Tāpati 11 no
Tiunu 2023.
Paìa
Taramo
147
1 E haamaitaì i te Fatu. E mea maitaì te himene ei haamaitaì i to tätou
Atua, e mea pöpou ia, e au hoì te haamaitaì ra.
2 O te Fatu te patu faahou ia Ierutarëma, e na na e haaputuputu i to
Ìteraèra i purara ê ra.
3 Ua räpaau o ia i te feiä âau paruparu ra, e ua täàmu i to rätou mau puta.
4 Ua hope te mau fetià i te taiòhia e ana, e na na i maìri i to rätou iòa.
5 E rahi to tätou Fatu, e te mana rahi, e to na ìte e mea ìteä òre ia ìmi.
6 Te tauturu nei te Fatu i tei haèhaa ra, te huri nei rä i te
paieti-òre i raro i te repo.
7 E himene mä te haamaitaì i te Fatu. E himene mä te tïnura i to tätou
Atua.
8 O tei täpoì i te raì i te mau ata ra, o tei haapaò i te ua no te fenua, o
tei faatupu i te räau rii i nià i te mau mouà:
9 te faaàmu nei o ia i te mau
puaatoro i te mäa, e ta te ôrepa âpï e tiàoro atu ia na ra.
10 E òre o ia e pöpou i te itoito o te puaahorofenua ra, e òre o ia e
mauruüru i te âvae o te taata ra.
11 E au rä te Fatu i te feiä e mataù ia na ra, i te feiä i tiàturi i
to na aroha.
12 E haamaitaì i te Fatu, e Ierutarëma; e haamaitaì i to Atua, e Tiona.
13 O ia tei faaètaèta i te mau teà o to òe ra mau ùputa, e ua haamaitaì i
to mau tamarii ra i roto ia òe.
14 Na na i faatupu i te hau i to òe ra mau ôtià, e ua paìa òe ia na i te
tïtona maitaì rahi.
15 Ua häpono o ia i ta na parau i te fenua nei, te horo ètaèta nei ta na i
faaue.
16 Ua horoà mai o ia i te hiona mai te huruhuru mämoe ra, e te haapurara
nei i te hau-paari mai te rehu auahi ra.
17 Ua tuu mai o ia i ta na vai-paari mai te mea òtiòtihia ra: o vai te
taata e mau i te toètoè na na?
18 Ua tuu mai o ia i ta na parau, e ua tärapape iho ra ia; ua haafarara mai
ra o ia i te mataì, ua tahe iho ra te pape.
19 Ua faaìte o ia i ta na parau ia Iatöpa, i ta na mau ture e ta na mau
faaauraa parau, ia Ìteraèra.
20 Aore o ia i nä reira i te mau fenua atoà, e ta na ra mau faaauraa parau,
aita ia rätou i ìte. Hareruia.
Teuteronomi
8.1-16
Ìteraèra haapiihia i te mëtëpara.
1 E haapaò maitaì òutou, e e rave i te mau parau atoà ta ù e parau atu ia
òe i teie nei mahana; ia ora hoì òutou, e ia rahi òutou, e ia tae òutou e ia
noaa te fenua ta te Fatu i tapu atu i to òutou mau metua ra.
2 e haamanaò hoì òe i taua èà atoà ta to Atua ta te
Fatu i arataì ia òe nä roto i te mëtëpara ra, e a maha aè nei àhururaa i
te mätahiti, ei faahaèhaaraa ia òe, e ei tämataraa ia òe, e ia ìteä i to roto i
to roto i to òe na âau; e to òe haapaòraa i ta na ra parau, e te òreraa.
3 E ua faahaèhaa hoì o ia ia òe, ua vaiiho noa ia òe
ia poìa noa na, ia faaàmu o ia ia òe i te mäna ìteä òre ia òe ra, e aita atoà
to mau metua i ìte; ei faaìte ia òe eere o te päne anaè ra te mea e ora ai te
taata nei, o te mau mea atoà rä i haapaòhia e te Fatu ra, e ora te taata i
te reira.
4 Aita hoì to àhu i nià ia òe ra i marau; aore hoì to
âvae i ère i te tämaa òre, i teie nei mau mätahiti e a maha aè nei àhururaa;
5 ia ìte mäite hoì òe i roto i to âau na, e mai te
taata e aò nei i ta na tamaiti, ua nä reira to Atua ra o te Fatu i te aò
ia òe ra.
Te fenua tapu e te tämataraa.
6 E teie nei, e haapaò òe i te mau parau a to Atua ra a te Fatu, ia na to
na ra èà te haere, e ia mataù hoì òe ia na.
