Ruta èv 2.22-40 Èpa

Tāpati 2  Fëpuare 2020.

Ôroà.

Èpa

Taramo 24

1 Taramo na Tävita. No te Fatu te fenua e te î atoà i nià iho, te mau fenua o te ao nei, e te feiä atoà e pärahi i reira. 2 Na na ia i faatïnana i te reira i te miti, e ua haamau o ia i te reira i te moana. 3 Nä vai e paiùma i te mouà o te Fatu. O vai të tià i to na ra vähi moà? 4 Te taata rima mä ra e te âau maitaì o tei òre e faahiti i to na värua i te parau haavare, aore hoì i tapu mä te haavare. 5 To na te maitaì e noaa mai no ô i te Fatu ra, e te parau tià no ô i te Atua o to na ra ora. 6 O ia te feiä i ìmi ia na; o tei ìmi i to mata, e te Atua o Iatöpa. Tera.7 E faateitei na ia òutou, e te mau ùputa e, e ia faateitei-atoà-hia òutou, te mau ôpani vaiiho taìàtä e, ia ö atu te arii hanahana i roto na 8 O vai teie nei arii hanahana. O te Fatu ia o tei mana e te püai; o te Fatu ia e mana i te àroraa ra. 9 A faateitei na ia òutou, e te mau ùputa e, e ia faateitei-atoà-hia òutou, e te mau ôpani vaiiho taìàtä e, ia ö atu te arii hanahana i roto na 10 O vai teie nei arii hanahana. O te Fatu manahope ia, o ia taua arii hanahana ra. Tera.

Marati 3.1-4

1 Inaha, e tono vau i ta ù veà, e na na e haamaitaì i te èà i mua ia ù ra e te Fatu ta òutou e ìmi na, o te tae vave mai ia i to na ra hiero, te veà a te faufaa ta òutou i òaòa na inaha, o te tae mai ia, te parau mai ra te Fatu manahope ra. 2 E tià rä ia vai ra a faaòromaì ia tae i te mahana e haere mai ai o ia ra. E o vai te mau ia fä mai o ia ra? E au hoì o ia i te auahi a tämä àhu ra: 3 e pärahi mai o ia mai te tamä e te haamaitaì i te ârio ra e na na e tamä i te tamarii a Revi, e haamaitaì hoì ia rätou mai te àuro e te ârio ra, e nä rätou e hopoi mai i te tütia parau tià i te Fatu ra. 4 E riro te tütia a Iüta e ta Ierutarëma i te mea mauruüru na te Fatu i reira, mai tei te ànotau tahito ra, te mau mätahiti i mütaa iho ra.

Hēpera 2.14-18

14 E teie nei, no te mea e tino to te tamarii ra, ua rave atoà hoì o ia iho i te reira, ia na te pohe o ia i te faaère atu ia na no na te pohe nei, oia hoì te tiàporo ra; 15 e ia faaora hoì o ia i te feiä i tïtï i te mataù i te pohe e hope roa aè to rätou oraraa nei. 16 Aita roa hoì o ia i täpeà i te mau merahi, ua täpeà rä o ia i te huaai o Âperahäma. 17 I tià ai ia na ia faarirohia mai ta na mau taeaè te huru i te mau mea atoà ra, ia riro o ia ei tahuà rahi parau mau e te aroha noa i te mau mea a te Atua ra, ia tätara o ia i te hara a te taata nei. 18 E o ia iho hoì i pohe i te mea i roohia i te àti, e tià hoì ia na ia turu mai i te feiä i roto i te àti ra.

Ruta èv 2.22-40

Te faaìte-raa-hia o Ietu i roto i te hiero.

22 E hope aè ra o na puè mahana tämäraa i haapaòhia i te ture a Möte ra, hopoi atu ra rätou ia na i Ierutarëma e püpü atu i te aro o te Fatu ra. 23 Mai tei päpaìhia hoì i te ture a te Fatu ra e O te mau tamaroa mätahiapo atoà a te metua vahine ra, ua moà ia no te Fatu. 24 E e hopoi atu hoì i te tütia mai tei parauhia i te ture a te Fatu ra E piti ùupa, e aore ra, e piti ùuàiraò fanauà. 25 E inaha, tei Ierutarëma te hoê taata o Timeona te iòa, e taata parau tià e te haapaò maitaì, te tiaì ra i te haamähanahana no Ìteraèra, e tei ia na te Värua Maitaì. 26 E i faaìtehia mai o ia e te Värua Maitaì e eita o ia e pohe vave ia ìte rä o ia i te Metia o te Fatu ra. 27 E i ärataìhia o ia e te Värua i roto i te hiero; te hopoi mai ra nä metua i te tamaiti ra ia Ietu i roto, e rave i ta te ture ra ia na, 28 ua rave atu ra o ia ia na, ua hii iho ra, haamaitaì atu ra i te Atua, nä ô atu ra 29 E te Fatu, e tuu òe i to tävini i teie nei mä te hau, ua au hoì i ta òe parau. 30 Ua ìte aè nei hoì ta ù mata i te Ora na òe, 31 i haapaòhia e òe i mua i te mata o te taata atoà nei; 32 e tiàrama ei haamäramarama i te Ètene, e ei hanahana no to òe ra taata no Ìteraèra.

Te tohu a Timeona

33 Mäere iho ra Iotëfa e te metua vahine o Ietu i taua mau parau i parauhia e ana ra. 34 Ua faaora atu ra Timeona ia räua, nä ô atu ra i te metua vahine ia Märia Inaha, ua haapaòhia teie nei tamaiti ia hià to Ìteraèra e rave rahi e ia tiàfaahou mai to Ìteraèra e rave rahi; ei täpaò e märöhia 35 e e putapupü atoà to òe iho âau mai te puta hoto ra, ia ìteä te manaò no te âau taata e rave rahi.

Te perofeta vahine ra o Àna

36 E te hoê perofeta vahine ra o Àna, e tamahine na Fänuera, no te ôpü o Àtera. Ua ruhiruhiä o ia, e hitu o na mätahiti i te taòtoraa i te täne, ta na i faaipoipo i te pötiiraa ra 37 ua ìvi ra o ia a varu aè ra àhururaa o na mätahiti e maha tiàhapa, aore roa o ia i faaruè i te hiero, e tià rä i te haamoriraa i te Atua mä te pure e te haapaeraa mäa i te ruì e te ao. 38 E o ia i tomo mai i roto i reira ra, haamaitaì atoà atu ra i te Fatu, e ua parau iho ra ia na i te feiä atoà i haapapa i te ora i Ierutarëma ra.



Te hoìraa i Nätareta

39 E oti aè ra ia räua tei parauhia mai i roto i te ture a te Fatu ra, hoì atu ra räua i Tarirea i to räua iho ôire mau i Nätareta. 40 Tupu atu ra taua tamaiti ra, e itoito atu ra te âau, î aè ra hoì i te paari, e te vai ra te maitaì a te Atua i nià ia na.

Manaò.

Taramo 24, 1 Taramo na Tävita. No te Fatu te fenua e te î atoà i nià iho, te mau fenua o te ao nei, e te feiä atoà e pärahi i reira.

Marati 3, 1 Inaha, e tono vau i ta ù veà, e na na e haamaitaì i te èà i mua ia ù ra e te Fatu ta òutou e ìmi na, o te tae vave mai ia i to na ra hiero, te veà a te faufaa ta òutou i òaòa na inaha, o te tae mai ia, te parau mai ra te Fatu manahope ra.

Hepera 2, 17 I tià ai ia na ia faarirohia mai ta na mau taeaè te huru i te mau mea atoà ra, ia riro o ia ei tahuà rahi parau mau e te aroha noa i te mau mea a te Atua ra, ia tätara o ia i te hara a te taata nei.

Ruta Èv. 2, 40 Tupu atu ra taua tamaiti ra, e itoito atu ra te âau, î aè ra hoì i te paari, e te vai ra te maitaì a te Atua i nià ia na.

I roto i ta tatou taiòraa, te parau faufaa tei hiòhia mai e te manaò, o teie na färereiraa i roto pu i te ùtuafare o Ietu e teie na taata paari. Te taata mätamua o Timeona to na iòa, e taata parau tià e te haapaò maitai. E taata teie, i roto i te tiaìraa i te Faaora o te mau nunaa atoà. Tei reira ta na manaònaòraa i roto i to na oraraa, ua vai noa tera manaò i roto ia na oia hoì ia ìte ia Ietu hou a pohe ätu ai. E tiaìraa mäoro tei ravehia e Timeona, e te tuutuu òre i to na parahiraa i roto i te fare o te Atua i te mau mahana atoà no to na oraraa. Ia tae ra i te mahana e tià ai e hopoi i teie àiü i mua i te aro o te Atua ei haamaitaìraa, e tupu teie òhipa i te vaù no te mahana i muri aè te fänauraa. E faanahoraa teie na te âti-Iüta i te peritome i te mau tamarii tamaroa e ôroà tumu teie, e òaòaraa atoà na na metua. E i roto i teie ôroà, to Timeona ìteraa i teie àiü ta na i tiaì mäoro. Te vai àiü noa ra o Ietu, ua faatura teie taata paari ia na. Ua ìte atoà teie taata paari e o Ietu teie te Tamaiti a te Atua. Te päpu ra ia tatou i te rahi o te òaòa o teie taata. Te òhipa o ta na i tiaì noa na, te ìte ra o ia i teie nei. Ia haamaitaìhia te Atua no te reira. A hiò na tätou i te mau parau a teie taata paari i parau no Ietu.

