Mätaio 18.15-20. Toopiti, Tootoru

 

Tāpati 10 no Tetepa 2023.

Toopiti, Tootoru

Taramo 95

1 Tätou e himene i te Fatu, e himene hua tätou i te mato e ora ai tätou nei.

2 E haere tätou i mua i ta na aro mä te haamaitaì, e mä te taramo e himene hua atu ai ia na.

3 E Atua rahi hoì te Fatu E arii rahi i nià i te mau atua atoà ra.

4 Tei ta na rima te vähi hohonu o te fenua nei, e te teiteiraa o te mau mouà ra, no na ia.

5 Na na te tai, na na hoì i hämani, e na ta na rima i hämani i te repo marô.

6 E haere mai tätou, e haamori mä te piò i raro, e tuu i to tätou turi i te aro o tei hämani ia tätou nei, i te Fatu.

7 O ia hoì to tätou Atua, o tätou hoì te nana no ta na ra âua, te mau mämoe i ärataìhia e ta na rima. Ia tià ia òutou, i teie nei mahana i te faaroo i ta na reo:

8 Eiaha e faaètaèta i to òutou âau mai tei Meripa ra, e mai tei te mahana i Mata, i te mëtëpara ra,

9 i ta to òutou mau metua i faaoôo mai ia ù ra, e ua àa mai ia ù, ìte noa ai rätou i ta ù ra mau òhipa.

10 A maha aè ra àhururaa o ù mätahiti i te oôoraa i te reira uì, e ua nä ô aè ra vau: E feiä âau hapa rätou, e aore i haapaò i ta ù ra parau,

11 o tei tapuhia e au i ta ù ririraa ra, e eiaha roa rätou ia ö i to ù ra faaearaa.»

Ètetiera 33.7-9

7 O òe hoì, e te tamaiti a te taata na, o òe tei haapaòhia e au ei tiaì i te ùtuafare o Ìteraèra; e tënä na, e faaroo mai òe i te parau i to ù nei vaha, a nä ô nei atu ai i te aò ia rätou.

8 Ua parau anaè au i te taata parau ìno e, e pohe mau ä òe; e aore aè ra òe i parau atu ei aò ia na i ta na ra parau ìno; e pohe ä taua taata parau ìno ra i ta na iho ra parau ìno; e tïtau mai ra vau i te hoo i to na toto i to òe ra rima.

9 Ia aò rä òe i taua taata parau ìno ra, ia faaruè o ia i taua ìno ra, e aore o ia i färiu mai i taua parau nä na ra, e pohe o ia i ta na iho hara; ua ora rä òe ia òe iho.

Röma 13.8-10

Te aroharaa i to na taata-tupu

8 Eiaha òutou ei àmutärahu na te taata atoà, âreà ia aroha atu te tahi i te tahi: o tei aroha atu hoì ia vëtahi ê ra, ua haapaò ia i te ture.

9 O teie hoì e: «Eiaha òe e faaturi, eiaha òe e täparahi noa i te taata, eiaha òe e èiä, eiaha òe ei ìte haavare, eiaha òe e nounou», e te vai nei te tahi ture, ua hope atoà ia i roto i teie nei parau e: «E aroha atu òe i to taata-tupu mai to aroha ia òe iho na.»

10 E òre roa te aroha e hämani ìno i te taata-tupu: te au ra maori te aroha i te ture.

Mätaio 18.15-20.

Faaâfaroraa au hoa noa

15 Ia hara noa atu to taeaè, e haere òe e faaìte atu ia na i ta na hapa, o ôrua anaè ra; e ia faaroo mai o ia ia òe ra, roaa iho ra ia to taeaè ia òe.

16 Ia òre rä o ia e faaroo ia òe ra, a arataì atoà atu òe i te hoê e ia toopiti hoì taeaè, «ia ravehia te faaotiraa o te òhipa i nià i te parau a nä ìte toopiti, e aore ia, tootoru.

17 E ia òre o ia e faaroo ia räua, a faaìte atu i te Ètärëtia; e ia òre rä o ia e faaroo i te Ètärëtia, ia riro ia o ia no òe mai te êtene e te taata òhi tute.

18 Òia mau ta ù e faaìte atu ia òutou nei: o ta òutou i täamu i nià i te fenua nei, e täamu-atoà-hia ia i nià i te raì; e ta òutou e tätara i nià i te fenua nei, e tätara-atoà-hia ia i nià i te raì.

A pure âmui

19 E faaìte faahou atu vau ia òutou: ia faaau e toopiti o òutou, i nià i te fenua nei, i ta räua e ani, e färiihia mai ia ta räua aniraa e ta ù Metua i te raì ra.

20 I te vähi e âmui ai e toopiti, e aore ia, e tootoru mä to ù nei iòa, tei röpü/rotopü atoà ia vau ia rätou i reira.

Manaò.