7 Ia tae òe i to Atua ra i te Fatu i te fenua maitaì ra; i te fenua
päpe tahe, e te päpe pihaa, e te päpe roto ra no uta i te peho, e no roto i te
mouà i te pihaaraa mai:
8 i te fenua tïtona, e te tërite, e te vine, e te
tute, e te rëmuna; i te fenua hinu ôrive, e te meri;
9 i te fenua àmu noa ai òe i te mäa mä te oè òre, e
aore e mea e toe ia òe; i te fenua e âuri te ôfaì ra, e e noaa ia òe te veo i
to na mouà ia ô:
10 ia àmu òe i te mäa ra e ia fiu e haamaitaì òe i to
Atua ra i te Fatu i reira, i taua fenua maitaì ra tä na i höroà mai no òe
ra.
11 E ara o te möina to Atua ra o te Fatu ia òe, i te haapaò òre i ta
na ra mau parau, e ta na mau ture, e ta na mau haapaòraa, i ta ù e faaìte atu
ia òe i teie nei mahana;
12 o te àmu hoì òe i te mäa e fiu iho ra, e ua faatià
i te fare maitataì e ua pärahi i roto:
13 e ia rahi hoì to mau puaatoro e to mau mämoe; e
rahi hoì ta òe ârio e ta òe àuro, e ia rahi hoì to mau taoà atoà ra;
14 o te teitei hoì to âau na, moè iho ra to Atua ra o
te Fatu, o tei arataì mai ia òe mai Àifiti mai, mai te ùtuafare i tävini ai ra;
15 o tei arataì ia òe nä roto i taua mëtëpara rahi
mataù ra, tei reira te ôfï veàveà ra, e te pata; o tei hopoi mai i te pape na
òe i te vähi päpämarö ra, no roto i te ôfaì àrä ra;
16 o tei faaàmu ia òe i te mëtëpara i te mäna ra, aore
i ìteä e to mau metua ra, ei faahaèhaa ia òe, ei tämataraa ia òe, ia maitaì òe
ia na a muri atu;
1
Törïnetia 10.16-17
16
Te âuà no te maitaì
ta tätou e haamaitaì nei, eere änei i te âmui-atoà-raa i te toto o te Metia ra?
Te päne ta tätou e ôfene nei, eere änei i te âmuiraa i te tino o te Metia ra?
17
No te mea
hoê ä päne, tätou atoà e rave rahi nei hoê ä ia tino; te àmu atoà nei hoì tätou
i taua päne hoê ra.
Ioane
6.51-58.
51 O vau te päne ora o tei pou mai mai te raì. O të
àmu i teie nei päne, e tià ia i te oraraa. O ta ù päne e horoà atu o to ù ia
tino, o ta ù ia e horoà ei ora no to te ao.
52 Ua märô anaè iho ra te âti-Iüta rätou rätou iho, ua nä ô aè ra: «E aha
teie taata e tià ai ia horoà mai i to na tino e àmu?
53 Ua parau mai ra Ietu ia rätou: «Âmene, âmene, e parau atu vau ia òutou:
ia òre òutou ia àmu i te tino o te Tamaiti a te taata nei, e ia òre hoì ia inu
i to na toto, aore ia e ora i roto ia òutou.
54 O të àmu i to ù tino e të inu i to ù toto, e
ora-mure-òre to na, e na ù o ia e faatiàfaahou ia tae i te mahana hopeà ra.
55 E mäa mau to ù tino e e inu mau to ù toto.
56 O të àmu i to ù tino e të inu i to ù toto, e tià ia
i te àtiraa mai ia ù, e e tià hoì au i te àtiraa atu ia na.
57 Mai te Metua hoì e ora ra, o tei tono mai ia ù nei
ra, e te ora nei hoì au i te Metua; oia atoà të àmu ia ù nei, e ora ia ia ù.
58 O te päne teie no te raì mai: eere mai te mäna i
àmuhia e to òutou hui-metua ra, pohe atu ra hoì rätou. O të àmu i teie päne, e
tià ia i te ora-mure-òre ra.
Manaò.