-Te ora no te mau taata atoà (ir 30-31).

-E tiàrama no te mau êtene, e no Ìteraèra (ir 32).

Te färereiraa i roto pu ia Ana e te ùtuafare o Ietu, e mea taaê rii. Aita e parau ta Ana i parau no Ietu. Te vahi noa ta te päpaì èvaneria a Ruta e faaìte ra e perofeta o ia, e vahine tei haere pinepine i te hiero, e tei tämau i te pure e te haapaeraa maa i te ruì e te ao.

Teie na färereiraa, ua tupu ia i roto i te hiero no Ierutarëma. Ua haere o na metua i Ierutarëma no te püpü ia Ietu i mua i te aro o te Atua. E ua  tupu teie òhipa i roto i te hiero, o te tumu ia, i färerei ai rätou, Ua tano te haereraa o te ùtuafare o Ietu i te hiero e teie na taata paari. Ia haamaitaìhia te Atua tei faatupu i teie na färereiraa. E teie tau taata paari tei pärahi noa i roto i te tiaìraa e ia ìte i te Faaora o teie nei ao hou to raua poheraa. Ua faufaahia to raua tiaìraa, ua ìte raua ia Ietu.

No teie färereiraa, o Ruta èvaneria noa tei faatià i teie parau. Ua maìti o ia i te hiero o Ierutarëma ei pü no teie färereiraa. I roto i te oraraa o Ietu, ua riro te hiero no Ierutarëma ei vahi e haere pinepinehia e Ietu. Aita te hiero o Ierutarëma i riro noa ei vahi maitaì no Ietu. I roto i ta tatou taiòraa, ua riro teie vahi ei vahi färereiraa na Ietu i te Atua to na Metua, e ei vahi färereiraa i teie na taata paari. Te riro atoà teie na taata paari ei ìte mätamua no Ietu. Na te mau parau a Timeona i parau no Ietu e haapäpü mai ia tatou i te rahi e te hohonu o te faaroo o teie taata, ei pure haamauruüruraa na na i te Atua, tei färii e haamäoro i to na pue mahana i te ao nei no te ìte ia Ietu.

O Timeona e o Ana e hohoà te reira no te mau tävini tei pärahi noa i roto i te faaòromaì, tei horoà päpu ia raua no te maitaì o te òhipa a te Atua. Aita raua i ìte i te mau òhipa ta Ietu i rave, oia hoì ta na mau òhipa faaora mai e ta na mau haapiiraa, i te reira vahi ra ua tuàti noa ia tätou. Ua mauruüru noa raua i te ìteraa ia Ietu àiü. Te haapii nei ra teie taiòraa i te faufaa e vai ra i roto i te färereiraa te feia paari i te tamarii. Mai te tamarii e hiaai ra i te feia paari oia atoà te feia paari i te tamarii. Ia tuàti maitaì raua e tià ai, e tià atoà ia tätou ia parau, e ua ora o Timeona e o Ana i to raua faaroo i te ìte-noa-raa ia Ietu àiü. E ora atoà tätou i to tätou faaroo.

I roto i te hiòraa o ta tatou parau e tià ia parauhia e, e parau âpï òaòa teie e färereihia nei e tätou. Èi haapäpüraa no taeraa mai te  tumu o te ora, tei hiihia e te taata i nià i ta na ôuma no te taata faaroo. E i roto i te ôroà no te peritomeraa, oia hoì tei parauhia te ôroà no te tämaraa, i te ìteraahia te faufaa ta te Atua i horoà mai i te ao nei. I reira te àti-Ìteraèra e ìte ai te hanahana o te Atua i te pouraa mai. I reira atoà te hui arii e tuu ai i to rätou mau turi i raro, no te faaìteraa e, teie te Arii tei rahi aè i te mau arii atoà. Ua himenehia teie parau e te mau tamarii a Tora, ia au te faaìteraa a te Taramo 48. Inaha ua àmui te hui arii, ua haere atoà hoì rätou e rave. O te Atua nei ä hoi to mätou Atua e a muri noa ätu, e ärataì tämau ä hoi O ia ia mätou e tae noa ätu i te pohe ra. E riro atoà te parau no te tae raa mai o te Ora, ei faahiti mähutaraa i te taata taua tau ra, oia hoì te Färaa mai o te Tamaiti a te Atua.

Te òhipa i ravehia e Timeona e o Ana, o te òhipa atoà ia i ravehia e to tätou mau hui tupuna i mua ra, tei parauhia te ÈPARAA TAMARII. E tupu teie faanahoraa no te mau tamarii mätahiapo tamaroa änaè, aita to te mau tamarii tamahine mätahiapo. Te taime te tö ra te metua vahine, e faaineine te feia paari o te ùtuafare i te àhu no te püòhu i teie àiü, tei parauhia te PARIA o ta tätou e parau ra i teie mahana te tapa.

Te òhipa ia  ta Timeona i rave te taime o ia a hii ai ia Ietu àiü i roto ia na, to na auraa te èpa nei o ia i teie àiü i roto i to na âau. E na metua tane paari roa i roto i te fetii e rave i teie òhipa, e ma ta paraparau i nià iho. E ta Timeona mau parau no Ietu i nià i te metua vahine teie ia, inaha ua haapaòhia teie nei tämaïti ia hià to Ìteraèra e rave rahi e ia tià faahou to Ìteraèra e rave rahi ei täpaò e märöhia, e, e putapü atoà to òe iho âau mai te puta hoto ra ia ìteä te manaò no te âau taata e rave rahi.

O teie te parau faaitoito a Timeona ia Ietu àiü, o tei parauhia e te reo o te paari, o ta na atoà ia e faaitoito ra ia tätou i teie mahana, ei ia èpahia tätou i te Evaneria ora a te Atua.

Teraì òr. Faatura.

                                                                                             

                                                                      

                                                                                                           

Mataio 4, 12-23 PÜOÌ

Pueu  i te 20 no Tënuare 2020.

Ètärëtia Porotetani Mäòhi

Paroita Pueu Tuhaa I

PÜOÌ

Rururaa òrometua, tiàtono, haapii parau maitaì, e te mau tuahine.

Fëruriraa Pipiria no te tāpati 26 no Tënuare 2020.

Mau taiòraa turu.

Taramo 27

Ìtaia 8.23-9.3

1Tōrīnetia 1.10-13 ; 17

Taiòraa tumu  

Mātaio 4.12-23

To Ietu haapaìraa i Tarirea

(Mär 1.14-15; Rut 4.14-15)

12 E faaroo aè ra o ia e ua täpeàhia o Ioane, haapaì atu ra o ia i Tarirea. 13 Faaruè iho ra i Nätareta, haere atu ra e pärahi i Täperenaumi, i te hiti roto, i te pae fenua o Tepuruna e Nafatari, 14 ia tupu tei parauhia mai e te perofeta e Ìtaia 15 E te fenua o Tepuruna, e te fenua o Nafatari, i te hiti roto i ô mai i Iörïtäna, e Tarirea o te mau êtene16 Te feiä i pärahi i roto i te pöuri ra ua ìte ia i te märamarama rahi, e i nià i te feiä i pärahi i roto i te marupohe, e märamarama tei hiti mai. 17 I reira to Ietu haamataraa i te aò, i te nä-ô-raa e A tätarahapa, te fätata mai nei hoì te Hau o te raì.

Te tïtauraa i te mau pipi mätämua

(Mär 1.16-20; Rut 5.1-11)

18 E te haere noa ra Ietu nä te hiti roto i Tarirea, ìte atu ra o ia i nä taeaè toopiti, o Timona, tei parauhia o Pëtero, e to na taeaè o Âneterea, te tuu ra i te ùpeà i roto i te miti, e ravaai hoì räua. 19 Ua parau atu ra o ia ia räua A pee mai ia ù, e faariro vau ia ôrua ei ravaai taata. 20 Faaruè iho ra räua i ta räua ùpeà i reira ra, e ua pee atu ra ia na. 21 E ia haere atu o ia, i pïhaì rii atu, ìte atu ra e piti ä taeaè, o Iatöpo a Tepetaio ra e to na taeaè o Ioane, tei nià i te poti e to räua metua täne o Tepetaio, te ène ra i ta rätou mau ùpeà. Ua pii atu ra o ia ia räua. 22 Faaruè iho ra räua i te poti i reira ra e to räua metua täne, e ua pee atu ra ia na.

Ietu e te mau taata e rave rahi

(Mär 1.39; Rut 4.44; 6.17-18)

23 Haere atu ra o ia nä Tarirea atoà e àti aè, i te haapiiraa i roto i to rätou mau tunato ra, te pororaa i te parau maitaì o te Hau e te faaoraraa i te mau maì e te mau haapepa atoà i roto i te nünaa.

Heuraa taò.

