Tāpati 5 Mäti 2023.
ÔROÀ
Mäìtihia
Taramo
33
1 E òaòa i te Fatu, e te feiä parau tià e, e au te
haamaitaì i te feiä parau tià.
2 E haamaitaì i te Fatu i te tïnura, e himene ia
na i te näpara aho àhuru ra.
3 E himene ia na i te himene âpï, faaòto maitaì na mä
te òaòa e te au mäite.
4 E parau tià ta te Fatu, e te haavare òre hoì ta na
atoà ra mau òhipa.
5 Hinaaro o ia i te parau tià e te au, te î nei te
fenua i te maitaì a te Fatu.
6 Na te parau a te Fatu i oti ai te mau raì, e to
rätou atoà ra i te aho o to na vaha.
7 Ua haaputu o ia i te moana ra o te tai ei puèà, e ua
vaiiho o ia i te moana i roto i te fare vairaa.
8 Ia mataù te mau fenua atoà i te Fatu; e ia höriri to
te ao atoà nei ia na.
9 Ua parau hoì o ia, e oti aè ra; ua faaue o ia, e ua
mau atu ra.
10 Te faaòre nei te Fatu i te âpooraa a te mau
êtene, te faariro nei i tei ôpuahia e te mau taata ra ei mea faufaa òre.
11 Tei faaauhia e te Fatu ra, e tià ia i te
vai-mäite-raa, e tei manaòhia e ta na âau e tae noa atu i te mau uì atoà ra.
12 E ao to te fenua, o te
Fatu to rätou Atua; e te mau taata i mäìtihia e ana ei tufaa na na.
13 O te Fatu tei hiò mai nä nià mai i te raì, te
hiò mai ra i te mau tamarii atoà a te taata nei.
14 Te vähi i pärahihia e ana ra, ta na ia hiòraa mai i
to te ao atoà nei.
15 O ia anaè rä tei haafäito i to rätou âau, e o ia
tei hiòpoà mai i ta rätou mau räveà.
16 Aore e arii i ora i te rahi o ta na nuu, aore e
taata püai i ora i te rahi o te püai.
17 E mea faufaa òre te puaahorofenua ei haapüraa, aore
e taata e ora i to na püai rahi.
18 Inaha, tei nià to te Fatu mata i te feiä i
mataù ia na, i nià i te feiä i tiàturi i to na ra aroha,
19 e faaora ia rätou i te pohe, e ia ora hoì rätou i
te oè ra.
20 Te tiaì nei to mätou värua i te Fatu; o to mätou ia
tauturu, e to mätou ia päruru.
21 Te òaòa nei to mätou âau ia na; te tiàturi nei hoì
mätou i to na ra iòa moà.
22 Ia vai mäite mai ä to aroha, e te Fatu, i nià ia
mätou, mai ia mätou nei e tiàturi atu ia òe ra.
Tenete
12,1-4
To te Atua tïtauraa ia Âperäma
1 I parau mai hoì te Fatu ia Âperäma, E haere ê
mai òe i to fenua na, i to fëtii, e te ùtuafare o to metua na, i te fenua na ù
e faaìte atu ia òe na:
2 e faariro hoì au ia òe ei nünaa
rahi; e e haamaitaì au ia òe, e faarahi atu vau i to òe iòa, e e riro òe ei
maitaì.
3 e o tei haamaitaì ia òe ra, o
ta ù ia e haamaitaì, e o tei faaìno ia òe ra, o ta ù ia e faaìno: e ei ia òe e
maitaì ai te mau fëtii atoà o te ao nei.
4 Haere atu ra Âperäma i ta te Fatu i parau mai
ia na ra; e haere atoà atu ra hoì Rota: a hitu aè ra o Âperäma àhururaa i te mätahiti
e pae tiàhapa, i reva atu ai o ia mai Harana atu.
2
Timoteo 1,8-10
8 Eiaha òe e haamä i te parau o to tätou Fatu, e
eiaha atoà e haamä ia ù i to na taata i täpeàhia nei. E färii atoà rä òe i te
pohe o te Èvaneria nei, i te itoito a te Atua ra:
9 o tei faaora ia tätou nei, e ua parau ia tätou i te
parauraa moà ra, eiaha no ta tätou òhipa, no to na iho rä hinaaro, e te aroha
mau i horoàhia mai i te Metia ra ia Ietu no tätou, hou teie nei ao ra.
10 Ua faaìte-hua-hia mai rä i teie nei i te färaa mai o to
tätou ora o Ietu Metia, o tei faaòre i te pohe nei, e ua faaìte päpü mai i te
ora mure òre i te Èvaneria nei ra;
Mātaio 17, 1-9
To Ietu faahuru-ê-raa-hia
(Mär 9.2-9; Rut 9.28-36)
1 E ruì ono aè ra, ua rave aè ra Ietu ia Pëtero, e ia
Iatöpo, e ta na taeaè ia Ioane, e ua arataì atu ra ia rätou i nià i te hoê mouà
teitei.
