Mātaio 5.17-37 Faaòre.

 

Tāpati 12 nö Fëpuare 2023.

Faaòre.

Taramo 119.1-32

1 E ao to te feiä haavare òre i te èà, o tei au te haereà i te ture a te Fatu

2 E ao to tei haapaò i ta na i faaìte mai, o tei ìmi ia na mä te âau atoà ra

3 Aore rätou i rave i te hara, ua haapaò rätou i ta na parau.

4 Ua parau mai òe, e te Fatu, ia mätou nei, ia haapaò-hua-hia ta òe ture.

5 Ia tano mäite hoì to ù nei mau haereà i te haapaò-mäite-raa i ta òe ra mau ture.

6 Ei reira vau e òre e haamä ai, ia haapaò vau i ta òe ra parau.

7 E haamaitaì au ia òe mä te âau haavare òre ia ìte au i ta òe ra faaauraa tià.

8 E haapaò vau i ta òe ra mau ture; eiaha e faaruè hua mai ia ù

9 E nä hea te taata âpï i te tämäraa i to na èà. Ia faaau i to na haereà i ta òe ra parau.

10 Ua ìmi au ia òe mä ta ù âau atoà; eiaha vau ia òhipa ê i ta òe ra parau.

11 Ua haaputu vau i ta òe parau i roto i ta ù âau, ia òre au ia hara ia òe ra.

12 Ua haamaitaìhia òe, e te Fatu. E haapii mai òe ia ù i ta òe ra mau ture.

13 Te faaìte nei ta ù ùtu i te mau faaauraa atoà no roto i to òe ra vaha.

14 Te òaòa nei au i te èà ta òe i faaìte mai ra, e iti hua to te mau taoà atoà ra.

15 E manaò ä vau i ta òe i faaue mai ra, e haapaò ä vau i ta òe ra mau èà.

16 E òaòa vau i ta òe ra mau ture, e òre roa vau e haamoè i ta òe parau.

17 Ìte maitaì mai òe i to tävini nei, ia ora vau, e ia haapaò vau i ta òe parau.

18 A faaàraàra mai i te mata o to tävini nei ia ìte au i te mau mea taa ê i roto i ta òe ra ture.

19 E taata ê au i te fenua nei, eiaha e huna i ta òe parau ia ù.

20 Ua unuhi ta ù värua i te hinaaroraa i ta òe ra mau faaauraa, aita e mahana tuua.

21 Ua aò òe i te feiä teòteò, i tei tatarahia ra, o tei faaruè i ta òe parau.

22 E faataa ê òe i te faaìno e te vahavaha, ua haapaò hoì au i ta òe i faaìte mai ra.

23 Ia pärahi te hui-arii e parau ìno ia ù ra, e haamanaò ä to tävini i ta òe ra mau ture.

24 O ta òe i faaìte mai ra, o ta ù ia e pöpou, e ta òe ra parau tei aò mai ia ù.

25 Te àti nei ta ù värua i te repo; e faaitoito mai òe ia ù i ta òe parau.

26 Ua faaìte au i ta ù mau haereà, e ua faaroo mai òe ia ù; e haapii mai ä òe ia ù i ta òe ra mau ture.

27 E faaìte mai òe ia ù i ta òe i aò mai ra, ia parau vau i te mau òhipa taa ê na òe ra.

28 Ua tärapape ta ù âau i te òto, e faaètaèta mai òe ia ù i ta òe ra parau.

29 E faaätea ê atu i te parau haavare ia ù, e tuu aroha mai òe ia ù i ta òe ra ture.

30 Ua hinaaro vau i te èà parau mau ra, e ta òe ra mau faaauraa, ua tuuhia ia i mua ia ù

31 Ua au roa vau i ta òe i faaìte mai; e te Fatu, eiaha vau ia haamähia.

32 E horo vau nä te èà ta òe i parau mai ra, ia haamahorahia e òe to ù nei âau.

Teuteronomi 30.15-20

Mäìti te ora.

15 Inaha, ua tuu vau i te ora e te maitaì, i te pohe e te ìno, i mua ia òe i teie nei mahana;

16 o ia hoì teie ta ù e parau atu ia òe i teie nei mahana, ia hinaaro òe i to Atua ra i te Fatu, mä te haere mäite na ta na ra mau èà, e te haapaò i tä na parau, e ta na ra mau haapaòraa, e ta na ra mau ture, e ora òe, e e rahi roa òe, i nià i te fenua ta òe e haere e rave nei ei pärahiraa.

17 Ia färiu ê rä to âau, e eita òe e faaroo, e tuiau-ê-hia atu ra òe, e haamori atu ra i te mau atua èê ra, e piò atu ra i raro ia rätou;

18 te faaìte atu nei au ia òutou i teie nei mahana e e pohe mau òutou; e òre e mäoro to òutou ra puè mahana i nià i te fenua, ta òe e haere e pärahi nei, i te tahi pae i Iörïtäna ra.

19 Te tiàoro nei au i te raì e te fenua ei ìte no ù ia òutou i teie nei mahana e ua tuu vau i te ora e te pohe, i te maitaì e te ìno i mua ia òe; e tënä na, a rave i te ora ia ora òe e to òe atoà ra huaai:

20 ia hinaaro hoì òe i to Atua ra i te Fatu, e ia faaroo òe i to na reo, e ia àti atu òe ia na; o to òe ora ia o ia, e o te mäoro ia o to òe ra puè mahana ia pärahi hoì òe i te fenua ta te Fatu i tapu i to mau metua ra, ia Âperahäma, e ia Îtaata, e ia Iatöpa, e e höroà mai o ia no rätou ra.  

1 Tōrīnetia 2.6-10

Te paari o te Atua

6 E parau paari rä ta mätou i te feiä i paari ra: eere rä i te parau paari o teie nei ao, e no te huitävana o teie nei ao, e tuuhia i raro ra.

7 Te parau nei rä mätou i te parau paari a te Atua i te parau àro ra, o tei hunahia ra, i haapaò-ätea-hia e te Atua hou teie nei ao, ia maitaì tätou:

8 o tei òre roa i ìteä e te huitävana o teie nei ao ra (àhiri hoì rätou i ìte ra, e òre rätou e faatätauro i te Fatu o te ao).

9 O tei päpaìhia ra e: «O te mau mea aore i hiòhia e te mata ra, aore i faaroohia e te tarià ra, aore hoì i ö i roto i te âau o te taata ra, o ta te Atua ia i vaiiho no te feiä i hinaaro ia na ra.»

10 Ua faaìte mai rä te Atua ia tätou i taua mau mea ra i to na Värua; e ìmi hoì te Värua i te mau mea atoà nei, e te mau mea hohonu atoà a te Atua ra.

Mātaio 5.17-37

Ietu e te ture, 17-20

17«Eiaha òutou e manaò e i haere mai au e faaòre i te ture e te mau perofeta. Aore au i haere mai e faaòre, e faatià rä.

18 Oia mau ta ù e parau atu ia òutou nei, e mou aè te raì e te fenua, i te hoê iota e te hoê vähi iti o te ture nei, eita ia e mou e ia hope roa te mau mea atoà i te tupu. 

19 E teie nei, o të faahapa e o të haapii ia vëtahi ê ia faahapa i te parau iti haìhaì roa i teie nei mau ture, e parauhia o ia i te iti roa i te Hau o te raì. Âreà të haapaò e ua haapii i taua mau ture ra, e parauhia o ia i te rahi i te Hau o te raì.

20 E faaìte atu rä vau ia òutou: ia òre ta òutou parau tià ia hau i te parau tià a te mau päpaì parau e te mau Färitea ra, e òre roa òutou e ö i te Hau o te raì.

Te täparahiraa taata e te faahauraa, 21-26

(Mär 11.25; Rut 12.57-59)

21«Ua faaroo hoì òutou e i parauhia i te feiä paari ra e: «Eiaha òe e täparahi i te taata; e o të täparahi i te taata ra, e au ia na te haaväraa.»

22 Te parau atu nei rä vau ia òutou: o te taata e riri noa atu i to na taeaè, e au atoà ia na te haaväraa; e o të parau atu i to na taeaè: «E Nëneva », e au ia ia na te Tuneteri/Tiripuna teitei; âreà o të parau atu e: «E Maamaa», e au ia na te auahi pohe òre.

