Māreto 12.28-34 Ätea.

 

Tāpati 31 no Âtopa 2021.

Ätea.

ÔROÀ REFOROMĀTIO

Taramo 119, 97-106.

« Tiàrama »

97 Te rahi roa nei to ù hinaaro i ta òe ra ture  O to ù ia manaòraa i te mau mahana atoà nei. 98 E ìte rahi to ù i te parau na òe ra, i to ta ù mau ènemi ra,  e tià hoì i te vai-mäite-raa i pïhaì iho ia ù. 99 Ì te rahi to ù i to ta ù mau òrometua atoà ra, no te mea te feruri nei au i ta òe i faaìte mai ra. 100 Ì te rahi to ù i to te feiä tahito ra,  no te mea te haapaò nei au i ta òe parau. 101 Te täpeà nei au i o ù puè âvae i te mau èà ìino atoà ra, ia haapaò vau i ta òe parau. 102 Aita vau i faaruè i ta òe ra mau faaauraa, no te mea ua haapii mai òe ia ù. 103 O te momona o ta òe nei parau i ta ù nei tämataraa e. E momona rahi ia to te reira i to te meri i to ù nei vaha.104 No ta òe ra parau i noaa ai ia ù te ìte, i òre i au ai ia ù te mau èà ìino atoà ra. 105 E rämepa ta òe parau i to ù nei âvae, e tiàrama no to ù nei mau èà. 106 Ua tapu vau, e e haapaò vau i taua tapu ra, e e haapaò vau i te mau faaauraa parau tià na òe ra.

Teuteronomi 6.2-6

« Hinaaro »

2 Ia mataù hoì òe i to Atua ra i te Fatu e ia haapaò i ta na atoà ra mau haapaòraa, e ta na mau parau, ta ù e parau atu ia òe na; o òe, e to tamaiti, e to mootua, i to òe pärahiraa i te ao nei, e ia haamaorohia hoì to òe na puè mahana. 3 E faaroo mai, e Ìteraèra, e haapaò maitaì ia rave; ia maitaì òe, e ia rahi roa òe i taua fenua tahe pape noa te ü e te meri ra, i ta te Atua no to mau metua ta te Fatu i parau mai ia òe ra. 4 E faaroo mai, e Ìteraèra e: O te Fatu to tätou Atua, hoê te Fatu: 5 e teie nei, e hinaaro atu òe i to Atua i te Fatu mä to âau atoà, e mä to värua atoà, e mä to püai atoà. 6 E teie nei mau parau ta ù e parau atu nei ia òe i teie nei mahana, ei roto i to âau e vai ai:

Hēpera 7.23-28

« Tià »

23 E rave rahi hoì to rätou i riro ei tahuà, no te mea, aore rätou i mau i te pohe. 24 Âreà o ia ra, no te mea e tià i te pärahiraa e a muri noa atu, e òre to na töroà tahuà e riro ia vëtahi ê. 25 E teie nei, e tià maitaì roa atu ia na ia faaora i te feiä e nä reira atu ia na ra i te haere i te Atua ra, e tià hoì o ia i te oraraa e a muri noa atu ei tià ia rätou. 26 O te huru ia o te tahuà rahi e au ia tätou nei, o tei maitaì roa ra, e te rave òre i te ìno, e te viivii òre, e te taa ê hoì i te feiä rave hara ra, e ia faateiteihia i nià iho i to te raì ra. 27 E òre hoì e au ia na ia nä mua i te püpü i te tütia i ta na iho hara, a püpü ai i ta te taata atoà, mai ta taua mau tahuà rarahi i te mau mahana atoà ra. Hoê roa a ana püpüraa i ta te taata atoà, ia na i püpü ia na iho ra. 28 O te taata paruparu nei hoì ta te ture e faariro ei tahuà rarahi, âreà te parau ra o te tapu, i muri aè i taua ture ra, o te Tamaiti ia ta te reira i faariro ei tahuà rahi, no na te au rahi maitaì roa, e a muri noa atu.

Māreto 12.28-34

« Te faaueraa »

(Mät 22,34-40; Ruta èv 10,25-28)

28 Ua haere mai ra te hoê päpaìparau i pïhaì iho, i faaroo na i ta rätou paraparauraa, e ìte aè ra hoì i te tià o ta na parauraa atu ia rätou, ua ui mai ra ia na: «Tei hea na te parau rahi o te ture ra? 29 Ua parau atu ra Ietu ia na: «Teie te parau rahi o te ture ra: «E faaroo mai, e Ìteraèra e,  O te Fatu to tätou Atua, hoê hoì te Fatu. 30 E e hinaaro òe i to Atua i te Fatu mä to âau atoà, e mä to värua atoà, e mä to manaò atoà, e mä to püai atoà. «O te parau teie i hau i mua. 31 E mai te reira atoà hoì te piti: «E aroha atu òe i to taata-tupu mai to aroha ia òe iho na. «Aita atu ä parau e hau i te reira. 32 Ua parau mai ra taua päpaìparau ia na ra: «Oia mau, e te Òrometua. E parau tià ta òe i parau mai nei: hoê roa hoì Atua e aita atu o ia anaè ra. 33 E të hinaaro atu ia na mä te âau atoà, e mä te ìte atoà, e mä te värua atoà, e mä te püai atoà, e te aroha i te taata-tupu mai to na aroha ia na iho ra, e rahi ia i tei hopoihia ia pau täatoà i te auahi, e te mau tütia atoà ra. 34 E ìte aè ra Ietu e, e parau tià ta na i parau mai ra, ua parau atu ra o ia ia na: «Aore òe i ätea ê atu i te Pätireia o te Atua ra. E aita roa atu e taata i ui faahou i te ui ia na mai reira mai ä.

« Manaò. »

Te mau parau e faaroohia nei e tätou i teie mahana e mau parau Toroèà, e tumu räau teie e hohoà i te tumu taofe te tiare noa te faataaê nei ia raua, te faatoro nei teie tumu räau i to na mau aa i te mau vahi i reira e tupu maitaì ai te tumu. Teie tumu räau ua varavara roa i teie mahana te parauhia ra te vai ra i Faaone, maite mea te vai nei i o tätou mea tià ia ìmihia te raveà ia àtuàtuhia. Te Toroèà ia ìtehia i roto i te vao, e aore ra te faa, no te faaìte ia i te feiä tomo maa te marämarama o te èà e haerehia rä. E èà matahataha tei òre e haafifi i te turaa âvae e tae atu ai i tähatai.

