Märeto 4.26-34 Te Tumu

 

Tāpati 13 no Tiunu 2021.

Te Tumu.

Taramo 92

Tänu

1 Taramo, himene, no te mahana täpati. 2 E mea tià te haamaitaì i te Fatu, e te himene ei haamaitaì i to iòa, e Tei Teitei e. 3 I te faaìte i to hämani maitaì i te poìpoì, e te parau mau na òe i te mau ahiahi atoà ra, 4 mä te mea aho hoê àhuru ra e te näpara, e mä te tïnura òto maitaì ra. 5 Te faareàreà mai ra òe ia ù, e te Fatu, i ta òe e rave ra, e òaòa vau i te òhipa a to rima. 6 Aore ä te rahi o ta òe ra òhipa, e te Fatu, e te hohonu rahi hoì o to òe ra mau manaò. 7 E òre rä te taata manaò òre ra e haapaò, e te taata maamaa ra, e òre o ia e ìte i teie. 8 E ia ôteo te paieti-òre mai te räau rii ra, e ia ruperupe atoà te feiä rave parau ìno ra, i ruperupe ia ia täpü faaruè- roa-hia ra. 9 E o òe, e te Fatu, ua faateitei-roa-hia òe 10 Inaha hoì to mau ènemi, e te Fatu, inaha to mau ènemi, e mou ia, e te feiä atoà i rave i te parau ìno ra, e haapurarahia ia. 11 O to ù nei rä tara e faateiteihia ia e òe mai te tara o te reema ra, e faatähinuhia vau i te monoì âpï. 12 E ìte ta ù mata i ta ù mau ènemi i te hiàraa e faaroo ta ù tarià i te pau o te paieti òre i tià mai e märô mai ia ù ra.13 E ruperupe te taata parau tià mai te tämara ra, e tupu ia mai te âreti i Repanona ra. 14 O tei tänuhia i roto i te fare o te Fatu ra, e ruperupe ia i roto i te mau hëtere o to tätou Atua. 15 E hotu ä ia e tae noa atu i te paariraa ra, e î i te täpau, e te vai ota noa ra: 16 ei faaìteraa atu e parau tià ta te Fatu, o ia ta ù haapüraa, e aore roa e parau tià òre o roto ia na.

Ètetiera 17.22-24.

Aru.

22 Te nä ô mai ra te ATUA ra o te Fatu: E rave atoà vau i tei nià i te âmaa teitei i te âreti teiteiraa tanu ai e tope hoì au i te àuru o te räau rii âpï i te hoê mea iti âpï ra, e nä ù e tanu i nià i te mouà teitei e te teniteni ra: 23 i nià i te hoê mouà teitei i Ìteraèra nei au e tanu ai: e tupu te âmaa, e hotu hoì te mäa i nià iho, e riro hoì ei âreti maitaì: e pärahi hoì te mau manu pererau te mau huru atoà i raro aè; ei roto i te maru o te mau âmaa pärahi ai. 24 E ìte atoà te mau räau atoà o te aru ra, e nä ù, nä te Fatu, i tuu haèhaa i te räau teitei, e ua faatià i te räau haèhaa, e ua haamarô i te räau ota, e ua faaruperupe i te räau marô. O vau teie o te Fatu e parau nei, e nä ù e rave.

2Törïnetia 5.6-10

Ìte.

6 Itoito ai mätou nei aore e faaea, ua ìte hoì mätou e, te pärahi nei mätou i roto i te tino, te taa ê nei ia mätou i te Fatu. 7 E haereà faaroo hoì to mätou, eere i te haereà ìte mata. 8 Te itoito nei mätou, e ua tià ia mätou ia taa ê atu i te tino nei, e ia pärahi i pïhaì iho i te Fatu. 9 E teie nei, te tïtau mäite nei mätou, e ei ô nei ra, ei reira ia, e ia taa ê atu, ei reira ia, ia ìtehia mai ä mätou e ana. 10 E fä päatoà atu hoì tätou i mua i te haaväraa a te Metia; ia rave te taata atoà e àti noa aè i te utuà e au i te mau mea i ravehia e ana i roto i te tino nei, te maitaì e te ìno.

Märeto 4.26-34

Te parapore o te huero e tupu ra

26 Ua parau mai ra hoì o ia: E au te Pätireia o te Atua i te hoê taata i ueue i te huero i roto i ta na ra âua. 27 E te taòto noa ra o ia i te ruì, e te ara noa ra i te ao, te tupu noa ra taua huero ra aore o ia i ìte i te tupuraa. 28 Na te fenua iho hoì i faatupu aè, o mua te ôteuraa, e i muri iho te puäraa, e muri aè ra o te tïtona mau ia. 29 Ia paari rä te tïtona ra, ua rave iho ra o ia i te ôoti, no te mea ua tae i te ôotiraa ra.

Te parapore o te huero tïnapi

Fenua.

(Mät 13,31-32; Ruta èv 13,18-19)

30 Ua nä ô mai ra o ia: Mai te aha nei te Pätireia o te Atua ia fäito tätou? E e aha te faaauraa ia faaau tätou? 31 E au i te hoê huero tïnapi, tei iti roa ia tänuhia i raro i te repo ra i te mau huero atoà i raro i te repo. 32 Ia tänuhia rä, tupu aè ra ia, e rahi atu ra i te mau räau rii atoà nei, toro atu ra to na mau âmaa, e e tià te mau manu o te reva ia tau noa mai i raro aè i to na maru.

Te tumu o te mau haapiiraa parapore

(Ruta èv 13,34-35)

33 I nä reira hoì o ia i te haapii mai ia rätou i te parapore e rave rahi, i te feiä e tià ia rätou ia faaroo ra. 34 Aita roa rä e parau parapore òre i parauhia e ana ia rätou, e ia âtaa mai rätou anaè ra, ua faaìte o ia i te mau mea atoà i ta na mau pipi.

Manaò.

Te nahea nei te taata ?

Ia au i na taiòraa e maha no teie mahana e tià ia uihia e, e aha te faanahoraa o te taata i teie mahana. E tià ia parauhia e te perehahu nei, e ua reru ua paremo i roto i te täparu, ua rupehu te fëruriraa i roto i te hoê peu tei ateä i to na fenua, ta te fenua e höroà nao nei i roto i to na oraraa tuatau, ua topa i roto i te teòteò faufaa òre. E au ra e, i mua i te maitaì e te ìno, aita e maitaì, aita e ìno, te huru, te huru aita e huru, no te mea àita e òhipa e faahitimahuta ra i to na faaroo, e àita atoà e òhipa e haapura rä i to na mata mai te hoà uira te huru. Ua manunu roa i te faatau e te hupehupe, mai te mau taata tei ihu, tei hape i te èà maitaì, e mea ìno, e te èà ìno ra mea maitaì, te horo püpara noa ra te taata ma te àveià òre.

I teie tau no te hinapaarae, teie te tahi mau parau tei täpeàhia mai i roto i na taiòraa e maha, no te faatupu i te täpuraa i te taura e hinaarohia ra ia na no te tomo i roto i te ora no te hau o te Metia i faaìte mai ia tätou i te èà no te parau tià, e te parau mau e mauhia ra e te fenua. Tei hinaaro i te Atua ra, ua ìmi ia i te Atua Nui Tumu tahi, tei faaruè hoì i te Atua ra, aita to na e Atua faahou, ua faaruè atoà te Atua ia na. A faaroo mai na ra i to te Atua Nui Tumu Tahi faaâpïraa ia tätou :

-Taramo 92, 14 O tei tänuhia i roto i te fare o te Fatu ra, e ruperupe ia i roto i te mau hëtere o to tätou Atua.

-Ètetiera 17, 24 E ìte atoà te mau räau atoà o te aru ra, e nä ù, nä te Fatu, i tuu haèhaa i te räau teitei, e ua faatià i te räau haèhaa, e ua haamarô i te räau ota, e ua faaruperupe i te räau marô. O vau teie o te Fatu e parau nei, e nä ù e rave.

-2 Törïnetia 5, 7 E haereà faaroo hoì to mätou, eere i te haereà ìte mata.