23 E teie nei ia püpü òe i ta òe ö i te fata, e ua manaò iho ra òe i reira, e ua ìnoìno to taeaè ia òe;

24 e vaiiho atu i ta òe ö i mua i te fata, e mata na i te haere e faahau ia òe e to taeaè, a hoì mai ai e püpü i ta òe ö.

25 Haapeepee òe i te faaau i te parau i te taata tei faahapa mai, hahaere noa ai ôrua nä te äratià; o te tuu atu te taata tei faahapa mai ia òe i te haavä ra, e o te tuu hoì te haavä ia òe i te mutoì, e o të hurihia atu òe i roto i te täpeàraa.

26 Òia mau ta ù e parau atu ia òe nei: e òre roa òe e tuua mai e tae noa atu i te peeraa ta òe tärahu.

Te faaturi e te faaturoriraa, 27-30

(Mät 18.8-9; Mär 9.43, 47-48)

27«Ua faaroo hoì òutou, e i parauhia mai : «Eiaha òe e faaturi.»

28 Te parau atu nei rä vau ia òutou: o të hiò noa atu i te hoê vahine no te faatupu i te hinaaro, ua faaturi ia ia na i roto i to na iho ra âau.

29 E te turori ra to mata àtau ia òe, e ôhiti e a faaruè ê atu i te ätea: e mea maitaì aè òe ia ère òe i te hoê tuhaa i te täatoà o to tino ia hurihia i roto i te auahi pohe òre.

30 E ia turori to rima àtau ia òe, e täpü e a faaruè ê atu i te ätea: e mea maitaì aè ia ère òe i te hoê tuhaa i te täatoà o to tino ia haere i roto i te auahi pohe òre.

Te faataaraa 31-32

(Mät 19.7-9; Mär 10.4-5,10-12; Rut 16.18)

31«I parau-atoà-hia hoì: O të hinaaro i te haapae i ta na vahine, e tuu atu o ia i te tahi parau faataaraa ia na ra.

32 Te parau atu nei rä vau ia òutou: o të haapae i ta na vahine, mai te peu e, mea na roto i te òhipa taiàta, ua faariro ia ia na ei faaturi; e o të täati i te vahine tei haapaehia, ua faaturi atoà ia.

Te tapu 33-37

33«E ua faaroo hoì òutou e i parauhia na i te feiä paari ra: «Eiaha òe e ôfati i ta òe tapu, e faatupu rä i ta òe i tapu i te Fatu ra.»

34 Te parau atu nei rä vau ia òutou: eiaha roa atu e tapu: eiaha i te raì ra, o to te Atua ia teröno;

35 eiaha atoà i te fenua nei, o to na ia taahiraa âvae; eiaha ia Ierutarëma, o te ôire ia o te Arii nui;

36 eiaha atoà e tapu i to òe iho upoo, eita hoì e tià ia òe ia faaèreere e ia faateatea i te hoê ìo rouru.

37 Ia riro rä ta òutou «ê» ei «ê», e ta òutou « aita» ei «aita» ; te parau i faaravaìhia mai, no ô mai ia i te ìno ra.

 

 

Manaò.

Na vai teie nei Ture, i hea te horoàhia, horoàhia ia vai ra, e aha te tumu ?  Teie nei Ture, na te Atua ia i horoà ia Mote ra, i nià i te mouà ra i Tinai i te taime a tae ai te nunaa Ìteraèra i reira i roto i to na tere na te mëtëpara. Te tumu te Atua i horoà ai i teie Ture o tei parauhia  TE TURE ÀHURU, ia Mote ra no te mea ia te hinaaro nei te Atua iho ia riro teie nei Ture,

1-Ei haapaòraa na Ìteraèra i roto i to na oraraa.

2-Ia riro teie nunaa Ìteraèra ei nunaa Moà.

Oia mau, i to Ìteraèra haereraa i Àifiti i te ano tau a tävana ai o Iotëfa, e pupu ïti rätou. I Àifiti to rätou rahiraa i to rätou ia fänauraa i riro atu ai rätou i reira ei nunaa, e nunaa rahi roa. E no te mea hoì, ua riro o ia ei nunaa rahi i teie taime eita ia e tià ia na ia pärahi noa, aore ta na e haapaòraa, e aore atoà hoì e faatereraa. E nunaa àpi roa o ia i nià i te hoê fenua eita i to na, e aita o ia i ìte atu ra e nafea i te faatere ia na iho. Te mea o ta rätou i ìte e tei orahia, mau ti ra ia te faatereraa tîtî ia, Oia hoì te hämani-ìno-raa i te tahi atu taata e te faariroraa i taua taata ra, mai te ànimara te huru. E to rätou faaheporaahia ia haapae i te Atua mau, no te haamori i te ìtoro te Tafa no te mea, o te Atua ia te reira no to Àifiti o ta rätou atoà hoì i haamori i te tumu mouà i Tinai. O teie te oraraa o ta rätou i ora mai i Àifiti, e o ta rätou hoì i ìte mata e tei mau i roto i to rätou âau.

No te ìriti i taua peu tià òre ra i räpaeàu i to rätou âau, ia horoàhia ia te hoê HAAPAÒRAA ÀPI na rätou. E aore ra, no te taa òre teie nunaa àpi i te faatere ia na iho, i horoàhia ai te hoê FAATERERAA ÀPI na rätou, i reira teie nunaa àpi, tei tupu àpi mai, o tei ora maitaì mai.

Te tahi atoà manaò i nià i te nunaa Ìteraèra tupu àpi mai, e nunaa mäìtihia ia e te Atua. Mai rotopü mai i te mau nunaa atoà i roto i teie nei ao. E ua hinaaro te Atua ia riro teie nunaa ei nunaa taa-ê i te mau nunaa atoà, ei nunaa moà. Ei nunaa taa-ê no te Atua o ta na e haamori, no ta na mau peu, no te huru o to na oraraa, e no to na huru i mua i te taata. E no reira, te raveà e tupu ai te reira, maori ra, ia horoàhia ai teie Ture ia rätou.

Ua maìti te Atua i teie nunaa ia riro ei ìte no na i roto i teie nei ao.

Teie nei nunaa Ìteraèra, e nunaa ia o tei faataahia e te Atua ei Ìte no na i roto i teie nei ao. I te vahi ta na e haere e  pärahi, i roto atoà hoì i te mau òhipa ta na e rave, ia ìtehia e Atua ora to roto ia na, e Atua taa-ê i te mau atua atoà e haamorihia ra e te tahi atu mau nunaa i roto i teie nei ao. Na teie nunaa àpi, te nunaa Ìteraèra e faaìte i te reira i to te ao, ia haamori atoà to te ao i taua Atua ora ra, e ia taui  atoà hoì i te huru no to rätou oraraa, e tae noa atu i te huru no ta rätou tiàturiraa. No reira e mea tià roa ia ìtehia teie huru i roto i te nunaa àpi o te Atua.

1-Ia ìtehia e Atua ora to roto ia na.

2-Ia ìtehia  te Atua i roto ia na, e Atua ia tei hämani i teie nei ao, tei riro ei Fatu no te mau mea atoà.

3-Ia ìtehia e nunaa mäìtihia o ia e te Atua i rotopü i te mau nunaa atoà.

4-Ia ìtehia aore ta na haapaòraa ia au i ta te mau nunaa atoà.

5-Ia ìtehia o ia e nunaa taa-ê o ia, e nunaa moà.

E te raveà e ìtehia ai te reira i roto i te nunaa Ìteraèra, maori ra, ia horoà ia te Atua i te hoê haapaòraa na na, e taua haapaòraa ra, o te Ture ia o ta na e horoà nei ia Mote ra, o tei parauhia TE TURE A TE ATUA.

Te Ture Àhuru, te  vai nei e piti na parau faufaa i roto ia na.

1-Te hereraa i te Atua.

2-Te hereraa i to na taata tupu.

Na faufaa e piti nei, aore ia i ìtehia i roto i te tahi atu nunaa. Oia mau, aita rätou i ìte e te vai ra te Atua mau tei rahu i teie nei ao. Aore atoà hoì rätou i ìte i te here i to rätou taata-tupu. Te mea o tei ìtehia e taua mau nunaa ra, o te haamoriraa ia i te ìtoro, tei riro ei atua pohe, e vaha to rätou èita ra e parau, e mata to rätou èita ra e ìte, e tarià to rätou èita ra e faaroo. E te faariro atoà ra hoì taua mau nunaa ra i to rätou taata-tupu ei tîtî mai te ànimara te huru, e aore ra e täparahi noa rätou i te taata aore tauàraa atu ia rätou.

