Ruta èv 11, 1-13 A Pure a tià A färii i te Värua Maitaì.

 

Täpati 27 no Paroro Muri/Tiurai 2025.

 

A Pure a tià A färii i te Värua Maitaì.

 

Mau Taiòraa.

Taramo138

1 Na Tävita. E haamaitaì au ia òe, e te Fatu, mä taù âau atoà nei, e himene au ei haamaitaì ia òe, i mua i te aro o te mau atua.

2 E haamori tià atu vau i to nao moà ra, a haamaitaì atu ai i to òe iòa, e te Fatu no to òe aroha e ta òe ra parau-mau : ua faarahi hoì òe i ta òe parau ia hau atu i to iòa atoà ra.

3 I te mahana i tiàoro atu ai au ra, ua parau mai òe ia ù ; e ua horoà mai i te itoito i ta ù värua.

4 E hope te mau arii atoà o te fenua nei i te haamaitaì ia òe, e te Fatu, ia ìte rätou i te parau a to vaha.

5 E himene rätou i te mau parau a te Fatu : «E hanahana rahi hoì to te Fatu.

6 Teitei noa ä te Fatu, e haapaò mai ä ò ia i tei haèhaa, âreà tei teòteò, èi te ätea ê o ia e hiò mai ai.»

7 Ia haere noa vau nä roto i te àti ra, e faa-ànaànaea-hia mai au e òe ra, e na to rima e täpeà i te riri o tei märô mai ia ù ra, e na to rima àtau iho e faaora ia ù.

8 Na te Fatu e nä reira mai ia ù, e tià to òe aroha, e te Fatu, i te vai-mäite-raa ; eiaha na òe e faaruè i te òhipa a to rima.

Heuraa Manaò.

Te tuatapaparaa i te huru e te àamu o te Taramo 138.

Te hiòraa i te huru o te taata.

Ua faanahohia te Taramo 138 i roto e toru tuhaa o te haamatararaa i te ârueraa, te reni ärataì o te ao taatoà, e te tiàturiraa o te taata tätaìtahi.

Te faaìte nei te mau ìrava i te tumu parau rahi

I. Höroàraa e te haamanaòraa ìrava 1 e tae i te 3 Ârueraa no te faaroo e te haapaò maitaì o te Atua

II. ìrava 4 e tae i te 6 Te hoê piiraa no te ao atoà nei ia ârue ; E faateitei te Atua e tei haèhaa. Tiàturi i te önoonoraa i te pure

III. ìrava 7 e te 8 Haapäpüraa no te parururaa e te pure no te täpeà-maite-raa

Te mau ìrava 1 e tae i te 3 : Te fafau nei te päpaì taramo " a Tavita " ia himene e ia ârue i te Atua no te mea ua pähono mai ò Ia i ta na tiàororaa e ua faaitoito i to na värua.

Te mau ìrava 4 e tae i te 6 : Te tiaì nei o Ia ia haapaò te mau arii e te mau nünaa i te parau hanahana, no te mea te hiò nei te Atua i te feia haèhaa e te haavä nei i te feia teòteò mai te ateä mai.

Ìrava 7 e te 8 : Ma te tiàturi i te parururaa a te Atua i roto i te tämataraa, ua faaoti ò ia na roto i te hoê täparuraa e èita te Fatu e faaruè i te òhipa a to Na rima.

Haapotoraa i te Àamu

Faturaa : Te haapäpü ra te tiàraa iòa ô Tavita e te faataa ra te parau i te taramo i te Arii ra o Tavita, te hoê taata tumu o te faatereraa hui arii ia hoê o Ìteraèra.

Te mau ìrava turu.

Te faatereraa hui arii a Tavita : ua päpaìhia i muri aè i te parau tapu a te Atua ia Tavita na roto ia Natana (2 Tämuera pene 7), o te faahanahana ra i te faufaa a te arii e te haapaò maitaì o te Atua.

Faahoì-faahou-raa mai i muri iho : mai te mea e, e maoro roa, e faaìte te reira i te faahoì-faahou-raa-hia mai o Ìteraèra i roto i te fenua i parauhia ra, ma te faahaamanaò ia Ìteraèra i te haapaò maitaì o te Atua i te taime a hoì mai ai rätou mai te faatîtîraa mai.

Te tahi ìrava tumu ia au i teie tuatapaparaa no roto mai ia i te Taramo 138 o te ìrava 3 ïa : 3 I te mahana i tiàoro atu ai au ra, ua parau mai òe ia ù ; e ua horoà mai i te itoito i ta ù värua. No te aha teie ìrava ? Te faaìte ra te reira i te täairaa piri roa i roto pü i te päpaì taramo e te Atua : te hoê àparauraa ahoaho tei riro mai èi puai. Na te reira e haapäpü i te mau ârueraa atoà e tae mai i te ìrava 1 e te 2 e e ìriti i te tiàturiraa âueue òre ìrava 7 e te 8. Te heheu mai nei te reira i te tumu parau rahi o te Taramo : Àita te Atua i ateä noa ; e pähono e e faahoì mai ò ia.

