PAPA HAAMORI O TE TAU HINAPAARAE « Ia ora hau te nūnaa i nià i to na fenua ».

 

PAPA HAAMORI O TE TAU HINAPAARAE

 

 

« Ia ora hau te nūnaa i nià i to na fenua ».

 

Nā Parau papa :

 

I-Teie rā te faufaa ta ù e faaau atu i te ùtuāfare o Ìteraèra tē nā ô mai ra te Tumu Nui : Ia oti aè te reira ànotau, e tuu vau i taù ture i roto ia rātou, e pāpaì au i te reira i roto i to rātou âau ;  e riro vau ei Atua no rātou, e ei nūnaa hoì rātou no ù (Ieremia 24, 7).

 

II-Te pure a to tātou mau tupuna e nā ô rā e : « Ia Atua te Atua, ia fenua te fenua, ua maitaì roa ».

 

Ômuaraa :

 

E te nūnaa o Māòhi Nui nei, a fārii anaè mai tātou, i te tāpaò no te Aroha e te Here o te Tumu Nui i to tātou fārereiraa.

 

I teie matahiti, ua faaoti te âpooraa faatere, ia faaineinehia mai i te tahi papa haamori e tae noa atu i te tahi tereraa haamoriraa no tē ìriti i ta tātou matahiti Êtārētia, tei riro atoà ei matahiti âpī a te nūnaa Māòhi. Mai tē ìte atoà tātou e, e matahiti taaê mau ā teie no tātou, eiaha no te mea i faaruru mai na to teie ao i teie maì i faatupuhia e teie tirotiro 19. No terā atoà rā mea, tē riro nei teie matahiti ei taime, ei tau o ta te Tumu Nui e hōroà nei ia tātou, ia ora hope i to tātou TIÀMĀRAA. Oia to tātou tiàraa atu i mua i te Atua ma te mā.

 

Tau matahiti i teie nei, to te Tumu Nui faatomoraa mai ia tātou i roto i te tau no te hinapaarae. E parau teie no te ôpū tamarii, ia au i ta te mau tupuna Māòhi i ora mai na, mai te tau auìuì mai. E tau faufaa roa no te mea, i te reira noa tau e hoì ai te uì i te haamata-faahou-raa. E faaâpī te mau mea atoà. E motu te fētii i tāàmuhia e te taura o te toto. Aita hōê òhipa e mau i roto i teie faaâpīraa arataìhia e te Atua, e te fenua. Tē hinaaro e tē hinaaro òre o te taata, e tupuhia ihoā ta te Tumu Nui. Nō reira, aita atu e mea e anihia i te taata māoti, te tomoraa i roto i taua faaâpīraa ra.

 

Âreà te Êtārētia, e parau ia no te tahi nūnaa o tei faaroo, e tei tiàturi i te Fatu hōê. O tātou nei rā hoì te nūnaa Māòhi, e nūnaa faaroo roa i te Atua, mai to na haapārahiraa i to tātou huitupuna i roto i te uru maitaì o Māòhi Nui nei, e tae roa mai i teie mahana. Nō reira, te ìritiraa i te matahiti Êtārētia, e tano tātou e parau e, o te ùputa tomoraa te reira no te nūnaa māìtihia e te Atua, oia te nūnaa Māòhi, ia ora hope roa atu i to na Faaroo Māòhi Mau i te Atua ra. E matahiti âpī mau ā teie no te Atua e to na nūnaa.

 

1a-Te Tumu Parau :

 

Ua tāpeàhia mai te tumu parau i ferurihia e te Âpooraa Rahi Âmui i te matahiti 2019 i te Tuhaa 3 e nā ô ra e : « Ia ora hau te nūnaa i nià i to na fenua ».

 

Ia au i terā reo iti to te Tumu Nui i te perofeta Ieremia e nā ô ra e, Teie rā te faufaa ta ù e faaau atu i te ùtuāfare o Ìteraèra, tē nā ô mai ra te Tumu Nui : Ia oti aè te reira ànotau, e tuu vau i taù ture i roto ia rātou, e pāpaì au i te reira i roto i to rātou âau ;  e riro vau ei Atua no rātou, e ei nūnaa hoì rātou no ù (Ieremia 24, 7). E teie pure a to tātou mau tupuna e nā ô rā e : « Ia Atua te Atua, ia fenua te fenua, ua maitaì roa ».

