Mätaio 4, 1 – 11 Tämata, Faahema, Rama.

 

Tāpati 26 no Fëpuare 2023.

Tämata, Faahema, Rama.

Mau taiòraa turu.

Taramo 51

1 Na te Mënätehe. Taramo na Tävita.

2 I te haereà mai o te perofeta ra o Nätana ia na ra i muri aè i to na haereraa atu ia Pätetepa ra.

3 E aroha mai òe ia ù, e te Atua e, i taua hämani maitaì no òe ra, e no te rahi o to òe ra hämani maitaì: e parai òe i ta ù nei mau hara.

4 E horoi hua mai òe ia ù i to ù nei ìno, tämä hua mai ia ù i ta ù nei hara.

5 Te fäì nei hoì au i ta ù nei hara, e te vai noa nei ä to ù ìno i pïhaì iho ia ù.

6 I mua i to aro, to òe anaè ra, i hara ai au nei, e i mua i to mata i rave ai au i teie nei ìno. Ia faatiàhia hoì ta òe parau, e eiaha e faahapahia ia parauhia ra.

7 Inaha, i fänau mai au mä te hara, e i töhia vau e ta ù metua vahine mä te ìno.

8 Inaha, o te parau mau no roto ra ta òe e hinaaro. E haapii mai òe ia ù i te haapaò maitaì i te vähi moè ra.

9 E tämä mai òe ia ù i te hïtopa e ia mä roa vau, e horoi òe ia ù, e ùoùo roa aè ra vau i to te hiona.

10 E faaìte mai òe ia ù i te òaòa e te reàreà, ia òaòa te mau ivi i ôfatihia e òe ra.

11 E huna ê atu òe i to mata i ta ù nei mau hara, e parai hua i to ù nei mau ìno.

12 E faaau na òe i te âau mä i roto ia ù nei, e ta ù Atua. E faahou na hoì òe i te âau manaò tià i roto ia ù nei.

13 Eiaha e faaârue ia ù i mua i to aro nei, eiaha hoì e rave ê atu i to Värua Maitaì ia ù nei.

14 E faahoì mai òe i te òaòa i te ora na òe ra, e ia täuturuhia mai au e te âau tiàmä ra.

15 E i reira vau e haapii ai i te feiä rave hara i ta òe parau, e e haafäriuhia mai te rave parau ìno ra ia òe.

16 Ia ora vau ia òe i te hara toto ra, e te Atua e, te Atua e ora ai au nei; e na ta ù vaha e himene pii hua i to òe ra aroha.

17 E vëvete na òe, e te Fatu, i ta ù vaha, e na ta ù vaha e ârue ia òe.

18 Eere hoì i te tütia ta òe i hinaaro, àhiri o te reira, ua horoàhia ia e au, aore hoì òe e au i te tütia-täauahi.

19 O ta te Atua tütia hinaaro ra, o te âau paruparu ra ia. O te âau paruparu ra e te òto ra, e òre roa te Atua e vahavaha i te reira.

20 Ei hämani maitaì to òe ia Tiona; e patu hoì òe i te âua i Ierutarëma nei.

21 Ei reira òe e mauruüru ai i te tütia parau tià e te tütia-täauahi täatoà mau ra; ei reira te puaatoro e hopoihia ai i nià i ta òe ra fata.

Tenete 2, 7 – 9.

7 A hämani ai te Atua ra o te Fatu i te taata i te repo fenua nei, ua haapüaì iho ra o ia i te aho ora i roto i ta na âpoo ihu ra, riro aè ra te taata ei taata ora.

8 Ua ô hoì te Atua ra o te Fatu i te ô i te pae i te hitià o te rä i Êtene ra, e ua tuu iho ra o ia i te taata ta na i hämani ra i reira.

9 Ua faatupu te Atua ra o te Fatu i te mau räau maitataì atoà ia hiò, e tei au ei mäa, i taua fenua ra, e te räau ora i röpü i taua ô ra, e te räau e ìte ai i te maitaì e te ìno.  

3, 1 – 7

1 E paari rahi to te ôfï i to te mau manu âvae maha atoà o te fenua, i ta te Atua ra ta te Fatu i hämani ra; e ua nä ô mai ra o ia i te vahine, «oia ia, ua parau mai te Atua e, eiaha òrua e àmu i to te mau räau atoà o te ô nei» 2 Ua parau atu ra te vahine i taua ôfï ra: «E àmu mäua i to te mau räau atoà o te ô nei;

3 mäori rä o to taua räau i röpü i te ô nei, ua parau mai ia te Atua e, eiaha òrua e àmu i to reira; eiaha hoì òrua e rave noa atu; a pohe òrua»

4 Ua parau mai ra taua ôfï ra i te vahine: «E òre roa e pohe»:

5 Ua ìte hoì te Atua e, ua àmu anaè òrua i to reira, e àraàra ia to òrua mata, e e riro òrua mai te atua ra te huru, i te ìte i te maitaì e te ìno.

6 E ìte aè ra te vahine, e räau maitaì ei mäa, e te au hoì i te mata ia hiò atu, e te räau hinaaro hoì ia noaa te ìte; ua rave iho ra o ia i te mäa no nià i taua räau ra, àmu iho ra, hopoi atu ra hoì i ta te täne, àmu atoà iho ra hoì o ia.

7 Àraàra aè ra to räua mata, ìte aè ra räua e te vai tahaa noa ra räua; ua fatu iho ra räua i te rau tute ei päreu no räua.        .

Roma 5, 12 – 19

Àtamu e te Metia

12 E teie nei, no te taata hoê ra i ö mai ai te ìno i te ao nei, e no te ìno hoì te pohe; e ua taeà-atoà-hia te taata atoà e te pohe i te mea ua hara päatoà.

13 I vai na hoì te hara i te ao nei e tae roa aè nei i te ture nei; e òre rä te hara e haapaòhia i te ture òre.

14 I mana na rä te pohe mai ia Àtamu mai ä e tae roa aè nei ia Möte, e i te feiä atoà aore i rave i te hara mai te hara a Àtamu ra, e hohoà o ia no të tae mai.

15 Eita rä tei horoà-noa-hia mai e au i taua hara ra. E rave rahi tei pohe i te hara a te taata hoê ra, e rahi atu hoì te aroha o te Atua, e tei horoàhia mai e taua aroha ra, i te tae i te taata e rave rahi, ia Ietu Metia i te taata hoê ra.

16 Eere hoì mai ta te taata hoê i rave i te hara ra, tei horoà-noa-hia mai; no te hara hoê hoì te utuà faahapa, âreà tei horoà-noa-hia mai ra, ia tiàhia mai ra ia i te hara atoà e rave rahi.

17 No te hara hoì a te taata hoê ra, i mana ai te pohe i taua taata hoê ra; te feiä hoì i noaa ia rätou te maitaì rahi e te parau tià i horoàhia mai ra, e rahi atu ia to rätou mana i te ora i te taata hoê ra, ia Ietu Metia.

18 E teie nei, mai te taata atoà i taeà i te utuà faahapa i te hara a te taata hoê ra, ua taeà-atoà-hia te taata atoà i te tià ia ora, i te parau tià a te taata hoê ra.

19 Mai te taata atoà hoì e rave rahi i faarirohia ei taata hara i te haapaò òre o te taata hoê ra, e rave rahi hoì tei faarirohia ei taata parau tià, i te haapaò o te taata hoê ra.

Mätaio 4, 1 – 11

To Ietu tämataraahia

(Mär 1.12-13; Rut 4.1-13)

1 E ua ärataìhia atu ra Ietu e te Värua i te mëtëpara, ia tämatahia o ia e te tiàporo.

2 I muri aè i to na haapaeraa i te mäa e maha àhuru ao e maha hoì àhuru ruì, poìa iho ra o ia.

3 Ua haere mai ra te tämata/faahema, nä ô mai ra ia na: «E Tamaiti òe na te Atua ra, a faaue i teie nei mau ôfaì ia riro ei färaoa.

4 Ua pähono atu ra o ia: Ua päpaìhia: E òre te taata e ora i te färaoa anaè ra, i te mau parau atoà rä no roto mai i te vaha o te Atua.

5 Ua ärataì atu ra te tiàporo ia na i roto i te ôire moà, tuu atu ra ia na i nià iho i te àuru o te hiero

6 e ua parau atu ra ia na: E Tamaiti òe na te Atua ra, a haamaìri ia òe iho i raro; ua päpaìhia hoì e:E faaue o ia i ta na mau merahi, e na rätou hoì e mau ia òe i to rätou rima, ia òre to âvae ia tiàìa noa atu i nià i te ôfaì.

7 Ua parau mai ra Ietu ia na: Ua päpaì-atoà-hia e: Eiaha òe e àa i te Fatu to Atua. 

8 Ua ärataì faahou atu ra te tiàporo ia na i nià i te hoê mouà teitei roa, ua faaìte mai ra ia na i te mau hau atoà o te ao e to rätou hinuhinu.

9 Ua parau mai ra ia na E höroà atu vau i teie nei mau mea atoà no òe, ia tïpapa mai òe i raro i to ù pae âvae e ia haamori mai ia ù.

10 Ua parau atu ra Ietu: «E haere ê atu òe, e Tätani Ua päpaìhia hoì: O te Fatu, to Atua, ta òe e haamori, e o ia anaè ra ta òe e tävini.

11 Faaruè iho ra te tiàporo ia na, e inaha, e mau merahi tei haere mai e ua täuaro mai ra ia na.

Manaò.