Ir 12, haapaì,  täui te èà

Ìr 16, marupohe, vahi täpoìhia ia òre ia ìtehia te ora

Ìr 17, aò, e mau parau faaitoito

Ìr. 17, tätarahapa, te vai nei te parau no te rahi, e te hau

Ir, 19, faariro, e täui te tahi manaò, te tahi ra e pau te tahi, e âpï te tahi.

Ìr, 21 ène, tätaì, hämani  i te ùpeà, te parau atoà hia nei täfai.

Te manaò.

-Te mea mätamua to Ietu haereraa na roto i te mau òire e  färerei i te mau taata ma te aò i te  parau no te tätarahapa te fatata mai ra.

-Te piti te ìtehia nei i roto i te taiòraa, te reo o Ietu i te tïtauraa i teie mau taata o ta na i ìte no te taime mätamua roa,  e te tärià o teie mau taata maite mea ra e ua ineine è na rätou i te faaroo  i teie reo, ma te färii i te täpura òhipa e tiaì ra ia rätou. No reira te reo o te hoê nünaa, ta na ia huru faanahoraa i to na ao, ia faaroo tätou i teie reo to Ietu e parau ra pee mai ia ù, mai te mea ra ihoä ia e, eita tätou e ìmi i te auraa o te parau, na te parau noa e heheu mai ia na. Te vai nei te tahi parau na Turo a RAAPOTO te naò ra, e taoà ora te reo, te värua te reira o te hoê nünaa, te rämepa türama i te èà o te taata, tae atu ai o ia i roto i te ìte. Ia ìno te reo, te èà o te taata terä e mohimohi ra, parau hänoa atu ai o ia i te parau mai te taa òre i te mea ta na e parau ra, mai te haapeàpeà òre to na upoo i te ìno ta na e rave ra, no na iho nä mua roa, e no te feiä atoà e faaroo mai ra ia na. Ua ineine te reira taata i te parau i te mea e parauhia ia na e parau, aita hoê aè fifi to na i te parauraa i te maitaì, e ìno, e te ìno ra, e maitaì ia ; te parauraa i te pöuri, e märamarama, e te märamarama ra, e pöuri ia ; te parauraa hoì i te maramara, e momona, e te momona ra, e maramara ia.

-Te toru, Ietu haapiiraa i te mau taata i roto i te mau tunato.

No te puai o teie mau parau  i roto i ta tätou taiòraa i tupu ai te manaò e faanaho e maha aè uiraa na tätou.

Mau uiraa

1)   Mau Tiàtono : Pöuri e te märamarama, marupohe e te märamarama e aha ta teie na parau e tïtau mai ra ia tätou, no ù e no to ù nünaa Mäòhi ?

Hiò mai mätou na mua roa te reo, e aha te reo fauraò no te ìte, te märamarama te paari o te hoê nünaa, e aha te parau te horoà atoà ra no te märamarama o te hoê taata. i roto i ta tätou parau ia hiò anaèhia paì. E aha te mea i märamaramahia atu e mätou, e te mea ta òe e tïtau mai ra ia mätou,  to mätou ia ìteraa e àita te reo i riro e mea faufaa roa no mätou, ìnaha hoì, te reo e toà ora paì te reira e te reira taò te värua ia no te hoê nünaa. Mäite mea e värua no te hoê nünaa e rämepa te reira no te türama i tona èà e tae atu o ia i te ìte e ia hiò anaehia te tahi taime mea pinepine te taata te täpöni i muri i te reo te parauraa e, èita paì to tätou reo e märamaramahia ra. E ìnaha hoì èere i te fifi no tera i ò mai, te fifi no teie pae atu no tera taata e parau atu ra te reira te mea e ìtehia ra, àita paha e paroita àita tera  parau. Mea ra ta te manaò e hinaaro e parau, ua roa paì te taata i  te parauraa e, te maitai mea ìno ia, e te ìno mea maitaì ia. Tei reira te täfifi rahi i teie mahana, èita tei upoo e haapeàpeà e ìnaha hoì, ua hee roa mai teie parau i roto i ta tätou mau tamarii no te faatià faahou, ae e tüà òhipa no tere mea te òre e haapaò i tera òhipa topa te taatoàraa i roto i te pöuri. Te haereraa mai paì no taua, e parau paha tätou i teie te höpoiraahia mai te parau na räpae, te na atoà ra te tahi pae ai ua tae mai te märamarama ia hiò anaèhia ta tätou taiòraa te märamarama tera ia taata e parau ra e ìnaha hoì te parauraa paì teie taata mea è ihoä ta na parauraa i roto i te nünaa, te haereraa i roto i te nünaa e ia ìte te nünaa e tätarahapa tera e hau ra, tera e hapa ra täpu faaòre, teie atoà ta na huru e hoà parau no tätou i teie mahana no te märamarama ra o Ietu i te parauraa atu i nià i ta na mau pipi, e te märamaramaraa te mau pipi i te auraa te ìte i to na reo òhie roa atu ra te òhipa te parauraa o Ietu ua taa e ua märamarama te taata i te värua o te parau, ta Ietu e parau ra e pee ia ù, faariro vau ia ò rua èi ravaai taata. Te reira parau i teie mahana ua moè, moè no te aha àita te reo i tae i nià i to na vairaa, te auraa àita faahou i nià i to na reo tumu, te reo o te fenua, te reo i vaiiho mai, e aore te reo i vaiihohia e te Atua i roto i teie nünaa, i roto i te taata àita faahou, mai te mea te parau ra tätou te vai ra mea ïti roa ia. Ia hiò änaè tätou te toru o te tuhaa te parau ia no to Ietu haereraa e parau  i tera mau taata i roto anei i te fare pure te ìte atoà ra o Ietu e, te vai ra ihoä to rätou ìte, te vai atoà ra te tahi mea e moèhia ra ia rätou te haèhaa anei, te tura anei, aore ra te moèraa ia rätou e, te Atua èere noa paì no roto noa i te fare pure, èere te Atua no te hoê noa vahi, e aore te òreraa e taa mai ra te parau, tera ta Ietu e parau ra ia rätou i tae mai ai tera Tämaïti te mori türama ia o teie ao no te parauraa ia i te taatoàraa e,  tera mau mea ta òutou e mau noa ra e aore ra te ra mau mea tätou òutou e hinaaro noa ra, ua tae i teie taime o vau ia ìnaha hoì te vai ra te taata e ìte ra te vai atoà ra tera e òre e ìte ra te  tahi tuhaa o te manaò penei aè te vai atu ra te manaò i muri mai tera mai.  

2)   Haapii Parau maitaì : Te nahea ra ta òutou märamaramaraa te ìrava 17.

Te naò ra ia e, Te nahea ra ta òutou märamaramaraa te ìrava 17, te ìrava 17 e rave noa mai tera vahi hopeà tera e naò ra e a tätarahapa, ta tätou e ìte e i roto i here, te ìtehia ra te parau no te hau, te rahi, òhie noa atu ra te parau no te pähonoraa, te tahi hiòraa te parau no to tätou reo, teie mahana te reo Mäòhi e rave rahi faataìraa to te reo Mäòhi te vai ra tera päpaìraa tera ta tätou ìte ra i roto i ta tätou puta, te pipiria, te vai atoà ra tera e päpaìhia e te faatereraa o te fenua, te fare vana, e te tahi mau piha no te faatereraa hau fenua te rave atoà ra rätou ta rätou. Te reira mau faanahoraa ua pöuri, ua pöuri roa to tätou manaò i roto i to tätou oraraa, i roto ia i to tätou oraraa faaroo, no te mea ia hiò anaèhia tera mau reo, tera i päpaìhia e ta tätou tera i roto i te pipiria e mahana ê roa täpiripirihia te tahi mau taò, i roto i ta tätou pipiria mea òhie roa, tera päpaìhia te parau ta to tätou mau tupuna e parau i mütaa-iho ra i te reira tau i tae roa mai ai te èvaneria tera mea päpü maitaì, teie ra tätou e paraparau noa nei na tätou noa ia te reira  no teie tau i te päpairaahia te reira mau mea ua faarahi-noa-hia te märamaramaraa i roto i te haaponiraa te manaò te reira mau peu i päpaìhia, te reira  mau taò tuuhia atu i täpirihia atu i pïà-iho i te reo i roto i te taò i teie mahana. Te tau o Ietu i roto i ta tätou parau, te reira te mea ta Ietu e haamanaò ra te tätararaa te âau o te taata i te faaroo i to na reo to na, to na iho parau, ua oti, teie mahana àita vau i ìte e te vai noa ra anei, e aore ia, tei nià noa nei ra tätou i te märamarama i au i te taò Mäòhi i teie mahana. Au aè mauti ra hoì te mau haapiiraa mea òhie roa, mätou te haapii parau maitaì, e au e te tiàtono atoà, te vai ra ihoä te faaea noa ra ua paruparu, i nià ia i tera päpaìraa i te mätamua ra e i teie mahana, te ria te ria tera e manaònaòhia ra tera paì faaturoriraa i teie mahana te taata to na reo ia òre tera âau ia matara faahou, ia òre to na âau ia ìriti faahou i te ùputa no te märamarama ia nehenehe o na ia faaroo ia ìte i te hinaaro o to na Atua. Te vai atoà ra te tahi mau ùtuafare àita rätou e nehenehe e parau te reo Mäòhi, e parau popaa ta rätou e parau ra e ìmi mätou i te raveà nafea e märamarama ai, nafea tera taata märamarama ai te parau ta mätou hopoi atu i roto i te ùtuafare, te vai ra te tinitö, te vai ra te popaa teie mau taime ua tae mätou i roto i  teie mau ùtuafare e ìmi ia mätou i te raveà, te mea ra e nehenehe ia mätou i te parau ua tae te parau a te Atua i roto i te ùtuafare no te faatupuraa i te parau, na te Fatu iho te parau te faatupuraa e ìte atu ihoä te reira ùtuafare i te tupuraa, to mätou fifi te reo te reira rii te mea e märamaramahia  ra. Te tätarahapa te tätararaa ia mea e faaapiapi ra to tätou tärià, to tätou  âau, ia nehenehe te parau a  te Atua, ia nehenehe tätou ia färii i te parau a te Atua i roto i te oraraa tera noa te tahi mau manaò, te vai faahou atu ra te manaò.