 

E hinaaro tumu teie no te Atua Nui Tumu Tahi, ia ora noa to na nūnaa i roto i te Hau i nià i to na iho fenua. Tē vai ra ihoā teie Hau ta te Māòhi e parau noa ra, te oraraa peàpeà òre, tē vai atoà ra teie Hau ta te mau tupuna e parau atoà ra, e faatereraa i te tahi nūnaa i nià i te tahi fenua. Nā reira teie Hau o tē parau-atoà-hia e hupe, e tē vai atu ra teie Hau e ìtehia ra i roto i te urufau, e uruhau ta te tahi pae parauraa, oia e parauhia ra i teie mahana e, e pūrau. Rau noa atu ai rā te vāhi i reira te faaòhiparaa a te Māòhi i teie taò Hau, tē vai noa ihoā te tahi auraa tumu e faaìtehia ra, māoti, te marū, te haèhaa, e te vaimanino o te oraraa.

 

E faaitoito anaè tātou i te âpee māite i te mau parau i te mau pō tātaì tahi o te hopetoma, no tē tomoraa atu i roto i te òhipa ta te Tumu Nui e tītau mai ra ia tātou e rave, ia tupu mau ā nā roto ia tātou te ôpuaraa faaora a te Atua no to na nūnaa.

 

2a- Te papa haamori :

 

No te rahi e te rau o te mau papa haamori e oriori noa ra nā roto i te ao reva o te Êtārētia Porotetani Māòhi e, ia au i te huru o to tātou oraraa i teie mahana i nià i te tua o te fenua nei, tei haapāpū maitaì mai i te tupuraa o te tahi ārea rahi i roto ia tātou e te Atua, tātou hoì e te fenua, ua manaòhia e tāpeà mai i te tahi parau o tei taiòhia na e tātou i roto i te rururaa òrometua, e te mau rururaa tiàtono/êtarētia a tau matahiti i teie nei. Oia te parau tātarahapa a te nūnaa i te Atua. E te piti, o to tātou fāìraa i to tātou faaroo Māòhi Mau, eiaha nā roto noa i te parau, nā roto atoà i to tātou ora-roa-raa i teie tau no te hinapaarae. Te manaò tumu, ia riro aè hōê parau mau ta tātou i to tātou Atua mai teie atu nei. Ia tauturu mai te parau ia tātou i roto i teie haereà âpī no tātou.

 

3a- Te ôroà a te Fatu e te pure a te Fatu :

 

Aita i faaineinehia mai te tahi papa haamori no te reira i roto i teie tereraa na tātou. Te manaò tumu rā, e vaiho hope te tiàmāraa i te mau pāroita e te mau òrometua no te raveraa i te ôroà.

 

Nā reira atoà no te pure o ta Ietu i haapii i ta na mau pipi. Ia òre tātou ia manaò noa e, e pure teie no tē ôpani i te haamoriraa, tē vai tāâtoà noa ra to tātou tiàmāraa, tiâ rā atu ai.

PAPA HAAMORI

 

HIMENE

 

        E te Atua Nui Tumu Tahi e, te Tumu o te raì e te fenua, te Tumu o to mātou māòhiraa, mai te raì nei, e teitei rahi to na i to te fenua, to mātou atoà ia ātearaa ia òe e i te fenua ta òe i hōroà i te mana no tē haapii ia mātou i tē ora, e no tē arataì ia mātou ia òe ra, ia riro òe ei Atua no mātou, e o mātou te nūnaa ta òe e arataì. I mua i te reo o Ietu e parau ra e : Tei faaroo i te Tamaiti ra, e ora mure òre to na, tei òre i faaroo i te Tamaiti, ua ère ia i te ora, e tei nià te riri o te Atua ia na, tē faahaèhaa nei mātou i mua i to òe Teitei, to òe Tura, e to òe Hanahana, no te mea tē ìte nei mātou e, ua hara mātou ia òe, o mātou i òre i faatupu i to òe hinaaro, ua faariro rā i ta òe òhipa ei vāhi e maitaì ai mātou i nià i to mātou hinaaro taata, o mātou i ruri ê i to òe hanahana ei hanahana no mātou, e aore i haamanaò e, o òe te Atua, e o mātou te tāvini, no te mea no òe te Hau, e te Mana, e te Hanahana e a muri noa atu. 

