Ioane 1.29-34 Te raì.

 

Tāpati 15 no Tënuare 2023.

Te raì.

Taramo 30

1 E Taramo, e e himene no te haoraa fare o Tävita.

2 E haamaitaì au ia òe, e te Fatu, ua faatià hoì òe ia ù i nià, e aita òe i vaiiho noa atu i ta ù mau ènemi ia òaòa noa na ia ù.

3 E te Fatu, e ta ù Atua, i tiàoro noa na vau ia òe, e ua faaora òe ia ù.

4 Ua faahoì mai òe, e te Fatu i ta ù värua mai häte mai ä, e ua faaora òe ia ù ia òre au ia tae i raro i te âpoo ra.

5 E himene i te Fatu, e te feiä moà e, e ârue i to na maitaì, ei manaòraa.

6 Mai te àmoraa mata nei to na riri i te poto, âreà to na hereraa mai, e tià ia i te vairaa e mure noa atu te aho.

Ia täpae noa mai te òto i te ahiahi; e riro rä i te òaòa ia poìpoì.

7 Taua maitaìraa no ù ra, ua parau ä hoì au e: «E òre roa vau nei e âueue.

8 No to hereraa mai, e te Fatu, i haamau päpü ai òe i to ù mouà.» Ua huna iho ra òe i to mata, mäheahea aè ra vau.

9 Ua pure iho ra vau ia òe, e te Fatu, i reira e ua faaìte atu ra vau i ta ù aniraa i te Fatu.

10 «E aha te faufaa ia rave-pohe-roa-hia vau, e ia hopoi-roa-hia vau i raro i te âpoo? E haamaitaì änei te repo ia òe, e faaìte änei ia i te parau mau na òe ra?

11 E faaroo mai, e te Fatu, e aroha mai òe ia ù; e te Fatu, ei tauturu òe ia ù.»

12 Ua faariro òe i te òto no ù ra ei òaòa, e na òe i tätara i te àhu òto no ù ra, e ua faaàhu mai òe ia ù i te àhu òaòa.

13 E teie nei, e haamaitaì au ia òe mä ta ù hinuhinu, e òre roa vau e mämü. E te Fatu, e ta ù Atua, e haamaitaì ä vau ia òe e a muri noa atu.

Ìtaia 49.3-6

3 E ua parau mai ra o ia ia ù, O ta ù tävini òe, e Ìteraèra, e haamaitaìhia ai au nei.

4 Ua parau atu ra vau: Rohirohi faufaa òre to ù; ua faahope noa vau i to ù püai, ei mea faufaa òre: tei i te Fatu rä tä ù parau, e te utuà o ta ù òhipa, tei ta ù Atua ia.

5 E teie nei, te nä ô mai ra te Fatu, o tei faatupu mai ia ù mai te ôpü mai ei tävini nö na; e faahoì mai ia Iatöpa ia na ra, e ia putuputu mai Ìteraèra ia na ra: i maitaì ai au i te aro o te Fatu, e ua riro mai ta ù Atua ra ei itoito nö ù:

6 ua parau mai ra o ia ia ù, E mea iti tënä ia ù, òe i riro mai ei tävini nö ù, ei faatià i nià i te mau ôpü o Iatöpa, e ia faahoì mai i to Ìteraèra i faaorahia? E höroà atoà vau ia òe ei tiàrama no te êtene e ei ora nä ù e tae noa atu i te hopeà mai o te fenua nei.

1 Tōrīnetia 1.1-3

1 O Pauro, i haapaòhia e te hinaaro o te Atua ei âpotetoro na Ietu Metia, e to tätou taeaè nei o Totitene,

2 I te Ètärëtia o te Atua i Torinetia na, tei haamoàhia i roto i te Metia ra ia Ietu, i haapaòhia ei feiä moà, e te feiä atoà e taù atu i te iòa o to tätou Fatu ra o Ietu Metia i te mau vähi atoà ra, to rätou e to tätou atoà hoì.

3 Ei ia òutou te aroha mau e te hau, no ô mai i te Atua i to tätou Metua ra, e no ô hoì i te Fatu ra ia Ietu Metia.

Tāpati 15 no Tënuare 2023.

Te raì.

Taramo 30

1 E Taramo, e e himene no te haoraa fare o Tävita.

2 E haamaitaì au ia òe, e te Fatu, ua faatià hoì òe ia ù i nià, e aita òe i vaiiho noa atu i ta ù mau ènemi ia òaòa noa na ia ù.

3 E te Fatu, e ta ù Atua, i tiàoro noa na vau ia òe, e ua faaora òe ia ù.

4 Ua faahoì mai òe, e te Fatu i ta ù värua mai häte mai ä, e ua faaora òe ia ù ia òre au ia tae i raro i te âpoo ra.

5 E himene i te Fatu, e te feiä moà e, e ârue i to na maitaì, ei manaòraa.

6 Mai te àmoraa mata nei to na riri i te poto, âreà to na hereraa mai, e tià ia i te vairaa e mure noa atu te aho.

Ia täpae noa mai te òto i te ahiahi; e riro rä i te òaòa ia poìpoì.

7 Taua maitaìraa no ù ra, ua parau ä hoì au e: «E òre roa vau nei e âueue.

8 No to hereraa mai, e te Fatu, i haamau päpü ai òe i to ù mouà.» Ua huna iho ra òe i to mata, mäheahea aè ra vau.

9 Ua pure iho ra vau ia òe, e te Fatu, i reira e ua faaìte atu ra vau i ta ù aniraa i te Fatu.

10 «E aha te faufaa ia rave-pohe-roa-hia vau, e ia hopoi-roa-hia vau i raro i te âpoo? E haamaitaì änei te repo ia òe, e faaìte änei ia i te parau mau na òe ra?

11 E faaroo mai, e te Fatu, e aroha mai òe ia ù; e te Fatu, ei tauturu òe ia ù.»

12 Ua faariro òe i te òto no ù ra ei òaòa, e na òe i tätara i te àhu òto no ù ra, e ua faaàhu mai òe ia ù i te àhu òaòa.

13 E teie nei, e haamaitaì au ia òe mä ta ù hinuhinu, e òre roa vau e mämü. E te Fatu, e ta ù Atua, e haamaitaì ä vau ia òe e a muri noa atu.

Ìtaia 49.3-6

3 E ua parau mai ra o ia ia ù, O ta ù tävini òe, e Ìteraèra, e haamaitaìhia ai au nei.

4 Ua parau atu ra vau: Rohirohi faufaa òre to ù; ua faahope noa vau i to ù püai, ei mea faufaa òre: tei i te Fatu rä tä ù parau, e te utuà o ta ù òhipa, tei ta ù Atua ia.

5 E teie nei, te nä ô mai ra te Fatu, o tei faatupu mai ia ù mai te ôpü mai ei tävini nö na; e faahoì mai ia Iatöpa ia na ra, e ia putuputu mai Ìteraèra ia na ra: i maitaì ai au i te aro o te Fatu, e ua riro mai ta ù Atua ra ei itoito nö ù:

6 ua parau mai ra o ia ia ù, E mea iti tënä ia ù, òe i riro mai ei tävini nö ù, ei faatià i nià i te mau ôpü o Iatöpa, e ia faahoì mai i to Ìteraèra i faaorahia? E höroà atoà vau ia òe ei tiàrama no te êtene e ei ora nä ù e tae noa atu i te hopeà mai o te fenua nei.

1 Tōrīnetia 1.1-3

1 O Pauro, i haapaòhia e te hinaaro o te Atua ei âpotetoro na Ietu Metia, e to tätou taeaè nei o Totitene,

2 I te Ètärëtia o te Atua i Torinetia na, tei haamoàhia i roto i te Metia ra ia Ietu, i haapaòhia ei feiä moà, e te feiä atoà e taù atu i te iòa o to tätou Fatu ra o Ietu Metia i te mau vähi atoà ra, to rätou e to tätou atoà hoì.

3 Ei ia òutou te aroha mau e te hau, no ô mai i te Atua i to tätou Metua ra, e no ô hoì i te Fatu ra ia Ietu Metia.

Ioane 1.29-34

Te ârënio a te Atua

29 I te mahana i muri mai, ìte atu ra Ioane ia Ietu i te haereà mai ia na ra, e ua nä ô aè ra o ia: «Ìnaha te Ârënio a te Atua, o tei hopoi ê atu i te hara a to te ao.

30 O ia teie ta ù i parau ra e: «Te haere mai nei te hoê taata i muri iho ia ù nei, e riro o ia i mua ia ù, o mua hoì o ia ia ù.

31 Âreà vau, aita vau i ìte ia na, ua haere mai rä vau e päpetito i te pape no te faaìte ia na i to Ìteraèra.

32 Ua faaìte atu ra hoì Ioane, nä ô atu ra: «Hiò atu ra vau i te Värua i te pouraa mai mai te raì mai, mai te ûupa ra, e ua faaea iho ra i nià iho ia na.

33 Aore ä vau i ìte atu ra ia na, mäoti tei tono mai ia ù e päpetito i te pape nei, o ia tei parau mai ia ù e:»Oia o ta te Värua i pou e i noho ia na ra, e na na e päpetito i roto i te Värua Moà.