Eere mai te faèhau, aore ra te feiä hoe vaa, tei ravehia te tahi faaineineraa taa ê no rätou, ia vï te tino, e ia òre ia ôtohe i mua i te mauiui, e te rohirohi. I roto i te faaineineraa, aore ra te faaitoitoraa i te tävini o te Atua, te vai ra te tuhaa a te taata, e tano e parau e, ta na te tuhaa rahi aè, te mea ia ta te Atua e ta Ietu e haamanaò pinepine noa ra  Eiaha e mataù, te vai atoà ra rä te tuhaa a te Atua, oia te òreraa e faaruè ia na. Ia au i te reira manaò, ia paruparu te taata, eere no te mea e püai aè te ènemi, no te mea rä ua haaparuparu ê na teie taata ia na iho, ua hiò ê na ia na i roto i te pau, e aita i haamanaò faahou e, no te mea na te Atua te òhipa ta na e rave ra, tei pïhaì noa ia te Atua ia na. Ua tuu ihoä paha te Atua i to na Värua i nià i teie taata, mai te peu rä ua apiapi ê na to na âau i te mataù, nä hea ia te Värua o te Atua e òhipa ai i roto ia na. Mai terä rii faaararaa ta te Atua ia Ètetiera : 7 O òe hoì, e te tamaiti a te taata na, o òe tei haapaòhia e au ei tiaì i te ùtuafare o Ìteraèra; e tënä na, e faaroo mai òe i te parau i to ù nei vaha, a nä ô nei atu ai i te aò ia rätou. Ia märamarama maitaì mai tätou i teie vähi, eere na te tävini teie àroraa, ia au i te parau o te faaitoito, eere atoà na te Atua, hinaaro rä te Atua i te taata ta na i mäìti ia tauturu ia na i te faatupuraa i to na hinaaro. Ia ìte atoà rä o ia e, te hanahana o te òhipa, eere no na, no te Atua rä. E taata noa ihoä paha te taata, te taata rä i haapaò i te hinaaro o te Atua, ua riro ia ei teòteòraa no te Atua, te auraa ia o teie reo to te Atua : e faahitihia nei e Ètetiera, eere ia no te hinaaro faanaìnaì i te tahi pae, a manaò atu ai rätou e, eita rätou e fäito rii noa aè ia na. I roto i te täviniraa, aita e parau to te rahi, aita e parau to te naìnaì, e hiòraa taata noa te reira, eere na te Atua te reira faanahoraa. Te mäìtiraa, eere te faanaìnaìraa, eere te haafaufaa-òre-raa i te feiä tei òre i mäìtihia, to te Atua rä te reira haapäpüraa i to na hinaaro i te tahi taata, i te tahi taime, no te rave i te tahi òhipa. Ua mäìti ihoä paha te Atua i te taata, eere rä te Atua i te Atua mäìtiìti i te taata. Nä ô ia tätou i te parau e : te mäìtiraa, te tiàmäraa ia o te Atua ; aita rä te reira i faaòre i te tiàmäraa o te taata. Ia au rii i te mea i orahia mai e te Mäòhi i te mätamua, i te tau no hui àito, ia hiòhia te parau o te àito, e tiàraa faaora to te àito ; no te huru rä o te fifi e orahia ra e te nünaa, te huru hoì o te ôpuaraa faaora a te Atua, i mäìtihia mai ai te tahi e te Atua ei àito. Parau-noa-hia ai rätou e àito, eere hoê ä òhipa ta te tahi e te tahi, eere hoê ä hinaaro to te Atua i te tahi e te tahi. Nä ô noa tätou : i roto i te tahi ùtuafare, ia faaue te tahi metua i te tahi tamarii e rave i te tahi òhipa, aore ra e haere i te tahi vähi, eere no te mea aita o ia i here, aita hoì i tiàturi i te tahi atu mau tamarii, aore ra no to na hinaaro faarahi i te parau o teie tamarii i mua i te tahi pae. Aita hoê mea e ôpani ra i te tahi pae i te rave-atoà-raa i te reira òhipa. I teie rä taime, ua tae te manaò o te metua i nià i te reira tamarii, te mea ia i òre ai o ia i faaau i te reira òhipa i te tahi pae, tirä rä. Ua päpü maitaì e, ia òre ia maitaì te òhipa i faauehia i te tahi, e taui te manaò o te metua, e faaue o ia i te tahi tamarii ê atu. Te huru ta tätou e ìte pinepine nei, te òaòa ia o te tamarii tei òre i topa mai te faaueraa a te metua i nià ia na, e te faatautau o te tamarii ta te metua i faaue i te òhipa. Ta tätou atoà i ìte, mea varavara te tamarii i te rave i te tahi òhipa e mauruüru ai to na metua, nä nià noa i to na manaò ; ia faauehia rä, e tano o ia e färii, e tano atoà rä e pätoì. Areà te parauraa e, ua tuu te Atua i to na Värua i nià ia na, eere no te mea eita te Värua o te Atua e au i te tahi pae, e nä ô rä tätou e, ua märamarama maitaì o ia i te mea ta te Atua e hinaaro ra ia na, e te reira atoà te mea e arataì ra ia na i roto i te òhipa ta na e rave atu. Ia haamata tätou i te manaò e, ua î te taata i mäìtihia i te Värua o te Atua, e òhie tätou i te manaò e, te Atua iho terä e òhipa ra i roto i te reira taata. Mai te àito, i mäìti ai te Atua i te tahi taata, eere no te mono ia na, i te faatupuraa i ta na òhipa nä roto i teie taata, na teie iho rä taata e rave i te òhipa no reira te Atua i mäìti ai ia na, na te Atua rä e tauturu ia na, ia au rii i te manaò ta te päpaì taramo e parau ra ia nä ô mai o ia e : 6 E haere mai tätou, e haamori mä te piò i raro, e tuu i to tätou turi i te aro o tei hämani ia tätou nei, i te Fatu.7 O ia hoì to tätou Atua, o tätou hoì te nana no ta na ra âua, te mau mämoe i ärataìhia e ta na rima. Ia tià ia òutou, i teie nei mahana i te faaroo i ta na reo, Te auraa, na teie ihoä taata e haere, to na ihoä te âvae e taahi i nià i te repo, aore ra to na iho te âvae e puta i te ôfaì, na te märamarama rä o te parau e faaòhie ia na i to na mau tuuraa âvae atoà. Eere no te mea ua mäìtihia te tahi taata no te rave i te tahi òhipa, i riro ai te mau mea atoà ei mea òhie no na, i mänina noa ai hoì to na èà, to na noa vähi hau, eiaha rä ia, to na rä vähi taa ê, te tiàturiraa ia ta te Atua i tuu i nià ia na. Te tanoraa mau, no te taata hoê te parau o te mäìtiraa, e no te mea na te Atua te mäìtiraa, te Atua anaè ia tei ìte i te tumu o ia i rave ai i te tahi taata, e i òre i rave ai i te tahi ; te òhipa rä, te vai noa ra ia. Mai te taime rä te tahi mäìtihia ai, ua faaea atoà o ia i te ìmi i to na iho maitaì, te faatupu i to na iho hinaaro, e te parau hoì i te parau no na iho, mai teie e haapäpühia mai nei e na ìrava e maha tei haapoto i ta tätou taiòraa no teie mahana :

-Taramo 95, 3 E Atua rahi hoì te Fatu E arii rahi i nià i te mau atua atoà ra.

-Ètetiera 33, 9 Ia aò rä òe i taua taata parau ìno ra, ia faaruè o ia i taua ìno ra, e aore o ia i färiu mai i taua parau nä na ra, e pohe o ia i ta na iho hara; ua ora rä òe ia òe iho.

-Röma 13, 10 E òre roa te aroha e hämani ìno i te taata-tupu: te au ra maori te aroha i te ture.

-Mätaio 18, 20 I te vähi e âmui ai e toopiti, e aore ia, e tootoru mä to ù nei iòa, tei röpü/rotopü atoà ia vau ia rätou i reira.

E toopiti, e tootoru te ïtiraa teie ta Ietu e faahiti nei èi faatupuraa i te hanahana o te Atua, I roto i teie tuhaa mätamua no te ômuaraa, na nià ihoä i te hiòraa i te mea o ta Ietu i ora mai, oia hoì, tei mua Ietu i te tahi mau faanahoraa ìtehia e te taata, färiihia e te taata, e te haere atu nei ò na e te tahi faanahoraa âpï. I parauhia ai e, e mea âpï, no te mea, aita i matauhia e ère ra te reira mau faanahoraa mai te mea ra e, te haafaufaa òre ra, aore ra, aita e ìte ra i te mea i orahia mai. Te hinaaro noa ra te reira mau manào ta Ietu e hinaaro ra e faaite e, eita paì te märamaramaraa o te parau e hope, eita atoà ra e tano ia haamauhia i nià i te taata. Te auraa ; teie mau parau mätamua, e mau manào faaineine, faaineine i nià i te tahi hiòraa i te parau o te faatupuraa hau i roto i te taata e te taata, te taata e te ìte, te taata e te âmuiraa taata. I ô nei raa rà, e haamata tätou i te faaineine atoà te taata i te ìteraa e, te vai ra ihoä tera mea i matauhia i te parau e toopiti, e tootoru. Te vai atoà ra te mea ta te märamaramaraa o te parau e faaite mai ra. Te tahi ae pae, e ìte atoà tatou e, te vai atoà ra ihoä te mea ta te taata i märamarama, ta na i mätau no nià i te auraa o te parau no te toopiti, e te tootoru  te vai atoà ra ta te Atua hiòraa i te reira parau. E mai te peu, te haapäpü ra Ietu, aita ò na i haere mai e faaòre i te mea i ravehia mai, ua ìte atoà mai tätou i te mau taime i maìri aè nei, i te mau manào hopeà e, aita atoà teie faanahoraa ta te Atua e tuu nei i mua i te taata, noa atu i te hiòraa mätamua e, te taui roa ra, aita atoà te Atua e faahuruê ra i tera faanahoraa i te parau no te toopiti, e te tootoru ta tätou i mätau i te parau e haere noa mai te Atua no te faaravaì. Te reira te manào e hinaarohia ra i teie too, e too ihoä i te taime e haamata ai i te faaära. Te tahi ra paha parau faufaa, tei roto ia i teie too tei püòi i te taiò mätamua, e tuàti atoà te reira i te mau manào o ta tatou i parau i te pae hopeà, oia hoì, te riroraa te reo ei türama, türama i te èà ta te parau e faatoro ra. Te too no te turaì ia tere ia haere i mua, i muri, te pae àui, te pae àtau.  I te haamataraa ihoä, ua haamata è na i te faaärahia, na te parau ihoä, na te märamarama o te parau e türama i te òhipa o ta tätou e rave, te èà e na reira tätou i te haere e te faanaho. Te reira te manào rii e parauhia ra i roto i te tuhaa mätamua. E au e, e faaineineraa tera no te mau parau e matara mai a muri aè. Te tahi noa paha manào i ô nei e tano ia faahitihia, no te mea, mea riàrià roa na te taata te parau no te täuiraa. No te taata, te täuiraa, e vävähiraa te reira, mai te tahi ôrureraa i te tahi hau. Ia faaroo anaèhia ra ta Ietu parau, 20 I te vähi e âmui ai e toopiti, e aore ia, e tootoru mä to ù nei iòa, tei röpü e aore ra rotopü atoà ia vau ia rätou i reira. Te auraa ; te parauraa, e türuì ihoä ò na i nià i te tahi mea e vai ra, ei reira ò na e tano ai e haere i mua. E ère te parau i te tahi vävähiraa, e türuì ihoä ò na i nià i te mea e vai ra e âfaì faahou atu ä i mua. Toopiti tootoru mä to ù iòa tei ropu vau ia rätou, Teie te mea âpï, no te mea te vai ra tera, e tano ai e turaì faahou atu ä te parau i mua te puai o te too i roto i te parauraa a Ietu. Te reira atoà te mea o ta tätou e hinaaro ra e haamata i roto i te haapiiraa, e ère rä i te tahi haafaufaa-òre-raa i te mau mea i orahia mai e aita e parau maitai tei òre i türuì i nià i te mea e vai ra. Te parau ìno te ra ia e türuì i nià i te aore, aita paì e türuì ra i nià i te mea e vai ra, mea âfaì noa mai. Tera ia ta tätou e ìte ra i teie tau i roto i to tätou oraraa, mea tärihia mai te mau manào, te mau parauraa, te mau peu, mea faauta noahia mai ia. Te mea rä ta tatou e hinaaro rä, aita ; türuì i nià i te mea e vai ra, faahaere i mua, haamaitaì. E ère te ope-noa-raa mai i te mau mea e paremo ai tatou. Türuì i nià i te mea e vai ra no te faanuu, no te too, no te pätoo, te reira te òhipa ta Ietu e rave ra. Ia tupu, te Faaâfaroraa au hoa noa, e A pure âmui.

