Ruta èv 13,1-9 Peneiaè.

Tāpati 24 no  Mäti 2019.

Peneiaè.

Taramo 103

1 Na Tävita. E haamaitaì i te Fatu, e ta ù värua, e to roto ia ù nei, i to na ra iòa moà. 2 E haamaitaì i te Fatu, e ta ù värua, e eiaha te hoê maitaì a ana i horoà mai ra e haamoèhia.3 O ia tei faaòre i ta òe atoà ra mau hapa, e o tei faaora i to òe atoà ra mau maì, 4 o tei faaora ia òe i te pohe, o tei faatoröna ia òe i te hämani maitaì e te aroha, 5 o tei faaî i to vaha i te maitaì, ia faaâpï-faahou-hia òe mai te àeto ra. 6 Te rave ra te Fatu i te parau tià e te au i te feiä atoà i hämani-ìno-hia ra. 7 Ua faaìte o ia i ta na haapaòraa ia Möte, e ta na òhipa i te tamarii a Ìteraèra. 8 E aroha e te hämani maitaì to te Fatu, e òre e riri vave, te rahi ra to na aroha. 9 E òre o ia e tämau i te aò mai ia tätou e òre hoì e vaiiho märô i to na riri e a muri noa atu. 10 Aita aè nei o ia i tähoo mai ia tätou e ia fäito i ta tätou mau hara, aore hoì i faautuà mai ia tätou e ia fäito i to tätou mau ìno. 11 Mai te teiteiraa o te mau raì i nià i te fenua nei, mai te reira te rahi o to na aroha i te feiä i mataù ia na ra. 12 Mai te hitià-o-te-rä e taa ê i te tooà-o-te-rä ra, o ta na ia faataa-ê-raa i ta tätou mau hara ia tätou nei. 13 Mai te aroha o te metua i ta na ra mau tamarii, o to te Fatu ia aroha i te feiä i mataù ia na ra. 14 Ua ìte hoì o ia i to tätou huru, te manaò ra o ia e, e repo tätou nei.15 O te taata nei e au to na puè mahana i te àihere nei mai te tiare i roto i te aru ra to na ruperuperaa.16 Ua farara anaè te mataì nä nià iho ra, ua mou ia, e to na vähi i tupu ai ra e òre e ìte faahou ia na. 17 Âreà te aroha o te Fatu mai tahito mai ia e a muri noa atu, i te feiä i mataù ia na ra, e ta na ra parau tià i te tamarii a ta rätou ra mau tamarii, 18 i te feiä i haapaò i ta na ra faufaa, e tei haapaò i ta na ra parau e rave ra.19 Ua haamau te Fatu i to na ra teröno i nià i te mau raì, e ua auraro te mau mea atoà nei i to na ra pätireia. 20 E haamaitaì i te Fatu, e to na ra mau merahi e, o tei hau i te püai, e ua haapaò i ta na faaueraa, i te faarooraa i ta na reo ia parau. 21 E haamaitaì i te Fatu, òutou atoà, o to na ra mau pupu, o to na ra mau tävini tei rave i to na ra hinaaro. 22 E haamaitaì i te Fatu, e ta na atoà ra mau òhipa, i te mau vähi atoà ra i to na ra hau. E haamaitaì i te Fatu, e taù värua e.

Ètoto 3,1-15

1 Tiaì atu ra Möte i te nana a te metua hoovai iho, a Ietero tahuà i Mitiäna ra; e ua arataì atu ra o ia i taua nana ra i te ôtià o te mëtëpara, e tae atu ra i te mouà o te Atua ra i Hörepa. 2 Ua fä mai ra te merahi a te Fatu ia na i roto i te auahi i röpü i te hoê pü àihere; e ua hiò atu ra o ia, e inaha, te àma ra te pü àihere i te ahi, e aore taua pü àihere ra i pau. 3 Ua nä ô aè ra Möte, E haafätata na vau e hiò i teie nei ôrama rahi; i te mea i òre i àma ai teie nei pü àihere. 4 E ia hiò mai ra te Fatu e te haafätata atu ra o ia e hiò, ua pii mai ra te Atua ia na mai rotopü mai i taua pü àihere ra, nä ô mai ra, E Möte, e Möte, ua parau atu ra o ia, Teie au 5 Ua nä ô mai ra o ia; Eiaha òe e haafätata mai i ô nei; a ìriti i to tämaa i to âvae iho ra; e vähi moà hoì tënä na vähi ta òe e tià mai na 6 e ua nä ô mai ra o ia, O vau te Atua o to mau metua na, O te Atua o Âperahäma, e te Atua o Îtaata, e te Atua o Iatöpa. Ua püroù iho ra Möte i to na mata, i mataù hoì o ia ia hiò atu i te Atua. 7 Ua parau mai ra te Fatu, Ua hiò päpü vau i te pohe e to ù ra mau taata i Àifiti, e ua faaroo vau i to rätou auë i ta rätou mau faaau òhipa; e ua ìte hoì au i to rätou òto; 8 e i haere mai nei au i raro nei e faaora ia rätou i te rima o to Àifiti; e e arataì ê mai hoì ia rätou i taua fenua ra i te hoê fenua maitaì, e te ätea; e fenua e pihaa noa mai te ü e te meri; i te fenua no te âti-Tanaana, e no te âti-Heta, e no te âti-Àmori, e no te âti-Periti, e no te âti-Hevi, e no te âti-Ieputi ra. 9 E teie nei, inaha, ua tae roa mai te òto o te tamarii a Ìteraèra i ô nei ia ù nei, e ua hiò vau i te hämani ìno a to Àifiti i hämani ìno mai ia rätou 10 e haere mai òe, i tënä na, e tono vau ia òe ia Faraò ra, e na òe e arataì mai i to ù ra mau taata, te tamarii a Ìteraèra mai Àifiti mai. 11 Ua parau mai ra Möte i te Atua, O vai hoì au a tae ai au ia Faraò ra, e a arataì mai ai au i te tamarii a Ìteraèra mai Àifiti mai? 12 Ua parau mai ra o ia, Ei pïhaì-atoà-iho ia vau ia òe. E teie ta òe täpaò e ua tonohia òe e au Ua oti anaè te mau taata i te ärataìhia mai e òe mai Àifiti mai, ei nià mau i teie nei mouà òutou e haamori ai i te Atua. 13 Ua parau atu ra Möte i te Atua, Ia tae rä vau i te tamarii a Ìteraèra ra, e ia parau atu vau ia rätou e, I tonohia mai au e te Atua o to òutou mau metua ia òutou nei, ia na ô mai rä rätou ia ù e, O vai te iòa? E nä hea atu vau ia rätou? 14 Ua parau mai ra te Atua ia Möte, TE VAI NEI AU, O VAU E VAI NEI e ua nä ô mai ä o ia, Teie ta òe e parau atu i te tamarii a Ìteraèra, Na TE VAI NEI AU vau i tono mai ia òutou nei. 15 Ua parau mai ra hoì te Atua ia Möte, E nä ô atu òe i te tamarii a Ìteraèra, Na te Fatu, te Atua no to òutou hui-metua, te Atua o Âperahäma, te Atua o Îtaata, te Atua o Iatöpa, na na vau i tono mai ia òutou nei, O to ù ia iòa e a muri noa atu, o to ù ia faaìte e tae noa atu i te mäuiui atoà ra 16 e haere òe, e haaputuputu i te huimatahiapo o Ìteraèra ra, a parau atu ai ia rätou, Ua fä mai te Atua o to òutou hui-metua ra o te Fatu ia ù, o te Atua o Âperahäma, e no Îtaata, e no Iatöpa ra, nä ô mai ra, Ua ìte na vau ia òutou e to òutou rave-ìno-rahi-hia i Àifiti; 17 e ua parau hoì au e, E arataì au ia òutou mai roto mai i to òutou pohe i Àifiti ra, i te fenua o te âti-Tanaana, e no te âti-Heta, e no te âti-Àmori, e no te âti-Periti, e no te âti-Hevi, e no te âti-Ieputi; i te fenua e tahe pape noa te ü e te meri ra 18 e faaroo mai rätou i to reo; e na òe, e te huimatahiapo o Ìteraèra e haere i te arii o Àifiti ra, e na òutou e parau atu ia na e, Ua fä mai te Atua o te Hëpera ra, o te Fatu ia mätou nei; e teie nei, teie ta mätou parau ia òe, e tuu aè na òe ia mätou ia haere na i te mëtëpara, e i ruì toru i te haereà, ia hopoi mätou i te tütia i to mätou Atua i te Fatu ra. 19 Ua ìte rä vau e, e òre te arii o Àifiti e tuu ia òutou ia haere, ei rima püai rä 20 e faatoro na vau i ta ù rima e täìri ia Àifiti i ta ù nei mau räveà taa-ê, ta ù e rave i rotopü i taua fenua ra; ei reira o ia e tuu ai ia òutou: 21 e e ìtehia mai taua feiä nei e to Àifiti ia ù, e ia haere òutou ra, e òre ia e haere ma te ère: 22 e ani rä te mau vahine atoà i to na iho ra taata tupu, tei pärahi i pïhaì iho ia na ra, i te taoà ârio, e te àuro, e te àhu; a faaàhu ai i ta òutou mau tamarii tamäroa e te mau tamähine, pau iho ra ta to Àifiti ra taoà ia òutou.  