No reira e parau tätou e o te nunaa aore e Ture na te Atua tei roto ia rätou te àti, e o te mea ìno roa aè ia. Areà ra te nunaa te vai nei te Ture a te Atua, i roto ia na o tei ìte ia i te hanahana o te Atua tei here e tei aroha, mai tei reira atoà taua nunaa ra. E ia uiui hoì tätou, e aha te maitaì no te Ture a te Atua ?

1-E arataì o ia i te taata.

2-E ìte te taata o vai te Atua mau.

3-E auraro te taata i te Atua.

4-E here hoì ia na.

5-E faatura hoì ia na.

6-E faaroo hoì ia na.

7-E ìte te taata i to na taata-tupu.

O teie te mau maitaì e ìtehia i roto i te Ture a te Atua, e te vai atu ra...............

Ahiri aita e Ture ta te Atua, e aha te mea e ìtehia i reira ? Te mea e ìtehia i reira e parau tätou e, eita te taata e haapaò i to na taata-tupu, e haapaò ra o ia ia na iho i te maitaìraa, i te faanaòraa, e i te oraraa. O vai atu ra te àti i taua taime ra ? E parau tätou, o te fëia riirii, te fëia paruparu aita to rätou e itoito, e aita hoì e puai. Te fëia e ora mai, te fëia puai ia, puai i te pae tino, puai i te pae faèhau, puai i te pae faufaa. No to rätou puai, faariro atu ra i to rätou mau taata-tupu ei tîtî na rätou. E aore ra, e täparahihia taua fëia paruparu ra e te fëia puai. Riro atu ra te fëia paruparu i taua taime ra, mai te ànimara te huru, e àmu hoì te riona i te airi, te airi e mea paruparu, te riona e mea puai. E aore ra, mai te òhipa i ravehia i mütaa iho ra, e haere te taata ùoùo e haru mai i te taata èreere e hopoi e hoo ei tîtî. Te èreere e mea paruparu, te ùoùo e mea puai, e te vai atu ra te tahi atu a mau hiòraa................ Na te Ture a te Atua e faataaê nei i te huru oraraa o te taata i roto i teie nei ao, ia òre O ia ia àifaïto i te oraraa o te mau ànimara. Ia riro ra te oraraa o te taata ei oraraa taata ihoä. No reira i riro ai te Ture a te Atua ei Ture maitaì, no te mau taata atoà i roto i teie nei ao.

Te parau nei te tahi pae, e mea ìno te Ture, i roto i to na tiàraa mau, e taoà maitaì rahi te Ture ia au i ta te Atua faanahoraa, aita roa atu to na e ìno i roto ia na iho. Te ìno tei roto ia i te taata o tei òre i haapaò i taua Ture ra. No te mea te Ture i roto i to na auraa mau, e parau tätou e.

1-E täpaò ia no te täuaro no te Atua i te taata tei faaìte i te Aroha e te Here.

2-E täpaò te Ture no te taura, tei täamu i te Atua i te taata no te faaìte i te here.

Eere roa atu te Ture i te hoê taoà no te täìri i te taata, no te arataì ra i te taata i nià i te hoê èà maitaì, e ia tià hoì ia na ia ìte atu, e ia faatura hoì i to na taata tupu. Ia hiò mai tätou i roto i te oraraa nei, àhiri aita e ture puromu eita te taata e taa e nahea oia, te òhipa e ìtehia i taua taime ra, e rave rahi te mau pereoo e u, e e rave rahi atoà hoì te taata e pohepohe i taua taime ra. O te huru atoà ia no te òhipa e tupu mai, àhiri aita e Ture ta te Atua i horoàhia mai i te taata nei. No reira e òhipa faufaa rahi te Ture a te Atua na te reira e faaâfaro i te oraraa o te taata i roto i teie nei ao. Teie te tahi haapotoraa no te mau taiòraa o teie mahana haamoriraa i te Atua :

-Taramo 119, 12 Ua haamaitaìhia òe, e te Fatu. E haapii mai òe ia ù i ta òe ra mau ture.

-Teuteronomi 30, 16 o ia hoì teie ta ù e parau atu ia òe i teie nei mahana, ia hinaaro òe i to Atua ra i te Fatu, mä te haere mäite na ta na ra mau èà, e te haapaò i tä na parau, e ta na ra mau haapaòraa, e ta na ra mau ture, e ora òe, e e rahi roa òe, i nià i te fenua ta òe e haere e rave nei ei pärahiraa.

-1 Torinetia 2, 10 Ua faaìte mai rä te Atua ia tätou i taua mau mea ra i to na Värua; e ìmi hoì te Värua i te mau mea atoà nei, e te mau mea hohonu atoà a te Atua ra.

-Mätaio 5, 17«Eiaha òutou e manaò e i haere mai au e faaòre i te ture e te mau perofeta. Aore au i haere mai e faaòre, e faatià rä.

Teie te huru no te Ture Àhuru, te haapotoraa. Etoto 20, 1-26.

1-Eiaha roa to òe ei Atua ê atu, ia ù nei.

2-Eiaha roa òe e hämani i te îtoro tarai no òe, 

3-Eiaha òe e faahiti faufaa òre noa i te iòa o to Atua ra o te Fatu;

4-E haamanaò i te mahana täpati ia haamoàhia ia. 

5-E faatura atu i to metua täne, e to metua vahine; ia haamaorohia to òe puè mahana i te fenua ta to Atua ta te Fatu e höroà no òe na.

6- Eiaha roa òe e täparahi noa i te taata.

7-Eiaha roa òe e faaturi.

8-Eiaha roa òe e èiä.

9-Eiaha roa òe e pari haavare noa ia vëtahi ê.

10-Eiaha roa òe e nounou

Te manaò o Ietu i nià i te Ture, te ìriti nei o Ia i roto i teie tuhaa no te mau parau i päpaìhia e Mätaio i te pene 5 i te mau ìrava 17 e tae i te ìrava 37 teie te faanahoraa:

-Ietu e te ture, 17-20

Ua  haere mai o Ietu no te e faatià i te ture e te mau perofeta, eiaha ra no te faaòre, e mou te raì e te fenua, i te hoê iota e te hoê vähi iti o te ture nei, eita ia e mou e ia hope roa te mau mea atoà i te tupu, ia haapii-hape-hia te ture e ïti roa teie feiä i te Hau o te raì. Âreà të haapaò e ua haapii i taua mau ture ra, e parauhia o ia i te rahi i te Hau o te raì. Ia òre ta òutou parau tià ia hau i te parau tià a te mau päpaì parau e te mau Färitea ra, e òre roa òutou e ö i te Hau o te raì.

-Te täparahiraa taata e te faahauraa, 21-26

Te faahiti nei o Ietu i te ono o te ture Eiaha òe e täparahi i te taata; e o të täparahi i te taata ra, e au ia na te haaväraa.

Te haapii nei O Ietu i te tumu e tupu ai te täparahi taata, te riri i to na taeaè, te faaìno i to na taeaè, i te Nëneva, e au i te Tuneteri/Tiripuna teitei; âreà tei parau E Maamaa, e au ia na te auahi pohe òre. O te huru taata teie o ta Ietu e hinaaro nei e tataì. E parau atoà O Ietu no te taata faaroo, i te taime a püpü ai òe te ö, e ua ìnoìnohia òe e mata na i te haere e faahau ia òe e to taeaè, a hoì mai ai e püpü i ta òe ö. Haapeepee òe i te faaau i te parau i te taata tei faahapa mai, hahaere noa ai ôrua nä te äratià; o te tuu atu te taata tei faahapa mai ia òe i te haavä ra, e o te tuu hoì te haavä ia òe i te mutoì, e o të hurihia atu òe i roto i te täpeàraa. Òia mau ta ù e parau atu ia òe nei: e òre roa òe e tuua mai e tae noa atu i te peeraa ta òe tärahu. Te faaära nei o Ietu i teie huru tupuraa òhipa ia vai ineine noa i te mau taime manaò-òre-hia.