34 Ìte atu ra hoì au, e teie ta ù parau: o te Tamaiti ia o ia na te Atua.

Manaò.

A tauturu mai ia ù i teie mätahiti, i te haapiiraa i te maitaì, e te ìmi tämauraa i te tià o te parau i te mau vahi e àrepurepu noa nei i roto i te oraraa vaamataèinaa. Te ao e orahia nei e tätou ua rau te mau täpura òhipa e vai nei tei faaàmahamaha ia tätou i mua i te parau tià, te parau tià ra te reni te reira e àfaro ai te papa o te Aroha te Here e te Hau. O te niu mau teie e mau ai te papa no te ao hinaarohia e te Atua Nui Tumu Tahi, te rito ia teie e tiaìhia mai nei ia tätou, ia rätou, ia mätou, ia òe, ia na, ia òutou, ia ù, o tei parauhia te âmui tähiraa teie o te puai o te mau nünaa tei pii-tämau-hia e haamau i te Hau Atua. Te tïtauraa te ìteraa i roto i te haamoriraa i te mau faanahoraa te tià e faaätea ia tätou i te tumu o te ora e au i te Atua, e èita i to tätou faanehenehe, èita i ta tätou ârueraa, e èita i ta tätou pure, teie mau peu te faaìte noa mai ra te reira i to tätou ineine no te taime e faahanahana ai i te Atua. Te au ra nei  to tätou âau, i to tätou faanehenehe, te au ra nei ta tätou ârueraa, i to tätou värua, te au ra nei ta tätou pure, i ta tätou parau. Teie mau tiàororaa no te faaìte noa ia tätou teie te tahi papa no te haapii i te maitaì, ia tià te parau tià. Ia na reira tätou te haamata e fänau i roto i te taata ta täìtahi i te ìteraa ia na iho i te mau vahi ta na iho i haaviivii i roto ia na to na âau e to na fëruriraa, e parauhia teie huru faanahoraa te manatu, te manatu to te taata ia ìteraa ia na iho e faufaa o ia no roto i te hämaniraa a te Atua, e fenua o ia e taua fenua ra tei riro mai e ivi no to ù nei ivi, e ìò no to ù nei ìò, i parauhia ai e vahine, te püfenua i tià ai te parau a te Atua, te parau Te Vai Nei Au, O vau e Vai Nei, ia mau tätou i teie parau i roto i te âau, e hanahana te hohoà, te huru, te aho o te Atua i nià ia tätou, i reira te rama no te maitaì, no te parau tià e turäma ai i te èà no te âparauraa, ia tupu to te taata tämaraa ia na, no te täìhitumu i te ìno, no te faaea i te mau peu hämani ìno ua ûàna teie mau peu i ö tätou nei ua àmahamaha te nunaa no te mea àita o ia e tuiau faahou nei i nià i to na iho fenua ua matara te vahi i reira e tuiau ai i ö mai ai te peàpeà te ahoaho te mauiui, i òvere ai tätou i teie mahana. I te mau taime i maìri e i teie mahana i parau-noa-hia na e na poritita i àmahamaha ai te nunaa teie te tahi tumu, te vai ra rä te tahi atu tumu tätou te mau ètärëtia i ta tätou huru pororaa, te porohia nei ia rahi te taata i nià i te faanahoraa e au i te taata, èiaha ra ia au i te ôpuaraa faaora a te Atua. Faaroo mai na ra i te haapotoraa te mau taiòraa i faanahohia no teie mahana, èi tautururaa ia tätou : 

-Taramo 30, 11 E faaroo mai, e te Fatu, e aroha mai òe ia ù; e te Fatu, ei tauturu òe ia ù.»

-Ìtaia 49,  4 Ua parau atu ra vau: Rohirohi faufaa òre to ù; ua faahope noa vau i to ù püai, ei mea faufaa òre: tei te Fatu rä tä ù parau, e te utuà o ta ù òhipa, tei ta ù Atua ia.

-1 Torinetia 1, 2 I te Ètärëtia o te Atua i Torinetia na, tei haamoàhia i roto i te Metia ra ia Ietu, i haapaòhia ei feiä moà, e te feiä atoà e taù atu i te iòa o to tätou Fatu ra o Ietu Metia i te mau vähi atoà ra, to rätou e to tätou atoà hoì.

-Ioane 1, 32 Ua faaìte atu ra hoì Ioane, nä ô atu ra: «Hiò atu ra vau i te Värua i te pouraa mai mai te raì mai, mai te ûupa ra, e ua faaea iho ra i nià iho ia na.

O Ietu teie haere mai nei ia tätou ra, haere mai i roto i ta tätou hara mai te ànimara ra e Ârënio a te Atua, e hopoi ê o Ia  i ta tätou mau hara e te mau hara a to te ao. Àita o Ioane i ìte o vai teie taata, Te haere mai nei te hoê taata i muri iho ia ù nei, e riro o ia i mua ia ù, o mua hoì o ia ia ù. Ua haere mai rä vau e päpetito i te päpe no te faaìte ia na i to Ìteraèra, e i te mau nunaa atoà o te ao nei,  Hiò atu ra Ioane i te Värua i te pouraa mai mai te raì mai rä, mai te ûupa ra, e ua faaea iho ra i nià iho ia na. I haapäpü ai o Ioane i te parau no te päpetitoraa päpe, areà ra te tauhia i te Värua o te Atua, te Vai Nei Au o Vau e Au Nei, na na ia e päpetito i roto i te Värua Moà. Teie te parau a Ioane : o te Tamaiti ia o ia na te Atua.

Na roto i na ânimara e piti nei ia au i teie fäìraa hara, e fäìraa faaroo a Ioane, te ìritihia nei te ùputa o te raì, e ùputa teie no te fare Atua. Ia au i te huru o te taiòraa, te höroàhia mai nei te hoê faaueraa i te nunaa o te Atua, ia täma, ia haamoà, ia ìriti i mua i to na mata te mau òhipa e tupu ai te ìno, e faaea i te haamauiui ia vëtahi. I teie mahana te tupu nei te faataaêraa e te täumiraa i te tahi pae i roto i te hepohepo, te tupu noa ra te reira i roto i to taata haapupuraa ia rätou, e i roto i te oraraa vaamataèinaa te faatiàhia nei te tahi pae, te tuuhia nei te tahi pae i tihiti. Te mau tiàturiraa o te taata ia hiò i te rähu a te Atua te turäma nei to rätou òriò mata i te mea e au i te vahi e faufaahia ai o ia, teie huru tupuraa òhipa mea tià ia âpeehia ia òre ia puai te àifaïto-òre-raa i roto i te oraraa vaamataèinaa. Te faaìte nei te Parau Maitaì i päpaìhia e Ioane i ta Ioane Päpetitoraa faaìteraa i te Metia, e Ârënio a te Atua, o tei hopoi ê atu i te hara a to te ao, te Värua i te pouraa mai mai te raì mai, mai te ûupa ra, e ua faaea iho ra i nià iho ia na. Te faaìte noa mai ra teie na ânimara e piti te Aroha e te Here o te Atua tei ìriti i te ùputa o te Te Rai, i teie parauraa e 34 Ìte atu ra hoì au, e teie ta ù parau: o te Tamaiti ia o ia na te Atua. Teie atoà nei ra ta tätou parauraa, i haere mai teie Tamaiti e haapäpü i te tiàraa taata, tane, vahine, tamarii, àiü, ia faaturahia, te hohoà, te huru, te aho o te Atua Te Vai Nei Au o Vau e Au Nei, te nehenehe, te òaòa teie no te hinaaro o te Atua i te taata. Teie tiàororaa na Ioane Päpetito te faamanaò mai nei i te Ètärëtia ia hiò faahou i te parau no te päpetitoraa e to na faanahoraa, e piti parau teie ta Ioane e faahiti nei, Te päpetitoraa päpe, te päpe ra ta te Atua ia i faatiàrepu i to na Värua no te tururaa i te ôpuaraa faaora, e Päpetito rä o Ietu i te Värua Moà, te Moà ra o te Atua iho, o Ia, i tau i maìri, o Ia i teie tau, o Ia i te tau e a muri atu. Te auraa, te vai ra te tuhaa e anihia ra i te taata ia rave, òia te haamaitaìraa e te faatïtïàifaroraa i to na oraraa. Te mea mau ia ta te taò tätarahapa e haapii mai nei, òia hoì, ia tatara i te mea e hapa ra, e haafifi ra, e faataupupü ra i te tupuraa o te maitaì e te ora. Te vähi tei reira te taata i te haparaa, te riroraa ei tumu no te fifi, te reira ta Ioane e ani ra ia tätara. Eita rä hoì e matara, mai te peu, eita te taata e ìte e ua hapa o ia. Ia hiòhia, aita e tätarahapa mai te peu aita te taata i hiò ia na iho i roto i te ôpuaraa a te Atua, òia hoì, i tuu ia na i mua i te parau a te Atua a ìte ai te taata ia na iho ei taata hara.