1 Torinetia 10,1-12

Te vai-ara-raa i te mau îtoro

1 Aore hoì au i hinaaro, e a ù mau taeaè e, ia òre òutou ia ìte e, i raro anaè aè to tätou hui-metua i te ata, e ua haere päatoà nä raro i te tai. 2 E i päpetito-anaè-hia ia Möte i roto i te ata, e i raro hoì i te tai. 3 E ua àmu rätou atoà i taua mäa täpaò hoê ra, e ua inu rätou atoà i taua pape täpaò hoê ra. 4 Ua inu hoì rätou i te pape no roto i taua mato täpaò i pee mai ia rätou ra; e taua mato ra o te Metia ia. 5 Aita rä te Atua i mauruüru i te rahi o rätou ra, pohe iho ra hoì rätou i te mëtëpara ra. 6 Ua riro hoì taua mau mea ra ei hiòraa na tätou, ia òre tätou ia nounou i te mau mea ìino ra, mai ia rätou i nounou ra. 7 Eiaha atoà òutou ei haamori îtoro, mai te hoê pae o rätou ra; oia hoì tei päpaìhia ra e. I pärahi te mau taata i raro e àmu e e inu hoì, e tià aè ra i nià e ùpa. 8 E eiaha atoà tätou e faaturi mai te hoê pae o rätou i faaturi ra, e pohe iho ra e piti àhuru e toru tiàhapa i te tautani i te mahana hoê ra. 9 Eiaha atoà tätou e àa atu i te Metia, mai te hoê pae o rätou i àa ra, e pohe iho ra i te ôfï. 10 E aha atoà òutou e ôhumu, mai te hoê pae o rätou i ôhumu ra, e pau iho ra i te pohe i taua täparahi ra.11 Roohia iho ra rätou e taua mau mea ra ei hiòraa, e ei aò mai hoì ia tätou, i te feiä i roohia mai i te hopeà o te mau tau nei, i päpaìhia ai. 12 E teie nei, o tei manaò e te tià ra o ia, e ara o ia o te hià.

Ruta èv 13,1-9

Te tätarahapa

1 Tei reira te hoê pae taata i parau mai ia Ietu i te mau taata i Tarirea, tei ânoìhia e Pirato to rätou toto i te toto o ta rätou mau tütia ra. 2 Ua parau atu ra Ietu ia rätou, nä ô atu ra. Te manaò na òutou e, e feiä hara rahi taua mau taata Tarirea ra i to Tarirea atoà ra, o rätou i nä-reira-hia? 3 E faaìte atu vau ia òutou aore. Ia òre rä òutou ia tätarahapa, mai te reira atoà ia to òutou pohe. 4 E nä taata tino àhuru mä vaù i maìrihia e te fare rahi i Tiroama ra, e pohe iho ra, te manaò na òutou e, e feiä hara rahi rätou i to Ierutarëma atoà ra? 5 E faaìte atu vau ia òutou aore. Ia òre rä òutou ia tätarahapa, mai te reira atoà ia to òutou pohe.

Te parapore o te tumu tute hotu òre

6 Ua parau atoà atu ra o ia i teie nei parapore E tute ta te hoê taata i tänuhia i roto i ta na ra ôvine, e haere atu ra o ia e hiò i te mäa i nià iho e aore. 7 Ua parau atu ra o ia i te faaàpu i taua ôvine ra Inaha, o te toru teie to ù mätahiti i te haereà mai e hiò i te mäa i teie nei tute, e aita roa e täpü atu. E aha o ia i faaapi ai i te ô. 8 Ua parau mai ra o ia ia na, nä ô mai ra. E ta ù fatu, e vaiiho noa aè na ia hoê aè mätahiti toe, ia ûtaruhia e au ia tuuhia te para; 9 peneiaè o te hotu, e aore ra, a täpü atu ai òe i muri aè.

Manaò.

I mua i teie mau parau no na taiòraa  e maha nei te tävini o te Atua iho, i te ìteraa i te huru o te taata e au ia na te reira parau, te vai ra ihoä ta te Atua tuhaa, te vai ra hoì ta te taata parauraa, e ta na faanahoraa i te reira parau, eiaha rä ia moèhia ia tätou e, te nünaa atoà, oia te fenua e te taata i reira tätou i te oraraa i teie parau no te Atua, te hiò  atoà mai ra o ia, te faaroo noa mai ra, aita e mea e moèhia i to na mata, e manaò atoà to na i nià i teie parau. Aita ta na e faahororaa ìrava ei paèpaèraa i to na manaò, aita e tuatäpaparaa i te mea i päpaìhia i roto i te tahi puta, e te tahi. Ia haapotohia to na manaò, teie ia te vai ra te taata e täno, te vai ra te taata eita e täno. E ia änihia o ia e horoà mai i te tahi tätararaa, e riro o ia i te parau noa mai e 9 peneiaè o te hotu. Te auraa, i te peneiaè  te huru e te peu a te taata, i te faaroo-noa-raa hoì i ta na huru paraparau, ua ìte o ia i te taata e täno, i te taata të òre e täno, aore ra ua taa ê na to na manaò i te reira vähi. Te auraa rii atoà ia o te manaò e höroàhia ra e Ietu ia faahiò ò ia ia tätou i te räau e te mäa ta na e faahotu mai, oia hoì ia vai iho o ia i te fenua ia haapii mai na ia tätou. Aita atu mea e änihia ra ia tätou maori rä te faarooraa. Te auraa, eita te Atua Nui Tumu Tahi e rave i ta na òhipa i te vähi moèmoè, aita ta na e òhipa huna, hoê huru to na i te mau taime atoà, e i te mau vähi atoà. Te mea ia te Atua i òhie ai i te parauraa e 8 e i haere mai nei au i raro nei e faaora ia rätou i te rima o to Àifiti. No reira, ia parau mai te Atua mai teie te huru  e aha mau na ta tätou e faaroo ra, e aha hoì ta tätou e täpeà mai. E täno änei tätou e tämau noa i te faatärià turi  i nià i te òhipa e rävehia ra e te Atua ta tätou e tano ia parau i e, e  Atua tei haere mai e  tävini i te taata, e e faaora. E täno änei e tämau noa i te haavare tärià turi i te parau no to na aroha e te here  i te taata, aore ra ia parau i te tahi mau parau tei òre e au i ta na  ôpuaraa faaora.

Èi hiòraa i te tahi auraa no taiòraa e mäha nei ia au i teie mau manaò i taiòhia aè nei. Te ìtehia nei ia te rahiraa o te mau parau, e te mau manaò e faahitihia ra, ia au i te hoê taime, e no te tupuraa no te hoê òhipa. Te heheu nei te Atua ia na i mua ia Mote i nià i te mouà ra no Hörepa, ia haere o ia e ìriti mai i to na Nunaa i Àifiti, no te faatiàma. Na te VAI NEI AU i to no mai. I te mea e faaòre te Atua i te mau hapa a te Taata. Te faatià nei o Pauro i te àamu no te nunaa o te Atua i te Mëtëpara, tei riro ei hiòraa na tätou i teie mahana, e teie nei o tei manaò e te tià ra o ia, e ara o te Hià. No te aha te tahi pae i täparahi pohe‑roa‑hia ai, aita te tahi pae? E faahaparaa anei na te Atua. Te manaò ia o te mau Àti Iuta, no to rätou ia haapaò òre, i to tätou ia manaòraa. Eita roa ia, e piti taime to Ietu parauraa e ia òre ra òutou ia tätarahapa, mai te reira atoà ia to òutou pohe, i te ìrava 3 e te 5 i te vahi hopeà, e ia ìtehia i roto ia Ietu te parau a te Atua “ Te vai nei au o Vau e vai nei”, e fëia hara anaè tätou. Te fëia i taparahihia e Pirato i te vahi pupuraa tutia, e te fëia i maìrihia e te patu i Tiroama, mau taata ia te reira tei ìte i ta rätou hara i mua i te Atua. Areà ra te mau Faritea aita roa ia rätou e ìte, e fëia hara atoà rätou, te manaò rätou e, te tià ra rätou. Te aniraa e, e vaiiho a hoê mätahiti èi faaìteraa ia e, te faaâpï faahou nei te Atua i to na faaòromaì, i te feia e tïtauhia ra i te tätarahapa. Ia faaroo tätou i te haapotoraa o na taiòraa e mahana nei mai teie ia te huru.

Taramo 103, 17 Âreà te aroha o te Fatu mai tahito mai ia e a muri noa atu,

Ètoto 3, 8 e i haere mai nei au i raro nei e faaora ia rätou i te rima o to Àifiti;

I Torinetia 10, 12 E teie nei, o tei manaò e te tià ra o ia, e ara o ia o te hià.

Ruta èv 13, 9 peneiaè o te hotu, e aore ra, a täpü atu ai òe i muri aè.