Hou
tätou a haamata ai i ta tätou tuatäpaparaa, haamanaò tätou e, ua päpaìhia teie
mau taiòraa i roto i te reo Hepera i roto i te reo Herëni, hurihia e te mau veà
tono Peretane no tätou ei reo mäòhi, i Mäòhi Nui nei mai te mau huriraa atoà rä, te vai ra ihoä te
maitaì, te vai ra hoì te paruparu, o te tano e hiò faahou, e faanavaì ia ìtehia
to na faufaa i teie mahana. E tià ia parauhia ua tauturu te Värua Maitaì i teie
mau tävini o te Atua tei tere mai, mai raro mai i te Moana Nui a Hiva, ua faaea
taata noa rä rätou, e mai te mau òhipa atoà i ravehia e te taata, te vai ra
ihoä te vähi e tano e tätäì, e haamaitaì, e faaravaì. Rahu noa ai te Atua i te
fenua, parau noa ai hoì i te òhipa ta na i rave e, mea maitaì roa, eere änei e, aita te fenua e faaea nei i te taui
noa. I te mätamua, e fenua tü tahi o Marite e o Afirita, e moana rahi të faataa
ê nei ia räua i teie nei ; eere änei e, e fenua tü tahi o Terehëamanu,
Moorea, Mehetià, Tetiàroa, e Maiào, o Havaii, e o Tahaa, e moana teie e faataa
ê nei ia rätou i teie mahana, te ìriti ra änei te reira i te hanahana o te Atua
no na i fenua ai te fenua, te huru i ìtehia i mua ra, e te huru ta tätou i mätau i teie mahana. Aita. Tirä rä fä ta
tätou e tïtau maori rä, te märamarama
o te parau. No reira, a mono te tahi taò i te tahi, a taui te hämaniraa
o te tahi ìrava, aita o reira fifi, te mea faufaa, te värua o te parau ia ìtehia atu. A
òre tätou a tiàturi ia parauhia e, mai te ià e tere, te tere atoà nei te fenua,
e ua hï atoà te mau àito mai ia Mäui i te fenua mai raro mai i te Moana Nui a Hiva,
aita o reira fifi, inaha no te Atua noa ihoä i fenua ai te fenua. Mai te reira atoà
te mau parau e faahitihia nei i teie mahana i roto i te mau taiòraa i faataahia
èi haamoriraa na tätou, èi faahanahanaraa i te Atua Nui Tumu Tahi. I te mau
taime atoà tätou faahiti ai i teie mau parau i roto i te pure, te òhie nei
tätou i te püòiraa mai e, e ia tätou atoà i teie mahana no te mea i teie taime. Aita tätou
i fifi e hoê iti aè, i te faaö-atoà-raa ia tätou i roto i te tahi parau tei
horoàhia ei pähonoraa i te aniraa a te tahi pupu taata, i te tahi tau, e i te
tahi fenua ätea roa i to tätou. Te faaìte noa mai ra te reira i to tätou ineine
i te färii i te hinaaro o te Fatu èi Fatu atoà no tätou, ineine atoà rä i te
färii i ta na mau haapiiraa e ta na mau aòraa mai te mea, te au atoà ra ia
tätou. Te vähi ia ta te manaò e popou nei. Te nä ô ra te reo o te Taramo i te
parauraa, 5 E rahi to tätou Fatu, e te mana rahi, e to na ìte e
mea ìteä òre ia ìmi. Te
hinaaro nei te manaò e tiàturi e, oia mau ihoä ; eita atoà rä hoì te âau e
tano e haapae roa i te uiui e, no te î mau änei o te âau tätou i parau ai, te
tahi mau änei teie fäìraa faaroo na tätou, aore ra e parau noa teie, e tano ia faaauhia i te tahi ià aita o na e
ômii, aita hoì e ôhiù. Mai te peu rä e fäìraa faaroo, eita ia tätou e mataù i
te faaìte i to tätou tiàturiraa tei au i te mea ta tätou e parau ra ; mai
te peu rä e parau vahavai noa, e ìtehia atu ihoä tätou ia patï hänoa i te tahi
pae e te tahi, mai te òura i hurihia mai i nià i te pae. Ia haapii te tahi taata
i te tahi i te òhipa tei òre o ia i ìte i te rave, aore ra ia haapii te metua i
te tamarii, terä ihoä te haamataraa o te parau : nä ô. Te taata na na e faanaho ra, na
na e ärataì ra i te tahi òhipa, te taata ia e faaòhipa i teie huru parauraa. Te
taata i parauhia e, nä ô, ia
ìte atoà o ia e, e tauturu teie e horoàhia nei ia na, te tahi faaòhieraa ia na i
roto i to na mau tuuraa âvae mätamua, eiaha rä mai te mea e, i te mau taime
atoà o ia e hinaaro ai i te rave i teie òhipa, ia rave ihoä o ia mai tei haapiihia
mai.
I
roto i te mau haapiiraa atoà, te ùputa o te märamarama e te ìte, te uiraa ihoä
ia. Ta te päpaì mäteri ia e haamanaò mai ra ia nä ô mai o ia e : Ia rahi te ui e päpü ai tei manaòhia ra
Mäteri i te pene 20 ìrava 18. Te taata e färii i te tahi parau mai te uiui òre
te manaò, mai te haapeàpeà òre to na âau i te auraa o te mea i parauhia, mai te
hinaaro òre i te tïtau i te märamarama, eita ia taata e haere i mua, na na iho
rä e täpiri ra ia na i te ùputa o te ìte. E mau ihoä ia ia na te mea i parauhia
mai, aita rä o ia i taa i te auraa o te mea ta na i tämau, inaha aita o ia i
hinaaro i te tomo i roto i te parau, eita atoà o ia e tano e türama i te taata
e tïtau noa mai i te märamarama ta na iho i òre i färii. E nä ô ia tätou :
e mörï ta na, eita rä e àma, eita hoì e horoà i te märamarama. O te mea ta te
manaò e tïtau nei i roto i teie haapotoraa no te mau taiòraa :
-Taramo 147, 14 Na na i
faatupu i te hau i to òe ra mau ôtià, e ua paìa òe ia na i te tïtona maitaì
rahi.