  

3)   Mau Tuahine Te faariro, te pee, e aha ta teie na taò e tïtau mai ra ia tätou i teie mahana ?

Ee eee e,  tei nià mätou i te parau no te uiraa te faariroraa e te peeraa teie parau ua tupu ia i te pae tähatai hinaaro o Ietu i teie taime i muri aè i to na faarooraa i tera parau peàpeà e te mauiui e te òto atoà, mea ua puai aè to na taeaè ïti o Ioane i roto i te fare täpeàraa. Hinaaro o Ietu te òhipa i ravehia i mua nei eiaha ia òre eiaha ia morohi tera taime ua mau te òhipa a Ioane ia au te hiòraa a te taata. Te auraa noa ia Ietu, e ärataì noa te òhipa a te Atua, ia tupu te hinaaro o te Metua. Ìnaha àita o Ietu i haere na roto i te mau ùtuafare o te taata i te ìmi to na tere e ìmi i te taata e täpiri ia na no te rave i te òhipa te ìte ra o Ietu tera fëia mau e rave ra te òhipa i mua i to na aro, mea teimaha èita e maraa i te hoê noa taata i ämo i te rave èi pupu taata ra, àita O na i haere na roto i te mau ùtuafare i te haere, e rave mai tera, e rave mai tera. Na te pae tähatai O ia i te haere e ìnaha te ìte ra O ia te tahi nau taata te òhipa täià na reira tätou i te parauraa, ìmi te raveà ia pö e haere e täià noaa mai te ïà faaàmu te ùtuafare ìnaha teie tau taata ua pau àita e ìnaì, i roto i to na hiòraa tera tau taata ua ìte to na mata ua ìte atoà to na värua. E nehenehe tera tau taata e ìmi te raveà, ìnaha ua noaa tei ïà ia rätou, nehenehe atoà paha ia e noaa mai te taata ia rätou mea tià tera manaò to Ietu i tïtau ai, hein, haere e tii tera mau taata, hein, pee mai e faariro vau ia ò rua èi ravaai taata. Mua tera parau tätou tera èita e òhie i te haere no te  mea àita i ìte òhipa e ärataìhia mai ra e tera taata. Nehenehe änei e pee noa àita i ìte e aha te  täpura òhipa i mua. Ua òhie teie na taata i te pee, àita ia i fifi ua òhie paì i te pee, te auraa te parauraa o Ietu to na reo, to na feruriraa, to na värua, ua ö i roto i tera parau ua tupu ua âpee mai, te auraa te parau te faariro, ia riro mai te òhipa, i te tahi atu òhipa taaê ta òe e tïtau ra, i roto i tera faariroraa ta tätou parau i teie mahana e ìmi o Ietu i te raveà ia riro mai tera mau taata ia na, ua riro no te mea ua pee ia na. Teie nei ra te peeraa, àita òe e matapö i ta tätou parauraa, e nehenehe e pee matapö, aore e parau vau e ua tae to rätou âau i te pee no te aha, no te mea ua rave o Ietu i te tahi täpaò, hou a pee ai na muri iho ia na te täpaò ta Ietu i rave mauti ra, te türaìraa ta rätou ôpuaraa täià i te moana nui ua roaa ta rätou ìnaì i taua taime ra na te reira i taui te âau o teie mau taeaè i òhie ai ia raua i te pee. Ua riro teie na taò päpü maitaì i nià i te täviniraa i teie mahana  eiaha e parau e, e, èere mea òhie te täviniraa o ia, o ia no te mea parau anaè te Atua, par exemple, e rave tätou haere noa vau i ò teie mahana òhie te mau taata i te färii i te mau manaò  o te òrometua e parau ra te taata i to na manaò maite mea ua ö e vai noa te haamaitaìraa a te Atua i roto ia tätou e òhie ia tätou te auraa teie parau ua riro èi täutururaa ia tätou i roto i te täviniraa i te Atua ia riro ihoä ta tätou e ei e, e tätou àita èi àita, tera noa to mätou manaò e te vai atu ra, te rahi o te parau tera aè i te mau àivänaa aè ra.

Teie te uiraa, te faariro, te pee e aha ta teie na taò e tïtau mai ra ia tätou i teie mahana, te faariro te vai ra ihoä tera tätararaa i nià iho i ta tätou papier, e taui te tahi manaò, te tahi ra e pau te tahi e âpï te tahi te faariro e rave noa mai mätou te tahi hohoà i nià iho i tera haùti a te tamarii, tera haùti pata poro te naò ra to mätou manaò maite peu àita ta òe e poro no te haere òe e faariro i te tahi, nahea te tahi, nahea te tahi poro e riro mai ia òe, èi poro ihoä ta òe no te haere e faariro, e, e ìmi òe te raveà ia riro mai tera poro ta òe e hinaaro ia riro mai ia òe ta ù e rave ia pau te tahi ia òe tei reira ia te haùti pataraa poro e te naò ra te manaò o Teraì i te parauraa e, e mea faufaa te parau o te reo te vai ra te tahua mätamua te parau o te reo, te reo ia o te nünaa te vai ra te piti o te tahua i roto i te fëia e òhipa ra te toru o te tahua te reo i roto i te fare pure. Te naò atoà to mätou manaò i te parauraa e, te reo te parau ora ia e hiòraa te mau manaò o te mau mama ua ìmi o Ietu i te raveà ia riro mai tera mau taata ia na e ia òhie i te pee ia na, te naò nei ia te manaò o te mau mama i te parauraa e, ua faaòhipa o Ietu taaê noa atu ai e, e reo Aramea, ua faaòhipa O ia i tera manaò na roto i te haèhaa i te haere, mauruüru atoà te mau manaò o te mau mama tei na mua mai, no te mea ua mätaratara te tahi mau manaò na roto mai ia rätou e te naò atoà ra te tahi mau manaò i te parauraa e, no te ìmiraa paì te raveà ia ö te reo i roto i te fëia e òhipa ra e ia rave paì òe te tahi faanahoraa e faaineine ia òe, ia ö òe ia tuàti to òe faanahoraa i roto i tera mau taata no o mai. E tera parau no te fëia ravaai, ua ìmi o Ietu i te raveà e, ia ö o na no te faanahoraa i tera mau taata e àfaì i òhie ai te pee ia na e, ia vai noa paì tera reo rä tera taime tera e orahia i teie mahana tera mau taata e hinaaro paì e haere mai ia päpü paì tera reo tera reo pae taata te tahi fifi e ìtehia e ua uiui noa atoà ia e, e riro mau anei ra te reo èi reo ora, e reo täutururaa, e reo èi faariroraa mai tera e hinaaro i te maitaì, hinaaro i te ora, hinaaro ra i te âmui mai e aore ra te riro ra èi tiahiraa i te taata ia ateä i tera e vai ra i roto i te fare pure, ua tae atoà te tahi mau manaò o te mau mama i te naòraa e, te faariroraa èere paì na tätou te reira tuhaa na te Atua ra na te Atua te faariro tätou ra te pee-noa-raa ia. Teie te tahi mau parau ia tuu atu i mua ia tätou, tätou mai te peu noa atu e te vai ra te tahi manaò täuturu te änihia ra ia tätou ia täuturu, teie rä te faanahoraa e taiò atu vau te tahi manaò no roto atu i te reo färani, te mea e reo färani, te naò ra, il faut d’abord un travail de soi avant d’aller prêcher avant de parler a des personnes qui sont dans différents endroit, e manaò teie no roto mai i te mama reo färani te mau mama e nehenehe i te täuturu mai i to tätou manaò mauruüru.