I teie ao e orahia nei tätou ua papahia i nià i te mau täpihooraa rau e vai nei ua rahi te taata i te tomo i roto i te parau no te hoo. E tau mätahiti teie nei teie mau faanahoraa ua ö roa tätou i teie mahana i roto, no te faaòhuraa te mätete no te hoo e parauhia teie mau faanahoraa, e mau faanahoraa ài mämä paèpaèhia e te moni, teie ia mau faanahoraa e tupu nei i roto i to tätou fenua, i te faanahoraa a te vaamataèinaa. O te tahi ia tumu teie i atea ai tätou i te fenua faatupu ora, tei ö i roto i te hoo, e täpïhoo, vai mai nei te tuhaa o te mau fenua i roto i te àiraa a te àihere, e te mau taura pöhue, i mua ra i uta noa te taura pöhue e vai ai i roto i te vao, i teie mahana ua tae roa i te pae tähatai. No te mea ua ö tätou i roto i te mau taiete òhipa i tera manaò e, e ìmiraa òhie teie te faaìte noa mai ra te reira ia tätou te huru o te vaamataèinaa i teie mahana. Te rave a i teie huru oraraa te ìmiraa i te faatupuraa i hau i roto i te täpïhoo, te fenua e te taata. Te täpïhoo, te täuiraa ia i te mau faufaa tumu o te fenua ia riro mai èi moni no te faaòhuraa i te hoo i roto i teie nei ao. Tera ia e tupu ra i te mau vahi manaò-òre-hia e tià mai te mau fare tahua e vai nohoraa no te taata. Inaha hoì, te fenua o te tumu te reira no teie mau òhipa e täpïhoohia nei mai te tau a üìuüì mai ä e höroà teie na te Atua tei parauhia e höroà tuatau. Na te taata ra e òhipa i te reira ia au i ta na ìmiraa raveà i ta te fenua turämaraa. Teie mau faanahoraa no te faaìte noa i te hinuhinu o te taata i ta na mau ìmiraa raveà, i roto i te mau taiòraa i faataahia no teie mahana, e ìmi tätou i te mau tïtauraa i roto i te mau parau e faahitihia nei, teie atu ra te haapotoraa :     

-Taramo 51, 8 Inaha, o te parau mau no roto i ta òe e hinaaro. E haapii mai òe ia ù i te haapaò maitaì i te vähi moè ra.

-Tenete 3, 7 Àraàra aè ra to räua mata, ìte aè ra räua e te vai tahaa noa ra räua; ua fatu iho ra räua i te rau tute ei päreu no räua.

-Roma 5, 14 I mana na rä te pohe mai ia Àtamu mai ä e tae roa aè nei ia Möte, e i te feiä atoà aore i rave i te hara mai te hara a Àtamu ra, e hohoà o ia no të tae mai.

-Mätaio 4, 7 Ua päpaì-atoà-hia e: Eiaha òe e àa i te Fatu to Atua. 

Ei manaò tatara.

Ua tupu teie ìrava ta tätou i muri ïti noa aè i to Ietu färiiraa i te päpetitoraa i te pape ra no Iörïtäna. I reira atoà te faarooraahia te reo mauruüru o te Atua i nià i ta na Tamaiti here. Ua mauruüru roa vau Ia na.

Mai roto mai i teie reo, to Ietu ärataìraahia i te mëtëpara e te Varua Maitai, ia faahemahia O ia e te tiàporo. Eiaha ra i roto i te ra manaò no te faatito i te Tamaiti a te Atua i nià i te Tiàporo. I roto ra i tera manaò e, ia aurarohia ia faaturahia, te Tamaiti a te Atua. Aita ra teie òpuaraa i manuia, ua tupu mau ra ta te tiàporo faaturoriraa i te tiàturiraa o Ietu. Ma te manaò e, e manuia faahou o ia, mai ta na i rave i nià ia Atamu e o Eva. Eita o ia e upootià faahou i nià i te Atua, e fifi ra o ia. I te mea ua noaa ia Ietu te hoê puai taaê, tei òre roa i noaa i na taata mätamua i faahemahia e te Tiàporo. Na taata mätamua ua haamaitaìhia e te Atua, aita e täpaò to nià ia raua. Àreà o Ietu e täpaò ia ta te Atua i nià ia na, te peritome ei faaìteraa i te mä o te nunaa o te Atua, e te päpetitoraa ei faaìteraa i to Ietu tämaraa i te hara a to te ao nei. E te täpaò no te Varua Maitai te pouraa mai i nià ia Na ei faaìteraa i te parahiraa mai, te mana o te Atua. Na te mana o te Varua Maitai i ärataì ia Ietu, i te mau vahi atoà i reira  O ia e faahiti ai te mau hinaaro o te Atua.

E tià ia parauhia teie te òhipa mätamua i ravehia e Ietu i muri mai i to na päpetitoraahia, e färerei i te Tiàporo, i te mëtëpara ei haapäpüraa i te tiàraa o te Atua e faatere i te ao nei, eiaha ra ia faaterehia te ao nei e te Tiàporo. Tei nià i teie mau tuhaa to te Tiàporo faahemaraaa i te Tamaiti a te Atua.

-1) Te tuhaa o te ôpu, teie e tämataraa teie i te parau no te maa oia hoì te parau no te maa i te mëtëpara.

-2) Te tuhaa no te tiàmaraa, oia hoì te tiàraa Tamaiti o te Atua, te faahemahia nei o Ietu i  teie vahi i roto roa ia i te òire o Ierutarëma, te òire moà ia au i te âti-Iuta.

-3) Te tuhaa no te haamoriraa, oia hoì te tiàraa taata faaroo o Ietu e rama teie ia tïpapa o ia i raro aè i te faanahoraa a te Tiàporo, te hinuhinu o teie nei ao no te Atua.

Teie te mau tuhaa ta te Tiàporo e hinaaro nei e vävähi i roto ia Ietu, ia riro atoà o Ietu mai ia na ra te huru. E vävähi te tino, te fëruriraa e te tiàturiraa o Ietu. Ia au teie mau òpuaraa a te Tiàporo, eita o Ietu e ôtohe rii aè i te hoê taime i te mau parau faateitei, e te täparu a te Tiàporo. Ei ia parau te Tiàporo e, e Tamaiti òe na te Atua ra, a parau i teie nei mau ôfaì ia riro ei maa. E pähono o Ietu e, èita te taata e ora i te maa anaè ra, i te mau mea atoà ra i haapaòhia e te Atua. Te tino o Ietu teie e hinaarohia nei e vävähi, aita ra o Ietu e topa i roto i teie mau faatïanianiraa, i te mea aita ä i tae atu ra i te hora no te tämaaraa. E Tamaiti òe na te Atua ra, tei nià i te poretito  o te hiero to te Tiàporo parauraa ia Ietu e, e haamori ia na, e poroìhia hoì te mau merahi ia haere mai e täpeà i ta na rima ia òre ta na àvae ia tiàià  noa atu i te ôfaì. Te hinaaro nei te tiàporo e vävähi i ù nei te fëruriraa o Ietu, àhiri o ia i ôuà, te àa nei ia o Ietu i te Atua i reira. I te mea ra ua ìte o Ietu e, tei pïhaìiho te Atua ia na i te mau taime atoà. No reira, aita e tià ia na ia faatupu te faaueraa maau a te Tiàporo, a maau-atoà-hia o ia mai te Tiàporo ra te huru teie e faahema. No te paari ra to na fëruriraa i tià ai ia na i te parau e, Eiaha oe e àa i to Atua ra ia Iehova. To na auraa teie parau, eiaha e faafäïto i to puai i nià i te mea puai aè ia òe. Te òhipa ia a te Tiàporo e rave nei, e faafäïto i to na puai i nià i te Atua. Te huru ihoä teie, no te taata paruparu te hinaaroraa e àa i nià i te mea puai aè ia na. Aita te fëruriraa o Ietu e àueue nei i teie mau faanahoraa a te Tiàporo. Àreà  ra te toru o te vahi o te mouà ia, i reira to te Tiàporo faaìteraa i te hinuhinu o teie nei ao, te patireia patuhia i nià i te hinaaro o te taata. E horoàhia no Ietu ia haamori o Ietu i te Tiàporo. Eita te tiàturiraa o Ietu e ruri ê i te parauraa e, o to Atua o Iehova ta òe e haamori, e o ia anaè ra ta òe e faaroo. I teie parau haamoè rii maru noa atu ra te Tiàporo, ma te poroì òre mai e, ua upootià òe te Tamaiti a te Atua, e rama teie faahape te tano i roto i te haavare. Haere mai ra te mau merahi a te Atua e täuturu i te toa âpï o te faaroo.

Teie ra ia ara ia tätou, aita te Tiàporo i haamouhia e Ietu, ua faatea noa o ia ia Ietu. Ma te peàpeà to na âau te manuia òre ta na òpuaraa tià òre i nià i te Fatu no te ora mure òre. No reira ia haapaò maitaì ia tätou, aita aè te Tiàporo mai te veri tara ra te huru ia täpuhia te veri na ropu, e täpeà ai te vahi tei reira te niho e puta-iho-a ia pätiahia, ia täparahi-roa-hia ra haapohe i reira èita ia oia e pätia faahou. Oia atoà te Tiàporo, aita o Ietu i täparahi-roa-haapohe, ua faaruè-noa-mai ra te Tiàporo ia na.

