiäpihia
i te rahi o te taata e te rarahi o te taata. Ua horo na mua, ua paìùma i nià i
te tumu räau no te faatupu i to na hinaaro hiò, e te ìte, na Ietu i ìte ia na
te taata hinaaro, hiò atu ra o Ietu i nià, e Tätäio a pou mai i to fare na hoì au pärahi ai âùanei. Pou
òiòi mai ra, ìte maitaì mai ra ia na mä te òaòa. Te mau taata i ìte, ua ôhumu
iho ma te parau e, te haere atu ra o ia ei manihini na te taata rave hara. I
roto i te fare i mua i te aro o Ietu, teie te fäìraa a Tätäio Inaha, e te Fatu,
e horoà vau i te âfa i ta ù nei taoà na te taata rii, e i hämani ìno na vau i
te tahi taata atu i te hoê mea iti aè, ia taìmaha ia ta ù e faahoì atu nana. Te
reo o Ietu Ua tae mai te ora i teie nei fare i teie nei mahana, e tamaiti atoà
hoì o ia na Âperahäma. Ia au te òhipa i tupu i roto i te fare, na Tätäio iho o
ia i faatïtïàifaro i mua i te mau òhipa tià òre i ravehia e ana e ôpere te
àfaraa oia hoì e haere färerei i te taata, e taìmaha te faahoì tei
hämani-ìno-hia oia hoì e haere e färerei ua ìte o ia o vai mä teie taata. Ia
tupu te òhipa mai teie te huru e tae mai te ora i roto i te fare, i te mea te
fare e vahi e âparauraa na te metua i te mau tamarii, vahi haamäharaa i te rohirohi
òhipa, e vahi haafänauraa taata, e hohoà, e huru ai te Atua. i teie reo no
Ietu, I haere mai nei hoì te Tamaiti a te taata nei e ìmi i tei moè ra e
faaora. Ia parau o Ietu mai teie te huru no te faaìte ia tei roto o ia i te
taata i te nohoraa, no te mea àita te Atua i hämani i te taata tiàraa, ua hämani
ra i te taata, ia ìte te taata ia na iho e ôpuaraa faaora na te Atua Nui Tumu
Tahi e maitaì ai te oraraa vaamataèinaa. Te tiàraa no te faaìte ia i te hopoià
e mauhia ra e te taata ia òre ia tupu te mau huananeraa i roto i te mau
faanahoraa rau o te oraraa, taata ta na hopoià i reira e tupu ai teie reo to te
Atua e naò ra e : A hiò i ta ù Tävini.
Ìtaia
42, 1 : A hiò na ta ù tävini ta ù i faatoa, e tei riro èi mauruüruraa na
ù. Ua tuu vau i ta ù Värua i nià ia na, e e faaìte haere o ia i te parau tià i
te mau nünaa atoà.
2.
E òre o ia e pii hua, e òre e faateitei i te reo, e òre e tuoro nä te mau aroä.
3.
Te âèho taraoha, e òre o ia e ôfati, te mörï àma mohimohi, e òre o ia e tüpohe.
E faaìte haere o ia i te parau tià tüatau i te mau taata atoà.
4.
E òre o ia e mätaetae, e òre e töàruàru, e ia tupu te parau tià i te fenua nei.
E te tiaì mai ra to te mau motu i ta na mau haapiiraa.
Te auraa, eita teie taata e rave i ta na
òhipa i te vähi moèmoè, aita ta na e òhipa huna, hoê huru to na i te
mau taime atoà, e i te mau vähi atoà. Rave noa ai i te òhipa a te
Atua, te tämau noa ra tätou i te rave i te mea e mauruüru ai tätou. E
tano änei tätou e tämau noa i te täpö i te mata i nià i te òhipa e ravehia ra e
te taata ta tätou e parau nei e, e tävini no te Atua, e tano änei e
tämau noa i te haavare tarià turi ia parau ìno o ia i te taata, aore ra ia
parau i te tahi mau parau tano òre. E aha te auraa o te òhipa ta tätou e
rave noa nei.
Inaha te Metua e te Tamaiti, hoê ä
ia , ta tätou i nä reira i te taata rii ra, te Atua ta tätou i
nä reira. Aita te Atua e hinaaro ra ia riro to na tävini ei mataìtaìraa na
te taata, te vai ra rä te haapiiraa e hinaarohia i te taata ia täpeà mai i
muri aè i te reira hiòraa, ia au rii i te aniraa a te Atua i te taata ia
hiò i te mea e au ei mäa, ia rave, e ia àmu. Te auraa, e
òhipa to muri mai i teie hiò, e tuhaa ta te taata, o ia anaè të tano
e rave i te reira. Aita te Atua e tämata ra i te huti i te manaò o te
taata i te tahi pae, aore ra te tahi.
Te faaotiraa ta te taata e rave atu, na na
noa ihoä te reira e rave, no te mea rä ua hiò e ua faaroo, e äteatea
rii atoà ia to na manaò. Mai te peu te ani ra te Atua e hiò i to na
tävini, aita te Atua e parau mai ra, e aha te mea e hiò, te
tävini hoì, eere ia i te taata au roa i te faaìteìte ia na, e taata
moèmoè roa rä, e te hunahuna hoì ia na. E au maitaì ia na te mea i
parauhia i te mätamua e, mämahu, eiaha rä i nià i te manaò e, e
taata haamä hänoa e te paraparau òre, ia au rä i te manaò e, e taata
haèhaa, te marü, e te hinaaro òre ia riro o ia ei vähi e faatano ai
te mata o te taata, ia riro hoì ei täuà-parau-raa na te taata. Te
auraa, eita o ia e ìmi i te mata e te tarià o te taata.
Teraì òr. Faatura.