-Te faaturi e te faaturoriraa, 27-30

Eiaha òe e faaturi. Te hitu teie no te ture àhuru, teie te haapiiraa a Ietu, të hiò noa atu i te hoê vahine no te faatupu i te hinaaro, ua faaturi ia ia na i roto i to na iho ra âau. Te haapii nei o Ietu i te taata nahea i te hiò i te vahine ia òre ia ôhitihia te mata, te haapii atoà nei i te rima ia òre ia täpühia, e ia òre ia faaruèhia, i roto i te auahi pohe òre, te hinaaro nei o Ietu ia hoì mai te hohoà te huru  o te Atua i roto i te taata, ia hanahana te Aroha e te here i roto i te taata. Te ìte noa nei o Ietu i te paruparu o te taata, i mua i to na iho täuaro te haapii noa mai ra te reira ia tätou ia itoito i te ärairaa ia òre te Aroha e te Here o te Atua ia atea ia tätou.

-Te faataaraa 31-32

Teie manaò te faanavaìraa teie na te haapii ture, i te parau no te haapae i ta na vahine, e tuu atu o ia i te tahi parau faataaraa i te tahuà. Te parau nei o Ietu o të haapae i ta na vahine, mai te peu e, mea na roto i te òhipa taiàta, ua faariro ia ia na ei faaturi; e o të täati i te vahine tei haapaehia, ua faaturi atoà ia, no te mea te vahine te here te reira na Atua i te tane. Teie parau e pata uaua teie, e tià te uaua e hoì i nià i te taata haapae, i reira o mua atu i te parau haapae.

-Te tapu 33-37

Teie taò, e taò Mäòhi mau i roto i to tätou reo, e parau tei papahia i nià i te tumu no te mau faufaa tupuna ia ora te huaai, i mua i te Atua e tupu ai teie parau. Te parau tapu na te taata te reira, èita ra e tià ia ravehia i te raì èi ìte, te fenua, te òire, te upoo, i te ìo rouru  i te faaèreere, e ia faateatea, te ê, te aita, e parau i faaravaìhia mai, no ô mai ia i te ìno ra. i taua taime ra ua ôfatihia te tapu, e ua faufaa òre. Te tapu e parau papa teie tei tiàtarohia i roto i te âau, te värua, ta te taata i fatu tei parau.

A naò ia tätou i te parau e, te ture e türamahia nei e Ietu, no te faanehenehe i te taata faaroo, ia hoì mai te hohoà, te huru o te Atua i roto ia na, ia taatahia to te Atua i te mea te faatupu nei i te faufaa o te Aroha e te Here. Te huru mau teie no te nünaa ta Ietu e faatupu nei na roto i ta na tätaìraa i te ture, ia tupu te mau parau tohu a te mau perofeta, i te mea e nünaa atoà tätou tei mäìtihia. Te manaò tumu rä i roto i teie parau no te ture, te tahi ia mau arataìraa manaò e faanaho ra i te oraraa âmui o te taata, tei ìtehia e tei färiihia e te täatoà, te mea atoà te reira e horoà i to na püai e to na mana. Te auraa, te maitaì o te ture, aita to roto i te mau faanahoraa ta na e faataa ra, tei roto rä i te mea ta na e tïtau ra, oia te oraraa maitaì, te òaòa, e te hau no te täatoà. Ta na räveà, te faautuàraa ia i te feiä tei òre i auraro i te mau faanahoraa ta na i haamau, no te mea te taòto rii noa ra i roto i te taata atoà te manaò täviri i te ture. Te tanoraa mau, no te täatoà te ture, e eita te ture e mäìti i te huru o te taata. Mai te peu rä te ìmi noa nei te taata i te räveà ruriraa i te ture, te ìte-atoà-hia nei te feiä i tiàturihia e, na rätou e ara i te haapaò-mäite-raahia te ture, i te täpöraa i te mata i mua i te hara a te feiä taoà, te feiä teitei, âreà te taata rii ra, aita ia e hapa rii iho tei òre i huaìhia i mua i te mata o te taata atoà, ia riro ei hiòraa. Te mea ia te Atua i faaära ai e : Eiaha òe e rave i te taoà täparu, e pö te mata o te feiä mata àra i te taoà täparu, e e piò ê te parau a te feiä parau tià i te reira Etoto pene 23 ìrava 8. Te auraa, eiaha òe e ìmi i to òe maitaì i nià i te tua o te taata. Te ture ta tätou e parau nei, aita e faanahoraa, aita e faaheporaa e tïtau ra i te taata ia haapaò i te tahi mea, aita hoì e faautuàraa e tiaì ra i te taime e hapa ai te taata, tei nià aè o na i te mau parau atoà i päpaìhia, e eere hoì no te mea i päpaìhia i mana ai. E roaa ia na te ìte i te reira, ia hiòpoà mäite o ia i te mau mea e haaàti ra ia na. Rave na tätou i te parau o te aru, e parau tumu na tätou te fäìraa e, nä roto i te fenua, te haapii noa nei te Atua i te taata i te ora, oia hoì te mea maitaì no to na oraraa. Teie te tahi hiòraa no te tupuraa o te reira parau : ua tanu te tahi taata i te meià, e ua hiòpoà o ia e, i te tahi taime, aita ä ta na mäa i paari, te marua iho nei te tari i nià i te repo. Ua taui o ia i te pö tänuraa, i te pae hopeà, ua päpü to na manaò e, ia tanu o ia i ta na mäa i terä aore ra terä pö, terä te òhipa e tupu. E faariro o ia i te mea ta na i ìte ei ture, aore ra ei haapiiraa tumu na na, ei arataì ia na i roto i ta na òhipa. Te tahi atu taata, nä roto atoà i te hiòpoà-mäite-raa i te oraraa, ua noaa ia na te faatüàti i te toparaa te tötara e te maröraa te vavai. E faariro atoà te reira taata i te reira täpaò ei ture tauturu ia na i roto i te oraraa, e ta na e haapaò mäite atu. No te mea ua ìte te taata i te maitaì o teie mau arataìraa tei noaa ia na nä roto i te hiòpoàraa e te faaau-haere-raa i te tupuraa o te òhipa, e faatupu hoì te reira i te òaòa, te maitaì, e te hau i roto i to na oraraa, i haapaò mäite ai o ia i te reira, o te mea ta Ietu e faatià nei, te Ture o te Oraraa.

 

Teraì òr. Faatura.   

Mātaio 5.13-16 Mäàro

 

Tāpati 5 no Fëpuare 2023.

ÔROÀ

Mäàro

Taramo 112

1 E haamaitaì i te Fatu E ao to te taata i mataù i te Fatu ra, tei riro roa to na âau i ta na parau

2 E mana hoì to na huaai i te fenua nei, e maitaì hoì te tamarii a te feiä parau tià ra.

3 E àtuàtu tei to na fare e te taoàhia, e tià hoì ta na parau tià i te vai-mäite-raa.

4 Ei te pöuri nei e hiti mai ai te märamarama i te feiä parau tià, e te hämani maitaì, e te aroha, e te piò-òre.

5 E hämani maitaì to te taata maitaì, e horoà ta na ia tïpeehia mai, e rave o ia i ta na mau peu atoà ra mä te haapaò

6 E òre roa o ia e àrori; e manaò-tämau-hia te feiä parau tià, e a muri noa atu.

7 E òre o ia e mataù i te roo ìno ra; ua mau to na âau i te tiàturiraa i te Fatu.

8 No te mea ua itoito ta na âau, e òre o ia e mataù, e ìte noa atu o ia i te hiàraa o to na mau ènemi.

9 Ua ôpere noa o ia, e ua horoà hua na tei veve ra, e tià ta na parau tià i te vai-mäite-raa. E faateiteihia to na tara mä te tura ra.

10 E ìte te paieti-òre mä te òto, e àuàu to na niho, e mou atu ra. Te tiàturiraa o te paieti-òre ra, e mou ia.

Ìtaia 58.7-10

7 Eere änei ia tufahia ta òe mäa i te feiä i poìa ra; e ia arataì i te taata rii i àti ra i to ùtuafare? E ia ìte òe i te veve ra, ia faaàhu atu òe ia na, e eiaha òe e täpuni i to òe iho ra hoì tino?