 

 

Teraì òr. Faatura.

 

 

 

 

 

 

Mātaio 16.21-27. Tuu.

 

Tāpati 3 Tetepa 2023.

ÔROÀ

Tuu.

Taramo 63

1 E Taramo na Tävita, ia na i pärahi i te mëtëpara i Iüta ra.

2 E te Atua, o òe hoì ta ù Atua, e ìmi vave au ia òe, te poìhä nei ta ù värua ia òe. Te feàa nei ta ù tino ia òe, mai te fenua marô nei, e te poìhä, e te pape òre.

3 Ia ìte au i to òe ra mana e te hanahana mai ta ù ä hoì i ìte ia òe i te vähi moà ra,

4 e maitaì rahi tei to hämani maitaì i tei te ora. E teie nei, e haamaitaì ta ù vaha ia òe.

5 E nä reira vau i te haamaitaì ia òe i to ù nei oraraa; e hopoi au i o ù puè rima i to òe ra iòa.

6 E mäha hoì ta ù värua mai tei te töâhua e te meî ra. E haamaitaì hoì ta ù vaha ia òe mä te òaòa.

7 Ia manaò vau ia òe i nià i ta ù roì, e ia ìmi ia òe i te mau äraraa ra.

8 O òe hoì tei tauturu mai ia ù ra. E teie nei, e òaòa vau i roto i te maru o to pererau ra.

9 Te àti atu nei ta ù värua ia òe, e te mauhia nei au e to rima àtau ra.

10 O te feiä rä i tïtau mai ia ù ia pohe ra, e reva ia rätou i raro roa i te fenua ra.

11 E maìri rätou i te òè, e riro rätou ei tufaa na te ârope.

12 E òaòa rä te arii i te Atua E te feiä atoà i tapu ia na ra, e òaòa ia E te vaha o te haavare ra, e ôpanihia ia.

Ieremia 20.7-9

E türaì te Fatu ia rätou i roto i te tamaì...

7 Ua faatïaniani mai òe ia ù, e te Fatu, e ua vare iho ra vau; ua faaitoito mai òe ia ù, e o ta òe atu rä tei tupu; ua riro vau ei àtaraa i te mau mahana atoà nei; e ua tähitohitohia vau e rätou atoà e àti noa aè.

8 E ia parau anaè au ra, ia pii noa vau i te rave ûàna, e ia parau i te haru ra, ua ruri-ê-hia te parau a te Fatu ia ù ei faaìnoraa e ei tähitohitoraa, eita e faaea.

9 Ia parau rä vau ra, e òre au e parau i te reira, e òre au e parau faahou i to na ra iòa; riro atu ra taua parau ra mai te auahi àma i roto i ta ù âau ra, ua ôpanihia i roto i to ù ra mau ivi; rohirohi aè ra vau i te faaòromaì-noa-raa, e aita atu ra e tià ia mämü.

Rōma 12.1-2

Te oraraa i roto i te Metia

1 E teie nei, e a ù mau taeaè ra, te aò atu nei au ia òutou mä te aroha rahi o te Atua, e ia püpü atu òutou i to òutou mau tino ei tütia ora, e te moà, e te au hoì i te Atua ra, o te haamori au ia òutou.

2 E eiaha e faaau atu i teie nei ao; ei huru ê rä to òutou i te faahouraa i to òutou âau, ia ìte òutou i taua hinaaro tià o te Atua ra, e te au, e te maitaì hoì.

Mātaio 16.21-27.

To Ietu faaararaa i to na Àti e to na tiàfaahouraa

(Mär 8.31-33; Rut 9.22)

21 Mai te reira mai taime, ua haamata iho ra Ietu i te faaìte i ta na mau pipi: ia haere ihoä o ia i Ierutarëma e e ia rahi ta te feiä paari, ta te mau tahuà rarahi, ta te mau päpaì parau haamauiui ia na, e e täparahi-pohe-roa-hia o ia, e e tiàfaahouhia rä ia tae i te ruì toru/toru o te mahana.

22 Ua rave mai ra Pëtero ia na, ôpaì aè ra i te hiti, e ua aò atu ra, nä ô atu ra: «Ia päruru mai te Atua ia òe, e te Fatu Eiaha roa òe ia nä-reira-hia mai

23 Ua färiu mai ra Ietu, nä ô mai ra ia Pëtero: «E haere ê atu òe, i muri mai òe ia ù, e Tätani E türoriraa òe na ù, tënä mau manaò to òe, eere i to te Atua, no te taata rä.

Te mau tïtauraa no te peeraa ia Ietu

(Mär 8.34-9.1; Rut 9.23-27)

24 Ua parau atu ra Ietu i ta na mau pipi: «Ia hinaaro te taata i te pee mai ia ù, e faaruè o ia ia na iho, a rave ai i ta na tätauro, a pee mai ai ia ù. 

25 O tei hinaaro hoì i te täpeà i to na ora, e ère ia i te ora; e o tei tuu i to na ora no ù nei, e roaa ia ia na te ora.

26 E aha ta te taata nei faufaa, ia noaa noa atu ia na te täatoà o te taoà o teie nei ao, ia pohe o ia e ia ère o ia i te ora? E e aha ta te taata nei e höroà ei hoo i to na iho ora?

27 E haere mai te Tamaiti a te taata mä ta na ra mau merahi atoà, i roto i te hanahana o to na ra Metua, ei reira o ia e utuà ai i te mau taata atoà ia au i ta rätou ra òhipa.

Manaò.