No tätou i teie mahana, eiaha tätou e ìmi i te Tiàporo i rapae au atu i to tätou tino, eiaha atoà na tihiti ia tätou. Tei roto ra ia tätou i te parahiraa, mai te Varua o te Atua e pärahi ra i roto ia tätou. Te òhipa a te Tiàporo, te ìmiraa ia i te mau haafifiraa ia òre ia tupu te mau òpuaraa a te Atua.

Àreà ra ta te Varua Maitai, te ìmiraa ia ia ora te mau òpuaraa a te Atua. Ia tupu te òaòa i roto i ta na mau tamarii tei òre i àueue te tiàturiraa. Tei noaa ia na te Varua Maitai, eita o ia e àa i te Atua. E ärataì ra te Varua o te Atua ia na i nià i te èà no te upootiàraa. Tei òre roa e tià ia na ia faataa ê i te aroha e te here  o te Atua. E tei nià taua aroha ra no te Atua ia tätou, tei na roto i to tätou päpetitoraahia. Na teie täpaò e faaìte ia tätou e, aita e pärahiraa to te tiàporo i roto ia tätou. I te mea ua vai te täpaò a te Atua i nià ia tätou, ta na i haamauruüru i ta na Tamaiti, oia atoà tätou tei färii i te hinaaro mauruüru o te Atua. E tià atoà ia, ia tätou ia parau e, eiaha oe e àa i to Atua ra ia Iehova, e here ra tätou i to tätou Atua tei parau e Te Vai nei Au e Vai Nei.

Te Varua Maitai e höroà o ia i te itoito i roto i te taata, ia tià ra ia faatupu i te mau hinaaro o te Atua. Ia ìte-ä-hia te òaòa no te faaìteraa i te ora i te mau vahi atoà. E aha ta te Varua Maitai e faatupu ? Mauti ra ia, na faufaa e iva i faaìtehia e Pauro i to Taratia i te pene 5 i te ìrava 22 e faaea i te ìrava 23. Àreà ta te Varua e faatupu ra,

-1) Te hinaaro i te ora.                                  

-2) Te òaòa mahanahana                               

-3) Te hau tei faaàifaito                                

-4) Te faaòromaì                                                       

-5) Te maru, no upootiàraa.

-6) Te maitaì  

-7) Te faaroo, àueue òre        

-8) Te mämahu, tei faatura.

-9) Te hitahita òre.

O teie te hotu o te Värua Maitaì, te tià i te taata tätaì tahi ia faaòhipa i roto ia na.

E teie nei, te ora nei tätou i te Värua, e pee tätou i ta te Värua ra.

 

Teraì òr. Faatura.

Mātaio 5.38-48 Maitaì

 

Tāpati 19 no Fëpuare 2023.

Maitaì

Taramo 103

1 Na Tävita. E haamaitaì i te Fatu, e ta ù värua, e to roto ia ù nei, i to na ra iòa moà.

2 E haamaitaì i te Fatu, e ta ù värua, e eiaha te hoê maitaì a ana i horoà mai ra e haamoèhia.

3 O ia tei faaòre i ta òe atoà ra mau hapa, e o tei faaora i to òe atoà ra mau maì,

4 o tei faaora ia òe i te pohe, o tei faatoröna ia òe i te hämani maitaì e te aroha,

5 o tei faaî i to vaha i te maitaì, ia faaâpï-faahou-hia òe mai te àeto ra.

6 Te rave ra te Fatu i te parau tià e te au i te feiä atoà i hämani-ìno-hia ra.

7 Ua faaìte o ia i ta na haapaòraa ia Möte, e ta na òhipa i te tamarii a Ìteraèra.

8 E aroha e te hämani maitaì to te Fatu, e òre e riri vave, te rahi ra to na aroha.

9 E òre o ia e tämau i te aò mai ia tätou e òre hoì e vaiiho maro i to na riri e a muri noa atu.

10 Aita aè nei o ia i tähoo mai ia tätou e ia fäito i ta tätou mau hara, aore hoì i faautuà mai ia tätou e ia fäito i to tätou mau ìno.

11 Mai te teiteiraa o te mau raì i nià i te fenua nei, mai te reira te rahi o to na aroha i te feiä i mataù ia na ra.

12 Mai te hitià-o-te-rä e taa ê i te tooà-o-te-rä ra, o ta na ia faataa-ê-raa i ta tätou mau hara ia tätou nei.

13 Mai te aroha o te metua i ta na ra mau tamarii, o to te Fatu ia aroha i te feiä i mataù ia na ra.

14 Ua ìte hoì o ia i to tätou huru, te manaò ra o ia e, e repo tätou nei.

15 O te taata nei e au to na puè mahana i te àihere nei: mai te tiare i roto i te aru ra to na ruperuperaa.

16 Ua farara anaè te mataì nä nià iho ra, ua mou ia, e to na vähi i tupu ai ra e òre e ìte faahou ia na.

17 Âreà te aroha o te Fatu mai tahito mai ia e a muri noa atu, i te feiä i mataù ia na ra, e ta na ra parau tià i te tamarii a ta rätou ra mau tamarii,

18 i te feiä i haapaò i ta na ra faufaa, e tei haapaò i ta na ra parau e rave ra.

19 Ua haamau te Fatu i to na ra teröno i nià i te mau raì, e ua auraro te mau mea atoà nei i to na ra pätireia.

20 E haamaitaì i te Fatu, e to na ra mau merahi e, o tei hau i te püai, e ua haapaò i ta na faaueraa, i te faarooraa i ta na reo ia parau.

21 E haamaitaì i te Fatu, òutou atoà, o to na ra mau pupu, o to na ra mau tävini tei rave i to na ra hinaaro.

22 E haamaitaì i te Fatu, e ta na atoà ra mau òhipa, i te mau vähi atoà ra i to na ra hau. E haamaitaì i te Fatu, e ta ù värua e.

Revitito 19.1-2

E Moà te Atua.

1 Ua parau mai ra te Fatu ia Möte, nä ô mai ra,

2 E parau atu i te âmuiraa tamarii atoà a Ìteraèra ra, nä ô atu ia rätou, Ia moà òutou, no te mea, te moà nei au, o to òutou Atua ra o te Fatu.

17-18

17 Eiaha òe e riri i to taeaè i to âau; e aò rä òe i to taata-tupu, eiaha e vaiiho noa ia hara noa na.

18 Eiaha òe e tähoo, eiaha e täiroiro i to òutou iho iho na; e aroha rä òe i te taata-tupu mai to aroha ia òe iho na: o vau o te Fatu.

1 Tōrīnetia 3.16-23

16 Aita òutou i ìte e, o te hiero òutou o te Atua, e te pärahi ra te Värua o te Atua i roto ia òutou na?

17 E ia haaviivii te hoê taata i te hiero o te Atua ra, e pohe o ia i te Atua. E moà hoì to te hiero o te Atua, e taua hiero ra o òutou ia.

18 Eiaha roa ei taata e haavare ia na iho. Te manaò ra te hoê taata i roto ia òutou na, e e taata paari o ia i teie nei ao, ia riro o ia ei maamaa, ia paari o ia.

19 O te paari hoì o teie nei ao, e mea maamaa ia i te Atua. Ua oti hoì i te päpaìhia e: «Te haafifi nei o ia i te feiä paari i to rätou iho paari.»

20 E ua päpaìhia hoì: «Ua ìte te Fatu i te manaò o te feiä paari, e e mea faufaa òre ia.»

21 E teie nei, eiaha roa te hoê e teòteò i te taata. No òutou hoì te mau mea atoà nei.

22 O Pauro, e o Àporo, e o Tefa, e teie nei ao, e te ora, e te pohe, e te mau mea e vai nei, e te mau mea a muri atu, no òutou anaè ä;

23 e no te Metia òutou, e no te Atua hoì te Metia.

Mātaio 5.38-48

Te tähoo

(Rut 6.29-30)

38 Ua faaroo hoì òutou e i parauhia na: « E mata ra, ei mata ia; e niho ra, ei niho ia.

39 Te parau atu nei rä vau ia òutou: eiaha e pätoì atu i te taata ìno: o të moto mai i to päpärià àtau na, e färiu atoà atu i te tahi.

40 E ia tuu te hoê taata ia òe i te haaväraa no te rave i to àhu ôomo, e höroà atoà atu i to pereue.

41 E o të faahepo mai ia òe e haere hoê maire, e haere ôrua e piti aè.

42 E höroà atu i tei ani mai ia òe; e o të tïpee mai i ta òe ra, eiaha e huritua atu.

Te aroharaa i te ènemi

(Rut 6.27-28,32-36)

43 Ua faaroo hoì òutou e i parauhia na: «E aroha atu òe i to täuaro, e e riri atu i to ènemi.

44 Te parau atu nei rä vau ia òutou: e aroha atu i to òutou mau ènemi; e pure atu i tei hämani ìno mai ia òutou.

45 I reira ia òutou e riro ai ei tamarii na to òutou Metua i te mau raì ra; te faahiti nei hoì o ia i to na mahana i nià i te feiä ìno e te feiä maitaì, e te haamaìri mai nei o ia i te ua i nià i te feiä parau tià e te feiä parau tià òre.

46 Ia aroha òutou i tei aroha mai ia òutou: e aha ia te utuà e noaa ia òutou i reira? Eere änei te nä reira atoà nei te feiä òhi tute?

47 E ia aroha noa hoì òutou i to òutou anaè ra mau taeaè : e aha te mea faahiahia ta òutou i rave? Eere änei te nä reira atoà nei te tahi mau nünaa?

48 Ia maitaì roa hoì òutou mai to òutou Metua i te raì e maitaì roa ra.

Manaò.