 Teie atu ra te tahi auraa no na taiòraa e mäha nei. Eita na te ìno o te Taata, e faaòre te Maitaì o te Atua, 9 peneiaè o te hotu. Teie mau parau e ìte maitehia i roto i te parau maitaì a Ietu i te pene 13 i te ìrava 1 e tae i te ìrava 9 ia au te papaìraa a Ruta èvaneria. Te mau tatararaa manaò i horoàhia mai e Ietu i mua i te mau parau tià ore e faahitihia ra e te mau taata i te pohe no te fëia no Tarirea. E òhipa pinepine teie tei tupu i te tau no Ietu, mai ta tätou e faaroo atoà nei i teie mahana, te faatupuraa te tahi pae i te peàpeà. Te parauhia ra te pohe o te fëia no Tarirea, mea na roto ia i te hoê faahuehueraa i ravehia e teie pupu taata faatupu peàpeà. E mau taata teie aita e tuàti nei i te faatereraa poritita a te hau Roma; O rätou te tahi i tupu ai teie òhipa riàrià. Tei roto i te taime no te pureraa, l te taime te ani nei rätou i te tauturu i te Atua na roto i te püpüraa tutia, i tupu ai teie àroraa i ropu i te mau faèhau Roma, e teie pupu taata tei parauhia te mau Terote. O te tahi teie tuatapaparaa no teie àti teimaha mau. Ta te mau taata ia, i haere mai e faaìte ia Ietu. Ia tià ia Ietu ia rave te tahi faaotiraa no teie òhipa i tupu. O vai ta Ietu e faahapa te mau faèhau a Pirato, e aore ra te mau taata faahuehue? Tei arataì i te nunaa i nià i te hoê èà, aita to na e Ora. Eita o Ietu e rave i te hoê paeraa i te tahi, e i te tahi. E àpe ra o Ietu i te faanahoraa a Pirato, e tae noa atu i te feia faahuehue, e te feia i täparahihia. E parau ra o Ietu i te parau no te Hara e te Tätarahapa. Te tuu nei o Ietu i te feruriraa o te taata i nià atu i te hoê fäito, no te tïtià mäiteraa te tumu i haamata ai teie òhipa riàrià. Eiaha e hiò noa te tupuraa te òhipa, e hiò ra mea nahea te tupuraa i parau ai o Ietu i te parau no te hara, e te tätarahapa. No te reira, o Pirato, te faèhau, te fëia faahuehue, te feia i täparahihia, te feia i haere mai e faaìte ia Ietu, e fëia hara anaè ia, no rätou atoà te parau no te tätarahapa ta Ietu e parau nei e piti taime i te ìrava 3 e i te irava5. Te vävähi nei o Ietu i te mau manaò haava tià òre e vai nei i roto i teie fëia. Ia au i te manaò o teie fëia, te fëia i pohe e faahaparaa te reira na te Atua, e fëia hara ia. I teie mahana te vai noa nei teie huru manaò, e manaò tià ore. No Ietu, aita roa te hoe tüàtiraa i roto i te fifi e te hara, i roto i te haaväraa e te tätarahapa. I te parau i te tahi o òe te tumu o teie òhipa i fifi i tae ai tätou i te haaväraa mea òhie roa. Te reira taime te horo nei ia tätou i roto i te pupu tei parauhia o te täno, ma te taa òre te tumu i täno ai, aita ia i ìte te vahi hapa roa atu ia. Ta Ietu ra e hinaaro nei, ia ìte maite tätou i te rave i ta tätou hopoià, ia òre ia horo vave noa i te hoê vahi tei manaòhia o te haereraa mau te reira. E inaha te haere atu ra ia na te hoê vahi eita e matara ia tatara. Ua haere mai teie fëia i mua ia Ietu ia tià ia ravehia te hoê faahaparaa i nià ia Pirato, e te fëia i pohe. Eita o Ietu e färiu i nià i te òhipa i tupu, e parau ra o Ietu i teie fëia, te pohe nei te fëia Tarirea, aita ta rätou hara i rahi aè i ta òutou. E mea ôpuahia to rätou pohe, i te taime tei roto rätou i te haamoriraa i te Atua. Te faahoì nei o Ietu i te parau i nià i teie fëia àfaì parau. Ia òre òutou ia tätarahapa mai te reira atoà to òutou pohe. E aha te òhipa ta òutou i rave, te tupuraa teie òhipa, no teihea pae òutou no te pae o Pirato, e aore no te pae o te fëia Tarirea, e Àti Iuta òutou e aore e taata Roma. Te faahapa nei òutou i te òhipa a Pirato, oia atoà òutou tei roto atoà i te òhipa tià ore i ravehia e Pirato. Teie te tahi huru ìno o te taata, i te manaòraa e na te ìno e faatano i te ìno. I mua i te ìno i ravehia aita roa, i rave i te hoê òhipa e ìtehia ai te maitaì, aita roa atu i paruru noa atu, ua vaiiho ra i tupu na, ia pohe i reira e haere ai e faaìte ia Ietu. To na auraa ra, ua taparahihia te maitaì e vai ra i roto i te fëia tei ìte i teie òhipa. Eita ra na Pirato, na rätou iho, to rätou huru ra hoê a e to Pirato. Te ani nei ra o Ietu o teie feia ia tano, te hiòraa i te oraraa eiaha e faatea noa no te hiò noa, e ìmi ra i te tahi raveà, eiaha atoà ra i te faaroo-­noa ‑raa, ia tupu atoà ra te haafatataraa no te pärururaa i te Maitaì o te Atua. Hoê noa vahi mau tei reira to ù mana te vairaa, to ù ia ìteraa i te taui ia ù. I reira te maitaì e faaòre ai te ìno. I parau ai o Ietu i teie fëia i te òhipa i tupu i Ierutarëma i te Pare ra no Tiroama. Àhuru mä vaù taata tei perehihia e te patu fare. No vai te hape, no te fëia papaì hohoà fare anei, te tämuta anei, tei òre i haapaò i te mau faaueraa no te mau fäito, e aore no te fëia i patu i teie fare. E hoì faahou mai o Ietu i nià i ta na parau, mai te hoê reo himene tei faahoìhoì noa. Eita na te Atua, eita o ia te tumu, eita te tämataraa i te hoê faahaparaa. Te mau ìno e färereihia nei e te mau taata, no roto mai ia i to na iho haapaò òre. Teie o Ietu e ärai nei i te ìno, ia ore ia ûàna. Ietu mai te mau perofeta e faahitihia nei e te pipiria, e faaìte o ia i te mau hinaaro o te Atua. Eiaha ia mai te hoê taata, tei òrero i te mau parau faaitoitoraa, no te oraraa totiare. Te faaära nei ra o ia i te taata ia taui, e ia ore ia ânoì te hiòraa no te mauiui e te faahaparaa. Mea päpu maitaì te manaò o Ietu i nià i na àti riàrià e piti tei tupu. Eiaha ra tätou e manaò e, aita o Ietu e òto atoà nei no teie òhipa i tupu. Ua ìte maitaì atoà o ia e pohe atoà te taata parau tià. O na iho, e haere o ia i Ierutarëma i reira o ia e taparahihia ai i mua ia Pirato. Ia òre te taata ia taui ia na, mai te reira atoà to na pohe. Teie pohe ta Ietu e parau nei, eita ia te pohe i tupu i Tarirea, e i Tiroama. Te pohe ra i faatupuhia e te Hara, i reira te faaroo e maìhia ai, eita atu ra ia, na te òè a Pirato i täparahi, e aore na te patu o te fare. Na te faaroo òre ia te reira i täparahi. Àreà ra te parau no te tumu tute hotu òre hoê à ia auraa no te mau parau i tuatapapahia aè nei. O ia hoì, eita na te ìno o te taata e faaòre te maitaì o te Atua, peneiaè o te hotu.

Teraì or. Faatura

Ruta èv 9.28-36. Âpooraa

                                                                                                                                        Tāpati 17 no Mati 2017.

Âpooraa

Taramo 27

1 Taramo na Tävita. O te Fatu to ù märamarama e to ù ora o vai hoì ta ù e mataù atu. O te Fatu të tiaì ia ù e mataù hoì au ia vai 2 I te haereà mai o te mau taata ìino ra, to ù ra mau ènemi e tei riri mai ia ù, i te tiiraa mai ia ù ra e rave e àmu, ua turori iho ra rätou iho, hià iho ra. 3 Pätia noa mai ä te nuu atoà ra i te pühapa ia ù nei, e òre ta ù âau e mataù. E ia tupu noa mai ä te tamaì ia ù nei, e tiàturiraa ia to ù i reira. 4 Hoê a ù mea hinaaro i te Fatu ra, e o ta ù ia e tïtau hua nei; ia pärahi ä vau i roto i te fare o te Fatu e hope roa aè o ù puè mahana, ia ìte vau i te maitaì o te Fatu, e ia ui mäite au i roto i to na nao. 5 Ia roohia hoì e te àti ra e huna ai o ia ia ù i roto i to na tiàhapa; e faatäpuni o ia ia ù i roto i te vähi moè i to na ra fare, a tuu ai ia ù i te vähi teitei ra. 6 Ei teie nei o ia e faateitei ai i ta ù upoo, i to ù atoà nei mau ènemi e àti noa aè, ia hopoi au, i to na ra tëtene, i te tütia òaòa, e himene hoì au e himene haamaitaì hoì i te Fatu. 7 E haapaò mai, e te Fatu, i ta ù reo, ia tiàoro atu vau ra, e aroha mai, e faaroo mai ia ù. 8 Ia parau mai òe e E ìmi mai òutou i ta ù mata, E ìmi ia vau i to mata, e te Fatu. 9 Eiaha òe e huna ê atu i to mata ia ù nei, eiaha to tävini e haapae-riri-noa-hia ua tauturu mai hoì òe ia ù, eiaha vau e faaruè-ê-hia, eiaha òe e täiva ia ù, e ta ù Atua, e ta ù Ora. 10 Faaruè noa ä ta ù metua täne e ta ù metua vahine ia ù, ei reira te Fatu e rave mai ai ia ù. 11 E haapii mai òe, e te Fatu, i to òe ra èà, e arataì ia ù nä te èà manina, no to ù nei mau ènemi. 12 Eiaha òe e horoà ia ù i te hinaaro o ta                                                                        ù mau ènemi; ìte haavare anaè tei tià mai e märô ia ù, e te ûàna mai ra to rätou riri ia ù. 13 Te manaò nei rä vau, e noaa ia ù te maitaì o te Fatu i te fenua o te taata nei.14 Tiaì i te Fatu; e faaitoito; e na na e faaitoito mai i to âau ra,

e tënä na, e tiaì ä òe i te Fatu.

