Ruta èv 12.13-21 Te nehenehe o te âuhune, o te âau höroà.

 

 

Täpati 3 no Muriaha/Âtete 2025.

ÔROÀ

Te nehenehe o te âuhune, o te âau höroà.

Mau taiòraa.

Taramo 90

1 Te pure a te taata o te Atua ra, a Möte. E te Fatu, o òe to mätou haapüraa, i tërä uì, i tërä uì.

2 Aore te mau mouà nei i fänau, e aore hoì te fenua e te ao atoà nei i hämanihia e òe ra, te vai ra òe, e te Atua, mai tahito mai ä e a muri noa atu.

3 O te taata nei rä, te faariro faahou nei òe èi repo, te parau ra hoì òe : «A hoì, e te tamarii a te taata na.»

4 Ia òe rä hoì, hoê tautani noa atu i te mätahiti e au i te mahana hoê i mahemo ra, e mai te äraraa hoê i te ruì ra.

5 Te riro nei rätou ia òe mai te riro pape puè ra, e mai te väreà taòto ra rätou. I te poìpoì ra, mai te àihere e tupu ra rätou,

6 o tei ôteu e tei tupu i te poìpoì ra, e ua ahiahi anaè ra, ua täpühia e ua ôriorio atu ra.

7 Òia teie, ua pau mätou i to òe ra riri, e ua riàrià mätou i ta òe ra mäinaina.

8 Ua tuu òe i ta mätou hara i mua ia òe, e ta mätou hapa moè i roto i te märamarama o to mata ra.

9 Ua mou aè nei to mätou mau mahana i to òe ra riri, ua pau to mätou mau mätahiti mai te manaò âau e pee ra.

10 To mätou puè mahana i te oraraa nei, e hitu ia àhuru i te matahiti, e ia tae i te vaù i te àhuru i te matahiti i te ètaèta, e riro rä taua ètaèta ra èi rohirohi e èi taiäraa. E òre hoì e mähia motu ê atu ra, maùe atu ra mätou.

11 O vai rä tei haapaò i te püai o to òe ra riri ? E ta òe ra täiroiro, mai te mataù e au ia òe ra ?

12 E haapii mai ia mätou i te taiò i to mätou puè mahana, ia riro to mätou âau i te haapaò maitaì.

13 E färiu mai ia mätou e te Fatu : a hea ra ia ? A faite mai òe i to mau tävini nei.

14 A haamauruüru vave mai òe ia mätou i to òe ra aroha, ia reàreà mätou e ia òaòa i to mätou nei puè mahana toe.

15 A faaòaòa mai ia mätou e ia fäito i te mau mahana i àti ai mätou ra, e te mau matahiti i faaòromaì ai mätou i te ìno ra.

16 A faaìte mai i ta òe ra òhipa i to mau tävini nei, e to òe ra hanahana i ta rätou ra tamarii.

17 Ia vai mai ä te here o to mätou nei Atua, o te Fatu, i nià ia mätou nei, e te òhipa a to mätou nei rima, e haamau òe, òia ia, o te òhipa a to mätou rima i rave ta òe e haapäpü.

Heuraa Manaò.

I roto e rave rahi tupuraa òhipa, te Taramo 90 ua höroàhia te reira na Mote i päpaì, noa atu e o te reira anaè te manaò e täaihia ra i nià i te mau faahitiraa parau Ua riro teie mau manaò èi himene no te fëruri e no te pure, e te ìtehia ra te reira na roto i te mau tumu parau no nià i te oraraa mure òre o te Atua e te manaò o te taata.

I te tahi mau taime, e piihia te reira te hoê " pure ", i päpaìhia i roto i na mätahiti e 40 o te höroà i te hoê tuhaa fenua tei täpaòhia e te haereraa e te mau fifi o te hoê uì e faaruru nei i to na mau ôtià taata.

Ua riro atoà ra te Taramo 90 èi piiraa no te paari. Taa ê noa atu i te oraraa o te taata, te faataa ra te taata päpaì i te oraraa o te taata, ma te tïtau ia tätou ia färiu i te Atua no te ìmi i te hoê auraa päpü.

I roto i teie huru tuatapaparaa te ìrava 12 tei tahi i faatumuhia : 12 E haapii mai ia mätou i te taiò i to mätou puè mahana, ia riro to mätou âau i te haapaò maitaì.  

Te faataa maitaì ra teie ìrava i te poroì o te manaò tumu, na roto i te faaitoitoraa i te feia faaroo ia ora i te hoê oraraa paari e te fëruriraa, tei niuhia i nià i te ìteraa i te mana arii o te Atua.

E rave rahi mau vahi nohoraa o te höroà nei i te hoê fëruri-maite-raa i nià i te huru o te taata e te rahi o te maitaì. Te huru mure òre o te Atua :

Te haamata nei te manaò na roto i te ìteraa e, e mea mure òre te Atua e e mea faahiahia, e vai ra i mua i te hämaniraa i te ao nei e i roto i te mau uì atoà.

Te huru o te oraraa o te taata : te taa ê nei te reira i te Atua e te roaraa o te oraraa o te taata, i faaäuhia i te hoê tarutaru òia hoì te hoê parururaa tämau o te tupu i te poìpoì e te mau mea e tupu mai i te ahiahi. Te mana arii o te Atua.

Te faaìte nei te Taramo e, e mea maitaì roa te Atua i te taime e te oraraa, o te tïtau i te feia faaroo ia ìte i to rätou tiàturiraa taatoà ia na.



Te fëruriraa i nià i ta tätou mau òhipa : te hoê tuhaa o te mau piiraa a te Taramo no te hoê oraraa maitaì, i reira tätou e hiòpoà ai i to tätou mau mahana no te faaòhipa ma te paari, te haapiiraa ia ora ia au i te mau manaò tumu mure òre.

A pure no te aroha e te here o te Atua : te ani nei te taata päpaì i te Atua ia haapaò i te mau hinaaro i te pae värua o te taata, ia höroà i ta na i aroha, e ia faariro i te mau òhipa a te taata èi mea faufaa.