Te Atua te Fatu o te mau mea atoà, o ia te Ârefa e te Ômeta, te Matamehaì e te Faahopeà ia au i te fäìraa a te Àpotarupo pene 1 ìrava 8 : Te nä ô mai ra te Fatu ra : O vau te Ârefa e te Ômeta, te matamehaì e te faahopeà, o të vai nei, e o tei vai na, e o të vai a muri noa atu, o te Manahope . Ia au i teie fäìraa, e tano e parau aita e mea i nä mua i te Atua, no te mea o ia te haamataraa. E tano atoà e parau, tei ia na te parau hopeà o te mau mea atoà, no te mea o ia te faahopeàraa. Mai te peu, te Atua te haamataraa e te faahopeàraa, i pü mai ai te mau mea atoà, no te mea e hinaaro te reira no te Atua. Ia hiòhia te mau òhipa atoà ta te Atua i faatupu ia au i te faatiàraa a te Tënete pene 1, e au ra e piti faanahoraa tä na i faaòhipa na roto i te rahu e te hämani. Te rahu, te mau òhipa ta te Atua i faatupu i te mana o ta na parau. Te auraa, te mana o te parau te räveà ta te Atua i faaòhipa, i tupu mai ai teie mau mea. Te hämani, te mau òhipa ia ta te Atua i rave i to na rima. Te faaòhiparaa i to na rima, te räveà ia ta te Atua i faaòhipa i oti mai ai teie mau mea. E te mau òhipa ta te Atua i rahu, e mau òhipa te reira tä na i faaoti mä te tiàmä e te faatupu. Nä reira te mau òhipa tei hämanihia e te Atua, e mau òhipa atoà te reira tä na i faaoti i roto i to na tiàmäraa. E tano e parau, tei rahuhia e tei hämanihia e te Atua, e mau höroà te reira na te Atua, no te mea e hinaaro te reira nö na e tei roto te reira i ta na ôpuaraa faaora. e. Te rahu, e höroà na te Atua Ua parau na tätou, te rahu, te mau òhipa ia ta te mana o te parau a te Atua i faatupu. Te parauraa te Atua, ei raì, ua riro mai te parau ei òhipa, i raì ai te raì. Ia hohoà mai te raì, ua rahu te Atua i te mau tiàrama. Ua oti te raì e te mau tiàrama. Ua naho to te raì. Te parauraa te Atua ei fenua, ua riro atoà mai te parau ei òhipa, i fenua ai te fenua. Ia päpü te vairaa o te fenua, ua rahu te Atua i te mau òhipa o te fenua, mai te mau räau e te mau ânimara. Ua oti te fenua, te mau räau e te mau ânimara. Ua naho to te fenua. Nä reira te mau òhipa no roto i te moana e no nià i te raì, ua rahu te Atua i te mau ià e te mau manu o te reva. Te auraa, ua faaî atoà te Atua i te moana i te maitaì, nä reira to te raì. Ua naho to te moana e ua faatupu te Atua i to te raì e to te fenua. Te mau mea atoà i rahuhia e te Atua, to te raì, to te fenua e to te moana, e mau höroà te reira na te Atua, no te mea ua faaroo rätou i ta na faaueraa na roto i te mana o ta na parau e ua hohoà mai rätou. Te fenua e to na î, te moana e to na î e te raì e to na î, e mau täpaò ia no te aroha e te here o te Atua, i tià ai i teie mau ìrava i te faahiti :

-Taramo 63, 8 O òe hoì tei tauturu mai ia ù ra. E teie nei, e òaòa vau i roto i te maru o to pererau ra.

-Ieremia 20, 7 Ua faatïaniani mai òe ia ù, e te Fatu, e ua vare iho ra vau; ua faaitoito mai òe ia ù, e o ta òe atu rä tei tupu; ua riro vau ei àtaraa i te mau mahana atoà nei; e ua tähitohitohia vau e rätou atoà e àti noa aè.

-Roma 12, 2 E eiaha e faaau atu i teie nei ao; ei huru ê rä to òutou i te faahouraa i to òutou âau, ia ìte òutou i taua hinaaro tià o te Atua ra, e te au, e te maitaì hoì.

-Mätaio 16, 25 O tei hinaaro hoì i te täpeà i to na ora, e ère ia i te ora; e o tei tuu i to na ora no ù nei, e roaa ia ia na te ora.

To Ietu faaäraraa i to na Àti e to na tiàfaahouraa ia au i te faaìteraa a Mätaio i te pene 16, i te mau ìrava 21 e tae i te ìrava 23, te tuhaa mätamua teie o te taiòraa. Ua haamata o Ietu i te faaìte i ta na mau pipi te òhipa e tupu i roto i te òire no Ierutarëma te faanahoraa a te feiä paari, te mau tahuà rarahi, te mau päpaì parau e haamauiuihia o Ietu e täparahi-pohe-roa-hia, e tiàfaahou rä ia tae i te ruì toru. I to Petero faarooraa i teie mau parau ua tupu te peàpeà i roto ia Petero. Ua ôpaì ia Ietu i te hiti, e ua aò, ma te parau e ia päruru mai te Atua ia òe, e te Fatu Eiaha roa òe ia nä-reira-hia. Ua färiu o Ietu, i nià ia Pëtero ma te parau e, e haere ê atu òe, i muri mai òe ia ù, e Tätani E türoriraa òe na ù, tënä mau manaò to òe, eere i to te Atua, no te taata rä. Te piti o te tuhaa no te taiòraa te mau ìrava 24 e tae i te ìrava 27, Te mau tïtauraa no te peeraa ia Ietu, Te parau nei o Ietu i ta na mau pipi, Ia hinaaro te taata i te pee mai ia ù, e faaruè o ia ia na iho, a rave ai i ta na tätauro, a pee mai ai ia ù. Tei hinaaro i te täpeà i to na ora, e ère i te ora; e tei tuu i to na ora no ù nei, e roaa ia ia na te ora. E aha ta te taata faufaa, ia noaa ia na te täatoà o te taoà o teie nei ao, ia pohe o ia e ia ère o ia i te ora, ta te taata ia e höroà ei hoo i to na iho ora. Teie ra e haere mai te Tamaiti a te taata mä ta na ra mau merahi, i roto i te hanahana o to na ra Metua, ei reira o ia e utuà ai i te mau taata atoà ia au i ta rätou ra òhipa. Tei tuu i to na ora i roto ia Ietu tei färii ia i te mau haereà o te Atua, Te haamanaò mai ra te päpaì taramo e : 8 O òe hoì tei tauturu mai ia ù ra. E teie nei, e òaòa vau i roto i te maru o to pererau ra. Te tuuraa i te ora i roto i te Atua, te ìte-atoà-raa ia i te mea ta na i hinaaro, hau roa atu mai te peu ua faaìte ê mai na o ia i te reira. Ia hiò tätou i te manaò o te päpaì taramo, mai te mea atu ra e, te vai ra te tahi parau faaäu i roto i te taata e te Atua, te haapaòraa hoì i te reira parau faaäu, te mea ia e maitaì ai teie tuuraa i te ora i roto i te Atua. Mea maitaì rä te taata ia haamanaò e, ua hämani te Atua ia na i te repo fenua, te auraa, te vähi o ia e òhie ai i te fänaò i te ora a te Atua, tei te tumu ia o to na parau. Te mea ia ta te tïtauraa e parau ra ia au i te reo o Ietu, Ia hinaaro te taata i te pee mai ia ù, e faaruè o ia ia na iho, a rave ai i ta na tätauro, a pee mai ai ia ù. oia hoì te vähi te taata e ìte ai i te Atua. Teie hoì mau manaò ta tätou e tähiri ârahu noa nei, te mea ia ta Ietu iho e parau atoà ra ia nä ô mai o ia e. 25 O tei hinaaro hoì i te täpeà i to na ora, e ère ia i te ora; e o tei tuu i to na ora no ù nei, e roaa ia ia na te ora. E ia òre hoì te taata ia färii i teie parau, nä hea o ia e färii ai i te haere mai te haèhaa e te Atua. Inaha te faaroo, o òe ia e te Atua, ia òre òe ia ìte i te Atua i roto i te tuuraa i te ora, aore ra ia òre òe ia färii i ta te ora faaìteraa i te Atua, eita òe e ìte i te Atua i nià i te raì, oia hoì eita te raì e ìriti ia òe i te ùputa e ìte ai òe i te Atua. Te òhipa ta te ora i rave noa mai na e tei òre te taata i färii, teie ä ia ta Ietu e parau nei e ta na e rave nei, e tei òre ä te taata i ineine i te färii. Ia ìte mai tätou, aita e ora täpü poto no te ìteraa i te Atua. Aita te Atua i vahavaha i te fänauraa püfenua no te tono mai i ta na Tamaiti, te auraa, ia hinaaro tätou i te ìte i te Atua, ia nä roto atoà ia tätou i te fenua i te ora, mai ta te Tamaiti i faaìte mai i te ora. Parau mau, tei raro iti noa iho paha te taata i te mau merahi i te hämaniraahia e te Atua, e repo fenua noa ihoä rä te taata, te auraa, eita e tano e faahiti i te parau o te taata mai te òre e faahiti i to te fenua. Terä ärea iti e faataa ê ra i te taata i te mau merahi, te repo fenua ia no reira o ia i te raveraahia mai. A ui rii na tätou : mai te peu mea naìnaì te ärea, aore ra te ùputa tomoraa i te tahi vähi, e nä hea tätou e tae ai i ô mai i te vähi âano e te äteatea. Eere änei e, e faahaèhaa ia. O òe të faatano i nià i te tomoraa, eere te tomoraa të faatano mai i nià ia tätou, eere hoì no tätou noa aè e täuihia ai, e faahuru-ê-hia ai te tomoraa. Ia òre hoì tätou ia ö, no te tomoraa änei te hape, aore ra no to tätou ètaèta e te âau teitei. Te mea ia o Ietu i parau mai ai e, 26 E aha ta te taata nei faufaa, ia noaa noa atu ia na te täatoà o te taoà o teie nei ao, ia pohe o ia e ia ère o ia i te ora? E aha ta te taata nei e höroà ei hoo i to na iho ora? No reira, ua hape paha tätou i te manaòraa e, te feiä taoà anaè të fifi i te tomoraa i te pätireia o te Atua, eere, te feiä âau teitei atoà, te feiä të òre e au i te parau o te haèhaa, no te mea i to tätou manaòraa, te haafaufaa òre ra te reira parau ia tätou. Teie atu ra te faahitiraa a Pauro, 2 E eiaha e faaäu atu i teie nei ao; ei huru ê rä to òutou i te faahouraa i to òutou âau, ia ìte òutou i taua hinaaro tià o te Atua ra, e te au, e te maitaì hoì.