Tenete 15.5-18

5 Ua arataì aè ra o ia ia na i te vähi ätea, nä ô mai ra, A hiò na to mata i nià i te raì, a taiò na i te mau fetià, i te tiàraa ia òe ia taiò. E ua nä ô mai ra o ia ia na, Oia atoà to òe na huaai. 6 Ua faaroo atu ra Âperäma i te Fatu; e ua faariro atu ra o ia i te reira ei parau-tià na na.7 E ua parau mai ra o ia ia na, O vau o te Fatu, o tei arataì mai ia òe mai Ùra mai, mai io te Tarataio ra, e höroà i teie nei fenua ei pärahiraa no òe. 8 Ua parau atu ra rä o ia, E te Fatu, e te Fatu, e aha te mea e ìte ai au e, e noaa ia ù. 9 Ua parau mai ra o ia ia na, A pütö mai i te hoê puaatoro ufa mätahiti toru ra, e te hoê puaaniho ufa mätahiti toru, e te hoê mämoe paè mätahiti toru ra; e te hoê ûupa, e te tahi ûuàiraò. 10 Ua hopoi mai ra o ia i taua mau mea atoà ra ia na ra, ua vähi iho ra na röpü e piti vehea, tuu iho ra i te tahi vehea i te tahi pae, e te tahi vehea i te tahi pae, e fäito aè ra ärea na manu ra, aita o ia i vähi i te reira. 11 E ia ta ù mai te mau manu taehae i nià i taua mau puaa ra, ua tïahi atu ra Âperäma. 12 E te maìri atu ra te mahana i raro, roohia iho ra Âperäma i te taòto rahi e inaha i roohia atoà iho ra o ia i te höriri, e te pöuri rahi. 13 Ua parau mai ra o ia ia Âperäma, E riro mau to òe huaai ei purutia i te fenua no vëtahi ê, e haafao mai taua fenua ra e e hämani ìno mai, e e maha atoà hänere i te mätahiti, ia ìte mai hoì òe. 14 Âreà taua fenua e haafao ia rätou ra, na ù ia faautuà atu e muri aè ra, e haere ê mai ia rätou ma te taoà rahi. 15 E reva rä òe io to mau metua ra ma te hau; ia ruhiruhiä roa òe e tänuhia ai. 16 E ia tae i te maha o te uì e hoì mai ai rätou i ô nei; aita hoì i navaì roa te hara a te âti-Àmori ra. 17 E maìri atu ra te mahana, e pöuri atu ra, inaha, e au auahi mai to te umu ra, e te rama ura tei na röpü i taua na àpaapa puaa ra. 18 Ua fäfau iho ra te Fatu i te faufaa ia Âperäma i taua mahana ra, nä ô mai ra, E höroà vau i teie nei fenua no to òe ra huaai, e moti i te pape i Àifiti e tae noa atu i te pape rahi ra o Eufaräte.

Firipi 3.17-

17 E a ù mau taeaè ra, ei pee atoà òutou atoà na ia ù, e hiò mäite hoì i te feiä e nä reira atoà ra, o mätou hoì to òutou hiòraa. 18 Ta te tahi paeàu haereà, e mea ê ia, o ta ù i faaìte pinepine atu ia òutou, e te faaìte atu nei hoì au ia òutou i teie nei mä te roimata, e e ènemi rätou no te tätauro a te Metia ra. 19 O te pohe roa to rätou hopeà, te ôpü hoì to rätou atua, e ta rätou parau haamä ra, o to rätou ia teòteòraa; e to teie nei ao anaè ra ta rätou e haapaò. 20 Âreà mätou e ta mätou parau no te ao ia, e te tiaì atoà nei mätou i te Ora no reira mai, i te Fatu ra ia Ietu Metia. 21 E na na e faahuru ê i to tätou tino haèhaa, ia hoê atoà huru i to na iho tino maitaì rahi ra, i te räveà mana na na e tià ai ia na ia rave i te mau mea atoà nei, e vï atoà ai i raro aè ia na iho ra.

4.1

1 E teie nei, e a ù mau taeaè here-rahi-hia, e te haapöpouhia, ta ù òaòaraa e ta ù toröna, ia itoito ä òutou i te Fatu nei, e a ù mau here e.           

Ruta èv 9.28-36.

To Ietu faahuru-ê-raa-hia

(Mät 17,1-8; Mär 9,2-8)

28 E fätata aè ra te ruì varu i muri aè i tei nei parauraa, ua arataì atu ra o ia ia Pëtero, e ia Ioane, e ia Iatöpo, haere atu ra i nià i te hoê mouà e pure. 29 Te pure ra o ia, huru ê atu ra to na mata, teatea atu ra to na àhu mai te uira ra. 30 E inaha, te paraparau mai ra ia na e toopiti puè taata, o Möte e o Èria: 31 i fä mai räua i roto i te ànaana, e ua parau iho ra i te poheraa no na, o ia i fätata i te pohe i Ierutarëma ra. 32 Âreà Pëtero mä, ua vareà ia i te taòto e ara aè ra rätou, ìte atu ra rätou i to na hanahana, e nä taata toopiti i tià atoà i pïhaì iho ra ia na. 33 E tei te reva-ê-raa räua ia vaiiho ia Ietu ra, ua parau atu ra Pëtero ia na E te Òrometua, e mea maitaì ia pärahi tätou i ô nei. E faatià mätou i te fare autä e toru aè, no òe e tahi, no Möte e tahi, e no Èria e tahi. Aita rä o ia i ìte i ta na i parau ra. 34 Tei te nä-reira-raa atu o ia, te ata mai ra i te tapoìraa mai ia rätou, mataù aè ra rätou i to rätou öraa atu i roto i taua ata ra. 35E te hoê reo mai ra no roto i taua ata ra, i te nä-ô-raa mai O ta ù Tamaiti here teie, a faaroo ia na 36 E mure aè ra taua reo ra, o Ietu anaè iho ra të toe. Huna iho ra rätou, aore roa i faaìte noa atu i te taata i te reira ànotau i te hoê i taua mau mea ta rätou i ìte ra.

Manaò.

Teie te huru te haapotoraa o ta tätou parau no teie mahana ia au i teie mau faaìteraa.

-Taramo 127, 14 Tiaì i te Fatu; e faaitoito; e na na e faaitoito mai i to âau ra,

-Tenete, 15, 5 A hiò na to mata i nià i te raì, a taiò na i te mau fetià, i te tiàraa ia òe ia taiò.

-Firipi 4, 1 ia itoito ä òutou i te Fatu nei, e a ù mau here e.

-Ruta èv. 9, 31 i fä mai räua i roto i te ànaana, e ua parau iho ra i te poheraa no na, o ia i fätata i te pohe i Ierutarëma

E tano ia parauhia na taiòraa e maha nei, te puai o te taata faaroo tei horoà i to rätou tiàturiraa i roto i te mau faanahoraa a te Atua. O te Atua to rätou arataì i te mau vahi atoà e hinaarohia ra e faatupu i to na hanahana. Te hanahana o te Atua to te taata parahiraa i roto i te mahanahana, ma te fäì ë, e ta ù Atua, e ta ù Ora.

Oia atoà ia ta Ietu e faatupu nei na roto i te taime O ia e faahuru-ê-hia ai, tei faaìtehia i roto i te Èvaneria  papaìhia e Ruta i te pene 9 mai te ìrava 28 i te vahi hopeà e tae atu i te 36.

Èi manaò mätamua.

Teie o Ietu e na pipi e toru, o Pëtero, Iatöpo, Ioane i nià i te hoê mouà tei òre roa i faaìtehia to na iòa. Mai te mea te hinaaro nei tätou e tuu i te hoê iòa, e parau noa ia tätou te mouà no te faahuru-ê-raa. I teie vahi ta Ietu i faataa e pärahi ai rätou i roto i te pure. Te pure nei o Ietu, tupu aè ra te hoê òhipa taaê i nià ia na, huruê atu ra ta na mata to na àhu teatea iho rä, mai te uira ra. I teie vahi aita, o Ruta èvaneria e haapäpü maitaì ra teie òhipa e tupu nei. Te vahi päpü ra, ua huruê te hohoà o Ietu e to na àhu i te täuiraa.

E tià ia parauhia e tei roto o Ietu i to na huru Atua, e aore ra i to na tiàraa tävini èi faaìteraa i te hanahana o te Atua. Te òhipa e tupu nei mea poto roa ia, èita e täpitihia, hoê noa ra taime ua oti atu ai. E huruê o Ietu, èi faaìteraa e, te vai ineine nei o ia èi färiiraa i na taata no te faaäuraa mätamua, o Mote, e o Eria.

Tei roto i teie faahuru-ê-raa-hia o Ietu i tià ai ia na ia àparau ia Mote e ia Eria. Te parauhia ra e ànaana taaê tei tupu èi faaìteraa ua haamata teie âpooraa a te fëia moà o te Atua. Hoê noa ta raua parau i nià ia Ietu e fatata Òe i te pohe, e o Ierutarëma te vahi e tupu ai teie òhipa. Teie te poroì a na tävini o te Atua i nià i te Tamaiti, oia hoì, eiaha o Ietu e täui teie faanahoraa, i te mea ua faaìtehia o ia to na pohe e te vahi, te mahana ra e te hora aita ia. Te taime a tupu ai teie òhipa, ua vareà na pipi e toru i te taòto, ta rätou i ìte te hopeà o te òhipa, te hanahana o Ietu e na taata toopiti i pïhaìiho ia na. Vaiiho mai ra ia Ietu, reva atu ra i te vahi mai reira mai raua.