Ua riro teie fëruriraa èi pure, èi taata päpaì parau, e èi tïtau-manihini-raa no te ìmi i te hoê auraa mau na roto i to tätou âpitiraa i te Atua.

E rave rahi mau vahi nohoraa o te höroà nei i te hoê fëruri-maite-raa hohonu i nià i te huru o te taata e te rahi o te pape.

Te huru mure òre o te Atua : Te haamata nei te manaò na roto i te ìteraa e, e mea mure òre te Atua e e mea ìno, e vai ra i mua i te hämaniraa i te ao nei e i roto i te mau uì atoà.

Te huru o te oraraa o te taata : te taa ê nei te reira i te Atua e te roaraa o te oraraa o te taata, e mea pinepine i te faaäuhia i te hoê tarutaru o te tupu i te poìpoì e te mau mea e tupu mai i te ahiahi.

Te mana arii o te Atua : Te faaìte nei te Taramo e, e mea maitaì roa te Atua i te taime e te oraraa, o te tïtau i te feia faaroo ia ìte i to ratou tiàturiraa taatoà ia na.

Te fëruriraa i nià i ta tätou mau òhipa : te hoê tuhaa rahi o te mau piiraa a te Taramo no te hoê oraraa maitaì, i reira tätou e hiòpoà ai i to tätou mau mahana no te faaòhipa ma te paari, te haapiiraa ia ora ia au i te mau manaò tumu mure òre.

A pure no te aroha e te here o te Atua : te ani nei te taata päpaì taramo i te Atua ia haapaò i te mau hinaaro i te pae värua o te taata, ia höroà i ta na e aroha, e ia faariro i te mau òhipa na te taata èi mea faufaa. Ua riro teie fëruriraa èi pure, èi taata päpaì parau, e èi tïtau-manihini-raa no te ìmi i te hoê auraa mau na roto i to tätou âpitiraa i te Atua.

Te Taramo 90 o te hoê ia päpaìraa pîpîria tei riro èi tuhaa no te puta Taramo i roto i te Faaäuraa Mätamua. Teie te hoê tuatapaparaa no nià i teie taramo i te faaìteraa a te ìrava tumu. Hiòraa i te Taramo 90 i parauhia e na Mote i faahiti ra i te huru oraraa o te taata ia faaäuhia i te mure-òre-raa o te Atua. Te tumu parau rahi o te tähuti ia o te taata e te färiiraa i te mure òre o te Atua.

Te mau tumu parau rahi :

E a muri noa atu o te Atua : E haamata te päpaì taramo na roto i te haapäpüraa e, e mea mure òre te Atua, o te vai nei hou te hämani-raa-hia o teie nei ao e na roto i te mau uì atoà.

Te pohe o te taata : I te tahi aè pae, te faaäuhia ra te ora o te taata i te àihere o te tupu i te poìpoì e o te ori i te ahiahi, o te faahohoà ra i te poto e te paruparu o te oraraa o te taata.

Te mau hara e te haaväraa : Te färii ra te päpaì taramo e te vai noa ra te mau hara a te taata i mua i te Aro o te Atua e ua tano te riri o te Atua no teie mau hara.

Te Ìmiraa i te Paari : Te tïtau nei te Atua i te taata ia taiò i to rätou pue mahana ia noaa ia rätou te hoê âau paari. Te faaìte ra te reira i te tïtauraa e ora i te hoê oraraa faufaa noa atu to na poto.

Piiraa ia Aroha : E faaoti te päpaì taramo na roto i te aniraa i te Atua ia faaìte mai i to na aroha e to na here, e ia haamaitaì i te òhipa a to ratou rima.

Ìrava tumu o te tahi ia o te hoê ìrava tei faahitihia i roto i te ìrava 12 :

Te tahi auraa o te ìrava tumu : Te haamatara ra teie ìrava i te ìmiraa i te paari e te märamarama no nià i te taime täôtiàhia ta tätou e fänaò ra i nià i te fenua nei. E tïtau te reira ia ìte maitaì tätou i te paruparu o te oraraa e ia faa-òhipa-hia teie taime ma te faufaa e te paari. E tïtau te reira ia ora i te hoê oraraa tei tueä i te mau haapiiraa e te mau faufaa i te pae värua, a ìmi noa ai i te ärataìraa a te Atua.

Ua riro te Taramo 90 èi fëruriraa no nià i te huru tähuti o te taata, taa ê atu i te mure òre o te Atua. E tïtau te reira i te fëruriraa e nahea tätou ia ora i to tätou mau oraraa e ia ìmi itoito i te paari e te aroha no ô mai i te Atua ra.

No te märamarama maitaì i te ìrava tumu no te Taramo 90 ìrava 12, " E haapii mai Òe ia mätou i te taiò maitaì i to mätou pue mahana, ia faaäu mätou i to mätou âau i te paari ", e tïtau te reira i te fëruri-maite-raa i nià i te mau tuhaa e rave rahi : Te tätararaa i te pae värua Te ani nei teie ìrava ia tätou ia faaìte i te hoê ìteraa haèhaa no to tätou huru tähuti i nià i te fenua nei. Te faaitoito nei te reira i te ìteraa i to tätou iho oraraa tähuti nei e te tïtauraa ia haamaitaì roa atu ä i te taime i höroàhia mai ia tätou. E pure te reira no te ani i te paari no ò mai i te Atua ra, no te ora i te hoê oraraa e auraa to te reira e te mau faufaa i te pae no te faaroo.

Te auraa no te parau ra " taiò " " Te taiòraa i to tätou mau mahana " è ère ia no nià noa i te hoê hiòpoàraa, no nià atoà rä i te hoê hiòpoàraa no te mahana tätaìtahi. Te höroà mai nei ò ia i te manaò ia ora i te mau mahana atoà ma te manaò tae e te mauruüru, ma te ìte e, ua täôtiàhia to tätou taime. Faa-òhipa-raa i te oraraa i te mau mahana atoà Te faa-òhipa-raa i " to tätou âau i te paari ", o te oraraa ia ma te fëruri maite e ma te manaò päpü. Òia hoì te mau faaotiraa i te mau mahana atoà tei tuàtihia i nià i te mau faufaa tei faaitoito, te ìmiraa i te ìte e te märamarama, e te tïtauraa i te tupuraa o te taata iho e no te pae värua.