2 E faahuru-ê-hia iho ra o ia i
mua ia rätou; ànaana aè ra ta na mata mai te mahana ra, e teatea aè ra to na
àhu mai te märamarama ra.
3 E inaha, ua fä mai ra Möte räua
o Èria ia rätou ra, e täuàparau anaè iho ra räua e o Ietu.
4 Ua parau atu ra Pëtero ia Ietu,
nä ô atu ra: «E te Fatu, e mea maitaì ia pärahi tätou i ô nei. E ia tià ia òe
ra, e faatià vau i ô nei e toru aè fare autä: no òe te tahi, no Möte te tahi,
no Èria hoì e tahi.
5 E te parau noa ra o ia, e
inaha, täpoìhia mai ra rätou e te hoê ata ànaana; e inaha, te hoê reo mai ra no
roto i te ata, i te nä-ô-raa mai e: O ta ù Tamaiti here teie, ua mauruüru roa vau ia na. A
faaroo ia na.
6 E ia faaroo aè ra te mau pipi i
te reira, ua tïpapa iho ra rätou i raro, mä te mataù rahi.
7 Ua haafätata mai ra Ietu i pïhaì
iho, faatiàià mai ra ia rätou, nä ô mai ra: «A tià, eiaha e mataù.
8 E ia nänä aè ra i to rätou mata
i nià, aore roa e taata i ìteä e rätou, mäori rä o Ietu anaè ra.
9 E tei to rätou pouraa mai mai
nià i te mouà, ua faaue mai ra Ietu ia rätou: «Eiaha roa atu òutou e faaìte i
te taata i ta òutou i ìte aè nei/ôrama, e tae noa atu i te taime e tiàfaahou
mai ai te Tamaiti a te taata mai te pohe mai.
Manaò.
I
teie Täpati pae no Mäti 2023, mea tià ia haamanaò tämauhia te Tohu a Vaitä tei
ìriti i te ùputa no te ìteraa i te mea hiò-òre-hia no te mau taata e noho nei i
raro ia Moana Nui o Hiva, e ùputa tei faatomo ia Mäòhi Nui i roto i te tahi atu
mau faanahoraa ê atu tei i mätauhia i te mau mahana atoà. Te tau no te mau hui
Tupuna, e tau ia no te mau täuiuiraa rahi i te pae no te mau haamoriraa. Te hui
Àito e mea fatata roa rätou i te reo o te Atua, o ta te Atua anaè ta rätou e
faaroo. Âreà te hui Tupuna ua haamata rätou i te täiva i te Atua, ua tärai
rätou i te mau ôfaì, te mau tumu räau èi faahohoàraa i te Atua, te mea ia te
reira i haaviivii i te Märae te vahi i faataahia no te haamoriraa ia Taaroa Nui
Tumu Tahi :
Teie
atu ra te faaìteraa a Teuira Henry no teie òhipa i tupu,
I
Opoa i roto i te hoê putuputuraa Hau-pahu-nui i te haamoriraa i te mau atua hou
te mau papaa tae mai ai i tupu ai te tahi òhipa maere i muri ïti noa aè te ôroà
paì atua, e mataì ûàna tei tope àuru i te niàraa te tumu tamanu, tei parauhia
Paruru-Mataì-i-âana vai-noa mai nei te tumu. Tumu räau paari te tamanu e òre e
fati i teie huru maitaì, ua muhu te taata e te peàpeà i te ìteraa i teie òhipa
i tupu, matamata-noa-iho ra te mau taata i ìte i teie òhipa i tupu.
Ua
tià aè ra o Vaitä :
E
hömä, e aha ta òutou e fëruri nei, te fëruri nei i te täpaò o teie räau i motu
nei, àita te räau nei i motu mai te pö âuìuì mai i reira to Vaitä töhuraa i te
mau faanahoraa e tupu, e to na auraa.
-Te
ìte nei au, tei mua ia ù nei te auraa o teie nei peu maere rahi.
-Te
na mai te fänauà ùnaùna na te Tumu, e haere mai e hiò i teie uru räau i
Taputapuatea nei.
-È
tino ê to rätou, e tino ê to tätou hoê anaè ra huru no te Tumu mai.
-È
è riro teie fenua nei ia rätou.
-È
mou teie haapaòraa tähito nei.
-È
è tae mai hoì te manu moà o te moana i te fenua nei.
-È
haere mai e taìhaa i ta teie räau i motu e haapii mai nei.