 

HIMENE

 

        Tē tātarahapa nei mātou i mua i to òe moà, e tē ani haèhaa atu nei ia haamanaò òe i te mau Àito e te mau Tupuna, o rātou i tāvini mai na ia òe e i faahanahana mai na i to òe iòa moà. A ìtiri i te ùputa o to mātou âau, e a faaàraàra i to mātou mata, ia ìte mātou e ia pee i to rātou taìara, ia hanahana atoà e ia teitei to òe iòa ia mātou i teie mahana, i roto i to mātou nūnaa iti, i nià i te fenua ta òe i hō mai no mātou.

 

        Tē tātarahapa nei mātou, mātou e faaìno noa nei i te marae, tei riro no te mau Tupuna ei taura pito e tāamu i te nūnaa ia òe, e te fenua hoì ia òe e te Atua Metua. No te hara i ravehia e te Arii, riro atu ra te Pito ei vāhi hōroà pohe e te tahuà, ei àuaha i te hinaaro tià òre o te arii, ei moihaa faatupu i te riàrià, nā roto i te haavī e te hōroà i te pohe o te nūnaa, inaha to na te toto i manii i nià i te marae. Ua tārahu te mau Tahuà nā roto i te ruri-ê-raa i te tiàturiraa o te nūnaa, ua tārahu atoà rā te nūnaa o ia i tomo i roto i te reira òhipa tià òre no tē faatupu i te maitaì e te pūai o te Arii. Tē tātarahapa nei mātou, te mea to òe hanahana i faarirohia ei faatupu i te hanahana o te taata, tātarahapa atoà rā mātou, o mātou i tūruì i nià i te òhipa tià òre i ravehia e te arii, no tē faaìno i te marae, e no tē faaìno atoà ia òe, ta mātou i faariro ei Atua tāparahi taata. E te Atua Metua e, ua ìte mātou e, teitei noa atu te àre o te moana e tāpoì ia mātou, e òre ta mātou hara e mā. Aita atu mea e mā ai mātou maoti rā, i to òe aroha. Tē tārahapa nei mātou te nūnaa māòhi, mātou i haafaufaa òre i ta òe mau hōroà ia mātou, e aore i haamanaò e, ua faariro òe ia òe, ei fenua no mātou, ei faufaa ora hoì na mātou, a pāpaì roa i te reira i roto i te papa o to mātou âau, ia riro ei haapiiraa vai tāmau e, o òe e te fenua hōê ā ia, o mātou hoì e te fenua hōê ā ia. Tē tātarahapa nei mātou, mātou i ìmi i te moni i nià i te tāpaò no to òe aroha e to òe here ia mātou, mātou e pūhura noa nei i te fenua ta òe i hō mai ei vauvau no mātou e ta mātou hui tama, mai te tau a uìuì mai e a muri noa atu.

       

        Tē tātarahapa nei mātou, mātou i haafaufaa òre e i vahavaha i te reo o ta òe i hō mai no mātou, mātou i manaò e, to mātou hanahana e to mātou tura, tei te tīpeeraa ia i te reo o te nūnaa e haavī noa nei e tē haafaufaa òre noa nei ia mātou. Ua tārahu mātou ia òe, mātou i fārii e i vai iho noa ia faaìno-noa-hia na to mātou reo e te feiā tei òre i here e tei òre i tiàturi ia òe, mātou i araa i te reo faatupu pohe e i taahi i te reo faatupu ora. Faaòre mai i ta mātou tārahu e a aroha mai ia mātou e te Atua Metua e.

 

HIMENE

 

        E te Tumu Nui e, ua hāmani òe ia mātou i te repo o teie fenua, o mātou ia i māòhi ai, nā roto i to mātou fenua, tē haapii mai nei òe ia mātou i te ora. Ua haafaufaa òre rā mātou i te hīroà ta na i faauru i roto ia mātou e aore i fārii i to mātou iho Tumu, e inaha, e hōroà te reira na òe, e tāpaò no to òe aroha e to òe here ia mātou. Tāhiti ê atu i teie teòteò e haapōuri noa nei i to mātou âau, ia ìte mātou e, ia fārii hope roa i to mātou iho Tumu māòhi, to òe iòa ta mātou e faahanahana ra.