-Teuteronomi 8, 11 E ara o te
möina to Atua ra o te Fatu ia òe, i te haapaò òre i ta na ra mau parau, e
ta na mau ture, e ta na mau haapaòraa, i ta ù e faaìte atu ia òe i teie nei
mahana;
-1
Törïnetia 10, 16 Te âuà no te maitaì ta tätou e haamaitaì nei,
eere änei i te âmui-atoà-raa i te toto o te Metia ra? Te päne ta tätou e ôfene
nei, eere änei i te âmuiraa i te tino o te Metia ra?
-Ioane
6, 54 O të àmu i to ù tino e të inu i to ù toto, e
ora-mure-òre to na, e na ù o ia e faatiàfaahou ia tae i te mahana hopeà ra.
Te
mea hoì e au no te fare, e au atoà ia no teie pure. Te fifi ta tätou e färerei
nei, taa noa atu ai te mätau, teie ia manaò e, ia tauihia te tahi taò, ia
faahuru-ê-hia te tahi ìrava, mai te mea atu ra ia e, te moà o te pure terä e
ìritihia atu ra, inaha, te moà,
te tahi ia mea të òre roa te rima taata e tano e haùti, të òre hoì te vaha
taata e tano e parau, mai te iòa o te Atua. E aha te faufaa no te tahi mäa ia
tuuhia mai i roto i to tätou rima mai te peu e parau-atoà-hia mai tätou :
e mätaìtaì noa, eiaha e àmu. E faaherehere änei tätou i te àpu, aore ra e tüpaì
i te àpu ia noaa mai te mäa. E tano tätou e faaau i teie parau i te fifi i
färereihia e Ietu i te mahana o ia i parau ai i ta na mau pipi e : E mäa mau to ù ìò, e e inu mau to ù toto. Të
àmu i to ù ìò, e të inu i to ù toto, e tià ia i te àtiraa mai ia ù, e e tià hoì
au i te àtiraa atu ia na Ioane 6, 55-56. Ua faatupu teie mau parau
riàrià i te au òre i roto i te pae rahi o rätou. Tatara noa ai rä Ietu i te
auraa o te manaò ta na i parau, no te mea, ua faaoti ê na to rätou manaò i te
auraa e horoà i te mea ta na i parau, ua faaruè mai rätou ia na. Te nä ô atu ra
o Ietu : No te värua te ora, aore
o te tino faufaa. Te parau ta ù i parau atu ia òutou, e värua ia, e ora to
reira (Ioane 6, 63). E nä ô ia tätou i te huri : Aita o te taò faufaa, te märamarama o te taò te mea faufaa, oia te värua o te taò, tei reira te ora ; aore ra, aita o te
àpu faufaa, te mäa i hunahia i roto te mea faufaa, te reira o te ora.
I mütaa iho
ra, te pärahi ra i te tahi òire rahi, te tahi nä matapö too piti. Te pii haere
noa ra räua nä roto i te mau aroä o te òire e : Ta te Atua e tauturu ra,
ua tauturu-mau-hia ia. Ua nä ô mai ra te tahi e : Ua tauturu-mau-hia tei täuturuhia
e te Emepera. Ua nä reira noa räua i te mau mahana atoà, e no te pinepine rahi
te Emepera i te faarooraa i ta räua pii, faaue atu ra o ia i te hoê taata èu färaoa
ia faaineine i te tahi färaoa maitaì, e ua faaî atu ra o roto i te moni pirü.
Haapaò atu ra o ia i taua färaoa i faaîhia i te moni pirü ra na te taata matapö
i tiàturi i te tauturu a te Emepera. Tei te ìteraa ihoä o ia i te teiaha o te
reira faraoa, hoo atu ra o ia na te tahi matapö ia noaa ta na moni iti veo.
Afaì atu ra teie nei matapö i to na ra fare i teie nei faraoa ta na i hoo mai.