Ua
arahuta te mau tahuà i teie mau parau, ma te ui e teihea teie mau taata :
-Te
haere mai nei na nià i te hoê pähi ama òre.
Ua
haapäpühia teie mau parau i te mätahiti 1823, e Auna-iti e o Vai-au tahuà no
Porapora i te taeraa mai te mau veà tono mätamua Peretane.
E
piti pupu taata teie e vai nei i roto i teie tohu :
1-Te
na mai te fänauà ùnaùna na te Tumu, e haere mai e hiò i teie uru räau i
Taputapuatea nei.
-È
tino ê to rätou, e tino ê to tätou hoê anaè ra huru no te Tumu mai.
Teie pupu taata ia au te faahitiraa a te tohu,
e mau tamarii purotu a Taaroa, tei nià to na here ia rätou.
2-È
è tae mai hoì te manu moà o te moana i te fenua nei.
-È
haere mai e taìhaa i ta teie räau i motu e haapii mai nei.
E
manu moà no tätou e veà na te mau atua no te faaìte i to rätou hinaaro i te
taata.
Ua
tupu te tohu a Vaitä, e òhipa ra tei höroàhia mai e rave HAAPIIRAA, haapii
tämau ia tätou e òhipa tuatau teie, tei roto tätou i teie mätahiti i te tau no
te Nuu Atua, no te faatupu i te ora te tohu ia a Vaitä, i te mea tumu àti i
tope àuruhia e te mataì, ua vai noa te tumu i roto i te fenua no Mäòhi Nui, to
na auraa te ora noa ra te Tumu tei teie vahi te parau no te Haapiiraa, e reo to
tätou, tei òre i mä i te tumahahia, te taura pito ia e täamu ra i te fenua, i
mäìtihia ai tätou èi nunaa faatupu ora i Mäòhi nui nei. Teie te haamanaòraa o
na taiòraa maha i faataahia no teie mahana teie te haapotoraa :
-Taramo
33, 12 E ao to te fenua, o te
Fatu to rätou Atua; e te mau taata i mäìtihia e ana ei tufaa na na.
-Tenete
12, 3 e o tei haamaitaì ia òe ra, o
ta ù ia e haamaitaì, e o tei faaìno ia òe ra, o ta ù ia e faaìno: e ei ia òe e
maitaì ai te mau fëtii atoà o te ao nei.
-2 Timoteo 1, 8 Eiaha òe e haamä i te
parau o to tätou Fatu, e eiaha atoà e haamä ia ù i to na taata i täpeàhia nei.
E färii atoà rä òe i te pohe o te Èvaneria nei, i te itoito a te Atua ra:
-Mätaio 17, 5 E te parau noa ra o ia, e inaha, täpoìhia mai ra
rätou e te hoê ata ànaana; e inaha, te hoê reo mai ra no roto i te ata, i te
nä-ô-raa mai e: O ta ù Tamaiti here teie, ua mauruüru roa vau ia na. A faaroo ia na.
Mäìtihia
e toru tià no te fenua èi ìte e Ietu no te paùma i nià i te mouà i reira rätou
e färerei ai i na tià no te faaäuraa mätamua o Mote te tià o te mau ture, o
Eria te tià o te mau perofeta, e na taata teie tei òre i ìte i te tähuti. Ua
tupu ta tätou parau i nià i te mouà e faahuru-ê-hia
iho ra o Ietu i mua ia rätou; ànaana ta na mata mai te mahana ra, e teatea to
na àhu mai te märamarama ra. Tei roto o Ietu i te hanahana Atua i te färaa mai
o Mote e o Eria, e te täuàparau räua ia Ietu, i te parau no te tiàfaahouraa o
te taata mai te pohe mai no te haapäpüraa i te parau no te ora mure òre. Ôomo
mai nei o Petero i te hoê manaò tei faatea ia na i te faanahoraa Atua ma te
parau e, E te Fatu, e mea maitaì ia
pärahi tätou i ô nei. E ia tià ia òe ra, e faatià vau i ô nei e toru aè fare
àuta, hoê no òe, no Möte, no Èria, i teie manaò ua rave te Atua i te faaotiraa
e täpoì ia rätou i te hoê ata ànaana; te hoê reo mai ra no roto i te ata, i
te nä-ô-raa mai e: O ta ù Tamaiti here teie, ua mauruüru
roa vau ia na. A faaroo ia na. Te rave nei te Atua i to na
tiàraa Metua e aò i ta na mau tamarii no te fenua, tei òre i färii i te
hanahana to na Tamaiti, te ìtehia e rätou te mauruüru o te Atua, tei faahepo i te mau tamarii no
te fenua A faaroo ia na. I te faarooraa ua tïpapa i raro, mä te mataù rahi, na teie huru e faaìte e