Te tuuraa i to na ora, e raveà teie no te faaoraraa ia na iho, Te ìriti nei te parau no to na iho maitaì e te paruru nei oia i to na ora. Te taò e ìtehia i roto i te mau faanahoraa no te parau o te ora oia hoì ia, te parau no te varua ei auraa mätamua no teie ora e tuu i roto i te Atua. Tera rä, ia tupu te färiiraa, i ô nei, te faaòhipahia nei te reira no te taatoàraa o te taata, ma te ìte i te taa-ê-raa i rotopü i te ora e te varua. Te parau o te ora i te faahitiraa o Ietu e tüàtiraa teie i te mau taò e O vau, o oe, e o na e aore rä, o na. Hau atu i te reira, i roto i te faaäuraa i roto i teie ìrava, ua faaòhipahia te taò ra taata iho ei monoraa i te oraraa. Te ora e tuu i roto i te Atua, te ora ia i òhipahia e te taata, e ora nei tei faatupu i te hinaaro i te ôpuaraa faaora ia ìtehia te hanahana fäito òre o te Atua Nui Tumu Tahi. I roto ra i te tahi mau tatararaa no te faaora i to na ora, te vai ra te manaò, e tämau i te ora te hinaaro i te rave i to na iho tätauro pee ai oia hoì o tei hinaaro ia i te paruru i to na iho oraraa, e aore rä, ia faariro i to na oraraa ei oraraa faufaa aè. Oia atoà, e mea maitaì aè ia òre e horoà i to na ora no te parau e, ia pohe te hoê taata e aore rä, te mea ìno roa atu, e haapohe oia ia na iho i nià i te tupuraa o te ora, noa atu e, e nehenehe e parau, e parau mau te reira. E mea maitaì aè te mau faaìteraa i to na iho haapaò-òre-raa ia na iho E ere anei i te reira, e ìte ai tätou e, eita te reira e tupu ma te aore, e farii i te oraraa mau e aore rä, eita e farii i te oraraa aita e hopeàraa. No ù nei, e mea päpü maitaì i roto i te mau Parau Maitaì te riroraa ei pipi na Ietu, te ìteraa ia e ora faaâpï tämau te vai ra, mai te tiare Maurua e höroà noa ra i te ômou, e tei ùaa noa i te mau taime atoà. Mai teie te tahi huru hiòraa vai ra no teie ora, ta Ietu e parau nei, 25 O tei hinaaro hoì i te täpeà i to na ora, e ère ia i te ora; e o tei tuu i to na ora no ù nei, e roaa ia ia na te ora. No te mea te faamanaò noa nei o Ietu i te ora e vai ra i roto i te taata o te Atua te Tumu, e teie ora e riro mai oia èi ora-mure-òre. No te haamatara mai i te taata i te mau haavïraa rau o teie nei ao, ia noaa ia na i te türaì i te mau mea e täumi noa nei i to na oraraa. Te tuuraa i to na ora i roto i te Atua, o te faanaòraa ia i te mau maitaì atoà e au ia tätou ta na mau tamarii, aore te hoê mea i toe, ua hope roa ia i te püpühia mai e to na aroha Metua. Te mau àti e faaruruhia nei e tätou i teie mahana no to tätou ia vahavaharaa i taua mau maitaì ra, to tätou haapaeraa i ta tätou ta na i faataa na tätou, no te tïtau i ta te tahi. Te ora ta te Atua Metua e hinaaro nei no tätou, e ère ia no te taime noa e tomo atu ai i roto i te ora-mure-òre. Te hinaaro nei te Atua ia matara te taatoàraa o to tätou mau fifi, ia fänaò hoì tätou i te mau maitaì atoà ta na i faataa no tätou, ia òre roa atu te hepohepo e täumiumi noa nei ia tätou i roto i te haapaò òre. Te hinaaro o te Atua e faaora ia tätou, te hinaaro nei tätou ta na mau tamarii ia färii i ta na ora, no te mea i reira anaè tätou e ora ai. I roto i te ao-mure-òre o te Atua, e aha te auraa o te ora maoti, te fänaò-hope-roa-raa ia tätou i te mau maitaì atoà o te Atua, mai te noaa atoà rä ia tätou te haapäpüraa e, aita e mana e aita e pohe faahou e faaruma i to tätou haereà i mua i te hau vairoìroì no na ra,

 

Teraì òr. Faatura.

 

Mätaio 16.13-20 Ètärëtia

 

Tāpati 27 no Âtete 2023.

Ètärëtia

Taramo 138.

1 Na Tävita. E haamaitaì au ia òe e te Fatu, mä ta ù âau atoà nei, e himene au ei haamaitaì ia òe, i mua i te aro o te mau atua.

2 E haamori tià atu vau i to nao moà ra, a haamaitaì atu ai i to òe iòa, e te Fatu no to òe aroha e ta òe ra parau mau ua faarahi hoì òe i ta òe parau ia hau atu i to iòa atoà ra.