Te vai ra anei te tahi atu ä mau haamäramaramaraa no nià i te auraa o teie ìrava 3 e to òutou iho mau taime ahoaho e te tämahanahanaraa ? A faaäu i te reira i te Taramo 34 ìrava 18 'Tei pïhaì iho te Fatu i te feia âau òto. Fëruri maite i nià i te haereraa i mua : mai te piiraa a te ìrava 3 e tae atu i te tiàturiraa âueue òre ìrava 8.

Te mau tumu parau rahi o te Taramo 138.

1. E haamaitaì te âau o te päpaì Taramo i te Atua ma to na ra taata atoà ìrava 1 e te 2. E tupu mai te âau mehara na roto i te ìteraa i te täutururaa no te raì mai o te pähono i te mau tiàororaa ìrava 3.

2. Te haapaò e te mana o te Parau hanahana e faarahi ò ia i ta na parau i to na ra iòa : ua hau ta na mau fafauraa i te mau tïtauraa atoà ìrava 2. E riro te taò èi ärai no te puai roto, o te haapuai i te värua i roto i te mau tämataraa ìrava 3.

3. Ia ârue i te mau " arii o te ao nei " e e haapaò te mau nünaa i te parau e e ârue rätou ìrava 4 e te 5. Tumu parau a te mau perofeta : faaìteraa i te hoê faatereraa i reira te parau mau a te Atua e ìtehia ai na te ao atoà nei.

4. E mea " teitei e e mea faateiteihia " te mau haamaitaìraa a te Atua i roto i to Na ra rahi, areà rä, te haapaò nei ò ia i tei haèhaa ìrava 6. Te faaìte ra teie peàpeà i te hoê Atua mana i nià nei e te piri roa i pïhaì iho i te feia i roohia i te àti.

5. Te parururaa e te faaoraraa i te feia parau-tià i roto i te " peàpeà no te àti ", e faaora te Atua, e faatoro ò ia i te rima, e e faaora ò ia i te ènemi ìrava 7. Hohoà no te tiaì mämoe e faaora ra i te mämoe : haapäpüraa no te hoê vai-tämau-raa i roto i te faaora.

6. Te tiàturiraa e te tupuraa o te mau fafauraa, òia hoì, " e faaoti " te Mure Òre i te òhipa no te maitaì o tei faaroo ra ìrava 8.

Piiraa : Eiaha e faaruè i " te mau òhipa a to Na ra rima ", te hoê ùputa e tae atu ai i te faaroo vai maoro.

Tënete 18,20-32

20 Ua parau mai ra te Fatu, No te mea, e âuë rahi to Tötoma e to Tömora, e no te mea, ua rahi roa ta rätou hara ;

21 e haere na vau i raro, e hiò, ia ìte au i te rave mauraa rätou, mai tei tae roa mai te reo ia ù nei ra, e aore ra, ìte atu ra vau.

22 Ua färiu ê atu ra te mata e toopiti o taua nä taata ra, haere tià atu ra i Tötoma ; tià noa iho ra rä Âperahäma i mua i te Fatu.

23 Ua haafätata atu ra Âperahäma, nä ô atu ra, E haamou atoà änei òe i te feiä parau-tià, e te paieti-òre ?

24 Peneiaè e pae àhuru puè taata parau-tià tei taua ôire ra; e haamou ä òe, èita òe e faaora i taua vähi ra i taua nä taata parau-tià e pae àhuru i roto ra ?

25 Eiaha roa hoì òe e nä reira, eiaha e taparahi-atoà-hia te feiä parau-tià, e te paieti-òre, eiaha ia hoê atoà huru ta òe e rave i te feiä parau-tià, e te feiä paieti-òre. Eiaha èi parau-tià ta te Haavä i to te ao atoà nei ia rave ?

26 Ua parau mai ra te Fatu, E pae àhuru taata parau-tià ìteä ia ù i roto i Tötoma ra, e ora ia ù taua ôire atoà ra ia rätou.

27 Ua parau atu ra Âperahäma, nä ô atu ra, Ìnaha, ua tämata iho nei au i te parau atu i ta ù Fatu, e e repo hoì au e te rehu auahi ;

28 peneiaè o te òre o te tae i te pae i te àhuru i te taata parau-tià, o te toe noa iho e pae, e taparahi ä òe i taua ôire atoà ra i taua pae i toe ra ? Ua parau mai ra ò ia, E maha àhuru ma pae te ìteä ia ù i reira, e òre ia e pohe ia ù.

29 Ua parau faahou atu ra ò ia ia na, nä ô atu ra, Peneiaè maha nei àhururaa te ìteä atu i reira. Ua nä ô mai ra ò ia, E òre ia vau e nä reira, i taua maha àhuru ra.