Te hiòraa o te paari Te paari i roto i teie huru tupuraa, è ère noa ia te haapuèraa i te ìte. E höroà mai te reira i te hoê märamarama hohonu no nià i te oraraa, te mau täairaa taata, e te hinaaro o te Atua. E aniraa ia ìmi i te ärataìraa a te Atua i roto i ta tätou mau òhipa e te mau faaotiraa. Te faahaamanaò mai nei teie ìrava ia tätou i te faufaa rahi no te oraraa i te hoê oraraa tei î i te auraa e te paari. E türaì te reira ia tätou ia färii i te täuiraa o to tätou oraraa a ìmi ai tätou i te faarahi i te faufaa o te taime tätaìtahi, ärataìhia e te paari o te Atua.

Tohereta1.2+2.21-23

Tumu parau

2 Te nä ô nei te Òrometua, e faufaa òre rahi teie ; e mea faufaa òre rahi roa. E mea faufaa òre anaè a àita i toe.

Ômuaraa

3 E aha ta te taata nei faufaa i noaa i tä na atoà ra mau òhipa, tä na e òhipa noa nei i raro aè i teie nei mahana.

4 Te òre nei te tahi uì, e te ìteä mai ra te tahi ; âreà te fenua nei te vai noa nei a ia.

5 Te hiti nei hoì te mahana, e te maìri nei i raro, e te òiòi ra i te vähi i hiti mai ai ò ia ra.

6 Te tere noa ra o ia nä te pae i àpatoà, e mai reira hoì ua hoì mai ra i te pae i àpatoèrau. Te tänïnïtö haere noa nei ä te mataì, e mai reira hoì ua tänïnïtö faahou ä.

7 Te tahe nei te mau pape atoà nei i raro i te tai, aita rä te tai i manii e noa atu : te vähi no reira mai te pape ra, te hoì faahou nei rätou i taua vähi mau ra.

8 Te mau mea atoà e nä reira ta rätou haapaòraa, aore roa e taata e tià ai ia taiò ra ; e òre hoì te mata e fiu i te hiòraa atu, e òre hoì te tarià e i ia faaroo atu.

9 E aha taua mea i tupu i mütaa iho ra, maori rä i teie e tupu faahou nei? E aha taua mea i ravehia ra, maori rä o teie e rave-faahou-hia nei ? Aore roa e mea âpï i raro aè i te mahana nei.

10 Te vai nei änei te mea e tià ai ia parau e, Ìnaha, e mea âpï teie Ua nä-reira-hia taua mea nei i mütaa iho ra, i te mau uì tahito ra hou tätou nei :

11àita nei ra te ìte i te mau mea tahito ra, e òre atoà e noaa te ìte i te mau mea e tupu a muri aè, i te feiä e ìteä mai a muri atu.

Fäìraa na te arii o Toromona

12 O vau nei, o te arii no Ìteraèra, i Ierutarëma, o te Òrometua ia ;

13 e ua tïtau mäite ta ù âau i te ìmi, e te päheru mä te ìte hoì i te mau mea atoà i ravehia i raro aè i teie raì. O taua òhipa ìno nei teie i hö-mai-hia mai e te Atua i te taata nei, ia rohirohi rätou i te ìmiraa.

14 Ua manaòhia e au te mau òhipa atoà i ravehia i raro aè i te mahana nei ; e ìnaha, e mea faufaa òre, e mai te mea e te àmu ra i te mataì.

15 O tei piò ra, e òre ia e tïtïàifaro, e òre hoì tei òre ra e tià ia taiò. 

16 Ua parau parau noa vau i ta ù âau, e ua nä ô iho ra, Inaha, ua mana vau, e ua faarahi au i te paari e ua maìri ia ù te feiä atoà i nä mua ia ù i te pärahi i Ierutarëma ; e rahi hoì te paari e te ìte i noaa ia ù :

17 ua tïtau mäite hoì au ia ìte i te paari, e ia ìte hoì i te maamaa e te haapaò òre : e ìte iho ra hoì au i te reira, e te àmu ra vau i te mataì.

18 Te rahi ra hoì te paari te rahi atoà ra te ìnoìno, e o tei faarahi i to na ìte ra, ua faarahi ia i te òto.

Ìrava 21-23

21 Te òhipa ra hoì te tahi mä te paari, e te ìte, e te àravihi ; o te tahi rä o tei òre i nä reira i te rave, tä na ia e vaiiho èi tufaa nä na. E mea faufaa òre atoà te reira e te ìno rahi.

22 E aha iho ra ta te taata i ta na atoà ra mau òhipa, e te taiä o to na ra âau, i rave noa ai ò ia i te òhipa i raro aè i te mahana nei ?

23 E òto anaè tei to na atoà ra mau mahana, e te taiä i ta na ra mau òhipa, e i te pö atoà ra e òre to na âau e maitaì i te taòto. Te ìte nei hoì au, e faufaa òre atoà tei te reira.

Heuraa Manaò.

1-Te tuatua e te päpaìraa : Te päpaìraa e te tïtauraa a te Tohereta i roto i te reo Hepera Tohereta, te rururaa tei parauhia e, " te tamaiti a Tavita i te faaìteraa a te pene 1 ìrava 1, te ra rä, te faaìte nei te tuatapaparaa i te reo e te taère e aore rä te peu i te 3-raa o te tënetere hou te Metia i roto i te fenua Àti Iuta, i raro aè i te faaüruraa a te mau Àti Iuta. No roto mai te Tohereta i te mau puta a te paari, ma te ìmi i te faatuàti i te faaroo i te Atua Nui Tumu Tahi e te mau uiraa no nià i te oraraa faataahia o te taata, tei mätaù i te manaò Hereni no nià i taua tau ra.