-Märeto 4, 32 Ia tänuhia rä, tupu aè ra ia, e rahi atu ra i te mau räau rii atoà nei, toro atu ra to na mau âmaa, e e tià te mau manu o te reva ia tau noa mai i raro aè i to na maru.

E au ra ta tätou parau no teie mahana i te tohu a Vaitä, i teie mau tumu räau i tänuhia i roto i te fare o te Atua Nui Tumu Tahi, te tumu räau marô e faaruperupehia, e tià te mau manu o te reva ia tau noa mai i raro aè i to na maru. No te faaìte e mau tumu räau e horoà rä i te ora o te fenua i roto i te reva, o ta te mau manu e ìte nei te faufaa o te hau o te ao Atua.

I te tau a ora hau noa ai te nünaa Mäòhi, a haamori nao ai i te Atua ra ia Taaroa i nià i te marae ua tupu te tahi ârepurepuraa i roto i te mau hui tupuna, i te faariroraa te vahi haamoriraa, ei vahi haamataùraa i te nünaa, ua tärai te mau räau èi hohoà atua, te mau ôfaì, e ua manii te toto taata i nià i te marae, o te mea faufau ia i mua i te aro o Taaroa. I te mea ua papa o Taaroa ta na ôpuaraa i nià i te ora, no te ora i rahuhia ai o Mäòhi Nui.

No te täiva te hui tupuna i te Atua Nui Tumu tahi, ua faatupu ä te Atua i to na aroha e to na here i roto i te mau taata tei ìte i to na mau hinaaro. Te òhipa ia i ìtehia e Vaitä teie ta na parau :

Te ìte nei au, tei mua ia ù nei te auraa o teie nei peu maere rahi. Tenä mai te fanauà ùnaùna a te Tumu, e haere mai e hiò i teie uru räau i Taputapuätea nei. E tino ê to rätou, e tino ê to tätou, hoê anaè rä huru, no te Tumu mai. E riro teie nei fenua ia rätou, e mou teie haapaòraa tahito nei, e e tae mai hoì te mau manu moà o te moana i te fenua nei, e haere mai e taìhaa i ta teie räau i motu e haapii mai nei. (Teuira HENRY, Tahiti i te pö àpi 16).

Te mau parau teie i tohuhia e te Tahuà ra e Vaitä hou te taahi-mätamua-raa mai te âvae o te Papaâ i nià i teie fenua. Te faahope atoà ra o ia i ta na tohu mai te parau e, e tae mai teie feiä nä nià i te vaa ama òre. No te turu i to na manaò, ua rave o ia i te hoê ùmete e ua tuu i roto i te miti. E inaha, oia mau, te mänu nei te ùmete, aita i taahuri.

Te uru räau i Taputapuätea, e mau tumu räau e tupu ra na tihiti, e nià i te Marae, tei piihia te Tumu Rau. E vahi haamoriraa, mai teie e faahitihia ra i roto i te pipiria, Ètoto 34, 13 E täìhitumu rä òe i ta rätou mau fata, e vävähi i ta rätou mau tii, e täpü hoì i te mau uru räau, Tävana 6, 25 Taua ruì ra hoì ta te Fatu parauraa mai ia na e, a rave òe i te puaatoro oni âpï a to metua ra, e te tahi hoì puaatoro oni mätahiti hitu, e haamarua i te fata a Paara tei raro, te fata a to metua ra, a täpü ai i te uru räau i pïhaì iho ra. Ieremia 17, 2 E te manaò atoà ra ta rätou mau tamarii i ta rätou mau fata e to rätou mau Ìtoro o te uru räau ra, i roto i te mau räau ruperupe i nià i te mau âivi teitei ra. E vahi marumaru rahi te marae i mua ra, no te rahi i te räau i tänuhia i reira. Ia faaroo tätou i te tohu a Vaitä no teie uru räau i Taputapuätea, e te parau no te parapore no teie mahana e faaìte-noa-mai ra te reira i te ora o te tumu räau e tii ra i te aroha e te here o te Atua Nui Tumu Tahi, i te mea te tupu ra i roto i te reva no te faaìte i te hanahana o te fenua, e riro to na mau âmaa e tauraa no te mau manu o te reva mau manu moà a te Atua Nui Tumu Tahi. 32 Ia tänuhia rä, tupu aè ra ia, e rahi atu ra i te mau räau rii atoà nei, toro atu ra to na mau âmaa, e e tià te mau manu o te reva ia tau noa mai i raro aè i to na maru.

 

Teraì òr. Faatura.

Märeto 14.12-26 Te ôroà a te Fatu.

 

Tāpati 6 no  Tiunu 2021.

Te ôroà a te Fatu.

Taramo 116

Hopoi.

1 E hinaaro rahi to ù i te Fatu, o tei faaroo mai i ta ù reo e i ta ù i ani atu. 2 No te mea ua färiu mai o ia i ta na tarià ia ù nei, e tiàoro ä vau ia na e mure noa atu to ù nei aho. 3 I haapunihia vau e te märei ra o te pohe; i haaàtihia vau e te ahoaho o häte; i roohia vau e te àti e te mäuiui. 4 Ua tiàoro iho ra vau i te iòa o te Fatu, te pure nei au ia òe: «E te Fatu e, e faaora na òe i ta ù värua nei. 5 O te hämani maitaì e te parau tià ta te Fatu, oia ia, ua î to tätou Atua i te aroha. 6 E tiaì mai te Fatu i te feiä haavare òre; i tuu-haèhaa-hia vau, e ua faaora o ia ia ù. 7 E hoì, e ta ù värua, i to òe ra faaearaa, ua hämani maitaì mai te Fatu ia òe. 8 Ua faaora òe i ta ù värua i te pohe, e ta ù mata i te òto, e ta ù âvae ia òre ia hià. 9 E hahaere ä vau i mua i te Fatu i te fenua o te feiä e ora nei. 10 Ua tiàturi au i te Fatu i parau ai au: Ua rahi roa iho nei to ù pohe 11 E ua parau hoì au i ta ù rüraa ra: «E haavare anaè to te taata atoà nei » 12 E aha rä ta ù ia hopoi atu na te Fatu, i te mau hämani maitaì no na ia ù nei? 13 E rave au i te âuà ora e hopoi i nià a tiàoro ai i te iòa o te Fatu. 14 E faatupu vau i ta ù i èuhe i te Fatu, i teie nei i mua i te aro o to na atoà ra mau taata. 15 E mea taoà i te aro o te Fatu te pohe o to na ra mau tävini moà. 16 Oia mau, e te Fatu, no te mea o vau to òe tävini, to tävini e te tamaiti a to tävini vahine Ua matara ia òe to ù nei mau täpeà. 17 E hopoi au i te tahi tütia haamaitaì ia òe, a tiàoro ai au i te iòa o te Fatu. 18 E faatupu vau i ta ù i èuhe i te Fatu, i teie nei i mua i te aro o to na atoà ra mau taata, 19 i roto i te mau àumoa i te fare o te Fatu ra, i rotopü ia òe, e Ierutarëma e. Hareruia.

Ètoto 24.3-8

Tutia

3 Ua pou iho ra Möte, e ua faaìte i te mau taata i te mau parau atoà a te Fatu ra, e teie atoà nei mau ture; ua parau tahi noa mai ra te taata atoà, nä ô mai ra, O te mau parau atoà a te Fatu i parau mai ra, e rave ia mätou. 4 Ua päpaì iho ra Möte i te mau parau atoà a te Fatu ra, e ua tià aè ra o ia i nià i te poìpoì roa, ua hämani iho ra i te hoê fata i te tumu o taua mouà ra, ua faatià aè ra i na pou ôfaì hoê àhuru e ma piti, no te mau ôpü o Ìteraèra tino àhuru ma piti ra. 5 E ua tono aè ra o ia i te taata âpï no te tamarii a Ìteraèra ra, o tei hopoi i te tütia-täauahi i te Fatu ra, e ua faatütia hoì i te puaatoro ei tütia-àmu ra. 6 Ua rave aè ra Möte i te tahi pae i te toto ra, tuu iho ra i roto i te âuà; e ua pïpï atu ra i te tahi pae i nià i te fata. 7 Ua rave aè ra o ia i te puta faufaa ra, ua taiò iho ra ia faaroo mai te mau taata ra; ua nä ô mai ra rätou, Te mau parau atoà a te Fatu i parau mai ra, na mätou ia e rave, e e faaroo 8 Ua rave aè ra Möte i taua toto ra, ua pïpï atu ra i nià iho i taua mau taata ra, nä ô atu ra, A hiò mai na i te toto o te faufaa ta te Fatu i faaau iho nei ia òutou, no te mau parau atoà nei.