Te taata e päpetitohia, e höroàhia ia te Värua Maitaì no te tauturu ia na i roto i te oraraa e ta na mau òhipa. Te ùupa e täpaò te reira no te hapa-òre e te hau. E täpaò atoà rä no te nünaa Ìteraèra. E täpaò atoà hoì no te haereà mai o te Värua Maitaì. Te reo no te raì mai, e reo haapäpü ia no te Atua i te tiàraa tamaiti here o Ietu, e to te Atua i mauruüru rahi ia na, òre noa atu ai Ietu i haamata i te òhipa, te tiàturiraa ra o te Atua i ta na Tamaiti, aita ia e faaauraa te teitei e te âano. Mai te peu te vai ra te mauruüru o te Atua Metua i ta na Tamaiti, e rahi atu ä rä to te Atua mauruüru i te taata mai te peu e faaroo rätou i te mau parau a ta na Tamaiti, no te mea, ta te Metua parau e ta te Tamaiti aita e taaêraa. Tei faaroo i te Tamaiti, ua faaroo ia i te Metua i tono mai ia na. Te päpetitoraa i te Värua Moà i te parauraa a Ioane, te päpetitoraa ia a Ietu ia au i te faaìteraa a Mätaio i te pene 28, i te mau ìrava 18 e tae i te ìrava 20,

Te parau ia i haamau i te päpetitoraa, e 2 tuhaa e vai ra i roto i teie faaueraa a te Fatu. Te tuhaa mätamua, e parau ia no te mau òhipa tei ineine o Ietu i te rave no ta na mau pipi : a) O te mana atoà i te raì e te ao atoà nei, ua püpühia mai tei ia ù anaè ; e) tei pïhaì atoà iho ia vau ia òutou, e tae noa atu i te hopeà o teie nei ao. Te piti o te tuhaa, e parau ia no te mau òhipa ta te mau pipi e rave atu : a) E teie nei, e haere òutou e faariro i te mau fenua atoà ei pipi ; e) a päpetito atu ai ia rätou i roto i te iòa o te Metua, e no te Tamaiti, e no te Värua

Maitaì ; f) mä te haapii atu ia rätou i te haapaò i te mau mea atoà ta ù i parau atu ia òutou na. a) Te parau no te mau òhipa tei ineine Ietu i te rave no ta na mau pipi O te mana atoà i te raì e te ao atoà nei, ua püpühia mai tei ia ù anaè. Te mana atoà i nià i te raì e te ao, ua püpü-hope-roa-hia ia e te Atua Metua i roto i ta na Tamaiti ia Ietu. I teie taime i muri aè i te faarururaa e te upootiàraa i nià i te pohe, e te faatià-faahouraa-hia e te Atua, te haapäpü nei Ietu, ua hope roa te mana i te höroàhia mai ia na. Te auraa, e tiàraa Fatu to Ietu i nià i te mau mea atoà ta te Atua i rahu e i hämani, e i nià atoà i te mau mea o te raì. Aita atu hoì e òhipa ta te taata, e te mau nünaa e reo rau e rave mäori rä te faahanahanaraa e te haamaitaìraa i te Fatu.

E i roto i te oraraa o Ietu, aita atu e mana ta na i faaòhipa, òia hoì, te mana no te haapii (Mätaio 7, 29), te mana no te faaòre i te hara (Mätaio 9, 6,8), te mana no te tiàvaru i te värua faufau, te faaora i te maì e te pohe (Mätaio 10, 1), te mana no te parauraa i te mataì e te miti ia mämü (Märeto 4, 35-41), te mana no te rave i te mau òhipa ôpanihia e te ture (Mätaio 21, 23-25), te mana i nià i te pohe e te tiàfaahouraa (1 Torinetia 15, 55) e te vai atu ra. Ia hiòhia, aita Ietu e faataaê nei to na mana e te here e te aroha. I mua rä i te mana ta Ietu i faaòhipa, te vai ra ia te tiàturiraa e âpee teie mana i te mau pipi i roto i ta rätou tautooraa no te faatupu i te faaueraa a te Fatu. E aha hoì te taiä e ö mai ai ìnaha na te mana i püpühia i roto i te Fatu e arataì i te òhipa i anihia i te pipi ia rave, e i ta na Ètärëtia.

 

Teraì òr. Faatura.

Te ârënio a te Atua

29 I te mahana i muri mai, ìte atu ra Ioane ia Ietu i te haereà mai ia na ra, e ua nä ô aè ra o ia: «Ìnaha te Ârënio a te Atua, o tei hopoi ê atu i te hara a to te ao.

30 O ia teie ta ù i parau ra e: «Te haere mai nei te hoê taata i muri iho ia ù nei, e riro o ia i mua ia ù, o mua hoì o ia ia ù.

31 Âreà vau, aita vau i ìte ia na, ua haere mai rä vau e päpetito i te pape no te faaìte ia na i to Ìteraèra.

32 Ua faaìte atu ra hoì Ioane, nä ô atu ra: «Hiò atu ra vau i te Värua i te pouraa mai mai te raì mai, mai te ûupa ra, e ua faaea iho ra i nià iho ia na.

33 Aore ä vau i ìte atu ra ia na, mäoti tei tono mai ia ù e päpetito i te pape nei, o ia tei parau mai ia ù e:»Oia o ta te Värua i pou e i noho ia na ra, e na na e päpetito i roto i te Värua Moà.

34 Ìte atu ra hoì au, e teie ta ù parau: o te Tamaiti ia o ia na te Atua.

Manaò.

A tauturu mai ia ù i teie mätahiti, i te haapiiraa i te maitaì, e te ìmi tämauraa i te tià o te parau i te mau vahi e àrepurepu noa nei i roto i te oraraa vaamataèinaa. Te ao e orahia nei e tätou ua rau te mau täpura òhipa e vai nei tei faaàmahamaha ia tätou i mua i te parau tià, te parau tià ra te reni te reira e àfaro ai te papa o te Aroha te Here e te Hau. O te niu mau teie e mau ai te papa no te ao hinaarohia e te Atua Nui Tumu Tahi, te rito ia teie e tiaìhia mai nei ia tätou, ia rätou, ia mätou, ia òe, ia na, ia òutou, ia ù, o tei parauhia te âmui tähiraa teie o te puai o te mau nünaa tei pii-tämau-hia e haamau i te Hau Atua. Te tïtauraa te ìteraa i roto i te haamoriraa i te mau faanahoraa te tià e faaätea ia tätou i te tumu o te ora e au i te Atua, e èita i to tätou faanehenehe, èita i ta tätou ârueraa, e èita i ta tätou pure, teie mau peu te faaìte noa mai ra te reira i to tätou ineine no te taime e faahanahana ai i te Atua. Te au ra nei  to tätou âau, i to tätou faanehenehe, te au ra nei ta tätou ârueraa, i to tätou värua, te au ra nei ta tätou pure, i ta tätou parau. Teie mau tiàororaa no te faaìte noa ia tätou teie te tahi papa no te haapii i te maitaì, ia tià te parau tià. Ia na reira tätou te haamata e fänau i roto i te taata ta täìtahi i te ìteraa ia na iho i te mau vahi ta na iho i haaviivii i roto ia na to na âau e to na fëruriraa, e parauhia teie huru faanahoraa te manatu, te manatu to te taata ia ìteraa ia na iho e faufaa o ia no roto i te hämaniraa a te Atua, e fenua o ia e taua fenua ra tei riro mai e ivi no to ù nei ivi, e ìò no to ù nei ìò, i parauhia ai e vahine, te püfenua i tià ai te parau a te Atua, te parau Te Vai Nei Au, O vau e Vai Nei, ia mau tätou i teie parau i roto i te âau, e hanahana te hohoà, te huru, te aho o te Atua i nià ia tätou, i reira te rama no te maitaì, no te parau tià e turäma ai i te èà no te âparauraa, ia tupu to te taata tämaraa ia na, no te täìhitumu i te ìno, no te faaea i te mau peu hämani ìno ua ûàna teie mau peu i ö tätou nei ua àmahamaha te nunaa no te mea àita o ia e tuiau faahou nei i nià i to na iho fenua ua matara te vahi i reira e tuiau ai i ö mai ai te peàpeà te ahoaho te mauiui, i òvere ai tätou i teie mahana. I te mau taime i maìri e i teie mahana i parau-noa-hia na e na poritita i àmahamaha ai te nunaa teie te tahi tumu, te vai ra rä te tahi atu tumu tätou te mau ètärëtia i ta tätou huru pororaa, te porohia nei ia rahi te taata i nià i te faanahoraa e au i te taata, èiaha ra ia au i te ôpuaraa faaora a te Atua. Faaroo mai na ra i te haapotoraa te mau taiòraa i faanahohia no teie mahana, èi tautururaa ia tätou : 

-Taramo 30, 11 E faaroo mai, e te Fatu, e aroha mai òe ia ù; e te Fatu, ei tauturu òe ia ù.»

-Ìtaia 49,  4 Ua parau atu ra vau: Rohirohi faufaa òre to ù; ua faahope noa vau i to ù püai, ei mea faufaa òre: tei te Fatu rä tä ù parau, e te utuà o ta ù òhipa, tei ta ù Atua ia.

-1 Torinetia 1, 2 I te Ètärëtia o te Atua i Torinetia na, tei haamoàhia i roto i te Metia ra ia Ietu, i haapaòhia ei feiä moà, e te feiä atoà e taù atu i te iòa o to tätou Fatu ra o Ietu Metia i te mau vähi atoà ra, to rätou e to tätou atoà hoì.