Te auraa o teie manaò, te mea ia ua päpü ia tätou te vai ra te fifi o te nünaa, ta tätou e ìmi nei i te rave  no te tatara i terä fifi teie rä ua mau roa i roto i te parau ua tö te mataù i te tahi pae, ua tö te faahepo,  i mua i te mau haamehameharaa i mua i teie maì viivii, ua pärihia teie maì te tumu fifi ai te oraraa vaamataèinaa, e ua fänau te haavare e te parau tià òre. A tae hoì e, ua faaroohia te mau parau tei faatîtî i te nünaa, i mau i te mau faanahoraa i ravehia i tiàtià ai te tahi pae no te faatïtïàifaro, te parauhia ra mea ïti roa rätou. Teie huru faanahoraa aita i ätea roa i te òhipa i tupu i te 31 no Âtopa 1517,  mea na roto i te taata ra ia Maratino Rutero te tupuraa teie òhipa, ua papahia teie parau i nià i te tumu no te tiàturiraa i te Metia e ta Na mau haapiiraa, e o Ia anaè te ärai i rotopü i te taata e te Atua. Te Päpa èita ia i te tià no te Atua i te fenua nei, e èita atoà o ia e tià e höroà i te parau faatià no te tomo i roto i te patireia o te Atua, e taata ra o ia mai te mau taata atoà. Te ihu noa ra tätou i mua i te mau fifi tei faaätea ia tätou i te tumu mau ta teie tumu räau e faaìte noa mai ra i to na faufaa i te parauraa e Toroèà, hoê teie tumu räau ta te fenua e türama noa mai ra te tahi räveà ia ìtehia te hau o te âau o te nünaa. Oia atoà te parau a Vaitä, e Toroèà teie parau,  Te ìte nei au, e tei mua ia ù nei te auraa o teie nei peu maere rahi. Tenä mai te fanaù ùnaùna a te Tumu, e haere mai e hiò i teie nei uru räau i Taputapuätea nei. E riro te fenua ia rätou, e mau teie haapaòraa tahito nei. E tae mai hoì te mau manu moà o te moana i te fenua nei, e haere mai e taìhaa i ta teie räau i ùotu e haapii mai nei. No te papa teie mau manaò e maha ìrava tei ìritihia no roto i na taiòraa e maha i faataahia no teie tapati:   

- Taramo 119, 105 E rämepa ta òe parau i to ù nei âvae, e tiàrama no to ù nei mau èà.

- Teuteronomi 6, 5 e teie nei, e hinaaro atu òe i to Atua i te Fatu mä to âau atoà, e mä to värua atoà, e mä to püai atoà.

- Hepera 7, 25 E teie nei, e tià maitaì roa atu ia na ia faaora i te feiä e nä reira atu ia na ra i te haere i te Atua ra, e tià hoì o ia i te oraraa e a muri noa atu ei tià ia rätou.

- Märeto 12, 34 E ìte aè ra Ietu e, e parau tià ta na i parau mai ra, ua parau atu ra o ia ia na: «Aore òe i ätea ê atu i te Pätireia o te Atua ra. E aita roa atu e taata i ui faahou i te ui ia na mai reira mai ä.

I te tahi taime, aita e iòa ta te taata i tuu i nià i te òhipa ta na e rave ra, na te ìteraa i te òhipa e tiaìhia mai ra ia na ia rave, i haapäpü i taua färii òre no na ra. Mai te mea atu ra e, te tahi mea aita to na e iòa i mua ra, ua riro mai i teie nei ei ôtoheraa ; te auraa, e iòa to na i teie nei. Ia faaäuhia i nià i ta tätou parau no teie mahana i teie reo no Ietu e parau ra e, Aore òe i ätea ê atu i te Pätireia o te Atua ra. E nä ô ia tätou e, te feiä no rätou te parau ta Ietu e faahiti nei, no te mea ua ìte rätou i te hinaaro o te Atua. I haere mai ai tätou i roto i te haamoriraa e te himeneraa, no te mea i roto i te oraraa teie to tätou òaòaraa te tumu te reira no te hinaaro o te Atua Nui Tumu Tahi. Ua haere mai tätou no te ìteraa i te hinaaro o te Atua e haapäpü i te tahi mea i vai noa na i roto ia tätou mai te ìte òre tätou i te auraa e te iòa o taua mea ra. Ia parau o Ietu, Aore òe i ätea ê atu i te Pätireia o te Atua ra. Te ätea i roto i te reo o Ietu te faaìte mai nei te toeà no te òhipa e rave to na iòa na te taata tätaìtahi te reira e tuu ia ìtehia to na tupuraa. Ia faaroo tätou i teie aore, to na auraa tei pïhaì iho roa, aore i metera, mai ia tätou i roto i te fare pure no teie mahana, mai ia tätou i roto i te ùtuafare, mai ia tätou i te pae tähatai, mai ia tätou i roto i te fare tämaaraa. Te vahi faahiahia o teie reo no Ietu àita o na e faahapa mai ra ia ù, ia òutou, ia rätou, ia na, ia òrua, ia raua, ta na parauraa i te ture, 5 e teie nei, e hinaaro atu òe i to Atua i te Fatu mä to âau atoà, e mä to värua atoà, e mä to püai atoà, e te aroha i te taata-tupu mai to na aroha ia na iho ra, e rahi ia i tei hopoihia ia pau täatoà i te auahi, e te mau tütia atoà ra. Te haamanaò noa mai ra teie taò ätea i te tahi täuiraa tei ìtehia i roto i te tiàraa e te vairaa o taua taata ra. I mua ra, tei nià, e i teie nei, ua òaòa, i te aroha e te here o te Atua. E au ia i teie tumu räau te Toroèà, tei ìte i te faatoro i to na èà i te vahi e färerei ai i te mau taeaè, e te mau tuahine, no te faatupu i te fatata ia òre ia vai te area i roto i te ätea. A hiò na tätou i ta tätou mau himene tärava mea piripiri te taata te vaha noa te äteatea te tahi i te tahi ia tärava te mau àuri, e faaroohia ai to na navenave, a hiò na tätou i roto i te tahi mau haaputuputuraa mai te mau ârearearaa, ua tänotäno anaè te pehe te haùtiraa te âvae, e èita e maoro roa ua haùti tino, teie anei te huru ätea e parauhia nei e Ietu. Te vähi mau teie e tano ia haapäpü-maitaì-hia. Ia parauhia e, te Atua te tumu o te oraraa o te taata, aore ra e tupuraa te taata no te ôpuaraa a te Atua Nui Tumu Tahi, eere no te mea e, aita atu ta te taata maoti rä, te oraraa i to na oraraa mai tei faanahohia mai e te Atua, mai te täui òre i te tahi vähi. E noaa änei te ànaanatae i te reira huru oraraa tei òre i ìte i te manaò o te taata, e te mea e riro i te faaòaòa ia na. E tano tätou e faaäu i te taata ta te Atua i hämani i teie tumu räau te Toroèà i te mea te fenua teie e mau ra ia na.

 

Teraì òr. Faatura.

Māreto 10.46-52 « Pee »

 

Tāpati 24 Âtopa 2021.

« Pee »

Taramo 126

« Haere »

1 Tire a te Moruta. I te faaòre-raa-hia e te Fatu te tïtïraa o Tiona, e au tätou i te feiä moemoeähia. 2 Î aè ra to tätou vaha i te àta i reira, e to tätou mau arero i te òaòa. Ua nä ô aè ra to roto i te êtene ra: «E òhipa rahi ta te Fatu i rave ia rätou nei » 3 E òhipa rahi ta te Fatu i rave ia mätou nei,  i òaòa ai mätou nei. 4 E faahoì mai ä, e te Fatu, i to mätou ra mau tïtï, mai ta òe ä i faahoì mai i te pape tahe i àpatoà ra. 5 O tei ueue mä te roimata ra, e ôoti ia mä te òaòa. 6 O tei haere hoì e ueue i te huero mä te òto ra, e hoì faahou mai ä ia mä te òaòa, e mä te hopoi atoà mai i ta na ra mau ruru.