Hēpera 9.11-15

Âià

11 O te Metia rä i tae mai ra ei tahuà rahi no te mau mea maitataì a muri nei, i roto i te tëtene rahi maitaì roa ra, aore i hämanihia e te rima ra, aore i faatiàhia i raro nei; 12 eere hoì mä te toto puaaniho, e te toto täfa, mä to na iho rä toto, i te tömaraa hoê i roto i te vähi moà roa ra, e mä te ora mure òre te noaaraa no tätou. 13 I moà atu ra te taata, e mä atu ra te tino i te toto puaatoro, e to te puaaniho, e te rehu puaatoro ufa âpï i pîpîhia i nià i te feiä i viivii ra. 14 A tae ai hoì i te toto o te Metia ra, o tei püpü ia na iho mä te ìno òre i te Atua, i te turu o te Värua pohe òre ra, e rahi atu ia te mä o to òutou âau i te òhipa pohe, ia haamori òutou i te Atua ora ra? 15 I riro ai hoì o ia ei ärai i te faufaa âpï nei, ia noaa te âià mure òre i parauhia mai ra i te feiä i parauhia ra, i to na ra pohe, ei faaòre i te hara i te faufaa mätamua ra.

Märeto 14.12-26

Te àmuraa Ietu e ta na mau pipi i te Päta

(Mät 26,17-25; Ruta èv 22,7-14; 21-23; Ioane 13,21-30)

12 E tae aè ra i te mahana mätamua o te mäa faahöpue-òre-hia ra, e pätia ai rätou i te Päta ra, ua nä ô mai ra ta na mau pipi ia na: «E haere mätou i hea faanahonaho ai i te Päta ia àmu òe? 13 Ua tono atu ra o ia i e toopiti puè pipi a ana ra, nä ô atu ra ia räua: «A haere i roto i te ôire, e färerei mai te hoê taata ia òrua mä te färii pape. A pee atu òrua ia na. 14 E te vähi ta na e tomo ra, e parau atu òrua i te taata fare: «Te parau mai ra te Òrometua:» Tei hea te piha no te manihini, ei àmuraa Päta na ù e ta ù mau pipi atoà? « 15 E na na e faaìte mai ia òrua i te hoê piha rahi tei nià ua àtuàtu. Ei reira faanahonaho ai na tätou. 16 Haere atu ra taua puè pipi na na ra i roto i te ôire, roohia atu, oia mau atu ra ta na i parau mai ia räua ra; ua faanahonaho iho ra räua i te Päta. 17 E ahiahi atu ra, ua haere mai ra o ia mä te tino àhuru mä piti atoà. 18 E te àmu ra rätou i taua àmuraa mäa ra, ua parau atu ra Ietu: «E parau atu vau ia òutou e: e riro mau te hoê o òutou e àmu atoà i te mäa nei, i te tuu ia ù. 19 Tupu atu ra to rätou òto, e ua ui tätaìtahi mai ra rätou atoà ia na e: «O vau änei? 20 Ua parau atu ra Ietu ia rätou, nä ô atu ra: «No te tino àhuru mä piti na, o te taata e uhi âpipiti to mäua rima i roto i te âuà nei. 21 Te haere nei ä hoì te Tamaiti a te taata nei, i tei päpaìhia no na ra, âreà te taata na na e tuu i te Tamaiti a te taata nei, a tae hoì o ia E mea maitaì i te reira taata àhiri aita roa i fänau.

Te àmuraa mäa a te Fatu

(Mät 26,26-30; Ruta èv 22,15-20; 1 Tör 11,23-25)

22 E te àmu ra rätou, ua rave iho ra Ietu i te päne, e oti aè ra te haamaitaì i te Atua, vävähi iho ra, tuu atu ra ia rätou ra, nä ô atu ra: «A rave, a àmu, o ta ù tino teie. 23 Ua rave iho ra o ia i te âuà, e oti aè ra te haamaitaì i te Atua, ua tuu atu ra ia rätou ra, e ua inu iho ra rätou atoà. 24 Ua nä ô atu ra o ia ia rätou: «O ta ù toto teie, no te faufaa âpï i haamaniihia no te taata e rave rahi. 25 E parau atu vau ia òutou: e òre mau vau e inu faahou i to roto i te vine, e tae noa atu i te mahana e inu ai au i te mea hou i te Pätireia o te Atua ra. 26 E oti aè ra te himene haere atu ra rätou i räpae, i te mouà ra i Òriveta.

Manaò.

E ôroà teie e faatupuhia i roto i na taiòraa e maha, e aha te ôroà, te taò « ôroà », e taò hämani teie. E piti tuhaa i roto i teie taò. Te vai ra te « ô » e te « roà ». Te « ô » e parauhia ra, o te faaàpu ia, mai terä e parauhia ra, te ô i Êtene i roto i te Tënete. Te « roà », e piti auraa tö na. Te auraa i mätauhia, « te vahi paari o te räau, no reira i parauhia ai : ua roàhia terä räau. Te auraa, ua paari maitaì terä räau. Te piti o te auraa o te roà o te tano e täpeà mai, te faaìteraa i te Nui no te maitaì o te Atua Nui Tumu Tahi. No reira, ia täpiri-anaè-hia teie nä taò « ô-roà », te auraa e matara mai, teie ia, « e taime haamaitaìraa, e faahanahanaraa i te Atua no te mau maitaì ta te faaàpu, ta te fenua e faaìte noa ra. Teie huru parauraa no te ôroà a te Fatu, eere ia te parau no te ôroà noa. Te auraa, te vai ra ta te Fatu faanahoraa i ta na ôroà. Ia au i te mau faatiàraa, ua riro ihoä te ôroà a te Fatu ei taime haamaitaìraa e haamauruüruraa i te Atua. Ua faaòhipa te Fatu i nä mäa o te fenua no roto mai i te tïtona mai te färaoa e no roto mai i te vine mai te uaina. Nä mäa tumu teie a te âti-Iuta. Te auraa, ua faaòhipa te Fatu i te mau mäa tumu a to na nünaa. Ua faaòhipa te Fatu i nä mäa no roto i te fenua. Ua faatüàti atoà o ia i nä mäa i nià ia na. Te auraa, eere no te mäa noa te parau. Te vai atoà ra te parau o te Fatu tei tüàti i nià i te mäa e te mau òhipa tä na e faatoro ra. A faaroo na, i te haapotoraa o na taiòraa e maha,

-Taramo 116, 12 E aha rä ta ù ia hopoi atu na te Fatu, i te mau hämani maitaì no na ia ù nei?

-Ètoto 24. 8 Ua rave aè ra Möte i taua toto ra, ua pïpï atu ra i nià iho i taua mau taata ra, nä ô atu ra, A hiò mai na i te toto o te faufaa ta te Fatu i faaau iho nei ia òutou, no te mau parau atoà nei.

-Hepera 9, 15 I riro ai hoì o ia ei ärai i te faufaa âpï nei, ia noaa te âià mure òre i parauhia mai ra i te feiä i parauhia ra, i to na ra pohe, ei faaòre i te hara i te faufaa mätamua ra.

-Märeto 14. 22 «A rave, a àmu, o ta ù tino teie.  24 Ua nä ô atu ra o ia ia rätou: «O ta ù toto teie, no te faufaa âpï i haamaniihia no te taata e rave rahi.

Te ôroà a te Fatu

Te parau-toà-hia nei ôroà  Èufari, e taò herëni teie, to na auraa e « haamauruüruraa ». I roto i te mau parau teie haamauruüruraa a te Fatu, tei nià ia i te Atua, te Fatu o te maitaì ta te fenua i höroà mai, teie maitaì e vai ra i roto i te âuà. Aita ia te manaò i mau noa i nià i te haamauruüruraa i te Atua no ta na höroà na roto i te âuà uaina, ua hiò-atoà-hia te parau no te haamauruüruraa i te Atua mai te tahi òhipa faufaa roa tei ravehia e te Fatu i roto i ta na ôroà. Ia au i te mau òhipa e te parau a te Fatu e faaìtehia ra i roto i ta na ôroà, e tano e parau eere te parau noa no te èufari te mea faufaa, te vai atoà ra te tahi atu mau parau faufaa e faaìtehia ra.