• Faahohoàraa i te mau àparauraa i raro aè i te mahana te hoê parau faufaa i roto i te puta a te paari : e hiòpoà ò ia i te oraraa, te òhuraa, te òhipa, e te pohe, ma te òre e faataa ê atu ia na. Te tuàti nei teie ìrava i roto pü i te mau faaotiraa poto Te mau mea faufaa òre. i te pene 5 i te mau ìrava 18 e tae i te 20.

2-Te taiòraa i te Tohereta pene 1 ìrava 2 e te pene 2 i te mau ìrava 21 e tae i te 23 Ìrava 2 " Te mau mea faufaa òre, te faufaa òre, o te mau mea faufaa òre ia. E mea faufaa òre te mau mea atoà ". Te mau ìrava 21 e tae i te 23 " O vai hoì te ìte e ua paari anei ò ia ? E aore rä, e faaea anei ò ia i te riro mai ? E o vai te nehenehe e parau atu i te hoê taata e : Te òaòa nei òe i te paari ; te òaòa ra òe ; e aha ia te mea maitaì aè i te haamauiuiraa ? ... No reira, ua hiò vau i te mau òhipa atoà ta te mau tamarii a te taata e rave i raro aè i te mahana : e mea faufaa òre anaè te mau mea atoà e te ìmiraa i te mataì. E aha te tupu i nià i te taata, no vai te reira ? ... No reira, ua taa tura ia ù e mea faufaa òre te mau òhipa atoà e te mau òhipa atoà, e te haamäuà nei te taata i to na fëruriraa no te faatupu i te faufaa no to na maitaì, no te mea àita roa atu ò ia i ìte e na vai e haaputu i te mau mea atoà ta na i rave. E mea faufaa òre ä te reira e te äuäuraa i te mataì ".

3-Hiòraa i te tahi ìrava faufaa

• Ìrava 2 èi parau faaäu 2 Te nä ô nei te Òrometua, e faufaa òre rahi teie ; e mea faufaa òre rahi roa. E mea faufaa òre anaè a àita i toe.  Te faufaa òre o te mau mea faufaa òre... e mea faufaa òre te mau mea atoà " : te faaìte nei teie òhipa faahiahia i te manaò feàa o te taata päpaì no nià i te huru o te taata ; " Te tahi huru ê ". " Te avaäva, te ata ") o te haapäpüraa ia i te parau no te mau atua, te òreraa e rave i te reira, e te paruparu o te mau tautooraa atoà " i raro aè i te mahana ". O te hoê ia òto faaäraraa o te faaî i te taatoàraa o te Puta Tohereta. Te täuturu rä teie ìrava ia tätou te ìte i te mau mea faufaa òre i roto i to tätou oraraa i te mau mahana atoà.

• Ìrava 21 e tae i te 23, te faahohoàraa no te teòteò o te òhipa faufaa òre, te taata e haaputu ma te ìte òre no vai, e rave ai ò ia i te òhipa " faufaa òre ". Aita te taata päpaì e faahapa ra i te òhipa, te haamatara ra rä ò ia i ta na täpiraa täpaò òre : e tuu te hoê taata i to na tiàturiraa i roto, ma te òre e haapäpü i te auraa aore ra te haaparareraa. Te haa-peàpeà-raa no te hoê ànanahi päpü òre e te òreraa e fänaò hope roa i te mau maitaì o te hoê taata, e riro mai ia èi òhipa " faufaa òre ".

4-Te mau faaòhiparaa i te pae värua e i te pae faaroo

• Te haèhaa e te faataa-ê-raa, Te faaitoito nei te reira ia tätou ia tuu i ta tätou mau tïtauraa i nià i te pärahiraa mätamua : ia here i te mau taoà e te òhipa, ma te òre e täôtiàhia e te reira. E täuturu te ìteraa i te paruparu o te taata ia tätou ia tiàturi i te Atua o te horoà mai i te aho e te faito i te faaìteraa a te Taramo 90.

•Te òaòa i roto i te mau òhipa rii haìhaì, Noa atu te mau mea maamaa, te faaitoito nei te taata päpaì ia " fänaò " i te höroà no te ora, ia höroà i te maa, te mau hotu ia no te òhipa, e te hoaraa, no te mea teie te òaòa o te hoê ia " höroà no ô mai i te Atua ra i te pene 3 ìrava 13 O te reira ra, ua àmu anaè te taata i te mäa e ua inu i te pape, e ua rave ò ia i te maitaì no ta na ra òhipa, e mea hö-mai-hia mai ia e te Atua.

• Te tiàturiraa i ô atu i te mahana Èi faahopeàraa, te piiraa hopeà i roto i te pene 12 o te aniraa ia tätou ia " haamanaò noa i te Atua i roto i to tätou âau " hau atu i te tautooraa a te taata nei " i raro aè i te mahana ", ma te höroà mai i te hoê tiàturiraa i te auraa hau atu i te faufaa rahi.

5-Te haapäpü nei te ìrava tumu Te mau mea faufaa òre. E mea faufaa òre anaè te mau mea atoà.

 • No te aha ? I roto e piti taime e toru taò, e haru mai te parau paari i te mau èà huru ê e te mau èà o te oraraa i nià i te fenua nei. Te höroà ra teie tuatapaparaa o te töhu i te täpaò no te märamaramaraa i te toeà : noa atu to na àravihi e to na hinaaro e vai tämau noa, e mau noa ò ia i te hoê aho o te òre e pau.

No te haere ä i mua

– a faaäu na i te ômuaraa o Iopa : " Ua roohia teie nei taata i te àti ; e taata parau-tià ò ia " : e piti räveà e ìte ai tätou i te ìno e te mäuiui.

– A tuatapapa i te faanahoraa pehepehe o te taò ôroà no te faaroa i roto i te Faaäuraa Mätamua.