Ieremia 31.7-9

« Ärataì. »

7 Ua nä ô mai ra hoì te Fatu: A hïmene mä te òaòa ia Iatöpa, a pii i rotopü i te feiä rarahi o te mau fenua ra;  e faaìte hua òutou, haamaitaì ä òutou, e nä ô e, e faaora, e te Fatu, i to òe taata, i te toeà o Ìteraèra. 8 Inaha, e arataì mai au ia rätou mai te fenua i te pae i àpatoèrau, e haaputuputu mai au ia rätou mai te mau hopeà mai o te fenua ra; o rätou, e te matapö, e te piriòì atoà ra, e te vahine hapü, e tei roohia-atoà-hia e te mauiui ra; e feiä rahi te hoì mai i ô nei. 9 Inaha, e haere mai rätou mä te òto, e mä te pure atoà ra rätou ia arataì mai au; e arataì au ia rätou i te pape rii tahe ra, i nä te èà manina, e òre ia rätou e turori i reira; ua riro hoì au ei metua no Ìteraèra, e o Èferaima, o to ù ia mätahiapo. Parau faaära hopeà: ua haamau-faahou-hia Ìteraèra

Hēpera 5.1-6.

« Fänauhia »

1O te mau tahuà rarahi atoà i mäìtihia no roto i te taata nei, ua haapaòhia ä ia na te taata, ei rave i te mau mea o te Atua ra, ei hopoi i te perotefora e te tütia täraèhara ra. 2 E tià hoì ia na ia aroha i te ìte òre, e te feiä i hapa, no te mea e àti atoà to na iho i te paruparu. 3 E no reira hoì, e püpü atoà o ia i te täraèhara i ta na iho hara, mai ta te taata atoà ra e tià ai. 4 E aore roa e taata e rave noa i teie nei tura no na iho, maori rä o tei parauhia e te Atua, mai ia Àarona ra. 5 Oia atoà hoì te Metia, eere to na i te faatura ia na iho o ia i riro ei tahuà rahi, na te Atua rä i faatura na tei parau mai ia na e: «O ta ù Tamaiti òe, i naùanei òe i fänauhia ai e au.» 6 Mai ta na atoà hoì i parau i roto i te tahi Taramo ra e: «E tahuà òe e a muri noa atu, ia au i te parau ia Merehiteteta.»

Māreto 10.46-52

« Pee. »

(Mät 20,29-34; Ruta èv 18,35-43)

46 Ua tae atu ra rätou i Ierito, e muri aè ra, ia haere ê o ia i Ierito, o ia e ta na mau pipi, e te taata atoà e rave rahi, te pärahi ra te tamaiti a Timaio, oia hoì Paretimaio matapö ra, i te pae äratià, te ani ra i te taoà. 47 E ìte aè ra o ia e, o Ietu i Nätareta ra, ua pii mai ra, nä ô mai ra: «E te Tamaiti a Tävita ra, e Ietu e, e aroha mai òe ia ù. 48 E rave rahi tei aò atu ia na ia mämü o ia, rahi roa mai ra rä to na pii: «E te Tamaiti a Tävita e, e aroha mai òe ia ù. 49 Ua tià iho ra Ietu, ua faaue atu ra e parau atu ia na. Ua parau atu ra rätou i taua taata matapö ra, nä ô atu ra ia na: «A faaitoito, a tià i nià; te parauhia mai ra òe e ana. 50 Ua haapae atu ra o ia i ta na àhu, tià aè ra i nià, haere mai ra ia Ietu ra. 51 Ua parau atu ra Ietu, nä ô atu ra ia na: «Te hinaaro na òe ia aha atu vau ia òe? Ua parau mai ra taua matapö ra ia na: «E Raponi, ia ora ta ù mata. 52 Ua parau atu ra Ietu ia na: «A haere, ua ora òe i to faaroo. Ora iho ra ta na mata i reira ra, e ua pee mai ra ia Ietu i te äratià ra.

« Manaò »

Mau parau e färereihia nei e tätou i teie mahana te türama nei i te èà e tià, ia na reira i te haere ma te faaìte òre te vahi i reira e faaèa ai. No te faaitoito i te taata ia haapaò i ta na tuhaa i roto i to na tere, e tere faatupu òhipa ia au i te mau hopoià i mua ia na. No te aroha anei, no te here anei, i te faufaa e te mau haafifiraa e tupu mai i nià i te èà, teie èà na te Atua Nui Tumu Tahi i tärai ia au i te huru o te nünaa e faanaò ra i ta Na höroà e taua höroà ra o te reo ia, te reo ra te Värua ia o te Atua i roto i t taata rau noa atu ai to na huru.

Mai ta tätou e ìte ra, ua ômuahia teie manaò e te tahi parau faatupu ora o te tahi räveà èi haafaufaaraa i te hinaaro o te tahi manaò, no te tahi tïtauraa i te pähonoraa no te tahi mea ta te taata i òre i ìte. Te räveà e vai noa mai ai te märamaramaraa o te parau, e ia faatöpahia te èà, aore ra e faatopa te tià, te mea ra e tano ai i roto i teie na taò èà e te tià. Te manaò e faatere i te faaòhiparaa o ta te ôpuaraa e tütonu ra, te faaìteraa ia e, eita te tahi òhipa e tupu, aore ra aita e mea e faaòhie i to na tupuraa, te vai ra rä te tahi räveà ; te räveà haafaufaaraa atoà te reira i te manaò ta tätou i faahiti mai na. Teie te manaò ta te èà e faaìte ra : hoê anaè, hoê noa, te reira anaè te èà i taraihia e te Atua Nui Tumu Tahi. Aita atu to te Tumu Nui hinaaro i te taata te òhipa e vai ra i nià i te èà tià, e nä ô ia tätou e, fätata aita e aniraa ta te Atua i te taata, teie anaè ra. Te faaìte noa mai ra te reira ia tätou e, mea iti roa te mea ta te Atua e ani nei i te taata ia haapaò. Te manaò i horoàhia i muri mai i te èà rä, i reira atoà e hope ai te hinaaro o te Atua i te taata. No reira, te toeà e te rahi o te mau faanahoraa e faateiaha noa nei i te taata, eere na te Atua, e aita te Atua i ìte i te reira, e manaò taata noa te reira, e eita hoì te Atua e hanahana i te reira. Ia taiò hoì tätou i te mau ìrava e haapoto nei i te mau taiòraa no teie mahana :

- Taramo 126, 6 O tei haere hoì e ueue i te huero mä te òto ra, e hoì faahou mai ä ia mä te òaòa, e mä te hopoi atoà mai i ta na ra mau ruru.

- Ieremia 31, 8 Inaha, e arataì mai au ia rätou mai te fenua i te pae i àpatoèrau, e haaputuputu mai au ia rätou mai te mau hopeà mai o te fenua ra; o rätou, e te matapö, e te piriòì atoà ra, e te vahine hapü, e tei roohia-atoà-hia e te mauiui ra; e feiä rahi te hoì mai i ô nei.

- Hepera 5, 5 Oia atoà hoì te Metia, eere to na i te faatura ia na iho o ia i riro ei tahuà rahi, na te Atua rä i faatura na tei parau mai ia na e: «O ta ù Tamaiti òe, i naùanei òe i fänauhia ai e au.»