Te ture, E faaueraa teie tei tïtauhia te taata ia haapaò ia òre o ia ia naeàhia i te faahaparaa. Te tanoraa mau, no te täatoà te ture, te mea te reira e faanaho i te oraraa âmui o te taata, te mea hoì e faataa ra i te tuhaa a te taata tätaì tahi no te maitaì o te täatoà, e aita e taata e tano e haapae ia na i te haapaòraa i te reira. Te auraa ra, eere no te taata hoê te ture. I haamauhia ai rä te ture, ei räveà ia e faatura ai te taata te tahi i te tahi, i te òreraa e rave noa i te mea tei au i to na manaò, aore ra to na maitaì, e a fifi atu ai te oraraa o te tahi pae. Te hopeàraa o te ture, te maitaì ia o te oraraa âmui o te taata. Mai te peu e faahapa te ture i te taata tei òre i faatura, aore ra tei ôfati i te ture, eere no te päruru i te ture, no te mea e riro te reira peu i te haafifi i te maitaì o te oraraa âmui o te taata. Aita e ture e haamauruüru i te taata no te haapaòraa i te mea tei tïtauhia ia na. Ta te Atua anaè te ture e ìte ra i te reira vähi : Faatura atu i to metua täne e to metua vahine, ia haamaorohia to òe puè mahana i te fenua ta to Atua ta te Tumu Nui e horoà no òe na (Etoto 20, 12). E tano te taata e taui i te ture, e tano e faaòre, e faaravaì, e haamaitaì. Te maitaì o te tahi ture i te tahi tau, e tano te taata e haapae i te tahi atu tau, no te mea ua taui ta na peu, ta na hiòraa, e ta na faanahoraa i te oraraa. Te haamanaò noa mai ra te reira i te taata e, te maitaì, aore ra te fifi o to na oraraa, tei to na noa ia faatura, aore ra to na faatura òre i ta na iho ture ; te auraa, tei roto noa to na ora i to na rima. Mai te peu i roto i te ture, e òhipa të tïtauhia i te taata ia haapaò, aita te reira manaò i roto i te huru. Te huru, te vähi ìtehia ia o te tahi taihaa, aore ra te tahi taata, oia hoì te vähi i räpae atu nei, të roaa i te mata ia hiò, e te rima ia fäfä. E aha te huru o terä taoà : mea taratara, mea püroroa, mea naìnaì, mea ùteùte. E aha te huru o terä taata : e taata marü, e mämahu, e taata ìno, e àmu mäa, e inu àva, e taata haapaò, e tano òe e tiàturi. I ô nei, te huru, te tahi ia mau täpaò räpae tei heheu mai i te tahi vähi no te parau o te tahi taata, te maitaìraa, aore ra te ìnoraa, ia au i te manaò e, te vähi moè o te taata, e pupü atoà mai te reira i räpae. E ö atoà i roto i te huru, te tahi mau tauiraa ta te taata e ìte ra i roto ia na iho, e mau tauiraa tei faaìte mai i te maitaì, aore ra te fifi. Ia nä ô mai te tahi e : mämähia atu ra te tino ; aita vau e âfaro ra ; ôahuahu rii o àiü ; huru ê nä nià i to ù tino ; mai terä vau ia rave i te òhipa, te reira mau tauiraa ta na e faaìte ra. Ia parau tätou no te tahi mäa e : mea monamona, mea àvaàva, mea tehutehu, mea oneone, mea piropiro, mea hävarevare, ta te taata te reira âpaparaa i ta na parau i nià i te tahi mäa tei faaìte mai i te fäito o to na au, aore ra to na au òre i te reira mäa. Te mau manaò te reira ta te tämataraa i te tahi mäa i faatupu i roto ia na. Te ìte ra tätou e, i roto i te parau o te huru, te vai ra te hiòraa räpae te vähi e ìtehia atu ra, te vai ra te hiòraa roto ta te taata hiòraa i te mau tauiraa e tupu ra i roto, aore ra i nià ia na, e te vai ra te manaò ta te tahi mea i faatupu i roto ia ù te tahi mea tei àmuhia, tei tämatahia, aore ra te tahi òhipa tei orahia, tei färereihia. Teie mau mea atoà, e ö anaè ia i roto i te parau o te huru. Ia hiò tätou i te taata, te vai ra te taata âau teitei, te vai ra te taata âau haèhaa ; te vai ra te taata marü, te vai ra te taata ìriä, te taata hau, te vai ra te taata hitahita noa, te vai ra te mämahu, e te vai ra te vahavai … E huru tumu terä no te taata. I roto i teie mau huru atoà, te huru tei au i te Atua, te haèhaa ia, ta Ietu e parau ra e, no rätou te pätireia o te ao Mätaio 5, 3. Ua ìte tätou e, te huru o te hoê taata, ua roaa te reira ia na mai to na fänauraa mai ä, aita o ia i mäìti. Mai te peu, ia au i ta Ietu faaìteraa, no te taata âau haèhaa te pätireia o te ao, ua faataa ê na ia te Atua i te feiä e ö i reira, i te feiä të òre e ö, e aha atu ra ia te auraa no te haapaòraa i te hinaaro o te Atua. Mea maitaì to tätou manaò ia faataa maitaì i te mea i parauhia, i te mea tei òre i parauhia. Te haèhaa, e huru ihoä no te taata, te hinaaro rä o te Atua, ia haere ia te taata mai te haèhaa. Te auraa, eere teie parau no te feiä âau haèhaa anaè, no te taata atoà rä ta te Atua i hämani i to na huru e to na hohoà, i roto i te rauraa te tupuraa o teie parau. Eiaha tätou e ôpani ia tätou i te ùputa o te pätireia, i te manaòraa e, ua oti ê na te parau o te taata i te faanahohia, e aita ta na e räveà faahou no te tauiraa, aore ra te haamaitaìraa i te reira. Haamanaò na tätou i ta te Atua haamaitaìraa i te taata, a nä ô ai o ia e : Ia fänau òrua e ia rahi roa, e faaî i te fenua nei, e e haavï iho Tenete 1, 28. I ô nei, aita te Atua e ani nei i te taata e haavï i te fenua, e faaî rä i te fenua, e e haavï hoì i te taata, e ia òre to na oraraa ia haere i roto i te haapaòraa òre, ia haavï ia o ia i te taata ta na iho i fänau, oia hoì ia arataì ètaèta o ia i te taata ta na i fänau i nià i te èà maitaì, të òre paha o ia e hinaaro mai, eiaha rä ta na haaparuparuraa ia manuia. Teie aniraa ta te Atua i nä metua mätamua, e au roa atoà i nià i te parau ta tätou e hiò nei. Mai te peu e taata âau ètaèta te tahi, te ìriä, e te hitahita noa, ua ìte o ia i te huru tei au i te Atua, e ua färii i te faatupu i taua hinaaro no te Atua ra, aita atu ia räveà ta na maoti rä, te haavïraa ia na i nià i te haèhaa, oia hoì te ìmiraa i te räveà ia fati to na ètaèta e to na âau teitei, ia ìte o ia i te faaòromaì i te huru o te taata, ia itoito i te tuu ia na i raro. Eere ihoä te mea òhie, te räveà noa rä te reira e taui ai to na huru. Ia òre o ia ia noaa ia na iho i te haavï, na na iho o ia i faaère i te pätireia o te ao. Eiaha rä tätou e täôtià i teie tautooraa ta te taata i färii i te haavï ia na i nià noa i to na hinaaro ia ö atoà o ia i roto i te pätireia o te ao, no te mea rä, te räveà noa te reira e òhie ai te taata i te faaroo i te hinaaro o te Atua. E hope roa teie manaò i roto i te mea ta Ioane e parau ra no na e o Ietu, ia nä ô mai o ia e : E tupu o ia i te rahiraa, e hoì rä vau i te ïtiraa Ioane 3, 30. I mua i te Atua, e nä ô ia tätou e, te mea e hinaarohia ra i te taata, ia ìte ia o ia e ia färii i to na tiàraa, te mea noa ia e haere ai te Atua i te rahiraa ; ia òre, te Atua ia haere i te ïtiraa, e e tämau te taata i te ìmi i te räveà ia haere o ia i te rahiraa. Te tïtauraa ia a te mau taiòraa no teie mahana teie te haapotoraa :

-Taramo 103, 17 Âreà te aroha o te Fatu mai tahito mai ia e a muri noa atu, i te feiä i mataù ia na ra, e ta na ra parau tià i te tamarii a ta rätou ra mau tamarii,

-Revitito 19, 18 Eiaha òe e tähoo, eiaha e täiroiro i to òutou iho iho na; e aroha rä òe i te taata-tupu mai to aroha ia òe iho na: o vau o te Fatu.

-1 Torinetia 3, 16 Aita òutou i ìte e, o te hiero òutou o te Atua, e te pärahi ra te Värua o te Atua i roto ia òutou na?

-Mätaio 5, 45 I reira ia òutou e riro ai ei tamarii na to òutou Metua i te mau raì ra; te faahiti nei hoì o ia i to na mahana i nià i te feiä ìno e te feiä maitaì, e te haamaìri mai nei o ia i te ua i nià i te feiä parau tià e te feiä parau tià òre.