-Ioane 1, 32 Ua faaìte atu ra hoì Ioane, nä ô atu ra: «Hiò atu ra vau i te Värua i te pouraa mai mai te raì mai, mai te ûupa ra, e ua faaea iho ra i nià iho ia na.

O Ietu teie haere mai nei ia tätou ra, haere mai i roto i ta tätou hara mai te ànimara ra e Ârënio a te Atua, e hopoi ê o Ia  i ta tätou mau hara e te mau hara a to te ao. Àita o Ioane i ìte o vai teie taata, Te haere mai nei te hoê taata i muri iho ia ù nei, e riro o ia i mua ia ù, o mua hoì o ia ia ù. Ua haere mai rä vau e päpetito i te päpe no te faaìte ia na i to Ìteraèra, e i te mau nunaa atoà o te ao nei,  Hiò atu ra Ioane i te Värua i te pouraa mai mai te raì mai rä, mai te ûupa ra, e ua faaea iho ra i nià iho ia na. I haapäpü ai o Ioane i te parau no te päpetitoraa päpe, areà ra te tauhia i te Värua o te Atua, te Vai Nei Au o Vau e Au Nei, na na ia e päpetito i roto i te Värua Moà. Teie te parau a Ioane : o te Tamaiti ia o ia na te Atua.

Na roto i na ânimara e piti nei ia au i teie fäìraa hara, e fäìraa faaroo a Ioane, te ìritihia nei te ùputa o te raì, e ùputa teie no te fare Atua. Ia au i te huru o te taiòraa, te höroàhia mai nei te hoê faaueraa i te nunaa o te Atua, ia täma, ia haamoà, ia ìriti i mua i to na mata te mau òhipa e tupu ai te ìno, e faaea i te haamauiui ia vëtahi. I teie mahana te tupu nei te faataaêraa e te täumiraa i te tahi pae i roto i te hepohepo, te tupu noa ra te reira i roto i to taata haapupuraa ia rätou, e i roto i te oraraa vaamataèinaa te faatiàhia nei te tahi pae, te tuuhia nei te tahi pae i tihiti. Te mau tiàturiraa o te taata ia hiò i te rähu a te Atua te turäma nei to rätou òriò mata i te mea e au i te vahi e faufaahia ai o ia, teie huru tupuraa òhipa mea tià ia âpeehia ia òre ia puai te àifaïto-òre-raa i roto i te oraraa vaamataèinaa. Te faaìte nei te Parau Maitaì i päpaìhia e Ioane i ta Ioane Päpetitoraa faaìteraa i te Metia, e Ârënio a te Atua, o tei hopoi ê atu i te hara a to te ao, te Värua i te pouraa mai mai te raì mai, mai te ûupa ra, e ua faaea iho ra i nià iho ia na. Te faaìte noa mai ra teie na ânimara e piti te Aroha e te Here o te Atua tei ìriti i te ùputa o te Te Rai, i teie parauraa e 34 Ìte atu ra hoì au, e teie ta ù parau: o te Tamaiti ia o ia na te Atua. Teie atoà nei ra ta tätou parauraa, i haere mai teie Tamaiti e haapäpü i te tiàraa taata, tane, vahine, tamarii, àiü, ia faaturahia, te hohoà, te huru, te aho o te Atua Te Vai Nei Au o Vau e Au Nei, te nehenehe, te òaòa teie no te hinaaro o te Atua i te taata. Teie tiàororaa na Ioane Päpetito te faamanaò mai nei i te Ètärëtia ia hiò faahou i te parau no te päpetitoraa e to na faanahoraa, e piti parau teie ta Ioane e faahiti nei, Te päpetitoraa päpe, te päpe ra ta te Atua ia i faatiàrepu i to na Värua no te tururaa i te ôpuaraa faaora, e Päpetito rä o Ietu i te Värua Moà, te Moà ra o te Atua iho, o Ia, i tau i maìri, o Ia i teie tau, o Ia i te tau e a muri atu. Te auraa, te vai ra te tuhaa e anihia ra i te taata ia rave, òia te haamaitaìraa e te faatïtïàifaroraa i to na oraraa. Te mea mau ia ta te taò tätarahapa e haapii mai nei, òia hoì, ia tatara i te mea e hapa ra, e haafifi ra, e faataupupü ra i te tupuraa o te maitaì e te ora. Te vähi tei reira te taata i te haparaa, te riroraa ei tumu no te fifi, te reira ta Ioane e ani ra ia tätara. Eita rä hoì e matara, mai te peu, eita te taata e ìte e ua hapa o ia. Ia hiòhia, aita e tätarahapa mai te peu aita te taata i hiò ia na iho i roto i te ôpuaraa a te Atua, òia hoì, i tuu ia na i mua i te parau a te Atua a ìte ai te taata ia na iho ei taata hara.

Te taata e päpetitohia, e höroàhia ia te Värua Maitaì no te tauturu ia na i roto i te oraraa e ta na mau òhipa. Te ùupa e täpaò te reira no te hapa-òre e te hau. E täpaò atoà rä no te nünaa Ìteraèra. E täpaò atoà hoì no te haereà mai o te Värua Maitaì. Te reo no te raì mai, e reo haapäpü ia no te Atua i te tiàraa tamaiti here o Ietu, e to te Atua i mauruüru rahi ia na, òre noa atu ai Ietu i haamata i te òhipa, te tiàturiraa ra o te Atua i ta na Tamaiti, aita ia e faaauraa te teitei e te âano. Mai te peu te vai ra te mauruüru o te Atua Metua i ta na Tamaiti, e rahi atu ä rä to te Atua mauruüru i te taata mai te peu e faaroo rätou i te mau parau a ta na Tamaiti, no te mea, ta te Metua parau e ta te Tamaiti aita e taaêraa. Tei faaroo i te Tamaiti, ua faaroo ia i te Metua i tono mai ia na. Te päpetitoraa i te Värua Moà i te parauraa a Ioane, te päpetitoraa ia a Ietu ia au i te faaìteraa a Mätaio i te pene 28, i te mau ìrava 18 e tae i te ìrava 20,

Te parau ia i haamau i te päpetitoraa, e 2 tuhaa e vai ra i roto i teie faaueraa a te Fatu. Te tuhaa mätamua, e parau ia no te mau òhipa tei ineine o Ietu i te rave no ta na mau pipi : a) O te mana atoà i te raì e te ao atoà nei, ua püpühia mai tei ia ù anaè ; e) tei pïhaì atoà iho ia vau ia òutou, e tae noa atu i te hopeà o teie nei ao. Te piti o te tuhaa, e parau ia no te mau òhipa ta te mau pipi e rave atu : a) E teie nei, e haere òutou e faariro i te mau fenua atoà ei pipi ; e) a päpetito atu ai ia rätou i roto i te iòa o te Metua, e no te Tamaiti, e no te Värua

Maitaì ; f) mä te haapii atu ia rätou i te haapaò i te mau mea atoà ta ù i parau atu ia òutou na. a) Te parau no te mau òhipa tei ineine Ietu i te rave no ta na mau pipi O te mana atoà i te raì e te ao atoà nei, ua püpühia mai tei ia ù anaè. Te mana atoà i nià i te raì e te ao, ua püpü-hope-roa-hia ia e te Atua Metua i roto i ta na Tamaiti ia Ietu. I teie taime i muri aè i te faarururaa e te upootiàraa i nià i te pohe, e te faatià-faahouraa-hia e te Atua, te haapäpü nei Ietu, ua hope roa te mana i te höroàhia mai ia na. Te auraa, e tiàraa Fatu to Ietu i nià i te mau mea atoà ta te Atua i rahu e i hämani, e i nià atoà i te mau mea o te raì. Aita atu hoì e òhipa ta te taata, e te mau nünaa e reo rau e rave mäori rä te faahanahanaraa e te haamaitaìraa i te Fatu.

E i roto i te oraraa o Ietu, aita atu e mana ta na i faaòhipa, òia hoì, te mana no te haapii (Mätaio 7, 29), te mana no te faaòre i te hara (Mätaio 9, 6,8), te mana no te tiàvaru i te värua faufau, te faaora i te maì e te pohe (Mätaio 10, 1), te mana no te parauraa i te mataì e te miti ia mämü (Märeto 4, 35-41), te mana no te rave i te mau òhipa ôpanihia e te ture (Mätaio 21, 23-25), te mana i nià i te pohe e te tiàfaahouraa (1 Torinetia 15, 55) e te vai atu ra. Ia hiòhia, aita Ietu e faataaê nei to na mana e te here e te aroha. I mua rä i te mana ta Ietu i faaòhipa, te vai ra ia te tiàturiraa e âpee teie mana i te mau pipi i roto i ta rätou tautooraa no te faatupu i te faaueraa a te Fatu. E aha hoì te taiä e ö mai ai ìnaha na te mana i püpühia i roto i te Fatu e arataì i te òhipa i anihia i te pipi ia rave, e i ta na Ètärëtia.

 

Teraì òr. Faatura.

Ioane 1.1-18 Märamarama.

 

Tāpati 25 no Titema 2022.

ÔROÀ FĀNAU

Märamarama.

Taramo 98.