Tei te vävähiraa o ia i te reira, ìtehia atu ra te moni pirü ia na, e ua
haamaitaì o ia i te Atua. Mai taua mahana mai ra to na faaearaa i te ani haere
i te mäa. Areà te tahi matapö, ua tämau o ia i te täparu haere nä roto i te
òire. Tïtauhia atu ra o ia ia haere i mua i te aro o te Emepera tei ui mai ia
na : Ua nä hea atu ra òe i te faraoa ta ù i häpono atu na òe i nä mahana i
maìri aè nei. Ua nä ô atu ra taua matapö ra ia na : Ua hoo vau na te tahi
hoa no ù no te mea e faraoa teiaha roa, ua manaò vau e, aita i höpue maitaì nä
mua i te èuraahia. Ua parau atu ra te Emepera : Oia mau ia, ta te Atua e
tauturu ra, ua tauturu-mau-hia ia. E tano atoà tätou e taiò i teie
aniraa mai te tahi tiàororaa i te Atua ia tupu te parau tià, ia òre ia vai tämau mai te
tahi huru faatereraa i te fenua i ère noa ai te taata riirii i te mau mea
faufaa atoà no to rätou oraraa e to rätou turaraa taata, e tae noa atu i te
èreraa i te mäa ; te tahi hoì hororaa hopeà na te taata i mua i te Atua,
te mea te tahi pae o te nünaa i topa roa ai i roto i te täparu. Haamanaò tätou
e, te nünaa,
te pütarià ia e te ôriò mata o te Atua : hoê roimata to te nünaa e töpata
i nià i te repo fenua, e tae roa te haruru i te Atua ra. Te parau ra hoì
te päpaì taramo : No te Tumu Nui
te fenua e te î atoà i nià iho Taramo 24, 1. Te auraa ra, te ani noa ra
te taata i ta na tuhaa no teie mau maitaì tei riro ei täpaò atoà no te aroha e te here
o te Atua ia na. Te tanoraa mau, e parau taa, e parau oti teie parau no
te mäa, eiaha rä mai te mea e, te tahi tauturu taa ê ta te nünaa e haere mai ra
e täparu i te feiä faatere o te fenua. Ua parau te Atua i te taata e hiò i tei au ei mäa, e rave, e àmu.
Ua hiò ihoä te hiò, no te mea rä eita e noaa i te rave, e rahi roa te mau
ôpanipaniraa e täpeà ra ia na i te ätea ê, ua riro te hiò ei mätaìtaì, ua faatupu
te mätaìtaì i te nounou, ua faatupu te nounou i te hinaaro rave, e ua topa mai
te faahaparaa a te ture. Te nä ô ra te Atua a püpü ai o ia i te fenua i roto i
te rima o te taata : Inaha te horoà
atu nei au i te mau räau rii huero atoà o te fenua nei e te mau räau rarahi
atoà e hotu ra, no na iho to na huero ei mäa na òutou, na te mau manu âvae maha
atoà o te fenua nei, na te mau manu atoà o te reva, e na te mau mea atoà e nee
haere i nià iho i te fenua nei, na rätou te mau räau rii atoà ei mäa. E oia mau atu ra (Tenete 1, 29-30).
Te auraa, ua tupu te mau mea atoà mai ta te Atua i faanaho. I teie nei rä, ua
taui. Aita te Atua i faahuru ê i ta na parau, te vai mana noa ra te reira. Te
taata rä teie e faatïoi nei i
te maitaì i faataahia na te täatoà, ei haamaitaì noa i te tahi pae, mai te täuturuhia
e te mau faatere o te fenua. E ara maitaì, aita tätou e huri nei i te täatoàraa
o te ìno e tupu nei i nià i te tua o te fenua i nià i te feiä faatere, e tuhaa
rahi roa rä ta rätou, e te faaìno noa nei rätou i te Atua. Te ìno ta rätou e
färii noa nei ia ravehia i nià i te taata riirii, e ta rätou atoà e faaòhie nei
i te tupuraa, ta rätou ia faaìnoraa i te Atua. E tuhaa rahi roa atoà ta te mau
arataì o te Faaroo i te òreraa e haamanaò noa i te faanahoraa a te Atua, e te
mämüraa i mua i te mau òhipa tià òre atoà e ravehia nei i nià i te nünaa, i mua
i to rätou mata, i te parauraa e, eita
rätou e poritita. E parau päpü teie e, te metua o te poritita, te haavare ia. Aita tätou e parauhia
nei e, e tïtau i te tahi pärahiraa i roto i teie feiä, e faaìte tuutuu òre rä i
te hinaaro o te Atua, ia tupu te parau tià. Mea òhie roa te mämü e te täpöpöraa
i te mata, e riro rä te reira i te hiòhia ei täpaò no te färii, aore ra te tahi
tiaìraa i te taoà täparu Etoto 23, 8. Hou te Atua i vai iho mai ai i te fenua i
roto i te rima o te taata, ua naho te parau o te mäa. Aita hoê mea ora i
haamoèhia e te Atua. Ia ìte mai tätou, e tüàtiraa piri roa të vai ra i roto i
te mäa e te parau tià, te mäa e te huru faatereraahia te fenua, te mäa e te
òreraa e faaturahia te hinaaro o te Atua ta te päpaì Tenete e haamanaò noa mai
ra, te mäa hoì e te huru pororaa a te mau tävini o te Atua i roto i te Etärëtia i
teie mahana tei òre i haafaufaa i te mau räveà ta te märamarama o te parau a te
Atua e horoà mai ra no te tatararaa i te fifi o te nünaa, aore ra no te täutururaa
i te nünaa i te tatararaa i to na mau fifi, ia òre o ia ia ère i te mäa. Ia
parau mai te Atua e : A hiò i tei au ei mäa, a rave, a àmu, e ia
ìte tätou i te taata i roto i te ère, e te tae-roa-raa te tahi pae i te
täparuraa, aore ra te èiäraa i te mäa, te vai ra te tahi fifi i roto i ta tätou
märamaramaraa i te hinaaro o te Atua ; e tano atoà paha tätou e taui i te
parauraa i te nä ôraa i teie nei e : A hiò i tei au ei mäa, a rave a tanu.