Te hinaaro o Ietu ia pärahi faahou te here i roto i te värua o te taata, ia au i te huru päpaìraa a Mätaio i te Parau Maitaì a Ietu. I te parau no te ture o te tähoo, i te mea au òre teie i mua i te Atua, te faataupupü ra te reira i te tupuraa no Maitaì, ia faaitoito ia te taata i te haavï iho i to na mata, ia ìte noa i te maitaì, te maitaì ra te ora te reira e òaòa ai te taata, ia haavï i te niho i te honihoni i te ìno ia maru i te horomii ia òre ia püàreàre te ôpu. Eiaha e pätoì i te taata ìno, e haavï ra ia òre ia täpae i te motoraa i te päpärià àtau, e te färiu i te tahi. Haavï atu i te taata i tuu ia òe i te haaväraa no te àhu ôomo, e höroà i to pereue ia vï teie huru to na i ta òe haapiiraa. Te faahepo e parau teie tei tuu i te taata i roto i te hoê puai âpï, hoê maire, e haere ò rua e te Atua e piti maire. Eiaha e huritua, tei ani mai e haavï ra ma te höroà. Mai teie, te huru to Ietu faariroraa i te ture no te tähoo, èi ture no te here.

Ia oti i te mau parauraa te tuu nei o Ietu i te parau no te haavïraa i te aroharaa i te ènemi. I faaroo-noa-hia na te parau, e aroha atu òe i to täuaro, e e riri atu i to ènemi. Te haapii mai nei o Ietu e aroha atu i to mau ènemi; e pure i tei hämani ìno mai. I reira te taata faaroo e riro ai ei tamarii na te atua i te mau raì ra, te faahitihia nei te mahana i nià i te feiä ìno e te feiä maitaì, e te haamaìrihia nei te ua i nià i te feiä parau tià e te feiä parau tià òre. Te aroha nei òutou, te aroha atoà nei te feiä paieti òre, te aroha i to na mau taeaè mea faahiahia te reira ia faatupu, te nä reira atoà nei te tahi mau nünaa. E tïtau ra i te maitaì, i te mea te maitaì ra to tätou Metua i te raì ra.

I teie mahana i Mäòhi Nui nei, te hoo rahi o te oraraa, te teimaha o te mau hopoià e amohia nei e te mau ùtuafare, te mau rave òhipa i faatuhaahia, i faaturahia, te fifi ra i te mea ua täpuhia ta rätou tuhaa moni. Teie mau faanahoraa ua faataupupü i to tätou oraraa. Te tïtau mai nei ra o Ietu ia tätou ia pärahi i roto i te hau e te here ia tupu noa te maitaì.

Te mea ta te manaò e hinaaro nei i te parau, teie ia, te haamataraa o te parau o te here, aita to roto i te färereiraa te hoê täne i te tahi vahine, faanaho atu ai räua i to räua oraraa, e parau rä te reira no te taata tätaì tahi ta te parau o te toparaa ôfaì i roto i te pape i haamanaò mai, e parau no te taata ta te Atua i hämani i to na huru e to na hohoà : o vau, o òe, o na. Ia ìte mai tätou, te hereraa ia na iho, te haamataraa ia o te here, e ture te reira na te Atua. Haamanaò na tätou i ta Ietu pähonoraa i te mau färitea, i te mahana o ia i rämähia ai no nià i te ture rahi aè, te nä ô atu ra Ietu : E here òe i to Atua i te Tumu Nui mä to âau atoà, mä to värua atoà, e mä to manaò atoà. Te ture mätamua teie tei hau i te rahi. Mai te reira atoà te piti : E here òe i to täuaro mai to here ia òe iho na. Te ture atoà e te mau perofeta tei teie nei puè ture e piti nei Mätaio 22, 37-40. Täpeà mai tätou i te piti o te tuhaa o teie ture, ta tätou e huri i te parauraa mai teie i muri nei : mai terä ta òe e rave ra no òe, e nä reira atoà òe no to òe täuaro, i reira te maitaì e maitaì ai.

Teie te tahi mau manaò mai roto ma i to tätou mau taeaè, mau tuahine no raro mai ia Moana Nui o Hiva i ta rätou faaìteraa i te hanahana o te Atua Nui Tumu Tahi :

Si tout le corps était un œil, où serait l'audience ? Si tout le corps entendait, où serait l'odorat ? (1 Corinthiens 12:17)

Quels sont les « œil, oreille, nez, langue et peau » dont Paul parle ici ? Est-ce l'essentiel des organes sensoriels pour accomplir la mission de Dieu ? La numérisation entre-t-elle dans l'organisme par lequel nous pouvons faire des missions dans le monde numérique ? Peut-être, oui. Pourtant, le sens s'enfonce en fonction du contexte actuel.

Le monde dans lequel nous vivons aujourd'hui est un avancement de la civilisation qui a été construit à partir de la science (technologie) et de la religion (idéologie) développées et qui font actuellement partie intégrante de la création humaine du monde numérique. Les crises mondiales telles que les guerres et les pandémies ont poussé notre mode de vie, notre foi et notre mission dans un monde numérique et ont apporté des changements de comportement qui sont susceptibles d'avoir des effets durables au moment où la spiritualité commence à reprendre. Bien que la fréquentation de l'Église soit devenue un choix pour certains, car ils peuvent regarder n'importe quel sermon en ligne, d'autres ne sont pas prêts à embrasser un monde plus numérisé en raison de leurs choix et de leur accès aux outils numériques. Cette pensée doit être reprise, en prière et réfléchie, et doit être mise en place dans la façon dont les ressources contemporaines du peuple de Dieu peuvent rester proactives en Mission.

Dans 1 Corinthiens 12:17, Paul démontre à l'Église de Corinthe comment le corps et ses divers organes sensoriels fonctionnent. Chaque organe a un but spécifique qui serait manqué s'il avait disparu. La vie de l'Église corinthienne était ouverte, comme le monde numérique d'aujourd'hui. Paul utilise une formule qui envisage que Dieu est le créateur de toutes choses, et la création n'est pas simplement un fait d'origine, mais une intention continue. Comme : « Si tout le corps était un œil, où serait le sens de l'ouïe ? Si tout le corps était une oreille, où serait l'odorat ? » Nos sens devraient donc tous être en contrôle - nous pourrions l'appeler l'âme ou la conscience - à travers laquelle nous percevons la bonne façon de vivre et d'agir dans le monde en mutation. Si nos organes sensoriels sont en bonne santé, alors tout notre être sera prêt pour la Mission.

La mission de Dieu dans le monde numérique prend diverses formes dans divers contextes en fonction des tendances numériques en évolution rapide. Par conséquent, partager notre foi et faire des disciples nécessite une adoption proactive et une intégration créative des tendances numériques disponibles tout en préservant l'intégrité des valeurs évangéliques pour répondre aux besoins spirituels de la communauté numérique.

Prière

Dieu la Trinité, aidez-nous à vivre en harmonie avec le monde numérique. Donnez-nous la sagesse et les compétences nécessaires pour utiliser les technologies numériques pour remplir votre mission dans ce monde en mutation. Aussi, bénissez les restes et négligés par ce monde numérique. Au nom de Jésus - Amen.

-Gnanak Gerhardson Munnangi

-Collège théologique chrétien d'Andhra

Teraì òr. Faatura.

 

Mātaio 5.17-37 Faaòre.

 

Tāpati 12 nö Fëpuare 2023.

Faaòre.

Taramo 119.1-32

1 E ao to te feiä haavare òre i te èà, o tei au te haereà i te ture a te Fatu

2 E ao to tei haapaò i ta na i faaìte mai, o tei ìmi ia na mä te âau atoà ra

3 Aore rätou i rave i te hara, ua haapaò rätou i ta na parau.

4 Ua parau mai òe, e te Fatu, ia mätou nei, ia haapaò-hua-hia ta òe ture.

5 Ia tano mäite hoì to ù nei mau haereà i te haapaò-mäite-raa i ta òe ra mau ture.

6 Ei reira vau e òre e haamä ai, ia haapaò vau i ta òe ra parau.

7 E haamaitaì au ia òe mä te âau haavare òre ia ìte au i ta òe ra faaauraa tià.

8 E haapaò vau i ta òe ra mau ture; eiaha e faaruè hua mai ia ù

9 E nä hea te taata âpï i te tämäraa i to na èà. Ia faaau i to na haereà i ta òe ra parau.

10 Ua ìmi au ia òe mä ta ù âau atoà; eiaha vau ia òhipa ê i ta òe ra parau.

11 Ua haaputu vau i ta òe parau i roto i ta ù âau, ia òre au ia hara ia òe ra.

12 Ua haamaitaìhia òe, e te Fatu. E haapii mai òe ia ù i ta òe ra mau ture.

13 Te faaìte nei ta ù ùtu i te mau faaauraa atoà no roto i to òe ra vaha.

14 Te òaòa nei au i te èà ta òe i faaìte mai ra, e iti hua to te mau taoà atoà ra.

15 E manaò ä vau i ta òe i faaue mai ra, e haapaò ä vau i ta òe ra mau èà.

16 E òaòa vau i ta òe ra mau ture, e òre roa vau e haamoè i ta òe parau.

17 Ìte maitaì mai òe i to tävini nei, ia ora vau, e ia haapaò vau i ta òe parau.