8 Ei reira to òe märamarama e püroro noa mai ai mai te poìpoì ra; e e àti vave hoì to òe ra mau puta; e nä mua hoì to parau tià ia òe i te haere; e te hanahana o te Fatu te pee mai ia òe ra.

9 E parau òe i reira, e nä te Fatu e parau mai; na òe e tiàoro, e nä na e parau mai e, Inaha, teie Au Ia faaruè òe i te tuto i roto ia òe ra; i te töhuraa i te rima, e te parau ìno ra;

10 ia hopoi mai òe i ta òe mäa nä tei poìa ra, e paìa aè ra te taata i roohia e te àti ra, ei reira to òe märamarama e hiti mai ai i roto i te pöuri, e to òe ra pöuri e riro mai te avatea ra.

1 Tōrīnetia 2.1-5

Te faaìteraa i te Metia i faatataurohia

1 Ia ù hoì i haere atu ia òutou na, e a ù mau taeaè, aore au i haere atu mä te parau ahaaha e te paari, i te parauraa atu ia òutou i te Èvaneria o te Atua.

2 Ua ôpua mäite au e, aita roa a ù parau e faaìte atu io òutou na, maori rä o Ietu Metia e o ia i faatataurohia ra.

3 E paruparu hoì to ù, e te mataù, e te rürütaina rahi io òutou na.

4 Eere hoì ta ù parau e ta ù aòraa i te parau täparu no te paari o te taata nei, i parau atu rä vau mä te faaìte päpü a te Värua e te mana:

5 ia òre to òutou faaroo ia faatumuhia i te paari o te taata nei, i te mana rä o te Atua.

Mātaio 5.13-16

Te miti e te märamarama

(Mär 9.50; 4.21; Rut 14.34-35; 8.16; 11.33)

13«O òutou te miti no te fenua. Âreà ia mäàro te miti ra, e aha te mea e àvaàva faahou ai? Ua riro ia ei mea faufaa òre, e faaruèhia e e taataahihia e te âvae taata. ì

14 O òutou te märamarama o teie nei ao. E ôire tei faatiàhia i nià i te mouà ra, eita ia e moè.

15 E òre hoì te taata nei e tütuì i te rämepa a tuu ai i raro aè i te färii, ei nià rä i te vairaa; ia märamarama to te fare atoà ra.

 16 Oia atoà to òutou märamarama, ia ànaana ia i mua i te aro o te taata, ia ìte rätou i ta òutou mau òhipa maitataì, e ia faahanahana rätou i to òutou Metua i te mau raì ra.

Manaò.

Mäaro e parau teie no te maa, e parau atoà ra no te taata, te faaroo nei tätou i te parau no te vï mäaro, te haari mäaro, te vai atoà nei ra te parau e haamäaro i te âpe, no te hämani ia i te poè ia täno te haamäaroraa èita e mäèro, ia hape na te puaa ia e àmu. Ia mäaro te tino o te taata ua roohia o ia i te maì i tera mea ua au roa i te àmuraa i te maa hoê, no te haamäha i to na poìa, te vai ra te maa monamona, te vai ra te miti i te mau taime atoà, te mea ia e parauhia nei no te taata ia mäaro te tino i te maa, e te vai atoà ra te àva, i te inu hua i te àva, e mäaro te tino taata. Ia mäaro te tino o te taata i te maa e te àva mea rave àtä i te räpaau i te mea ua âminamina roa i te au o teie huru maa. Te täote maitaì roa no teie huru maì, e te räau maitaì roa aè, mau tira ia te taata ihoä tei naeàhia i te àiaru i te maa, teie ta tätou parauraa no teie huru taata àiaru maa, oia hoì maha òre i te faaea i roto i to na ao, ta te maa i haapöuri i to na vaha e to na arero. Te täuturu fatata roa ia naeàhia tätou i teie huru hohoà maì, to tätou faaroo i te tiàturiraa i te Atua i teie reo e a rave tei au a àmu, ua na reira anaè tätou ua hitihia tätou i te marämarama. Ia faaroo tätou i te Atua, e tià atoà ia tätou i te faaroo i to tätou tino, i te mehoi i tuuhia mai e te Atua i roto ia tätou, na te reira e faahoì mai te hohoà, te huru, o te Atua, ia hohoà-faahou-hia te Atua i nià ia tätou, te àiaru maa te hohoà te reira no te pöuri, te hohoà o te Atua, e hohoà ia no te marämarama. Oia hoì, te faanaho-faahou-raa taua taata ra i ta na täpura maa, te maa i faaamu ia na i roto i te püfenua o to na metua vahine te fenua a hiò a here te taura pito te reira no te ora, àmu i teie haapiiraa e täuturu te fenua no reira tätou i parau ai e tumu raau, tei te pae fare noa te fare raau, täuturuhia mai e te mau täote. Faaroo mai na ra te tahi mau ìrava e tià e tauturu ia tätou i te ìteraa i te tïtauraa a te Atua Nui Tumu Tahi :          

-Taramo 112, 4 Ei te pöuri nei e hiti mai ai te märamarama i te feiä parau tià, e te hämani maitaì, e te aroha, e te piò-òre.

-Ìtaia 58, 10 ia hopoi mai òe i ta òe mäa nä tei poìa ra, e paìa aè ra te taata i roohia e te àti ra, ei reira to òe märamarama e hiti mai ai i roto i te pöuri, e to òe ra pöuri e riro mai te avatea ra.

-1 Törïnetia 2,  4 Eere hoì ta ù parau e ta ù aòraa i te parau täparu no te paari o te taata nei, i parau atu rä vau mä te faaìte päpü a te Värua e te mana:

-Mätaio 5, 13«O òutou te miti no te fenua. Âreà ia mäàro te miti ra, e aha te mea e àvaàva faahou ai? Ua riro ia ei mea faufaa òre, e faaruèhia e e taataahihia e te âvae taata.

14 O òutou te märamarama o teie nei ao. E ôire tei faatiàhia i nià i te mouà ra, eita ia e moè.

I to tätou faarooraa i teie mau ìrava, ua faaö mai o Ietu i te manaò âpï i te parauraa e, 13«O òutou te miti no te fenua. Âreà ia mäàro te miti ra, e aha te mea e àvaàva faahou ai? Ua riro ia ei mea faufaa òre, e faaruèhia e e taataahihia e te âvae taata. Ia parau o Ietu mai teie te huru, te faaìte nei o Ia i te rahiraa o te taata, i to na tau e i teie mahana o òutou e faaroo nei i teie reo, te vahi te reira òutou, i tera motu, e i tera motu o òutou atoà teie e parauhia nei, i roto i te mau fare maì no òutou atoà teie parau, i roto i te mau fare täpeàraa tei ôfati i te ture vaamataèinaa no òutou atoà teie parau, e tae noa atu i te mau taata atoà e taiò i teie parau. Te òutou e faahitihia ra e Ietu e rahiraa taata, e taò taata teie tei roto tera manaò ia tupu te faatura, i te mau taata e vai ra i mua ia Na, e i mua teie reo. O òutou te miti no te fenua. Te faamanaò mai nei o Ietu i te òhipa i tupu i roto i te Tenete pene 1, i te ìrava 2 te vai ano noa ra te fenua aore e faufaa, e te pöuri hoì i nià iho i te ìriatai, ua faaârepurepu iho ra te Värua o te Atua i nià iho i te moana. Te miti e parauhia nei e Ietu e taatoàraa no te faanahoraa a te Atua no te ora, teie miti èita i te hoê maa no te haaâminamina i te au o te maa, èita atoà i te miti puehu, e parau hoê teie no te taata. Te miti te papa ia o te fenua i reira te Atua i te ômuaraa i ta na i rähu, i faataa ai o Ia, te päpe, te fenua, te reva, a ìpopo ai te Atua i te fenua no te hämani i te taata, èi tane èi vahine. Naò ia teie manaò i te parauraa e, te miti e parauhia nei e tino taata, te vai nei i roto i to na tino tei höroà i te au i te faarooraa i te parau, ia âminamina i te färiiraa, te òhipa a te miti i roto i te tino o te taata. Âreà ia mäàro te miti ra, te Âreà e parauhia nei e Ietu, no te faaìte ia e o te taata te tumu i tupu ai teie te huru to te taata, ua turi te tarià i te faarooraa i te fenua, ua pö te mata i te ìteraa te pararaa vï, to na auraa ra ua faatea teie taata i te haapiiraa a te fenua, i reira te miti i te paparaa i te fenua. E aha te mea e àvaàva/taitai faahou ai? To na ìteraa i te hoì, e hoì na roto i te haapiiraa a te fenua, i te mea e fenua o ia, na te fenua o ia e tauturu e maitaì ai, i te mea atoà na te Atua o ia i mäìti i taata ai o ia. E hopoià ta te Atua i faataa no na, i te taìtaìraa i te parau no te Aroha e te here, i reira te miti e horoà faahou ai te âminamina o te parau ia färii te âau. Ua riro ia ei mea faufaa òre, ua puai aè te faufaa òre, i te faufaa o te miti, o te taata te tumu i riro ai te faufaa i roto i te faufaa òre, èita ra teie te fäito hopeà no te raveà e faufaa faahou ai te miti, te vai ra te raveà te ìteraa i te taiò i te mau faufaa e vai ra i roto i te aru te faaàpu a te Atua, e täuturu te aru i te taata i te ìte-faahou-raa i te âminamina i te aroha e te hau o te Atua. E faaruèhia e e taataahihia e te âvae taata. Eiaha tätou e manaò e e faahaparaa teie na Ietu, e raveà teie e höroàhia nei e Ietu, na te âvae ia e faaìte i te faufaa o te miti, ia taataahihia. Te faaitoito nei o Ietu i te mau taata atoà e tiàturi nei i teie parauraa òutou te miti o te fenua, ia amo i teie hopoià ia vai noa te puai o te miti tei haaâminamina i te parau i roto i te taata, i reira e tupu ai teie parau : 14 O òutou te märamarama o teie nei ao. E ôire tei faatiàhia i nià i te mouà ra, eita ia e moè.