3 I te mahana i tiàoro atu ai au ra, ua parau mai òe ia ù; e ua horoà mai i te itoito i ta ù värua.

4 E hope te mau arii atoà o te fenua nei i te haamaitaì ia òe, e te Fatu, ia ìte rätou i te parau a to vaha.

5 E himene rätou i te mau parau a te Fatu: E hanahana rahi hoì to te Fatu.

6 Teitei noa ä te Fatu, e haapaò mai ä o ia i tei haèhaa, âreà tei teòteò, ei te ätea ê o ia e hiò mai ai.

7 Ia haere noa vau nä roto i te àti ra, e faaànaànaeahia mai au e òe ra, e na to rima e täpeà i te riri o tei märô mai ia ù ra, e na to rima àtau iho e faaora ia ù.

8 Na te Fatu e nä reira mai ia ù, e tià to òe aroha, e te Fatu, i te vai-mäite-raa; eiaha na òe e faaruè i te òhipa a to rima.

Ìtaia 22.19-23.

19 E tïahi ê atu vau ia òe i to òe ra vähi; e tuu-faahaèhaa-hia òe e au i raro.

20 Ei te reira mahana vau e parau atu ai i ta ù tävini, ia Êriätima a Hiritia.

21 E faaàhu vau ia na i te àhu no òe, e faaètaèta vau ia na i te tätua no òe ra; e to òe ra hau ta ù e tuu atu i to na rima; e riro hoì o ia ei metua nä to Ierutarëma, e na te ùtuafare o Iüta:

22 e na ù e tuu i te täviri o te ùtuafare o Tävita i nià i ta na täpono, e nä na e ìriti, e e òre e ôpanihia, e nä na e ôpani, e e òre roa e ìritihia.

23 E na ù o ia e haamau mai te âuri i te vähi ètaèta ra; e riro hoì o ia ei teröno ùnaùna i te ùtuafare o tö na ra metua.  

Röma 11.33-36

Te rahi hau ê o te òhipa a te Atua

33 Âuë te rahi hau ê atu o te paari e te ìte o te Atua e, E te ìmiraa òre o ta na faaauraa, e ta na mau haereà i te ìteä òre ia ìmi e.

34 O vai hoì tei ìte i te âau o te Fatu? E o vai ta na e aò atu?

35 O vai hoì tei horoà atu i te faufaa na na, e tähoo-faahou-hia mai ia o ia?»

36 No na mai hoì, e na na, e no na te mau mea atoà nei. Ei ia na te haamaitaì mure òre. Âmene.

Mätaio 16.13-20

To Pëtero ìteraa i roto ia Ietu te Tamaiti a te Atua

(Mär 8.27-30; Rut 9.18-21)

13 E ia tae Ietu i te tuhaa fenua oTaitarea o Firipi, ua ui atu ra o ia i ta na mau pipi: «O vai te Tamaiti a te taata nei i ta te taata parauraa?

14 Ua pähono mai ra rätou: «O Ioane päpetito ta te tahi, o Èria ta te tahi pae, o Ieremia e aore ia te hoê o te mau perofeta ta te tahi.

15 Ua parau atu ra o ia ia rätou: «O vai rä vau i ta òutou na parauraa?

16 Ua pähono mai ra Timona Pëtero: «O te Metia òe, te Tamaiti a te Atua ora.

17 Ua parau atu ra Ietu ia na: «E ao to òe, e Timona te tamaiti a Iona, eere hoì na te tino e na te toto te reira i heheu mai ia òe, na to ù Metua rä i te raì ra.

18 E parau atoà atu vau ia òe: o Pëtero òe, e ei nià iho i teie nei papa/ôfaì e patu ai au i ta ù Ètärëtia, e e òre roa te mana o te pohe e upootià i nià ia na.

19 E höroà atu hoì vau i te mau täviri o te Hau o te raì ia òe: e ta òe e täamu i nià i te fenua nei, e täamu-atoà-hia ia i nià i te raì; e ta òe e tätara i nià i te fenua nei, e tätara-atoà-hia ia i nià i te raì.

20 Ua aò maitaì atu ra o ia i ta na mau pipi, eiaha roa e faaìte noa atu i te taata, e o te Metia o ia.

Manaò.

Te  himene ra te Taramo i te haamauruüruraa, te ârueraa i te mana e te here o te Atua Nui Tumu Tahi, e te haamauruüru nei no te pärururaa ma te aupuru i te ora tei haafänauhia. Ua ìtehia te nehenehe te ruperupe tei faaauhia i te uru maitaì ta te aru e faaìte noa nei e au ra e, no te mea ua faaorahia mai roto mai i te ôteoraa o te mau tiare tei faanehenehe i te mau hotu o te fenua. Ua papaìhia te reira i roto i te fenua e ua püpühia no te haamauruüruraa i te Rähu. O te haamataraa teie i te hoê faahitiraa parau no te ârueraa e te haamauruüruraa  i muri iho, te parauhia nei no te ora, e ârue-atoà-hia te reira ia faatere te fenua no to na rahi e to na maitaì na roto i te hoê parau no te tiàturiraa i te aupururaa e te paruru e tià i te taata i te àtuàtu. E tià ia parauhia o te tahi upoo parau teie no te hoê pure haamaitaì, ma te himene no te âau mauruüru i te tauturu a te Atua. I mua i teie mau parau te riro nei ei tupuraa no te Aroha e te Here o te Atua Nui Tumu tahi, te ìte ra tätou i te rahi o te ôpuaraa a te Atua e to na hoì hinaaro ia mau te hau o te aroha e te here i nià i te fenua nei hou te haereà mai o ta na Tamaiti. I faahiti ai rä tätou i te parau o te aroha e te here, eere ia mai te tahi parau òroi âpoo, oia hoì te tahi parau e faahitihia i te mau vähi atoà e òre ai te manaò e taa faahou ai i te mea e parau. No reira, ia òre ia hau te âau o te taata, oia hoì ia òre ia faaea i te tïtau-noa-raa i te mea e âano roa ai e e hohonu roa ai te taa-ê-raa i roto i te taata, aita e mea e faaìte mai e, ua tae te parau a te Atua i roto i te tarià o te taata. E a mau noa ai te taata i te Parau, ia òre o ia ia tätarahapa, oia hoì ia òre ia ìte i te faufaa ia faaea i te tämau noa i te rave i te òhipa e vai noa ai te mouà e te peho i roto i te taata, e òre ai e tupu faahou te färereiraa i roto i te taata, e tae roa atoà ia te taata i te òreraa e hinaaro i te Hau o te Atua. Te vähi faufaa i roto i te parau o te taata ta te Atua e ani nei ia tätou e hiò, te mea ia e, na te Atua iho i taata ai te taata. E taata ia tei faaineinehia no te haere i roto i te faanahoraa a te Atua ; e ia faahiti hoì tätou i te faanahoraa, no te mea ia te vai ra te òhipa, oia hoì te tahi taata tei hinaaro ia upootià te Atua, mai ia tätou e hinaaro ra i te upootià i nià i te tahi. Eiaha tätou e manaò e, te vai ra te tahi faaineineraa taa ê ta te Atua e rave no to na taata. Teie noa te haapäpüraa ta te Atua e horoà mai nei, to tätou hohoà no te taata, to tätou huru no te Atua, te aho no te Atua. Te mea teie tei ineine te Atua i te rave no to na taata, oia te haapäpüraa i to na manaò i nià i te òhipa ta te Atua e hinaaro ra i te taata, mai te ìte maitaì atoà i te tiàturiraa o te Atua i nià i te hopeàraa maitaì o te òhipa i horoàhia na na e rave. Nä ô noa na tätou, ia parau tätou i te tahi taata e, faaitoito, aita e òhipa ta tätou i rave, ìtehia atu ai te tahi täuiraa rahi, riro mai ai o ia ei taata itoito. Ua ìmi noa tätou i te räveà ia faaära teie taata i te itoito e vai ra i roto ia na. Teie ia e faahitihia nei i roto i te mau taiòraa no teie mahana, teie atu ra te haapotoraa :

-Taramo 138, 1 Na Tävita. E haamaitaì au ia òe e te Fatu, mä ta ù âau atoà nei, e himene au ei haamaitaì ia òe, i mua i te aro o te mau atua.