Tätou paurua ia ora, ia ora na, ae ia hiò-anaè-hia ta tätou parau i roto i teie taiòraa ta Mätaio e faaìte mai ra ia hiò-anaè-hia e toru tuhaa i roto ia na, tuhaa mätamua tera ia te nünaa te piti taata òhipa, te toru i roto ia i te fare pure, te nünaa, te taata e òhipa ra, e i roto i te fare pure. Ae, ia hiò anaè tätou i roto i te nünaa, maite mea ra i roto i te nünaa èi nünaa ihoä e nehenehe ai e maìti i te taata, maite peu àita e nünaa e maìti ia, ia vai, e maìti ia tera mau puèraa na tähatai tera ia tera ia te manaò i te hiòraa atu. E te piti o te tuhaa, tei nià ia i te taata e òhipa ra, te taata paì e òhipa ra èita ia tera taata e haere taòto ei naa e taata òhipa te auraa faaitoito te taata i roto i ta na òhipa èiaha te òhipa ia topa, maite peu e haaparuparu o na täpaò ua pau roa te òhipa àita e faufaa ae, ae, òiòi roa tätou i te märamarama i te fëia rave òhipa e ta tätou òhipa faaea noa ia tätou e aha ia ta tätou òhipa i roto ia i teie faanahoraa ta tätou e hiò ra. E haere mai ai tätou i roto i te fare pureraa te òhipa ra o Ietu àita o Ietu e taòto ra te fare pure èere i te fare taòtoraa, no te mea tei reira to òe pärahiraa i roto i tera patireia to te ao i nia ihoä paì i te fenua, i nià ihoä te fenua to faaìteraa i te taata e uiraa toru ta mätou èita mätou e faataere te naò ra, te faariro te pee, e aha ta teie na taò tïtauraa mai ia tätou i teie mahana, e aha paì ta na e tïtau mai ra ia tätou, tera tahi mau manaò i tätarahia-iho atu ra e täpu paì òe i te taò faariro, te faa, e òhipa ia, riro hoê òhipa e ìmi te raveà ia riro mai ia òe maite peu i roto i to tätou i to oraraa faaroo te vai ra e hoê taata àita e ora ra e haere tätou ia na ra e ìmi te raveà ia riro mai paì ia tätou ia ora o ia i roto i te oraraa faaroo mea rahi roa ia te reira mau huru taata e ora i o tätou àita ra e haerehia nei e faariro mai, haerehia atu ra taataahi roa atu, mätaratara roa e tiàtono ia hiò anaèhia te parau a te Atua, èere te mätaratara nei, ia haere òe e faariro e aha te pee àita ihoä e pee ra, e haere ra òe e faariro i te taata ia riro mai, e nehenehe ai o Ietu e haamau ta na faanahoraa e mau ai i te vairaa. Tera paì ia ta  tätou e hiò ra i roto i ta tätou parau i teie mahana, e teie mau parau e faaìte-noa-hia ra ia tätou e ra e na te tau na nià noa iho e, e tae roa mai ia tätou no reira àita atoà ànaanatae-atoà-hia ra e paraparau, no tera mea ua ìte ua märamarama paì i na taòtoòto noa ai i teie nei tera ia ta mätou hiòraa atu paì ta mätou paì, ta mätou paraparau noa mea rahi to mätou manaò e te peeraa paì ia Ietu èere atoà ia no te pee noa àita e faaineineraa ua pee anaè ia Ietu ua òhipa paì òe i reira òe e pee ai, eiaha tera pee e haapaò papier noa te tahi tiàraa ia ù ae, taaè noa atu te vai ra ta ù papier tiàraa to ù aita èere te reira e òhipa na mua haere ai òe e pee, o vau te faatere, o vau te peretiteni, i reira e pee ai te Atua. Tera mau taata i tïtauhia àita hoê to rätou e rë tera parau e pee faariro vau ia òutou èi ravaai taata tera taime àita atoà vau i ìte tei roto paha i tera parau ta Ietu, tera reo to Ietu te reira paha tera ora i òiòi ai te peeraa aita e pähonoraa, reva atoà vaiiho te metua tane vaiiho te poti, vaiiho i te mea e faaapiapi ia òe e tïtauraa teie e haere mai nei ua reva tera paì ta Ietu faanahoraa àita o Ietu i hiò e mea aroha mea tano maitaì, tarià maitaì no te faaroo mai i te parau tera te mea ta Ietu e hinaaro i te taata to òe tarià faanahoraa tera to mätou manaò tauturu to mätou manaò            

4)   Mau òrometua : E  aha ta te ìrava 23 e hinaaro mai ra ia tätou i Mäòhi Nui nei ?

Te parau a Ìtaia, ua taa i te Fatu i te fifi o te nünaa e aha te mea e tïtauhia ra ia rave, te tuhaa a te taata terä i roto i te mmm, e te pöuri. E aha te mea e toe ra ia rave. E Püòi, e mea fäufaa te taata e püòi no te haamata i te òhipa tei ravehia mai, e turu i te mea i haamatahia no te türaìraa i te òhipa, te tïhopuraa a Ietu e mau Mäòhi teie i nià i ta rätou mau òhipa tumu no te mau mahana atoà.

Tarahapa, e tatara te mea e faateiaha ra i te tävini, te parau atoà ia a Ioane Päpetito i te mëtëpara, i ta Ietu haapäpüraa. Te òhipa mätamua e rave te tätarahapa, tätara ia mätara. Io tätou nei mea taaè roa, na roto i te tätarahapa i te rave, tanoraa mau na òe. No teie mätahiti teie paha te òhipa e rave i teie tereraa to tätou na mua ia tätou. E täuturu te rähu ia tätou, i roto i te haereraa te tuhaa  a te Atua i te taata.

I roto i te paroita te vai ra te mau òhipa i ravehia mai ia maitaì. Teie hepetoma no te hoêraa, mea täno ia rave faahouhia e faaòre rä te parau o te faaroo, e te mau pehepehe ia hinaaro tätou e rave te taatoàraa o te òhipa.

Ir 23, te peeraa e täno anei e haere matapö noa na muri i te tahi.

Te tïhopuraa tei roto noa i te fëtii,

Ia here i tai mea faanaho e pure, ia haere uta àita e faanahoraa, i roto i te oraraa ua ärea te hoê vahi i roto i to  tätou oraraa.

Ministère pastoral  quand il y a changement parce qu’il y a l’église libre, et l’église protestante il y a la coutume avec la monnaie Kanak. Un dimanche dans le temple il y a que la famille de pasteur, et un vieux vient à la porte du temple après la prière il dit au vieux de rentré dans, le vieux lui dit je ne suis pas venu au culte, je sus venu chercher ton filets pour aller à la pêche, le pasteur voila le filet, il prend le filet il est partie à la pêche, quand il est revenu il a ramener le filet, le poisson il a gardé, il n’a pas pour le pasteur.

Faufaa o te tupuraa te parau i roto i te taiòraa te puai o te parau a te Fatu, i te taata te fäito parau i te faaòhiparaahia e te Fatu, mea nahea tera huru reo to te Fatu. Te vai ra te tuhaa a te taata tätaì tahi, te fenua fänau atua, fenua fänau taata. E tätara te mea ta teie mau parau e faaìte ra.

Ua püòi o Ietu i te òhipa a Ioane Päpetito, e aha te püòi te faatanoraa i nià i te tahi tuhaa òhipa tei vaiihohia mai, ma te òre e faaruè tera i oti i te rave, ia haapaari maitaìhia no te ìriti i te ùputa no te hoê tau òhiparaa. Oia atoà te taura ia püòihia no te mea ua potohia no te faatae i nià i te mea e tïtauhia ra, oia atoà no te püòiraa i te hoê paehaa räau. I te püòiraa mai o Ietu i te òhipa a Ioane, te parau atoà ra O ia a tätarahapa, te fätata mai nei hoì te Hau o te raì.

 

   

Teraì òr. Faatura.

Ioane 1.29-34 Hiò

Tāpati 19 no  Tënuare  2020.

Hiò

Taramo 40

 (Ìr. 14-18: hiò Taramo 70, 2-6)