- Märeto 10, 52 Ua parau atu ra Ietu ia na: «A haere, ua ora òe i to faaroo. Ora iho ra ta na mata i reira ra, e ua pee mai ra ia Ietu i te äratià ra.

Te mau mea ta te Atua e tiaì nei i te taata ia rave ia i te hinaaro i te aroha, te vai nei i roto i to tätou reo Mäòhi te hoê taò e tià ia faaòhipa ia ìtehia te puai o te värua o te parau e « anoenoe ». Te tumu, no te huru ihoä ia o te hinaaro. Ia i te taata te mea ta na e hinaaro ra, ua hope atoà te parau o te hinaaro. Mai teie rii ta tätou e ìte nei i te taata tei poìhä, oia hoì tei hinaaro i te pape. Maoro noa te noaaraa i te taata i te inuraa i te päpe, ua òre atoà to na hinaaro päpe. E inaha, aita te hinaaro o te Atua i te taata i täôtiàhia i nià i te mea tei oti ia na i te rave, aore ra te mea tei noaa mai ia na, e tano ia parauhia e, e hinaaro tüatau to te Atua i te taata. Te tahi atoà fifi to te hinaaro, te mea ia e, ei mea faaära noa ia na, te vai ra hoì te taime e ara, te vai ra rä te taime, eita roa atu e ara; aore ra, ua ara te hinaaro, eita rä te tino e pähono, oia hoì eita te reira hinaaro e riro mai ei òhipa ìtehia to na tupuraa.

Te manaò tumu o te anoenoe, teie ia i roto i teie te tamaiti a Timaio, oia hoì Paretimaio matapö ra, i te pae äratià, te ani ra i te taoà, ua tià to reo i nià i teie èà i te piiraa e, ma te ìte , o Ietu i Nätareta teie, ua pii mai ra, nä ô mai ra: «E te Tamaiti a Tävita ra, e Ietu e, e aroha mai òe ia ù. Ua faaäpiäpi to na reo, e ua haamämühia rahi roa mai ra rä to na pii: «E te Tamaiti a Tävita e, e aroha mai òe ia ù. Ua tià o Ietu i nià i teie èà, ua faaue i ta na mau pipi e parau i taata matapö ra, teie to rätou reo: «A faaitoito, a tià i nià; te parauhia mai ra òe . Ua haapae i to na àhu, tià aè ra i nià, haere mai ra ia Ietu ra. Ua parau atu ra Ietu, nä ô atu ra ia na: «Te hinaaro na òe ia aha atu vau ia òe? Ua parau mai ra taua matapö ra ia na: «E Raponi, ia ora ta ù mata. Ua parau atu ra Ietu ia na: «A haere, ua ora òe i to faaroo. Ora iho ra ta na mata i reira ra, e ua pee mai ra ia Ietu i te äratià ra. Te puai e te faufaa o ta tätou parau no teie mahana te faaàraàraraa o Ietu i te mata o teie tämaïti i nià i te èà tià, e ua anoenoe te Aroha o Ietu i te faarooraa i te reo pii, ua monohia teie reo i te ora, e ua anoenoe ua pee teie tämaïti ia Ietu i te äratià. Te haapäpü noa mai ra ia tätou ia anoenoe te parau o te Aroha e te Here no te pee ia i te mau tïtauraa e faatupu ra i te ora e te hau. E aha te pee ta te ìrava e faaìte ra, te tahi ia mea vai tämau, te tahi mea mutu òre to na tupuraa i roto i te tau. E ravehia no te faaìte i te òaòa o te tahi taata i te hiòraa, te mätaìtaìraa, te faarooraa i te tahi mea, aore ra te àmuraa i te tahi mäa. Ua riro te raveraa i taua mea ra ei òaòaraa no na, e te mea atoà hoì te reira e faaòaòa ia na. Rave na tätou ei hiòraa, te parau o te òri, aore ra te himene. Te vai ra te taata, tei roto ê na te reira mea ia na, maoro o ia i te faarooraa i te pehe, te peeraa iho na muri e te haùtiùti-atoà-raa to na tino ; âreà te tahi atu taata ra, e marö ia te vaha i te faaueraa ia na e òri èita e pee i te pehe noa atu ia to na navenave, eita ihoä o ia e haùtiùti. Mai te reira atoà te taata tei au i te òhipa himene, fätata to na hutiraa aho e, e òtoraa himene anaè. No reira, te taata tei anoenoe i te aroha, e pee teie taata i t ora a te Atua Nui Tumu Tahi, e taata ia tei riro ei òaòaraa tämau no na, te faatupuraa i te aroha. Eere no te mea ua faauehia i rave ai o ia i te tahi òhipa, mai te taata rä të òre e tiaì ia parauhia atu e huti i te aho no te huti i te aho, mai te reira atoà te taata e anoenoe i te aroha, e pee noa o ia i te Atua. E tano tätou e faaau i teie taata i te tahi räau ta te fenua i horoà i te ora, te tupu, e te hotu, nä roto rä i to na rau e to na hotu, te haamaitaì atoà ra teie räau i te fenua e  haamaitaì ra i to na tupu. Te manaò hau e te faufaa ta teie na taò anoenoe e te pee e faaö mai ra, teie ia manaò no te òaòa e te hau tei riro ei tumu, oia hoì ei haamataraa e ei faahopeàraa no te tupuraa o te parau o te aroha.

 

Teraì òr. Faatura.

 

 

Māreto 10.35-45 Mäìti

 

Tāpati 17 no Âtopa 2021.

Mäìti

Taramo 33

Mäìtihia

1 E òaòa i te Fatu, e te feiä parau tià e. E au te haamaitaì i te feiä parau tià. 2 E haamaitaì i te Fatu i te tïnura,

e himene ia na i te näpara aho àhuru ra. 3 E himene ia na i te himene âpï, faaòto maitaì na mä te òaòa e te au mäite. 4 E parau tià ta te Fatu, e te haavare òre hoì ta na atoà ra mau òhipa. 5 Hinaaro o ia i te parau tià e te au, te î nei te fenua i te maitaì a te Fatu. 6 Na te parau a te Fatu i oti ai te mau raì, e to rätou atoà ra i te aho o to na vaha. 7 Ua haaputu o ia i te moana ra o te tai ei puèà, e ua vaiiho o ia i te moana i roto i te fare vairaa. 8 Ia mataù te mau fenua atoà i te Fatu; e ia höriri to te ao atoà nei ia na. 9 Ua parau hoì o ia, e oti aè ra;  ua faaue o ia, e ua mau atu ra. 10 Te faaòre nei te Fatu i te âpooraa a te mau êtene, te faariro nei i tei ôpuahia e te mau taata ra ei mea faufaa òre. 11 Tei faaauhia e te Fatu ra, e tià ia i te vai-mäite-raa, e tei manaòhia e ta na âau e tae noa atu i te mau uì atoà ra. 12 E ao to te fenua, o te Fatu to rätou Atua; e te mau taata i mäìtihia e ana ei tufaa na na. 13 O te Fatu tei hiò mai nä nià mai i te raì, te hiò mai ra i te mau tamarii atoà a te taata nei. 14 Te vähi i pärahihia e ana ra, ta na ia hiòraa mai i to te ao atoà nei. 15 O ia anaè rä tei haafäito i to rätou âau, e o ia tei hiòpoà mai i ta rätou mau räveà. 16 Aore e arii i ora i te rahi o ta na nuu, aore e taata püai i ora i te rahi o te püai. 17 E mea faufaa òre te puaahorofenua ei haapüraa, aore e taata e ora i to na püai rahi. 18 Inaha, tei nià to te Fatu mata i te feiä i mataù ia na, i nià i te feiä i tiàturi i to na ra aroha, 19 e faaora ia rätou i te pohe, e ia ora hoì rätou i te oè ra. 20 Te tiaì nei to mätou värua i te Fatu; o to mätou ia tauturu, e to mätou ia päruru. 21 Te òaòa nei to mätou âau ia na; te tiàturi nei hoì mätou i to na ra iòa moà. 22 Ia vai mäite mai ä to aroha, e te Fatu, i nià ia mätou, mai ia mätou nei e tiàturi atu ia òe ra