-Ìtaia 22, 23 E na ù o ia e haamau mai te âuri i te vähi ètaèta ra; e riro hoì o ia ei teröno ùnaùna i te ùtuafare o tö na ra metua.

-Röma 11, 34 O vai hoì tei ìte i te âau o te Fatu? E o vai ta na e aò atu?

-Mätaio 16, 18 E parau atoà atu vau ia òe: o Pëtero òe, e ei nià iho i teie nei papa/ôfaì e patu ai au i ta ù Ètärëtia, e e òre roa te mana o te pohe e upootià i nià ia na.

E faufaa rahi te vai nei i roto i te Èvaneria e faaìtehia nei e Mätaio i roto i te pene 16, mai te ìrava 13 e tae i te ìrava 20, o te ore e nehenehe ia taiòhia to na faufaa, i te mea e niu teie ta Ietu e haamau nei no ta na Ètärëtia. Te faataa ra o Mätaio i te huru o Petero i te faarooraa i te mau reo uiui o Ietu, tei pätuhia i nià i te uiuiraa manaò. Te faatura ta na e faatupu ra, o te niu ia i te pärahi-tämau-raa i te faaroo i te reo mätamua o te Fatu. O tei parauhia te mana varua, tei haapäpühia na roto i te heheuraa i te parau o te raì e te fenua, o te hoê ia huru tere o te taata nei. Te hoê tere o te faataa ê i te rahi e te haìhaì, te faaroo ia òre ia feà, te tiàturiraa ia òre te haavareraa. Te heheu atoà mai nei o Mataio ia tätou e, o Ietu Metia o ia anaè te Fatu no te Ètärëtia. Na na anaè e höroà mai i te mau täviri, oia hoì, e faatae o ia ia Petero te hoê poroì e ìriti i to te ao nei i te märamarama oia i te mahana  Penetetote e te hoê tonoraa no te haamaramaramaraa te parau poroì a te Metia ta Petero e te tahi atu mau pipi e hopoi i te mau vahi atoà tei reira te taata i teie tiaìraa i te parau tei faaora, ma te faatura i te mäìtiraa e te haapaòraa i te faaoraraa i püpühia mai. Na te horoàraa i te mau täviri e faataa i te tiàraa mau o te mau veà tono a te Ètärëtia. Ua patuhia te Ètärëtia i nià i te papa, i nià i te ôfaì tihi, te ôfaì tiàvä i faaruèhia e te feiä patu fare, o te Metia te täviri mau. No te mea aita atu e niu e òre roa e tià i te hoê taata ia haamau i te niu maori rä o tei haamauhia ra, oia hoì o Ietu Metia E tïtau manihinihia e Ietu te feia e faaroo ra ia na e te feia taiò ia pärahi i roto i te Fare tei reira te Varua o te Ètärëtia, te mau ôfaì ora i te tiaìraa mai, ma te fäì i te faaroo. Te vai ra i roto i teie mau ìrava te huru taa ê o te faaoraraa i te Atua, na roto ia Ietu Metia, i roto i te oraraa o te taata tätaìtahi. E mea na reira te Ètärëtia i te faatià-raa-hia. No roto mai to na niu i te hoê heheuraahia te âau o te taata, mai teie ta Ietu e ui nei o vai au nei i te parauraa a te taata, o vai au nei i ta òutou parauraa. Te püpühia nei e mea tià ia farii-poupou-hia te reira i te mau mahana atoà i roto i te täviniraa, i rotopü i te mau taata e te hoê Ietu Ora. Te Ètärëtia o te mau maitaì anaè te reira a Ietu Metia. Te faataa ra te taò Ètärëtia i te parau no te taìrururaa i parauhia ai to te Ètärëtia e taò Herëni teie i faaòhipahia no te taime mätamua e ua faaâpï-faahou-hia e piti noa taime i roto i te feia o tei pee maite i te poroì a te Metia. Na roto i te iòa o te Metua, te Tamaiti e te Varua Moà, e mea tià i te mau taata atoà ia ìte e, te hinaaro o te Atua o te täpeà-âmui-raa ia i te mau ôfaì tei faaora i te taata nei, teie te faaìteraa o te aroha te here, e te hau. Na roto i te iòa o te Metua, e te Tamaiti e te Varua Moà, e mea tià i nià ia mau atoà ia ìte e, te täpeà âmui ra ia te mau ôfaì faaora i te iò. Te feia e farii nei, a faaìte mai. Ua piihia te Ètärëtia ia âmui atu i roto i te âparauraa tei haamauhia e te Fatu iho. E haafaufaa te raveà tei päturuhia e te Faaora i te feruriraa paari e te manaò tià i to tatou nei ànotau, i te taime ihoä e ravehia te reira e te mau tamarii rii, e ìte te taata i to rätou paruparu. O te âpotetoro Petero te hoê o rätou. No to na ìte e, ua tae i to na hora, ua päpaì teie àito no te faaroo i ta na rata hopeà na roto i teie mau parau :

E Petero, e Petero, te tävini e âpotetoro a Ietu Metia, i te feiä tei färii, na roto i te parau tià o to tätou Atua e te Faaora o Ietu Metia, hoê ä hoo e to tätou : ia tae mai te aroha e te hau ia òutou na roto i te ìte i te Atua e ia Ietu, to tatou Fatu. Oia mau, ua höroàhia mai te mana o te Atua i te mau mea atoà e tïtauhia no te ora e no te paieti na roto i te faaìteraa mai ia tätou e Tei pii ia tätou na roto i to na iho hanahana e to na puai òhipa. Na roto ia rätou te mau taoà o te hoo teitei roa aè tei fafauhia mai ia tätou, i horoàhia mai ai ia tätou nei, ia tià hoì ia òutou ia tomo i roto i te hoêraa e te nätura no te hanahana o Ietu Metia.