1 Na te Mënätehe. Taramo na Tävita. 2 Tiaì mäite atu ra vau i te Fatu, e ua färiu mai ra o ia ia ù, e ua faaroo i ta ù pure. 3 Ua ùme o ia ia ù i räpae i taua âpoo riàrià ra, no roto i te vari hohonu e te piripiri. E ua tuu o ia i taù âvae i nià i te papa, e ua faaau mäite hoì i to ù mau haereà. 4 E ua tuu mai o ia i te himene âpï i roto i to ù nei vaha, e himene haamaitaì i to tätou Atua. E rave rahi të hiò, e ua mataù ia na e tiàturi hoì rätou i te Fatu. 5 E ao to te taata e tiàturi i te Fatu, e aore i haapaò i te teòteò, e tei färiu i te parau haavare ra. 6 E rave rahi, e ta ù Atua, e te Fatu, te mau òhipa taa ê i ravehia e òe ra, e to òe ra manaò ia mätou nei. E òre e tià ia taiò noa atu i mua ia òe na, e faaìte hoì au, e parau vau i te reira eita rä e tià ia taiò atu i te rahi. 7 Aore òe i hinaaro i te tütia e te tütia àmu, ua haafatafata òe i to ù puè tarià. Te tütia-täauahi e te tütia no te hara ra, aita òe i tïtau mai. 8 Ua parau atu ra vau Inaha, te haere atu nei au. Ua päpaìhia te parau no ù i roto i te puta ra. 9 E mea au na ù te rave i to òe hinaaro, e ta ù Atua te vai nei hoì ta òe ture tei roto i to ù nei âau.10 Te parau nei au i te parau tià i roto i te âmuiraa rahi o te taata nei; inaha, aore roa ta ù vaha i mämü i te reira ua ìte atoà hoì òe, e ta ù Atua e te Fatu. 11 Aore au i huna i te parau tià na òe i roto i ta ù âau; te faaìte nei au i to parau mau e te ora na òe. Aore au i huna i to hämani maitaì e to parau mau i te âmuiraa rahi ra. 12 Eiaha òe e hopoi ê i to aroha hämani maitaì ia ù, e te Fatu e na to hämani maitaì e to parau mau e tiaì mai ia ù. 13 Ua haaàtihia hoì au e te ìno e rave rahi; ua roohia vau i ta ù nei mau hara, e eita e tià ia nänä noa atu i nià ra. E rahi te reira i te ìo rouru i to ù nei upoo e teie nei, ua taiä ta ù âau i roto ia ù nei. 14 Ia tià ia òe, e te Fatu, e faaora ia ù ia peepee mai, e te Fatu, e tauturu mai ia ù. 15 Ia haamä rätou e ia hepohepo rätou atoà ra o tei tïtau mai ia ù nei ia pohe. Ia faahoìhia rätou e ia hepohepo tei tïtau mai ia ù nei ia ìno. 16 O te pau të noaa ia rätou, ei utuà no ta rätou faaìno, o tei parau ia ù nei e Àitoa, Àitoa 17 O te feiä atoà rä i ìmi ia òe ra, e òaòa ia rätou, e ia reàreà ia ia òe e te feiä i hinaaro i te ora na òe ra, e parau ia rätou e Ia faarahihia te Fatu e a muri noa atu.18 E àti e te veve to ù, te manaò mai ra rä te Fatu ia ù. O òe ta ù tauturu e ta ù ora. Eiaha e faaroaroa, e ta ù Atua.

Ìtaia 49.3-6

3 E ua parau mai ra o ia ia ù, O ta ù tävini òe, e Ìteraèra, e haamaitaìhia ai au nei. 4 Ua parau atu ra vau: Rohirohi faufaa òre to ù; ua faahope noa vau i to ù püai, ei mea faufaa òre: tei i te Fatu rä tä ù parau, e te utuà o ta ù òhipa, tei ta ù Atua ia. 5 E teie nei, te nä ô mai ra te Fatu, o tei faatupu mai ia ù mai te ôpü mai ei tävini nö na; e faahoì mai ia Iatöpa ia na ra, e ia putuputu mai Ìteraèra ia na ra i maitaì ai au i te aro o te Fatu, e ua riro mai ta ù Atua ra ei itoito nö ù 6 ua parau mai ra o ia ia ù, E mea iti tënä ia ù, òe i riro mai ei tävini nö ù, ei faatià i nià i te mau ôpü o Iatöpa, e ia faahoì mai i to Ìteraèra i faaorahia? E höroà atoà vau ia òe ei tiàrama no te êtene e ei ora nä ù e tae noa atu i te hopeà mai o te fenua nei.

1Tōrīnetia 1.1-3

Aroharaa

1 O Pauro, i haapaòhia e te hinaaro o te Atua ei âpotetoro na Ietu Metia, e to tätou taeaè nei o Totitene, 2 I te Ètärëtia o te Atua i Torinetia na, tei haamoàhia i roto i te Metia ra ia Ietu, i haapaòhia ei feiä moà, e te feiä atoà e taù atu i te iòa o to tätou Fatu ra o Ietu Metia i te mau vähi atoà ra, to rätou e to tätou atoà hoì. 3 Ei ia òutou te aroha mau e te hau, no ô mai i te Atua i to tätou Metua ra, e no ô hoì i te Fatu ra ia Ietu Metia.  

Ioane 1.29-34

Te ârënio a te Atua

29 I te mahana i muri mai, ìte atu ra Ioane ia Ietu i te haereà mai ia na ra, e ua nä ô aè ra o ia  a hiò na (Ìnaha) te Ârënio a te Atua, o tei hopoi ê atu i te hara a to te ao. 30 O ia teie ta ù i parau ra e. Te haere mai nei te hoê taata i muri iho ia ù nei, e riro o ia i mua ia ù, o mua hoì o ia ia ù. 31 Âreà vau, aita vau i ìte ia na, ua haere mai rä vau e päpetito i te pape no te faaìte ia na i to Ìteraèra. 32 Ua faaìte atu ra hoì Ioane, nä ô atu ra Hiò atu ra vau i te Värua i te pouraa mai mai te raì mai, mai te ûupa ra, e ua faaea iho ra i nià iho ia na. 33 Aore ä vau i ìte atu ra ia na, mäoti tei tono mai ia ù e päpetito i te pape nei, o ia tei parau mai ia ù e Oia o ta te Värua i pou e i noho ia na ra, e na na e päpetito i roto i te Värua Moà. 34 Ìte atu ra hoì au, e teie ta ù parau o te Tamaiti ia o ia na te Atua.

Manaò.

Taramo 40, 13 ua roohia vau i ta ù nei mau hara, E rahi i te ìo rouru i to ù nei upoo

Ìtaia 49,  6 E höroà vau ia òe ei tiàrama no te êtene ei ora nä ù e ia tae te hopeà o te fenua

I Torinetia 1, 3 Te aroha mau te hau, o te Atua to tätou Metua, i te Fatu ia Ietu Metia.  

Ioane 1, 29 Ìte atu ra Ioane ia Ietu i te haereàraa mai a hiò te Ârënio a te Atua, tei hopoi i te hara a to te ao.

Taiòraa

Te tuhaa parau i faaroohia e tätou i to na täiòraahia, te piti ia o te tuhaa i roto i te tahi fäìraa faaroo a te nünaa âti-Iüta, e haamata teie parau i te pene 1 e tae roa i te pene 2, ìrava 1 e tae i te ìrava 24, ia taiò tätou i teie mau puè parau, te faaìte rä i te mau faanahoraa e au no te faaìteraa i te tiàturiraa i te mau òhipa ta te Atua Nui Tumu Tahi i rahu no te taata. E hitu mahana to Ioane faaineineraa ia na no te haapäpü i te tiàraa o Ietu i roto i te mau taata, Tämaïti tumu tahi a te Atua e ta na òhipa i roto i te taata. Te òhipa e tupu e itoito taaê te noaa ia Ioane, no te mea e haere roa ò ia i te hoê vahi i reira te tahi mau tävini i te ôtoheraa, tei haaparuparu i ta rätou mau faaìteraa na roto i te mau fifi rau e färereihia. No te Tämaïti a te Atua i tae ai o Ioane i teie fäito, no te tïtau i te mau taata atoà ia ìte i te Aroha e te Here Mana hope o te Atua. Te turämahia nei o Ioane ia au i te faanahoraa ta te rahu e faaìte nei, e te hohoà o te Tämaïti a te Atua maite ârënio, e te Värua maite ûupa. Mau faaäuraa teie e tiàturihia nei e Ioane, tei haamäramarama i to na âau i te òhipa ta na e faatupu nei, ia ìtehia te hanahana o te Atua. E haapäpüraa teie te parau no te taata, e te rahu mea fätata te tahi i te tahi i roto i te ôpuaraa faaora a te Atua.

Hohoà

-       A hiò na i te Ârënio a te Atua, o tei hopoi ê atu i te hara o te ao.

-       Hiò atu ra vau i te Värua i te pouraa mai mai te raì mai, mai te ûupa ra.

Te fenua teie, e te reva e faaäuhia nei no te faahoì i te taata i roto i te aroha e te here o te Atua, te vahi faaòreraa hara tei te fenua nei, no te mea ua atea te taata i te fenua i te vahi i reira te Atua i te ìritiraa mai ia na, ta Ìtaia ia faaìteraa no roto mai hoì te taata i täua mato ra i te päoraahia mai. Te reva te vahi teitei-naeà-òre-hia e te taata ia tïtau, te teitei ia o te Atua, te auraa ia o te manu tei faatuàti i te reva e te fenua, tei päpaìhia ia e te Taramo te raì ra to te Atua ia teröno, te fenua ra to na ia täahiraa âvae.

A hiò i te Ârënio, te Ûupa, te faaìte nei te puai o te hiò, i te ìteraa i te auraa i ò mai no te parau e faahitihia ra, òia hoì ia tae te ôriò mata i ò mai i te hohoà e faaìtehia ra. I roto i te Ârënio, ia ìtehia te parau no te faaòreraa hara a te Atua, e hiòraa âti-iuta teie, te Ûupa ra te Värua ia o te Atua. Te vai nei te parau no te hiò hipa hoê-a to na faanahoraa, to tätou ìteraa i to tätou tino, no te faaàfaro tei òre ia au hia e tätou.