Te hinaaro o te Atua te tuuraa i te taata i nià aè i te mau mea atoà ta na i rahu e ta na i hämani, te Atua iho ä tera e parau ra e ère i te hoê taime mea pinepine o te Atua parauraa, èi nià aè òe, tätou te taata nei ia faaroo anaè tätou tera parau e ua tuuhia òe i nià aè i tera mau taata  te òruraa iho tätou, ia parau o Ietu O òutou te märamarama o teie nei ao, te auraa mea mä òutou, te mä e faaìte te reira no te puai te taata tei tiàmä i roto i to na oraraa, e ôire o ia tei faatiàhia i nià i te hoê mouà tei òre roa e moè, tei täpoìhia e te ata no te faaroo i te reo o te Atua e parau ra e, o ta Ù Tamaiti teie ua mauruüru roa vau ia òe, i tià ia Ietu i te parau O òutou te märamarama o teie nei ao, teie parauraa na Ietu mai te hihi o te anuanua e tore ra i roto i te reva ta te mau ù e faaìte ra  e vai ra i roto te vareàu te mätamua haamata na raro, nïnamu paò, nïnamu, matie, reàreà, ùteùte, te vai ra te tatararaa no te mau ù tataì tahi e rave noa ra teie manaò te auraa o teie mau ù i ta te Atua parauraa e Hau, ua Hau te mau mea atoà. Teie te faaitoitoraa a Ietu : E òre hoì te taata nei e tütuì i te rämepa a tuu ai i raro aè i te färii, ei nià rä i te vairaa; ia märamarama to te fare atoà ra. Oia atoà to òutou märamarama, ia ànaana ia i mua i te aro o te taata, ia ìte rätou i ta òutou mau òhipa maitataì, e ia faahanahana rätou i to òutou Metua i te mau raì ra.   

Si, je puis m’exprimer en reprenant un fragment du texte de notre semaine de prière pour l’unité des chrétiens que reflète bien, vous êtes le SEL, vous êtes la LUMIERE.

Les indigents étaient souvent dénigrés pour leur incapacité matérielle à participer pleinement au culte du Temple. C’est dans ce contexte que s’exprime Ésaïe, en tentant d’éveiller la conscience du peuple de Juda face à la réalité de sa situation. Au lieu d’honorer la religiosité de l’époque comme une bénédiction, Ésaïe la voit comme une plaie qui suppure et comme un sacrilège devant le Tout-Puissant. L’injustice et l’inégalité ont conduit à la fragmentation et à la désunion. Ses prophéties dénoncent les structures politiques, sociales et religieuses et l’hypocrisie qui consiste à offrir des sacrifices tout en opprimant les pauvres. Il s’élève vigoureusement contre les dirigeants corrompus et prend position en faveur des défavorisés, Dieu étant pour lui l’unique source de la droiture et de la justice. Le groupe de travail désigné par le Conseil des Églises du Minnesota a choisi ce verset du premier chapitre du prophète Ésaïe comme texte central de la Semaine de prière : « Apprenez à faire le bien, recherchez la justice, mettez au pas l’exacteur, faites droit à l’orphelin, prenez la défense de la veuve » (1,17). Ésaïe enseigne que Dieu exige de nous tous droiture et justice, à tout moment et dans tous les domaines de la vie. Notre monde actuel reflète à bien des égards les défis de la division qu’Ésaïe a affrontés au cours de sa prédication. La justice, la droiture et l’unité proviennent de l’amour profond de Dieu pour chacun d’entre nous, et sont au cœur-même de l’essence divine et de la manière dont le Seigneur attend que nous nous comportions les uns envers les autres. Sa volonté de créer une humanité nouvelle « de toutes nations, tribus, peuples et langues » (Ap 7,9) nous appelle à la paix et à l’unité qu’il a toujours voulue pour la création.

Vous êtes le SEL, vous êtes la LUMIERE,

 

Teraì òr. Faatura.

Mātaio 5.1-12 E Ao.

 

Tāpati 29no Tënuare 2023.

E Ao.

Taramo 146.

1 E haamaitaì i te Fatu A haamaitaì i te Fatu, e ta ù värua.

2 E haamaitaì au i te Fatu, òi vai aè to ù ora; e himene au i ta ù Atua, òi vai aè au nei.

3 Eiaha e tiàturi i te hui-arii, e te taata atoà, aita hoì o na e ora.

4 Te reva nei hoì to na värua, te hoì nei o ia i to na ra repo, mou roa atu ra ta na i ôpua i taua mahana ra.

5 E ao to na tei te Atua o Iatöpa te tauturu ia na, e tei to na Atua, tei i te Fatu to na tiàturiraa.

6 O tei hämani i te mau raì e te fenua, te tai e te mau mea atoà i roto ra; o tei haapaò i te parau mau na na e a muri noa atu.

7 O tei faatià mai i te feiä i hämani-ìno-hia, e ua horoà mai i te mäa na tei poìa ra. O te Fatu tei tätara i tei täpeàhia ra,

8 o te Fatu tei faaaraara i te mata o tei matapö ra, o te Fatu tei faatià i të faahaèhaahia ra, o te Fatu tei hinaaro i te feiä parau tià ra.

9 Te faaora nei te Fatu i te mau taata èê ra, te tauturu nei o ia i te ôtare e te vahine ìvi ra âreà te haereà o te paieti-òre ra, e huri-ê-hia ia.

10 E vai arii mai ä te Fatu e a muri noa atu. O to Atua, e Tiona, e tae noa atu i te mau uì atoà ra.

Hareruia.

Tefania 2.3-14

3 E ìmi ia te Fatu, e te feiä i haèhaa i nià i te fenua nei, o tei faatupu i te parau au na na ra; e ìmi i te parautià, e ìmi i te haèhaa: peneiaè òutou o te faatäpunihia ia tae i te mahana e riri ai te Fatu ra.

TE MAU ÔRAMA NO TE MAU FIFI E TUPU MAI

I nià i to te Tooà-o-te-rä

4 E faaruè-mau-hia Tata, e ano hoì Âteterona; e tïahi-ê-hia Àtatota i te avatea, e ìriti-tumu-hia Èterona.

5 E pohe to te feiä tähatai, te fenua o te Tereti E òre te parau a te Fatu e faatià ia òutou; e Tanaana, e te fenua Firiteti, e pohe òe ia ù, e aita atu ra e taatahia.