18 A faaàraàra mai i te mata o to tävini nei ia ìte au i te mau mea taa ê i roto i ta òe ra ture.

19 E taata ê au i te fenua nei, eiaha e huna i ta òe parau ia ù.

20 Ua unuhi ta ù värua i te hinaaroraa i ta òe ra mau faaauraa, aita e mahana tuua.

21 Ua aò òe i te feiä teòteò, i tei tatarahia ra, o tei faaruè i ta òe parau.

22 E faataa ê òe i te faaìno e te vahavaha, ua haapaò hoì au i ta òe i faaìte mai ra.

23 Ia pärahi te hui-arii e parau ìno ia ù ra, e haamanaò ä to tävini i ta òe ra mau ture.

24 O ta òe i faaìte mai ra, o ta ù ia e pöpou, e ta òe ra parau tei aò mai ia ù.

25 Te àti nei ta ù värua i te repo; e faaitoito mai òe ia ù i ta òe parau.

26 Ua faaìte au i ta ù mau haereà, e ua faaroo mai òe ia ù; e haapii mai ä òe ia ù i ta òe ra mau ture.

27 E faaìte mai òe ia ù i ta òe i aò mai ra, ia parau vau i te mau òhipa taa ê na òe ra.

28 Ua tärapape ta ù âau i te òto, e faaètaèta mai òe ia ù i ta òe ra parau.

29 E faaätea ê atu i te parau haavare ia ù, e tuu aroha mai òe ia ù i ta òe ra ture.

30 Ua hinaaro vau i te èà parau mau ra, e ta òe ra mau faaauraa, ua tuuhia ia i mua ia ù

31 Ua au roa vau i ta òe i faaìte mai; e te Fatu, eiaha vau ia haamähia.

32 E horo vau nä te èà ta òe i parau mai ra, ia haamahorahia e òe to ù nei âau.

Teuteronomi 30.15-20

Mäìti te ora.

15 Inaha, ua tuu vau i te ora e te maitaì, i te pohe e te ìno, i mua ia òe i teie nei mahana;

16 o ia hoì teie ta ù e parau atu ia òe i teie nei mahana, ia hinaaro òe i to Atua ra i te Fatu, mä te haere mäite na ta na ra mau èà, e te haapaò i tä na parau, e ta na ra mau haapaòraa, e ta na ra mau ture, e ora òe, e e rahi roa òe, i nià i te fenua ta òe e haere e rave nei ei pärahiraa.

17 Ia färiu ê rä to âau, e eita òe e faaroo, e tuiau-ê-hia atu ra òe, e haamori atu ra i te mau atua èê ra, e piò atu ra i raro ia rätou;

18 te faaìte atu nei au ia òutou i teie nei mahana e e pohe mau òutou; e òre e mäoro to òutou ra puè mahana i nià i te fenua, ta òe e haere e pärahi nei, i te tahi pae i Iörïtäna ra.

19 Te tiàoro nei au i te raì e te fenua ei ìte no ù ia òutou i teie nei mahana e ua tuu vau i te ora e te pohe, i te maitaì e te ìno i mua ia òe; e tënä na, a rave i te ora ia ora òe e to òe atoà ra huaai:

20 ia hinaaro hoì òe i to Atua ra i te Fatu, e ia faaroo òe i to na reo, e ia àti atu òe ia na; o to òe ora ia o ia, e o te mäoro ia o to òe ra puè mahana ia pärahi hoì òe i te fenua ta te Fatu i tapu i to mau metua ra, ia Âperahäma, e ia Îtaata, e ia Iatöpa, e e höroà mai o ia no rätou ra.  

1 Tōrīnetia 2.6-10

Te paari o te Atua

6 E parau paari rä ta mätou i te feiä i paari ra: eere rä i te parau paari o teie nei ao, e no te huitävana o teie nei ao, e tuuhia i raro ra.

7 Te parau nei rä mätou i te parau paari a te Atua i te parau àro ra, o tei hunahia ra, i haapaò-ätea-hia e te Atua hou teie nei ao, ia maitaì tätou:

8 o tei òre roa i ìteä e te huitävana o teie nei ao ra (àhiri hoì rätou i ìte ra, e òre rätou e faatätauro i te Fatu o te ao).

9 O tei päpaìhia ra e: «O te mau mea aore i hiòhia e te mata ra, aore i faaroohia e te tarià ra, aore hoì i ö i roto i te âau o te taata ra, o ta te Atua ia i vaiiho no te feiä i hinaaro ia na ra.»

10 Ua faaìte mai rä te Atua ia tätou i taua mau mea ra i to na Värua; e ìmi hoì te Värua i te mau mea atoà nei, e te mau mea hohonu atoà a te Atua ra.

Mātaio 5.17-37

Ietu e te ture, 17-20

17«Eiaha òutou e manaò e i haere mai au e faaòre i te ture e te mau perofeta. Aore au i haere mai e faaòre, e faatià rä.

18 Oia mau ta ù e parau atu ia òutou nei, e mou aè te raì e te fenua, i te hoê iota e te hoê vähi iti o te ture nei, eita ia e mou e ia hope roa te mau mea atoà i te tupu. 

19 E teie nei, o të faahapa e o të haapii ia vëtahi ê ia faahapa i te parau iti haìhaì roa i teie nei mau ture, e parauhia o ia i te iti roa i te Hau o te raì. Âreà të haapaò e ua haapii i taua mau ture ra, e parauhia o ia i te rahi i te Hau o te raì.

20 E faaìte atu rä vau ia òutou: ia òre ta òutou parau tià ia hau i te parau tià a te mau päpaì parau e te mau Färitea ra, e òre roa òutou e ö i te Hau o te raì.

Te täparahiraa taata e te faahauraa, 21-26

(Mär 11.25; Rut 12.57-59)

21«Ua faaroo hoì òutou e i parauhia i te feiä paari ra e: «Eiaha òe e täparahi i te taata; e o të täparahi i te taata ra, e au ia na te haaväraa.»

22 Te parau atu nei rä vau ia òutou: o te taata e riri noa atu i to na taeaè, e au atoà ia na te haaväraa; e o të parau atu i to na taeaè: «E Nëneva », e au ia ia na te Tuneteri/Tiripuna teitei; âreà o të parau atu e: «E Maamaa», e au ia na te auahi pohe òre.

23 E teie nei ia püpü òe i ta òe ö i te fata, e ua manaò iho ra òe i reira, e ua ìnoìno to taeaè ia òe;

24 e vaiiho atu i ta òe ö i mua i te fata, e mata na i te haere e faahau ia òe e to taeaè, a hoì mai ai e püpü i ta òe ö.

25 Haapeepee òe i te faaau i te parau i te taata tei faahapa mai, hahaere noa ai ôrua nä te äratià; o te tuu atu te taata tei faahapa mai ia òe i te haavä ra, e o te tuu hoì te haavä ia òe i te mutoì, e o të hurihia atu òe i roto i te täpeàraa.

26 Òia mau ta ù e parau atu ia òe nei: e òre roa òe e tuua mai e tae noa atu i te peeraa ta òe tärahu.

Te faaturi e te faaturoriraa, 27-30

(Mät 18.8-9; Mär 9.43, 47-48)

27«Ua faaroo hoì òutou, e i parauhia mai : «Eiaha òe e faaturi.»

28 Te parau atu nei rä vau ia òutou: o të hiò noa atu i te hoê vahine no te faatupu i te hinaaro, ua faaturi ia ia na i roto i to na iho ra âau.

29 E te turori ra to mata àtau ia òe, e ôhiti e a faaruè ê atu i te ätea: e mea maitaì aè òe ia ère òe i te hoê tuhaa i te täatoà o to tino ia hurihia i roto i te auahi pohe òre.

30 E ia turori to rima àtau ia òe, e täpü e a faaruè ê atu i te ätea: e mea maitaì aè ia ère òe i te hoê tuhaa i te täatoà o to tino ia haere i roto i te auahi pohe òre.

Te faataaraa 31-32

(Mät 19.7-9; Mär 10.4-5,10-12; Rut 16.18)

31«I parau-atoà-hia hoì: O të hinaaro i te haapae i ta na vahine, e tuu atu o ia i te tahi parau faataaraa ia na ra.

32 Te parau atu nei rä vau ia òutou: o të haapae i ta na vahine, mai te peu e, mea na roto i te òhipa taiàta, ua faariro ia ia na ei faaturi; e o të täati i te vahine tei haapaehia, ua faaturi atoà ia.

Te tapu 33-37

33«E ua faaroo hoì òutou e i parauhia na i te feiä paari ra: «Eiaha òe e ôfati i ta òe tapu, e faatupu rä i ta òe i tapu i te Fatu ra.»

34 Te parau atu nei rä vau ia òutou: eiaha roa atu e tapu: eiaha i te raì ra, o to te Atua ia teröno;

35 eiaha atoà i te fenua nei, o to na ia taahiraa âvae; eiaha ia Ierutarëma, o te ôire ia o te Arii nui;

36 eiaha atoà e tapu i to òe iho upoo, eita hoì e tià ia òe ia faaèreere e ia faateatea i te hoê ìo rouru.

37 Ia riro rä ta òutou «ê» ei «ê», e ta òutou « aita» ei «aita» ; te parau i faaravaìhia mai, no ô mai ia i te ìno ra.

 

 

Manaò.

Na vai teie nei Ture, i hea te horoàhia, horoàhia ia vai ra, e aha te tumu ?  Teie nei Ture, na te Atua ia i horoà ia Mote ra, i nià i te mouà ra i Tinai i te taime a tae ai te nunaa Ìteraèra i reira i roto i to na tere na te mëtëpara. Te tumu te Atua i horoà ai i teie Ture o tei parauhia  TE TURE ÀHURU, ia Mote ra no te mea ia te hinaaro nei te Atua iho ia riro teie nei Ture,

1-Ei haapaòraa na Ìteraèra i roto i to na oraraa.

2-Ia riro teie nunaa Ìteraèra ei nunaa Moà.