Ia
parau tätou e, Etärëtia, te parau ra
tätou i te mau arataì, te mau tävini o te Atua, te òrometua, te tiàtono, te
haapii parau maitaì. Te mäa ta rätou e faaàmu nei i te nünaa, aita paha e
faaètaèta nei i te ivi o te taata, aita e horoà ra i te püai i te reo, aita hoì
e faatoa
ra i te taata, ia tià rätou i nià no te pätoì i te òhipa tià òre, ia tupu te hinaaro
o te Atua. Eiaha rä tätou e haapau i te möhina monoì i nià i te tua o te
nünaa, o ia atoà iho te tahi tumu rahi no to na mau mauiui, o ia i faahope i to
na püai, to na manaò, to na âau, e to na värua i te tururaa i te feiä e neneì
noa mai nei ia na, àmu noa ai o ia iho i te mataì. Aita i ravaì i te reira, èie
atoà rätou rätou iho, te feiä e turu nei i terä e terä mau arataì poritita, e
àro nei. E au ra e, e maitaì aè ta te tahi hämani ìno i ta te tahi. Ua tae roa
te hiòraa poritita i roto i te pororaa i te parau a te Atua. Maoro te
faahitiraa te tahi i te parau o te Mäòhi, te topa-atoà-raa mai te
faaotiraa : te tïtau ra ia taata i te faataa-ê-raa. Te faaroo o te taata i
teie mahana, teie : eere na te Atua e faaora i te nünaa mäòhi, na Faräni rä ; eere na
te Atua e faaàmu i te nünaa mäòhi i te mäa, na Faräni rä. No hea mai
teie tiàturi òre to te taata i te Atua o te aroha e te here, no hea mai teie au
òre to na i te ôpuaraa faaora a te Atua, no hea mai teie haafaufau rahi ta na i
to na parau, o ia i hämanihia i te huru e te hohoà o te Atua. Tei òre i tiàturi
i te Atua, e Atua änei to na. Te nä ô ra te Fatu e : Na te Tamaiti òutou i faatiàmä ra, ua tiàmä
mau ia òutou Ioane 8, 36. Ia
pärahi noa te taata i roto i te mataù, te faahapahapa, ia tämau noa i te
tiàturi e, to na pohe, te räveà faaora ia ia na, eere paha te reira te tiàmäraa
ta te Fatu i hinaaro. Te faatupuraa i te hinaaro o te Atua, e mäa tumu te reira
na Ietu : Teie ta ù mäa, te haapaò i te hinaaro o tei tono
mai ia ù, e te faaoti i ta na òhipa Ioane 4, 34. A hea te tupuraa o te hinaaro o
te Atua e riro atoà ai ei mäa faaitoito ia tätou. Te òhie roa nei paha tätou i
te pari i te feiä i topa i roto i te veve e te täparu i te hupehupe ; te auraa, te faahoì
noa nei tätou i to rätou àti i nià ia rätou iho. Mai te peu te mämü, te tahi
atoà ia huru faaìteraa manaò, teie ia ta tätou pähonoraa i te àti o te
Mäòhi : àitoa.