1 Taramo. E himene i te Fatu i te himene âpï, e mau mea taa ê hoì tei ravehia e ana, no to na iho rima àtau e to na rima moà, i riro mai ai te rë ia na.

2 Ua faaìte mai ra te Fatu i te ora na na, i mua i te mata o te mau êtene atoà ra, te faaìte-raa-hia te parau tià na na ra.

3 To na aroha e ta na parau mau, ua manaòhia e ana i te ùtuafare o Ìteraèra. Ua ìte te mau hopeà atoà o te fenua i te ora a to tätou Atua.

4 Ia pïnaì te haamaitaì i te Fatu e àti noa aè te fenua, ia puroro te reo òaòa, ia ûmere mä te haamaitaì i te himene.

5 A himene i te Fatu mä te tïnura, mä te tïnura e te reo haamaitaì atoà ra;

6 mä te mau pü e te òto o te tuferi, te harururaa i te haamaitaì i te arii ra, i te Fatu.

7 Ia haruru te tai e to na îraa, te ao atoà e to na ra mau taata.

8 Ia paìpaì te mau pape i to rätou rima, e ia ûmere tahi te mau mouà atoà,

9 i te aro o te Fatu, te haere mai ra hoì o ia e haavä i te fenua. E haavä o ia i to te ao mä te parau tià, e te mau taata mä te piò-òre.

Ìtaia 52.7-10

7 Te nehenehe o te âvae o te veà i nià i te mouà, o tei hopoi mai i te parau maitaì ra, o tei faaìte hua mai i te parau hau ra, o tei hopoi mai i te parau òaòa e te maitaì ra, o tei faaìte hua mai i te ora ra, o tei parau mai ia Tiona, Tei to Atua ra te hau.

8 E faateitei to mau faèhau i to rätou reo; e ûmere päatoà noa atu to rätou reo; e hiò hoì rätou, te mata e te mata, i to te Fatu faahoìraa mai ia Tiona.

9 Ia püroro noa atu te òaòa; ia ûmere päatoà, e te mau vähi pararï i Ierutarëma, ua haamähanahana hoì te Fatu i to na taata; ua faaora oia ia Ierutarëma.

10 Ua faaìte hua te Fatu i ta na rima moà i mua i te mata o te mau êtene atoà ra; e ua ìte i te mau hopeà atoà o te fenua ra i te ora a to tätou Atua.  

Hēpera 1.1-6

Te parauraa mai te Atua nä roto i ta na Tamaiti

1 O te Atua, o tei parau riirii mai i mütaa iho, e rave rahi te huru o te parauraa mai i te feiä tupuna i te mau perofeta,

2 o tei parau mai ia ia tätou i teie nei ànotau hopeà i te Tamaiti, o tei haapaòhia e ana ei Fatu no te mau mea atoà nei, e ua hämani hoì o ia i nä ao atoà nei ia na.

3 O te ànaana hoì o ia o to na ra hanahana, e o te hohoà mau ia no na iho, e te mauraa hoì i te mau mea atoà nei i ta na ra parau mana, oti aè ra ta tätou hara i te tämähia e ana ia na iho ra, pärahi iho ra i raro i te rima àtau o te Mana i te vähi teitei ra.

Te Tamaiti tei hau i te mau merahi

4 E maitaì hau ê hoì to na i to te mau merahi, mai te iòa i noaa ia na i hau ê i te maitaì i to rätou ra.

5 O vai hoì to taua mau merahi ra ta te Atua i parau noa atu mai tahito mai ä e: «O ta ù Tamaiti òe,

i naùanei òe i fänauhia ai e au «? E ta na hoì i nä ô ra e: «Ei Metua vau no na, e ei Tamaiti o ia na ù «?

6 E ia na hoì i faahoì faahou mai i te mätahiapo i te ao nei, nä ô aè ra o ia: «Ia haamori te mau merahi atoà a te Atua ia na.»

Ioane 1.1-18

Te Parau a te Atua te Ora.

1 I vai na te Parau i te mätamua ra, i te Atua ra hoì te Parau, e o te Atua hoì te Parau/o te Parau hoì te Atua.

2 I te Atua ra hoì o ia i te mätamua ra.

3 Na roto ia na i rahuhia ai te mau mea atoà nei, e te mau mea atoà i rahuhia, aore hoê aè tei òre i nä roto mai ia na i te rähuraahia.

4 Tei roto ia na te ora, e te ora, o te märamarama ia o te taata.

5 Te ànaana nei te märamarama i roto i te pöuri, aita rä te pöuri i färii atu ia na.

6 Te vai ra ra te hoê taata tei tonohia mai e te Atua, o Ioane te iòa.

7 I haere mai o ia ei ìte, e faaìte i te märamarama, ia faaroo/tiàturi te taata atoà na roto ia na.

8 Eere o ia i te märamarama, ua haere mai rä o ia no te faaìte i te märamarama.

9 O te Parau te märamarama mau, ua haere mai o ia i te ao nei no te türama/haamäramarama i te mau taata atoà.

10 I te ao nei o ia, e na roto ia na teie nei ao i te rähuraahia; e aita to te ao i ìte atu ia na.

11 I haere mai nei o ia io na iho ra, e aore to na iho ra mau taata i färii atu ia na.

12 I te feiä atoà rä tei färii atu ia na, tei tiàturi i to na ra iòa, ua horoà o ia i te mana ia riro rätou ei mau tamarii na te Atua.

13 Te feiä eere i to te toto i fänau ai ra, eere hoì i to te hinaaro o te tino eere hoì i to te hinaaro o te taata, no te Atua rä.

14 I riro mai nei te Parau ei taata, e ua tiàhapa/pühapa mai io tätou nei, e ua ìte mätou i to na hanahana, mai te hanahana e au i te Tamaiti fänautahi a te Metua, ua î i te maitaì e te parau mau.

15 O na ta Ioane i faaìte mai, ia na i pii ra: «O ia teie ta ù i parau ra e: «O të haere mai i muri iho ia ù nei, ua riro ia i mua ia ù, o mua ä hoì o ia ia ù.»

16 Oia mau, na roto i to na î, ua noaa ia tätou atoà nei te maitaì e au atoà i to na ra maitaì.

17 Na Möte hoì i tuu mai i te ture, âreà te maitaì e te parau mau, na Ietu Metia ia.

18 Aore e taata i ìte i te Atua, o te Tamaiti fänautahi rä i nià i te ôuma o te Metua ra, o ia tei faaìte mai ia na.

Manaò.

Ia ora na i teie mahana haamanaòraa i te tupuraa òhipa i faanahohia e te Atua Nui Tumu Tahi, tei haafänau püfenua i ta na Tämaïti mai roto mai i te hoê pötii, teie haafänauraa e haafänauraa Atua, te haafaufaa noa ra te Atua i ta Na parau e fänau òe e te vahine. No teie ra tämaïti o Ietu te Faaora, ta te Atua i Faatahinu, tei ìtehia e te feiä paari, teie ta Päraama i parau i te faaìteraa a te Numera pene 24 ìrava 17, Te ìte nei au ia na, eita rä e tupu vave; te hiò au ia na, eere rä i te mea fätata; e fetià te tae mai mai ò ia Iatöpa ra, e e tupu te hoê tëpeta i Ìteraèra, o te täìri i na hiti o Moäpi ra, e e haamou i te tamarii a Tërä ra. No teie mea e fetià e märamarama ia to na auraa e Tämaïti ia teie no te märamarama to te taata ia ora. Te haamanaò mai nei te märamarama te täpaò te reira no te hanahana o te Atua, te tahi ia mea tei faatupu i te hau i roto i te pöuri, e to te pöuri färiiraa mai i te tahi papa ìtehia i roto i te mau tau e tei vai tämau, te ìriti nei te pöuri e te märamarama te faufaa o te ora ta raua e horoà noa nei, i te mau taata e te mau nünaa atoà o teie nei ao. Mai te fetià i ìtehia i roto i te pöuri  tei riro mai ei taata, te riro atoà nei teie parau o te taata ei räveà e matara ai te ùputa o te raì, oia te märamarama no te mau parau o te raì. No reira, tätou te taata nei o te tahi àma no te märamarama i te auraa e te faufaa o te ao no to na oraraa taata, o ia i märamarama ai i te auraa e te faufaa o te parau no to na oraraa värua. Ia hiò tätou i te òhipa ta te Atua i rave, ua nä mua o ia i te faatupu i te märamarama, taa atu ai te pö i te ao ; i muri mai, ua haamau te Atua i te tahi aroaro ei faataa i te pape i nià, i te pape i raro, o te reva ia ; i muri mai, ua haaputu te Atua i te pape i te vähi hoê, moana aè nei te moana, fenua aè nei te fenua ; i muri iho, ua faatupu mai te Atua i te mau räau atoà o te fenua ; i muri mai, ua faanaho te Atua i te mau tiàrama o te raì ; i muri mai, ua faaî te Atua i te moana i te mau mea oraora, e ua tuu i te manu i nià aè i te fenua ; e i te hopeà iho ra, faaue atu ra te Atua i te fenua ia fänau mai i te mau mea oraora, o te mau ânimara ia e pärahi nei i nià i te tua o te fenua. Teie atu ra te haapotoraa no te mau taiòraa i haapaòhia no teie mahana.