No Petero te òhipa ta na i ìte ua ànaanatae roa o ia, noa atu a ia te àero noa ta na i ìte. Te faahiahia ra o ia te tupuraa o ta na ia e hinaaro nei, e faaìte na roto i te òpuaraa e hämani rätou e toru fare auta, hoê no Ietu, no Mote, e no Eria. Teie ra te vai nei ra te hoê tuhaa o te òhipa i tupu, aita o Petero i ìte te ômuaraa. To na ra òaòa i teie òhipa, aita ia to na e faaäuraa, te hoê mai ra ata i nià ia rätou, èi faaìteraa i to te Atua pärahiraa mai i pïhaìiho ia rätou. Èi faaìte-atoà-raa ê, ua tiaì atoà te Atua i to rätou taòtoraa. E te reo mai ra, mai roto mai i teie ata, o ta ù Tamaiti here teie, a faaroo ia na.

Te haapäpü nei ia te Atua na roto i teie reo, i to na tiàraa Metua i te mau òhipa e ravehia e Ietu, e ta na mau pipi. E vai tämau noa O ia i pïhaìiho ia rätou, i te mau taime, ahoaho, peàpeà, e paruparu. Te ìte nei ia tätou i ù nei to te Atua täamuraa i nià i ta na Tamaiti, o ta na i maìti èi tutia no te faaäuraa âpï i roto Ia Na e te taata hara, tei faaroo i te reo o Ietu e tei tätarahapa. Mai teie atu ra te huru te tätuhaaraa no te  Èvaneria i päpaìhia e Ruta pene 9,  i te mau ìrava 28 e  tae i te 36.

Ìr 28vh – 29                Ietu i faahuru-ê-hia

Ìr 30 – 31                    Mote e o Eria

Ìr 32 – 33                    Te hanahana o Ietu

Ìr 34 – 36                    Te reo o te Atua.

Te o nei o Ietu i roto i te hoê òhipa taa-ê-roa, mätau-òre-hia e te taata i te hiò. Oia hoì, te faahuru-ê-raa. E tià ia parauhia to Ietu ia färiiraa i te täpura òhipa, mai roto mai ia Mote e o Eria. Taua òhipa ra e pohe O ia i Ierutarëma ia au ta te ìrava 31 faaìteraa. I roto i teie paraparauraa na Ietu e na tià no o mai i te Atua ra.

Mote e o Aria teie e faaìte nei i teie parau, o Mote ua tïtau te Atua ia na, no te haere i Àifiti e ìriti mai i to na nunaa i raro aè i te tuto no te tïtïraa. E ta te Atua i faaìte i to na iòa ia na, e tae noa atu te horoàraahia na ture 10. O Eria te perofeta ia i toe mai i roto i te òhipa riàrià i ravehia e Ietepera, i te täparahi poheraa i te mau perofeta a te Atua. No te itoito o Eria i te hinaaro o te Atua, tupu atu ra te faatahinuraa e Arii i te iòa o te Atua, ia Hataera èi arii no Arama, Ia Iehu a Nimesi, èi arii no Ìteraèra, èi ia Eritaia a Täfata no Âpere-mehora èi perofeta. (I mau Arii 19, 1 – 8).

Mai roto mai i teie mau òhipa, i ìtehia ai te hanahana o Ietu i pïhaìiho i teie na tià no te faaäuraa mätamua. Teie hanahana, te hanahana ia o te Atua. E pohe o Ietu e tiàfaahou ra o ia, èi faaìteraa ua faaâpïhia te faaäuraa mätamua, te ture tei faatiàma, ua faatiàhia te reira. Te faaìteraa a te mau perofeta i te ora, teie o Ietu e faaìte nei te ora mure òre. E tupu ia teie mau òhipa na roto i te mauiui, te pohe e te tiàfaahouraa o Ietu. Te mau òhipa i tupu i roto i teie âpooraa no te haapäpü ia, o Ietu e tupuraa ia no te aroha e te here o te Atua i te taata. Te täatoàraa o to na oraraa, te täatoàraa o ta na mau haapiiraa, e tae noa atu i to na haapoheraahia e te taata, e to te Atua faatiàraa mai ia na mai te pohe mai, ua riro ia ei faaìte i te taata i te faufaa o to na tiàmäraa, e ia tauàti to na oraraa i nià i te aroha e te here o te Atua ia na, ta te fenua e haapii tuutuu  òre noa ra ia na, e ia faaroo o ia e, e aita to na e parau i räpae i te aroha e te here o te Atua Metua ia na, ta te Tamaiti i haere mai e heheu faahou i te taata. Eita atu ra o ia e türuì faahou i nià i to na teitei e to na hinaaro faateitei ia na. Teie ta Mote e o Èria i haere mai ia tiàma te ture, e ia tupu te parau a te mau perofeta e ia anoenoe noa te aroha, e te haere mä te haèhaa i roto i te oraraa.

Ua ìte maitaì atoà te Atua Nui Tumu Tahi e, e maraa te reira ia tätou ia faatupu i roto ia tätou, eita atoà rä o ia e faaruè ia tätou, no te maitaì ta na e hinaaro ia fänaò  te täatoàraa i te ora, nä roto ia ta na tautururaa, ta na pärururaa, ta na faaitoitoraa, ta na arataìraa e ta na tiaìraa. Mai teie ta te  päpaì Taramo e faaìte ra, 14 Tiaì i te Fatu; e faaitoito; e na na e faaitoito mai i to âau ra. I teie mahana, i mua i te türehu rahi o te oraraa vaamataèinaa o te nünaa mäòhi, mai to na oraraa poritita, to na oraraa moni, nä roto i to na haavïraahia i te hiroà papaâ, te paari o te papaâ, tei vävähi i te oraraa âmui o te Mäòhi i haamauhia i nià i to te Atua  aroha e to Na here rahi ia na. Ua hurihia te haapiiraa a te fenua i räpae i to na oraraa, i te rahiraa ture i haamauhia e te hau färani no te tümä i te turaraa o te nünaa, e aita atu e haapiiraa ta te fenua i te mäòhi, te here e te faatura. Aita atu e täviri e matara ai te fifi o te nünaa to na ia faaroo i te Atua o te ora, nä roto i to na faaroo Mäòhi mau, oia mau te faaroo i haamauhia i nià i te here o te fenua. No te paari tei noaa ia na no roto mai i te haapiiraa a te fenua, ua ìte o ia e ua färii o ia e, te here ta te fenua e heheu noa ra ia na, te here mau te reira o te Atua Nui Tumu Tahi ia na. Aita atu e haapiiraa ta te Fatu e tano tätou e täpeà mai Te tuuraa ia i te täatoàraa o to tätou parau, i roto i te rima o te Atua Metua, e nä te märamarama o ta na parau e arataì ia tätou nä nià i to na taìara, ei ora e faanaòhia na e te täatoà. Haapae i te mau peu patuhia i nià i te taata, të aratö ia täua i roto i te haapaò noa ia na iho e to na anaè maitaì, e peu te reira na te papaâ, e hiroà papaâ te reira, eere te reira i te èà e färerei ai tätou i te Atua. Haamata i te vävähi i terä mau patu paari e faataa ê ra ia tätou e tätou iho. Natinati faahou ia tätou i te taura o te here, te here e hohoà mai ai te Atua i roto i te oraraa, e tupu ai te faafäiteraa i roto ia tätou iho, i roto ia tätou e te taata, i roto atoà rä ia tätou e te Atua. Ia faaroo tätou i teie reo to Atua i nià ia Âperäma, 5 A hiò na to mata i nià i te raì, a taiò na i te mau fetià, i te tiàraa ia òe ia taiò.

Teraì òr. Faatura.

Ruta èv 4.1-13 Âparauraa

Tāpati 10 no Mati 2019.

Âparauraa

Taramo 91

1 O tei pärahi i raro aè i te täpoì o Të Teitei ra, e taòto ia i raro aè i te maru o te Püaihope ra. 2 Te parau nei au i te Fatu To ù ia haapüraa e to ù pare, ta ù Atua, e ta ù e tiàturi nei. 3 Na na mau ä òe e faaora i te märei a te ìmi manu ra, e i te maì faufau e pohe ai ra. 4 E täpoì o ia ia òe i to na ra huruhuru, e e ora òe i raro aè i to na puè pererau. O ta na ra parau mau, o to òe ia päruru e o to òe ia täpoì. 5 E òre òe e mataù i tei mataùhia i te ruì ra e te òhe e pee i te ao ra, 6 e te maì e haere noa i te pöuri ra, e te pau e pau ai i te avatea ra. 7 E tautani të maìri i to hiti, e àhuru ia te tautani i te rima àtau, e òre rä e fätata mai te pohe ia òe ra. 8 O to mata anaè ra te hiò, ia ìte òe i te utuà a te paieti-òre ra. 9 No te mea ua faariro òe i te Fatu, ta ù haapüraa o Tei Teitei ra, ei pärahiraa ora no òe ra.10 E òre roa òe e roohia e te ìno, e òre hoì te maì pohe ra e haafätata mai i to òe ra ùtuafare. 11 E aò hoì o ia i ta na mau merahi ia òe, e tiaì ia òe i to òe mau haereà atoà ra 12 E mau hoì rätou ia òe i to rätou ra rima òi tiàià noa atu to òe âvae i te ôfaì. 13 E taahi noa atu òe i nià i te riona e te âtepi, i te riona âpï e te teni ta òe e taataahi. 14 Te nä ô mai ra te Atua No te mea, te hinaaro mai ra o ia ia ù, e faaora vau ia na, e faateitei au ia na i nià, no te mea te haapaò ra o ia i to ù nei iòa. 15 Ia tiàoro mai o ia ia ù ra, na ù e parau atu ia na. Ei pïhaì-atoà-iho vau ia na ia roohia e te àti ra, e faaora atu vau ia na e e faatura atu vau ia na. 16 E haamauruüru atu vau ia na i te aho roa, e faaìte au ia na i te ora na ù.