reo faahepo teie no te Atua i nià i ta na mau tamarii no te fenua. Ua tupu te
aroha o Ietu haafätata atu ra i pïhaì iho, faatiàià mai ra ia rätou, nä ô mai
ra: A tià, eiaha e mataù, teie ihoä te òhipa e tupu ia faaroo te reo o te Atua,
ia nänä rätou i to rätou mata i nià, aore e taata i ìteä e rätou, mäori rä o
Ietu anaè ra. I to rätou pouraa mai nià i te mouà, ua faaue mai ra o Ietu ia
rätou, Eiaha roa òutou e faaìte i te taata i ta òutou ôrama i ìte aè nei, e tae
noa atu i te taime e tiàfaahou mai ai te Tamaiti a te taata mai te pohe mai. Te
òhipa ia i tupu i roto i teie âpooraa tei faanahohia e te Atua no te faaineineraa i to na nunaa
ia tomo i roto i te tau no te nuu Atua, te nuu Atua no te faanaho ia i te Ao
Mure Òre teie Ao tei te Atua anaè ra te Parau, te mea ra e tià ia tätou ia uiui
i teie nei, te turämaraa i te märamaramaraa o teie parau. Te mea e tià e
faatamarii faahou ia tätou, ia î faahou to tätou âau i te maere, e te
faariroraa i te ìte e te hinaaro ìte èi huru tumu no tätou tupuraa. Ia faahiti
hoì tätou i te parau no te Nuu Atua o te Ao Mure Òre te reira e ìtehia ua ara
noa ia to tätou âau i te mea e parauhia nei. Eiaha ra ia àramoinahia ia tätou
e, ua tïtau-manihini-hia tätou no taua ao ra e te Nuu Atua. Te òhipa ia i tupu
i nià i te mouà no te faahuru-ê-raa. Te taata nei ra manaò aè ra i te tahi
fenua, ma te faaineine òre i te vahi i reira e faatupu ai i ta na i hinaaro,
ìnaha hoì te parau noa mai ra te Nuu Atua, e mata na i te mäìmi tämau i te
märamaramaraa o te parau no te Ao Mure Òre ia au i teie parauraa no te mea e
hinaarohia ra ia òre te Ao ia mou. Te Ao ua mätau noa tätou i te parau e te
hitiraa mahana e te täperaa mahana, oia hoì èi ao e parauhia ai to te mahana a
haafatata roa na ra tätou i roto i te tumu o te taò, e taò hämani teie te tumu
e Hana, i roto ia Mäòhi Nui te Paùmotu tei parau noa na teie taò, i te parauraa
te òhipa i teie hana e aore i teie hanga. I roto i te hana te roaaraa mai teie parauraa
e hanahana. Te hana i roto i to na tupuraa o te tahi mea e àma, e höroà i te
marämarama, e türama, e haamähanahana, e ànaana no te faaìte òiòi e òhipa te ra
e tupu ra. Te ànaana ia i tupu i nià ia Ietu mai te hana ra te huru i te
teatearaa te àhu mai te marämarama ra. Teie mäìtiraa na Ietu i ta na mau taata
i tïtau no te faatomo ia i roto i te utuà tei faaìte i te òaòa o te ora i roto
i te hau. Teie manaònaòraa ia tätou teie ao taata nei ta tätou e ora nei i roto
i te vaamataèinaa, te fenua e pärahihia nei e tätou, te vai ra te marämarama,
te hanahana, te hau, te ora, te òaòa, te vähi ta tätou e parau nei te fenua. Ua
riro te ao ta tätou e ora nei, i roto i te rahi o to na auraa, èi ata no te ao
värua. Te ìte nei ihoä tätou i te òaòa, te ìte nei hoì tätou i te marämarama e
te hau, e mea òiòi roa rä te reira i te moè e i te monohia mai e te peàpeà,
riro atu ra èi manaònaòraa na tätou, èi mihimihiraa hoì, no te mea e toà märeva
noa. No taua huru märeva noa o te òaòa e te hau ra, i òre ai te tahi pae e tiàturi
ai e te vai mau ra ihoä. Te ao taata nei, e ao no te mau mea täôtiàhia, no te
mau mea e mute òiòi noa. Areà te ao värua ra, èita ia e naeàhia e te hihi o te
tau, e ao mure òre ia. Te Ao mure òre, e Ao ärataìhia e te Nuu Atua.
Teraì
òr. Faatura.
(Puta
turu : Poroì i te Nünaa Mäìtihia e te Atua, faaineinehia no te fëruriraa e
te tuatäpaparaa a te Tomite rautïraa pïpïria. 1989.)