6 E riro tähatai ei pärahiraa, ei âua no te mau tiaì mämoe, e ei âua no te mau nana.

7 E riro atoà tähatai no te toeà i te ùtuafare o Iüta, ei reira rätou e àmu ai; ei roto i te mau fare o Âteterona rätou e taòto ai i te ahiahi: na to rätou Atua ra na te Fatu rätou e ìte mai, e ruri ê hoì i to rätou tïtïraa. I nià i to te Hitià-o-te-rä

8 Ua ìte au i te faaìno a Moäpi, e te vahavaharaa a te mau tamarii a Âmona, i ta rätou faaìnoraa mai i to ù ra taata, e te faarahiraa ia rätou iho i te faaineraa i to rätou ra ôtià.

9 E teie nei te nä ô mai ra te Fatu manahope ra, te Atua o Ìteraèra te ora nei au, e riro mau Moäpi mai ia Tötoma, e riro hoì te tamarii a Âmona mai ia Tömora; ei vähi faaruèhia no te ìriäeo, e te âpoo miti, ei vähi ano e a muri noa atu: e pau rätou i te toeà o to ù ra mau taata, e nä te toeà e to ù ra mau taata e pärahi.

10 E roohia mai rätou i te reira i to rätou teòteò, no te mea ua faaìno rätou e ua faarahi ia rätou iho i te mau taata no te Fatu manahope ra.

11 E riro te Fatu i te riàriàhia e rätou: e haapohe hoì o ia i to te ao atoà nei mau atua i te poìa; e haamori te taata atoà nei ia na, te taata i to na vähi, e te mau fenua rii êtene atoà ra. I nià i to Àpatoà

12 E òutou hoì, e to tuta, e pohe ia òutou i ta ù òè. I nià i to Àpatoèrau

13 E faatoro hoì o ia i ta na rima i te pae i àpatoèrau, e haamou oia ia Âtura; e faariro hoì ia Nïneve ei ôire pau, e te päpämarô mai te mëtëpara.

14 E taòto hoì te mau nana atoà i roto ia na, e te mau puaa atoà o te fenua nei, i te tata e te tëfota, ei roto i te teà ùputa òtiòtihia ra taòto ai; e pïhaì i te òto i te mau haamäramarama; e ano hoì te mau ùputa; e haapuè noa o ia i te òhipa âreti.

15 O taua ôire òaòa ra teie o tei òre i manaònaò i te pärahiraa, o tei parau i roto i ta na âau e, Teie au, aita atu e faaau, o vau anaè nei: o teie nei vähi i te ano e, e te püpuniraaa no te mau puaa nei e, e riro te taata atoà e na pïhaì iho ra i te tähito e te ueue i te rima.

 3.12-13

12 E vaiiho ä vau i roto ia òe ra i te feiä haèhaa e te veve, e tiàturi rätou i te iòa o te Fatu.

13 E òre te toeà o Ìteraèra e rave i te ìno, e òre hoì rätou e haavare, e òre hoì e arero-haavare-hia to roto i to rätou vaha: e àmu noa hoì rätou e ua taòto, e òre hoì te hoê e haamataùtaù mai.

1 Tōrīnetia 1.26-31

26 Te ìte na hoì òutou, e a ù mau taeaè, i to òutou parau-raa-hia, e aita reà e taata paari i te haapaòraa i te tino nei, aita reà e taata mana, aita reà e taata teitei fänau i parauhia.

27 Ua mäìti rä te Atua i te mau mea maamaa o te ao nei, ei faahaamä atu i te feiä paari; e ua mäìti hoì te Atua i te mea paruparu o te ao nei, ei faahaamäraa atu i te feiä püai;

28 e te mau mea haèhaa o te ao nei, e te mau mea i vahavahahia ra, e te mau mea aore ra, o tei mäìtihia ia e te Atua, ei faaòre i te mau mea e vai nei.

29 Ia òre roa te taata nei ia teòteò i mua ia na.

30 E teie nei, tei roto òutou i te Metia ra ia Ietu ia na, o tei faarirohia e te Atua ei paari e ei parau tià, ei maitaì e ei ora no tätou:

31 ia au i tei päpaìhia ra e: «O të òaòa ra, e òaòa o ia i te Fatu.»

Mātaio 5.1-12

Te aòraa i nià i te mouà

(Mär 3.13; Rut 6.12-13,20)

1 E ìte atu ra Ietu i te tiàa rahi, haere atu ra o ia i nià i te mouà, pärahi iho ra i raro, e ua haere mai ra ta na mau pipi ia na ra.

2 Hämama aè ta na vaha, haapii atu ra ia rätou, nä ô atu ra: E ao

(Rut 6.20-26)

3«E ao to tei haèhaa te âau, no rätou hoì te Hau o te raì.

4 E ao to tei òto, e faaòaòahia hoì rätou.

5 E ao to tei marü; e riro hoì ia rätou te fenua.

6 E ao to tei hiaai e tei poìhä i te parau tià, e faaîhia hoì rätou.

7 E ao to tei aroha ia vëtahi ê ra, e aroha-atoà-hia hoì mai rätou.

8 E ao to tei mä te âau, e ìte hoì rätou i te Atua.

9 E ao to tei faatupu i te parau hau ra, e parauhia hoì rätou i te tamarii na te Atua.

10 E ao to tei hämani-ìno-hia no te parau tià ra, no rätou hoì te Hau o te raì.

11 E ao to òutou ia faaìno mai, e ia hämani ìno mai, e ia pari haavare noa mai te taata ia òutou i te mau huru ìno atoà nei, no ù.

 12 A òaòa, e ia ôuàuà noa i te òaòa; e utuà rahi hoì ta òutou i te mau raì ra: i nä reira hoì rätou i te hämani ìno i te mau perofeta tei nä mua ia òutou.

Manaò.

Ta tätou hiòraa i te parau no te marae mai te taura pito ra te huru e faatüàti i te fenua i te Atua, mai te taura pito e faatüàti ra i te metua vahine i ta na tama. No reira, ia fifi te fenua, ia roohia te nünaa i te àti, ia ère i te maitaì, ia ère i te ora, ia ìte tätou e, ua hara tätou, ua rave i te ìno i mua i te Atua, e aita atu e räveà e hoì faahou mai ai te ora maoti rä, ia tämähia te taura pito. Ia mä te taura pito, ua mä  atoà te fenua, ua mä hoì te taata. Te vähi i päpü, e tuhaa ta te taata i roto i te parau no te faahoì-faahou-raa mai i te ora. I teie mahana, no te mea ua taòto roa tätou i nià i te parau mai ta Ioane e faahiti ra : A hiò na i te ârënio a te Atua tei hopoi ê i te hara a to te ao Ioane 1, 29, tiàturi atu ra tätou e, ta tätou hara, na Ietu te reira e tämä, aita atu ra tätou i manaò faahou e, e tuhaa atoà ta tätou i roto i te parau o te ora ta tätou e hinaaro ra. Te mea ia tätou i parau ai ia na e, e taraèhara na tätou, oia hoì na na e tatara i ta tätou mau hara. Mea maitaì tätou ia haamanaò e, ua haere mai Ietu e faaìte ia tätou i te èà e tae ai i te Atua ra, aita rä o ia i haere mai no te amo ia tätou i te Atua ra. Te mea noa ta Ietu iho i haapäpü mai, teie ia : ua mä òutou i tenä na i te parau ta ù i haapii atu ia òutou na Ioane 15, 3. Eere no te mea ua faaroo tätou i te parau i mä ai, no te mea rä ua färii tätou te parau ia òhipa na i roto ia tätou, e ua färii hoì ia arataìhia tätou e te märamarama o te parau. I te feiä tei hinaaro i te haere, te nä ô ra o ia : Ua tae i te tau, te fätata mai nei te pätireia o te Atua, a tatarahapa, a faaroo mai i te parau maitaì nei Märeto 1, 15. Teie haereraa nä nià i te èà ta te Fatu i haere mai e faatoro, e mea nä roto i te tatarahapa i te haamata. Te auraa, i te mau taime atoà e mau ai tätou, te taime e fifi ai te tuuraa âvae, te taime e tütäperepere ai te manaò, e tatarahapa. Haapäpü atoà rä tätou e, eere no te mea te mau ra, te fifi ra, te tütäperepereraa te manaò e tatarahapa ai, te haamanaò noa mai ra teie mau taupupuraa e, te vai ra te vähi tätou i hapa ai : ua paruparu änei te tiàturiraa i te Atua, ua rahi änei te mataùraa i te taata, aore ra ua nounou tätou i te hanahana o te Atua, ua hema i nià i te hinaaro taata. Ia òre tätou ia tatara i teie mau mea e faaapiapi nei i to tätou manaò, oia hoì ia òre ia tatarahapa, eita e maitaì to tätou hoìraa i te Atua ra. Te feiä i manaò e pärahi i nià i te èà, aore ra e pühapa roa i nià i te èà, o rätou ta Ietu i parau e, e feiä haavare : Aue òutou e te mau Päpaì parau e te mau Färitea, e haavare òutou. Te ôpani nei òutou i te pätireia o te ao i te taata nei, e òre òutou iho e tomo, e te feiä e tomo ra, te täpeà nei òutou Mätaio 22, 13. Te rave nei ihoä teie feiä i te huru e te peu a te feiä haere, aita rä to rätou manaò i nià i te Atua, e räveà noa te reira no rätou no te tämoemoe e te faahapahapa i te feiä tei tae te âau i nià i te òhipa ta rätou e rave ra. Eere te hinaaro o te Atua ta rätou e ìmi nei i te räveà ia tupu, eita hoì e maraa ia rätou te mea ta Ioane e parau ra no Ietu : E tupu o ia i te rahiraa, e hoì rä vau i te itiraa Ioane 3, 30. Te reira mau rä te mea e mataùhia ra e rätou : te òre rätou e ìte-faahou-hia mai, te òre te taata e auraro faahou mai ia rätou, te riro rätou mai te raufau hoê i nià i te tumu pürau. Te tià ia ia tauturu mai teie mau taiòraa ia tätou, teie atu ra te haapotoraa :