Teuteronomi 26.4-10

4 E na te tahuà e rave mai i te ète i to rima ra, e tuu ai i raro i mua i te fata e to Atua ra e te Fatu. 5 E na òe e parau atu, e nä ô atu òe i mua i te aro o to Atua ra o te Fatu, E âti-Àrama pohe to ù ra metua täne, haere atu ra hoì o ia i Àifiti, purutia noa atu ra i reira aita reà ra; e riro atu ra o ia ei nünaa rahi püai, e te taata rahi i reira. 6 e ua hämani ìno mai to Àifiti ia tätou, e ua faafao mai ia tätou, e ua haapahi mai ia tätou i te òhipa rahi 7 e ua tiàoro tätou i te Atua o to tätou hui-metua ra i te Fatu, ua faaroo mai te Fatu i to tätou reo, e ua hiò mai ra i to tätou pohe, e ta tätou òhipa, e to tätou faafao-raa-hia mai; 8 e ua arataì mai te Fatu ia tätou mai Àifiti mai i te rima püai, mä te rima faatorohia ra, e mä te mataù rahi e te täpaò, e te räveà i mäerehia 9 e ua arataì mai hoì ia tätou i ô nei, e ua höroà mai i teie nei fenua no tätou i te fenua tahe pape noa te ü e te meri nei.10 E teie nei inaha, i hopoi mai nei au i te òho mätamua o taua fenua nei, ta òe e te Fatu, i höroà mai no ù nei. A tuu atu ai òe i te reira i mua i to Atua ra o te Fatu, e haamori i mua i te aro o to Atua ra o te Fatu.

 Rōma 10.8-13

8 E te nä hea mai rä o ia? Tei pïhaì iho te parau ia òe, tei roto i to vaha, e tei roto i to âau, oia hoì te parau o te faaroo ta mätou e faaìte nei. 9 Ia fäì hoì to vaha i te Fatu ra ia Ietu, e ia faaroo to âau e ua faatià te Atua ia na i te poheraa ra, e ora ia òe. 10 O te âau hoì to te taata nei i faaroo, e ia roaa atu te parau-tià; o te vaha hoì tei fäì i te parau, e ia roaa atu te ora. 11 Te parau mai ra hoì te parau i päpaìhia ra e O tei faaroo atoà ia na ra, e òre anaè ia e haamä.12Aita roa hoì e huru ê i te âti-Iüta e te Herëni, e hämani maitaì rahi hoì to te Fatu o te mau mea atoà nei, i te taata atoà i tiàoro atu ia na ra. 13 O të tiàoro atoà hoì i te iòa o te Fatu ra, e hope roa ia i te ora.

Ruta èv 4.1-13

Te tämata-raa-hia o Ietu

(Mät 4,1-11; Mär 1,12-13)

1 Ua hoì mai ra Ietu mai Iörïtäna mai, mä te î i te Värua Maitaì, e ärataìhia atu ra e te Värua i te mëtëpara, 2 e e piti täau aè ra mahana tötövähia iho ra o ia e te tiàporo. Aore ä o ia i àmu i te mäa i taua nä mahana ra; e hope aè ra, poìa iho ra o ia. 3 Ua parau mai ra te tiàporo ia na E tamaiti òe na te Atua ra, a parau òe i teie nei ôfaì ia riro ei päne. 4 Ua parau atu ra Ietu ia na, nä ô atu ra Ua päpaìhia E òre te taata e ora i te päne anaè ra, i te mau mea atoà rä i haapaòhia e te Atua.5 Ua arataì atu ra te tiàporo ia na i nià i te hoê mouà teitei, e ua faaìte mai ra ia na i reira ra i te mau pätireia atoà o te ao nei. 6 Ua parau mai ra te tiàporo ia na E horoà atu vau i te hau, e te hinuhinu i teie nei mau fenua ia òe, ua püpühia mai hoì tei ia ù, e na ù e horoà atu na ta ù taata i hinaaro. 7 E teie nei, ia tià ia òe i te tähopu mai ia ù nei, na òe anaè ia. 8 Ua parau atu ra Ietu, nä ô atu ra E haere ê atu òe, e Tätani, ua päpaìhia e O te Fatu ra o te Atua ta òe e tähopu, e o ia anaè ra ta òe e haamori. 9 Ua arataì atu ra ia na i Ierutarëma, e ua tuu atu ra ia na i nià iho i te poretito o te hiero, ua parau atu ra ia na E tamaiti òe na te Atua ra, e haamaìri òe ia òe iho i raro i teie nei vähi; 10 ua oti hoì i te päpaìhia e E poroì o ia i ta na mau merahi ia òe, e tiaì ia òe; 11 e na rätou e mau ia òe i to rätou rima, òi tiàià noa atu to âvae i te ôfaì.12 Ua parau atu ra Ietu ia na, nä ô atu ra Ua parauhia mai e Eiaha òe e àa atu i to Atua i te Fatu.13 E hope aè ra ta te tiàporo tötöäraa, haere iti ê atu ra o ia, faaruè mai ra ia na.

Manaò.

E au atu ra i roto i na taiòraa e maha nei, i te mau parau i roto i te tiaìtururaa i te mau faanahoraa e tupu ma  te faaineine maite, i mua i te mau faaitoitoraa ia noaa te puai i te mau òhipa e tïtauhia ra. Ia ìte te taata to na puai to na ia faaroo o ta na e àtuàtu maitaì i te mau taime atoà ia òre o ia ia noaahia i te mau parau tei haaparuparu ia na. Te mau parau ia e färereihia nei e tätou i teie mahana haamoriraa, i to tätou faarooraa te haapotoraa o na taiòraa e maha nei.

Taramo 91, 4 e ora i raro aè i to na puè pererau, ta na parau mau, to òe päruru to òe täpoì.

Teuteronomi 26, 10 i hopoi mai au te òho mätamua o taua fenua ra, ta te Fatu, i höroà mai.

Röma 10, 8 Tei pïhaì iho te parau ia òe, tei roto i to vaha, e tei roto i to âau,

Ruta èv. 4, 1 mä te î i te Värua Maitaì, e ärataìhia atu ra e te Värua i te mëtëpara,

Ia au i teie mau parau, mea tià roa ia tätou ia hiò i te faatiàraa a Ruta èvaneria no teie färereiraa na te tiàporo e o Ietu. Te tiàporo te ènemi ia o te Atua ta na òhipa e faareru te parau tià, te parau mau, ia puai te haavare. E maha àhuru mahana haapaeraa o Ietu i te maa i te mëtëpara, tei noaa ia Ietu te hoê puai taaê i te mea àita te taiòraa e faaìte ra ua paruparu, àita atoà e faahitihia ra ua rohirohi o ia, te mea ra e faaìtehia ra te mau vahi ia ta te tiàporo e tamata ra i te tötöva ia Ietu.

Tiàporo, E tamaiti òe na te Atua ra, a parau òe i teie nei ôfaì ia riro ei päne.

Ruta, Ua parau atu ra Ietu ia na, nä ô atu ra

Ietu, Ua päpaìhia E òre te taata e ora i te päne anaè ra, i te mau mea atoà rä i haapaòhia e te Atua.

Ruta, Ua arataì atu ra te tiàporo ia na i nià i te hoê mouà teitei, e ua faaìte mai ra ia na i reira ra i te mau pätireia atoà o te ao nei. Ua parau mai ra te tiàporo ia na

Tiàporo, E horoà atu vau i te hau, e te hinuhinu i teie nei mau fenua ia òe, ua püpühia mai hoì tei ia ù, e na ù e horoà atu na ta ù taata i hinaaro. 7 E teie nei, ia tià ia òe i te tähopu mai ia ù nei, na òe anaè ia.

Ruta, Ua parau atu ra Ietu, nä ô atu ra

Ietu, E haere ê atu òe, e Tätani, ua päpaìhia e O te Fatu ra o te Atua ta òe e tähopu, e o ia anaè ra ta òe e haamori.

Tiàporo, Ua arataì atu ra ia na i Ierutarëma, e ua tuu atu ra ia na i nià iho i te poretito o te hiero, ua parau atu ra ia na E tamaiti òe na te Atua ra, e haamaìri òe ia òe iho i raro i teie nei vähi; 10 ua oti hoì i te päpaìhia e E poroì o ia i ta na mau merahi ia òe, e tiaì ia òe; 11 e na rätou e mau ia òe i to rätou rima, òi tiàià noa atu to âvae i te ôfaì.

Ruta, Ua parau atu ra Ietu ia na, nä ô atu ra

Ietu, Ua parauhia mai e Eiaha òe e àa atu i to Atua i te Fatu.