Faaäuraa

Ietu e ârënio, fenua, te vai nei teie ànimara, e aore puaa i te ära no te märu e te òhipa òre i faahohoà ai o Ioane i te tumu òhipa i haere mai ai te Tämaïti a te Atua i o te taata nei. Te tiàturi nei te âti-Iüta na teie puaa e faaòre i ta rätou hara, te òhipa ia e tupu ra i te tau o Ioane hou o Ietu, na te ànimara e faahoì i te taata i te Atua ra, na te taata e faatupu i te hara, na te ànimara e haafatata i pïhaì iho i te Atua, te haapäpü noa mai ra te reira te parau no te hoìraa i te Atua ra tei te fenua nei ia.

Värua e manu, raì, e faaìte parau âpï no te reva e te Moana Nui o Hiva, no te faaìte i te mau pahï te fenua e fätata mai ra. Te vai atoà nei te parau no te manu Törea i roto i te faanahoraa no te hiroà Mäòhi, tei päpaìhia i roto i te mau puta tupuna

I nià i te vaa ua tupu te hoê òhipa maere rahi, ua àfa te àpu o te veri tara mätara mai ra te hoê tämaïti purotu, o te Tämaïti a Taaroa, parau atu ra i ta na metua vahine,

-E ta ù metua vahine e, te toètoè nei ta ù tino, a hii mai ia ù i roto ia òe, no te aha àita òe i tiaì mai ia ù  e tau mahana toe e faaruè ai au i to ù àpu. E ta ù metua vahine here te reo ia o te Tämaïti a Taaroa.

Tiàoro aè ra te metua vahine ia Taaroa e vaiiho mai i ta na Tämaïti, hiò mai ra te Tämaïti i te metua tane parau mai ra,

-E ta ù metua tane, ua haapaò o Taaroa i ta na parau faaäu, o òe ra àita ia, te hoì nei au i ta ù metua ra. Teie ra hou vau e haere ai e vaiiho mai au i te hoê täpaò ia vai i roto i te àau o te mau taata atoà, te äni nei ia òe e hopoi i to ù tino i nia i te mouà i pïhaìiho i to tätou fare.

Ua na reira atu ra te metua tane, ia oti teie òhipa i te haapaòhia, rere mai ra te manu Törea e faaära i te moe o te Tämaïti a Taaroa. Mai te reira mahana te riroraa teie manu èi faaära i te  àti o te taata, e no te faaära i to rätou taòto.

E i te poìpoì ua hoì mai ra te metua tane e hiò i ta na Tämaïti, àita e tino faahou, e maiùu täfaì tei tupu mai.

Teie to na himene

Fangu no te matenga o Tangihia ariki

E ariki tu i roto, te Ariki Tangihia

Haerehia ra i te one roa te fare kura a papa

Moe ana ra te ariki Tangihia i to na nei moe

Na vai ra ò ia e faaära

Na te manu ra e törea o te kuriri

E faaära i to na nei moe.

Ioane

Päpetito i te päpe, e ta na hiòraa e manu

Ietu

Päpetito, i roto i te Värua Moà

Atua Nui Tumu Tahi

E manu no te raì mai.

Teraì òr. Faatura.

Mātaio 3.13-17 A tuu.

Tāpati 12no Tënuare 2019.

ÔROÀ

A tuu.

Taramo 29

1 Taramo na Tävita. E tuu atu ia te Fatu, e te feiä püai e, e tuu atu ia te Fatu i te hanahana e te mana. 2 E tuu atu ia te Fatu i te hanahana e au i to na ra iòa. E haamori ia te Fatu mä te tura moà ra. 3 Tei nià tei te moana te reo o te Fatu. Te haruru mai ra te pätiri o te Atua hanahana ra o te Fatu, tei nià i te moana rahi ra.4 E püai rahi to te reo o te Fatu, e mana rahi to te reo o te Fatu. 5 Te reo o te Fatu tei haapararï i te mau âreti, Na te Fatu i haapararï i te mau âreti i Repanona. 6 E faaôuà o ia ia rätou mai te täfa, e o Repanona e o Tiriona mai te reema âpï ra.7 Na te reo o te Fatu i haapurara i te mau uira. 8 Na te reo o te Fatu i faaâueue i te mëtëpara  Na te Fatu i faaâueue i te mëtëpara ra o Tateta. 9 No te reo o te Fatu i fänau ai te mau àiri, e ua ôfenefene roa i te mau räau o te vähi ururäau ra. E te mau mea atoà i roto i to na ra fare, tei faaìte i te hanahana. 10 Te pärahi ra te Fatu i nià i te moana, te pärahi ra te Fatu ei arii, e a muri noa atu. 11 E horoà maite Fatu i te püai no to na ra taata; e haamaitaì maite Fatu i to na taata i te tuuraa mai i te hau ra.

Ìtaia 42.1-7

To te Metia haapaòraa maitaì i mua i to te ao nei. 1 A hiò na i ta ù tävini, tä ù e tauturu nei; i ta ù hinaaro, i mauruüru roa ai ta ù värua; ua tuuhia e au ta ù värua i nià ia na; e nä na e faaìte haere i te mau êtene i te parau tià. 2 E òre hoì o ia e pii hua, e òre e faatupu i te auë; e òre hoì e faaìte hua i to na reo i te aroä. 3 Te âèho paruparu ra e òre o ia e ôfati; e te vavai aore i àma maitaì ra e òre o ia e tinai. E faaìte haere o ia i te parau au ra e ia tupu atu. 4 E òre to na mana e iti e te paruparu, e ia haamauhia e ana te parau tià i te fenua nei; e tiaì mai hoì te mau fenua roa i te ture nä na. 5 Te nä ô mai ra te Atua ra, o te Fatu, o tei hämani i te mau raì, e nä na hoì i haamänina; o tei höhora hoì i te fenua e tei tupu i nià iho ra; o tei höroà mai i te aho no te mau taata i nià iho ra, e te värua no te feiä i hähaere i reira 6 o vau o te Fatu tei tii ia òe ei rave i te parau tià; e nä ù e mau i te rima e e tiaì hoì ia òe; ei höroà hoì au ia òe ei faufaa na te mau taata, e ei tiàrama ei haamäramarama i te mau fenua: 7 ei faaaraara i te mata o te matapö; ia tuua mai te tïtï i täpeàhia ra; e te feiä i pärahi i te pöuri, mai roto mai i te fare täpeàraa ra.

Òhipa 10.24-38

24 E ao aè ra hoì, tomo atu ra rätou i roto i Taitarea; te tiaì mai ra Torenerio ia rätou, ua oti hoì i te haaputuputuhia mai to na ra fëtii, e te mau hoa mau ra. 25 E tei te tomoraa atu Pëtero i roto ra, ua färerei mai ra Torenerio ia na, haamaìri iho ra i raro i ta na pae âvae, tähopu mai ra ia na. 26 Ua faatià atu ra rä Pëtero ia na, nä ô atu ra A tià, e taata atoà hoì au nei. 27 Ua paraparau iho ra räua, e haere atu ra i roto, roohia atu ra ua putuputu te taata e rave rahi. 28 Ua parau atu ra o ia ia rätou Ua ìte hoì òutou e, e òre te taata âti-Iüta e âmui atu, e e òre hoì e tomo i te fare o te taata o te hoê fenua ê ra. Ua faaìte mai rä te Atua ia ù e, eiaha vau e parau i te taata e, e viivii e te mä òre hoì. 29 I haere mai ai au i te tïpapa-raa-hia aè nei, aore au i märô. E teie nei, e ui atu vau, no te aha i tïpapa aè ai òutou ia ù nei? 30 Ua parau mai ra Torenerio A ruì maha aè nei te haapae ra vau i te mäa e tae aè ra i teie nei hora. E i te iva o te hora i pure ai au i roto i ta ù fare, e inaha, ua tià noa mai ra te hoê taata i mua ia ù mä te àhu ànaana, 31 e ua nä ô mai ra E Torenerio, ua faaroohia ta òe pure, e ua manaòhia to òe hämani maitaì i mua i te aro o te Atua ra. 32 E teie nei, e faatono òe i te taata i Iopa, e parau atu ia Timona e haere mai i ô nei o të parauhia ia Pëtero ra. E tià o ia i tähatai i te fare o Timona räpaau-ìri ra i te taòtoraa, e ia tae mai o ia ra, na na ia e paraparau mai ia òe. 33 I reira ra to ù tonoraa atu i te veà ia òe, e maitaì atu ra o òe i haere mai nei. E teie nei, teie anaè mätou tei mua i te aro o te Atua, ia ìte mätou i te mau parau atoà a te Atua i poroì iho ia òe ra.

To Pëtero ôreroraa i mua ia Torenerio mä

34 Ua parau atu ra te vaha o Pëtero Ua ìte mau atu ra vau e òre te Atua e haapaò i te huru o te taata. 35 O tei mataù rä ia na, e o tei rave i te parau tià i te mau fenua atoà ra, o të ìtehia mai ia e ana. 36 Ua ìte hoì òutou i te parau ta na i häpono mai i te tamarii a Ìteraèra ra, i te parau-haere-raa i te Parau Maitaì i te hau ra ia Ietu Metia o te Fatu no te mau mea atoà ra. 37 O te parau i parauhia nä Tarirea mai ra e àti noa aè Iutea atoà ra, i muri aè i te päpetito i parau-haere-hia e Ioane ra 38 ia Ietu o Nätareta, o tei faatähinuhia mai e te Atua i te Värua Maitaì e te mana ra; o tei hämani maitaì haere ra, e te faaoraraa i te feiä atoà i neìneìhia e te tiàporo ra, tei ia na ra hoì te Atua.