Ìtaia 53.10-11

Täraèhara

10 Ua tià rä i te Fatu i te haaparuparu ia na i te pohe. Ia faarirohia ra o ia ei täraèhara, e ìte o ia i to na huaai, e mäoro hoì to na puè mahana; e te hinaaro o te Fatu, e tupu ia i ta na rima. 11 I te mäuiui o to na värua, e ìte ia o ia i te hopeà, e e mauruüru roa. E no te ìte ia na iho e tiàhia mai ai e ta ù tävini parau tià te taata atoà e rave rahi; ua rave hoì o ia i te utuà o to rätou hara.

Hēpera 4.14-16

Tahuà

14 E teie nei, e tahuà rahi hau ê o tätou i reva aè nei i nià i te raì, o te Tamaiti a te Atua ra o Ietu, e täpeà mäite ä tätou i ta tätou parau. 15 Eere hoì to tätou i te tahuà rahi e òre e tià ia aroha mai ia tätou i to tätou mau paruparu nei; i àti atoà hoì o ia i te mau mea atoà mai ia tätou atoà nei, aita roa rä e hara. 16 E teie nei, e haafätata noa atu tätou i te teröno o te aroha mau ra, ia arohahia mai tätou nei, e ia noaa te maitaì ei turu mai ia tätou i te tau e au ai ra.

Māreto 10.35-45

 Hoo

(Mät 20,20-28)

35 Ua haere mai ra nä tamarii a Tepetaio ra ia na, o Iatöpo räua o Ioane, nä ô mai ra: «E Rapi, te hinaaro nei mäua ia faatià mai òe i ta mäua e ani atu nei. 36 Ua nä ô atu ra o ia ia räua: «E aha to òrua hinaaro ia faatià atu vau? 37 Ua parau mai ra räua ia na: «Ia noaa ia òe to òe hinuhinu ia pärahi te hoê o mäua nei i to rima àtau, e te tahi i to rima àui. 38 Ua parau atu ra Ietu ia räua: «Aita òrua i ìte i ta òrua i ani mai nei, e tià ia òrua ia inu i te âuà ta ù e fätata i te inu nei? E ia päpetitohia i te päpetito e päpetitohia ai au nei? 39 Ua nä ô mai ra räua: «E tià ia ia mäua. Ua parau atu ra Ietu ia räua: «E inu mau ä òrua i te âuà ta ù e fätata i te inu nei, e e päpetitohia òrua i te päpetito e päpetitohia ai au nei. 40 Âreà të pärahi i ta ù rima àtau e ta ù rima àui, eita ia e tià ia ù ia horoà, maori rä no te feiä i haapaòhia ai ra. 41 E faaroo aè ra te tino àhuru ra, riri roa aè ra rätou ia Iatöpo räua o Ioane. 42 Ua parau atu ra rä Ietu ia rätou e haere mai ia na ra, e ua nä ô atu ra: «Ua ìte òutou e, te faahepo nei te huimana o te mau fenua i to rätou, e te feiä rarahi ra te mana ra ia i nià iho ia rätou. 43 Eita rä e tià ia nä reira i roto ia òutou; o të hinaaro rä i te faarahi i roto ia òutou na, ia riro ia o ia ei tävini no òutou; 44 e o të hinaaro ia hau o ia ra, ei tävini ia no òutou atoà na e tià ai. 45 Aita atoà hoì te Tamaiti a te taata nei i haere mai ia tävinihia to na, ei tävini rä, e ia horoà i to na ora ei hoo no te taata e rave rahi.

Manaò.

Te tahi manaò tumu e vai rä i roto i teie mau taiòraa te parau ia no te taata faaroo haamauraa i to na puai i nià i te tumu o te ora o te ao ia o te Atua Nui Tumu tahi. Te ao o te Atua ua papahia i nià i te märamarama, ärataìhia e te mau aru tei faanahohia no te oraraa âmui o te taata, tei ìtehia e tei färiihia e te täatoà, te mea atoà te reira e horoà i to na püai e to na mana. Te auraa, te maitaì o te aru, aita to roto i te mau faanahoraa ta na e faataa ra, tei roto rä i te mea ta na e tïtau ra, oia te oraraa maitaì, te òaòa, e te hau no te täatoà. Ta na räveà, ia òre te aru ia faaturahia e tupu te faautuàraa i te feiä tei òre i auraro i te mau faanahoraa ta na i haamau, no te mea te taòto rii noa ra i roto i te taata atoà te manaò täviri i te faufaa tumu o te àià. Te tanoraa mau, no te täatoà te aru, e eita te aru e mäìti i te huru o te taata, e tauturu ra te aru i te taata ia ora, no te aru i hohoàhia ai te taata, no te aru i huruhia ai to te taata, no te aru i hiroà ai te taata. Mai te peu rä te ìmi noa nei te taata i te mau räveà no te ruriraa i te aru, ua ìmi ia taata i to na veve e to na pohe i te poìä.

Te ìte-atoà-hia nei te feiä i tiàturihia, na rätou e ara i te haapaò-mäite-raa i te aru, i te täpöraa i te mata i mua i te hara a te feiä taoà, te feiä teitei, âreà te taata rii ra, aita ia e hapa rii iho tei òre i huaìhia i mua i te mata o te taata atoà, ia riro ei hiòraa. I te mea te tiàturi rätou i te puai i roto i ta rätou mau faanahoraa, tei paèpaèhia i te mau mana faufaa òre ia tae i te pae hopeà ia òre e manuia, e hoì te aru e rave i te vahi i haaviiviihia e te taata, horo haere no atu ra te taata i te pae àtau e i te pae àui i te ìmiraa i te vahi ìniti ora, e taua vahi ìniti ora i toe tei roto i te aru te vairaa i te mea èita aru e faaruè i te taata e tae noa atu i to na hopeà, i reira te fenua e faafaite ai i te taata. 