E toru tuhaa ta te tiàporo i tamata i te tötöva ia Ietu, Maa, Haamori, Hanahana, oia hoì, te ôpu, te fëruriraa, te tiàturiraa e aore te faaroo. I muri aè i teie âparauraa ua vaiiho mai te tiàporo ia Ietu e ua haere i roto i te pö mutu òre, ua ìriti o Ietu i te ùputa o te märamarama e te ora. Te òhipa i ravehia e Ietu, ia riro mai te tiàporo ei taata ei märamarama, ua hiti i roto ia na te oraraa hinaarohia  e te Aua no te faatupu i te mau tauiraa i nià ia na iho, te ôpuaraa faaora ia a te Atua no te taata àita o ia i färii. Te mau parau i faahitihia e Ietu no te faaìte ia i te Tiàporo i to na tiàraa i mua i te Atua e ta te Atua parauraa i te taata. Tei färii ia Ietu no ta na parau, te mea ia e ìtehia ai te taata i hitihia e te märamarama ; âreà te òreraa e färii i te reira märamarama, ua huritua ia taata i te märamarama. Aita o Ietu i haere mai e haava i te taata, ua haere mai  ra o ia e faaora. E mau parau faufaa roa ta Ietu i faahiti èi fäìraa i te tumu o to na tere i te ao nei, teie ia parau no te ìte. Aita e òhipa ta te Tamaiti i rave, nä reira hoì te Atua Metua, tei òre te taata i parauhia, tei òre i haapiihia, tei òre i haamäramaramahia, oia hoì tei òre o ia i ìte. Te mea ia o Ietu i haapäpü ai e, Ua päpaìhia E òre te taata e ora i te päne anaè ra, i te mau mea atoà rä i haapaòhia e te Atua, E haere ê atu òe, e Tätani, ua päpaìhia e O te Fatu ra o te Atua ta òe e tähopu, e o ia anaè ra ta òe e haamori. Ua parauhia mai e Eiaha òe e àa atu i to Atua i te Fatu. E täpura òhipa teie e fäìhia nei e Ietu i mua ia tätou i teie mahana, mä te î i te Värua Maitaì, e ärataìhia atu ra e te Värua i te mëtëpara. No reira, e täuturu rahi të noaa ia tätou i to Ietu ärataì-raa-hia i te mëtëpara, tei haapii mai ia tätou e i roto i te poia e noaa te puai o te faaroo, e i roto  i te paia e  noaa ia tätou  te itoito i te faaroo i te mau hinaaro o te fenua ia tätou.

Te fatata mai nei ia tätou te hepetoma moà e te haapaeraa maa, i reira tätou e haamaò ai  te mau faanahoraa i tupu i nià i to tätou Fatu te Metia, to na mau àti, to na mau mauiui, to na pohe, e to na tiàfaahouraa. No teie mau tumu i färii ai o Ietu i te àparau i te Tiàporo no te haapäpü e, to na ôpu no te maa e te parau a te Atua, no upoo no te faatupu i te mau hinaaro o to na Metua, to na hanahana no  te faaìte ia i te maitaì o te fenua. 

Teraì òr. Faatura.  

Ruta èv 6, 39-45 Feàfeà

Tāpati 3  no  Mati  2019.

ÔROÀ

Taramo 92

1 Taramo, himene, no te mahana täpati. 2 E mea tià te haamaitaì i te Fatu, e te himene ei haamaitaì i to iòa, e Tei Teitei e 3 I te faaìte i to hämani maitaì i te poìpoì, e te parau  mau na òe i te mau ahiahi atoà ra, 4 mä te mea aho hoê àhuru ra e te näpara, e mä te tïnura òto maitaì ra 5 Te faareàreà mai ra òe ia ù, e te Fatu,  i ta òe e rave ra, e òaòa vau i te òhipa a to rima. 6 Aore ä te rahi o ta òe ra òhipa, e te Fatu, e te hohonu rahi hoì o to òe ra mau manaò 7 E òre rä te taata manaò òre ra e haapaò, e te taata maamaa ra, e òre o ia e ìte i teie 8 E ia ôteo te paieti-òre mai te räau rii ra, e ia ruperupe atoà te feiä rave parau ìno ra, i ruperupe ia täpü-faaruè-roa hia ra 9 E o òe, e te Fatu, ua faateitei-roa-hia òe 10 Inaha hoì to mau ènemi, e te Fatu,  inaha to mau ènemi, e mou ia, e te feiä atoà i rave i te parau ìno ra, e haapurarahia ia. 11 O to ù nei rä tara e faateiteihia ia e òe mai te tara o te reema ra, e faatähinuhia vau i te monoì âpï. 12 E ìte ta ù mata i ta ù mau ènemi i te hiàraa e faaroo ta ù tarià i te pau o te paieti-òre i tià mai e märô mai ia ù ra. 13 E ruperupe te taata parau-tià mai te tämara ra,

e tupu ia mai te âreti i Repanona ra. 14 O tei tänuhia i roto i te fare o te Fatu ra, e ruperupe ia i roto i te mau hëtere o to tätou Atua 15 E hotu ä ia e tae noa atu i te paariraa ra, e î i te täpau, e te vai ota noa ra 16 ei faaìteraa atu e parau-tià ta te Fatu,  o ia ta ù haapüraa, e aore roa e parau-tià òre o roto ia na.

 Mäteri 10.8-14 ; 19-21

8 Tei paari te âau ra e färii mai ia te parau; âreà te maamaa paraparau noa ra, e hià noa ia. 9 Tei tià to na haereà, te haere ra ia mä te ora; o tei haapiò rä i to na haereà, e faaìtehia ia. 10  O tei àmoàmo i to na mata, ua faatupu ia i te ìno; e te maamaa paraparau noa ra, e hià ia. 11 Te vaha o te feiä parau-tià ra, e tumu ia no te ora; te täpoìhia ra rä te vaha o te paieti-òre ra e te ìno. 12 Na te riri e faatupu i te märô; âreà te aroha ra, e faaòre ia i te mau hara atoà ra. 13 Teie te vaha o te taata haapaò te ìteäraa i te parau paari; e te vai ra te papaì no te tua o te maamaa ra. 14 Te haaputu ra te feiä paari i te ìte; âreà te vaha o te maamaa ra o te pohe tä na i hopoi mai.

19-21

19 Te rahi ra te parau ra, eita e òre te hara; i parauhia ai e paari tö na to tei täpeà i to na vaha. 20 Te arero o te feiä parau-tià ra, mai te ârio tämähia ra ia; âreà te âau o te paieti-òre ra, mai te ota mau nei ia. 21 E rave rahi tei faaamuhia e te vaha o te feiä parau-tià ra; te pohe noa nei rä te maamaa i te ìte òre.

1 Torinetia 15, 54-58

54 E ua riro anaè teie nei tino tähuti noa ei tino tähuti òre, e teie nei tino pohe noa ei tino pohe òre, ua tupu ia te parau päpaìhia ra i reira Ua horomii-roa-hia te pohe i te rë i riro ra  55 E te pohe e, tei hea to òe tara E häte e, tei hea to òe rë 56 To te pohe nei tara, o te hara ia, e to te hara nei püai, o te ture ia. 57 E teie nei, ia haamaitaìhia te Atua, o tei horoà mai i te rë no tätou, no to tätou Fatu ra no Ietu Metia  58 E teie nei, e a ù mau taeaè here e, ia itoito òutou, eiaha e âueue, ia rahi ä te rave i te òhipa a te Fatu eiaha e faaea, ua ìte hoì òutou e, eere i te mea faufaa òre te òhipa a te Fatu ta òutou e rave na.

Ruta èv 6, 39-45

39 Ua parau atu ra o ia i te parapore ia rätou E tià änei i te matapö ia arataì i te matapö? E òre änei e hià âpipiti i roto i te âpoo? 40 Aore te pipi i hau i ta na ra òrometua, o te pipi rä i haapii-hua-hia ra, e riro ia i te fäito atoà i ta na òrometua. 41 E aha hoì òe i hiò ai i te papaâ  iti i roto i te mata o to taeaè, aita hoì òe i ìte i te räau rahi i roto i to òe iho mata? 42 E  aha òe e tiäì ia parau i to taeaè  E ta ù taeaè, hö mai na ù e ìriti i te papaâ iti i roto i to mata na, aore hoì òe i ìte i te räau rahi i roto i to òe iho mata? E tërä ra haavare e, E mata na i te ìriti i te räau rahi i roto i to òe iho mata, ei reira òe e ìte maitaì ai ia ìriti i te papaâ iti i roto i te mata o to taeaè.

Te reira tumu räau i to na hotu

(Mät 7,16-20; 12,33-35)

43 Eere hoì i te räau maitaì tei hotu mai i te mäa ìno; eere hoì i te räau ìno tei hotu mai i te mäa maitaì. 44  Te ìteä nei te mau räau atoà i to na iho huero mau eere hoì i to nià i te räau taratara te tute ia noaa mai, e te vine hoì eere ia to nià i te tätarämoa. 45 E tuu mai te taata maitaì i te mea maitaì no roto i te puèraa o te maitaì  ra o to na âau; e tuu mai te taata ìno i te mea ìno no roto i te puèraa o te ìno ra o to na âau  no te î hoì o te âau i parau ai te vaha.

Manaò.