Oia mau, i to Ìteraèra haereraa i Àifiti i te ano tau a tävana ai o Iotëfa, e pupu ïti rätou. I Àifiti to rätou rahiraa i to rätou ia fänauraa i riro atu ai rätou i reira ei nunaa, e nunaa rahi roa. E no te mea hoì, ua riro o ia ei nunaa rahi i teie taime eita ia e tià ia na ia pärahi noa, aore ta na e haapaòraa, e aore atoà hoì e faatereraa. E nunaa àpi roa o ia i nià i te hoê fenua eita i to na, e aita o ia i ìte atu ra e nafea i te faatere ia na iho. Te mea o ta rätou i ìte e tei orahia, mau ti ra ia te faatereraa tîtî ia, Oia hoì te hämani-ìno-raa i te tahi atu taata e te faariroraa i taua taata ra, mai te ànimara te huru. E to rätou faaheporaahia ia haapae i te Atua mau, no te haamori i te ìtoro te Tafa no te mea, o te Atua ia te reira no to Àifiti o ta rätou atoà hoì i haamori i te tumu mouà i Tinai. O teie te oraraa o ta rätou i ora mai i Àifiti, e o ta rätou hoì i ìte mata e tei mau i roto i to rätou âau.

No te ìriti i taua peu tià òre ra i räpaeàu i to rätou âau, ia horoàhia ia te hoê HAAPAÒRAA ÀPI na rätou. E aore ra, no te taa òre teie nunaa àpi i te faatere ia na iho, i horoàhia ai te hoê FAATERERAA ÀPI na rätou, i reira teie nunaa àpi, tei tupu àpi mai, o tei ora maitaì mai.

Te tahi atoà manaò i nià i te nunaa Ìteraèra tupu àpi mai, e nunaa mäìtihia ia e te Atua. Mai rotopü mai i te mau nunaa atoà i roto i teie nei ao. E ua hinaaro te Atua ia riro teie nunaa ei nunaa taa-ê i te mau nunaa atoà, ei nunaa moà. Ei nunaa taa-ê no te Atua o ta na e haamori, no ta na mau peu, no te huru o to na oraraa, e no to na huru i mua i te taata. E no reira, te raveà e tupu ai te reira, maori ra, ia horoàhia ai teie Ture ia rätou.

Ua maìti te Atua i teie nunaa ia riro ei ìte no na i roto i teie nei ao.

Teie nei nunaa Ìteraèra, e nunaa ia o tei faataahia e te Atua ei Ìte no na i roto i teie nei ao. I te vahi ta na e haere e  pärahi, i roto atoà hoì i te mau òhipa ta na e rave, ia ìtehia e Atua ora to roto ia na, e Atua taa-ê i te mau atua atoà e haamorihia ra e te tahi atu mau nunaa i roto i teie nei ao. Na teie nunaa àpi, te nunaa Ìteraèra e faaìte i te reira i to te ao, ia haamori atoà to te ao i taua Atua ora ra, e ia taui  atoà hoì i te huru no to rätou oraraa, e tae noa atu i te huru no ta rätou tiàturiraa. No reira e mea tià roa ia ìtehia teie huru i roto i te nunaa àpi o te Atua.

1-Ia ìtehia e Atua ora to roto ia na.

2-Ia ìtehia  te Atua i roto ia na, e Atua ia tei hämani i teie nei ao, tei riro ei Fatu no te mau mea atoà.

3-Ia ìtehia e nunaa mäìtihia o ia e te Atua i rotopü i te mau nunaa atoà.

4-Ia ìtehia aore ta na haapaòraa ia au i ta te mau nunaa atoà.

5-Ia ìtehia o ia e nunaa taa-ê o ia, e nunaa moà.

E te raveà e ìtehia ai te reira i roto i te nunaa Ìteraèra, maori ra, ia horoà ia te Atua i te hoê haapaòraa na na, e taua haapaòraa ra, o te Ture ia o ta na e horoà nei ia Mote ra, o tei parauhia TE TURE A TE ATUA.

Te Ture Àhuru, te  vai nei e piti na parau faufaa i roto ia na.

1-Te hereraa i te Atua.

2-Te hereraa i to na taata tupu.

Na faufaa e piti nei, aore ia i ìtehia i roto i te tahi atu nunaa. Oia mau, aita rätou i ìte e te vai ra te Atua mau tei rahu i teie nei ao. Aore atoà hoì rätou i ìte i te here i to rätou taata-tupu. Te mea o tei ìtehia e taua mau nunaa ra, o te haamoriraa ia i te ìtoro, tei riro ei atua pohe, e vaha to rätou èita ra e parau, e mata to rätou èita ra e ìte, e tarià to rätou èita ra e faaroo. E te faariro atoà ra hoì taua mau nunaa ra i to rätou taata-tupu ei tîtî mai te ànimara te huru, e aore ra e täparahi noa rätou i te taata aore tauàraa atu ia rätou.

No reira e parau tätou e o te nunaa aore e Ture na te Atua tei roto ia rätou te àti, e o te mea ìno roa aè ia. Areà ra te nunaa te vai nei te Ture a te Atua, i roto ia na o tei ìte ia i te hanahana o te Atua tei here e tei aroha, mai tei reira atoà taua nunaa ra. E ia uiui hoì tätou, e aha te maitaì no te Ture a te Atua ?

1-E arataì o ia i te taata.

2-E ìte te taata o vai te Atua mau.

3-E auraro te taata i te Atua.

4-E here hoì ia na.

5-E faatura hoì ia na.

6-E faaroo hoì ia na.

7-E ìte te taata i to na taata-tupu.

O teie te mau maitaì e ìtehia i roto i te Ture a te Atua, e te vai atu ra...............

Ahiri aita e Ture ta te Atua, e aha te mea e ìtehia i reira ? Te mea e ìtehia i reira e parau tätou e, eita te taata e haapaò i to na taata-tupu, e haapaò ra o ia ia na iho i te maitaìraa, i te faanaòraa, e i te oraraa. O vai atu ra te àti i taua taime ra ? E parau tätou, o te fëia riirii, te fëia paruparu aita to rätou e itoito, e aita hoì e puai. Te fëia e ora mai, te fëia puai ia, puai i te pae tino, puai i te pae faèhau, puai i te pae faufaa. No to rätou puai, faariro atu ra i to rätou mau taata-tupu ei tîtî na rätou. E aore ra, e täparahihia taua fëia paruparu ra e te fëia puai. Riro atu ra te fëia paruparu i taua taime ra, mai te ànimara te huru, e àmu hoì te riona i te airi, te airi e mea paruparu, te riona e mea puai. E aore ra, mai te òhipa i ravehia i mütaa iho ra, e haere te taata ùoùo e haru mai i te taata èreere e hopoi e hoo ei tîtî. Te èreere e mea paruparu, te ùoùo e mea puai, e te vai atu ra te tahi atu a mau hiòraa................ Na te Ture a te Atua e faataaê nei i te huru oraraa o te taata i roto i teie nei ao, ia òre O ia ia àifaïto i te oraraa o te mau ànimara. Ia riro ra te oraraa o te taata ei oraraa taata ihoä. No reira i riro ai te Ture a te Atua ei Ture maitaì, no te mau taata atoà i roto i teie nei ao.

Te parau nei te tahi pae, e mea ìno te Ture, i roto i to na tiàraa mau, e taoà maitaì rahi te Ture ia au i ta te Atua faanahoraa, aita roa atu to na e ìno i roto ia na iho. Te ìno tei roto ia i te taata o tei òre i haapaò i taua Ture ra. No te mea te Ture i roto i to na auraa mau, e parau tätou e.

1-E täpaò ia no te täuaro no te Atua i te taata tei faaìte i te Aroha e te Here.

2-E täpaò te Ture no te taura, tei täamu i te Atua i te taata no te faaìte i te here.

Eere roa atu te Ture i te hoê taoà no te täìri i te taata, no te arataì ra i te taata i nià i te hoê èà maitaì, e ia tià hoì ia na ia ìte atu, e ia faatura hoì i to na taata tupu. Ia hiò mai tätou i roto i te oraraa nei, àhiri aita e ture puromu eita te taata e taa e nahea oia, te òhipa e ìtehia i taua taime ra, e rave rahi te mau pereoo e u, e e rave rahi atoà hoì te taata e pohepohe i taua taime ra. O te huru atoà ia no te òhipa e tupu mai, àhiri aita e Ture ta te Atua i horoàhia mai i te taata nei. No reira e òhipa faufaa rahi te Ture a te Atua na te reira e faaâfaro i te oraraa o te taata i roto i teie nei ao. Teie te tahi haapotoraa no te mau taiòraa o teie mahana haamoriraa i te Atua :

-Taramo 119, 12 Ua haamaitaìhia òe, e te Fatu. E haapii mai òe ia ù i ta òe ra mau ture.

-Teuteronomi 30, 16 o ia hoì teie ta ù e parau atu ia òe i teie nei mahana, ia hinaaro òe i to Atua ra i te Fatu, mä te haere mäite na ta na ra mau èà, e te haapaò i tä na parau, e ta na ra mau haapaòraa, e ta na ra mau ture, e ora òe, e e rahi roa òe, i nià i te fenua ta òe e haere e rave nei ei pärahiraa.

-1 Torinetia 2, 10 Ua faaìte mai rä te Atua ia tätou i taua mau mea ra i to na Värua; e ìmi hoì te Värua i te mau mea atoà nei, e te mau mea hohonu atoà a te Atua ra.

-Mätaio 5, 17«Eiaha òutou e manaò e i haere mai au e faaòre i te ture e te mau perofeta. Aore au i haere mai e faaòre, e faatià rä.