I teie nei, ia ìriti i te reira i roto i to na auraa mau. E täpaò te reira i te haamataraa o te hoê tupuraa òhipa âpï i roto i te faatiàraa. Hau atu, na roto e rave rahi mau reo, e faaroohia ra i te mea tano ia faaòhipa i te mau taime i faaìtehia e te haere ra Ietu i roto i te taata i te mataèinaa no Taitarea i Firipi. E mea tià i te taata ia märamarama i te auraa o te parau o te taata, i roto i teie faanahoraa, e ere noa ia te auraa e parau i te hoê parau i te hoê taime. Te auraa ra, e au ia mai te parau. Oia hoi, te ui ra Ietu e aha ta te taata e parau ra no nià ia na i roto i ta rätou mau âparauraa. Ua ìtehia te faahitiraa mätamua i te iòa o te Tamaiti a te taata. Te ui nei rä o Ietu e o vai mau na te taata e manaò ra e o vai mau na te Tamaiti a te Taata oia hoì, o na iho. Mai te mea e, e faaìte-taa-ê-hia te Tamaiti a te Taata nei ia Ietu i roto e riro ia te pähonoraa i roto i te ìrava i te tïtau i te piti o te faahitiraa parau, Te parau nei te tahi pae e, o òutou. O Ioane Päpetito tei hoì faahou mai i te ora, te vai ra te tahi atu mau taata o tei farii i teie tiàturiraa. Aita paha o Elia i mätau-maitaì-hia e te mau taata taiò e rave rahi, i roto ihoä rä i te mau reo no te Faaüraa Mätamua i ôpere-rahi-hia. E mea maitai roa i roto i taua mau huru taime ra ia parau e te perofeta o Elia. No nià i te tiàturiraa e hoì mai o Elia hou te mahana haaväraa hopeà. I te mea e ua faariro-mau-hia o Ieremia ei perofeta huiraatira, mea päpü maitai te manaò ia e faahitihia nei i te mau perofeta. E o òutou, O vai ta oe e parau, te manaò o te uiraa, o te faataa-ê-raa ia i te mau manaò o te mau taata i räpaeàu i te püpü pipi e te manaò o te mau pipi iho no nià ia Ietu. I roto i to na tatararaa mätamua i te uiraa tei uihia e Ietu e tei pähonohia e Petero ei àuvaha parau, ua tïtau te reira i te fafauraa päpü ia Ietu èi Metia. Âmuihia e te Metia i nià i te auraa o te iòa te Metia faatähinuhia ia parauhia. I reira te taata taiò e märamarama ai e ia faaòhipa anaèhia te iòa o Ietu te Faaora i fafauhia i te faahitiraa o te fäìraa a Petero no nià ia Ietu e Faaora i fafauhia. Te Tamaiti a te Atua ora o te hoê ia tiàraa o te ìtehia i ô nei anaè i roto i te Faaüraa Âpï. Ma te faahiti ra te hoê reo no te raì mai o ta ù Tamaiti here. Te fäìraa e e Tamaiti o Ietu na te Atua ora, te auraa ia e na roto i te hoê raveà ôtahi roa ta Ietu e fänaò ra i roto i taua oraraa ra, e e mana to na iho no te höroà i te ora ia vëtahi ê. E Timona a Iona e, e mea maitaì te mau mea atoà ia oe na. No te mea aita te iò e te toto i heheu mai ia òutou i te reira i te mea e, ua riro te tino e te toto èi raveà no te faahiti i te parau no te hoê taata i roto i to na taatoàraa, te na ô ra e ere na te taata i heheu mai i te reira ia òutou, aore roa e taata i heheu mai i teie nei parau ia òutou. E nehenehe teie parau e haapäpü e tei raro aè te taata i te maì e te pohe, ua täôtià-noa-hia to na puai e to na ite, e no reira, te niu o oe te papa, e i nià i teie niu ôfaì Èvaneria e patu ai au i ta ù Ètärëtia, Te faahiti ra Iesu i te faanahoraa ta na e haamau. Na ò ia te manaò i te parauraa e, 1) te ètärëtia o te hoê ia püpü taata faaroo ; 2) e faaòhipahia te reira ei faahohoàraa ; 3) E tià ia täpeà i te ôfaì no te haùtiraa i nià i te mau parau. Hoê ä huru ia patuhia te hoê fare i nià i te hoê papa, no reira e höroà atu vau ia òutou te pätururaa i te huiraatira o te tiàturi nei ia ù aore rä " E haaàti ia vau ia òutou te püpü taata o te pee mai ia ù, mai te hoê fare tei patuhia i nià i te hoê niu ôfaì. E e òre roa te mau mana no te pohe e upootià i nià i te reira, e e òre roa te mau mana no te pohe e upootià i nià i te reira. Te mau mana o te pohe o te ènemi hopeà ia e te riàrià-roa-hia e tätou e te taata nei, ua haapäpü mai rä o Ietu e, eiaha to na nunaa faaroo ia mätaù i to na mana maere, e òre roa e tià i te hoê ènemi ia haamou i te reira, e tae noa atu i te pohe e ere te pohe i te mea puai roa no te haamou e aore rä, no te haamou i te reira. Parau mau, e tano te reira no te Ètärëtia. Oia hoi e ère te pohe i te mea puai roa no te haapau i te huiraatira faaroo ta Ietu i faatupu no te ora.

 

Ce texte est d’une richesse insoupçonnée. Matthieu présente l’heureux Pierre comme la figure de proue du collège apostolique. Le respect qu’il inspire fonde sa préséance. Cette autorité spirituelle, attestée par la révélation divine, est un type du parcours de l’humain. Parcours qui oscille entre grandeur et petitesse (cf. Matthieu 16 : 18,23), foi et doute (cf. Matthieu 14 : 22-33), conviction et trahison (cf. Matthieu 26 : 70).

Matthieu nous révèle encore que Jésus-Christ est le seul « propriétaire » de l’Eglise. C’est lui seul qui donne les clefs, c'est-à-dire qu’il transmet à Pierre un message d’ouverture au monde (il le comprendra à la Pentecôte) et une mission de clarification  (le message du Christ dont Pierre et les autres disciples sont porteurs. Il liera ou déliera par rapport au choix d’adhérence au salut proposé).  La remise des clefs définit en filigrane l’identité et la mission de l’Eglise (cf. Matthieu 28 : 18-20). L’Eglise est construite sur le roc, sur la pierre angulaire qu’est le Christ (cf. Matthieu 21 : 42). « Car personne ne peut poser un autre fondement que celui qui a été posé, savoir Jésus-Christ. »  1 Corinthiens 3 : 11, version de Genève. L’apôtre Pierre invitera ses auditeurs et lecteurs à être dans la Maison habitée par l’Esprit (l’Eglise), des pierres vivantes (cf. 1 Pierre 2 : 5). Ce texte a la particularité de rendre Dieu vivant, par Jésus-Christ, dans la vie de chacun et chacune. Ainsi est née l’Eglise. Son fondement jaillit d’une révélation. Elle est offerte et doit être accueillie au quotidien dans le ministère, l’intercession et l’accompagnement d’un Jésus Vivant (cf. Matthieu 28 : 20 ; Romains 8 : 34 ; Hébreux 7 : 25). L’Eglise est le bien exclusif de Jésus-Christ (cf. Colossiens 1 : 15-19 ; 1 Corinthiens 12 : 27).  Le mot ἐκκλησία = assemblée, église (mot grec utilisé pour la première fois et reproduit que deux autres fois en Matthieu 18 :17) désigne ceux qui ont adhéré de cœur au message de Christ. Au nom du Père, du Fils et du Saint-Esprit, chacun doit prendre conscience que la volonté divine est de maintenir unies les pierres rendues humainement vivantes. C’est la manifestation de la grâce. Ainsi, nous avons à comprendre que l’Eglise n’a pas vocation de détenir un pouvoir ou d’être la seule dépositaire de la connaissance divine. Elle se doit de témoigner en proclamant une Parole. Elle a pour objectif de maintenir présent Jésus-Christ. C’est lui qui doit constamment être le sujet cardinal de son existence. No reira, e ti'a ia tatou ia ite e aita te Ekalesia i piihia ia mau i te mana aore râ ia riro ei rave'a hoê roa no te farii i te ite no te ra'i mai. E tia ia ' na ia faaite i te reira na roto i te pororaa i te hoê Parau. Ta ' na fa, o te tapearaa ïa ia Iesu Mesia i reira. O oia te ti'a ia riro tamau noa ei tumu parau rahi no to'na oraraa.

L’Eglise est appelée à prendre part au débat initié par le Seigneur lui-même. La solution, préconisée par le Sauveur met à mal les sages et les bien-pensants de notre temps, surtout quand elle est portée par des tout-petits, des humains conscients de leur faiblesse. L’apôtre Pierre est l’un d’entre eux. Sachant que son heure était venue (cf. 2 Pierre 1 : 14), ce héros de la foi a écrit sa dernière lettre en ces termes :

« Syméon Pierre, serviteur et apôtre de Jésus Christ, à ceux qui ont reçu, par la justice de notre Dieu et Sauveur Jésus Christ, une foi de même prix que la nôtre: que la grâce et la paix vous viennent en abondance par la connaissance de Dieu et de Jésus, notre Seigneur.

En effet, la puissance divine nous a fait don de tout ce qui est nécessaire à la vie et à la piété en nous faisant connaître celui qui nous a appelés par sa propre gloire et sa force agissante. Par elles, les biens du plus haut prix qui nous avaient été promis nous ont été accordés, pour que par ceux-ci vous entriez en communion avec la nature divine… »  2 Pierre 1 : 1-4, version TOB.

Comme l’apôtre Pierre, nous pouvons nous aussi être déclarés « heureux » Gloire à Dieu.

 

Teraì òr. Faatura.