Te àiraa mäa a te Fatu, te taime i faatupu ai te Fatu i ta na ôroà, tei te taime no te päta i te tämäaraa ahiahi i roto i te tahi piha i faanahohia. E piti mäa ta te Fatu i faaòhipa, te färaoa e te uaina. Eita e òre tätou i te manaò, eere i te mea ravaì te mäa i nià i te àiraa mäa a te Fatu. Eere tei nià i te iti e te rahi o te mäa ta te Fatu e hinaaro ra i te faaìte i nià i ta na àiraa mäa, tei nià rä i te auraa tä na e höroà ra i faatupu ai o ia i teie àiraa mäa tä na.

I muri aè i te mau tuatäpaparaa i ravehia i nià i te ôroà a te Fatu, te märamarama ra tätou i te faufaa o te parau tei faaìtehia mai e te heheuraa taò, te auraa o te mau òhipa i ravehia e te mau parau i faahitihia, i reira to te Fatu haamauraa i ta na ôroà e te tüàtiraa o te ôroà a te Fatu i nià i te Päta. Ua ìtehia i roto i te roaraa o te tau i te rauraa o te hiòraa a te mau maru metia i nià i te ôroà a te Fatu no ta rätou huru märamaramaraa i te parau. Rau noa atu te märamaramaraa o te parau i matara, na te Fatu ihoä teie ôroà. Te auraa, ta te Fatu e höroà i nià i ta na ôroà të faaitoito i te heheu.

Te ôroà a te Fatu, e ôroà ia i reira te Fatu te faaìteraa i to te Atua here e to na aroha, tei riro noa te mäa e te inu ei täpaò faaìte. Ua riro atoà te Fatu iho tei faatià i teie ôroà ei tupuraa no te aroha e te here o te Atua i te taata. Te ôroà a te Fatu, e ôroà ia no te here e te aroha tei riro te rahu e te Tamaiti a te Teitei ei tupuraa. Te Atua tei rahu i teie ao e tei tono mai i ta na Tamaiti here, e Atua ia no te here e te aroha. E tano tätou e fäì e : « Ua î te Atua i te aroha e te here. Ua î te Fatu o te ôroà i te here e te aroha o te Atua. Ua î te fenua i te here e te aroha o te Atua. Ua î te moana i te here e te aroha o te Atua. Ua î te raì i te here e te aroha o te Atua. Ia î atoà te taata i te here e te aroha o te Atua ». Te ùru, te haari, te ufi, te tärua, te maniota, te ùmara, e te vai atu ra, e maa teie no roto i te haamaitaìraa a te Atua Nui Tumu Tahi, e täpaò no te aroha e te here i te nünaa no Mäòhi Nui.

I roto i te ôroà a te Fatu, te tähoê nei, te haapii nei e te faaàmu nei te Metia i te Ètärëtia. Nä te Metia e tïtau nei i te taata i te ôroà e nä na atoà e faatere nei i teie ôroà. O na te Òrometua e arataì nei i te nünaa o te Atua, te Perofeta e faaìte nei i te Parau a te Atua, te Tahuà e faahanahana nei i te parau àro o te Atua. I roto i te Ètärëtia, te taata e faatere i te ôroà a te Fatu i te iòa o te Metia, te faaìte noa mai ra te reira eere te âmuitahiraa te Fatu i te mau òhipa o tä na e rave ra, eere o na i te fatu i te ôroà, eere atoà hoì o na i te fatu o te ôroà : te färii noa ra o ia i te reira mai te tahi höroà na te Metia e ora ra i roto i ta na Ètärëtia.

Te ôroà a te Fatu, e tämäaraa taa-ê mau teie, tei faaìte mai na roto i teie mau täpaò ìtehia e te mata, mai te färaoa e te uaina i te parau no te here e te aroha o te Atua i te taata nä roto ia Ietu Metia, e o ta Ietu iho i faaòhipa no te hereraa i to na mau taata « e tae noa atu ra i te tahi fäito rahi » (Ioane 13, 1), tei haapäpü mai i te faaòreraa hara a te Atua (Mätaio 26, 28) e te parau no te ora mure òre (Ioane 6, 51-58). Mai te peu e, ua riro te ôroà a te Fatu ei täatoà, e faariro-noa-hia i ô nei i roto i nä huru i muri nei : ei haamauruüruraa èi haamaitaìraa i te Metua, haamanaòraa i te Metia, taùraa i te Värua, âmuiraa no te feiä faaroo, ôroà tämäaraa no te Hau o te Atua.

Te ôroà a te Fatu, hoê teie haamaitaìraa rahi ta te Ètärëtia e faaìte i te iòa o te täatoà o te rahu. No reira, te ao ta te Atua i faahau ia na iho, të ora päpü ra ia i te ôroà a te Fatu atoà na roto i te hotu o te fenua, i roto i te oraraa o te maru-metia e te òhipa ta rätou e rave ra no rätou iho e no te mau taata atoà. Te färaoa e te uaina, hotu no te fenua e no te òhipa a te taata, te püpühia nei te reira i te Metua ra i roto i te faaroo e te haamaitaìraa. Te auraa, te heheu nei te ôroà a te Fatu i te ao i te òhipa e tupu mai : e püpüraa taoà e e haamaitaìraa i te Atua tei rahu i te raì e te fenua, mai te tahi âmuitahiraa tumu-tahi i roto i te Tino o te Metia. Nä roto i te täpaò no te hotu o te fenua, te parau faufaa i ô nei, o te täatoàraa ia no te oraraa o te Metia, tei haere mai ia tätou nei no te faaàmu e no te faahuru ê i te täatoà o to tätou oraraa. Na roto i te parau ora a te Metia e te mana o te Värua Moà i riro ai te hotu o te fenua ei mau täpaò faataahia no te tino e te toto o te Metia. E vai noa ä te reira i te mau taime atoà e i te mau vähi atoà e faatiàhia ai te ôroà a te Fatu.

No te Fatu, e mea ravaì terä e piti mäa no te faaìte i te rahi o te here e te aroha o te Atua tä na i faatüàti i nià ia na e te mau òhipa atoà ta te Atua i tïtau ia na e rave. Ia hiòhia, aita teie maìriraa iòa no te àiraa mäa a te Fatu e faahuruê ra i te auraa ta te Fatu e hinaaro ra i te faaìte i roto i ta na ôroà. Te auraa, e àiraa mäa ta te Fatu i faanaho no ta na mau pipi e te mau taata atoà tei hinaaro e färii i te mau täpaò no te here e te aroha ta te Atua i tïtau i ta na Tamaiti e haere mai e faaìte.

I te mau taime atoà e faatià ai tätou i te ôroà a te Fatu, te haamanaò noa mai ra te maa e te inu, i to te rahu pärahi fatata-noa-raa i pïhaì iho ia tätou, mai ia Ietu i fänau püfenuahia oia atoà tätou. O ta teie ia ôroà e haamanaò pinepine noa mai ra ia tätou, ia pärahi tämau tätou i roto i te hau e te maitaì.

 

 

Teraì òr. Faatura.

Mätaio 28.16-20 Haapii, Haapaò

 

Tāpati 30 no Më 2021.

Haapii, Haapaò

 

Taramo 33

Te Puai.