30 Ua parau atu ra Âperahäma, Eiaha ta ù Fatu ia riri ia parau atu vau : peneiaè e toru roa nei àhuru e ìteä atu i taua ôire ra ? Ua parau mai ra ò ia, E toru àhuru te ìteä ia ù i reira, eita vau e nä reira.

31 Ua parau atu ra ò ia, Inaha, ua parau noa atu ä vau i ta ù Fatu : peneiaè e piti àhuru te ìteä atu ? Ua parau mai ra ò ia, Èita ia vau e taparahi, i taua piti àhuru ra.

32 Ua parau atu ra ò ia, Èiaha ta ù Fatu ia riri mai ia parau faahou atu vau i teie parauraa ïti hoê roa ra : peneiaè hoê roa àhuru te ìteä atu ? Ua parau mai ra ò ia, hoê noa iho a àhuru, e òre a vau e taparahi.

Heuraa Manaò

Hiòraa i te Tënete pene 18 i te mau ìrava 20 e tae i te 32.

Àamu e te päpaìraa

E tuhaa teie àamu no te faanahoraa o te mau pätereareha Àperahama, Itaata, Iatöpa. I te vahi päpü no Mamera, i pïhaì iho ia Totoma e ia Tömora, te faahaamanaò ra te reira i te mau òire i mu ra no te Tau a uìuì mai ä no ropü i te mau hiti o te Miti Pohe. Te faanahora ra te pene parau i te tütuu parau-vaha-hia e te hoê parau päpaìhia no roto mai i te tënetere 7 a ore ra 6 hou te Metia, i roto i te mau päpaìraa hopeà o na puta e pae a Mote.

Te faanahoraa o te mau ìrava

1. Na ìrava 20 e te 21 : Ua heheu te Atua i te tumu no ta Na haaväraa : " E rahi roa aè ra te auë i Totoma e i Tömora, e ìno rahi hoì ta rätou hara ". Te faaìte ra ò Ia i ta Na faanahoraa : " E haere au i raro e hiò... e mai te mea è ère i te mea ìno roa mai ta rätou e parau ra, e ìte ia vau ".

2. Ìrava 22 : Ua haere atu ra na merahi e piti i Totoma, areà o Àperahama ra, ua faaea ia i mua ia Iehova.

3. Mau ìrava 23 e tae i te 32 : Te aòraa a Àperahama : Ua ui Àperahama i ta na uiraa mätamua.

I te Mau ìrava 24 e tae i te 26 : Ua rave ò Ia mai te mea e 50 e tae atu i te 45 taata parau-tià.

Mau ìrava 27 e tae i te 29 : Ua haere ò Ia i raro i te 40, e i muri iho i te 30.

Na ìrava 30 e te 31 : Te höroà mai nei ò Ia i te 20, e i muri iho... Ìrava 32: ... ua parau ò ia i na taata parau-tià hoê àhuru : " No te mea no na taata tino àhuru, e òre roa vau e pohe ".

4. Ìrava 33 : Ua faaätea ê te Atua e ua hoì Àperahama i to na tiàhapa.

Te tahi ìrava tumu i teie tuatapaparaa te ìrava 23 ia : 23 Ua haafätata atu ra Âperahäma, nä ô atu ra, E haamou atoà änei òe i te feiä parau-tià, e te paieti-òre ?

Te mau parau tumu 

E haavä te parau-tià e te aroha o te Atua i te mau òire, e matara noa rä te mau ùputa no te faaora i te feia parau-tià.

Te pure tuutuu òre i te täuturu i roto i te Pîpîria e te Fenua : Te märö ra te Atua i ta Na tävini.

Àita noa o Àperahama i turu i te âmuiraa i te pae tötiare, no ta na atoà fetii ra ia Rota, no te òire taatoà rä.

Hiòraa o te täairaa e te Atua ia tiàturi, faatura, mätaù òre : e toru haerea no te faanaho i te pure.

Te mau faaòhiparaa i te pae värua e i te pae tino.

Te tïtau manihini ra te uiraa a Àperahama ia tätou ia tiàoro i to tätou mau òire, e tae noa atu i te feia piò/haavare roa aè.

Te faaitoito nei te faaäuraa o te mau parau i te tämau-noa-raa e te faaäu-maite-raa i te âau i roto i te pure.

È ère te Atua i te hoê haavä atea : Te faaìte nei ò Ia i ta Na mau faanahoraa i te feia e haere ma te haapaò maitaì.

Te mau èà no te tahi atu ä mau mäìmiraa

A faaäu na i teie huru ärai ia Mote ia au i te Ètoto pene 32 e o Elia 1 Te mau arii i te pene 18.

A hiòpoà i te àamu no Ruta èv. Pene 11 i te mau ìrava 5 e tae i te 13 no nià i te pure tuutuu òre e Te fëruriraa i nià i te färii maitaì a Àperahama èi täipe no te faataa-ê-raa i te pae no te peu e i te pae värua. Te " tämau maite ".

A fëruri na i te hoê taata taià no Mäòhi Nui tei faaüruhia e teie täparuraa hanahana : nahea ia himene ia pure i te aroha na roto i te reo marü ia u i te vero i tua i te vahi ravaairaa ?