Teie te huru no te Ture Àhuru, te haapotoraa. Etoto 20, 1-26.

1-Eiaha roa to òe ei Atua ê atu, ia ù nei.

2-Eiaha roa òe e hämani i te îtoro tarai no òe, 

3-Eiaha òe e faahiti faufaa òre noa i te iòa o to Atua ra o te Fatu;

4-E haamanaò i te mahana täpati ia haamoàhia ia. 

5-E faatura atu i to metua täne, e to metua vahine; ia haamaorohia to òe puè mahana i te fenua ta to Atua ta te Fatu e höroà no òe na.

6- Eiaha roa òe e täparahi noa i te taata.

7-Eiaha roa òe e faaturi.

8-Eiaha roa òe e èiä.

9-Eiaha roa òe e pari haavare noa ia vëtahi ê.

10-Eiaha roa òe e nounou

Te manaò o Ietu i nià i te Ture, te ìriti nei o Ia i roto i teie tuhaa no te mau parau i päpaìhia e Mätaio i te pene 5 i te mau ìrava 17 e tae i te ìrava 37 teie te faanahoraa:

-Ietu e te ture, 17-20

Ua  haere mai o Ietu no te e faatià i te ture e te mau perofeta, eiaha ra no te faaòre, e mou te raì e te fenua, i te hoê iota e te hoê vähi iti o te ture nei, eita ia e mou e ia hope roa te mau mea atoà i te tupu, ia haapii-hape-hia te ture e ïti roa teie feiä i te Hau o te raì. Âreà të haapaò e ua haapii i taua mau ture ra, e parauhia o ia i te rahi i te Hau o te raì. Ia òre ta òutou parau tià ia hau i te parau tià a te mau päpaì parau e te mau Färitea ra, e òre roa òutou e ö i te Hau o te raì.

-Te täparahiraa taata e te faahauraa, 21-26

Te faahiti nei o Ietu i te ono o te ture Eiaha òe e täparahi i te taata; e o të täparahi i te taata ra, e au ia na te haaväraa.

Te haapii nei O Ietu i te tumu e tupu ai te täparahi taata, te riri i to na taeaè, te faaìno i to na taeaè, i te Nëneva, e au i te Tuneteri/Tiripuna teitei; âreà tei parau E Maamaa, e au ia na te auahi pohe òre. O te huru taata teie o ta Ietu e hinaaro nei e tataì. E parau atoà O Ietu no te taata faaroo, i te taime a püpü ai òe te ö, e ua ìnoìnohia òe e mata na i te haere e faahau ia òe e to taeaè, a hoì mai ai e püpü i ta òe ö. Haapeepee òe i te faaau i te parau i te taata tei faahapa mai, hahaere noa ai ôrua nä te äratià; o te tuu atu te taata tei faahapa mai ia òe i te haavä ra, e o te tuu hoì te haavä ia òe i te mutoì, e o të hurihia atu òe i roto i te täpeàraa. Òia mau ta ù e parau atu ia òe nei: e òre roa òe e tuua mai e tae noa atu i te peeraa ta òe tärahu. Te faaära nei o Ietu i teie huru tupuraa òhipa ia vai ineine noa i te mau taime manaò-òre-hia.

-Te faaturi e te faaturoriraa, 27-30

Eiaha òe e faaturi. Te hitu teie no te ture àhuru, teie te haapiiraa a Ietu, të hiò noa atu i te hoê vahine no te faatupu i te hinaaro, ua faaturi ia ia na i roto i to na iho ra âau. Te haapii nei o Ietu i te taata nahea i te hiò i te vahine ia òre ia ôhitihia te mata, te haapii atoà nei i te rima ia òre ia täpühia, e ia òre ia faaruèhia, i roto i te auahi pohe òre, te hinaaro nei o Ietu ia hoì mai te hohoà te huru  o te Atua i roto i te taata, ia hanahana te Aroha e te here i roto i te taata. Te ìte noa nei o Ietu i te paruparu o te taata, i mua i to na iho täuaro te haapii noa mai ra te reira ia tätou ia itoito i te ärairaa ia òre te Aroha e te Here o te Atua ia atea ia tätou.

-Te faataaraa 31-32

Teie manaò te faanavaìraa teie na te haapii ture, i te parau no te haapae i ta na vahine, e tuu atu o ia i te tahi parau faataaraa i te tahuà. Te parau nei o Ietu o të haapae i ta na vahine, mai te peu e, mea na roto i te òhipa taiàta, ua faariro ia ia na ei faaturi; e o të täati i te vahine tei haapaehia, ua faaturi atoà ia, no te mea te vahine te here te reira na Atua i te tane. Teie parau e pata uaua teie, e tià te uaua e hoì i nià i te taata haapae, i reira o mua atu i te parau haapae.

-Te tapu 33-37

Teie taò, e taò Mäòhi mau i roto i to tätou reo, e parau tei papahia i nià i te tumu no te mau faufaa tupuna ia ora te huaai, i mua i te Atua e tupu ai teie parau. Te parau tapu na te taata te reira, èita ra e tià ia ravehia i te raì èi ìte, te fenua, te òire, te upoo, i te ìo rouru  i te faaèreere, e ia faateatea, te ê, te aita, e parau i faaravaìhia mai, no ô mai ia i te ìno ra. i taua taime ra ua ôfatihia te tapu, e ua faufaa òre. Te tapu e parau papa teie tei tiàtarohia i roto i te âau, te värua, ta te taata i fatu tei parau.

A naò ia tätou i te parau e, te ture e türamahia nei e Ietu, no te faanehenehe i te taata faaroo, ia hoì mai te hohoà, te huru o te Atua i roto ia na, ia taatahia to te Atua i te mea te faatupu nei i te faufaa o te Aroha e te Here. Te huru mau teie no te nünaa ta Ietu e faatupu nei na roto i ta na tätaìraa i te ture, ia tupu te mau parau tohu a te mau perofeta, i te mea e nünaa atoà tätou tei mäìtihia. Te manaò tumu rä i roto i teie parau no te ture, te tahi ia mau arataìraa manaò e faanaho ra i te oraraa âmui o te taata, tei ìtehia e tei färiihia e te täatoà, te mea atoà te reira e horoà i to na püai e to na mana. Te auraa, te maitaì o te ture, aita to roto i te mau faanahoraa ta na e faataa ra, tei roto rä i te mea ta na e tïtau ra, oia te oraraa maitaì, te òaòa, e te hau no te täatoà. Ta na räveà, te faautuàraa ia i te feiä tei òre i auraro i te mau faanahoraa ta na i haamau, no te mea te taòto rii noa ra i roto i te taata atoà te manaò täviri i te ture. Te tanoraa mau, no te täatoà te ture, e eita te ture e mäìti i te huru o te taata. Mai te peu rä te ìmi noa nei te taata i te räveà ruriraa i te ture, te ìte-atoà-hia nei te feiä i tiàturihia e, na rätou e ara i te haapaò-mäite-raahia te ture, i te täpöraa i te mata i mua i te hara a te feiä taoà, te feiä teitei, âreà te taata rii ra, aita ia e hapa rii iho tei òre i huaìhia i mua i te mata o te taata atoà, ia riro ei hiòraa. Te mea ia te Atua i faaära ai e : Eiaha òe e rave i te taoà täparu, e pö te mata o te feiä mata àra i te taoà täparu, e e piò ê te parau a te feiä parau tià i te reira Etoto pene 23 ìrava 8. Te auraa, eiaha òe e ìmi i to òe maitaì i nià i te tua o te taata. Te ture ta tätou e parau nei, aita e faanahoraa, aita e faaheporaa e tïtau ra i te taata ia haapaò i te tahi mea, aita hoì e faautuàraa e tiaì ra i te taime e hapa ai te taata, tei nià aè o na i te mau parau atoà i päpaìhia, e eere hoì no te mea i päpaìhia i mana ai. E roaa ia na te ìte i te reira, ia hiòpoà mäite o ia i te mau mea e haaàti ra ia na. Rave na tätou i te parau o te aru, e parau tumu na tätou te fäìraa e, nä roto i te fenua, te haapii noa nei te Atua i te taata i te ora, oia hoì te mea maitaì no to na oraraa. Teie te tahi hiòraa no te tupuraa o te reira parau : ua tanu te tahi taata i te meià, e ua hiòpoà o ia e, i te tahi taime, aita ä ta na mäa i paari, te marua iho nei te tari i nià i te repo. Ua taui o ia i te pö tänuraa, i te pae hopeà, ua päpü to na manaò e, ia tanu o ia i ta na mäa i terä aore ra terä pö, terä te òhipa e tupu. E faariro o ia i te mea ta na i ìte ei ture, aore ra ei haapiiraa tumu na na, ei arataì ia na i roto i ta na òhipa. Te tahi atu taata, nä roto atoà i te hiòpoà-mäite-raa i te oraraa, ua noaa ia na te faatüàti i te toparaa te tötara e te maröraa te vavai. E faariro atoà te reira taata i te reira täpaò ei ture tauturu ia na i roto i te oraraa, e ta na e haapaò mäite atu. No te mea ua ìte te taata i te maitaì o teie mau arataìraa tei noaa ia na nä roto i te hiòpoàraa e te faaau-haere-raa i te tupuraa o te òhipa, e faatupu hoì te reira i te òaòa, te maitaì, e te hau i roto i to na oraraa, i haapaò mäite ai o ia i te reira, o te mea ta Ietu e faatià nei, te Ture o te Oraraa.

 

Teraì òr. Faatura.