– A taiò i te faaìteraa a te mau Päpaìraa Moà i roto i te Èvaneria : te haamaitaìraa o te " värua ïti haìhaì " o te färii i to rätou huru " mai te hoê ùputa i mua i te Atua.

Torota 3.1-11

1 E tënä na, ua faatiàhia òutou i nià e te Metia atoà ra, e tïtau i te mau mea i nià ra, i te vähi e pärahihia e te Metia i te rima àtau o te Atua ra.

2 E haamau i to òutou âau i te mau mea i nià ra, eiaha i to teie nei ao ra.

3 I pohe na hoì òutou, e tei ô te Metia ra to òutou ora, tei te Atua.

4 Ia fä mai te Metia, tei ia na to tätou ora i te vairaa ra, ei reira atoà òutou e ìteä-atoà-hia ai, e ò ia atoà i te ao ra.

Te taata tahito e te taata âpï

5 E tënä na, ûumi iho i to òutou mau mero i te mau mea o teie nei ao, mai te faaturi, te parau faufau ra, te paìà ra, te hinaaro tià òre ra, e te nounou taoà, e haamori îtoro ia.

6 No taua mau mea ra e roohia mai ai te tamarii faaroo òre i te riri o te Atua ra.

7 O ta òutou ä ia parau i haapaò i mütaa iho ra, ia òutou i pärahi i roto ia rätou ra.

8 I teie nei rä, e haapae atoà òutou i taua mau parau atoà nei, i te riri, te täiroiro, te feìi, te faaìno, e te parau-tiàâ i to òutou vaha.

9 Eiaha e haavare te tahi i te tahi, ua haapae hoì òutou i te taata tahito e ta na atoà ra mau parau ;

10 e ua faa-taata-âpï, o tei faahouhia i te ìte ra, mai te huru atoà o tei hämani ia na ra.

11 Àita e Herëni e te âti-Iüta ; aore e peritome e te peritome òre ; aore e Pareparo e te Tetute ; aore e tävini e te tiàmä: o te Metia anaè rä e i roto i te feiä atoà i faaroo ra.

Heuraa Manaò

Teie te hoê faaäuraa no te hoê tuatapaparaa i ravehia i roto i te Torota pene 3 i te mau ìrava 1 e tae i te 11.

1-Tuatua :

§  Paulo, i roto i te faatîtîraa i Roma, i te area mätahiti 60–62 i muri aè i te tià-faahou-raa te Metia.

§  Te feia e färii ra i te reira : te Ètärëtia no Torota te hoê òire i Atia Ïti, i pïhaì iho ia Tenireri i Turetia.

§  Te fä : no te haapuai i te feia tiàturi i mua i te mau haapiiraa a te Metia te hoê ânoìraa no te faaroo àti Iuta, te hiaäpaari a te Hereni, ma te haapäpü i te tiàraa teitei roa aè o te Metia e te ora âpï i roto ia Na.

2-Faanahoraa taatoà o te pene 3 i te mau ìrava 1 e tae i te 11

I. Te Tiàraa e te Faaitoitoraa (ìrava 1 e tae i te 4)

II. Te mäuiui e te pohe o te mau âpotetoro (ìrava 5 e tae i te 9)

III. Te tätararaa e te ôomoraa i te ahu : te taata âpï (ìrava 10 e te 11)

3-Te faaìte nei teie mau ìrava.

A. Ìrava 1 e tae i te 4 : Te ora nei òutou i roto i te Metia pene 3 ìrava 1 Mai te mea e ua paari òutou... Te aòraa ia ìmi ; i te mau mea no te raì ra e faahaamanaòraa a te pene 1 ìrava 18 no nià i te huru o te Metia. Pene 3 ìrava 2 ; A tuu i to òutou manaò… i te manaò täuturu : a huri i to òutou mau here i nià i te Metia. Pene 3 ìrava 3 No te mea ua pohe òe... : ua hoê ia te marü metia e tae noa atu i te poheraa o te Metia te pohe o te taata paari. Pene 3 ìrava 4 Ia fä mai te Metia... 1 tïtauraa → 2 faaueraa → 3 haapäpüraa → 4 faahopeàraa.)

E. Te mau ìrava 5 e tae i te 9 : Te haamau-faahou-raa i te mau mero o te tino nei ; pene 3 ìrava 5 Ua täparahi-pohe-roa-hia... te poreneia, te viivii...;

– te täpura iòa : mai te mau òhipa ìte-mata-hia te mau täatiraa i te pae tino e tae roa atu i te mea piri roa ; e te mau hinaaro. Pene 3 ìrava 6 ... no te mea... te tähooraa a te Atua

– te tumu mau no te reira : e ùme mai teie mau hara i te haaväraa. Pene 3 ìrava 7 e tae i te 9

– te faahaamanaòraa i te faaroo Marü Metia ; e te piiraa ia faaea i te haavare, i te riri, e te vai atu ra

– te hohoà i muri mai : te faahohoàraa i te taata tiàturi na mua atu i te faafäriuraa. I ô nei, te faanahoraa.

– faatiàraa

– tatararaa no te mau mea i tupu i mütaa iho ra

– faaòhiparaa.

F. Ìrava 10 e te 11 : Te ôomoraa i te taata âpï ; pene 3 ìrava 10 ; A ôomo i te àhu âpï... pene 3 ìrava 11 ; O te Metia anaè e tei roto i te mau mea atoà ; te tiàraa taata âpï, te hoêraa o te mau taata atoà i roto i te Metia te faaòreraa i te mau fifi i te pae o te nünaa e i te pae vaamataèinaa. Tupuraa - haamataraa (ìrava. 10) : - tumu (ìrava. 11vahi mätamua : faufaa (te Metia te haamata i te faaâpï - faahopeàraa (ìrava. 11vahi hopeà) : e faito rahi.)

Hiòraa âmui.

1-Te oraraa huna → here no te raì mai.

2-Te tämärü-marü-noa-raa i te hara

3-Te àhu o te taata faaroo âpï.