Òhipa 2, 12-14

12 Ua mäere noa iho ra rätou atoà, e ua feàa iho ra, nä ô aè ra rätou iho : «E aha ra teie ?

13 Âreà te hoê pae ra, nä ô mai ra ia i te tähitohitoraa : «Ua î teie nei mau taata i te uaina mömona.

Te aòraa a Pëtero i te mahana Penetetöte

14 Ua tià aè ra rä Pëtero, e te àhuru mä hoê atoà ra i nià, faateitei atu ra i ta na reo, ua parau atu ra ia rätou :

«E te mau âti-Iüta nei, e te feiä atoà e pärahi i Ierutarëma nei, ia ìte mai òutou, a faaroo mai na òutou i ta ù nei parau.

Heuraa Manaò.

Tuatapaparaa i te Òhipa pene 2 i te mau ìrava 12 e tae i te 14.

Te tuatua.

Maite hoê hohoà peni ra te huru :

E tupu te reira i Ierutarëma i te mahana Penetetöte, te ôroà no te feia faaàpu no te faaìte te itoito te maitaì o te fenua e to na âuhune, èi püpüraa i te òho mätamua, e pae àhuru mahana i muri aè i te Pata.

Ua putuputu te mau taata no roto mai i te taatoàraa o te mau àti Iuta i purara, ua putuputu mai rätou i roto i te òire no te faatupu i te ôroà no te âuhune e no te pupu i te mau hotu mätamua na te Atua.

I roto i teie taime àrepurepu e te rauraa o te ao nei e pou mai ai te Värua Moà i nià i te mau pipi, no te faahanahana i te fänauraa o te Ètärëtia a Ietu Metia tei tiàfaahou no te Ora Mure Òre.

Te täpaò ra te ìrava 14 i te täuiraa : i muri aè i te hiti-mähuta-raa ia au i te ìrava 12 e te faaoooraa i te faaìteraa a ìrava 13, ua rave o Pëtero i te täahiraa mätamua no te tätara i te òhipa e tupu ra. Ua haamata ò ia i te pororaa marü metia mätamua, ma te paraparau atu i te mau àti Iuta e te mau àti Iuta i purara nä no Ierutarëma.

Manaò.

Te huru o te taata ìrava 12 : E haere te feia e faaroo ra mai te maere e tae atu i te ìmiraa i te auraa o te uiraa " E aha te auraa o te reira ? " te faaìte ra te reira i to rätou hinaaro ia märamarama i te hoê òhipa hau aè i te faahiahia.

Faa-ooöo-raa ìrava 13 : Te taata tähitohito ua î rätou i te uaina monamona e au ia i te hohoà o te taèro àva ; o te hoê ia huru o te òre e taa-maitaì-hia e o te faaìte i te tiàturi òre o te taata i roto i te tupuraa i te pae värua.

Te parau a Pëtero ìrava 14 : Ua haere o Pëtero i mua, ua faaìte ia na iho i te mana hope o te hoê âpotetoro, e ua haamau i te niu o ta na parau poroì : na na ia e faataa mai e, te höroà no te parau i te parau èè. Te tupuraa o te parau töhu a Ioera e te faaìteraa i te tià-faahou-raa e te faateiteiraa ia Ietu.

No te faahohonu atu ä.

Nahea te parau a Pëtero e aa-roa-hia ai i roto i te parau töhu a Ioera, Òhipa pene 2 i te mau ìrava 16 e tae i te 21 e i roto i te Faaäuraa Mätamua ?

Nahea te faahaparaa mätamua ìrava 13 ia faaineine i te feia mätaìtaì ia färii i te hoê parau poroì hau atu i te paari i te hoê faaroo Mäòhi mau ?

E aha te tuàtiraa i roto pü i te àrepurepuraa o te mau reo i Päpera e to rätou hoêraa na roto i te èvaneria ?

Te auraa o te parau töhu a Ioera.

Te mau ìrava täuturu o te Puta a Ioera.

Ua päpaìhia te puta o Ioera i te ômuaraa o te tënetere 9 hou to tätou nei tau i roto i te pätireia no Iuta, a tià noa ai te hiero o Ierutarëma e a vai maitaì noa ai te mau patu.

Ua täpaòhia teie tau e te mau àti te tau no aru ta tätou ia e parau nei te natura, te hoê iho ä rä häruraa fenua, tei hiòhia mai te hoê faautuàraa hanahana e o te faahanahanaraa i te Mahana o te Mure Òre.

Te taeraa mai ia Ioera ra te hoê ôrama riàrià i reira te Atua e tapu ai e faaòre i te manaò tano o te haaväraa na roto i te niniiraa âpï o to Na Värua i nià i to Na nünaa atoà.

Te mau mea e vai ra i roto i te parau töhu.