-Taramo 98, 8 Ia paìpaì te mau pape i to rätou rima, e ia ûmere tahi te mau mouà atoà,

-Ìtaia 52, 10 Ua faaìte hua te Fatu i ta na rima moà i mua i te mata o te mau êtene atoà ra; e ua ìte i te mau hopeà atoà o te fenua ra i te ora a to tätou Atua. 

-Hepera 1, 4 E maitaì hau ê hoì to na i to te mau merahi, mai te iòa i noaa ia na i hau ê i te maitaì i to rätou ra.

-Ioane 1, 14 I riro mai nei te Parau ei taata, e ua tiàhapa/pühapa mai io tätou nei, e ua ìte mätou i to na hanahana, mai te hanahana e au i te Tamaiti fänautahi a te Metua, ua î i te maitaì e te parau mau.

Te faateitei nei tätou i te Atua Metua i te parau e färereihia nei e tätou i teie mahana no te haamanaòraa i te fänauraa o te faaora o te ao nei. I te faaìteraa a Ioane i te Parau Maitaì no Ietu i te pene 1, e tae i te pene 18, e fäìraa faaroo teie na te âti-Iüta teie papahia i nià i te Parau riroraa mai èi Taata. Te Parau ia a te Atua te Ora, e Parau i te mätamua ra, i te Atua ra hoì te Parau, o te Atua te Parau te Parau ra hoì te Atua ia märamarama.  I rahuhia ai te mau mea atoà nei, e te mau mea atoà i rahuhia, aore hoê aè tei òre i nä roto mai ia na i te rähuraahia. Tei roto ia na te ora, e te ora, o te märamarama ia o te taata. Te ànaana noa nei ä te märamarama i roto i te pöuri, aita rä te pöuri i färii atu ia na. E te taata ra tei tonohia mai e te Atua, o Ioane te iòa. O te ìte ia, ei faaìte i te märamarama, ia faaroo ia tiàturi te taata atoà na roto ia na. Te türamaraa teie a te märamarama, ua haere mai rä o ia no te faaìte i te märamarama. Te Parau te märamarama mau, ua haere mai o ia i te ao nei no te türama e no te haamäramarama i te mau taata atoà. I te ao nei ra o ia, e na roto ia na teie nei ao i te rähuraahia; e aita to te ao i ìte atu ia na. Aore o ia i ìtehia io na iho ra, e aore to na iho ra mau taata i färii atu ia na. Tei färii atu ia na, tei tiàturi i to na ra iòa, ua horoà o ia i te mana ia riro ei mau tamarii na te Atua, ta te Atua i haafänau, to te Parau ia riroraa mai èi taata, ua tiàhapa e ua pühapa mai i ö tätou, te hanahana ia o te Atua, e au i te Tamaiti fänautahi a te Metua, ua î i te maitaì e te parau mau. Te piiraa a Ioane : «O ia teie ta ù i parau ra e: «O të haere mai i muri iho ia ù nei, ua riro ia i mua ia ù, o mua ä hoì o ia ia ù.» ua î te àau o Ioane i te maitaì e au atoà i to na ra maitaì. Te türamahia e Möte na roto i te ture, âreà te maitaì e te parau mau, na Ietu Metia ia e türama. No te ìteraa i te Atua, o te Tamaiti fänautahi ia i nià i te ôuma o te Metua ra, o ia tei faaìte mai ia na. Ia taiò tätou i te ìrava mätamua, ia au i teie türamaraa hopeà no te taò ìte, teie ia te auraa o te mea e parauhia ra : Eere te taeraa, aore ra te òreraa te parau o te fenua i tae i roto i te tarià o te taata ta te taiòraa e parau ra ; eere atoà te faariroraa te taata i te reira parau ei òhipa, nä roto i te hiòraa e Tämaïti Fänau  ; te mea noa ta teie parau e hinaaro ra e parau i te taata, teie ia : e òhipa ta te fenua e faatupu no te taata, mai te peu e tiàturi te taata i te fenua. E no te mea te faahitihia ra te parau o te raì, e te raì hoì ra, o te Atua ia, teie atu ra ia te auraa o te mea e parauhia ra : ia tiàturi te taata i te fenua, e faaìte te fenua i te taata i te Atua, te reira te òhipa ta te fenua e rave no te taata. Te mea ia tätou i parau noa ai e, no to rätou tiàturi rahi i te fenua, ua ìte ê na to tätou mau tupuna i te Atua. Mea nä reira te fenua i riro ai ei ùputa no te raì, ta teie ia Ôroà Fänau e haamanaò mai nei ia tätou i haafänau ai te Atua i ta na Tämaïti i roto i ta na Parau na roto i te faaheitaòtoraa i te tane, ta na i faaärea te tino na roto i te ìò, te ivi, i parauhia ai te Va, no te hämani i te hine te puna faatupu ora, i parauhia ai te Vahine, tei iòa ia o Huahine, o Huahine i te nahe toètoè faatupu ora fänau Atua.  

Ia rave tätou i te piti o te hiòraa, te vai ra ihoä te auraa mätamua, oia te taeraa te parau i roto i te tarià, te vai atoà ra hoì te manaò no to te taata haapaòraa, to na haafaufaaraa, aore ra to na òreraa e haafaufaa i te reira parau, te taata rä i tiàturi i te reira parau, e horoà te reira parau i te ora no te taata. Tirä rä mea e anihia ra i te taata. Eere mai te òhipa faaàpu, e tanu òe, e horoà mai te fenua i te mäa ta òe i tanu ; ia òre òe ia tanu, aita atoà e mea ta te fenua e horoà na òe. E matara te ùputa o te ora i te tiàturiraa noa o te taata. Te mea ia ta tätou e parau nei e, faaroo. Te nä ô ra Ietu : Oia mau ta ù e parau atu ia òutou nei, e faaroo turori òre to òutou, te mea mau te reira ta te Atua e hinaaro ra i te taata ia ìmi faahou, oia hoì ia ìte-faahouhia ia na to na huru atua. I roto i to na atuaraa, aita Ietu i ìmi i te räveà ia fäito o ia i to na Metua, eiaha atoà tätou e manaò e, no te mea ua parau tätou e, e atua atoà te taata, ua fäito ia te taata i te Atua, e tano hoì e mono i te Atua. Aita, te ani noa nei te Atua i te taata ia ìmi faahou i te huru atua ta na i horoà no te taata, i te mahana i ôpua ai o ia i te taata. Eere änei e, te Atua iho të haapäpü ra e : E hämani tätou i te taata i to tätou iho huru, ia au i to tätou iho hohoà  i te faaìteraa a te Tenete pene 1, ìrava 26, e ta te päpaì taramo e haapäpü ra e : I raro iti aè o ia i te mau merahi i te hämaniraahia e te Atua Taramo 8, ìrava 5. Tano roa ai te reo o te Atua e parau ra e : Mai te raì nei, e teitei rahi to na i to te fenua, oia atoà to ù ra haereà, e teitei ia i to òutou haereà, e to ù ra manaò, i to òutou ra mau manaò Ìtaia pene 55, ìrava 9. A hiò atu ai tätou i te ärea e faataa ê nei ia tätou i te Atua. Maitaì aè no tätou ia nä ô noa e : Eiaha e faarahi i te parau. E ìmi rä i te räveà ia maraa rii aè tätou i nià. E huru pinepine terä i te ìtehia i te taata, ia òre ia noaa ia na te mea ta na e hinaaro ra i te taime ta na i hinaaro, e rave o ia i te tahi mau òhipa ta na e tätarahapa i muri aè no te mea aita o ia i ìte nä hea i te tatara ia na i räpae i te fifi ta na iho i faatupu, ia au rii ihoä ia i te mea ta Pauro e parau ra no na : Ta ù e rave nei, aore au i hinaaro, e ta ù i hinaaro ra, aore au i rave ; ta ù rä mea hinaaro òre ra, ta ù ia e rave nei Röma i te 7, ìrava 15. Te nä ô ra tätou i te ômuaraa e, no te taata, aita te parau o te märamarama i ätea roa i te mea ta to na mata i hiò, ta to na tarià i faaroo, e ta to na ìri i faaìte ia na. E mea pinepine roa te tahi pae taata i te parau e, no te mea aita to rätou mata i ìte, aita te tarià i faaroo, e aita te rima i täpeà i te Atua, aita ia e Atua ; e aita hoì e Atua ra, e mataù ia ia vai, e mataù hoì i te aha. Te mea ta te Atua e tiaì nei i te taata, eere te mata mataìtaì, ia ìte rä o ia i roto i ta na rahu, i te täpaò no to na aroha e to na here i te taata. Aita atu rä mea ta rätou e hiò maoti rä, te fare rätou haaputuputu ai, e te mau hoa rii e âmui mai. E hiò rä rätou i te aha, mai te peu tei roto i te unuhi e te manunu vareà taòto. I mua i teie mau ôtoheraa, e tano te manaò e uiui e, oia mau änei hoì, aita mau änei e mea e faaìte mai nei i te Atua i te taata, eiaha paha mai te tahi mea ìte-mata-roa-hia, ia au rä i te tahi huru tei au i te Atua i te faaìte mai ; aita änei te Atua e parau mai nei i te taata nä roto i te tahi reo òhie no na i te märamarama, aore ra nä roto i te tahi atu räveà òhie no na i te ìte i te auraa, aita änei te ìri o te taata e faaìte atoà mai nei i te taata i te Atua, e teie mau maì rau e tupu nei, e te mau àroraa mana faatere a te mau taata mäìtihia e te nünaa, ma te òre haapaò te pohe e te pohe poìa o te nünaa, e te tauà òre te veve o te taata, e i ö tätou nei ua ûàna ia faanahoraa. I tae ai tätou i nià i teie huru faanahoraa, ua moèhia ia tätou te maitaì o to tätou fenua ia Mäòhi Nui, mai te àihere i ìte i te maitaì o te fenua. 14 I riro mai nei te Parau ei taata, e ua tiàhapa/pühapa mai io tätou nei, e ua ìte mätou i to na hanahana, mai te hanahana e au i te Tamaiti fänautahi a te Metua, ua î i te maitaì e te parau mau.