Taramo 146, 8 o te Fatu tei faaaraara i te mata o tei matapö ra, o te Fatu tei faatià i të faahaèhaahia ra, o te Fatu tei hinaaro i te feiä parau tià ra.

Tefania 3, 12 E vaiiho ä vau i roto ia òe ra i te feiä haèhaa e te veve, e tiàturi rätou i te iòa o te Fatu.

1 Torinetia 1, 27 Ua mäìti rä te Atua i te mau mea maamaa o te ao nei, ei faahaamä atu i te feiä paari; e ua mäìti hoì te Atua i te mea paruparu o te ao nei, ei faahaamäraa atu i te feiä püai;

Mätaio 5, 2 Hämama aè ta na vaha, haapii atu ra ia rätou, nä ô atu ra: E ao.

Ei manaò mätamua.

Te faaìte nei na ìrava mätamua ia tätou i to Ietu haereraa i nià i te hoê mouà ma ta na atoà Mau pipi, no te haapii i te fëia atoà i pee mai ia na, e ua maìrihia taua haapiiraa ra, i te aòraa na Ietu i nià i te mouà. Te ômua nei o Ietu i ta na haapiiraa na roto i te ìritiraa mai i te hoê parau òaòa, e teie taua parau òaòa ra, E Ao……… O vai ma ta na e parau nei e. E Ao to Òutou ? O te hoê ia mau  taata ta tätou i ìte e, eita teie parau e tano no rätou, o ia hoì o te fëia veve ia, te fëia òto noa, te fëia tei aroha noa, te fëia tei faatupu i te hau, te feia âau maru, te feia tei hämani-ìno-noa-hia, e tae noa atu i te fëia tei faaìnohia, e tei pari haavarehia.

I taua feia ra, na roto i ta Ietu hiòraa, no rätou mau te patireia o te ao. O vai ma taua mau taata ra ? Èere ia i te fëia moà e te hara òre, e fëia hara atoà hoì e te mau pipi. Taua fëia ra, ua pupu ia ia rätou i te Atua ra, tei auraro ia Ietu e o tei tiaì noa i te hoìraa mai o te Fatu ra o te Metia. Ua ìte  päpü  rätou e,  i reira  ra, e faa- òre-hia ai te òto, e horoàhia ia rätou te fenua na roto ia Ietu, faa-òre-hia hoì to rätou hiaairaa, e parauhia rätou i te mau tamarii na te Atua na roto ia Ietu no te mea ua riro rätou i teie nei ia Ietu.

No reira ia faaroohia te mau parau ta Ietu i faahiti, ia ìte te taata atoà  te patireia o te Atua o Ietu iho ia, e na roto ia na e mana ai te Atua i nià i te fenua  nei. Te parau nei o Ietu e, E Ao to òutou, E aore e Ao to rätou, eiaha te fëia tei rave i te mau òhipa maitai na mua, to te fëia ra tei färii i ta na mau parau òaòa. E maha tuhaa i roto i teie nei aòraa na Ietu.

Ei tuatapaparaa.

1)          Mai i te ìrava 3 e tae i te 6, ua faaìtehia i reira te maitai tei fafauhia i te fëia âau haehaa, i te fëia tei òto, e i te fëia tei poia e tei poiha i te parau tià, oia hoì i te fëia tei toe te hoê mea ia rätou o tei vai noa i roto i te tiaìraa.

2)          Mai te ìrava 7 e tae i te ir 10, te horoà atoà nei te faufaa no taua mau maitaì ra i te fëia tei ìte i te aroha ia vëtahi ê, i te feia âau mä, i te fëia tei faatupu i te parau hau, e i te fëia tei hämani-ìno-hia i te parau tià. Te faaìte nei te reira te tatuhaaraahia na tumu parau e vaù nei, tei haamanaò mai ia tätou e, teie nei Mau parau, e tano ia no te taata hoê, e i nià i te mau taata. E mea tià roa ra ia feruri âmuihia teie nei Mau parau, oia hoì na huru e vaù no te taata faaroo Mau, e na huru e vaù no te maitaì e noaa mai ia na.

3)          Te ìrava 11 ia, o te 9 ia te parau ta Ietu e faahiti nei, ei hiò âmuiraa i te mau manaò atoà o ta na i parau, ia noaa i te maitaì i te mau taata e faaroo nei, e tiàturi nei Ia na. Ma te haapäpü e, e ao to òutou ia faaìno mai, e ia hämani- ìno -mai, e ia pari haavare noa mai te taata ia òutou i te mau ìno atoà nei, no ù.

4)          Te ìrava 12, e faaitoitoraa teie na Ietu i te fëia atoà tei faaroo i teie mau parau, tei täpeà èi faufaa i roto i te àau, ua maitaì ia te reira taata i te aroha o te Atua. A òaòa, e ia òuàòuà noa i te òaòa, e utuà rahi hoì ta òutou i te ao rä i na reira hoì rätou i te hämani-ìno i te mau perofeta rä, o mua ia, ia òutou.

Èi tatararaa.                 

I muri aè i na parau e iva, te horoà faahou nei Ietu i te hoê parau âpï i ta na mau pipi, E miti no te fenua e e marämarama no teie nei ao.  Taua miti e taua marämarama ra, o te mau pipi ia na Ietu, è ère ra o rätou anaè, o te feia atoà ra tei ìte e tei faaroo ia Ietu, o te mau ìte ia no Ietu no te mau ànotau atoà, tei haapiihia, tei tae te Èvaneria a Ietu i roto i to rätou àau, e tei fäì hua e, o Ietu  Metia te Fatu e hanahana ai te Atua Metua. Ia riro taua mau ìte no Ietu i te fenua atoà i ta rätou mau parau maitaì e ia haamaitaìhia te Atua. Ua parau hoì  Ietu e, O vau te marämarama no teie nei ao, e o te haere mai ia ù ra e òre e haere noa na te pöuri, e marämarama ora ia to na Ioane 8 : 12. O Ietu mau te marämarama, e ua riro te fëia faaroo èi mau hihi no taua marämarama ra, e o taua mau hihi ra ta Ietu e parau nei e eiaha ia tuuhia i raro aè i te färii, oia hoì eiaha ia hunahia, ia faaìtehia ra te reira e tià ai.

O ta Ietu ia e faaitoito mai nei ia tätou i teie täpati, E  AO TO ÒUTOU, ia haapaò i teie mau hinaaro, tei riro èi reni ärataì i to tätou âau, ia tupu te hau o te Atua, i ropu i ta na mau tamarii i te fenua nei.  

                                  

Teraì òr. Faatura.