Te fafau nei te töhuraa a Ioera i te pene 2 i te mau ìrava 28 e tae i te 32 e : te niniiraa o te Värua i nià i " te mau taata atoa " te parau töhu no nià i te mau tamaiti e te mau tamahine te mau ôrama i roto i te feia âpï e te mau moemoeä i roto i te feia ruhiruhiä

Te mau täpaò nehenehe i roto i te raì hou te mahana rahi e te riàrià o te Fatu.

Te faatae ra teie parau faaìte i te töroà töhu i te nünaa taatoà, ma te tiai i te hoê tau i reira te Atua e rave ai e ia fänaò te feia faaroo atoà i ta Na parau, noa atu e aha te taa-ê-raa i te pae oraraa vaamataèinaa aore ra i te pae o te huru o te taata. Te haapäpü mai nei te taa-ê-raa i roto pü i te mau àti huru rau e teie rahiraa värua i mua i te natura faaora o te fafauraa hanahana.

Te òhipa i ravehia i te Penetetöte.

I te Penetetöte, ua faaòhipa maitaì Pëtero i teie mau parau no te faataa i te faaìteraa i te mau reo èè. Te parau ra ò ia e, te mea ta te feia faaroo e ìte i roto i te ìteraa i te mau taata riirii e paraparau ra na roto i te mau reo èè, te faaìte mai nei ia i te niniiraa o te Värua tei faaìtehia e Ioera " i te mau mahana hopeà nei ". Te haapäpü nei te parau ra " te mau taata atoà " e, àita te niniiraa i täôtiàhia i te hoê noa pupu perofeta, i teie nei rä, no nià ia i te mau huru pipi atoà, te mau Àti Iuta e te mau taata faa-färiu-hia no roto mai i te purara tei putuputu i Ierutarëma.

Te âanoraa o te mau nünaa atoà e te mau huiraatira atoà

Te faaìte mai nei " te mau mahana hopeà " i te haamataraa o te tau o te Metia e tae noa atu i te taime e tupu ai te töhuraa. E ìriti te niniiraa o te Värua i te " nui o te autahuàraa " i reira te feia tiàturi tätaìtahi e färii ai i te färereiraa i te Atua.

Te haapäpü nei teie taiòraa e mea nahea te Òhipa pene 2 i te faahohoàraa i te ôrama a Ioera, ma te faariro i te Penetetöte èi vahi haamataraa no te hoê Ètärëtia i reira hoì te Värua e òhipa ai i nià i te feia faaroo atoà, e tae roa atu i te taime e tupu hope roa ai te mahana o te Fatu. I Mäòhi Nui nei e aha ta teie parau e faaitoito mai ra ia tätou, i te parau no to tätou fenua, te moana, te reva…

Ruta èv 11, 1-13

Te pure a te Fatu

(Mät 6,9-13 ; 7,7-11)

1 E te pure ra ò ia i te hoê vähi, e oti aè ra, ua parau mai ra ia na te hoê pipi na na : «E te Fatu, a haapii mai ia mätou i te pure, mai ia Ioane i haapii atoà i ta na ra mau pipi.

2 Ua parau atu ra ò ia ia rätou : «E nä ô òutou ia pure : «E to mätou Metua i te ao ra, ia raa to òe iòa. Ia tae to òe ra Pätireia. Ia haapaòhia to òe hinaaro i te fenua nei mai tei te raì atoà na.

3 Hö mai i te mäa e au ia mätou i te mau mahana atoà nei.

4 E faaòre mai i ta mätou hara, te faaòre nei hoì mätou i tei hara atoà ia mätou nei. Eiaha e faaruè ia mätou e ia roohia-noa-hia mai e te àti ; e faaora rä ia mätou i te ìno.»

5 Ua parau atu ra ò ia ia rätou : «E tauà to te hoê taata io òutou na, a haere atu ia ò ia ia na ra i te tuìraa pö, a parau atu ai ia na e : «E hoa ìno, hö mai na i e toru päne.

6 Ua täpae mai nei te tahi hoa o ù ia ù nei, i to na haereà, e aita a ù ia tuu atu i mua i te aro.»

7 E ia parau mai ò ia i roto ra, ia nä ô mai ä : «Eiaha e haapeàpeà mai ia ù, ua mau te ôpani, tei nià vau i te roì e ta ù mau tamarii atoà, eita vau e tià i nià e hopoi atu i te päne na òe.»

8 E faaìte atu vau ia òutou : ia märô rä taua taata ra, òre noa ä ò ia i te tià i nià e horoà atu i te mäa i te mea e tauà ò ia no na, e tià rä ò ia i te märô, a horoà atu ai i ta na i hinaaro ra.

9 E parau atu hoì au ia òutou : e ani, e noaa ia ia òutou ; e ìmi, e ìte ia òutou ; e pätötö, e ìritihia ia te ôpani ia òutou.

10 O te feiä atoà hoì i ani ra, te noaa ra ia ; e o tei ìmi ra, te ìte ra ia ; e o tei pätötö ra, te ìritihia ra ia te ôpani ia na.