E parau noa paha teie, te vai ra rä te parau e rahi atu te ìno ta na e faatupu
i tei rave-roa-hia. Te poìa, te ère, te täparu, aita i roto i ta te Atua ôpuaraa no te
taata, e te ìmiraa i roto i te parau a te Atua i te räveà tatara i te reira
ìno, eere i te hara. Te parau ra te päpaì mäteri e : Tei hämani ìno i te taata rii ra, ua faaìno
ia i tei hämani ia na ; tei hämani maitaì rä i te taata rii ra, ua faatura
ia ia na Mäteri 14, 31. Te haamanaò mai ra te èreraa te taata i te mäa i
te òreraa i haapaòhia te hinaaro o te Atua. Òutou i nä reira i te hoê taeaè iti haìhaì roa i roto i ta ù mau taeaè
nei, ua nä reira mai ia òutou ia ù Mätaio 25, 40. Ore noa atu ai teie
parau ta Ietu e mäìti ra i te huru o te taata, e manaò ihoä rä tätou nä mua i
te feiä faatere, to te fenua, to te mau Faaroo, te mau òna, no te mea o rätou
te tumu rahi no teie topa-roa-raa te nünaa mäòhi i raro ; o òe atoà iho rä
e te Mäòhi te tumu o to òe mau àti tei faaìte noa mai i to òe faaruèraa i te
Atua, te fenua, e to òe iho parau. Te mau tävini atoà o te Atua te tahi tumu, o
rätou i ìmi noa i to rätou maitaì e te oraraa fänaò, o rätou i manaò e, no te
mea te maitaì ra rätou, ua maitaì te mau mea atoà, mai te òre e ìte i te fifi o
te nünaa, mai te òre hoì e faaroo i ta na autä. Aita te mau òrometua e ìmi nei
i te ora o te nünaa, e inaha e tiàraa faaora to rätou, ua ruri-ê-hia te
faanahoraa a te Atua, na te nünaa atu ra e faaora i te mau òrometua ; e au
atu ra e, aita to te nünaa e arataì faahou, e ia pürara te nünaa no te haereraa
e ìmi i te mäa, pari hänoa atu ra ia e, na mea mä te hape, na mea mä. Haamanaò
tätou i ta Ietu aniraa ia Pëtero : E
Timona a Iona, ua hau änei to òe here ia ù i to teie. Ua parau mai ra o
ia : Ua ìte òe e, ua here au ia òe. Ua parau atu ra Ietu ia na : A faaàmu i ta ù mau ârënio
Ioane 21, 15. Te ìte ra tätou e, eita te here o te Atua e tano ia faataa-ê-hia
i te parau o te mäa. Te tähiri ârahu noa mai ra te Atua e : No ù i arii ai te mau arii, e i faatupu ai
te hui arii i te parau tià Mäteri 8, 15, oia hoì i faatupu ai te feiä
faatere i te parau tià. Te mea faufaa i mua i te Atua, eere te tiàraa e mauhia
ra e te taata e te hanahana ta na e haapeu ra, no te mea i mua i te àti o te
nünaa, e
hanahana tura òre te reira e te haamä rahi. Ia tupu te parau tià,
e päpü te tiàraa o te feiä faatere. E no te mea te Atua e te taata, hoê ä
ia ; ta te taata i ani ra, na na ihoä ia e horoà. Te nä reira atu ra, te
nä reira atu ra. Mea nä reira tätou i te tautururaa i te Atua ia òre te hoê
taata ia ère i te mäa. Te auraa ra, tei ia tätou ra ia te tahi vähi no te pähonoraa
ta tätou e tiaì noa ra. Haamanaò i teie fäìraa faaroo ta tätou e, te Atua e te
fenua, hoê ä ia. Eiaha mai te mea e, ua atua atoà te fenua, e haere hoì
ta tätou haamoriraa e ta tätou faahanahanaraa ia na ra. Te mea noa e parauhia
nei, teie ia : e tupuraa te fenua no te parau a te Atua, te mau ra hoì te
fenua i te märamarama o te Atua, no te mea i pü mai o ia i roto i te
märamarama, e eita te parau o te fenua e tano ia faataa-ê-hia i to te Atua na
na te parau i fenua ai te fenua. Te nä ô ra Ietu : E mou te raì e te fenua, e òre roa rä ta ù parau e mou Mätaio 24, 35. Te parau, te Atua iho
ia, te raì hoì e te fenua, e tupuraa ia no te parau a te Atua, te mea ia e hoì
ai te parau i roto i te parau. Te ìte ra ia tätou i to tätou hape i te manaòraa
e, te faaatuahia nei te fenua. Inaha te
Atua e te fenua, hoê ä ia, mai te peu e tano tätou e ani i te Atua ia
horoà mai i te mäa na tätou, e tano atoà tätou e ani i te fenua ia horoà mai i te mäa na tätou.