5-Te faaòhiparaa òhie e te tuatapaparaa i te parau no nià i te Atua

– E tuàti noa te päpaìraa i te tiàraa e aha to tätou huru i roto i te Metia e te faaòhiparaa te mea e tià ia tätou ia rave.

– Te faaìte ra te reira i te tumu mau o te tià-faahou-raa e te mau ture faaitoito i muri iho.

– Te faataa nei te reira i te oraraa marü metia i te hoê ùmeùmeraa i roto pü i te oraraa marü metia te oraraa i hunahia e àita ä i tae i te faaìteraa hopeà.

Te tahi o te ìrava tumu Torota pene 3 ìrava 1 ia : 1 E tënä na, ua faatiàhia òutou i nià e te Metia atoà ra, e tïtau i te mau mea i nià ra, i te vähi e pärahihia e te Metia i te rima àtau o te Atua ra.

No te aha ?

1 Ua haamau ò Ia i te reni faataa-ê-raa i roto pü i " tei ruhiruhiä " te oraraa i nià i te fenua nei, te hara) e te " oraraa âpï " (te oraraa i roto i te Metia).

No te aha ?

2 Te arataì nei ò Iia i te faaòhiparaa marü metia taatoà (ìrava 2 e tae i te 11) : mai te hämani-ìno-raa i te mau peu faufau e tae roa atu i te färiiraa i te tiàraa taata âpï.

3-E huti mai ò Ia i to na puai mai roto mai i te tià-faahou-raa, te tumu mau o te Èvaneria e te tumu o te mau täuiraa i te pae värua atoà ra.

Ruta èv      12.13-21

Te parapore o te maamaa taoà rahi

13 Ua parau mai ra te hoê i taua feiä rahi ra ia na : «E te Òrometua, parau na òe i ta ù tuaana, e tufa ò ia i ta mäua taoà.

14 Ua parau atu ra rä ò ia ia na : «E tërä ra taata e, nä vai au i faariro èi tufa taoà, èi àuvaha io òutou nei ?

15 E ua parau atu ra ò ia ia rätou : «E ära ia òutou i te nounou taoà, rahi noa iho hoì ta te taata nei taoà, è ère hoì tei taua taoà na na ra to na ora.

16 Ua parau atu ra ò ia i teie nei parapore, nä ô atu ra : «E fenua mäa hotu to te hoê taata taoà rahi.

17 Ua nä ô iho ra ò ia i te fëruri i roto ia na iho : «E aha rä vau, àita hoì a ù e vairaa e ö ai ta ù mäa?»

18 Ua nä ô iho ra : «E nä ô vau : e vävähi au i ta ù mau fare vairaa mäa nei, a faatià ai èi fare rahi, èi reira puè ai ta ù taoà e ta ù mäa.

19 A parau ai au i ta ù värua e : E ta ù värua, e taoà rahi ta òe, ua puè i te vairaa no te mau matahiti a muri nei e rave rahi ; e faaea mäite, e àmu, e inu, e ia reàreà mäite.

20 Ua parau mai ra rä te Atua ia na : «E tërä ra maamaa e Èi teie nei ä ruì e tiihia mai ai to òe värua. Nä vai iho ra tënä na mau taoà i haaputuhia e òe na?»

21 O te huru ia o te taata i haaputu i te taoà na na iho, e àita i rahi ta na taoà i te Atua ra.

Heuraa Manaò

Teie mau ìrava no roto mai ia i te Ruta èv. Pene 12 i te mau ìrava 13 e tae i te 21, tei parauhia te parapore no te taata taoà rahi, o te hoê ïa taoà rahi no te paari i te pae värua e i te pae no te vaamataèinaa. Teie te hoê hiòraa e piti tuhaa : te àamu e te auraa o te päpaìraa.

🌿 Tuatua.

I te tau o Ietu, mea mätauhia te mau àroraa i te pae âià. Ua höroà te ture Àti Iuta ia au i te faaìteraa a te puta Teuteronomi i te pene 21 i te mau ìrava 15 e tae i te 17 i te tamaiti mätahiapo e piti tuhaa ta na i roto i te faufaa ùtuafare, o te reira tei faatupu i te àrepurepuraa i roto i te oraraa ùtuafare. E peu mätauhia ia pii i te hoê òrometua no te tuha i te faufaa fetii. No reira, ia ani te hoê taata ia Ietu ia faaö mai i roto i te hoê tüfaraa i te faufaa i roto i te mätahiapo e te teina, e òhipa teie e tupu pinepine nei i te tau no Ietu. Ua pätoì rä o Ietu i teie tiàraa : " O vai tei faariro ia ù èi haavä e èi haavä i roto i ta òe mau märöraa i te faaìteraa a te ìrava 14. Ua täui ò ia i te àparauraa mai te ìte i te vahi i èrehia e teie taata taoà i roto i ta na aniraa i te mea te türama ra te ture eiaha e nounou, te ìriti nei i te ùputa no te hoê fëruriraa hohonu aè i te pae värua.

🔍 Hiòraa i te parau päpaì

Mau ìrava 13 e tae i te 15 : Te faaära nei o Ietu no nià i te nounou. Te haamanaò mai ra ò ia e àita te ora i täaihia i ta te hoê taata e fänaò ra. È ère te reira i te hoê faahaparaa i te taoà rahi, o te hinaaro-rahi-roa-raa rä i te mau taoà mäteria.

Mau ìrava 16 e tae i te 20 : E âuhune rahi to te hoê taata taoà rahi. Ua faaoti aè ra ò ia e hämani i te mau fare rahi aè no te haaputu i ta na mau taoà ma te parau ia na iho e, " a rave i te reira, a àmu, a inu, a òaòa i te oraraa " ia au i te ìrava 19. E parau mai rä te Atua ia na : «E tërä ra maamaa e Èi teie nei ä ruì e tiihia mai ai to òe värua. Nä vai iho ra tënä na mau taoà i haaputuhia e òe na ia au i te ìrava.20.