1 E òaòa i te Fatu, e te feiä parau tià e, E au te haamaitaì i te feiä parau tià. 2 E haamaitaì i te Fatu i te tïnura,

e himene ia na i te näpara aho àhuru ra. 3 E himene ia na i te himene âpï, faaòto maitaì na mä te òaòa e te au mäite. 4 E parau tià ta te Fatu, e te haavare òre hoì ta na atoà ra mau òhipa. 5 Hinaaro o ia i te parau tià e te au, te î nei te fenua i te maitaì a te Fatu. 6 Na te parau a te Fatu i oti ai te mau raì, e to rätou atoà ra i te aho o to na vaha. 7 Ua haaputu o ia i te moana ra o te tai ei puèà, e ua vaiiho o ia i te moana i roto i te fare vairaa. 8 Ia mataù te mau fenua atoà i te Fatu; e ia höriri to te ao atoà nei ia na. 9 Ua parau hoì o ia, e oti aè ra; ua faaue o ia, e ua mau atu ra. 10 Te faaòre nei te Fatu i te âpooraa a te mau êtene, te faariro nei i tei ôpuahia e te mau taata ra ei mea faufaa òre. 11 Tei faaauhia e te Fatu ra, e tià ia i te vai-mäite-raa, e tei manaòhia e ta na âau e tae noa atu i te mau uì atoà ra. 12 E ao to te fenua, o te Fatu to rätou Atua; e te mau taata i mäìtihia e ana ei tufaa na na.13 O te Fatu tei hiò mai nä nià mai i te raì, te hiò mai ra i te mau tamarii atoà a te taata nei. 14 Te vähi i pärahihia e ana ra, ta na ia hiòraa mai i to te ao atoà nei. 15 O ia anaè rä tei haafäito i to rätou âau, e o ia tei hiòpoà mai i ta rätou mau räveà.16 Aore e arii i ora i te rahi o ta na nuu, aore e taata püai i ora i te rahi o te püai.17 E mea faufaa òre te puaahorofenua ei haapüraa, aore e taata e ora i to na püai rahi. 18 Inaha, tei nià to te Fatu mata i te feiä i mataù ia na, i nià i te feiä i tiàturi i to na ra aroha, 19 e faaora ia rätou i te pohe, e ia ora hoì rätou i te oè ra. 20 Te tiaì nei to mätou värua i te Fatu; o to mätou ia tauturu, e to mätou ia päruru. 21 Te òaòa nei to mätou âau ia na; te tiàturi nei hoì mätou i to na ra iòa moà. 22 Ia vai mäite mai ä to aroha, e te Fatu, i nià ia mätou, mai ia mätou nei e tiàturi atu ia òe ra.

Teuteronomi 4.32-40

Te mäìtiraa.

32 E uì noa na hoì òe i teie ä mütaa iho ra mau mahana, hou iho nei òe ra, mai te mahana mai ä i hämani ai te Atua i te taata i nià i te fenua nei ra, e mai te tahi pae raì e tae noa atu i te tahi pae raì ra, i te tupuraa i te hoê mea rahi mai teie nei, e mai te reira hoì i te faaroo-noa-raa i te roo ra , 33 i te taata hoì i te faarooraa rätou i te reo o te Atua i te parauraa mai i röpü i te auahi a ora ai ra, mai ta òe hoì i faaroo ra? 34 E ua tii änei te Atua e ua rave mai i te nünaa atoà mai rotopü mai i te tahi fenua ê, mä te pohe i te tuuraa atu, e te täpaò, e te piri, e te tamaì; mä te rima püai, e te rima faatoro-hua-hia; e te mau mea mataù rahi, mai ta to òutou Atua ta te Fatu i rave ia òutou ra i Àifiti, i mua i to òutou mata na? 35 Ia ìte hoì òe e, o te Fatu anaè ra te Atua; e aita atu, o ia anaè ra, i ìte ai òe. 36 Ua faaìte mai o ia ia òe i to na reo mai nià mai i te raì ra, ei haapii mai ia òe ra; e ua faaìte mai o ia ia òe i ta na auahi rahi i nià i te fenua nei; e ua faaroo hoì òe i ta na parau mai roto mai i taua auahi ra. 37 E no te mea i aroha o ia i to hui-metua na, ua rave iho nei o ia i to rätou huaai i muri aè ia rätou ra; e ua arataì mai o ia ia òe i räpae i mua i to na iho mata i to na ra mana rahi püai, mai Àifiti mai ra; 38 ia tïahi ê atu o ia i te mau fenua rarahi, e te püai rahi to rätou i to òe i mua ia òe ra, e ia arataì o ia ia òe i nià iho i to rätou fenua , e ia höroà mai o ia i to rätou fenua no òe ei pärahiraa, mai tei teie nei mahana. 39 E tënä na, e haamanaò maitaì na to âau, ia ìte òe i teie nei mahana, e o te Fatu anaè ra te Atua, i nià i te raì, e i raro atoà i te fenua nei, aita atu e Atua , 40 e teie nei, e haapaò òe i ta na mau haapaòraa, e ta na mau ture, ta ù e parau atu ia òe i teie nei mahana, ia maitaì hoì òe, e to tamarii atoà i muri aè ia òe ra, ia haamaorohia to òe na puè mahana i nià i te fenua ta to Atua ta te Fatu e höroà mai no òe, no òe roa atu.

Rōma 8.14-17

14 O te feiä atoà hoì i ärataìhia e te Värua o te Atua ra, e tamarii anaè ia rätou na te Atua. 15 Eere hoì i te värua tävini tei noaa ia òutou ia mataù faahou; o te Värua faatamarii rä tei noaa ia òutou, i parau ai hoì tätou: «E Àpa, e ta ù Metua.» 16 O te Värua iho hoì, e to tätou atoà nei värua, o tei faaìte ia e, e tamarii tätou na te Atua. 17 E tamarii ra, e feiä tufaa ia; e feiä tufaa i te Atua ra, e feiä tufaa tätou e te Metia; te pohe âpipiti nei hoì tätou e o ia atoà, ia haamaitaì-âpipiti-hia tätou e o ia atoà hoì.

Mätaio 28.16-20

To tei Tiàfaahou tonoraa i ta na mau pipi

16 Âreà nä pipi tino àhuru mä hoê ra, haere atu ra ia rätou i Tarirea, i te mouà ta Ietu i faaue ia rätou e haere i reira. 17 E ia ìte rätou ia na, ua tähopu atu ra; i feâa noa na rä te tahi pae. 18 Ua haafätata mai ra Ietu ia rätou, nä ô mai ra: «Te mau mana atoà i nià i te raì e i nià i te fenua nei, ua püpühia mai ia ia ù. 19 No reira, e haere òutou e faariro i te mau nünaa atoà ei pipi, a päpetito atu ai ia rätou i roto i te iòa o te Metua, e o te Tamaiti, e o te Värua Maitaì; 20 mä te haapii atu ia rätou i te haapaò i te mau mea atoà ta ù i faaue atu ia òutou. E inaha, tei ia òutou na vau, i te mau mahana atoà e tae noa atu i te hopeà o teie nei  tau.»

 

Manaò.

Ei manaò haapapa.

Te faufaa e vai nei ia au i na taiòraa e mahana nei, te horoà nei te mau taata paieti i te puai o to rätou tiàturiraa ia ìtehia te hanahana o te Atua. I ta rätou faanahoraa i te tauturu a te Atua ei taìtaìraa i mau maitaì i roto i te mau fenua atoà tei òre i naeàhia i te mau haapiiraa. Tei ravehia taua mau òpuaraa ra na roto i te òaòa, i te mea no te roo o te Atua teie e faahaerehia nei. Ma te haapäpü e o te rima puai teie o te Atua e arataì nei ia rätou, ia mataù te mau taata atoà i te mau òhipa e tupu nei, teie te mau parauraa :

-Taramo 33, 17 E mea faufaa òre te puaahorofenua ei haapüraa, aore e taata e ora i to na püai rahi.

-Teuteronomi 4, 35 Ia ìte hoì òe e, o te Fatu anaè ra te Atua; e aita atu, o ia anaè ra, i ìte ai òe.

-Röma 8, 15 Eere hoì i te värua tävini tei noaa ia òutou ia mataù faahou; o te Värua faatamarii rä tei noaa ia òutou, i parau ai hoì tätou: «E Àpa, e ta ù Metua.»

-Mätaio 28, 20 mä te haapii atu ia rätou i te haapaò i te mau mea atoà ta ù i faaue atu ia òutou. E inaha, tei ia òutou na vau, i te mau mahana atoà e tae noa atu i te hopeà o teie nei tau.»