11 O vai ia metua io òutou nei e hopoi atu i te ôfaì na te tamaiti ia ani mai i te päne ra ? E ia ani mai i te ià, e hopoi atu änei i te ôfï eiaha te ià, ia na ?

12 E ia ani mai hoì i te huero moa, e hopoi atu änei i te pata ?

13 E tënä na, te ìte na òutou i te horoà i te mea maitaì na ta òutou tamarii, ìno noa ai òutou na. E rahi atu ia to òutou Metua i te ao ra i te horoà i te Värua Maitaì i te feiä i ani atu ia na ra

Heuraa Manaò.

Heheuraa i te Ruta èv. Pene 11 i te mau ìrava 1 e tae i te 13.

Tuatua e te päpaìraa.

Ua faaoti Ietu i te pure i te hoê vahi ìte-òre-hia, e ua ani ta na mau pipi, E te Fatu, a haapii mai ia mätou i te pure. Te haapäpü ra o Ruta i teie tuhaa o ta na täviniraa e rave rahi taime, ma te faataa ia Ietu mai te taata pure maitaì roa aè.

Ua vauvauhia i ô nei te Pure a te Fatu i roto i te hoê haapotoraa ia faaäuhia i te Mätaio pene 6 i te mau ìrava 9 e tae i te 13. Te türama ra o Ruta i te hohonuraa o te pure e hitu aniraa tei niuhia na mua i nià i te hanahana o te Atua, e i muri iho i nià i te mau hinaaro o te Ètärëtia e fä mai ra na roto i te haapaòraa i te haapiiraa faaroo, te hoê täpaò e te paraparau ra ò ia i te hoê pupu taata e tiaì noa ra i te horoà a te Värua Moà.

Te faanahoraa o te mau irava.

1-Mau ìrava 1 e te i te 4 : Ua höroà mai Ietu i te hoê hohoà no te pure e na aniraa e hitu,

Òia hoì te faaòreraa hara Ia moà to òe iòa,

Te tiàturiraa E tae mai to òe pätireia,

Te aniraa i te mau mahana atoa A höroà mai i ta mätou faraoa i te mau mahana atoà,

A faaòre mai i ta mätou mau hara,

Eiaha e ärataì ia matou i roto i te faahemaraa.

2-Ìrava 5 e tae i te 8 : Parapore no te taata rätere haere : noa atu te maororaa o te hora e te ôpani i ôpanihia, ua färii te taata tiaì i te faraoa i anihia, ma te haapäpü i te àravihi o te tämau-noa-raa i te ani.

3-Te mau ìrava 9 e tae i te 13 : e toru taò (a ani, ìmi', pätötö i te ûànaraa o te pure, ma te ìte päpü e, e höroà rahi mai te Metua i te ao ra, e na te reira e faahope i teie aniraa na roto i te fafauraa a te Värua Moà i te feia e ani ia Na.

Te tahi ìrava faufaa te riro èi tumu e to na âanoraa.

Te ìrava 13 ia, 13 E tënä na, te ìte na òutou i te horoà i te mea maitaì na ta òutou tamarii, ìno noa ai òutou na. E rahi atu ia to òutou Metua i te ao ra i te horoà i te Värua Maitaì i te feiä i ani atu ia na ra.

E heheu mai nei te reira i te auraa âmui o te taata faaroo i te Atua e e tuu i te pure i raro aè i te täpaò no te höroàraa, eiaha faahou no te hoê taoà mäteria, no te mana rä o te Värua ia ora e ia faaìte päpü.

Te mau tumu parau no nià i te tuatapaparaa i te parau Atua.

Te faaàmuraa i te tamarii e te tiàturi-päpü-raa i te Atua èi Metua.

Te mau faahopeàraa i te pae no te mau manaò hohonu : e ärataì te tiàororaa i te pätireia e fatata mai ra i te pure ia tupu te Pätireia.

Te färiiraa i te Värua Moà : e riro ia te reira èi höroà hope roa, o te haapäpü i te haereà marü metia.

Te tämau-noa-raa e te itoito : è ère te pure i te hoê hinaaro òhipa noa, o te hoê rä faaotiraa itoito e te tuutuu òre.

Te mau hiòraa no te tahi atu ä mau tuatapaparaa.

No te haere ä i mua, e tià ia tätou e faaäu i te mau tätararaa o te Pure a te Fatu, e tuatapapa i te mau päpaìraa i faahitihia i roto i te pure, e e tuatapapa i te mau faahororaa no nià i te mau aniraa a te Värua i roto i te taùraa.

Te mau manaò no te tuatapaparaa i te parau no te ìrava 13.

Te tiàturiraa ma te àueue òre e te tiàturi-päpü-raa.

È ère te Atua i te Atua noa, e Metua atoà rä : e färii te taata tiàturi i te hoê tiàraa mana no te haafatata atu i mua i to Na aro. E faatupu teie faaàmuraa i te tiàturi i roto i te faarooraa i te Atua e e faatià i te mataù òre o te pure, eiaha mai te hoê noa àparauraa, mai te hoê rä mätuturaa no nià i te here i roto pü i te mau tamarii e te Metua.