 

Teraì òr. Faatura.  

Mātaio 1.18-25 Faatura.

 

Tāpati 18 no Titema 2022.

TĪAÌRAA MAHA

Faatura.

Taramo 24

1 Taramo na Tävita. No te Fatu te fenua e te î atoà i nià iho, te mau fenua o te ao nei, e te feiä atoà e pärahi i reira.

2 Na na ia i faatïnana i te reira i te miti, e ua haamau o ia i te reira i te moana.

3 Nä vai e paìùma i te mouà o te Fatu? O vai të tià i to na ra vähi moà?

4 Te taata rima mä ra e te âau maitaì; o tei òre e faahiti i to na värua i te parau haavare, aore hoì i tapu mä te haavare.

5 To na te maitaì e noaa mai no ô i te Fatu ra, e te parau tià no ô i te Atua o to na ra ora.

6 Oia te feiä i ìmi ia na; o tei ìmi i to mata, e te Atua o Iatöpa. Tera.

7 E faateitei na ia òutou, e te mau ùputa e, e ia faateitei-atoà-hia òutou, te mau ôpani vaiiho taìàtä e, ia ö atu te arii hanahana i roto na.

8 O vai teie nei arii hanahana?  O te Fatu ia o tei mana e te püai; o te Fatu ia e mana i te àroraa ra.

9 A faateitei na ia òutou, e te mau ùputa e, e ia faateitei-atoà-hia òutou, e te mau ôpani vaiiho taìàtä e, ia ö atu te arii hanahana i roto na.

10 O vai teie nei arii hanahana? O te Fatu manahope ia, o ia taua arii hanahana ra. Tera.

Ìtaia 7.10-16

Te täpaò o Èmanuera

10 Ua parau faahou mai ra te Fatu ia Âhata, nä ô mai ra,

11 E ani òe i te tahi täpaò i to Atua ra, i te Fatu; e ani i raro roa ra, e aore ra, ei nià roa.

12 Ua parau atu ra Âhata, E òre au e ani, e òre hoì au e faaoôo atu i te Fatu.

13 E ua parau mai ra o ia: E faaroo mai, e te ùtuafare o Tävita; e mea iti änei òutou i faahaumani i te taata,  e faahaumani atoà òutou i ta ù Atua?

14 E tënä na, nä te Fatu iho e höroà i te tahi täpaò no òutou: inaha e tö te päretënia, e e fänau i te tamaiti,  e maìrihia hoì to na iòa o Èmanuera.

15 E àmu o ia i te päta e te meri, ia ìte anaè o ia i te haapae i te mea ìno, e te rave i te mea maitaì.

16 E òre hoì teie nei tamaiti e ìte i te haapae i te ìno, e te rave i te mea maitaì,  e faaruèhia ai taua fenua nei, e taua nä arii i àti ai òe na.

Rōma 1.1-7

Aroharaa

1 Pauro, e tävini no Ietu Metia, i faarirohia ei âpotetoro, ia faataahia no te Èvaneria a te Atua

2 o tei faaìtehia mai i mütaa iho e ta na mau perofeta i roto i te Parau moà i päpaìhia ra,

3 no ta na Tamaiti no to tätou Fatu ra no Ietu Metia, o tei fänau mai i te huaai o Tävita, i te haapaòraa i te tino ra;

4 i täpaò-faaìte-hia rä i te mana, e o te Tamaiti ia a te Atua, i ta te Värua Maitaì ra, i te tiàfaahouraa mai te pohe mai ra:

5 no na mai to mätou maitaì i noaa ai, e te töroà âpotetoro i te mau êtene atoà no to na ra iòa, ia noaa ia rätou te haapaò faaroo ra;

6 no rätou atoà hoì òutou, o tei haapaòhia e Ietu Metia ra.

7 I te feiä atoà i herehia mai e te Atua i Röma na, i haapaòhia ei feiä moà: ei ia òutou te aroha mau e te hau no ô mai i te Atua i to tätou Metua ra, e no ô hoì i to tätou Fatu ia Ietu Metia ra.  

Mātaio 1.18-25

Te faaararaa ia Iotëfa

18 Teie te huru o te fänauraa o Ietu Metia. Te momoàhia ra ta na metua vahine o Märia ia Iotëfa; aore ä räua i täati i hapü ai o ia i te Värua Maitaì.

19 E taata parau tià rä ta na täne o Iotëfa, aore rä i hinaaro i te faaìte hua ia Märia, manaò aè ra e haapae huna noa ia na.

20 E te feruri noa ra o ia i taua ôpuaraa ra, e inaha, ua fä mai ra te merahi a te Fatu, faaheitaòto mai ra ia na, nä ô mai ra:«E Iotëfa a Tävita ra, eiaha e mataù i te arataì mai i to vahine ia Märia i to fare na, no te Värua Maitaì hoì i hapü ai o ia.

21 E te tamaiti tä na e fänau, o ta òe ia e topa atu i te iòa ia Ietu; e faaora hoì o ia i to na nünaa i ta rätou hara. 

22 Tupu mau atu ra te mau mea atoà i parauhia mai e te Fatu i te perofeta, a nä ô mai ai e:

23 Inaha, e hapü te pötii, e fänau mai o ia i te hoê tamaiti, e maìrihia to na iòa ia Èmanuera», «Te Atua io tätou nei», ia ìritihia ra.

24 E ara aè ra Iotëfa, haapaò atu ra i ta te merahi a te Fatu i parau mai ia na, tii atu ra e arataì mai i ta na vahine io na ra.