 

        Tē tātarahapa nei mātou, o mātou i òre i faaroo ia òe e parau ra e : A hiò i tei au ei māa, a rave a àmu, e ta Ietu hoì i tāpiti i te parauraa e : A rave a àmu, a rave a inu o ta ù tino tenā e o ta ù toto tenā. Ua rahi roa to mātou nounou i te mea o ta òe i hōroà na vētahi ê, no to mātou tāivaraa i te fenua e te vahavaharaa hoì i ta na mau hōroà. Inaha, ua ātea mātou i te fenua, ātea atoà atu ra te ora ia mātou, o mātou ia e roohia-noa-hia nei i te maì, mai tē ìte maitaì i to mātou paruparu e ta mātou rāveà òre. Aroha mai ia mātou e te Tumu Nui e, a tuu mai i te haèhaa i roto i to mātou âau, ia haamanaò mātou i te auraa o te parau no te tanuraa i te pū fenua, i ravehia mai e to mātou mau Tupuna. Faahoì faahou ia mātou i te fenua ra, e ia fānau faahou mātou ei nūnaa tei here ia òe.

 

        Tē tātarahapa nei mātou, o mātou i faariro i te fare pure ei vāhi faahanahanaraa i te taata e to na mau hinaaro tià òre, mātou i hōroà i te manaò hape i nià ia òe, hiòhia atu ai òe ei Atua haavī, te nounou moni, te nounou mana e tē vahavaha i te hīroà māòhi. Ua tārahu mātou ia òe i te mea e, aita to òe mau tāvini i ìmi faahou i te maitaì e te ora o te nūnaa. Ua faariro rā i te nūnaa ei moihaa faatupu i to rātou maitaì e te oraraa fānaò tē òre roa e roaa âhiri aita i tāvini ia òe. E tārahu na te òrometua e te tiàtono, e tārahu atoà rā na te nūnaa tei fārii i taua òhipa tià òre ra. Ua tārahu mātou i te mea, te vāhi haamoriraa ia òe tei riro ei vāhi māuiuiraa i te nūnaa.

 

        Tē tātarahapa nei mātou, mātou i haafaufaa òre e i huna i to mātou māòhiraa i mua ia òe, faahoì mai i te here o teie nūnaa ia na iho, i to na fenua e ia òe te Tumu o to mātou fenua e to mātou Ora. Tari ê atu i ta mātou hara e ta mātou tārahu tuatua rau, tāumi atu i te reira i raro i te moana hohonu, e mai te rāau e faaâpī i to na paa no tē tupu i te rahi, faaâpī atoà òe i to mātou māramarama i ta òe parau, ia riro te reira ei haapii, ei arataì e ei faaôhieraa ia mātou i te hoìraa ia òe ra e te faatupuraa i to òe hinaaro, ia hanahana to òe iòa moà i māòhi nui nei.

 

HIMENE

 

        Haamaitaì mātou ia òe e te Atua Nui Tumu Tahi, fenua no mātou, fenua māòhi no to mātou māòhiraa, reo no ta mātou faateniteniraa, te Iho tumu no to mātou ora, uruaìraa no mātou i roto i te àti e te fifi, Metua faaroo i to mātou reo tātarahapa, monoì tāvai i to mātou mau māuiui. Mai te tamarii i aòhia e to na metua, tē hoì mai nei mātou mā te âau tātarahapa no tē ani ia òe, ia haamahora mai ā òe i to òe rima metua e ia fārii ia mātou i roto i to òe here.

 

        E te Atua Metua e, mai te âara o te hinano e tāhiri i nià i te tua o te fenua, ia tītiri aè te māramarama i to na hau i roto i te reva, ia tītiri atoà mai to òe here i te hau o to òe aroha i nià ia mātou, ia î to mātou âau i to òaòa e ia pee a māhu noa ta mātou ârueraa e ta mātou faahanahanaraa i to òe iòa moà. Ia tōrīrī mai ā ta òe hāmani maitaì i nià i to òe fenua, to òe nūnaa, e ia faateniteni noa mātou i to òe iòa moà e a muri noa atu. Aroha mai ia mātou e te Tumu Nui e, aroha mai ia mātou, aroha mai i to òe nūnaa ta òe i māìti ei nūnaa no òe. Aroha mai. Amene.

   

HIMENE

 

TUMU PARAU RAHI :

Ia ora hau te nūnaa i nià i to na fenua.