I roto i te pure, te faahaèhaa nei tätou i mua i te Atua, te tuu nei i to tätou
âau, to tätou manaò, to tätou värua, e to tätou püai i roto i ta tätou e parau
ra i te Atua, mai te tiàturi e, e pähono mai te Atua ia tätou. I mua i te
fenua, e tuu atoà tätou i te haèhaa e te faatura i roto i to tätou âau, e tuu
hoì i to tätou âau, to tätou manaò, e to tätou värua, e to tätou püai i roto i
ta tätou e rave. Te vähi taa ê noa, te mea ia e, eita tätou e faaòhipa i te taò
e te ìrava, te
tipi rä, te ope, e te röpä. Eiaha mai te mea aita te fenua i ìte i te
parau, oia, no roto mai hoì o ia i te parau, e te tiaì noa mai ra te fenua i ta
tätou parau, eita rä ta tätou mäa e tupu i te paraparau noa, ei mea rave roa rä
e faaìte mai ai te fenua i te hohoà o ta tätou parau. Tätou i fifi noa ai, no
te haamau-noa-raa ia i to tätou tiàturiraa i nià i te mana o te parau, e te
òreraa e haapäpü i to tätou tiàturiraa i nià i te mana o te rima. Haamanaò
tätou e, no roto mai te fenua i te parau, te taata rä, e piti tumu to na :
no roto mai o ia i te parau Tenete 1, 26, no roto atoà mai rä o ia i te rima o
te Atua Tenete 2, 7. E mai ta Ioane e parau ra e : Tei roto ia na te ora, e taua ora ra, to te taata ia märamarama
Ioane 1, 4. Mea maitaì te taata ia märamarama òiòi e ia färii i te reira parau
to na ia matara to na mau fifi atoà. E parau te fenua, tei roto ia na te ora, e ia hinaaro te
taata i taua ora ra, eiaha ia e mataù i te vävähi i te àpu, eiaha e mataù i te
ô e te tanu. E parau atoà te taata, tei roto te ora o te taata i to na parau, e
ia hinaaro o ia i taua ora ra, eiaha atoà o ia e mataù i te vävähi i te mau mea
i mätauhia no te ìmi i te märamarama e vai ra i roto i taua parau no na ra.
Inaha e parau te fenua, e pähono mai o ia i te aniraa a te taata. Haamanaò
tätou i te reo o te päpaì taramo e nä ô ra e : Te aroha e te parau mau, ua färerei räua, te parau tià e te hau, ua
hohoì räua. E tupu mai te parau mau no roto i te fenua, e hiò mai te parau tià
mai te raì mai Taramo 85, 10-11. E tauturu te fenua ia òre tätou ia riro
ei täparu, eere
änei te vähi te reira e färerei ai te aroha e te parau mau, e hohoì ai te parau
tià e te hau.
Mea
faufaa te mäa i roto i te oraraa o te taata, mea faufaa roa atu rä ia päpü te
taata i te auraa o te mäa ei täpaò no te aroha e te here o te Atua i te taata. Ua
ìte maitaì Ietu i te reira, o ia i parau i te hotu o te fenua ta na i rave i
nià i te àmuraa mäa i âmui ia na e ta na mau pipi e : A rave a àmu, ta ù tino tenä ; a rave a
inu, ta ù toto tenä, oia hoì te täpaò tenä no te aroha e te here o te Atua i te
taata. Ua hinaaro Ietu i nià i teie àmuraa mäa e haapäpü maitaì i te hoêraa e vai ra
i roto ia na e te fenua nä roto i te horoà a te fenua. Ia haapotohia,
teie ia te auraa o te mea ta na i hinaaro i te faaìte mai : o vau e te fenua,
hoê ä ia. Te vähi ta tätou e täpeà mai i roto i teie haapäpüraa e, i teie mahana, te mea ia ta Ietu e
parau ra ia nä ô mai o ia e : Eiaha
òutou e tapi hua i ta òutou e àmu e ta òutou e inu, e eiaha e pärahi mä te
ahoaho Ruta 12, 29. Te parau atoà ra Ietu e : O vai to òutou e tià ia haamäoro i to na puè
mahana e ia hoê aè tüpiti, ia tapitapi ia na iho Mätaio 6, 27. Te paia,
te mea ia e horoà i te itoito i te tino o te taata ; ia rahi roa te mäa, e
paruparu te tino, ia ère hoì, e paruparu atoà te tino ; mai te mäa e horoà
i te ora, e horoà atoà te mäa i te maì e te pohe. Te auraa ra, ia rave ia te
taata i te püai e au no te òhipa ta na e manaò ra i te rave. E tano atoà rä
tätou e hiò i teie haapäpüraa e : i
teie mahana, mai te tahi fäìraa faaroo, to te taata i pure te reira
faaìteraa e, eita te Atua e vai iho ia na i roto i te ère e te mäa òre. Eiaha
rä e hiò i teie puè taò mai te tahi türaìraa i te taata i roto i te täuà òre e
te haapeàpeà òre i mua i te parau o te mäa. E piti mea e färiu ê ai te taata i
te Atua : ia
rahi roa ta na, aore ra ia rahi roa to na ère. Ei ôpaniraa, haamanaò
noa tätou i te reo o te Atua e parau mai ra e : A hiò i tei au ei mäa, a rave, a àmu. I nä reira ai rä te Atua i
te parau i te taata, no te mea te î ra te fenua i te mäa, e i ani ai hoì te
taata i te mäa, no te mea ia, ua pau e te iti ra te fenua i te horoà. E nä ô ia
tätou i te parau i teie nei : A hiò i tei au ei mäa, a rave, a tanu.
Ia nä reira te taata e òre ai o ia e tapitapi noa. Te haere noa mai ra te reira
e haapäpü i te taata e, e tuhaa atoà ta na i roto i ta na aniraa ; eita te
Atua e hinaaro i te taata tiaì, te taata faatupu rä.
Teraì
òr. Faatura.