Heheuraa :

E tuuhia nei te taata ia ö i roto i te parau no te Varua faatamarii, tei horoà i te faufaa no te mau tïtauraa e tïtauhia nei i te taata. I te mea te mana o te raì e te fenua tei te Metia ra ia, e te faaue nei O ia i ta na Ètärëtia ia päpetitohia te mau taata atoà i te iòa o Metua, te Tamaiti, e te Varua Maitaì. O teie ia e tupu nei i roto i te Mataio pene 28, i te mau ìrava 16 e tae i te 20, o tei parauhia teie pene parau, i te Parau Tono a te Metia, e aore ra te Parau Veà Tono a te Metia. I te mea te faahiti nei O ia te reira i te ìrava 19 : E teie nei, e haere òutou e faariro i te mau fenua atoà ei pipi, a Päpetito atu ai ia rätou i roto i te iòa o te Metua e no te Tamaiti, e no te Varua Mataì.

Teie ta tätou ìrava no teie hora paieti, tei ropu maitaì ia  tätou i te parau faufaa rahi no te ôroà Moà o te päpetitoraa. Tei faatupu i te päpetitoraa èvaneria no te toru tahi, tei niuhia i nià i te pohe e te tiàfaahouraa o te Metia. O te Metia iho teie e parau nei i ta na mau pipi tino hoê àhuru ma hoê, e haere i Tarirea i nià i te hoê mouà tei òre i faahitihia te iòa i roto i ta tätou taiòraa. Te mea ra e ìtehia nei ua faahoì faahou o Ietu i te mau pipi i te vahi i tïtauhia ai rätou, ia au i te faaìteraa, a na Evaneria hiò àmui tei Tarirea te Metia, te ômuaraa e te tïtauraa i te mau pipi no te òhipa a te Atua. E tei taua tuhaa fenua noa ra to te Metia faaìte päpüraa e, o te mana atoà o te raì e te ao atoà nei ua püpühia mai tei ia ù a na äè ia. Teie parau ta te Metia aore roa ia, O ia i faahiti i te taime i òhipa ai O ia no te patireia  o te Atua.

Ua faaìnohia O ia, aore O ia i faahiti i teie parau, ua tähitohitohia aore atoà i faahiti i teie parau, ua haamauiuihia, aore atoà, ua pätitihia i nià i te tätauro, aita atoà i faahiti i teie parau, i roto i na faahitiraa parau e hitu no te mauiui o te hara a to te ao nei, aita atoà. No te aha i òre ai O ia e faahiti teie parau i roto i to na mau taime ahoaho e te peàpeà rahi ? No te mea noa ia, ai-ti-ä te òhipa no te faaòreraa hara i nahonaho atu ra i te porohia. Te taime ra i faaroohia ai teie reo te taime ia, i uihia ai e, e te pohe e, teihea to òe tara ? E hate e teihea to òe rë ?  (I Torinetia 15, 55).

Te mana o te pohe ua paruparu ia i mua i te òhipa faaora, a te Metia, i tià ai i te Fatu na roto i te puai o te mana i te faaue i te mau pîpî, 

E teie nei, e haere òutou e faariro i te mau fenua atoà ei pîpî, a Päpetito atu ai ia rätou i roto i te iòa o te Metua e no te Tamaiti, e no te Varua Mataì.

E faaueraa teie ta te Fatu, tei tïtau ia tätou ia haapaò, i te mea te vai nei te tahi mau tuhaa fenua i roto i teie ao, e orahia nei e tätou, aita ia te täpaò o te toru tahi i nià iho, ei faaìteraa i te aroha o te Atua tei heheu i te âau o te feia faaroo. Ia riro ia te mau taata o te fenua atoà nei ei fëia tei amo i teie täpaò hanahana no te Atua ora, te Atua tei faaìte i te puai o to na mana, i roto i ta na mau òhipa maere tei faatupu no to na nunaa. O tei täpaòhia, ua ö ia i roto i te ôpuaraa ora no te ora mure òre, te tïtauhia nei ia ei mero päpü no te ôroà eufari, e ei mero no te Ètärëtia. Àreà ra tei òre ä i täpae i nià i teie reni, te faaue noa nei ia ta tätou ìrava e, ia faarirohia te mau fenua atoà ei pipi, tei päpetitohia i te iòa o te toru tahi moà.

Ta tätou ìrava nei e parau pinepine teie te faaroohia e tätou i te ôroà päpetitoraa Tamarii, taata Paari, e te haapäpüraa, no te pinepine to tätou faarooraa mau âau roa atu ra, i te ètärëtia aita atu ra tätou e haapaò faahou, e vai noa atu ra teie parau ei faamanaòraa i te ôroà moà no te päpetitoraa. Te reira anei te manaò ta te Fatu e hinaaro nei e faaìte ?

Eita roa ia, te hinaaro nei te Fatu e faaìte päpü e te ôroà moà no te päpetitoraa, o te öraa ia te tamarii, te taata paari, i roto i te haamaitaìraa a te Atua tei ravehia e te tämäraa hara, e te faaòreraa hara a te Metia.

 

Te faaoraraa ia tei ravehia e te Atua no to na nunaa, tei fati i raro aè i te faatîtîraa i Àifiti, ua tämähia te viivii i raro i te miti ùteùte, ua haapaarihia te tiàturiraa i te mëtëpara e 40 mätahiti, ua arataì na roto i te pape i Iörïtäna hou te fenua o te tapu. O te päpetitoraa ia teie na te Atua ei tämäraa i to na nunaa.

Àreà ra ta Ioane Päpetito, o te päpetitoraa tätarahapa ia, tei pou i raro i te pape, ei faaìteraa te âau haehaa, e te tätarahapa mau, o ta te Metia i färii atoà. Ia tae mai ra i nià i ta tätou ìrava, o ta Ietu e faaue nei i ta na mau pipi ia päpetito, i te iòa o te Metua, te Tämaïti, te Varua-Mataì o te hoê faanahoraa âpï ia tei âmuihia i roto i te Toru Tahi, tei faatupu i te päpetitoraa Evaneria no te mahana Penetetote. I ù nei tätou e ìte päpü ai e, o Ietu tei amo mai te tiaìtururaa, te hau, te aroha, te here, ia vai i roto i te âau o te tiàturiraa e te faaroo aueue- òre.

 

Ia hanahana te Parau Maitaì a te Atua.

 

 

Teraì or. Faatura.

 

Òhipa 2.1-11 Reo

 

Tāpati 23  no Më 2021.

ÔROÀ PENETETŌTE

Reo.