Te mea ia o Ìtaia i faaära ai e : 10 Ua tià rä i te Fatu i te haaparuparu ia na i te pohe. Ia faarirohia ra o ia ei täraèhara, e ìte o ia i to na huaai, e mäoro hoì to na puè mahana; e te hinaaro o te Fatu, e tupu ia i ta na rima. Te auraa, eiaha e ìmi i te maitaì i nià i te tua o te Atua i te mea tei nià i te tua o te aru te vairaa te ora. Te aru ta ù e parau nei, aita e faanahoraa, aita e faaheporaa e tïtau ra i te taata ia haapaò i te tahi mea, aita hoì e faautuàraa e tiaì ra i te taime e hapa ai te taata, tei nià aè o na i te mau parau atoà i päpaìhia, e eere hoì no te mea i päpaìhia i mana ai. E roaa ia na te ìte i te reira, ia hiòpoà mäite o ia i te mau mea e haaàti ra ia na. Te faahiahia te parau no te aru, e parau tumu na tätou te fäìraa e, nä roto i te fenua, te haapii noa nei te Atua i te taata i te ora, oia hoì te mea maitaì no to na oraraa. Teie te tahi hiòraa no te tupuraa o te reira parau : ua tanu te tahi taata i te meià, e ua hiòpoà o ia e, i te tahi taime, aita ä ta na mäa i paari, te marua iho nei te tari i nià i te repo. Ua taui o ia i te pö tänuraa, i te pae hopeà, ua päpü to na manaò e, ia tanu o ia i ta na mäa i terä aore ra terä pö, terä te òhipa e tupu. E faariro o ia i te mea ta na i ìte ei ture, aore ra ei haapiiraa tumu na na, ei arataì ia na i roto i ta na òhipa. Te tahi atu taata, nä roto atoà i te hiòpoà-mäite-raa i te oraraa, ua noaa ia na te faatüàti i te toparaa te tötara e te maröraa te vavai. E te vai atu ra te reira fenua ta na faanahoraa no te aru, e ta na haafaufaaraa te here e te aroha o te Atua Nui Tumu Tahi. I parau ai teie mau ìrava no te haapoto i ta tätou  mau taiòraa no teie mahana i te naòraa e :

-Taramo 33, 12 E ao to te fenua, o te Fatu to rätou Atua; e te mau taata i mäìtihia e ana ei tufaa na na.

-Ìtaia 53, 10 Ua tià rä i te Fatu i te haaparuparu ia na i te pohe. Ia faarirohia ra o ia ei täraèhara, e ìte o ia i to na huaai, e mäoro hoì to na puè mahana; e te hinaaro o te Fatu, e tupu ia i ta na rima.

-Hepera 4, 14 E teie nei, e tahuà rahi hau ê o tätou i reva aè nei i nià i te raì, o te Tamaiti a te Atua ra o Ietu, e täpeà mäite ä tätou i ta tätou parau.

-Märeto 10, 45 Aita atoà hoì te Tamaiti a te taata nei i haere mai ia tävinihia to na, ei tävini rä, e ia horoà i to na ora ei hoo no te taata e rave rahi.

E nünaa mäìtihia te Mäòhi, i fenuahia ai to te Mäòhi i Mäòhi Nui.

E nünaa mäìtihia te Mäòhi, i reohia ai to te Mäòhi i Mäòhi Nui.

E nünaa mäìtihia te Mäòhi, i moanahia ai to te Mäòhi i Moana Nui a Hiva.

E nünaa mäìtihia te Mäòhi, i mähorahora ai te reva o te Mäòhi, i te raì tuatinitini.

E nünaa mäìtihia te Mäòhi, i horo haere ai te mau ànavai, i vaihia ai i Mäòhi Nui.

E mau puai teie no roto mai i te aru, tei papa i te Mäòhi i nià i te tumu no te ora, i parau ai tätou i te Atua te Tumu Nui, e mauraa tuatau teie ia ìte tätou i te ora e faanaòhia nei e tätou, tei àua haaàti ia tätou. Te mau pähonoraa ta Ietu i tuu i mua ia Iatöpo e o Ioane, ua färiihia e tätou, i âmui ai tätou no te pure, i hämani ai tätou i te mau fare pure, fare âmuiraa, fare uì-âpï, fare òrometua, mau fare haapiiraa. Te mea ra e toe ra tei ia reo no Ietu, 45 Aita atoà hoì te Tamaiti a te taata nei i haere mai ia tävinihia to na, ei tävini rä, e ia horoà i to na ora ei hoo no te taata e rave rahi. Te haapäpü nei o Ietu i te tumu o ta Na òhipa, ua haere mai no te horoà i to na ora, èi hoo no te taata e rave rahi. No te faaìte i te tiàmaraa o te taata tei tiàturi ia Na  tei fäì e, te Fatu o te ora e teie ora to te taata ia marämarama ta te aru e faaìte noa nei, mai te tau e te tau a uìuì mai ä. Ei hoo ia täui te taata èi ia fäì i ta na hara i te mea te aru èita e maìti i te mau faanahoraa a te taata, e horoà noa te aru ia täui te taata. I faahohoà ai Ietu ia na i te vine, te färaoa, te èà, te ùputa, te märamarama, te mämoe, e tae noa atu i nià i te tätauro, tei täpeà i to na tino i roto i te reva e te fenua, tei ìriti i te ùputa o te raì. No reira ua mäìti te Atua Nui Tumu Tahi i te nünaa Mäòhi ia tomo i roto i te tiàmaraa o ta na i faatiàma, e ia faataaê ia na i te mau faanahoraa e taupupu ai to na oraraa.

Teraì òr. Faatura.

Māreto 10.17-30 Tià

Tāpati 10 no Âtopa 2021.

Tià

Taramo 90

Repo.

1 Te pure a te taata o te Atua ra, a Möte. E te Fatu, o òe to mätou haapüraa, i tërä uì, i tërä uì. 2 Aore te mau mouà nei i fänau, e aore hoì te fenua e te ao atoà nei i hämanihia e òe ra, te vai ra òe, e te Atua, mai tahito mai ä e a muri noa atu. 3 O te taata nei rä, te faariro faahou nei òe ei repo, te parau ra hoì òe: «A hoì, e te tamarii a te taata na.» 4 Ia òe rä hoì, hoê tautani noa atu i te mätahiti e au i te mahana hoê i mahemo ra, e mai te äraraa hoê i te ruì ra. 5 Te riro nei rätou ia òe mai te riro pape puè ra, e mai te vareà taòto ra rätou. I te poìpoì ra, mai te àihere e tupu ra rätou, 6 o tei ôteu e tei tupu i te poìpoì ra, e ua ahiahi anaè ra, ua täpühia e ua ôriorio atu ra. 7 Oia teie, ua pau mätou i to òe ra riri, e ua riàrià mätou i ta òe ra mäinaina. 8 Ua tuu òe i ta mätou hara i mua ia òe, e ta mätou hapa moè i roto i te märamarama o to mata ra. 9 Ua mou aè nei to mätou mau mahana i to òe ra riri, ua pau to mätou mau mätahiti mai te manaò âau e pee ra. 10 To mätou puè mahana i te oraraa nei, e hitu ia àhuru i te mätahiti, e ia tae i te vaù i te àhuru i te mätahiti i te ètaèta, e riro rä taua ètaèta ra ei rohirohi e ei taiäraa. E òre hoì e mähia motu ê atu ra, maùe atu ra mätou. 11 O vai rä tei haapaò i te püai o to òe ra riri? E ta òe ra täiroiro, mai te mataù e au ia òe ra? 12 E haapii mai ia mätou i te taiò i to mätou puè mahana, ia riro to mätou âau i te haapaò maitaì. 13 E färiu mai ia mätou e te Fatu: a hea ra ia? A faite mai òe i to mau tävini nei. 14 A haamauruüru vave mai òe ia mätou i to òe ra aroha, ia reàreà mätou e ia òaòa i to mätou nei puè mahana toe. 15 A faaòaòa mai ia mätou e ia fäito i te mau mahana i àti ai mätou ra, e te mau mätahiti i faaòromaì ai mätou i te ìno ra. 16 A faaìte mai i ta òe ra òhipa i to mau tävini nei, e to òe ra hanahana i ta rätou ra tamarii. 17 Ia vai mai ä te here o to mätou nei Atua, o te Fatu, i nià ia mätou nei, e te òhipa a to mätou nei rima, e haamau òe, oia ia, o te òhipa a to mätou rima i rave ta òe e haapäpü.