25 Aita rä o ia i rave atu ia na e fänau noa mai ra i te hoê tamaiti, maìri atu ra i te iòa o Ietu.

Manaò.
I teie tiaìraa maha, mea tià ia tätou ia faaitoito i te ärairaa i te mau peu tià òre e ravehia nei i nià i te mau pötii oia hoì i nià i te mau tamarii tamahine, e hämani-ìno-hia nei e te tahi mau tane, e tae noa atu i te mau täparahiraa vahine. Ua tae tätou i nià i teie huru faanahoraa tei òre e au no te hoê nünaa tiàturi Atua, ua ère anei tätou te mau tane i te hoê vahi no to tätou oraraa i òre ai e noaa ia tätou i te àro i teie vahi paruparu no to tätou tino. Ia au i teie huru peu ua atea tätou i te ôpuaraa faaora a te Atua, ua fati te faatura i roto i te teòteò, te teòteò ra te ärataìraa ia i te taata i roto i te ano. Eita e òre e, i to ù faahitiraa atu i te parau o te faatura, to tätou manaò mätamua e haere i nià i te faatura, i nià rä i to na huriraa i roto i te reo faräni, oia hoì ta te tahi nünaa märamaramaraa i te tahi parau eere i ta na. Mai te mea ra e hiò mai tätou teie taò i roto i te faanahoraa i ta te fenua faaìteraa, te mea fatata te tumu tiàìri ia, no te tiàìri, ia òre tätou ia tüpaì i te àpu, eita tätou e ìte i te mea i hunahia i roto i to na àpu. E no te mea e märamarama to roto i te reo, ère atu ra ia tätou i te tauturu ta teie taò e horoà ia tätou àhiri i tae tätou i roto i te taò. Ua parau-atoà-hia te tiàìri e, tuitui, no te mea e tuihia te mäa o teie räau, te mörï ia o te Mäòhi i te mätamua. Parau mau, eere mai te mörï uira, e eita te fare e märamarama i te tiàìri hoê, ia tuihia rä, e maoro atu ia te märamarama ta na e horoà mai. Te vähi maere rä, te mea ia e, parau-noa-hia ai e, tei roto tätou i te tau märamarama, ia hiòhia, mai te mea atu ra ia e, tei roto noa te Mäòhi i te riàrià i te pärahiraa ; âreà i mua ra, mörï tiàìri noa ai te mörï, te pärahi hau noa ra te Mäòhi. I roto i teie märamarama rahi e parauhia nei, te tahi ä ia vähi maere, e au ra e, tei nià noa te pöiri i te Mäòhi i te haapuèraa. Mea märamarama roa hoì te Mäòhi i te pö ra,  e aha rä i perehahu noa ai i to na èà i teie mahana. Hiò maitaì na tätou : te mörï e nä räpae i te àma mai i nià ia òe, eere te mörï maitaì, no te mea e pö to òe mata i to na ànaana, òre atu ai òe e ìte faahou i to òe èà ; te mörï rä  e nä roto ia òe i te haere i räpae, te reira te mörï e türaì i te pöiri, märamarama maitaì ai o mua ia òe. Ia ìte atoà mai rä òe, eere na te mörï e faaìte mai ia òe i te èà e rave, te faaotiraa te reira ta òe e rave. Aita ä rä tätou i tae i reira. I teie taime, hoê huero tiàìri ta tätou e hinaaro nei e tütuì, ia àma teie huero tiàìri, e ìte ia tätou i te auraa o te manaò ta tätou e parau nei. Teie huero tiàìri ta tätou, teie ia taò faatura. E faaitoito tätou te tüpaì i te àpu, a ìte atu ai tätou i te mea e vai ra i roto. Te nä ô ra te tahi reo to te Atua i te faaitoitoraa i te tahi taata : A haere mä tenä na maa püai no òe na (Tävana 6, 14) ; e nä ô ia tätou e : A haere mä tenä na maa huero iti tiàìri ta òe. I roto te fifi tei reira te nünaa i te tütava-noa-raa i teie mahana mai te taa òre rahi i te hopeàraa o to na parau, e mai te âmaa räau i paìpaìhia e te àre miti, e tei hutihia e te ôpape, mai te reira atoà te manaò o te nünaa i te huti-hänoa-raahia e te feiä e manaò nei no na, e tei faaoti atoà i te mea maitaì no na. Manaòhia atu ra i te tahi parapore no te ià : e ià ê te ômii, e ià ê te îtere. Tei riro ei mea maitaì no te ômii, e haamaitaì atoà änei i te îtere ; tei òre hoì i au i te manaò o te ômii, ua riro änei ia ei mea ìno no te îtere ; e ià ê hoì te ômii, e ià ê te îtere. Teie mau ômii ta tätou e parau nei, te mau arataì poritita ia tei faaoti ê na to rätou manaò e, tei au ia rätou ra, mea maitaì atoà ia no te nünaa ; e tei òre i au ia rätou ra, eere ia te mea maitaì no te nünaa. Tatararaa : te mea e haamaitaì ia rätou, mea maitaì ia no te nünaa, òre noa atu ai te nünaa e ìte i te hohoà e te hauà o te reira maitaì. Te mea rä e òre e haamaitaì ia rätou, ua riro atoà ia ei mea ìno no te nünaa. E tano rä tätou e parau mai te täuruuru òre te manaò e, te haamataraa o te maitaì, to òe ia ìteraa i te faatura ia òe iho, oia hoì to òe ìteraa ia òe ei mea faufaa i mua i to òe iho mata. Te mea ia ta tätou i parau mai na e, te mörï maitaì, eere te mörï e nä räpae mai i te àma i nià ia òe, te mörï rä e nä roto ia òe i te haere i räpae, te mörï anaè te reira të òre e faareru i to òe feruriraa. Te tanoraa mau, te faatura, eere i te tahi òhipa ta ù e rave no ù iho, no te taata atoà rä ta ù i òre i hinaaro ia topa i roto i te peàpeà, nä roto i to ù huru, ta ù parau, e te òhipa ta ù e rave. E tano tätou e parau e, ia ìte òe i te faatura ia òe iho, e ìte atoà òe i te faatura i te täuaro, ia au i te manaò e, ta òe i hinaaro ia ravehia no òe, te mea atoà ia e tano òe e rave atu no te tahi. Ia òre to òe âau ia riro mai te hiò hipa i reira e puta atoà ai te parau o te tahi, hape noa ai òe, te tano noa ra, mai ta te paari e haamanaò mai ra : Te tià ra to te taata nei mau haereà i to na iho ra manaòraa (Mäteri 16, 2). O vau ihoä te haamataraa o te mau mea atoà, ia täua rä e maitaì ai te oraraa, mai te òre e haamoè e, te vai atoà ra räua, nä reira hoì o rätou. Te haapii noa mai ra te reira e, i roto i te mau òhipa atoà ta tätou e rave, te reo ihoä te täviri i te ùputa o te märamarama. E maere änei hoì tätou, inaha na te Parau i ìriti i te ùputa o te märamarama e te ora. Papahia teie mau manaò, ia au i te haapotoraa o te mau taiòraa no teie mahana :

 

-Taramo 24, 9 A faateitei na ia òutou, e te mau ùputa e, e ia faateitei-atoà-hia òutou, e te mau ôpani vaiiho taìàtä e, ia ö atu te arii hanahana i roto na.

-Ìtaia 7, 14 E tënä na, nä te Fatu iho e höroà i te tahi täpaò no òutou: inaha e tö te päretënia, e e fänau i te tamaiti,  e maìrihia hoì to na iòa o Èmanuera.

-Roma 1, 4 i täpaò-faaìte-hia rä i te mana, e o te Tamaiti ia a te Atua, i ta te Värua Maitaì ra, i te tiàfaahouraa mai te pohe mai ra:

-Mätaio 1, 20 E te feruri noa ra o ia i taua ôpuaraa ra, e inaha, ua fä mai ra te merahi a te Fatu, faaheitaòto mai ra ia na, nä ô mai ra:«E Iotëfa a Tävita ra, eiaha e mataù i te arataì mai i to vahine ia Märia i to fare na, no te Värua Maitaì hoì i hapü ai o ia.

No te Fatu te fenua e te î atoà i nià iho, te mau fenua o te ao nei, e te feiä atoà e pärahi i reira. To na te maitaì e noaa mai no ô i te Fatu ra, e te parau tià no ô i te Atua o to na ra ora. E faateitei na ia òutou, e te mau ùputa e, e ia faateitei-atoà-hia òutou, te mau ôpani vaiiho taìàtä e, ia ö atu te arii hanahana i roto na. A faateitei na ia òutou, e te mau ùputa e, e ia faateitei-atoà-hia òutou, e te mau ôpani vaiiho taìàtä, ia ö atu te arii hanahana i roto na. O te Fatu manahope ia, o ia taua arii hanahana ra. Te täpaò o Èmanuera, Ua parau atu ra Âhata, E òre au e ani, e òre hoì au e faaoôo atu i te Fatu no rätou atoà hoì òutou, o tei haapaòhia e Ietu Metia ra. Te faaararaa ia Iotëfa Teie te huru o te fänauraa o Ietu Metia. E taata parau tià rä ta na täne o Iotëfa, aore rä i hinaaro i te faaìte hua ia Märia, manaò aè ra e haapae huna noa ia na. E ara aè ra Iotëfa, haapaò atu ra i ta te merahi a te Fatu i parau mai ia na, tii atu ra e arataì mai i ta na vahine io na ra. Ua faaroo e ua faatura o Iotëfa i te mau faanahoraa i te taime i faaheitaòtohia ai o ia e te Värua Maitaì. Te mea ta tätou e parau nei e, te haèhaa, oia te  haereraa te taata i raro ia vai te Atua i nià, nä reira hoì te  tuuraa i te taata atoà i nià, no te mea e huru e e hohoà te taata no te Atua, te mea ia ta tätou e parau atoà nei e, faatura. Eere te reira i te täpaò no te taata tei ìte i te peu maitaì, e hinaaro mau rä no te Atua. Te nä ô ra te päpaì taramo : I raro iti aè o ia i te mau merahi i te hämaniraahia e òe, e ua faahei òe ia na i te hinuhinu e te tura (Taramo 8, 5). Te ìte noa ra tätou e, i mua i te Atua, e tiàraa upoo fäito to te taata atoà, aita e taata ta te Atua i faaère i te tura e te hinuhinu, te färiiraa i te reira, ta te taata ia faahanahanaraa i te iòa o te Atua. Eere no te tiàraa e mauhia ra e te tahi, e tei òre i noaa i te tahi, e faaturahia ai te tahi, e e òre ai hoì te tahi e faaturahia. E tano tätou e parau e, te faatura, te ture ia no te hoê oraraa maitaì, te òaòa, e te hau, te ture hoì e riro ai te òaòa, te maitaì, e te hau, ei faufaa na te taata atoà. Te Värua o te Faatura. E parau mau ihoä ia, e manaò pinepine hoì i te faahitihia e tätou e, te auraa o te tahi taò, te âmuiraa ia o te mau faaòhiparaa o te reira taò, te auraa, i roto i te rahiraa o te mau faaòhiparaa ìtehia e te färiihia o te tahi taò, oia te mau faaòhiparaa tei ìtehia e tei färiihia ei mea tano, e matara mai ai te manaò tumu ta te reira taò e mau ra. Te mea ia ta tätou e parau nei e, te värua o te tahi taò. Ia parau hoì tätou i te tano, no te feiä ia tei ìte päpü i to rätou reo ; âreà te feiä tei òre i ìte päpü i to rätou reo, e haapaò noa rätou i te mea tei au i to rätou manaò, e parau ìtehia rä hoì e tätou e, tei au i te tahi, eita paha ia e au i te tahi. Te òhipa ia e ìtehia nei i roto i ta tätou ìrava no teie mahana, te haèhaa e te faatura o Iotëfa i te faatupuraa i te faanahoraa a te Atua i te faaäraraa a te Merahi, ia piihia teie àiü ia Ietu Emanuera te Atua i ö tätou nei.

 

Teraì òr. Faatura.