Taramo 104

Höroà

1 E haamaitaì i te Fatu, e ta ù värua. E ta ù Atua, e te Fatu, òe tei rahi roa. Ua vehihia òe i te hanahana e te mana, 2 i te faaàhuraa ia òe iho i te märamarama mai te àhu ra, e te hohoraraa i te mau raì ra mai te päruru; 3 i te vauvauraa i to na ra mau piha i te pape. E te raveraa i te mau ata ei pereoo no na, i te hahaereraa nä nià i te pererau ra o te mataì, 4 i te faariroraa i te mau merahi no na mai te mataì ra, e te mau tävini no na mai te auahi ura ra. 5 Na òe i haamau i te tumu o te fenua, ia òre roa ia âueue. 6 Ua täpoì hoì òe ia na i te àputo, mai te àhu ra, te teitei ra te pape i te mau mouà. 7 Ia aòhia e òe ra, maùe atu ra; i te haruru o to pätiri ra, ua haapeepee atu ra i te haere. 8 Ua aè rätou i te mau mouà, ua pou rätou i te mau peho, i te vähi i haapaòhia e òe no rätou ra. 9 E ôtià tei haapaòhia e òe, e òre ia e maìri ia rätou, e òre e hoì faahou mai e haanïnä i te fenua. 10 Ua tuu mai o ia i te pape pihaa ei vai matätia, o tei tahe haere nä roto i te ärea o te mau mouà ra: 11 i reira te mau puaa o te fenua nei i te inuraa, e te mau âtini ôviri i te haamäharaa i to rätou hiaai. 12 I pïhaì iho te mau manu o te reva i te pärahiraa o tei òto i roto i te mau âmaa rii. 13 Te faararirari nei o ia i te âivi rii no roto i to na ra mau piha; e te î nei te fenua i ta òe i faahotu mai. 14 Te faatupu nei o ia i te àihere na te mau puaa, e te räau rii na te taata. E te roaa nei te mäa ia na no roto i te fenua: 15 e te uaina e òaòa ai te âau o te taata nei e te monoì i hinuhinu ai to na mata, e te päne e itoito ai te âau taata nei. 16 Te mau räau a te Fatu ra, ua paari ia, te mau âreti i Repanona ra, ta na i tanu ra, 17 e tei ôfaahia e te mau manu ra. Te mau peruti ra to te hetite ra ùtuafare. 18 Te mau mouà teitei ra, no te puaaniho ôviri ia; e te mau mato ra, e haapüraa ia no te täfana. 19 Ua hämani o ia i te märama no te mau tau i haapaòhia ra, ua ìte hoì te mahana i to na maìriraa. 20 Na òe i hopoi mai i te pöuri, e ua ruì iho ra, ei reira te mau taehae o te ururäau ra e haere ai, 21 te mau riona âpï i te ûâ-haere-raa i te mäa, i te ìmiraa i te mäa i te Atua ra. 22 Ua hiti anaè te mahana ra, ua hoì rätou, e ua taòto faahou i roto i to rätou mau âpoo. 23 Ua haere iho ra te taata i te òhipa na na, ta na i rave ra, e ahiahi atu. 24 Aita te huru rau o ta òe ra òhipa, e te Fatu. E mau räveà paari anaè ä ta òe. Ua î te fenua nei i ta òe ra taoà. 25 E tënä na hoì miti rahi e te âano, tei reira te mau mea e nee haere, eita e hope ia taiò: te mau mea rii ra e te mea rarahi atoà ra. 26 Tei reira te mau pahï i te tere-haere-raa; tei reira te Reviatana ta òe i hämani i te haùti haereà. 27 Te tiaì anaè ra te reira ia òe ra, ia noaa ta rätou mäa i te taime mau ra. 28 O ta òe i horoà ra, o ta rätou ia i rave; ua heheu òe i to rima ra, ua îî anaè ia rätou i te maitaì. 29 Ua püroù òe i to mata ra, e àti ia to rätou. Ua rave mai òe i to rätou aho, ua pohe ia rätou, e ua hoì faahou i to rätou ra repo. 30 Ua tono mai ra òe i to värua, ua hämanihia rätou. E ua rave faahou òe i te aroä o te fenua. 31 E vai ä te hanahana o te Fatu e a muri noa atu. Te òaòa nei te Fatu i ta na iho ra òhipa. 32 Ua hiò anaè o ia i te fenua, ua rürü ia; ua faatiàià anaè o ia i te mau mouà ra, ua pee te auahi i nià. 33 Te ora nei au ra, e himene ä vau i te Fatu; te vai nei au ra, e himene au ei haamaitaì i ta ù Atua. 34 E mauruüru ä to ù manaòraa ia na; e òaòa hoì au i te Fatu. 35 Te feiä rave hara ra, e mou ia i te fenua nei; e te feiä parau ìno ra, e òre roa ia. E haamaitaì i te Fatu, e ta ù värua e. Hareruia.

Òhipa 2.1-11

Te haereà mai o te Värua Maitaì

1 E tae mau atu ra i te mahana Penetetöte, ua taìruru mäite aè ra rätou atoà i te vähi hoê mä te hinaaro hoê. 2 E aore i mähia, o te haruru mai ra no nià mai i te raì mai te mataì rahi ûàna ra, î roa aè ra te fare i pärahihia e rätou ra. 3 Ua fä mai ra te arero mäa ia rätou ra mai te ahi ra te huru, e faaea iho ra i nià iho ia rätou atoà ra, 4 e î aè ra rätou atoà i te Värua Maitaì, ua parau iho ra i te parau èe, i ta te Värua i horoà mai i te parau ia rätou ra. 5 E te pärahi ra te taata âti-Iüta paieti i Ierutarëma, no te mau fenua atoà i raro aè i teie nei raì. 6 E parare atu ra taua roo ra, ua ruru mai ra te taata atoà, e mäere iho ra, no te mea i faaroo atu ra taua mau taata atoà ra i ta rätou iho parau mau i te parau-raa-hia mai ra. 7 Faahiahia atu ra rätou atoà mä te pöpou, nä ô iho ra rätou rätou iho: «Inaha, eere änei rätou e parau nei i to Tarirea anaè? 8 E aha rä hoì teie i ìte ai tätou atoà nei i to tätou iho reo mau i te parau-raa-hia mai? 9 To Paretia, e te âti-Mëtai, e te âti-Èrama, e te feiä e pärahi i Metopotamia, e Iutea, e te Tapatotia, e to Ponoto, e to Àtia, 10 e to Ferutia, e to Pamafuria, to Àifiti, e to Rupi i te pae i àti mai i Turene ra, e te taata èê hoì no Röma, te âti-Iüta, e te peroteruto, 11 to Tereta, e to Âräpia, i te faarooraa atu tätou ia rätou i te parauraa mai i te peu taa ê a te Atua i ta tätou iho nei mau parau mau.

Taratia 5.16-25

Ia ärataìhia e te Värua

16 Teie rä ta ù parau: e haapaò i ta te Värua ra, e eiaha e faatupu i to te tino ra hinaaro. 17 Hinaaro ê hoì to te tino i to te Värua, e to te Värua ra i to te tino; e òre hoì räua e au; i òre i tià ai ia òutou ia rave i ta òutou i hinaaro ra. 18 Te ärataìhia ra òutou e te Värua, aore ia òutou i raro aè i te ture. 19 E teie nei, o ta te tino e rave nei, ua ìteä ia, oia hoì te faaturi, te poreneia, te mau peu faufau ra, te taiàta, 20 te haamori îtoro, te tahutahu, te täiroiro, te tamaì, te märô, te ìriä, te vähi a vai ra, te âmahamaha, te haireti, 21 te feìi, te täparahi taata, te taèro àva, te òehamu tiàâ ra, e mai te reira atoà te huru. O ta ù e faaìte ätea noa atu ia òutou i teie nei, mai ta ù ä hoì i faaìte ia òutou i mütaa iho ra, e te feiä e rave i te reira ra mau peu, e òre rätou e pärahi i te Pätireia o te Atua ra. 22 Âreà ta te Värua e faatupu ra, o te hinaaro ia, te òaòa, te hau, te faaòromaì, te marü, te maitaì, te faaroo. 23 Te mämahu, te hitahita òre, aore hoì te ture i te reira. 24 E to te Metia ra taata, ua faatätauro ia rätou i te tino, mä to na manaò, e te hinaaro tià òre atoà ra. 25 E teie nei, te ora nei tätou i te Värua, e pee tätou i ta te Värua ra. 26 Eiaha tätou e faateitei faufaa òre noa, i te faaoôoraa te tahi i te tahi, e te feìiraa te tahi i te tahi.

Ioane 15.26-27

26 Ia tae mai rä te Faaaò no ô mai i te Metua ra na ù e tono mai, o te Värua parau mau no ô o ia i te Metua ra, na na vau e faaìte. 27 E e faaìte atoà hoì òutou, no te mea i pïhaì-atoà-iho òutou ia ù nei mai te mätamua mai ä.

16.12-15

12 E rave rahi ä ta ù parau ia parau atu ia òutou, eita rä e tià ia òutou i teie nei. 13 Ia tae mai rä te Värua parau mau ra, na na ia e ärataì ia òutou i te mau parau mau atoà ra. E òre hoì ta na parau e riro na na iho; o ta na rä i faaroo ra, o ta na ia e parau mai e na na hoì e faaìte mai ia òutou i te mau mea e tupu a muri atu ra. 14 E haamaitaì o ia ia ù; e rave hoì o ia i ta ù ra, a faaìte atu ai ia òutou. 15 O te mau mea atoà a te Metua ra, na ù ia. I parau atu ai au e, e rave o ia i ta ù ra e a faaìte atu ai ia òutou.

 

Manaò.