Māteri 3.13-20

Te paari.

13 E ao to te taata i noaa ia na te paari: te taata i noaa ia na te ìte ra 14 O te taoà hoì e hoona ai o ia ra, e maitaì rahi ia to te ârio ra, e rahi ia o ia ra, e maitaì rahi ia to te àuro maitaì ra. 15 E maitaì rahi tö na i to te poe ra; e te mau mea e hinaarohia ra, e òre roa ia e au ia na.16 E mau mahana mäoro tei ta na rima àtau, e te taoà rahi e te tura tei te rima àui. 17 E fänaò-anaè-hia te mau parau atoà nä na; e e hau tei to na ra mau haereà atoà. 18 O te räau ora o ia i te feiä e täpeà ia na; e o tei mau mäite ia na ra e ao tö na. 19 Ua haamau te Fatu i te tumu o te fenua i to na ra paari; e nä tö na ìte i haamau i te mau raì ra, 20 Na to na ìte i püroro mai ai te moana, e i töpatapata mai ai te hau o te mau raì ra. O te Fatu to òe ra tiàturiraa

Hēpera 4.12-13

Òè.

12 E mea ora hoì te parau a te Atua, e te püai rahi, e te òoi rahi hoì to te reira i to te òè mata piti ra, i te putapupü-roa-raa hoì e taa ê noa atu te värua e te âau, e te tiàatiraa e te puo ivi aa, e te hiòpoà hoì i te manaò e te ôpua o te âau ra. 13Aore roa hoì e mea i moè ia na; te vai noa nei rä te mau mea atoà mä te mäheu roa i mua i to na mata, to tei haavä mai ia tätou nei.

Māreto 10.17-30

Te taoà.

(Mät 19,16-30; Ruta èv 18,18-30)

17 E te haere atu ra o ia i nià i te äratià ra, te horo mai ra te hoê taata, ua tuu iho ra i te turi i raro i mua ia na, ua ui mai ra: «E te Òrometua maitaì ra, e aha vau e noaa ai te ora mure òre? 18 Ua parau atu ra Ietu ia na: «E aha òe i haamaitaì mai ai ia ù? O te Atua anaè ra të maitaì. 19 Te ìte na òe i te ture: «Eiaha e faaturi. Eiaha e täparahi. Eiaha e èiä. Eiaha e haavare. Eiaha e rave ìno. E faatura atu i to metua täne e to metua vahine.» 20 Ua parau mai ra o ia ia na, nä ô mai ra: «E te Òrometua, ua hope roa te reira i te haapaòhia e au mai to ù âpïraa mai ä. 21 Ua hiò atu ra Ietu ia na e ua aroha atu ra ia na, nä ô atu ra: «Te toe ra te hoê mea ia òe: a haere a hoo atu i ta òe ra e hope roa aè, a hopoi atu ai na te taata rii, e e taoà ta òe i te ao i reira; a haere mai ai, a rave ai i to tätauro, a pee mai ai ia ù. 22 Taiä atu ra o ia i te reira parau, haere atu ra mä te òto, e taoà rahi hoì ta na. 23 Ua hiò atu ra Ietu e àti noa aè, ua parau atu ra i ta na mau pipi: «Te faaö taìàtä o te feiä taoà rahi i te Pätireia o te Atua e. 24 Hitimaùe atu ra te mau pipi i taua parau ra; ua parau faahou atu ra rä Ietu ia rätou, nä ô atu ra: «E te mau tamarii e, te faaö taìàtä o te feiä i tiàturi i te taoà i te Pätireia o te Atua e 25 E faaö ôhie aè te tämera nä roto i te âpoo au i te taata taoà ia faaö i te Pätireia o te Atua ra. 26 Rahi roa aè ra to rätou mäere, nä ô aè ra rätou rätou iho: «O vai iho rä hoì të ora? 27 Ua hiò atu ra Ietu ia rätou, nä ô atu ra: «E òre roa ia e tià i te taata, eita rä e òre i te Atua: e tià hoì te mau mea atoà nei i te Atua. 28 Ua parau mai ra Pëtero ia na: «Inaha mätou ua faaruè i te mau mea atoà e ua pee mai ia òe. 29 Ua parau atu ra Ietu, nä ô atu ra: «Oia mau ta ù e parau atu ia òutou nei: aore roa e taata i faaruè i to na fare, e te mau taeaè, e te mau tuahine, e te metua täne, e te metua vahine, e te vahine iho, e te mau tamarii, e te fenua, no ù e no te Èvaneria nei, 30 e òre ai i te noaa ta na e hänere atu i teie nei ao, i te fare, i te taeaè, i te tuahine, i te metua vahine, i te tamarii, i te fenua, e te hämani ìno; e i te ao to muri ra, o te ora mure òre ia.

Manaò.

E parau mau teie nei mau parau, e te haavare òre o ta tätou e färerei nei i teie mahana mai te mau parau atoà i taiòhia e tätou ta te pipiria e faaìte nei i te puai no te mau parau i tuuhia i nià i te papa ta te fenua e faaìte noa nei. Te faaìte nei teie mau parau i te mau òhipa i tupu i roto i te tau e tae roa i te mau tau e a muri atu. Ua tono mai hoì te Fatu ra o te Atua i te mau tävini e faaìte i te mau mea e fätata i te tupu, e te tupu atu ànanahi. E inaha, ua tae mai te tahi mau faanahoraa tei faaôtiàtià ia tätou i roto i to tätou oraraa vaamataèinaa, ua hiò tätou i te pae àui, pae àtau, i mua, i muri, i nià i raro ma te uiui e, teihea te ora te vairaa. I mua teie mau òhipa e tupu ra, ua rau te mau òhipa tei haapitaataa ia tätou i mua i te mau parau faaära, e faaìtehia ra, ua òhu noa te parau i roto i te reo mai te hoê pehe tei marau te navenave i te feiä e parau ra, i te feiä e faaroo ra, to na auraa ua pau te parau. Tupu noa ai te mau ârepüraa, àreà te òhipa a te fenua oia hoì te repo Mäòhi, i Mäòhi nui nei, aore te reira e haafifi ra i to na tupuraa i te mea to na aa ua tiàtaro i roto i te fenua te papa no te ora. Tei haahaumaruhia e te mau ànavai, te ua, te mataì, te mau tiàrama, no te faaìte i te hanahana o te Tumu Nui e âpee noa ra i ta na mau tamarii, noa atu to na huru e ta na mau peu, te pärahi fatata noa ra te aru i pïhaì iho ia na mai te metua ra te huru i te amoraa i ta na mau hopoià. Te hiti noa ra te mahana i te hiti-a-o-te-ra e te maìri ra i te tooà-o-te-ra, no te faaìte i te òhipa tuatau a te Atua Nui Tumu Tahi. Te tiaìtururaa ia e vai ra i roto i na taiòraa e maha no teie mahana, teie te tahi haapotoraa :

-Taramo 90, 3 O te taata nei rä, te faariro faahou nei òe ei repo, te parau ra hoì òe: «A hoì, e te tamarii a te taata na.