E mea maere mau teie taa-ê-raa i roto pü i te mau ôpuaraa a te taata e te tupuraa mau te faanahoraa a te Atua. Te parau nei te taata no ‘’ta ù mau hotu’’, ‘’ta ù mau taoà’’, ‘’to ù värua’’, o te faaìte mai i te hoê manaò hape no nià i te haavïraa ia na iho. Ua moèhia ra ia na e e ö te ora, è ère i te taoà.

Ìrava 21 : ‘’Te haapiiraa’’ O te mea ia e tupu i te taata i haaputu i te taoà na na iho, eiaha ia rahi te taoà i te Atua ra ‘’. Te ani manihini mai nei o Ietu ia tätou i te hoê taata taoà rahi tei faatumuhia i nià i te Atua : te ôpereraa, te âau höroà, e te rave-âmui-raa i te òhipa. Te faaî nei teie parapore i te mau tënetere i te hoê manaò puai. Teie te tahi mau räveà no te faaòhiparaa i roto i to tätou oraraa no teie tau, tei tuàti i nià i te hiòraa i te pae värua e i te pae hiroà tumu : 

💰 1. Te manaò hape o te vai-maitaì-raa i te pae mäteria

I roto i te hoê ao e tapitapi rahi nei i te haapuèraa te mau faufaa mau, te mau taoà faufaa, te parururaa... te faahaamanaò mai ra teie parapore ia tätou e è ère te taoà rahi i te hoê haapäpüraa no te ora. E manaò te taata taoà rahi e, e tià ta na e tiàturi i nià i ta na mau faufaa, te ra rä, ua tïtauhia ia na ia ora i taua pö ra. E tïtau te reira ia fëruri i nià i te mea ta tätou e tuu i ropü : ia fänaò aore ra ia riro mai.

⏳ 2. Te rü o teie tau

Te parau nei te taata taoà i roto i te parapore i te parau no ànanahi :’’ E rave au, e parau vau i to ù värua.’’ te ora nei ò ia i roto i te hoê ao no ‘’ ànanahi ‘’. Teie rä, te faahiti faahou ra o Ietu i teie mahana. I roto i to tätou totaiete tei î i te mau ôpuaraa, te mau tärena òhipa, e te mau faanahoraa, te faatupu nei teie haapiiraa i te uiraa : Te ora hope ra anei tätou i teie nei, e aore rä, te faataime ra anei tätou i te hoê mea faufaa no a muri aè.

🤝 3. Te taoà rahi e te värua

" Ia rahi te taoà i te mata o te Atua ra ia au i te ìrava 21 o te faatupuraa ïa i te mea e au i mua i te Mure Òre : te here, te parau-tià, te faaòreraa hara. I teie mahana, te auraa o te reira, o te tuuraa ia i te taoà i roto i te mau auraa mau, te täviniraa i roto pü i te hui faaroo, e aore rä, na roto i te faaìteraa i te faaroo, mai ta òutou e na reira nei na roto i te aòraa e te haamanaòraa i te hiroà te peu e te reo.

4. Te hoê paari tei tuàti i te hiroà, Mäòhi i Mäòhi Nui nei.

E rave te taata maamaa i te òhipa o na anaè, ma te àparauraa òre, ma te tuàti òre. I teie nei, i roto i te ôrama no Mäòhi Nui, e taata tuàti te taata i te ao nui, e i to na mau tupuna, i te fenua, i te huiraatira. Te faahaamanaò mai nei teie parapore ia tätou e te paari no roto mai ïa i te tiàraa taata, eiaha rä na roto mai i te oraraa o te taata tätaìtahi. O te piiraa ia ora i roto i te oraraa parau-tià, te faanahoraa tià, eiaha rä i roto i te taa-ê-raa o te manaò, te tiàturi-òre-raa ia na iho.

E au mau here e, i roto i to tätou ao i reira te manuiaraa e faitohia ai ia au i ta tätou mau taoà, te faahaamanaò mai nei Ietu ia tätou e, èita te âuhune mau e ìtehia i roto i te mau fare vairaa maa, i roto rä i te mau âau matara noa. Èita ò ia e faahapa i te âuhune, e haamoè rä ò ia i te reira. Te moèraa o te Atua, te moèraa o vëtahi ê, te moèraa ia na e, te ora o te hoê ia hutiraa aho, te faufaa ta te Atua i tuu i roto i te taata, ta tätou e parau nei e e Mehoi òia e Värua Atua tei haapäpühia e te Atua Nui Tumu Tahi, te Meharo rä te faufaa ia i fänaòhia e tätou mai roto mai i te Tumu Nui.

Ua parau te taata taoà rahi i roto i te parapore ò na anaè, ma te manaò ma te moemoeä no na anaè iho. Te oraraa mau rä, o te hoê ia àparauraa i roto pü i te taata e te Atua, i roto pü i te taata e to na fenua, i roto pü i te taata e to na nünaa. Teihea roa te mau tuàtiraa ? Teihea roa te mau hohoà mata e haaàti ra i ta na mau ôotiraa ? Aita hoê aè vahi. E mea òhie, aita rä e auraa. E te taeaè, e te tuahine, peneiaè e ôpuaraa ta òe... te mau ôotiraa i mua i te aro o te taata... E mea tià te mau patu ua mämü te reo o te fenua i roto i te nounou. Teie râ, te ui mai ra o Ietu ia tätou i teie mahana i te hoê uiraa marü e te hohonu : E taoà rahi anei ta tätou i te Atua ra ?