Teie mau taiòraa te faaìte nei ia i te faufaa o te òhipa ta te Varua Maitaì e faatupu nei i roto i mau pupu taata tei tiàturi i ta te Atua mau faanahoraa. Ma te horoà i te taata i te tiaìtururaa e ìtehia ai te hanahana o te Atua, i te fenua nei. I te mea ua î te fenua i te mau taoà a te Atua, o te faafanaò i te taata i te pärahi tämauraa i roto i te Varua parau. O te tià ia haafaufaahia na roto i to te taata haapaòraa i te tïtauraa e tïtauhia nei i tera e tera, o tei tuu ia na i roto i te here o ta te Atua i täamu i to na taata ia òre ia pitaataa te faaroo, ia raa ra te iòa o te Atua. Ia faaroo tätou i te haapotoraa no te mau taiòraa :

-Taramo 104, 15 e te uaina e òaòa ai te âau o te taata nei e te monoì i hinuhinu ai to na mata, e te päne e itoito ai te âau taata nei.

-Òhipa 2, 4 e î aè ra rätou atoà i te Värua Maitaì, ua parau iho ra i te parau èê, i ta te Värua i horoà mai i te parau ia rätou ra.

-Taratia 5, 25 E teie nei, te ora nei tätou i te Värua, e pee tätou i ta te Värua ra.

-Ioane 15, 26 Ia tae mai rä te Faaaò no ô mai i te Metua ra na ù e tono mai, o te Värua parau mau no ô o ia i te Metua ra, na na vau e faaìte.

 

Te Varua parau mau.    

O te òhipa ia e tupu nei i roto i te Penetetote mätamua roa tei tupu i muri iti noa aè i te tiàfaahouraa te Metia. No reira i täpeàhia mai ai te parau i roto i te Òhipa i te pene 2, i te mau ìrava 1 e tae i te ìrava 11. Te manaò tumu ra tei te ìrava 4 ia. E î aè ra rätou atoà i te Värua Maitaì, ua parau iho ra i te parau ê ê, i ta te Värua i horoà mai i te ia rätou ra.  

Ua tupu te tahi tauiraa rahi, te òhipa maere rahi na roto i teie nünaa âpï no te Atua tei faaâpïhia na roto i te Fatu ia Ietu Metia. Ua haamata te patu no te taaêraa e te au-òre-raa i te paparari i täua mahana ra.  Ia päpü maitaì ra àita te patu faataaê i topa roa i raro. Ua haamatara te mau pou i te àueue e ua haamata te vävähiraa. Ia päpü maitai ra to tätou mau manaò àita roa atu i hinaaro i te tute ê i te tahi i rapae i to na nunaa. Na tätou ra na te taata na roto i to tätou huru e faataaê nei i te tahi nünaa e i te tahi nünaa. Na tätou e faatupu nei i te au òre i rotopü ia tätou iho.

E rave rahi tei manaò noa na e na te Atua i faatupu i te taa-ê-raa i rotopü ia tätou e te tahi atu mau nünaa, ma te faahiò i te hohoà no te pare o Päpera. Terä ra mea tano roa atoà ia tätou ia päpü e te ôpuaraa no te hoêraa ia tupu te hau i roto i teie nei ao o to tätou ia hinaaro tumu. Te ôpuaraa no te pare o Päpera ia òre te taata ia purara e ia moè, è ère ia i te tahi ôpuaraa ìno roa. Te hara ra a te fëia i ôpua e patu i teie patu Päpera tei roto ia i terä manaò e, e ia puta noa atu te upoo i nià i te raì ra, e ia ìteä to tätou iòa.

No reira e tià ia tätou ia parau e, e ua riro te Penetetöte Teretetiano mätamua ei tümäraa i te parau no te pare i Päpera. I roto i te faanahoraa no te Penetetöte a te àti Iuta, ua riro teie ôroà ei haamanaòraa na rätou i te püpüraahia te Ture i te nünaa Ìteraèra, e na te reira i faanaho i te nünaa o te Atua i nià i te mau reni rarahi no te oraraa. Ua faaâpïhia te ôroà âti-iuta na roto i te tonoraahia mai te Värua Maitaì ia au mai ta Ruta päpaì èvaneria i faataa atoà na i te taime o te päpetitoraahia o Ietu. Ua î atoà te mau pipi i te taime no teie ôroà Penetetöte i te Värua Maitaì.

I te mahana Penetetöte mätamua ua ìte-atoà-hia te rauraa te nünaa i täpapa i Ierutarëma, e te ìte-atoà-raa-hia te rauraa o te mau reo i faahitihia e Petero. Na teie mau òhipa e haapäpü ia tätou i te püai o te Värua o te Atua i täamu i te nünaa âpï o te Atua. E te reira ra na roto ia i to te Värua o te Atua ìritiraa i te ùputa o te mau reo i te nünaa âpï o te Atua no te parau-haere-raa i ta te Värua i faaue ia rätou ia parau. E àita te Atua i ìriti i teie ùputa i te pare no Päpera. Te päpü ra ia tätou e o te Atua te Fatu no te reo o ta tätou e òhipa e mai te mea e ua riro te reira ei ö no ô mai i te Atua ra, èere ia no te faatupuraa i to tätou mau hinaaro nä mua roa no te haamaitaìraa ra i te mau hinaaro o te Atua.

No reira te fä no te faahuru-ê-raa-hia te reo i te pare o Päpera, eiaha ia ia moè te Atua i te taata. Te fä no teie temeio i te mahana Penetetote, ia marämarama ia te taata e ua upootià te Atua no to na here i te taata.

Mai te mea e ui noa tätou e, e aha ra te temeio i täua mahana ra ? O te haruru noa änei o te mataì rahi, o te färaa mai änei o te arero maa mai te ahi ra te huru. O te reira mau änei hoì o te temeio ? Te temeio ta tätou e hiò nei èere änei o te fä mau ia no teie mahana e te mau täpaò ta te Atua i hinaaro e faaìte ia tätou oia hoì te faahoìraa i te nunaa o te Atua i roto i te ao âpï ta na e faaineine no tätou paatoà. Ia òhipa anaè te Värua o te Atua i rotopü i to na nunaa e tupu mai te feruriraa âpï o te arataì i te fëia atoà tei tiàturi i te mana o te Atua i roto i te faatupuraa i te hoêraa ta te Atua i hinaaro no to na nunaa, noa atu to rätou taa-ê-raa te tahi e te tahi.

Ta te Värua o te Atua tïtauraa ia tätou i teie mahana Penetetöte, o te faatupuraa ia i ta te Atua òhipa nä mua roa no te mea tei ia na ra te òhipa e te raveà atoà no te faatupuraa i to na hinaaro.

To na hinaaro i roto i teie mahana, to tätou reo, o te reo ia ta te Atua iho i hinaaro èi reo no tätou. Èita e tià ia tätou ia faahapahapa e ia haafaufaa òre i taua reo rä. Èita hoì e tià ia tätou ia parau e, e reo moni òre, e reo òhipa òre, e reo ìte-òre-hia i te ao nei, no te mea ta te Atua i haamaitaì rä, ua maitaì ia.

E ara, o te faariro tätou ia tätou iho èi haavä i te Atua e to na mau hinaaro ia tätou. E nünaa tätou no te Atua, e nünaa ia mä te reo ta na iho i faataa no tätou. Ia òre tätou ia parau, ia òre ia haapii i ta tätou iho mau tamarii, ia riro hoì teie reo èi haamäraa na tätou, te haamä atoà ra ia te Atua. E here i teie reo, e poihere, e àtuàtu, eiaha ia faaìnohia, e rave i te mau òhipa atoà e au ia ravehia ia tupu o na i te rahi e te ruperupe. Ia riro mau teie reo èi reo tumu no tätou, èi reo atoà rä tei faatumu faahou ia tätou, oia hoì èi reo tei haapii faahou ia tätou i te mau mea faufaa o te oraraa, èi reo hoì èi fauraò e färerei ai te Atua ia tätou e èi reo e ûàna ai ta tätou haamaitaìraa i te Atua.

E haamanaò atoà rä tätou e, tei hinaaro i te Atua ra, ua faatupu ia i te hinaaro o te Atua. No reira, ia here tätou i teie reo, èere no to tätou noa manaò taata, no te faatupu rä i te hinaaro o te Atua. Ta te ôroà Penetetote e haamanaò mai ra ia tätou.

 

                                   Ia òaòa tätou i te mahana no te ôroà o te Värua Maitaì.

 

Teraì òr. Faatura.