Te huru o te Atua : Te maitaì hope roa e te âau höroà.

Te faataa ê nei teie ìrava i te maitaì haìhaì o te mau metua e te âau höroà hope òre o te Metua i te Ao ra. Na teie faaäuraa e faaìte mai e, e höroà mai te Atua i " te mea maitaì roa aè ", òia hoì, è ère to Na Värua i te mea mätaù e aore rä, i te mea faahepohia, na roto rä i te hinaaro viivii òre.

Te Värua Moà èi höroà hanahana.

Taa ê atu i te mau taoà o te ao nei, te ö faahiahia roa aè, o te Värua Moà ia, te tumu o te ora âpï, te haamoàraa, te hiroà tumu. I te rahiraa o te taime, te Värua o te vairaa ia o te Atua i roto ia tätou, ma te haapäpü i te tämau-noa-raa o te ärai e te tupuraa o te Metia i roto i te huru Metia.

Te haapäpüraa e te tämau-maite-raa na roto i te pure.

Te haapäpü nei na ture e toru (a ani, a ìmi, a pätötö) i te fafauraa tämau a te taata tiàturi. E höroà mai te fafauraa a te Värua i te hoê haapäpüraa faufaa : èita te pure i te mea faufaa òre, e faaineine aè na rä no te taeraa mai o te Pätireia i roto ia tätou, ma te täàti i to tätou tiàturiraa.

Te huru o te Metia.

E mea na roto i te Metia e tià ai ia tätou ia färii i te Värua : o ò ia te Ärai o te ìriti i te ùputa e tae atu ai i te Metua ra. Ioane pene 14 i te mau ìrava 16 e tae i te 17. Na te Värua e faaora i te òhipa faaoraraa a te Metia, ma te faatupu i te fäfauraa âpï tei faaìtehia mai e Ieremia i te pene 31 ìrava 33.

Te mau tumu o te Ètärëtia e te oraraa huiraatira.

E färii te Ètärëtia i te Värua èi puna no te hoêraa e no te òhipa : ua tonohia te mau pupu täuturu rau no te patu i te tino o te Metia. I te pae hopeà, e riro mai te taata tätaìtahi tei päpetitohia èi hiero no te Värua, tei piihia no te faaìte i te vai raa o te Atua i roto i te ao nei.

Te mau ôpuaraa no te haere ä i mua.

A faaäu i teie höroàraa a te Värua i te mau fafauraa o te Faaäuraa Âpï Òhipa pene 2, e te Roma pene 8.

A hiò i te òhipa i tupu i nià i te ôroà päpetitoraa e te haamauraa.

A tuatapapa e nahea teie haapäpüraa e tuàti ai i te huru pae värua o te pure i roto i te mau Metua o te Ètärëtia, i roto iho ä rä i te mau parau Atua e te mau parau a te Ètärëtia Porotetani Mäòhi. E hinaaro anei òutou e tuatapapa i te hoê o teie mau tumu parau, èi hiòraa, te tiàraa o te Värua i roto i te haapiiraa faaroo, e aore rä to na tuàtiraa i roto i te faaòhiparaa i te pure faaroo ? E tià anei ia òutou e höroà mai i te mau hiòraa päpü no nià i teie mau parau i faahitihia e Ietu ? Nahea te reira e faaäuhia ai i te tahi atu mau ìrava no nià i te Värua Moà ? E aha te faaòhiparaa ôhie o teie mau manaò i roto i te oraraa Faaroo i Mäòhi Nui nei?

Heuraa Ìrava.

Taramo 138, 3 I te mahana i tiàoro atu ai au ra, ua parau mai òe ia ù ; e ua horoà mai i te itoito i ta ù värua.

Tënete 18, 23 Ua haafätata atu ra Âperahäma, nä ô atu ra, E haamou atoà änei òe i te feiä parau-tià, e te paieti-òre ?

Òhipa 2, 14 Ua tià aè ra rä Pëtero, e te àhuru mä hoê atoà ra i nià, faateitei atu ra i ta na reo, ua parau atu ra ia rätou : «E te mau âti-Iüta nei, e te feiä atoà e pärahi i Ierutarëma nei, ia ìte mai òutou, a faaroo mai na òutou i ta ù nei parau.

Ruta èv. 11, 13 E tënä na, te ìte na òutou i te horoà i te mea maitaì na ta òutou tamarii, ìno noa ai òutou na. E rahi atu ia to òutou Metua i te ao ra i te horoà i te Värua Maitaì i te feiä i ani atu ia na ra

Faaitoitoraa.

Ârueraa i te huna òre.

E te Fatu e, i teie mahana te haamauruüru atu nei mätou ia Òe no to Òe faaroo maitaì e to Òe haapaò maitaì âueue òre. E Metua Òe no te feia faaroo te mata ära nei Òe i ta Òe mau tamarii tätaìtahi, o te pähono mai nei i ta mätou mau täparuraa, o te faateitei nei i tei haèhaa e o te faaî nei ia mätou i to Värua Moà.