Te îraa o te pure. Te taoà rahi teie no te parau-tià. Te îraa o te faaòreraa hara. Ua î roa te hiroà i te here. Te faahiahia o te hoê himene o te faariro i te mau raì e te mau tupuna èi mau himene au-roa-hia e te taata. No te hoê mahana, e peneiaè i teie pö, mai teie i roto i te parapore, e hoì faahou te aho i nià ia Na tei horoà mai i te reira. E te mea faufaa roa aè, è ère ia te mau patu i patuhia, o te mau värua rä tei haaputapü i roto i te âau, te mau täpaò no te here tei nanaòhia i roto i te tau mure òre. No reira, e to ù hoa, eiaha e horo i muri mai i te ata o te taoà rahi : a riro èi mori no te taoà rahi mau. Ia riro to òutou âau no te hoê ia vahi i reira te Atua e ìte ai i to na pärahiraa, e färii-pöpou-hia to òutou taeaè, to òutou tuahine, e e ìte ai to òutou iho tumu i te hoê himene e himenehia. A mämü noa maa taime ïti... e a faaroo mai na : Tei reira ä te Fatu, e te pii nei ò ia ia òe i te tahi atu ä ôotiraa.

Reo Atua.

1. Ua tü te taata i mua i te Ari Nui, E pätere ta na i roto i te väo : “E höroà mai i to ù tuätau,” Ua tuàti i te monoì no te fenua.

2. E maitaì te fatu o te fenua, Ua taì i te ua e te àrearea. “I faaö te fare hou, I rürü i te pü o to ù oraraa.”

3. Ua maha ò na i raro i te hinano, Ua pärahi i nià i te moana mänea. Ua riro vau èi arii i to ù taime, ‘Ua höroà te âià i te parau o te ora.”

4. Ia pö rä, ua tae mai te reo : “E ìno E papaì na ta òe i hämani ‘Ua tïtauhia to ora i teie pö, E aha te faufaa i reira i to âià ?”

5. Ua tomo te rä i roto i te moemoeä, Ua mou te pü o te òhipa i to rima. Tei te èà o te mau taata paari, Te mäuiui i te here e te aroha i te Atua.

Heuraa Ìrava

-Taramo 90, 12 E haapii mai ia mätou i te taiò i to mätou puè mahana, ia riro to mätou âau i te haapaò maitaì.

-Tohereta 1, 2 Te nä ô nei te Òrometua, e faufaa òre rahi teie ; e mea faufaa òre rahi roa. E mea faufaa òre anaè a àita i toe.

-Torota 1, 1 E tënä na, ua faatiàhia òutou i nià e te Metia atoà ra, e tïtau i te mau mea i nià ra, i te vähi e pärahihia e te Metia i te rima àtau o te Atua ra.

-Ruta èv. 12, 21 O te huru ia o te taata i haaputu i te taoà na na iho, e àita i rahi ta na taoà i te Atua ra.

Faaitoitoraa

Ômuaraa

Te tumu o te ora

• A iriti e te hoê hohoà puai : te tiàraa mai i te poìpoì e te heeraa, te hoê mori hinu e tahe ra.

• A ui i te uiraa tumu : " E aha ta tätou e rave i to tätou mau mahana hopeà nei ? "

Te vauvauraa i te mau ìrava

a) Taramo 90 ìrava 12 - Haapiiraa no te taiò ma te tano i to tatou oraraa i te mau mahana atoà : e tärahu a te Atua te mahana tätaìtahi. – Fa : te fänaòraa i te paari no ò mai i te Fatu ra no te pärahi i te mau hora atoà ma te auraa.

e) Tohereta pene 1 ìrava 2 - Te mau mea atoà, e mea faufaa òre ia te mau mea atoà e tupu mai, te mau mea atoà e àpe ia tätou. Àita anaè e tutau mure òre, e riro faahou ia ta tätou mau tautooraa èi mea faufaa òre.

f) Torota pene 1 ìrava 1 Pauro, te hoê âpotetoro na roto i te hinaaro o te Atua ua fänauhia ò ia na roto i te hoê piiraa hanahana. Ua mäìti-atoà-hia tätou, na mua aè i to tätou iòa, no te faaìte i te hoê parau poroì.

h) Ruta èv. Pene 12 ìrava 21 " E taoà rahi ta tätou i te Atua ra " Te imiraa i te maitaì no na iho o te haamoèraa ia ia na iho. Ia " rahi ta tätou taoà i te Atua ra ", o te tuuraa ia i te faufaa i roto i te värua, te âau e a muri noa atu.

Faaòhiparaa

• A taiò i to tätou mau mahana : i te mau poìpoì atoà, a haamauruüru e a ani i te paari o te Atua Taramo 90.

• Haapae i te teòteò : e hiòpoà faahou i ta tätou mau òhipa mätamua te töroà, te mau taoà, te tiàraa e aore rä, te täviniraa, te tutia, e te here.

• Haapäpüraa i to tätou tiàraa iho taata : a fëruri hohonu " Ua piihia vau ; E òhipa ta ù Torota pene 1).

• A tià i roto i te ao mure òre : te mau òhipa faufaa a pure no te hoê hoa, a faaìte i te Èvaneria, a tävini i te taata nävaì òre Ruta èv. Pene 12.

Uiraa

1-E aha te " taoà " i nià i te fenua nei e täpeà nei ia ù i teie nei ?

2-Nahea e tià ai ia ù, i teie hepetoma, ia 'taiò maite' i to ù mau mahana ?

3-E aha te täahiraa o te faaroo ta ù e rave no te ora i to ù tiàraa èi tamarii na te Atua ?

Pehepehe

Piiraa i te taoà mau

I roto i te heeuri hotu maitaì o te fenua o te mau tupuna,

E patu te taata i ta na moemoeä muhu òre,

E tanu ò ia i te hotu o ta na âuhune heeuri,

Ma te òre e faaroo i te taì o te mau oraraa ta na i haamamü.

 

E ta ù värua, e taoà rahi ta òe e òaòa ò ia,

E faaroo ò ia i te reo o te taeaè e pohe ra i te poìa,

Ma te ìte e, e moè ê to ànanahi i te aho,

E èita roa atu te here e mau.

 

E türaì te tara o te âau, tei hau atu i te faufaa i te auro,

I te värua i te taoà ìteä-òre-hia.

A faaìte i te âuhune rahi e te hotu :

Te âuhune anaè o te faaàmu i te tau faatupuraa räau mure òre.

 

Teraì òr. Faatura.