I  teie mahana haamoriraa na tätou te färerei nei tätou e maha taiòraa, e faaìte ra i te huru o te taata e to na parau to na riri e to na aroha, te aru e to na tupuraa, tei  faaäuhia i nià i te tumu räau  maitaì e te ìno. E parauhia teie huru taiòraa te ànoìraa o te parau i roto i te âau, te maitaì te ìno te parau tià, te parau mau, te aroha, te riri, te hae, te hau, te haavare, e te parau mau. Te vai nei i roto i to tätou reo Mäòhi i teie huru parauraa tei moèhia e tei òre-rao e faahiti faahouhia ra, e Feàfeà, te feàfeà to te âau ia paraparauraa i roto i te ôpü ia tupu maitaì te tino ta te Atua Nui Tumu Tahi i ìpopo i to na rima faaora. I reira e tià ai i te haamaitaì i te Fatu, e te himene ei haamaitaì i to na iòa, èi faaìteraa na tätou i to na hämani maitaì i te poìpoì,  te parau  mau i te mau ahiahi atoà.  Mä te mau mauhaa ùpaùpa tei faareàreà ia tätou, e òaòa ai tätou i te òhipa a te rima a to tätou Fatu. Te rahi o te òhipa, a te Fatu, te hohonu  o to na ra mau manaò, E òre te taata manaò òre ra e haapaò, e te taata maamaa ra, e òre e ìte i te reira. Mai roto mai i teie huru faanahoraa e ôteo ai te paieti-òre e au rätou mai te räau rii ra, e ruperupe i te faatupuraa i te parau ìno o te tià ia täpühia e ia faaruèhia. Faateitei tätou i to Fatu tei faatähinu ia tätou i te monoì âpï ra. E ìte ai to tätou mata i te ruperupe o te taata parau-tià ra i roto i te nünaa o te Atua, tei tänuhia i roto i te fare o te Fatu ra, e ruperupe ia i roto i te mau fare  o to tätou Atua. Mai teie atu ra te huru no te haapotoraa o tätou mau taiòraa.

Taramo 92, 15 E hotu ä ia e tae noa atu i te paariraa ra, e î i te täpau, e te vai ota noa ra.

Materi 10,  12 Na te riri e faatupu i te märô; âreà te aroha, e faaòre ia i te mau hara atoà.

I Torinetia 15, 58 E teie nei, e a ù mau taeaè here e, ia itoito òutou, eiaha e âueue, ia rahi ä te rave i te òhipa a te Fatu eiaha e faaea, ua ìte hoì òutou e, eere i te mea faufaa òre te òhipa a te Fatu ta òutou e rave na.

Ruta èv. 6, 43 Eere hoì i te räau maitaì tei hotu mai i te mäa ìno; eere hoì i te räau ìno tei hotu mai i te mäa maitaì.

Ia au i te haapotoraa o na taiòraa e maha nei te tïtauhia ra i te taata ia haapeàpeà ia na i mua i te rahu a te Atua, no te mea o te Atua to na Fatu, e na na i faarahi i te taata i nià i te mau mea atoà. Teie mau taiòraa, te faahoì noa ra ia i nià i te mea ta te Atua i rahu. Te vähi fifi rä i te taata, e taata ihoä o ia, te taata e tano o na e tuàti, e òre atoà e tüàti. E manaò ihoä rä to te taata i mua i te mau ôpuaraa a te Atua, o ta te Atua i horoà te tiàmäraa i mua i te mau parau a te Atua. E fäito rahi ta te Atua i horoà na roto i te here e te aroha, teie ia e himenehia nei e te taata taramo E hotu ä ia e tae noa atu i te paariraa ra, e î i te täpau, e te vai ota noa ra. E tià i te taata i te haapeàpeà no te mea ia ìtehia to na hinaaro ia òre o na ia moèhia. Ta na räveà, terä e haapeàpeà ra ia na iho, no te mea te tahi ua manaò  na te tahi atu mau òhipa tei arataì ia na i roto i te ìno, na reira e ìtehia ai te vai ra o na. E manaònaòraa rahi terä, aita i mau noa i nià i te feiä paari, tei nià atoà i te feiä âpï. E peu terä i teie nei i te feiä âpï te hinaaroraa, te ìmiraa i te räveà ia ìte-atoà-hia rätou e, te vai ra rätou. Inaha, ua ravaì noa te feiä âpï i te faufaa ta na e mau ra i nià i to na tino, to na âpï, to na ièiè, to na nehenehe, to na päutuutu. Ua ìtehia e, te vai ra o na. No te aha paì i teie mahana i manaò ai te feiä âpï e, aita e ravaì terä, aita i ravaì, e tano atoà o na e puhipuhi i te àvaàva, e tano atoà o na e inu, e tano atoà o na e ori pö, ia ìtehia e, eere o na i te tamarii faahou. E au atu ra paì e, mea ìno ia faaea tamarii noa te tamarii, e te taata paari eiaha ia manaò faahou e aita to na faufaa i roto i te oraraa ta na e ora nei, e aita e taata i ìte e o vai o na. Ia faaroo tätou i teie manaò to paari i te naòraa e, 12 Na te riri e faatupu i te märô; âreà te aroha, e faaòre ia i te mau hara atoà. I teie huru parauraa te tïtau-noa-hia ra i te taata ia pärahi fatata noa i te  mau hinaaro faatupu ora ta te fenua e türama noa ra i te èà e tià  ai ia na ia ìte i te faanaho ia ûàna te maitaì ia ôtohe te ìno i mua i te ôpuaraa faaora a te Atua Nui Tumu Tahi. I te mea te paari ta to na âau i feàfeà ra e färii o ia ma te haehaa i te hinaaro faatupu ora ia òre ta na parau ia riro e paraparau na te maamaa. Tei tià ra to na haereà, i te haereraa no te taata tei märamarama i te puai o te ora, tei haaparuparu te tupuraa o te haavare faaìtehia ra. Ia ara maite ra o ia o tei àmoàmo i to na mata, ua faatupu ia i te ìno, âreà te vaha o te taata parau-tià ra, e tumu ia no te ora. Teie te pororaa a Pauro i to na  mau taeaè, 58 E teie nei, e a ù mau taeaè here e, ia itoito òutou, eiaha e âueue, ia rahi ä te rave i te òhipa a te Fatu eiaha e faaea, ua ìte hoì òutou e, eere i te mea faufaa òre te òhipa a te Fatu ta òutou e rave na. Teie Fatu i to na haereraa mai i te fenua nei, o te huru ia  o te titi teie taata àita to na e parau no na iho, to na tiàmaraa ua òre, to na turaraa taata ua  faa-òre-hia. Te faaìte-noa-mai ra te haèhaa o te Fatu i mua teie huru faanahoraa  hoê noa tïtauraa ia tupu te hinaaro o te Atua, e ia haapiihia te taata i te parau tià e te parau mau,  ma te ìte i te maitaì e te ìno, mai teie ta te Fatu e parau nei e, 43 Eere hoì i te räau maitaì tei hotu mai i te mäa ìno; eere hoì i te räau ìno tei hotu mai i te mäa maitaì.

Te faahiti nei o Ietu i te parau no te taata, e to na faanahoraa. Ma te horoà i te tahi mau faahohoàraa i nià i te rahu, èi faaìteraa i te huru o te taata, e to na mau hinaaro ia ora o ia, e aore ra ia pohe. Ta Ietu ra e hinaaro nei ia ìte te taata i te ora o ta te Atua i horoà i roto ia na. Eiaha ra tätou e maere i teie arataìraa manaò i te mea, te tahi vahi e märamaramahia ra i te parau no teie taiòraa te faahiti nei o Ietu i te parau no te taata. O vai teie huru taata ta Ietu e parau nei ? E tamata tätou i te hämani i teie taata ia au te hiòraa a Ietu, e i te heheuraa a te taiòraa, mai teie atu ra te huru.

Ärataì.

O vai teie ?

O  vai te ?                    Matapö                                                          Matapö

E hià                                                              E hià

Òrometua                                                       Pipi

Fäito                                                              Haapiihia

Papaa ïti                                                         Raau rahi

Maitaì                                                             Ìno

Raau taratara                                                  Tute

Vine                                                               Tätarämoa

Taata maitaì                                                   Puèraa maitaì

Taata ìno                                                        Puèraa ìno

Ï te àau                                                                       Parau te vaha

I mua i teie huru faanahoraa, mea maitaì ia tätou i te ìte te vai atoà ra te raau rahi i roto i to tätou mata, tei haapöuri i te türamaraa i te èà. Te vai nei te tahi piiraa, na te Atua  i to na mau tävini e i te mau taata atoà e tiàturi nei e aore e tiàturi nei. Na roto i teie òhipa, te faatoro nei te Atua i to na pue rima ora, ia tià i te mau taata atoà ia täpeà i nià iho. Tei òre i täpeà i nià iho ra ua haere noa ia rätou, na te mau vahi aita e täpaò e ìtehia. Te riro nei ia rätou mai te mau arataì matapö, te arataì te matapö. Àreà ra te rima o te Atua, e arataì o ia i roto i te vahi ora e te òaòa. O teie te tauturu e te itoito o te Atua i nià i te mau taata atoà tei faaroo i te ora, e faaìtehia ia rätou i te puai o te ture a te Atua. E teie ture e faaìte ia i te parau tià a te Atua. Na na hoì e faaìte e, te ätea ra te taata i te Atua, e na na atoà e faaìte e, te piri mai ra i pïhaìiho i te Atua. Ia òre, e topahia rätou i te riri o te Atua, te òreraa e haapaò i te ora. Te hinaaro o te Atua, eita ia te faahaparaa i te taata, horoàraa ra i to na òaòa i te fëia atoà e tävini nei ia na. Te faufaa ia i noaa ia tätou, na roto i te tiàfaahouraa o te Metia. Ua tià mau te Metia, èi arataìraa i ta na mau pipi, ta na mau òrometua ia noaa ia rätou i te faaararaa i te matapö i te ora e vai ra i roto i te Atua. Èi ìriti i te mau òhipa e haafifi ra te hiòraa i te maitaì. Ia tià ra i te mata ia hiò i te mau hotu ta te Atua e faaìte. Ia noaa i te taata na roto i te mäta äpiäpi òre, ia hiò i te huru o te Atua i nià i te tahi èi ia na iho.

43 Eere hoì i te räau maitaì tei hotu mai i te mäa ìno; eere hoì i te räau ìno tei hotu mai i te mäa maitaì.

Teraì òr. Faatura.