1. E pähono mai te Atua i ta tätou piiraa Taramo 138 ìrava 3. I te mahana i pii ai au ia òe, ua parau mai òe ia ù, ua faahau òe ia ù, ua faaitoito òe i to ù värua. Ia tiàoro atu mätou ia Òe, te Tamaiti, te Värua Moà i roto i to mätou, mau òaòa, mau àti, e tupuraa no ta Òutou fafauraa e e faahoì mai i to mätou puai e to mätou tiàturiraa.

2. Te auraa no te parau ra, haapaò, Tënete pene 18 ìrava 23. Ua haafatata mai ra Àperahama, na ô mai ra : E haamou atoà anei Òe i te feia parau-tià òre e te paieti òre. Na roto i to òe Värua, ua haapii Òe i to mätou metua o Àperahama ia täparu i to na mau taata ma te itoito. Ia rave ta Òe Ètärëtia i te reira èi hiòraa e ia tütava i te ärai i to te ao nei, ia upootià ta Òe parau-tià e to Òe aroha i te ao nei.

3. Te poroì i raro aè i te ärataìraa a te Värua Òhipa pene 2 ìrava 14. Ua tià aè ra Pëtero i pïhaì iho i te àhuru ma hoê, e ua parau atu ra ia rätou, E te mau taata o Iutea nei e, e te feia atoà e pärahi i Ierutarëma nei, ia ìte-ä teie ia òutou. Mai ia Pëtero i te Penetetöte ra, e faaìte mai òe ia mätou i to òe parau. Ia haamäramarama mai to òutou Värua i to tätou mau reo e ia haapäpü mai i te pororaa i te Èvaneria.

4. Te haapäpüraa no te höroàraa hanahana Ruta èv. Pene 11 ìrava 13. Mai te mea e, e mea ìno òutou mai ia òutou iho, ua ìte ia òutou e nahea ia höroà i te mau höroà maitaì i ta òutou mau tamarii, e aha atu ä ia te rahi o ta to tätou Metua i te Ao ra höroàraa i te Värua Maitaì i te feia o te ani Atu ia Na ra. Te faahiahia nei mätou i to Òe âau höroà : te püpü nei Òe i to Òe Värua i te mau taata atoà e ani mai ia Òe. Na roto i teie aniraa, te haapäpü nei ia Òe ia mätou i te pätururaa mure òre ia tupu i te rahi i roto i te faaroo e te here.

Tumu parau.

Te pure päpü o te räveà hoê roa ia i raro aè i te òhipa a te Värua Moà.

Tiàturi : E faaroo e e pähono te Atua i ta tätou mau piiraa Taramo 138 ìrava 3.

Te täparuraa : E hotu mai ta tätou mau tä-paruparu-raa ia faaitoitohia te reira e te parau-tià a te Atua. Tënete pene 18 ìrava 23.

Faaäraraa : e faaìte te Värua ia tätou i te parau ma te tiàturi Òhipa pene 2 ìrava 14.

Fafauraa : e höroàhia te Värua Maitaì i te mau taata atoà e ani mai Ruta èv. Pene 11 ìrava 13.

Ia faaitoito mai teie mau ìrava ia tätou ia tämau maite i te pure, ia täparu no vëtahi ê, e ia ani ma te tuutuu òre i te horoà a te Värua, te puna no te ora âpï e te ìteraa päpü i te haapaò.

A pure a tià A färii i te Värua Maitaì.

 

Pehepehe.

A pure a tià A färii i te Värua Maitaì.

Ia tae mai te poìpoì i nià i te ìriatai hope òre,

E tià mai to ù reo Mäòhi mai te hoê taoà höroà

No te huti i te aho o te raì, te mau taò tätaìtahi E ämohia i te mämü-noa-raa

No te muhumuhu i to òutou iòa i te àahiata.

 

I roto i te òto o te mau Tupuna, ua tüpaìpaì to tätou âau

I nià i te hoê èà turu i ropü i te fenua e te mea ìte-òre-hia,

Ma te amo i te reo o te feia hapa òre, te àti o te ao nei,

Mai te hoê himene here mataù òre, ma te pätoì i te tià òre.

 

No reira, a haapou mai i raro i te ahi moà, te manaò o te feia i mua ra,

Ma te täuturu i to tätou mau värua i te märamarama ruru,

Te haere mai nei te mataì hanahana e färerei ia tätou e te taataahi nei i te repo,

O to tätou mau feàaraa, ma te faariro ia tätou èi mäuihaa ora no to Òe hau.

 

Te pure i püpühia, te täparuraa, te färiiraa i te värua, te òhuraa mure òre i reira te tino o to tätou värua e tià mai ai, i reira te maniania òre e riro ai èi reo, e te aho hanahana, to tätou nohoraa mure òre.

 

Teraì òr. Faatura.