Mātaio 3.13-17

Te päpetitoraahia o Ietu

(Mär 1.9-11; Rut 3.21-22; hiò Ioa 1.29-34)

13 Ua tae mai ra Ietu mai Tarirea i Iörïtäna, ia päpetitohia o ia e Ioane. 14 Teie rä, pätoì atu ra Ioane, nä ô atu ra, O vau tërä e hinaaro ra ia päpetito mai òe ia ù, inaha, te haere mai nei òe ia ù ra 15 Ua pähono atu ra Ietu ia na A tuu noa mai i teie nei e nä reira hoì tätou i te faatupu hope roa i te parau tià atoà. Ua färii atu ra o Ioane. 16 Ia oti aè Ietu i te päpetitohia, haere mai ra o ia i nià, mai raro mai i te pape. E inaha, vetea aè ra te raì nö na, ìte aè ra o ia i te Värua o te Atua i te pouraa mai, mai te ûupa ra, e te tauraa i nià iho ia na. 17 E te hoê reo no te raì mai, i te nä-ô-raa mai e O ta ù Tamaiti here teie, ua mauruüru roa vau ia na.

Manaò

Taramo 29, 11 E horoà te Fatu i te püai e haamaitaì i to na taata i te tuuraa i te hau ra.

Ìtaia 42, 1 A hiò na i ta ù tävini, ta ù hinaaro, tei nià ta ù värua èi faaìte i te parau tià.

Òhipa 10, 38 ia Ietu no Nätareta, tei faatähinuhia e te Atua i te Värua Maitaì e te mana ra.

Mataio 3, 15 A tuu noa mai no te faatupu hope roa i te parau tià atoà.

E parau teie e haapäpühia nei e na taiòraa e maha i to tätou ihoä faahitiraa i teie mau ìrava, i to tätou atoà ia ìteraa e, òre noa atu ai tätou i anihia mai, ua ineine ê na ta tätou pähonoraa, mai teie te päpaì Taramo e faahiti ra 11 E horoà te Fatu i te püai e haamaitaì i to na taata i te tuuraa i te hau ra. No Ietu teie parau. Mai te tahi metua tei hinaaro i te faahitimahuta i ta na mau tamarii i te parauraa atu ia rätou e, e taoà huna ta na i faaineine na rätou, mai te tiàturi e, e haamata te tamarii i te ui maere, e tämata i te tämaì, e täparu mai hoì ia na e faaìte, e inaha te tià mai nei te tahi, i te parauraa mai e ua ìte au e aha. I reira noa, mutu roa te òaòa o te metua, e te faufaa òre ta na mau ìmiraa rii ia tupu te ànaanatae e te hitahita i roto i te tamarii. Ua ìte maitaì tätou e, te mäa tei faahinaarohia, tei ìmihia te räveà ia roaa, e tei rohirohihia, e hau aè to na âminamina i te mäa i horoà-noa-hia mai, tei òre paha i hinaarohia. No tätou nei, e tämata tätou i te tomo i roto i te värua no parau e maha nei. No te mea e rave rahi mau àma parau e toro i nià i te ôpuaraa faaora e faatupuhia nei e te Atua Nui Tumu Tahi. E horo vave noa to tätou manaò i te parauraa e o te Tämaïti fänau tahi a te Atua o Ietu. E tià ia tätou ia, na reira i te parau o Ietu no Nätareta to na hohoà aita tätou i ìte, ta na òhipa i faatupu o tätou i taiò i roto i te mau Parau Maitaì i päpaìhia.   

Mea maitaì ia päpü maitaì to tätou manaò i teie-nei-raa ra e, eere te parau o te tävini, aore ra te täviniraa ta tätou e ìmi atu, mai te mea e au to na parau no te mau tävini atoà, aore ra te mau taata atoà e hinaaro nei i te tävini i te Atua. Ia parau mai te Atua e, A hiò na i taù tävini, ua ìte atoà ia tätou e, hoê te tävini o te Atua, te auraa, no na noa ihoä to na parau. No reira, to na te parau ta tätou e faaitoito atu i te haamataratara, mai te ìte maitaì e, te mau mea faufaa atoà, aita te reira i horoàhia i te mata te hiò, ua horoàhia rä i te âau. No te tauturu ia tätou, tano maitaì teie manaò ta Ìtaia e parau nei, 1 A hiò na i ta ù tävini, ta ù hinaaro, tei nià ta ù värua èi faaìte i te parau tià. E òhipa teie e tïtauhia ra ia tätou ia ìte ma te òre i te faatütonu noa i mua, aita hoì tätou i ìte i te mea e hiò, e ia maoro te hiò-noa-raa i te tahi vähi, e riro te mata i te mohimohi, e te òre e päpü faahou te mea e hiòhia ra. Ia hiò tätou i te tahi mea, eiaha ia moèhia ia tätou e, o òe terä e hiò ra, e i roto i te reira hiòraa, te ìte rii noa atoà ra ia tätou, to tätou mau vähi paruparu, te ärea e vai ra i roto ia tätou e te mea ta tätou e hiò ra, e tauturu te reira ia tätou i te ìteraa i te mea e hinaarohia ra ia tätou ia ìte. Ua ìte atoà ia tätou e, te mau mea atoà ta tätou i faariro ei mea faufaa, e riro e, mea taa ê ta te Atua e tiaì mai ra ia tätou ia rave. Te fifi te reira e pinepine i te tupu ia òre te taata ia faaea noa i nià i te mea i anihia ia na, e ia faahaere i ta na hiòraa, to na manaò i mua, aore ra ia faariro i te mea ta na e hiò ra ei faatanoraa ia na.

No reira, i roto i te mau òhipa atoà tei anihia te taata e rave, o na ihoä paha to na fifi mätamua roa, o na atoà rä to na tauturu maitaì aè. Mea maitaì te taata ia faaea rii i te faanaìnaì noa ia na, ia haamätau atoà i te uruaì i nià ia na iho, ia tiàturi hoì ia na iho. Inaha te fenua, te ùputa ia o te raì, oia te vähi te taata e märamarama ai i te parau o te Atua, e fenua hoì te taata, e riro te tiàturiraa ia na iho e i te fenua, i te tauturu ia na i te ìteraa i te auraa o teie aniraa ta te Atua. i teie faahitiraa a Pauro 38 ia Ietu no Nätareta, tei faatähinuhia e te Atua i te Värua Maitaì e te mana ra. Te parau ta tätou e täpeà mai ei faaitoitoraa na tätou, no roto mai ia i ta Ietu pähonoraa ia Ioane Päpetito i te päpe no Iörïtäna, 15 Ua pähono atu ra Ietu ia na A tuu noa mai i teie nei e nä reira hoì tätou i te faatupu hope roa i te parau tià atoà. Ua färii atu ra o Ioane. Te faahiroàroà noa mai ra te reira ia tätou e, i roto i te faatupuraa i te hinaaro o te Atua, eita te hiò e tano ia faataa-ê-hia i te faaroo, oia te mea i parauhia. Hiò noa ai te mata, na te parau e arataì ra i te taata i te ìteraa i te mea ta te Atua e hinaaro ra ia ìte o ia. No te mea e Värua te Atua, te märamarama noa ra tätou e, eere te mata o te taata ta te Atua e tïtau ra, to na rä värua, e to na âau, ia òre te taata ia hämani i te tahi hohoà no te tävini. Aita atu mea e anihia ra ia na maoti rä, ia vai iho ia na ia ärataìhia e te parau, mai te ìte maitaì e, eere to na parau ta na e ìte atu, e riro rä te reira parau i te tauturu ia na i te haere-atoà-raa i te vähi ta te parau e arataì ra ia na. Ua ìte o Ioane o te Fatu teie i mua ia na, teie parau a Ioane O vau tërä e hinaaro ra ia päpetito mai òe ia ù, inaha, te haere mai nei òe ia ù ra, ua hiò, ua ìte, e ua faaroo, ua pähono o Ietu, A tuu noa mai i teie nei e nä reira hoì tätou i te faatupu hope roa i te parau tià atoà. Ua färii atu ra o Ioane.  E reo faatupu ora teie no Ietu i te mau taata atoà e pee ia na, e tiàturi ta na mau haapiiraa. Te färii nei o Ietu i te päpetitoraa tätarahapa tei faataahia no te taata tei tïtau i te faaòreraa hara a te Atua. Te ìte atoà nei ra o Ietu i ta na hopoià e faatupu no te parau tià. Te parau tià ta Ietu e faahiti nei mauti ra ia te mau ture ia a te Atua, te ture no te ora e te hau te tià e ärataì i te mau taata atoà na te èà märamarama. Òia hoì, te türama nei teie reo to Ietu ia tätou te aroha e te parau mau tei tuu ia tätou i mua i te Atua, tei faariro ia tätou èi tupuraa no te mau ôpuaraa ora, tei ìmi tämau i te maitaì, taua maitaì ra, o to tätou ia òaòa.

Teraì òr. Faatura.