-Materi 3, 19 Ua haamau te Fatu i te tumu o te fenua i to na ra paari; e nä tö na ìte i haamau i te mau raì ra,

-Hepera 4, 12 E mea ora hoì te parau a te Atua, e te püai rahi, e te òoi rahi hoì to te reira i to te òè mata piti ra, i te putapupü-roa-raa hoì e taa ê noa atu te värua e te âau, e te tiàatiraa e te puo ivi aa, e te hiòpoà hoì i te manaò e te ôpua o te âau ra.

-Märeto 10, 27 Ua hiò atu ra Ietu ia rätou, nä ô atu ra: «E òre roa ia e tià i te taata, eita rä e òre i te Atua: e tià hoì te mau mea atoà nei i te Atua.

E aha te Tià, e parauhia nei e Ietu no te faaìte ia, hoê huru to te Atua Nui Tumu Tahi i ànanahi ra i teie mahana e a muri atu, àita to na e täuiraa. Mai te mea ra e hiò tätou te puai o teie taò i roto i to na faaòhiparaa, teie ia te mea e tupu mai, e faaìte o ia i te tano, te hau, te faaäu, te fäito, te au, te tü, ia parau ra o Ietu i teie manaò, e tià hoì te mau mea atoà nei i te Atua. To na auraa te haafänau nei o Ietu i te Värua o te Atua i roto i te taata i te raveraa i ta na faaotiraa ia Tiàma o ia i mua i ta na uiraa. Mai teie taata taoà i mua ia Ietu o ia tei hinaaro i te tauturu, i nià i to na oraraa vaamataèinaa, ua haapaò o ia i te ture, ua haamori i te Atua, ta na uiraa e aha e noaa ai ia ù te ora mure òre. Ua höroà o Ietu i te mau raveà i mua i teie tämaïti, àita ra i färiihia, ua hoì o ia i roto i to na ao. Te raveà a Ietu ôpere ta òe taoà e taoà ta òe i te ao ra, e hoì mai no te amo i to òe tätauro, no te haafänau i te taoà tei faatiàma i to na värua.

Oia atoà te mau pipi tei faaruè i to rätou mau ùtuafare tei pee ia Ietu, teie te manaò o Ietu ia rätou, «Oia mau ta ù e parau atu ia òutou nei: aore roa e taata i faaruè i to na fare, e te mau taeaè, e te mau tuahine, e te metua täne, e te metua vahine, e te vahine iho, e te mau tamarii, e te fenua, no ù e no te Èvaneria nei, 30 e òre ai i te noaa ta na e hänere atu i teie nei ao, i te fare, i te taeaè, i te tuahine, i te metua vahine, i te tamarii, i te fenua, e te hämani ìno; e i te ao to muri ra, o te ora mure òre ia. Ia ìte te mau pipi e taata rätou na mua roa, o ta te Atua Nui Tumu Tahi i haafänau ia ìte i te ora mure òre. No te mea e tià te mau mea atoà i te Atua, èi faatupuraa i te hau, ia hau to tätou âau i reira tätou e tano ai i te Tià.

Te auraa, eere te pohe o te taata ta te Atua i hinaaro, to na rä ora. No reira e òre ai e tià ia tätou ia färii i te manaò e, te maì, te pohe ta tätou e faaruru nei, e färii noa, e tupuraa no te hinaaro o te Atua. Eiaha atoà rä e tiaì noa ia haere roa mai te Atua e haru i to tätou rima no te huti mai ia tätou i räpae i te maì, e te pohe tei reira tätou i te heiraa. Haamanaò tätou i te mau taime atoà e, mai te peu te vai ra te topa, te vai atoà ra te tià ; te vai ra te taì ra, te vai atoà ra ia te àta ; te vai ra hoì te pöiri ra, te vai atoà ra ia te raumaì. Eiaha tätou e täpoì i te reo o te päpaì taramo e haamanaò noa mai ra e : 3 O te taata nei rä, te faariro faahou nei òe ei repo, te parau ra hoì òe: «A hoì, e te tamarii a te taata na. No reira, tätou i amoamo e i taoraora ai i to tätou âvae i tae roa ai tätou i roto i te àti, na tätou atoà e amoamo e e taoraora i to tätou âvae no te faahaere mai ia tätou i räpae i te fifi tei reira tätou i te mauraa. E faaea tätou i te ani i te Atua ia haere mai o ia e tatara i te ìno ta tätou iho i faatupu, e tano rä tätou e ani i te Atua ia horoà mai ia tätou i te itoito, te püai, e te märamarama no te tatara i te fifi ta tätou i faatupu. I parau noa mai na tätou, e te parau faahou nei ä tätou e, te maì e te pohe rahi o te Mäòhi i teie mahana, to na ia ère, to na maùa, e ta na faaìno rahi i to na reo, to na hiroà, e ta na peu, e te täviri haere-noa-hia nei . Na na iho e tüpohe nei i te märamarama e arataì ia na i roto i te ora, oia hoì i te Atua ra. Taua märamarama ra, ua hunahia ia i roto i te reo ta na e vahavaha nei e ta na e haafaufaa òre nei i teie mahana i te haapeuraa i roto i te reo eere i to na, mai te tahi taata e haapeu ra i roto i te àhu eere i to na, te faufaa eere i ta na, te oraraa eere i to na. Tano roa ai te reo ta te Materi e haamanaò mai nei, 19 Ua haamau te Fatu i te tumu o te fenua i to na ra paari; e nä tö na ìte i haamau i te mau raì ra, Ua tae roa atoà tätou i te ìteraa i te nehenehe i roto i te maì e te pohe, ta tätou e parau noa nei e, heipuni, mai te manaò e, e hei nehenehe terä e faaàti ra ia tätou, e inaha te parau noa mai ra te reo e, ua mau tätou i nià i te ùpeà, mai te ià i hei, e ua haapunihia, ua faaàtihia tätou e te maì e te pohe. Mai te peu e àti to te taata i topa, e àti atoà to te feiä na rätou i türaì i te nünaa i roto i te hape te maì e te pohe. Te taata i märamarama e tei färii i te märamarama, ua ineine atoà ia taata i te haere mai i räpae i te vähi o ia i fifi ai, no te tïtau i te tahi vähi maitaì atu. Te märamarama atoà ra ia tätou i te mea Ietu i rave ai i te parau o te haapii e te ìte tei au mai ia na, ei papa no ta na òhipa, ei räveà tauturu i te taata ia òhie o ia i te ìte i te ôpuaraa faaora a te Atua.

 

Teraì òr. Faatura.